even.
UITBLAZEN
Hoop in Suriname kan snel omslaan in
[)PTREDEP
rot€
Özal nog ver voor op rivalen bij Turkse verkiezinge
Sïïsn.'fe"srdat
e oude garde
Vrouwen
huilen
de stem achtergrond vrijdag 27 november 1987
_de Stem.
OUD-MINISTER HAAKMAT: BOUTERSE NIET WEGGEVAAGD DOOR VERKIEZINGEN
gstem binnenl
r. King ontv*
)E STEM COM
WIMKOCK
EN HAAG - Het beleid
[ilkshuisvesting Gruyters
iad voor de volkshuisvest
een behoefte
in evangelisch
lekenfonds'
■w -«-ET lezen van onder-
r~l titels op de televisie
-®is een gewoonte, zó
ingeslepen dat je het ook
doet als het niet nodig is
en zelfs terwijl je je er ab
soluut niet van bewust
bent. Voor Duits en En
gels heb ik geen ondertite
ling nodig. Voor Frans wel. Ac
tie-Frans en doorsnee-teksten
als 'doe mij maar een rode' volg
ik wel, maar bij een beetje dia
loog haak ik af en ga ik de on
dertiteling lezen. Dat verbeeld
ik me tenminste, maar in feite
zit ik die natuurlijk al de hele
tijd mee te lezen.
Dat je, ook als het niet no
dig is, onbewust toch meeleest,
merkte ik gisteravond laat toen
ik naar een oude zwart-wit-film
op het derde Duitse net zat te
kijken. Ik was midden in het
verhaal binnengevallen en dan
duurt het altijd even voor je in
de gaten hebt waar het over
gaat. Gisteravond echter
duurde dat wat langer dan ge
woonlijk en aanvankelijk had
ik niet in de gaten hoe dat
kwam. Ik raakte al wat geïrri
teerd door mijn kennelijk ge
brek aan concentratie toen ik
het opeens doorkreeg. De film
werd in de originele Engelse
versie uitgezonden en terwijl ik
naar de Engelse dialoog luis
terde zat ik tegelijkertijd als een
razende de Duitse ondertiteling
te lezen.
Geschreven Duits is heel
wat omslachtiger dan gespro
ken Engels zodat de ondertite
ling regelmatig achterliep bij
wat er werd gezegd. Bovendien
is voor mij Duits lezen weer iets
anders dan Duits verstaan. Het
blijft een vreemde taal dus
raakte ik op mijn beurt af en
toe weer zo ver achter met le
zen dat ik soms maar halver
wege de tweede regel kwam.
Het gezwoeg dat ik hier pro
beer te beschrijven was er dus
de oorzaak van dat het zo onge
woon lang duurde eer ik me in
de handeling had ingeleefd.
Ik probeerde nu de onderti
teling verder te negeren en al
leen maar te luisteren, maar ik
merkte dat dit vrijwel onmoge
lijk was. Telkens en ongewild,
zelfs tegen mijn wil, zwierven
mijn ogen naar die witte regels
onder in het beeld. Het was
misschien een nuttige taaloefe
ning, maar die blijkbaar niet in
te tomen leesdwang deed
vooral ook afbreuk aan het ge
noegen van het filmkijken.
Maar ik begrijp nu tenminste
hoe het komt dat het oog altijd
'valt' op een fout in een Neder
landse of een verrassend woord
in een Vlaamse ondertiteling.
Het oog valt er niet op, het
komt er vanzelf bij aan omdat
je de hele tijd zit mee te lezen.
i
De film was van 1950. Dat
was aan alles te zien. Harde
contrasten en flink aangezette
dramatiek in gebaren en ge
laatsuitdrukkingen. Van de
hoofdrolspelers herkende ik al
leen een nog zeer jonge en
slanke Scott Brady. De namen
van de anderen, opgezocht in
de tv-gids, zeiden me niets. Ale
xis Smith, Edmond Ryan. S
Nooit van gehoord zelfs. Wie
mocht denken dat stoere en
voor de duvel noch zijn ouwe
moer bevreesde filmheldinnen
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllWlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllimillllllllllllllllllllllllÜ
als sergeant Pepper in de jaren
zeventig en thans Cagney and
Lacey verworvenheden zijn van
de vorderende emancipatie van
de vrouw, heeft het mis.
In 1950 al, toen de wasketel
nog het hart van de bijkeuken
vormde en er dus geen tijd was
voor emancipatie buitenshuis,
ging Christine Miller, gespeeld
door Alexis Smith in de film
Undercover Girl, moederziel al
leen en met getrokken revolver
op de baas van een drugsbende
af.
Christine Miller is de doch
ter van een New Yorkse politie
man die zich blijkt te hebben
afgegeven met het gangster-
dom. Als de corrupte vader
zich wil terugtrekken uit het
drugssyndicaat wordt hij door
de baas daarvan doodgescho
ten. Dochter Christine, zelf ook
bij de politie, wil de dood van
haar vader wreken en tegelijk
diens fout herstellen door de
hele bende op te rollen. Op
haar eentje. De politie-inspec-
teur, die natuurlijk verliefd op
haar wordt en die gespeeld
wordt door Scott Brady, heeft
de grootste moeite Christine bij
te houden bij haar onderzoek
en activiteiten.
Ze weet het criminele milieu
binnen te dringen waar ze zich
voordoet als de representante
van iemand uit de onderwereld
van Chicago die cocaïne wil ko
pen. De deal zelf is voor de po
litie het moment om massaal in
te grijpen en de hele bende op
te pakken. Op het laatste mo
ment verandert de bende van
lokatie en de terwijl de politie
wanhopig zoekt naar de nieuwe
vindt de overdracht van de co
caïne plaats. Onmiddellijk
hierop wordt ook Christine
ontmaskerd.
Ze weet nog uit de kamer te
ontsnappen en vlucht, achter
nagezeten door de moordenaar
van haar vader zelf, steeds ho
ger het gebouw in. Dan arri
veert de prinsemarij en terwijl
het geboefte op de lagere ver
diepingen in de boeien wordt
geslagen heeft Christine de
bendeleider in de val en onder
schot. Ze denkt aan haar dode
vader. Haar vinger kromt zich
om de trekker, maar dan komt
Scott Brady eraan. „Niet
doen!" roept hij nog net op
tijd.
De slotscène: Christine en
de inspecteur staan tegen elk
aar geleund uit te blazen op
zolder. De spanning valt weg.
„Huil maar eens uit", zegt de
inspecteur en dan volgt het dia
loogje dat de film laat waar hij
thuishoort: in 1950:
Cops don't cry, zegt Christine.
Women do, antwoordt de in
specteur.
Morgen en volgende week zal
deze rubriek niet verschijnen.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, «01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584- Rabo rek. 101053738.
Door Frank van Ooijen
DESI Bouterse druipt na
de verpletterende verkie
zingsnederlaag af. Na ze
ven jaar dictatuur vormen
de oude partijen van voor
de staatsgreep in '80 weer
een burgerregering. Het
nationaal leger van Suri
name gaat terug naar de
kazerne. Nederland maakt
spoedig het nog uitstaande
bedrag van 1,8 miljard
gulden aan ontwikkelings
hulp over en binnen enkele
maanden liggen alle win-
kelrekken in Paramaribo
weer vol.
Is dit hoopvol beeld nu spoe
dig realiteit in Suriname?
„Nee, ik vrees van niet", zegt
de Surinaamse oud-minister
en vooraanstaand lid van het
Surinaams verzet in Neder
land, André Haakmat. „Het
leger is niet op weg naar de
kazerne".
„Het volk heeft weliswaar
door massaal voor het Front
voor Democratie en Ontwik
keling - waarin de oude par
tijen zijn samengegaan - te
kiezen, een niet mis te ver
staan signaal gegeven dat
Bouterse en zijn militairen
weg moeten. De Surinaamse
bevolking lust 'Bouta' niet
meer ('Stem Frontaal, want
Bouta is een kannibaal', zo
luidde de officieuze verkie
zingsleus van het Front).
Daarover is nu een grote mate
van eenstemmigheid ontstaan
die gedeeld wordt met de
groep van Brunswijk, het ver
zet in Nederland en de Neder
landse regering. Maar laat er
geen twijfel over bestaan dat
het leger, Bouterse en zijn
partij - de Nationale Demo
cratische Partij (NDP) - nog
steeds een dikke vinger in de
pap hebben. Want hij heeft
immers wel de volksraadple
ging van enkele maanden ge
leden gewonnen". Bouterse
heeft een klap in het gezicht
gekregen maar is nog niet
buiten de politieke ring gesla
gen.
André Haakmat gaf giste
ren op de Katholieke Univer
siteit Brabant zijn sombere
visie op de politieke toekomst
in Suriname, terwijl de laat
ste nieuwsberichten een over
weldigende verkiezingswinst
voor de opponenten van Bou
terse aangaven. „Wij moeten
oppassen niet de verkeerde
conclusies te trekken als we
de stembusuitslag horen", zei
de oud-minister die in 1982 te-
nauwernood het vege lijf kon
redden na een moordaanslag
door Bouterse-getrouwen. De
hoop in Suriname van dit mo
ment kan anders snel om
slaan in grote teleurstelling.
„De politiek in Suriname
heeft een totaal andere logica
dan die in Nederland. Voor
Bouterse is de verkiezingsne
derlaag pijnlijk, misschien
pijnlijker dan verwacht.
Maar een verlies had hij na
tuurlijk ingecalculeerd toen
hij instemde met vrije verkie
zingen. Voor Bouterse is de
uitslag van het referendum
van september waarin even
eens 90 procent van de bevol
king zich akkoord verklaarde
met de de nieuwe grondwet
veel belangrijker".
„In de grondwet is namelijk
vastgelegd dat naast de wet
gevende, rechtelijke en uit
voerende macht nog een
vierde macht in het nieuwe
Surinaamse staatsbestel aan
wezig is: het leger. Het volk
heeft Bouterse als het ware
een mandaat gegeven voor
blijvende politieke invloed
voor een periode van mini
maal vijf jaar."
Volgens Haakmat heeft
Bouterse het machtsspel goed
gespeeld. Hij spreekt nu ten
minste vanuit een grondwet
telijk gelegitimeerde positie.
En de bevoegdheden van het
nationale leger in de Staats
raad en de Nationale Veilig
heidsraad zijn niet mals. Aan
genomen wetten kunnen ge
schorst worden, er kunnen re
ferenda uitgeschreven wor
den en in het geval van vage
lijk omschreven 'noodsitua
ties' kan de Nationale Veilig
heidsraad (waarin leger, poli
tie, justitie, de president en
een minister zitting hebben)
alle bestuurlijke bevoegdhe
den naar zich toetrekken.
Daarnaast is het Bouterse
toch gelukt om met een partij
die nog geen jaar bestaat een
plaats in de Nationale Assem
blee te winnen. Hij heeft een
voet tusen de deur gekregen
in de Assemblee. Na het Front
- waarbinnen de broze een
heid voortdurend bedreigd
wordt door partijvorming op
raciale basis - is Bouterses
NDP nu de tweede partij van
Suriname. Vier andere par
tijen waaronder de Suri-
ITERDAM (ANP) -
Bernhard heeft don-
dag tijdens een plechtige
eenkomst in het Konink-
Ondanks de politieke gel Paleis in Amsterdam de
ren die aan deze onlogt ismusprijs 1987 voor
Sinologie en Samenle-
overhandigd
aan
ig heeft ook hoge functies op
constructie kleven wai
kiezers zich eerst vóór
grondwet met een plaats i®7cp treleerde dr Alexan-
Bouterse in het staatsbe lts5 g ax j
uitspreken en daarna de e^n °P~
gerleider massaal wegst ^rs en ,s voor
men bij verkiezingen, van "e Club van Ro-
Haakmat geen politiek al
natief. Van de kant van
Junglecommando dat 1
twee jachtgeweren en
kruisboog een oorlog
verwacht Haakmat niets,
al heeft Brunswijk al
nen gegeven dat hij doork
vechten totdat Bouterse
maal van het politieke
verdwenen is. Maar waai
moeten zijn troepen vechl
Van de beloofde milil
steun vanuit het buiten!
niets terecht gekomen en
nationaal leger heeft zich:
de contra-guerrilla
maakt.
we
vul
Eu
On
kre
mo
en
pro
pos
var
ont
ver
sch
ger
mil
André Haakmat
naamse Partij van de Arbeid
van Derby zjjn van de kaart
geveegd. Tot slot mag niet
vergeten worden dat het leger
'overal zijn mannetjes' heeft.
Zowel in de bedrijven via al
lerlei commissariaten als op
de verschillende ministeries.
De machtsbasis van het leger
strekt zich dus over een veel
breder terrein uit dan alleen
het exercitieterrein van de
kazerne.
Op grond van die politieke
machtsverhoudingen zullen
de leiders van de oude par
tijen als Arron en Lachmon
het niet aandurven om Bou
terse en het leger aan de kant
te zetten. Haakmat: „In de
toespraken van Lachmon en
Arron hoor ik al een onder
toon van 'we moeten met de
militairen samenwerken, we
hebben niet voldoende man
daat om ze naar de kazerne te
stuen'. 'Er zal niet naar mis
stappen in het verleden geke
ken worden, maar alleen naar
de toekomst etc'. Het gevaar
bestaat immers altijd nog dat
Bouterse zich beroept op dit
weliswaar 'afgedwongen'
volksmandaat bij referendum
waarin zijn plaats in het poli
tieke bestel is vastgelegd.
Sleutelen de nieuwe burger
politici aan deze grondwette
lijke regel waarin de invloed
van het leger in de Staatsraad
voor vijf j aar vastligt, dan zou
het leger zich niet meer ge
bonden kunnen achten aan de
gehele grondwet, noch aan de
verkiezingsuitslag. Weg bur
gerregering en weer een junta
in Paramaribo".
Haakmat meent zelfs dat er
een 'geheim akkoord' gesloten
is tussen Bouterse en zijn
NDP en de politieke leiders
van het 'Front', al worden ge
ruchten hierover ten stelligste
ontkend. In dat akkoord zou
de machtsverdeling zijn vast
gelegd volgens de stelregel'
'voor wat hoort wat'. Met de
hete adem van guerrilla-lei-
der Brunswijk en zijn Jungle-
Commando in de nek en met
een volledig ingezakte econo
mie zou Bouterse gedwongen
zijn om concessies te doen aan
de oude partijen. Maar aan
het herstel van de democratie
zou een prijskaartje hebben
gehangen.
Bouterse heeft volgens
Haakmat garanties gekregen
van Lachmon en Arron voor
het behoud van politieke in
vloed. André Haakmat: „Als
dat inderdaad het geval is dan
wordt het volk van Suriname
verraden".
„Het Nationaal Ver
front in Nederland is
gebreke gebleven en van]
arbeidersbeweging die i
Surinaamse Partij van de j
beid een gooi heeft ge
naar stemmen is na de uit
niet veel over. We moeten]
kennen dat het volk kiest:
deze oplossing die de
partijen bieden en waa
ook een plaats is inger
voor Bouterse".
„Misschien zal Si
moeten wennen aan wati
de Pretoriaanse Staat
noemd wordt. In veel
Wereldlanden hebben
strijdkrachten nu eer
een belangrijke maat
pelijke en politieke rol te:
vullen. Neem Brazilië of 1
nesië. Daar controleren
militairen van e
ook alles".
Toch stelt Haakmat
spannende dagen in het:
uitzicht. Want de vor
van een nieuw kabinet ii|
eerste 'test-case' voor
naars van deze verkiezii
„Stel dat Lachmon en
bondgenoten in de
zingseuforie en politij
overmoed toch besluiten i
een niet alleen een kaq
zonder de NDP van BoÉ
te vormen, maar ook
grondwet te veranderen,!
zal het nog tot vuurwerk i
nen komen in Si
Want Bouterse is nog
degene die de sleutels v
wapenmagazijn heeft.
[minister stond te lankmoedig
richtlijnen van het departen
[ze gebruikten.
[het laatste verhoor van de
maanden geleden begon-
parlementaire enquête
de bouwsubsidies maakte
f. dr. ir. H. Priemus dit be
en!
var
Del
qué
die
dig
he'
ve»
wc
bei
de
me
de
ui^
pr
dit
lij
ve
de
in
m<
laj
va
is
ge
de
Van een speciale
verslaggever
De Turkse premier, Tur-
gut Özal, lijkt nog ver voor
te liggen op zijn rivalen bij
de algemene verkiezingen
van aanstaande zondag.
De pers in Turkije laat er
althans weinig twijfel
over bestaan dat het ver
kiezingsresultaat een
ruime zege zal betekenen
voor de regerende Moe
derlandpartij (ANAP).
De meeste Turken zien de
verkiezingen dan ook meer
als een strijd om de tweede
plaats tussen professor Erdal
Inönü's Sociaal Democrati
sche Populistische Partij
SDPP en de rechtse Partij
van het Juiste Pad (PJP) van
Suleyman Demirel.
De afgelopen weken heeft
Inönü, de zoon van een vroe
gere Turkse president, daar
bij het voortouw genomen. De
professor staat bekend als de
enige politicus die zich niet
schuldig heeft gemaakt aan
corruptie. Hij heeft zijn aan
hang blijkens de - overigens
niet altijd betrouwbare - opi
niepeilingen de afgelopen tijd
zien toenemen.
Maar hoewel hij de steun
lijkt te hebben van de meeste
linksgeoriënteerde kiezers,
maken deze nog geen kwart
uit van de totale stemgerech
tigde bevolking. Bovendien is
Inönü er niet in geslaagd een
programma op te stellen dat
geloofwaardig is voor de ge
middelde niet partijgebonden
kiezer, zo merken waarne
mers in Ankara op.
Dit geldt in ook ongeveer
dezelfde mate voor de PJP
van Suleyman Demirel. Deze
partij heeft te lijden gehad
van interne conflicten over
kandidatenlijsten. Ze hoopt
echter op het laatste moment
nog kiezers voor zich te win
nen, zoals bij de deelverkie-
zingen van vorig j aar.
Demirel is een van de 55
politieke leiders die na een
referendum begin september
mochten terugkeren in de po
litieke arena van Turkije.
Maar zijn falende beleid als
premier in de jaren '70 ligt
velen nog vers in het geheu
gen. De man die als een van
Premier Özal, opnieuw favoriet.
FOTO ANP
Turkijes meest ervaren poli
tici geldt, werd vier maal als
premier door de militairen
afgezet, totdat het leger in
1980 volledig de macht aan
zich trok. Daarmee kwam een
einde aan een periode van po
litiek geweld dat aan duizen
den mensen het leven kostte.
Hoewel Demirel de laatste
weken op verkiezingsbijeen
komsten veel mensen weet te
trekken, lijken de meeste
Turken nog steeds sceptisch
tegenover hem te staan.
Behalve Demirel mag ook
Bülent Ecevit, de leider van
de Partij van Democratisch
Links (PDL), na de opheffing
van het politieke beroepsver
bod, weer meedoen aan de
strijd. Politieke waarnemers
voorspellen echter dat hij het
moeilijk zal krijgen het hoofd
boven water te houden. Naar
verluidt moet de PDL flink
vechten om, al is het maar
met enkele zetels, in het
nieuwe parlement te komen.
Hoewel het ernaar uit ziet
dat Özal weinig van deze op
positieleiders heeft te vrezen,
kan hij er wel op rekenen dat
er nieuwe krachten het parle
ment zullen binnenkomen
waarmee rekening moet wor
den gehouden. Drie andere
partijen, alle met een natio
nalistische of een fundamen
talistische inslag, staan voor
de verkiezingen geregi
streerd, maar het is vrijwel
uitgesloten dat zij een zetel in
het Huis zullen veroveren.
Premier Özal besloot begin
september verkiezingen in
Turkije uit te schrijven, een
jaar eerder dan aanvankelijk
op de agenda stond. Critici
verwijten de premier de pro
cedure te hebben bespoedigd
omdat hij bang zou zijn het
komende jaar aan macht in te
boeten. Het ziet ernaar uit dat
de ANAP van Özal, een partij
die werd opgericht vóór de
verkiezingen van 1983 en die
bestaat zowel uit rechtse isla
mieten als uit centrumlinkse
leden, op ongeveer 40 procent
van de stemmen afstevent
Omgerekend zou de partij
200 tot 280 van de 450 zetels
krijgen die het nieuwe parle
ment gaat tellen. Het huidige
parlement heeft 400 zetels,
waarvan er 249 door de
ANAP worden bezet. De
SDPP van Inönü zou zondag
op een kleine 20 procent van
de stemmen kunnen rekenen.
Een onzekere factor is dat
de politieke leiders die pas
sinds kort weer tot de poli
tieke arena zijn toegelaten,
weinig tijd hebben gehad om
campagne te voeren en een
program op de stellen. Özal
had volgens critici gehoopt
dat bij het referendum, waar
de bevolking "ja' of 'nee' tegen
terugkeer van de oude poli
tieke leiders moest zeggen,
het verbod van kracht zou
zijn gebleven. Dat gebeurde
net niet.
Tijdens de verkiezings
campagne heeft Özal de
Turkse kiezers vooral gewe
zen op de door hem inge
voerde economische liberali
sering en ontwikkeling die
noodzakelijk is voor toetre
ding tot de Europese Ge
meenschap.
Volgens de premier kan
Turkije alleen vooruitgang
boeken als het deel uitmaakt
van het westerse economische
systeem. Als hij van de kie
zers een nieuw mandaat
krijgt, zal aan de strijd om
het EG-lidmaatschap hoge
prioriteit worden toegekend.
Ankara, dat in april dit jaar
een officieel verzoek tot toe
lating tot de EG in Brussel in
diende, is van plan zijn cam
pagne voor toetreding met
hernieuwde kracht voort te
zetten.
Op binnenlands gebied wil
de regering Özal in alle secto
ren van de economie privati
seren. Zo wil de Moederland
partij bepaalde banken, een
deel van de industrie en
staatsmaatschappijen als de
luchtvaartmaatschappij Tur
kish Airlines denationalise
ren. 'Het hele land staat in de
steigers', merkte een waarne
mer onlangs op. Er worden
wegen en bruggen gebouwd
en in het zuidwesten wordt
gewerkt aan een enorm land
bouwproject, met name aan
een reeks dammen in de Euf-
raat en de Tigris om een be
tere watervoorziening te ga
randeren.
Alle oppositiepartijen in
Turkije hebben kritiek op
Özals inflatoir beleid. De in
flatie zou volgens de huidige
cijfers in december 43 procent
bereiken, terwijl het begro
tingstekort toeneemt. De op
positie meent dat het privati-
seringsbeleid alleen gunstig is
voor de gepriviligieerde
klasse en dat de kloof tussen
rijk en arm als maar groter
wordt
Over de noodzaak tot toe
treding tot de EG zijn zij het
echter allemaal - op een
kleine nationalistische groe
pering na - eens evenals
over het onderhouden van
goede banden met het Mid
den-Oosten. De meeste poli
tici hechten ook belang aan
goede betrekkingen met de
Verenigde Staten en menen
dat Turkije lid moet blijven
van de NAVO.
De tot dan toe tamme ver
kiezingscampagne in Turkije
kreeg vorige week een plotse
linge wending die de politieke
sfeer verlevendigde. Moet de
communistische partij, die
sinds de oprichting van de
nieuwe Turkse Republiek in
1923 is verboden, worden ge
legaliseerd?, was de vraag die
zich aandiende.
Op 16 november keerden de
twee leiders van de pas ge
vormde Verenigde Turkse
Communistische Partij, Nihat
Sargin en Haydar Kutlu, uit
de Bondsrepubliek Duitsland
terug naar Ankara, özal had
gewaarschuwd dat de twee
politici, die sinds de militaire
staatsgreep van 1980 in bal
lingschap leefden, gearres
teerd zouden worden op het
moment dat zij voet op
Turkse grond zouden zetten.
Zij werden op het vliegveld
dan ook onmiddellijk aange
houden en voor verhoor mee
genomen naar het politiebu
reau.
Volgens de pers was Özal
zelf aanvankelijk voor een
zachte aanpak, mikkend op
eventuele stemmenwinst on
der linkse kiezers en op een
goede beurt bij de Westeuro-
pese landen, die toch al kri
tisch staan tegenover de si
tuatie van de mensenrechten
in Turkije. De lijn zou echter
zijn bepaald door de Natio
nale Veiligheidsraad onder
leiding van president Kenan
Evren, waarbij de premier
onze Haagse redactie
HAAG - Het departe-
jnt van WVC heeft geen
ioefte aan een evange-
ziekenfonds. De kans
het gisteren aangekon-
|de Evangelische Zieken-
ids een vergunning krijgt
iet erg groot.
Den Haag presenteerde de
life'-beweging gisteren
ir plannen om een evange-
ziekenfonds op te richten,
fonds zou mensen onder
moeten bieden die princi-
le bezwaren hebben tegen
ilisatie, kunstmatige be
lting, abortus en euthana-
initiatiefnemers willen
irkomen dat hun leden moe-
betalen voor ongewenst V(
hte medische mogelij khe-
te
folgens een woordvoerder da
1 WVC zal het een eventueel
igelisch ziekenfonds niet
Ier meer kunnen worden
jestaan een andere premie
1 te stellen. Premies worden
lelijk vastgesteld. Een an-
bezwaar tegen het initiatief
it ziekenfondsen regionaal
ien opgezet, terwijl de
igelisten een landelijk
willen oprichten. De wet
oo
OJ
on
w
hr
er
W'
zich tenslotte zou I»
aangesloten: de conrnii
zouden worden opgepakt
verhoor maar zouden
worden berecht.
Sargin en Kutlu
met hun terugkeer naai
vaderland klaarblijkef
legalisering van hun i*-1 wuieu opnemen, ut
voor ogen. CommentatcffBbiedt dat op dit moment.
Ankara menen dat zij
naast ook de intentie 1®
de scepsis in Europa over
Turkse democratische t
teem aan te wakkeren
twee communistische 1®
waren vergezeld van jurist
journalisten én fotografe:
van een aantal commW
sche Europarlementariës
Het Europees pa*
nam vorige week een dm
communisten ingediende
bl
hi
m
ve
m
WAS eens een klein landje in
sdeel Suriname. Het beleefde ee
tóe met zijn jonge onafhankelijkhi
i anders Nederlands spreken, iet
Janks verstaanbaar zijn.
solutie aan waarin iaar geleden diende zich
geëist dat de twee staatsgreep de corrupte
vrijgelaten en in alle vrijt sindsdien de Oude Orde geh
politiek actief kunnen i f Nieuwe Orde, onder leiding
De voorzitter van het f> hooP en het volk applaudissee
ment in Straatsburg,! °erecht worden, het bedrijfsleve
Plumb, heeft de Turkse» maar welvarend maken en
ring op de hoogte gestel!' Pterne zou tot het verleden beh
zijn 'bezorgdheid' over i °lu*'e en met zijn nieuwe veiws
restaties Nieuwe Orde sloeg aan he
Ondanks de ophef ahnfse geldkranen gingen dicht,
buiten Turkije is ontó "et lo van de revolutie. Met lege
over de arrestaties ,ziet» 5 ™e Orde herschreef de g
niet naar uit dat dea» Jento vooriop^ sluitstuk dae
hartoperaties
gaan.
moest
premier Özal erns% esultaat^ ^eSk'i
schaden. Zijn Moeder» «"Haat. De Oude Orde keert in
partijpartij heeft zo'nr; d^f'yan het volk, terug op he
meerderheid dat zij een DeS'Bo"terse'
stemmenverlies ma» 21Pnlerf^rwerlkenv zlch a^ra9e
kan overleven, oordelen! eTt™? w" verkwanselen^
tieke deskundigen. e L&i™ Surina™e ,heb
Ondanks alle kritiek t „eJ-at'jnsamerikaanse politieke c
Özal Turkijes populairs» van Oude en Nieu
der. 'Zijn manier f nen X 20U d® afl0°P °Ven
mensen te communicer® j J
ongeëvenaard door we® do™ S ®r n* z° eenv°.H
dere politicus ook, voor °°^ermoedem De oude partij
de televisie.Hij is niet «Wende oude garde van desti
de waarheid te vertellen, Vormen Of zij vervolgens ruin
wanneer deze pijn doet - Arron en Lachmon hebbe
een diplomaat Als zijn ff VanhB(^U
ste verdienste wordt 8' bcde ^voorlopig heel i
dat hii 7ün nartii een 81 Lt.? verstandig zou zijn,
rieerde groep zonder o# ent vernietigender oor
jnrüeuw mandaat teêf t6n Stelleh- Velen denken dat d
te gaan. Zijn gezonde. 3uterse kan ook mjnder d |d
begin dit jaar een «emand kan voorspellen wat er
ourinaamSe werkelijkheid telt me
rh0,„elementen dat ZÜ e!ke 1
7inu Vo k viert wederom feest er
Z|nkend schip?
