ROK EN ROL' OVER HYGIËNE, 'BODYLINE' OYER PARFUMS
Oliver
Schots
3
Filmschijn en werkelijkheid op expositie in Breda
Leergangen Tilbur
vieren jubileum m
ballet van Cocteau
'Historisch' optrede^
in Londen
van Brabants Orkei
DE BEYERD LEGDE MET BEGEERTE DE IDENTITEIT YAN DE HOLLYWOODVAST
lilHMili!tMIMJB3»gTEM GIDS 2 DIN
HILVERSUM - Veronica, nooit te beroerd voor
een geintje, laat morgen de kijkers ruiken. Geu-
rentelevisie, roept de omroep verrukt uit. Dat is
wat overdreven, want Philips is nog niet zo ver.
Cederhout
SSSSSG
JITSLAND 2
Te duur
Herinneringen
Handicap
Lastig
sfee en Wiske:
mbone
„Ik wil niet bij een beweging ho
ren die geen kritiek duldt"
Anja Meulenbelt, publiciste
DE STEM
Derrick
T2
Geuren in kleuren
op
tv
Door Jan Koesen
Het gaat hier om zes strips in de Veronica-gids die je een
voor een op commando van het scherm moet lospeuteren
bij het zien van het programma 'Bodylijn'. Dan kun je
genieten van zes belangrijke geuren die gebruikt worden
bij de fabricage van parfums.
Het geheel vindt plaats in een den dat men de haren maar één
'geurenspecial' en duurt 25 mi
nuten. Veel informatie over
parfums, mooie plaatjes, snelle
dames en heren in het pro
gramma 'Bodylijn' dat morgen
om 21.50 uur op Nederland 1
wordt uitgezonden. Maar ook
vanavond zit er een geurtj e aan
de tv. In 'Rok en rol', het NOS-
programma van Netty van
Hoorn en Loes Luca, wordt
aandacht besteed aan hygiëne.
Er wordt gesproken over
schoonmaken en lichaamsgeu
ren (gewenst en ongewenst) en
de hamvraag is 'wat is vies?'.
Het is nog niet zo lang gele-
(ADVERTENTIE)
12 years old,
pure malt whisky.
'ijn gedistilleerd.
Tel fUl5)569324'
keer per jaar waste, legt Karin
van Dorsselaar, vertaler van
boeken over geuren, parfums
en hygiëne, uit. Uit het raam
poepen was een geaccpeteerde
gewoonte. Anneke Vonk, veger
bij de gemeentereiniging in
Amsterdam, vertelt wat ze op
dit moment allemaal op straat
tegenkomt.
Ook wordt in 'Rok en rol' ge
sproken over het schoonhouden
van 'de meest intieme plek'.
Geslachts- en infectieziekten
komen aan bod en een sociaal-
verpleegkunde van de GGD in
Rotterdam vertelt van haar er
varingen.
Terug naar de vrolijke geu
ren van 'Bodylijn'. De gids op
de schoot, de neus tegen de
strips, de ogen op het scherm.
Bloemen en citrus, dat is nog te
vatten voor de ongetrainde
neus. Fougère is een uitge
dachte geur die bij varens zou
kunnen horen, ware het niet
dat de varen totaal geen geur
van zichzelf heeft. Dat vond de
Natuur niet nodig. Maar daar
zitten de parfumeurs niet mee.
Buiten de Schepping hebben
we immers nog het laborato
rium. Fougère is voortaan va-
rensgeur, vooral op mannenka-
ken doet hij wonderen.
Vervolgens halen we de neus
op over de oriëntaalse geuren:
zwoel, zwaar, met erotische
stoffen erin, uitstekend voor
uitdieping van een relatie. Dan
drukt Veronica ons op chypres,
'een fris, groen-fruitig akkoord
met een vleugje amber en mus
kus'. Tenslotte snuiven we aan
de aldehyden, een chemische
groep die een parfum houdbaar
maakt en andere kleurstoffen
'Bodylijn' ovr parfums: geuren onderstrepen je pesoonlijkheid.
- FOTO VERONICA
opvallender. Een soort van zout
en peper dus, maar dan in het
geurige.
De 25 minuten zijn heel onder
houdend gemaakt en voor wie
nog veel meer wil weten, heeft
Veronica in haar eigen blad
uitgebreid informatie over
geuren. Cleopatra liet ceder
hout vermalen om op de vleu
gels van duiven te leggen die
vrij door haar vertrekken vlo
gen. God sprak tot Mozes in
Exodus 30 dat deze 500 sikkels
vloeibare mirre en half zoveel
sikkels geurige kaneel met kal
moes en laurier moest mengen.
Lodewijk 15 gebood zijn hof
iedere dag een ander parfum te
gebruiken en een koning uit
Birma selecteerde zijn harem
dames met de neus.
Deze saillante gegevens wor
den niet in 'Bodylijn' verstrekt.
We krijgen daarentegen in de
rubriek parfumeurs en flacon
ontwerpers te horen die leer
zame dingen vertellen. Lee To
wers vertelt glimlachend hoe
hij thuis als arme jongen zich
met Sunlight moest wassen en
dan vernemen we dat de we
reld jaarlijks 15 miljard aan
parfums uitgeeft (Nederland 95
miljoen). Een parfumeur
spreekt bewogen van een 'eva
poratie-melodie', een woord
waarmee je bij Scrabbele heel
hoog kunt scoren. We hebben 2
neuzen, leert ons een deskundi
ge. De kokkerd onder de ogen
en een onzichtbare neus, in de
hersenpan, die het feitelijke
werk verricht. De industrie ge
bruikt 300 tot 500 grondstoffen,
waarmee alle geuren zijn te
creëren.
De heren stappen langza
merhand van hun vooroordelen
af en wagen het af en toe om
besmuikt een geurtje tegen de
wang- en kaakpartijen te
drukken. Met een begrijpende
partner word je dan vanzelf
ook geurenconsument. Een
parfum moet je persoonlijk
heid onderstrepen, roept 'Bo
dylijn' uit.
De helft van het geluksge
voel wordt door het mooie
flesje ingegeven, zegt een fla
con-ontwerper. Een jonge
Duitse heer roept krachtige
taal over marketing en voorts
zien we snel even James Bond-
achtige spots die suggereren
hoe modern en dynamisch je
wel bent met een aftershave
van X of okseldepper van Y.
Rob Out, de baas van Vero
nica, vindt dat zijn omroep en
zijn blad waarmee hij kan doen
wat hij wil (en dat kan niet
iedere omroepbaas zeggen,
want de bladen zijn vaak uit
besteed), een voortrekkers
functie heeft. „Een nieuwe di
mensie aan kijken", roept Out.
„Nog nooit eerder gebeurd in
Europa, wat zeg ik, de hele we
reld. Ja, het heeft handen vol
geld gekost, maar willen wij de
grootste en de snelst groeiende
blijven, dan moeten we dat wel
doen. We hebben nu meer dan 1
miljoen oplage, dat zijn dus 4
miljoen ruikers woensdag".
Op de vraag of de actualitei
tenrubriek Nieuwslijn straks
ook geurstrips verschaft ter
ondersteuning van reportages
over ozon, mosterdgas of de
riolen van Parijs, antwóordt de
directeur ontkennend. Geurte-
levisie is eenmalig. Laat de
concurrentie maar klooien met
de door Veronica aangegeven
richting. Een pionier, die ziet
niet om.
Van onze correspondent
Roger Simons
LONDEN - Met wappe
rende manen en driftige
armzwaaien dirigeerde
de langharige Engelsman
Alan Fearon afgelopen
zaterdag in de Queen Eli
zabeth Hall op Londens
South Bank tweemaal
achter elkaar het Bra
bants Orkest. Op het pro
gramma stond telkens
een magistrale begelei
ding van de klassieke
Sovjetrussische stomme
film 'Pantserkruiser Po-
temkin' van Sergei
Eisenstein.
Het was beide keren zowel
letterlijk als figuurlijk een
overdonderende uitvoering.
De Britten noemden het op
treden van de knappe Ne
derlandse muzikanten zelfs
'historisch'.
In 1929 was 'Potemkin'
voor het laatst in Londen
vertoond onder begeleiding
van een groot en springle
vend orkest.
Sergei Eisenstein (1898-
1948) was toen zelf aanwe
zig. Het orkest dat de film
muziek speelde, werd gedi
rigeerd door de begaafde
Duitse muzikant Edmund
Meisel (1894-1930), compo
nist van de Potemkin-parti-
tuur.
De grote Queen Elizabeth
Hall was dit weekend twee
maal mudvol geboekt en het
publiek reageerde telkens
heel enthousiast,
vaak gefascineerd te
naar de ritmesectie v;
machtige orkest, die
pend driftig van kal
terwijl de paukei
drummers, de ciml
hun andere collega'
lettend zowel de
het projectiescherm'
monitor vóór hun ne J
gaten hielden om
'Gerauschmusik'
synchroon met de
gehore te kunnen brei
Dit zeer verzorgde'
dense optreden van
bants Orkest was
derdeel van de eerste
tournee die deze 1
landse muzikanten n»
teel maken. Hun ro
was afgelopen vrijde
gonnen in Cambridge
dag speelden zij in a
de hoofdstad van 1
gisteren besloten zj
tournee in het Noord»
York.
Volgens Londense
£ur Derrick heeft
moeilijke zaak. Een
j(f van de stadsreini-
intdekt op een bank in
.fg een dode man. Aan
bpende wond te zien
i jet slachtoffer ver-
l Nader onderzoek
iat de dode Georg Lin-
heet. Hij was chef
j reclamebureau. Tot
j van de vorige avond
urrick nauwkeurig na-
Gat Lindemann heeft
j. De rest van het ver-
jn0g een mysterie.
geleiding van
oude films vooi
aankunnen. Op grond
de enthousiaste bijval
Brabanders in Londet
ben genoten en de w
ring die nadien werd
sproken voor de
staande kwaliteit van
uitvoeringen, mag
-"*"6 nu 3
verwacht dat dit faal
sche Nederlandse orkts
veel Britse verzoeka
ontvangen om tourna
komen maken.
De geknakte
30 jelle
OS brengt een bekroond
una over incest De Ca-
k tv-fihn 'De geknakte
schetst de relatie van
lochter zowel met haar
als met haar moeder.
ets van hun eigen situa-
kunnen terugvinden.
Ipersoon in het drama
29-jarige Marielle. Een
sa de dood van haar va
rorden de herinneringen
lem en hun incestueuze
nuding haar teveel. Ma-
probeert alsnog met het
in het reine te ko-
evenals met haar moe
die haar destijds nooit
beschermd.
St. Helens
Van onze kunstredactie
TILBURG - Bij gelegenheid
van het 75-jarig bestaan
van de Hogeschool Katho
lieke Leergangen verzorgt
de Faculteit der Kunsten
een opvallend theater- en
concertprogramma. Het
meest spectaculaire is daar
bij de reconstructie van het
ballet 'De Eiffeltorenbrui-
loft' uit 1921 op een scenario
van Jean Cocteau. De pre
mière is op 29 november a.s.
in de schouwburg van Til
burg, nadat op 26 november
de voorpremière plaatsge
vonden heeft in de schouw
burg van Roosendaal.
Het Orkest van het
Conservatorium brengt
een concertprogramma
aan composities van de 'Gi
des Six'. Dat wordt
op 27 november in Tilb:
december in Middelburg
december in Nijmegen
lm 'Mount Si Helens' is
verhaal van de uitbar-
var de Noordameri-
ise vulkaan St. Helens in
Een jaar na de ramp, die
meer dan vijftig mensen
-even kostte, ontstond Er-
Pintoffs drama. Het ver
waarom het tijdig eva-
m van de bevolking
belemmerd door heb-
en domheid.
De Eiffeltorenbruiloft
Mariés de la Tour E
het midden tussen
toneelstuk en pantomim
een keuze voor een recois
tie van dit stuk gemaakti
10
Die Frel-
treppe
serie "Das kleine Fern-
vertoont het ZDF
Freitreppe'. Het is de
film van Klaus Weise,
is mede te danken aan It deze reeks wordt uit-
dat het Brabants Consen iden. Max is een ex-de-
rium dit jaar bijzondere
dacht schenkt aan de Gi
des Six, een in 1918,
ent, die opnieuw pro
als slagersknecht aan
lag te komen. Slager
gatie van Satie en Coctes: ferdieck is onder de in
gerichte groep Fransen
nisten met Auric, Durej,
neger, Milhaud,
Tailleferre.
Door Henk Egbers
„We hebben gekozen voor
de meest typische beelden
van de Sterren uit het Hol
lywood vóór 1960." Sonja
Herst, die in De Beyerd in
Breda met een zevende ex
positie 'haar' serie 'Mens en
Omgeving' afsluit met de
expositie 'Identiteit en Be
geerte' vertelt hoe zij de
idee 'Hollywood tussen
1910-1960' uitwerkte.
Er lopen, terwijl wij samen
praten, opvallend veel jongeren
in De Beyerd die zich vergapen
aan de idolen van hun ouders;
die met enig ontzag kijken naar
een jurk die bijvoorbeeld Jane
Mansfield écht gedragen heeft;
die de tranen, de zoete koek en
de glamour-fagade, op deze
tentoonsteling heel interessant
aan de orde gesteld, blijkbaar
opnieuw waarderen in de bloe
deloze tachtiger j aren.
Sonja: „Toen ik in 1980 vanaf
het Kunsthistorisch Instituut
in De Beyerd begon te werken
was ik door mijn studie opgela
den met ideeën rond marxisti
sche golven, vrouwenemanci
patie, maatschappelijke stro
mingen in de kunstgeschiede
nis en dergelijke". Willem
Oomen, ook werkzaam in het
Bredase cultuurinstituut, had
de sociale academie - opge
bloeid op de mentaliteit van de
studentenrevoltes sedert '68 -
achter zich. Geen wonder dat
beiden - De Beyerd dreef toen
op een wat directieloos tijdperk
rond - elkaar vonden in de idee
dat er een serie tentoonstellin
gen zou moeten komen over de
relatie kunst en maatschappij.
Samen zetten zij tien thema's
uit op basis van 'Mens en Om
geving' (lees: kunst en maat
schappij). In de praktijk bleken
er zeven haalbaar, omdat de
uitvoering ervan zeer arbeids
intensief is. Willem Oomen
i
werd inmiddels - wegens de
bekende bezuinigingsmetho
dieken - voor zoiets als drie
vijfde weggesaneerd naar een
andere gemeentelijke dienst.
Met een vestzak-broekzak-eco
nomie huurde De Beyerd weer
allerlei stagiaires in om, onder
meer, deze serie tot uitvoering
te brengen. Aan deze Holly-
wood-produktie werkte zo
Elsje Reijn mee, die zeer gron
dig de relatie filmster-mode in
expositie en catalogus vorm
gaf.
Sonja: „Toen we ermee begon
nen was de belangstelling voor
thematische exposities bij mu
sea over zijn hoogtepunt heen.
Het was té arbeidsintensief en
tè duur. Nu hoor ik vaak zeg
gen 'wat goed dat jullie dat ge
daan hebben'. Daardoor was
De Beyerd in de jaren tachtig
een van de weinige musea die
nog thema-tentoonstellingen
maakte."
Bovendien werd het profes
sioneel aangepakt. Zo haalden
beide organisatoren Jan van
Toorn binnen voor de grafische
vormgeving van het affiche en
de typische boekjes (catalogi)
die bij de exposities gemaakt
werden in een zeer flexibel in
te vullen vormgeving. Van de
acht boekjes (voor de huidige
Hollywood-expositie zijn er
twee boekjes) wordt binnen
kort een samenvattend boek
werk gemaakt, dat niet alleen
een belangrijke documentatie
bevat over een brok cultuurge
schiedenis maar tevens een in
teressant fenomeen op gebied
van grafische vormgeving zal
zijn.
Uit de stal Van Toorn werd
tevens Heter Hildering aange-
zetten - blijkt dat deze vraag
bij een totaalproject een onge
paste is. AÜe exposities passe
ren de revue. De tweede expo
sitie met de zogeheten Con
structivisten met grote klap
stukken als de machine van
Tatlin en de schaakstoel van
Rodchenko of de derde exposi
tie over 'tekens en beelden' met
een met zand volgekruide bin
nenplaats met een hommage
aan Mondriaan komen weer
voor de geest. Een aflevering
met buitenlandse kunstenaars
die hier geassimilieerd zijn,
waarbij de video-kunstenaar
Cardena een opdracht kreeg
blijkt achteraf profeterend van
inhoud geweest te zijn. Kort
om: het was goed.
De actualiteit. Tot februari
'Identiteit en begeerte'. De
beide boekjes bij deze Holly-
wood-tentoonstelling hebben
als titel 'Roem en tranen' en
'Geweld en liefde'. Gaat be
geerte aan identiteit vooraf of
is begeerte identiteit? Bekijk
(en lees) het maar. Sonja ver
telt dat deze filmexpositie een
hele klus was. Een werkgroep,
die deze titel als vierde in de
serie zou brengen, zag het niet
zitten en gaf er de brui aan. En
dat waren toch allemaal jon
gens die zeer gelieerd zijn aan
de filmwereld. Maar dat wil als
het op analyseren en exposeren
aankomt blijkbaar nog niets
zeggen.
British Film Institute in Lon
den (voor zeventig procent goed
voor het materiaal), The John
Kobal Collection in Londen en
verder onder meer het Konink
lijk Belgische Filmarchief in
Brussel, de ontwerpster Anne-
mie Verbeke in Brussel en nog
een aantal bruikleengevers in
onder meer Utrecht, Los Ange
les, Amsterdam en Den Haag.
De beide boekjes, met hun
typisch eigen gezicht, bevatten
bijdragen die de expositie goed
typeren. Eric de Kuyper, ver
trekkend van zijn boek 'Het
beeld van het mannelijk li
chaam in de Hollywoodfilm',
dat begin '88 bij Sun verschijnt,
zegt interessante dingen over
de relatie film-foto in Holly
wood en het feit dat de manne
lijke sterfoto bloter was dan de
film. De telkens verschuivende
relatie mode en film wordt
door Elsje Reijn goed uit de
doeken gedaan. Het verschijn
sel oorlogsfilms wordt door
Harry Hosman onder de loep
genomen; zij blijken nogal bur
gerlijk van inhoud te zijn. De
manier waarop in de film tegen
de vrouw aangekeken wordt, is
ook nog nader bekeken.
Sonja Herst als ster tussen de restanten van het sterrendom
in De Beyerd.
trokken die de telkens opval
lende vormgeving van de ten
toonstelling verzorgde. De
technische staf van De Beyerd
heeft daarmee zeer veel erva
ring opgedaan met exposities
bouwen, hetgeen steeds meer
zijn doorwerking krijgt bij de
- FOTO DE STEM /JOHAN VAN GURP
huidige opvallende presenta
ties van dit instituut.
Als ik Sonja vraag aan welke
expositie zij de beste herinne
ringen heeft - om niet alle ze
ven tentoonstellingen in een
saai verhaaltje achter elkaar te
Sonja Herst: „Film is de pou-
lairste vorm van kunst en is
bovendien zeer maatschappij -
gebonden. Maar het is ook een
zeer lastig thema". Dat heeft
dan ook te maken met de be
reikbaarheid van het mate
riaal. Het Nederlandse Film
museum in Amsterdam is wat
dat betreft nog een puinhoop,
hoewel er goed materiaal is.
Het meest lucratief bleken het
Een handicap om goed mate
riaal te krijgen was tevens het
feit dat Hollywood 100 jaar be
staan en talrijke musea daar
mee iets willen doen. De be
staande collecties staan boven
dien niet het originele mate
riaal af om het te exposeren.
Het moest allemaal gereprodu
ceerd worden. En daar hangen
ze dan: Mae West, Greta Gar-
bo, Edward G. Robinson, Mic
key Roony, Jean Harlow, Gary
Cooper, Henry Fonda, Joan
Crawford, Charlie Chaplin,
Johnny Weismuller, Johny
Wayne, Mariene Dietrich, Ka
tharine Hepburn, Doris Day en
vele anderen. Maar de tentoon
stelling is niet alleen een
nostalgische papieren filmver
zameling. Ook de verbanden
met reclame, mode, make up
etc. laten zien hoe het sterren
dom zijn uitstraling had en
maatschappelijk functioneer
de.
Schijn en werkelijkheid.
Sommigen zullen zeggen: men
sen willen bedonderd worden;
anderen: de mens heeft helden
dom nodig om zich aan op te
trekken; van bijbel tot film.
Het is voer voor psychologen.
En Sonja Herst is de eerste om
te bekennen dat deze expositie
- hoe interessant ook - slechts
een aanzet is tot.De hele
Beyerd was nog niet groot ge
noeg om dit thema uit te diep
en. Maar de realisatie in deze
expositie ging eigenlijk al de
man/vrouwkracht van deze
staf te boven.
Vanaf half december zal een
van de zalen ingericht worden
als bioscoop en wordt De
Beyerd - hoe ironisch - weer
een soort Uitkijk-theater. Dan
zullen er gedurende ander
halve maand enkele keren per
week films uit deze historische
periode gedraaid worden. De
aankondiging van dit pro
gramma kunt u ongetwijfeld in
De Stem lezen.
Sonja Herst: „Het publiek
kiest voor idolen. Dat was ons
uitgangspunt bij deze expositie.
De rages werden door de film
gevoed; vanaf de James Dean-
jasjes tot de kleding van
Audrey Hepburn van de Belgi
sche ontwerpster Annemie
Verbeke". Het is heel opvallend
hoeveel authentiek materiaal
op dat thema in De Beyerd bij
eengebracht is. De begeerte
van de staf was groot. De iden
titeit van de genoemde periode
is aardig uitgelicht.
'Identiteit en begeerte'. De
Beyerd, Boschstraat Breda.
Tot 1 februari, di.-zo. 10.00
(zo. 13.00)-17.00 uur.
van zijn eerlijkheid en
Max een kans. De
Poule# blijkt een harde wer-
maar zijn collega's büj-
op afstand. Schafer-
De aankleding, naar» ts dochter, die verloofd
werpen van Irène Laji ordt verliefd op Max. Ze
Jean Hugo, is nu in Tilb» enslotte in dat deze niet
realiseerd door de Acai nede partner voor haar
voor Beeldende Vornil as daarna leert Max de
door Milhaud, Poulenc,® «note van Schaferdieck
ger, Auric en Taillefernpen.
componeerde muziek
den uitgevoerd door het®
van het Brabants Coik
rium onder leiding van i
Steen. De choreografe
gemaakt door Simon Aw
Gert-Jan van Ammerkat
mise-en-scène en
handen van Marcel Sck
De dansers zijn
de Dansacademie
sprekers van de door
geschreven teksten zijn
hard Kruysen en RaoulS
pont de Domis. De
vertaling werd ge.—
Madeleinde Barnauden»
van Erven.
In het voorprogram®1
den twee stomme films
zelfde periode vertoom
zijn Entr'acte van
uit 1924 (bedoeld als int®
bij het ballet Relacheva»
bia en met muziek van.
alsmede La P'tite Lili
berto Cavalcanti met
van Milhaud (gefotoi
toneel met wrange hi
bij deze films gecon.,
muziek wordt uitgevo®
het Conservatoriumorl
halve in De Kring in
daal op 26 november en»
mière in Tilburg op 29";
ber zijn er nog uitvoerw
2 december in Sittard e,
cember in Eindhoven-
bedraagt 15.
Het afzonderlijke
programma in Tilburg-
delburg en Nijmegen, f
aan 'Des Six', bevat
gende werken: Pacific
Honneger; een suite uit»
ches van Poulenc; het w
tino voor harp en or*»
Tailleferre en een suite
Mariés de la Tour Ein
wordt tijdens dit
film La P'tite Lili van
canti met muziek van
gedraaid en gespeeld,
treeprijs bedraagt M-
