DE STElVFï
jiever in hotelkamer dan thuis
ff ZIJN
kNDY
b
krogids
ARIS, TEXAS' EN 'STAND DER DINGE' VAN WIM WENDERS OP TV
jympathieke 'kleine'
m uit Martinique
Anton Pieck: schilderachtige ambachtsman
VPRO zendt Tassbinder' uit
Duitse regisseur Wim Wenders, van wie dit
jkend twee films op de tv te zien zijn, keek als
ier veel naar Amerikaanse films. Niet de per
en de handeling trokken zijn aandacht,
it belangrijkste vond ik, dat je in die films al
ver kon zien, dat er een horizon was en dat er
ie enorme ruimte mensen bewogen, die da-
lang niemand tegenkwamen".
A PRESTATIE
tlancholie
Eerbetoon
Sam Shepard
Glas
CASES NÈGRES' IN BREDA
Illustrator
VRIJDAG 27 NOVEMBER 1987
ZATERDAG
ZONDAG
MAANDAG
DINSDAG
WOENSDAG
DONDERDAG
«ïvvnnniTnrvniii
00K IN DE BIOSCOOP
T2
bcket
•ultimeter
000 SA/. 25
leetgebieden.
pen te klappen.
22-211
Dirk Vellenga
Zui-
,376,
;s van uw
Met 55 zegeltjes he
u een volle spaarkaart en
meteen al recht op een
die prachtige gouden,
zilveren ofbronzenjubileu
artikelen. Hoe meer voll
spaarkaarten, hoe kost
baarder uw gespaarde
kei. Kom dus snel tanken!|
Bovendien helpt u
mee om onze Nederland
Invalide topsporters,
verenigd in de N.I.S., aanc
nzine, Paralympics '88 te Seoul
1 juni in Korea te laten deel-
5 liter nemen. Want voor elke voll
spaarkaart geeft Aral
bijdrage aan de N.I.S.
Dit betekent meer
topsporters naar Seoul.
En dus meer kans op
goud, zilver en brons vo
hen, én voor U. Tot ziens
op ons Aral tankstation!
maanlandschap dat de
nietig maakt en de steden
verdwijnen, speelt de
1 in de film 'Paris, Te-
1984, die vanavond om
uur door de BRT op net 1
It uitgezonden. De VPRO
(t dezelfde film op zondag
icember en toont dit week-
Der Stand der Dinge', de
die Wim Wenders in 1982
(zondag, Nederland 2,
luur).
lervers zonder vaste
laats, zonder wortels,
emoties, zijn de belang-
personen in de films van
Wenders. Hij werd in 1945
in Dsseldorf en groeide
een kil en lamgelegd
id, waar de eigen ver-
Ie cultuur zwaar ver-
it was en nieuwsgierige
hun heil moesten zoe-
lij Franse, Italiaanse en
anse produkten. De
Wenders mislukte als
it (medicijnen en filoso-
werd niet toegelaten tot
filmacademie in Parijs,
compensatie bekeek
ier tot vijf films per dag.
jonge Wenders vergaapte
aan de Hollywood-pracht,
aan de avonturenfilms
[John Ford en John Huston,
in hij de sfeer van de
leegte heel duidelijk
de. Toen hij in de jaren
itig zelf films ging maken,
zijn stijl merkwaardig ge-
helemaal niet op die van
lerikaanse bioscoopsuc-
Wenders ontwikkelde
lijks een verhaal en er
tempo in. Zijn hoofd-
men, figuren die overal
stonden, waren vortdu-
onderweg, maar onderna-
niets bijzonders en toon-
jeen gevoelens.
Toch was het duidelijk dat
Wenders filmde met verstilde
Bogart-beelden en 'stardom'-
melancholie in zijn hoofd. De
film 'Der Amerikanische
Freund', die in 1977 werd uitge
bracht, was eigenlijk een eerste
reële stap in de richting van de
Nieuwe Wereld. Hij was geba
seerd op een verhaal van Wen
ders' favoriete schrijfster, Pa
tricia Highsmith, een Ameri
kaanse die in ballingschap in
Europa leeft De film had voor
een deel de stijl van de oude
Amerikaanse thriller en naast
de 'ster' Dennis Hopper speel
den twee geroutineerde regis
seurs uit de VS mee, Sam Ful
ler en Nicolas Ray.
Het publiek keurde het uit
eindelijke resultaat af en Wen
ders verdedigde zich met: „Het
is een onstapnningsfilm vol
suspense, maar hij bevestigt
het bestaande niet. Hij toont
dat alles kan veranderen, dat
alles openligt. Hij maakt niet
dom".
In 1978 nam Wim Wenders de
mmM^ÊÊÊÊÊÊÊtÊ^
Nastassia Kinski in 'Paris Texas'.
De Duitse filmregisseur
Wim Wenders. - fotoap
grote stap over de Atlantische
Oceaan. Hij zette de camera's
in de kamer van Nicolas Ray,
de man van o.a. 'Rebel without
a cause', die stervende was. Dit
eerbetoon kreeg de titel 'Light
ning over water' en is eigenlijk
alleen interessant voor cinefie
len. Ondertussen had Wenders
in Amerika contacten met de
grote Francis Coppola, hij zou
voor Coppola de film 'Ham-
mett' mogen maken, een 'film
noir' rond de schrijver van
harde politieverhalen Dashiell
Hammett.
'Hammett' werd niet de ver
wezenlijking van zijn Ameri
kaanse jeugddroom. Vier jaar
was Wenders er mee bezig en
juist in die tijd ging Zoetrope
Studio's van Francis Coppola
door de monsterproduktie
'Apolacypse Now' op de fles.
Wenders kreeg te maken met
de keiharde zakelijke kant van
Amerika, producenten en ad
vocaten trokken aan zijn jasje
terwijl hij stond te filmen.
Hij reageerde zijn ergernis
af in 'Der Stand der Dinge', een
film die hij in Portugal opnam
toen 'Hammett' weer eens zes
maanden stil lag. Zondagavond
is op Nederland 2 te zien, hoe
Wenders zich voelde. In een
vervallen hotel aan de Atlanti
sche Oceaan wacht een onte
vreden filmcrew op de produ
cent die naar de VS is vertrok
ken. De regisseur vindt de pro
ducer in Los Angeles, waar het
in gesprekken over film alleen
maar over dollars gaat.
Maar Wim Wenders blijft met
één been in het 'charmante en
gevaarlijke' Amerika staan.
Het was toch een land waar je
kunt reizen, dromen en zoek
raken. Wenders wilde een
'road-movie' en met Sam She
pard, acteur en toneelschrijver,
ontwikkelde hij het idee voor
'Paris, Texas'.
- foto the movies
geloof dat je meer jezelf bent
als je reist. Ik kan aardige dia
logen verzinnen die zich in een
hotelkamer afspelen, maar ik
knap af als ik me een dialoog
moet voorstellen, die zich bij
iemand thuis afspeelt".
Sam Shepard, een anti-inl-
lectueel buitenbeentje in de
Amerikaanse kunstwereld,
voelde zich vereerd door het
verzoek van Wenders het sce
nario voor 'Paris, Texas' te
schrijven. „Wat hij in feite
wilde was een Europese film
maken op het Amerikaanse
continent, zonder dat dat het
publiek tegen zou staan", ver
telde Shepard later. „En vooral
zonder de bankiers en de advo
caten, die het hem bij 'Ham
mett' zo moeilijk hadeen ge
maakt, die typische Ameri
kaanse argumenten - de kids
willen tempo, het Amerikaanse
volk wil actie - zouden kunnen
uitspelen".
De rusteloze, nu geheel ont- Stilte
heemde Wenders zei: „Al mijn
personages zijn ballingen en
zijn alleen thuis in zichzelf. Ik
'Paris, Texas' won in 1984 de
Gouden Palm in Cannes en
werd een succes in de biosco
pen. Sam Shepard was vooral
verbaasd over de aanpak van
Wenders: „Ik ken geen Ameri
kaanse regisseur die zoveel on
heilspellende stilte zou durven
laten vallen tussen twee zinnen
van Sam Shepard".
In het begin pikt de camera
van (de Nederlander) Robby
Muller een uitgeputte zwerver
op in een van de onherberg
zame streken van Texas. De
man blijkt een broer te hebben
in Los Angeles, die zich heeft
ontfermd over zijn zoontje
Hunter. De vrouw van de
zwerver (Travis) is spoorloos
verdwenen en moet ergens in
Houston zitten. Wat er in het
verleden is gebeurd met het
jonge gezin is onduidelijk en
zal in de film ook niet onthuld
worden.
Dat Wenders met 'Paris, Texas'
opeens een groot publiek be
reikte, komt vooral door de 15
minuten lange scene waarin
Travis in een merkwaardig
bordeel belandt in Houston,
waar hij door glas heen com
municeert met zijn vrouw (Na
stassia Kinski). Onpeilbare
eenzaamheid en onbeschrijflijk
verdriet komen boven als Tra
vis en Jane elkaar proberen te
bereiken en beseffen dat ze
elkaar weer in de steek zullen
moeten laten.
Travis heeft op zfjn zwerf
tochten door onbewoond Ame
rika een foto bij zich, die ge
schoten is in de plaats Paris in
Texas. Voor de man is Paris
een paradijs dat hij ooit terug
hoopt te vinden. In de film
wordt gesuggereerd dat Paris,
Texas niet bestaat. Een para
dijselijk Paris is er inderdaad
niet, maar er bestaat wel dege
lijk een plaats in Texas die Pa
ris heet. Het is een niet eens zo
kleine stad ten noordoosten
van Dallas, niet ver van de
grens met Oklahoma.
In de film is het een visioen.
Wim Wenders zou zich er nooit
willen vestigen, het is liever op
reis. Een vaste stek, een vader
land zal hij waarschijnlijk
nooit vinden. Zijn volgende
film nam hij vorig jaar op in
West-Berlijn,
|°nze filmredactie
Cases Nègres' is de eerste speelfilm die op Martinique
gemaakt, de voormalige Franse kolonie. Het betreft
speelfilmdebuut van regisseuse Euzhan Palcy, die op
iand werd geboren maar in Frankrijk haar film uit-
i Een charmante, 'kleine' film over een jochie dat
ee sociale ellende ontsnapt door een studiebeurs. In
bekroond in Venetië.
door de verhalen van een oude
wijze vriend en door zijn groot
moeder, die grootse plannen
heeft. Zij wordt daarin ge
steund door een leraar, die in
de klas opmerkt hoe goed José
het doet.
uw zak te steken. Unieke
[voordelig 'n "nieuwe"
den. Knip de cheque tut
Fiat dealer in de
aam
tienjarige weeskind José
nog alle dagen de gevolgen
'de Franse overheersing op
1 dorpsgenoten die tegen
'te betaling op de suiker-
ilantages moeten werken
•t onverschillige blanken,
verhaal speelt zich af in de
h dertig. De slavernij is dus
6 afgeschaft, maar echte
ld is er niet voor de oor-
kelijke bevolking.
Rue Cases Nègres is een
hutten bestaand straatje
rand van de suikerriet
waar de meeste
analfabeet zijn. In het
'te woont ook de slimme
die in de gaten heeft hoe
.ede-zwarten worden uit-
Zijn ontevredenheid
|ver wordt nog versterkt
(ADVERTENTIE)
De tien-jarige weesjongen José en zijn grootmoeder in
'Rue Cases Nègres'. fotocinemien
HILVERSUM (ANP) - Het
omstreden toneelstuk 'Het
vuil, de stad en de dood' van
Rainer Werner Fassbinder
wordt vanmiddag om 15.00
uur door de VPRO op Radio
5 vrijwel in zijn geheel uit
gezonden. H. van Hoorn,
eindredacteur binnenland
van het VPRO-programma
Het Gebouw, heeft dit giste
ren desgevraagd bevestigd.
De VPRO had vorige week al
opnamen van het toneelstuk
willen uitzenden, maar de om
roep heeft eerst gewacht tot er
duidelijkheid was over de op
voering door studenten van de
theaterschool. Nu de voorstel
lingen zijn afgelast, is toch tot
uitzending besloten.
Volgens Van Hoorn is de dis
cussie over het vermeende an
tisemitisme van het toneelstuk
over de hoofden van veel Ne
derlanders heen gegaan. „Ook
de oplage van de Haagse Post,
waarin de tekst van het stuk
was afgedrukt, was maar be
perkt. Wij menen dat iedereen
de kans moet krijgen een oor
deel te vormen en niet slechts
een groepje van tweehonderd
mensen", aldus Van Hoorn.
EKERHEDEN VAN TOEPASSINGJ
De regisseuse benadert haar
onderwerp heel optimistisch en
schildert de zwarte gemeen
schap als warmbloedig en soli
dair af. Terzijde wordt het ver
haal verteld van José's half
bloedvriendje, dat niet door
diens blanke vader wordt er
kend. José bekijkt zijn omge
ving met net wat meer wijsheid
dan een gewoon kind. Verder is
hij even speels en ondeugend
als ieder ander kind. De perso
nages worden op liefdevolle
wijze uitgebeeld door niet-be-
roepsacteurs. Behalve de knor
rige maar ambitieuze groot
moeder, die het beste met haar
kleinkind voor heeft. Die rol
wordt door een echte actrice
gespeeld.
Het was Palcy niet te doen
om de blanke uitbuiting. Zij
wilde vooral de levenslust van
haar volk op niet-sentimentele
wijze laten zien en is daar
pachtig in geslaagd. De ver
haalstructuur van de film is
gebaseerd op de rijke vertaal
traditie die zo kenmerkend is
voor veel Afrikaanse culturen.
De sepiakleur van de beelden
sluit mooi aan bij het betref
fende tijdsbeeld, de jaren der
tig-
'Rue Cases Nègres' draait tot
en met 2 december in Filmhuis
Concordia in Breda; 19.30 en
22.00 uur.
Van onze kunstredactie
Geen standaard met kerst
kaarten is in ons land denk
baar zonder werk van An
ton Pieck. Er is nauwelijks
een Nederlander te beden
ken die niet ooit in contact
is gekomen met tekeningen
van zijn hand. Zelfs kleu
ters die lezen noch schrijven
kunnen leerden zijn hand
schrift kennen in de door
hem ontworpen sprookjes
kastelen van De Ef teling.
De tekenpen van Anton Pieck
rust nu voor goed. Op 92-jarige
leeftijd overleed Anton Pieck
dinsdag in Overveen na een
werkzaam en uiterst produk-
tief leven. Hij heeft nog mogen
meemaken dat er in Hattem
een museum tot stand kwam,
gewijd aan zijn leven en werk.
'Een ambachtsman' noemde
een van zijn biografen hem bij
gelegenheid van zijn 90ste ver
jaardag. En misschien is het
waar dat Pieck meer een am
bachtsman was dan een kun
stenaar. „Zijn kunst is geen
aanklacht, er is niets experi
menteels. De enige maatstaf is
'schilderachtig'. En als hij toch
een boodschap heeft, dan is die
voor de kinderen."
Al heel vroeg - in zijn derde le
vensjaar - begon Anton Pieck
te tekenen 'met het potloodje
waarmee mijn moeder de was
opschreef'. „Het tekenen in
mijn kinderjaren betekende
ook een vlucht, het was onder
duiken om de rotzooi te ontlo
pen", vertelde hij, doelend op
de gebrekkige omstandigheden
waarin het gezin Pieck rond de
eeuwwisseling verkeerde.
Kenmerkend voor het werk
van Anton Pieck is en blijft
zijn liefde voor Vlaanderen en
Engeland, zijn bewondering
voor de Japanse houtsnijders,
zijn verwantschap met het Ne
derlandse weer met zijn motre
gen, mist en sneeuw. En hoe
onwerkelijk, hoe sprookjesach
tig zijn wereld ook is, herken
baar en gaaf weergegeven zal
zij blijven.
Anton Franciscus Pieck werd
in Den Helder geboren en was
van 1920 tot aan zijn pensione
ring in 1960 leraar tekenen aan
het Kennemer Lyceum in
Overveen. „Ik heb nog echt te-
Anton Pieck in 'zijn' sprookjespark de Efteling. - fotoanp
kenles gehad", zei hij ooit „Je
moest potjes en pannetjes nate
kenen. Tegenwoordig heb je de
vrije expressie, waar de kinde
ren met handen en voeten aan
het smeren zijn. Ik vind het
trouwens heerlijk om een potje
met knoflook na te tekenen. Als
ik steds dingen uit mijn hoofd
heb getekend, is dat een rust
punt voor me".
Toen hem in het midden van
de jaren vijftig werd gevraagd
mee te werken aan de Efteling,
aarzelde hij eerst. Maar hij be
sloot toch ja te zeggen: „Ik rea
liseerde me dat alle attracties
voor kinderen in die tijd van
beton en ijzer waren, zondere
enige sfeer. Zelf heb ik hele
goede herinneringen aan een
oud, gammel speeltuintje in
den Helder, ik heb geprobeerd
die sfeer en warmte in de Efte
ling vast te leggen".
Anton Pieck was iemand die
bewust in het verleden leefde.
De nieuwste attracties in de
Efteling boeiden hem totaal
niet. „De sfeer van de vorige
eeuw spreekt me aan. Ik bén
ook van die eeuw. Als ik denk
aan al die razende auto's tegen
woordig. Wat dat betreft ben ik
een vreselijke oester. Ik klap
dicht voor de snelheid van deze
tijd".
Used cars (USA 1980, Ned. 2, 23.15 uur). Klucht van Robert
Zemeckis over twee broers in de tweedehands-autobranche.
Met Jack Warden en Kurt Russell.
Sword of Lancelot (Engeland 1962, Did. 1,23.10 uur). De le
gende van koning Arthur en zijn Ronde Tafel. Cornel Wilde
is ridder Lancelot, die verliefd wordt op Arthurs vrouw
Guinevere.
Vergiss die Liebe nicht (W.-Duitsland 1953, Did. 2, 15.00
uur). Een ondergewaardeerde huisvrouw beleeft een
nieuwe liefde, waarna manlief en kinderen tot inkeer ko
men. Luise Ulrich in komedie van Paul Verhoeven.
The adventure of Sherlock Holmes' smarter brother
(Engeland 1975, Did. 2, 23.20 uur). Regiedebuut van Gene
Wilder. Sigerson Holmes krijgt van zijn oudere broer Sher
lock een zaak doorgeschoven en wil bewijzen, dat hij net zo
slim is. Met Marty Feldman en Dom DeLuise.
Rope of sand (USA 1949, Did. 3 WDF, 22.40 uur). Actiefilm
met Burt Lancaster, die na twee jaar in Zuid-Afrika terug
keert om een partij verstopte diamanten op te halen.
China Seas (USA 1935, België 1,16.00 uur). Scheepskapitein
Clark Gable moet in de Chinese Zee tussen piraten en vrou
welijke rivalen zien door te varen. Avonturenfilm met Jean
Harlow en Rosalind Russell.
Der Stand der Dinge (W.-Duitsland 1982, Ned. 2, 21.50
uur). Met een Gouden Leeuw bekroonde film van Wim
Wenders over een in Portugal gestrande filmploeg, die een
sf-film aan het maken is. Het geld is op en de producent
zoek.
Unser Willi ist der Beste (W.-Duitsland 1971, Did. 2,20.15
uur). Heinz Erhardt-komedie rond de gepensioneerde amb
tenaar Willi, die ditmaal een stel armlastige familieleden op
z'n dak krijgt.
Diner (USA 1982, Did. 1, 23.00 uur). Debuutfilm van Barry
Levinson over een groepje jongemannen, dat aan het eind
van de jaren vijftig op de drempel van de volwassenheid
staat. Ze ontmoeten elkaar regelmatig in een cafetaria.
Sherlock Holmes und das Halsband des Todes (W-
Dld/Eng. 1962, Did. 2, 20.15 uur). Sherlock Holmes probeert
te bewijzen, dat zijn aartsvijand prof. Moriarty jaren gele
den een kostbaar Egyptisch sieraad heeft gestolen. Met
Christopher Lee en Senta Berger.
Arvottomat (Finland 1982, Did. 3 WDF, 22.30 uur). Road-
movie over de vriendschap tussen drie jongemannen, een
meisje en hun problemen met gangsters over een waardevol
schilderij.
Sommernattens leende (Zweden 1955, België 2,20.15 uur).
Advocaat hertrouwt met een veel jongere vrouw. Zijn zoon
blijkt beter met haar te kunnen opschieten. Klucht van Ing-
mar Bergman met Eva Dahlbeck en Gunnar Björnstrand.
Moon in Taurus (Zwitserland 1980, Did. 2, 23.30 uur). Jon
geman keert naar zijn vroegere vriendin terug om te ach
terhalen wat de oorzaak van hun breuk was. Film van Steff
Gruber zonder scenario en zonder acteurs.
The square jungle (USA 1956, Did. 3 WDF, 20.15 uur).
Arme volksjongen besluit in de voetsporen van zijn vader te
treden en bokser te worden om zo geld en aanzien te ver
krijgen. Met Tony Curtis.
'Robocop' van Paul Verhoeven draait nu ook in Bre
da. foto orion pictures.
'Robocop', de spannende en met veel bravoure gemaakte
Amerikaanse science-fiction/actiefilm van Paul Verhoeven
draait thans in Casino 3 in Breda en City 1 in Roosendaal.
Een neergeschoten politieagent wordt door een multinatio
nal omgebouwd tot robot om hem te kunnen manipuleren in
de strijd tegen de misdaad. Wanneer de mens in de robot
doorbreekt, keert deze zich gewelddadig tegen zijn schep
pers, die zelf niet deugen.
'Havinck' van Frans Weisz is geprolongeerd in Casino 2 in
Breda. Mooi spel van Willem Nijholt als een weduwnaar,
die posthuum liefde voor zijn overleden vrouw opvat. Naar
de roman van Marja Brouwers.
The Witches of Eastwick', amusante verfilming van het
boek van John Updike, blijft in Casino 1 in Breda en City 2
in Roosendaal. Jack Nicholson speelt een vreemdeling met
magische kracht die drie vrouwen onder zijn betovering
brengt. Zij wreken zich met buitenaardse middelen als hij
hen bedriegt. Leuke allegorie op de man-vrouwverhouding
die alleen ontaardt in woest effectbejag.
'Full Metal Jacket' van Stanley Kubrick gaat verder in
Casino 4 in Breda en Roxy 1 in Bergen op Zoom. Harde,
cynische Vietnam-film die uitvoerig de mariniersopleiding
toont.
"Van geluk gesproken' van Pieter Verhoeff naar het boek
van Marijke Höweler blijft te zien in Cinésol 1 in Breda.
Boeiende en wrange tragi-komedie over doodgewone,
herkenbare mensen wier levens elkaar bij toeval kruisen.
Mooie rollen van o.a. Marijke Veugelers en Gerard Thoolen
als Amsterdamse volksmensen.
'Zoeken naar Eileen' van Rudolf van den Berg is nog steeds
te zien in Cinésol 2 in Breda. Hector", de komedie rond
Urbanus, is geprolongeerd in Grand Theater in Breda,
Centraal in Geertruidenberg, Cinem'actueel 2 in Bergen op
Zoom, de Koning van Engeland in Hulst en Luxor in
Terneuzen.
The Untouchables', de nieuwe versie van Brian De Palma
van de oude tv-serie, met een goedmoedige Elliott Ness en
Robert De Niro als Al Capone, is te zien in Cinem'actueel 1
in Bergen op Zoom. 'Een maand later* met Renée Soutendijk
en Monique van de Ven draait in De Koning van Engeland
in Hulst, waar ook 'La Bamba' over de jong-gestorven
rocker Ritchie Valens te zien is.
'Beverly Hills Cop 2' met Eddie Murphy blijft doordraaien
in Cinésol 3 in Breda, Centraal in Geertruidenberg en de
Koning van Engeland in Hulst.
'Storia d'Amore' van Francesco Maselli is vanavond te
zien in Filmhuis Oosterhout en zondag 29 november bij de
Filmliga Dongen. Over een driehoeksverhouding tussen
jongeren uit de werkende klasse in Rome.
Op donderdag 10 december begint Tema' van Gleb Panf ilov
te draaien in Filmhuis Roosendaal. Bekroonde Russische
film over een toneelschrijver die in de provincie zijn
artistieke impasse hoopt te doorbreken, maar door zijn
nieuwe geliefde wordt bekritiseerd op zijn gebrek aan
morele moed.
I
