de kleine RrhiM
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
Kinderen, ouders en hun lijstjes
reschiedenis als stripverhaal
r in Thij
STEM GIDS 3 ZATERDAG 5 DECEMBER 1987
alkman
e schooltas
Shoah maakt leerlingen serieus
ZATERDAG
ZONDAG
schietingen
ilfiliiiMI
s&ee/i Wiske: „De Woeste Wespen
■Even Piekeren-
Vnbone-
Boes-
WrËL ME ALLES
/dbaleh
G3Z
wereld alleen nog een
111 VoTldftl Tfilm zonder geluid
111 T l ;jjdend verkeer
tiende wind op mijn huid.
ichts helden bereiken mijn
ik swing op hun ritme naar
school
met de zon
in een koor van violen
zomerbenen
in deun van saxofoon.
Uit: 'De geur van natte melsjes-
haren^fan Lidy Peters.
redactie: Muriel Boll V^mm^F brieven naar: Sbinveld 55 - 4815 HV Breda
brieven naar: Spinveld 55 - 4815 HV Breda
Jozef Alberdingk
op een portret uit 1892
andere werken van Al.
dingk Thijm in 1908 opnii
uitgegeven onder redi
van de Vondelkenner J,
Sterck, die in zijn inleii
ook iets vertelt over de
ties van anderen op
Vondelboek. De Gids liet
volstrekt onbesproken,
genoten Potgieter en B
Huet toonden zich zeer
nomen met het boek,
kon Busken Huet het
niet laten om even te s.
„Dit is nu geen Vondi
sterk-, maar op wijwater"
Voor Alberdingk T
was het jaar 1876 een si»
jaar. Niet alleen verse
zijn Vondelboek, maar
werd ook benoemd tot pi
sor aan de Academie
Beeldende Kunsten in
sterdam. Hij redigeerde
tijdschriften, bestuurde
uitgeverij Van Langer'
sen, die overigens pa
peerde in de uitgave
Thijms werken, en hij w
mee aan de Katholieke
stratie en De Tijd. Die
jubelde op 14 augus'
„Dit werk is de vruent
een geheel mensenleven,
alles aan besteed".
De 'Portretten van
van den Vondel' besi
een reeks episodes uit
ven van de Amsteri
dichter,;.die in het dar
leven ook een welgesteli
dekooprrjan was. Aan die
stand kwam een einde
hij de speel- en brasschi
van zijn zoon Joost
vereffenen. Zo moest de
ter in zijn laatste levensji
nog een baantje bij de
van lening accepteren.
beschrijft die episodes in]
leven van Vondel alsof
zelf getuige van is gewi
In twintig portretten
schrijft Thijm de
schappen met de kathol
intellectuelen van
dam, zijn bekering, het
driet om zoon Joost en ór
verlies van dierbaren,
contact met zijn beschei
ren, zijn zakenreizen,
verhouding met mooie en
gaafde vrouwen (wat v(
Vondel voor Tesselsciï
en de pogingen om bij de
gemeester van Amsl"
nog iets gedaan te 1
voor zijn kleinzoon, dif
een schoenmaker werkte
verhaal over het bezi
de zoon en dat over de
hartige afwijzing van de
en oud geworden dichter1
de burgemeester van
dam, zijn de twee mi
roerende verhalen in 1
Vondeliaanse Portrei
rij.
Wie die Portretten
wordt wel eens kriegel
het gebrek aan feitelij*
in dit boek. Er is soms een
merkelijk teveel aan rof
tisehe verbeelding in dit t
Die benadering verif
wel de grote kennis val
ken van de schrijver.
niet van de fijnzin
waarmee Thijm de
lijke Vondel in beeld bre
De dichter zoals wij dje!
nen uit het werk van zijn
ste biograaf, GeeS
Brandt en die, 'alle diffl
roem ten spijt 'van alle;
ten werd afgescheept'.
Jozef Alberdingk ThSj
van grote betekenis ge?
voor 'het herontwaken
katholieke cultuur', ma®
waarde van zijn Vonde»
wordt toch zeker niey
'het wijwater' bepaald,
en zijn latere navolger!
Molkenboer hebben
van Joost van den Von«
hun eigen, verhalende. -
bezongen.
leerlingen van groep 8 van
Zonzeelschool in Terheij-
maakten gisteren een in-
irview met Sinterklaas en ze
urden het in voor De
i ooitas.
Wanneer en waar bent u
baren?
Sinterklaas: „Ik ben zo'n
jaar geleden geboren. Dat
in het jaar 270. Mijn ge-
is Petara in Tur-
ije. Ik kóm dus eigenlijk niet
it Spanje, zoals jullie den
maar vroeger waren de
jnzen heel anders.
Wanneer en waar bent u
torven
„Ik ben gestorven in Myra,
was tot mijn dood bisschop
die stad Maar in de elfde
iw lag ik daar niet meer zo
itig, want er werd oorlog
ivoerd. Daarom maakten
ieden mijn graf open en
achten ze mij naar Bari in
id-Italië. In Myra kun je og
mijn opengebroken
zien. In Bari staat nu een
>te kerk op mijn graf. Ik
op 6 december gestorven
heiligen vieren hun sterf-
ig. In Nederland, voor zover
weet, al sinds 1360.
Waarom geeft u op 6 de-
iber altijd kadootjes
„Ik heb altijd veel van kin-
in gehouden en ik heb ze
geschonken in Turkije,
kan er wel een verhaal
ir vertellen. In Petara
nde een arme koopman,
j had geen cent, maar wel
Sinterklaas heeft zakkenvol knuffel
beesten, gezelschapsspellen en compact-
platen gekocht. Als je een jaar of twaalf
bent, ben je te groot voor knuffels en te
klein voer een cd-speler. Wat staat er
dan nog meer op je verlanglijstje be
halve een spel?
drie docEters. Die kon hij
geen bruidsschat geven en
daarom wilde geen man ze
hebben. Ik hoorde dat en ik
had net geld geërfd en ik
wilde het best geven, maar ik
moest het stiekum doen, an
ders voelde de koopman zich
beledigd. Daarom heb ik drie
nachten op een rij een goud
klomp naar binnen gegooid.
Nu gooit zwarte piet geen
goudklompjes meer naar bin
nen, maar kadootjes en pe
pernoten."
Hoe komt zwarte piet er nu
ineens bij?
„Dat zal ik je uitleggen. De
Germanen geloofden dat de
maan, wanner het 's morgens
weer licht werd, in een zak
werd gestopt. Daar werd hij
dan de volgende nacht weer
uit los gelaten. Daarom, zeg
gen sommige mensen, draagt
zwarte piet die zak. Sin
terklaas met zijn grote witte
baard is de volle maan en
zwarte piet met zijn zwart
gezicht is de maan, die ver
stopt is in de zak.
Bedankt Sinterklaas en tot
volgend jaar!
De Kleine Stem vroeg aan
groep 8 (27 leerlingen) van de
Jacinthaschool in Breda
welke drie dingen ze het liefst
zouden krijgen van sin
terklaas.
Bovenaan staat de walk
man, negen kinderen vroegen
die. Op de tweede plaats ko
men Madonna-spullen en
lege Cassettebandjes. Num
mer drie is het geschiedenis
boek in stripvorm 'Van 0 tot
nu', dat hadden ze op school
in groep 7 gebruikt. Op de
vierde plaats komen de plaat
'Kinderen voor kinderen' en
boeken.
Heeft niemand een laser
straalgeweer gevraagd, of een
Rambo-geweer? „Stom speel
goed", roepen een paar en ze
menen het echt. Sander: „Dat
speelgoed zou eigenlijk niet
gemaakt moeten worden. Je
leert er verkeerde dingen
mee, dat oorlog leuk is of zo."
De meeste kinderen vielen
in de tweede klas van hun
sinterklaasgeloof, hoe vonden
ze dat? Stefanie: „Ik was
kwaad, voelde me in de ma
ling genomen!" Petra: „Ik
was niet kwaad, ik vond het
wel jammer. Het was toen
lang zo spannend niet meer,
minder kriebels in je buik en
zo." Frank: „Jippie, nu mag ik
Dtms volgde dm £.£.G. fEuropmsm £conomimchm <9emmmn-
tchmp). Dm BmnmkJX-lmndmn m/otmn vmrdrag mmt Frankrijk,
Woet-Duits/and an ttmlfë. Afsprakmn ovmr landbouw, vma-
t—Jt, handel mn indumtrim wmrdmn in ovmrimg gemaakt.
Ben tijdlang ^*\RE5TAUR
serveerden we alleen EUROp/
Amerikaanse hamburgers en \BRMS6El
Russische eieren. Maakt
u nu maar een keuze,
meneer!
zelf kadootjes kepen, dacht ik.
Sinterklaasavond mocht later
worden en ik voelde me gro
ter." Joost: „Ik vond het niet
erg, het bleef bij ons even
leuk. We vieren het met z'n
allen en maken echte surpri
ses voor elkaar."
En zo, met surprises, gaat het
bij de meeste kinderen. Heb
ben ze enig idee wat er op de
lijstjes stond van hun ouders,
toen die in de zesde klas za
ten? „Vast niet zoveel als bij
ons", denkt Annelies. „Er was
minder speelgoed en minder
geld. Wij vragen maar door!"
Adjunct-directeur Tom
Keizer van de Speelgoedpa
leizen (van Bart Smit) weet
wel hoe de verlanglijstjes er
uit zagen in de jaren vijftig.
„Houten speelgoed en dat
moest per se blank zijn. In
verf zat teveel lood. Blokke-
dozen met een schuifdeksel,
moest je alles heel precies
weer opruimen anders paste
de deksel niet. Meccano was
ook een topper toen, een me
talen eenstruetiemateriaal
waar je van alles kon bou
wen. Het was wel duur, net
als de Marklintreinen waar
de jongens toen van droom
den. Toch werden ze wel ver
kocht, daarna ging het lang
slecht met de treinenverkoop.
De locomotieven waren
meestal Duits en ook és ge
bruiksaanwijzing was in het
Duits. Sinds kort zijn er Ne
derlandse locomotieven met
Nederlandse aanwijzingen en
de verkoop loopt, inderdaad,
als een trein." Verder had je
sio-montage, houten een
struetiemateriaal, éat door
moderne ouders ook wel voor
meisjes gekocht werd.
Voor meisjes was er inder
leuk speelgoed, maar een ba
kelieten pop wilden ze graag.
Bakeliet is een soort hard
plastic, als je die pop één keer
liet vallen, had ze gelijk een
gaatje in haar hoofd. Net als
nu waren er toen bijna geen
jongenspoppen. Hoe gaat het
met de verkoop van lasor-
straalgeweren?
„In het buitenland is het
een rage, het lasergun-jaar.
Ik verkoop ze niet, want kin
deren kunnen daar weinig
mee doen en daar gaat het me
in de eerste plaats om. Dat het
ook agressief is, komt daar
na." Een handig revolverlje
dan, verkoopt hij die ook
niet? „Zwarte lijken te echt,
die verkoop ik bij voorbaat
niet. Bij zilverkleurige zou je
kunnen twijfelen, maar ik
koop ze niet in." Een waterpi
stooltje dan? „Ik verkoop
zelfs geen waterpistooltjes,
gewoon omdat je er niet echt
fijn mee kunt spelen."
tn 1970 werden ook Enga-
Jand, Ierland an Denemar
ken Ad van de £.£.G. Later
vo/gde Griekenland en in
J9G6 Spanje en Portugal.
Samen staan
we sterker,
dachten de
Europeanen.
Etj dat zou niet
alleen voor
de welvaart,
maar ook voor
de politieke
eenheid van
Europa moe
ten gelden.
Misschien zou
Europa nog
we! eens dén
staat kunnen
worden...
een Verenigd-
Europa 7
Ooucement.
Dit is een stukje uit 'Van 0 tot nu' dat een
[aantal leerlingen van de Jacinthaschool op
|>un lijstje hadden staan. Ook oudere leerlin
gen vinden het een grappige én spannende
rip. Meino van Dijk: „De hele vaderlandse
schiedenis in vier delen, dat kan natuur
lijk alleen als je grote stappen neemt
Toch geven deze boeken een behoorlijk
/verzicht en omdat het zo grappig verteld
pordt, onthou je het goed. Het knappe is dat
de grote lijnen uit de geschiedenis goed met
elkaar in verband worden gebracht, ook uit
andere landen."
'Van 0 tot nu' bestaat uit vier delen. Afle
veringen van deze strips verschenen in de
Donald Duck. Thorn Roep en Co Loerakker
maakten de strips. Per deel kosten ze onge
veer vijftien gulden en ze werden uitgegeven
door Oberon.
VERBIJSTERD, kwaad en
triest voelden schoWeron uit
het voortgezet onderwijs zich,
nadat ze de film Shoah had
den gezien. Het overgrote deel
vond zelfs dat je er serieus
van werd.
De Anne Frankstichting heeft
onderzocht hoe leerlingen
hebben gereageerd op Shoah.
Er werd o.a. gevraagd aan de
leerlingen welk bijvoeglijk
naamwoord ze het beste von
den passen bij de documen
taire over de jodenvervolging
in de tweede wereldoorlog.
Shoah duurt eigenlijk bijna
tien uur, maar voor de
schooltelevisie kwam er een
verkorte versie van tweeën
half uur.
Bijna alle leerlingen had
den een positief oerdeel over
de film. Dear keken de onder
zoekers toch een beetje van
op, want in de ogen van jon
geren speelde die oorlog heel
lang geleden. De meeste in
druk maakten de fragmenten
waarin overlevenden en ge
tuigen vertelden. Vooral toen
Filip Müller vertelde. Filip is
een Tsjechische jood. Hij
moest in de gaskamers wer
ken. Toen een transport met
joden uit Theresienstadt, het
doorgangskamp in Tsjecho-
slowakije, toch naar de gas
kamers werd gestuurd, wilde
Filip ook niet meer leven. Een
vrouw uit het transport riep
naar hem 'Je moet blijven le
ven. Jij moet later vertellen
wat er met ons gebeurd is'.
Het verhaal van kapper
Abraham Bomba was ook
heel indrukwekkend, vonden
de leerlingen. 'Hij wilde
eigenlijk niet vertellen, maar
hij moest. Later begrijp je
waarom: hij moest de haren
van zijn eigen familie knip
pen voor ze de gaskamer in
gingen'. In april volgend jaar
zal Shoah weer door de
schooltelevisie worden uitge
zonden.
IT -
GOES
Grand Theater
14 u. Who's that girl.
19 en 21.30 u. Hektor.
HULST
De Koning van Engeland
21.30 u. Een maand later.
19 en 21.30 u. Urbanus in Hec
tor.
19 en 21.30 u. Beverly Hills Cop
2.
19 en 21.30 u. Outrageous fortu
ne.
19 u. La Bamba.
TERNEUZEN
Luxorl&il
19 en 21.30 u. Hector, a.l.
19 en 21.30 u. The untoucha
bles.
VLISSINGEN
Alhambral
19 u. Een maand later.
21.30 u. The untouchables.
Alhambrall
19 en 21.30u. Hektor.
ANTWERPEN
Rex - 14,16.30,19 en 21.30
u. The believers.
Rex-Club - 12,14.20,16.40,
19 en 21.20 u. Crimes of the
heart.
Odeonl - 14.30,17.30 en
20.30 u. Maurice.
Odeon2 - 14,16,18,20 en
22 u. Een maand later.
Odeon3 - 14.16.30,19 en
21.20 u. A room with a view.
Odeon4 - 14,16.30,19 en
21.30 u. The name of the rose.
Astrld - 14,16,18en20u.
De Reddertjes.
Vendome - 14,16,18,20 en
22 u. Some kind of wonderful.
Rubens - 14.30 en 20 u. The
last emperor.
Slnjoor - 14,16.30,19en
21.30 u. Full metal jacket.
Quelllnl - 14,16,18, 20 en
22 u. Revenge of the nerds.
Quellln II - 14.20,16.40,19
en 21.20 u. La bamba.
Quellln III - 14,16,18, 20 en
22 u. Sleeping beauty.
Metro I - 14,16.30,19 en
21.30 u. The untouchables.
Metro II - 14,16,18,20 en 22
u. Eye of the tiger.
Brabo - 14,16,18,20 en 22
u. Spaceballs.
Tljl - 14.20,16.40,19 en
21.20 u. Au revoir les enfants.
Wapper - 14,16.30,19 en
21.30 u. The living daylights.
Ambassades - 14,16.30,19
en 21.30 u. The witches of East-
wick.
Ambassades Club 1 - 14.20,
16.40,19 en 21.20 u. The secret
of my success.
Ambassades Club 2 - 14,16,
18,20 en 22 u. Robocop.
Ambassades Club 3 - 14,
16.30,19 en 21.30 u. Platoon.
Ambassades Club 4 - 14.20,
16.40.19 en 21.20 u. Beverly hills
cop 2.
BRUGGE
Gulden Vlies I
14.30 en 20 u. Outrageous fortu
ne.
22.30 u. The witches of Eastwick.
Gulden Vlies II
14.30 u. De reddertjes.
20 en 22.30 u. Een maand later.
Gulden Vlies III
14.30 en 20 u. The secret of my
success.
22.30 u. De schande van de
jungle.
Memling
14.30.20 en 22.30 u. The untou
chables.
Rembrandt
14.30 u. The living daylights.
20 u. Het klooster.
22.30 u. The dark side of love.
GENT
Deca scoop
15 u. Bigfoot and the Hender
sons.
15,17.30, 20 en 22.3Q u. Some
kind of wonderfull, a.l.
15 en 20 u. The last emperor, a.l.
15 en 17.30 u. the resouers, a.l.
15,17.30 en 20 u. The living day
lights, a.l.
15 en 17.30 u. Beverly Hills Cop
2.
15 en 20 u. The witches of East-
wick.
17.30 en 22.30 u. Crimes of the
heart, a.l.
22.30 u. The bedroom window.
17.30,20 en 22.30 u. Slam dan
ce.
22.30 u. Une flame dans mon
coeur.
15,17.30, 20 en 22.30 u. Full me
tal jacket.
15,17.30 20 en 22.30 u. Roxan-
ne.
15 en 22.30 u. Robocop.
15 u. Spaceballs, a.l.
22.30 u. Een maand later, a.l.
15,17.30, 20 en 22.30 u. Hector.
15en20u. La bamba, a.l.
17.30 en 22.30 u. Les yeux noirs.
15,17.30, 20 en 22.30 u. Inner-
space.
20 en 22.30 u. The untoucha
bles.
17.45 en 22.45 u. Revenge of the
nerds.
HENGSTDIJK
Café't Jagershuls - 14 u.
prijskaarting.
HULST
W. Blommaert
schieting.
14.30 u.
DE KLINGE
De Herleving - 15 u.
schieting.
KOEWACHT
deVliegher - 15 u.
schieting.
Dulvenlokaal Koekoek, van
Spaandonk - 20 u. vleesprijs-
kaarting.
ST. GILLIS
Caentens-toren - 14.30 u.
schieting.
WALSOORDEN
RudyenSonJa - 14.30 u.
jubileumschieting.
ZUIDDORPE
Rest. Onder de Linden - 14
u. schieting.
CLINGE
Galerie Esprit - Groepsten
toonstelling. Schilderijen en
beeldhouwwerk. Geop. woe. t/m
zo. 13.30-17.30 u. (tot 11 jan.)
HULST
Galerie van Geyt - 'Feest der
kleine formaatjes'. Schilderijen,
grafiek, beeldhouwwerk en kera
miek. Geop. za. 9-12 en 14-18 u.
zo. 14-18 u. (tot 12 jan.)
ST. ANNA TER MUIDEN
Voormalig gemeentehuls -
- Wintertentoontelling. Etsen,
aquarellen en fotografieken. Ge-
op. za. en zo. 14-17 u. (tot 4 jan.).
GENT
Museum voor hedendaagse
kunst - De hedendaagse Oos
tenrijkse kunst. Geop. dag. 10-18
u. (tot 20 dec.).
films
GOES
Grand Theater
14 u. Who's that girl.
19 en 21.30 u. Hektor.
HULST
De Koning van Engeland
19 en 21.30 u. Een maand later.
13.45,16.15,19 en 21.30 u. Ur
banus in Hector.
13.45,16.15,19 en 21.30 u. Be
verly Hills Cop 2.
13.45,16.15 en 21.30 u. Outra
geous fortune.
13.45,16.15 en 19 u. La Bamba.
TERNEUZEN
Luxorl&ll
13.45,16.15,19 en 21.30 u. Hec
tor, a.l.
13.45,16.15,19 en 21.30 u. The
untouchables.
VLISSINGEN
Alhambral
14 u. Bambi.
19 u. Een maand later.
21.30 u. The untouchables.
Alhambrall
14,19 en 21.30 u. Hektor.
ANTWERPEN
Zie zaterdag.
BRUGGE
Gulden Vlies I
14.30,17.15 en 20 u. Outrageous
fortune.
22.30 u. The witches of Eastwick.
Gulden Vlies H
14.30 en 17.15 u. De reddertjes.
20 en 22.30 u. Een maand later.
Gulden Vlies Hl
14.30,17.15 en 20 u.The secret
of my success.
22.30 u. De schande van de
jungle.
Memling
14.30,17.15, 20 en 22.30 u. The
untouchables.
Rembrandt
14.30 en 17.15 u. The living day
lights.
20 u. Het klooster.
22.30 u. The dark side of love.
GENT
Decascoop
15,17.30, 20 en 22.30 u. Some
kind of wonderfull, a.l.
15 en 20 u. The last emperor, a.l.
15 en 17.30 u. the resouers, a.l.
15,17.30 en 20 u. The living day
lights, a.l.
15 en 17.30 u. Beverly Hills Cop
2.
15 en 20 u. The witches of East-
17.30 en 26.38 u. Crimes of the
heart, a.l.
22.30 u. The bedroom window.
17.30, 30 en 22.30 u. Slam dan
ce.
22.30 u. Une flame dans mon
coeur.
15,17.30, 30 en 22.30 u. Full me
tal jacket.
15,17.36 20 en 22.30 u. Roxan-
ne.
15 en 22.30 u. Robocop.
15 u. Spaceballs, a.l.
22.30 u. Een maand later, a.l.
15,17.30, 20 en 22.30 u. Hector.
15 an 20 u. La bamba, a.l.
17.30 en 22.30 u. Les yeux noirs.
15.17.38,20 en 22.30 u. Inner-
space.
20 en 22.30 u. The untoucha
bles.
17.45 en 22.45 u. Revenge of the
nerds.
CLINGE
Caté Landbouw - 10.30-13 u.
hoktentooneteking.
DE KUNGE
R. deMoor 15 u.
kalkoensehieting.
KOEWACHT
v. Steene - 15 u.
schieting.
Oude Molen - 14.30 u.
schieting.
LAMSWAARBE
Café de Vier Jaargetij
den - 14.3Q u. schieting.
ST. GILLIS
Caentens-toren - 14.30 u.
schieting.
ST. JANSTEEN
Café't Centrum - 9u.
vleesschieting.
Café Den Ouden Arend - 14
u. prijskaarting.
WALSOORDEN
Rudy en Sonja - 14.30 u.
schieting.
HORIZONTAAL: 8. Verlangen naar
vroeger (8); 9. Van deze aansporing
zijn wij weg (6); 10. Gezworen in het
paradijs (4); II. Heel erg ter herinne
ring aan een schepsel (6); 12. Ver
hoogde tafel (8); 14. Ontheffing is ta
melijk onverstandig (6); 16. Met
liefde citeren 78); 17. Hopen die zich
pas bij de boom bevinden (7); 19.
Hulp voor de positie van een insekt
(7); 22. Door aanmoedigen dikker
worden (8); 24. Onhandige klap (6);
26. Lichaamsdeel waar men weinig
aan heeft (3); 27. Afbreken op bed (6);
28. Hulpmiddel om te doden (4); 30.
Niet opnieuw dat gerommel (6); 31.
Net zo pijnlijk (8).
VERTICAAL: 2. Waakhond (6); 2.
Gretig verlangen naar kaarten (4); 3.
Paard met uitslag (8); 4. Dom genoeg
niet nuchter gebleven (7); 5. Dieren
die geluk hebben (6); 6. Mini-vam
pier (3); 7. Ouwe militair (8); 13. Ste
len met de handen (6)15. Hieruit kij -
ken voor de boontjes (6); 18. Kenmer
kend voer een soort sieraad (8); 20.
Bevroren traan (8); 21. Praten om te
begrijpen (7); 23. Zonder bepaald
speelgoed (6); 25. Bezigheid van kin
deren en muzikanten (6); 28. Op deze
manier dubbel matig (4); 29. Steen
harde uitblinker (3).
De oplossing staat in de krant
van maandag op pagina 2.
f I62GLF
DROMGtf
