I
DE STEKT
Bitterzoete relatiefilm
over gewone mensen
littikrogids
(85-714714
Grote gevoelens, heftige
emoties in film 'Havinck'
Aandacht voor Afrika
■m
WWm
'VAN GELUK GESPROKEN' VAN PIETER VERHOEFF
goedkoopste
omroepblad
van
Nederland!
minder tijd.
I
11,
til
Jiten wel mee.
iets moet
Ichten. Zoals je
l is kun je zien
ten op een zeer
I dgevraagde
I nen razendsnel
IS die niet om 4
I aterdagochtend
meer geld-
I bij je geld kunt.
zaken gaat
;en is een bank
□et
)en
Platendivisie
van CBS
laar Sony
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1987
SPEELFILMS OP TV
00K IN DE BIOSCOOP
NIEUW OP VIDEO
arc
V
spaarbank
IcMarjan Mes
zijn nieuwe film,
geluk gesproken',
jaseerd is op het iro-
[Jhe maar ook invoe
lde boek van een
fchologe (Marijke
Leler) laat regisseur
Iter Verhoeff mis
ken wat al te na-
kelijk zien in het
igin van deze onder-
Mende tragi-kome-
[j De kijker wordt
;onfronteerd met de
lelden van een rhe-
>aapje uit een
fcanstra-film.
lie in zijn jeugd geen
Bde heeft gehad", zo ho-
we Haanstra's stem
jgen, „zal die in zijn la-
leven ook zelf nooit
nengeven".
lieer herkenbare mensen uit
5 geluk gesproken' zijn al-
jaal gefrustreerd in hun
Icesverlangen, al is het op
verschillende manieren.
van hen balanceren op
[t randje van abnormaal ge-
het jong meisje Marije,
|tna een mislukte liefdesaf-
■e geestelijk instort en de la-
Jle vrijgezel Kalk, die niet
zijn oude moeder kan.
t film opent zeer aanstekelijk
lar wrang met de ontvoering
(or Kalk van zijn demente
sier (Loudi Nijhoff) uit het
spleegtehuis.
|Wat Marije en Kalk bindt, is
m het oude huis in een Am-
iamse volksbuurt, waar
(den wonen. In hetzelfde huis
jont ook de fidele volks-
Karin (een prachtrol
i Marijke Veugelers) met
r twee zwarte dochters en
kar werkloze vriend. Een zeer
jikenbaar gezin, dat zich aan
1 van het bestaansmini-
n bevindt. De trap in de ar-
iige etagewoning, waar zij
kaar steeds tegen het lijf lo-
n, vormt de enige verbinding
sen de drie levensverhalen
k verder niets met elkaar te
faken hebben. Wat de perso-
Geert de Jong en Peter Tuinman in 'Van geluk gesproken'.
nages wel gemeen hebben, is
hun wanhopig zoeken naar
persoonlijk geluk.
Pieter Verhoeff, de be
kroonde regisseur van films als
'Het teken van het beest' en 'De
Dream', is er uitstekend in ge
slaagd om de verschillende ma
nieren waarop die mensen uit
zo heel verschillende milieus
het geluk najagen, treffend te
karakteriseren.
Het Amsterdamse volksgezin
wordt geestig maar vooral roe
rend getroffen in zijn strijd om
het bestaan, die wordt opge
fleurd met play-backwedstrij -
den en sociale evenementen. De
FOTO CANNON GHOUP.
werkloze vriend van Karin
wordt, hoewel niet zo erg als
hij vermoedt, het slachtoffer
van een sjacherende gabber
(Gerard Thoolen) die het voor
zien heeft op een 'vluggertje'
T2
met Karin. Een tragi-komisch
voorval waarbij deze ogen
schijnlijk zo handige sjache
raar pijnlijk afgaat. Hartver
warmend ondanks de proble
men in het gezin is him solida
riteit en trots op elkaar als het
er op aankomt. Dit milieu komt
er bij Verhoeff het best af; niet
alleen in de schildering maar
ook in zijn omgaan met emo
ties.
Het intellectuele milieu dat
ermee contrasteert, blijkt veel
egoïstischer. Peter Tuinman is
als een hoogleraar, Leo, eigen
lijk een ploert; een vrouwen
versierder die overigens niet
zonder mededogen wordt beke
ken. In liefdeszaken een even
grote mislukkeling als iedereen
uiteindelijk. Maar hij weet
niets te beginnen met het lief
desverdriet van de studente
Martje, dochter van een vriend,
nadat hij haar uit wilszwakte
verleid heeft.
Martje (de fraai debuterende
Mirjam Sternheim) gaat met
hem op reis naar Italië om haar
vader en diens tweede vrouw
daar te bezoeken. Onderweg
gaan zij in een motel samen
naar bed, waarna het meisje
volslagen van de kaart is en
Leo, die middenin een liefdes
relatie met een collega zit,
wanhopig blijft achtervolgen.
Zij slaat gewelddadig door,
blijkt in verwachting en moet
worden opgenomen. Haar kind
blijft achter bij haar vader en
diens tweede kinderloze vrouw.
Deze laatste scènes zijn minder
geslaagd, mede omdat de be
treffende acteurs (Arend Jan
Heerma van Voss; geen acteur
en Olga Zuiderhoek) zwak ac
teren.
Bovendien wordt de geeste
lijke instorting van Marije
voor een filmverhaal te weinig
uitgewerkt. De film heeft op
nieuw het talent van acteurs
als Marijke Veugelers en Ge
rard Tholen bevestigd en intro
duceert overtuigend de jonge
actrice Miijam Sternheim als
een belofte voor de toekomst.
Heel mooi is het camerawerk
van Paul van den Bos en de art
direction van Dorus van der
Linden.
'Van geluk gesproken' van
Pieter Verhoeff draait in Ciné-
sol 1 in Breda.
(ADVERTENTIE)
Bel voor een abonnement
EW YORK (RTR/
PI) - Het Ameri
kaanse mediaconcern
IBS heeft er in toege-
temd zijn grammo-
ioonplatendivisie voor
•twee miljard dollar te
Afkopen aan het Ja
panse elektronicacon-
1 Sony. De transac
ts. waarover reeds
t maanden werd
gespeculeerd, moet nog
gorden goedgekeurd
poor de Amerikaanse
autoriteiten en zal naar
[Verwachting begin vol-
.end jaar worden afge-
'ond.
CBS-platendivisie
peeft een groot aantal
popartiesten onder haar
Piede, waaronder Michael
Jackson en Bruce
'Prmgsteen. CBS Records
de grootste grammo-
an de Verenigde Staten,
war het afgelopen jaar
wem een exploitatiewinst
jePoekt van ruim 162 mil-
P°en dollar op een omzet
van 1,49 miljard dollar.
Door Matjan Mes
Nog voordat 'Havinck' van
Frans Weisz in de bioscopen
te zien was, is de roem de
film vooruit gesneld. Drie
prijzen tijdens de Neder
landse Filmdagen in
Utrecht en een massa voor-
publiciteit in de verschil
lende media. Het kan niet
anders dat de verwachtin
gen zo hoog gespannen wer
den dat de uiteindelijke
confrontatie niet meer het
zinderende resultaat ople
vert dat in het vooruitzicht
werd gesteld. 'Havinck' is
inderdaad een meeslepende
film door het mooie spel van
vooral Willem Nijholt.
Maar wel een tamelijk
overschatte film.
Indertijd gebeurde met de
schitterende, internationale
produktie 'Charlotte' van
Weisz precies het tegenoverge
stelde in de Nederlandse media.
Die fragmentarische beelddra-
maturgie over het leven van de
jonge, joodse kunstenares
Charlotte Salomonson werd
toen sterk ondergewaardeerd.
'Havinck' werd door scena
rioschrijver Ger Thijs in grote
lijnen gebaseerd op de roman
van Maijan Brouwers. Het
verhaal over een advocaat
wiens vrouw bij een auto-on
geluk om het leven komt en die
zich daarna probeert af te slui
ten voor iedere emotie. Hij
weet niet hoe het verder moet
met zijn leven, dat van zijn 14-
jarige dochter en met de ver
houding met zijn vriendin. Het
boek ging op een spottende ma
nier om met de man Havinck
wiens schuld het allemaal was
dat de vrouw zich verwaar-
Willem Nijholt en Anne-Martien Lousberg als vader en dochter in 'Havinck'.
- FOTO HOLLAND FILM RELEASING.
loosd voelde en uiteindelijk
zelfmoord bleek te hebben ge
pleegd.
In de film krijgt de man een
goedwillender rol toebedeeld.
Bovendien werd een tweede
verhaallijn toegevoegd; een
rechtszaak van een jonge Suri
namer die zijn vriendin zou
hebben vermoord en die door
Havinck wordt verdedigd, om
dat hij er een parallel met zijn
eigen situatie in ziet. In het be
gin van de film is Havinck
nogal onsympathiek. Hij kan
geen verdriet om het verlies
van zijn vrouw voelen en bena
dert zijn dochter bot en onge
voelig. De spanning reageert
hij seksueel af bij zijn vriendin,
een onduidelijke performance-
artieste.
Na de begafenis wordt hij
door een vriend van zijn echt
genote beschuldigd van
'geestelijke verwaarlozing tot
de dood erop volgde'. „Wat
staat daar voor straf op?",
vraagt de opgewonden jonge
man zich af, die tevens de te
kenleraar van de dochter
blijkt. Als advocaat tracht Ha
vinck gewoon zijn werk te blij
ven doen, onaangedaan en za
kelijk. Maar door de confronta
tie met de ouders van zijn over
leden echtgenote en met zijn
om begrip vragende, hem ter
verantwoording roepende
dochter begint zich in Havinck
een psychologisch proces af te
spelen, dat zijn gevoelens in te
genovergestelde richting
stuurt.
In emotionele flash-backs,
begeleid door de heftig vervoe
rende muziek van de Italiaan
Egisto Macchi (dezelfde van
'Charlotte'), beleeft Havinck
opnieuw momenten uit de rela
tie met zijn vrouw. Willem Nij
holt weet die veranderende ge
voelens die de herinnering bij
hem oproept prachtig te vertol
ken. Ze krijgen ook fraai ge
stalte in de fotografie van de
prominente Italiaanse camera-
men Giuseppe Lanci. Pas wan
neer Havinck de brief vindt die
zijn vrouw heeft nagelaten en
waaruit blijkt dat ze zelfmoord
pleegde, beseft hij dat hij me
deschuldig was aan de dood
van zijn vrouw.
Althans, zo had ik het graag
opgevat. Maar de film blijft in
gebreke bij het tonen van de
psychologische motivatie. Wat
voor een rol die echtgenote,
heftig geacteerd door de be
kroonde Will van Kralingen,
nu precies in Havinck's leven
heeft gespeeld, wordt niet
overtuigend verbeeld. Mij komt
ze voor als een hysterica met
mislukte, artistieke ambities,
maar verder kom je niets over
haar te weten. En evenmin
over haar verhouding met die
uit het niets opduikende teken
leraar, die haar zogenaamd wel
zo goed begreep. Daarom werd
ik, hoewel geboeid, ook nauwe
lijks geroerd door de film.
Waar gaat hij nou eigenlijk
over? Dat is de grote vraag,
waarop door de media inmid
dels ingewikkelde antwoorden
werden bedacht, die ik helaas
niet heb kunnen ontdekken in
de film. Het meest overtuigend
zijn de scènes tussen vader en
dochter. Anne-Martien Lous
berg speelt het door de dood
van haar moeder en door de
onverschilligheid van haar va
der getroffen jonge meisje heel
erg goed. Weisz blijkt opnieuw
een groot spelregisseur met een
warme aandacht voor zijn per
sonages en acteurs.
'Havinck' van Frans Weisz
draait in Casino 3 in Breda en
Cinem'actueel 3 in Bergen op
Zoom.
Van onze filmredactie
Vanavond wordt het festival 'Af
rica in the Picture' in Filmhuis
Concordia in Breda voortgezet met
de Tunesische documentaire 'Ca
mera d'Afrique' uit 1983 van Férid
Boughedir.
Het is een verslag van de korte geschie
denis van de Afrikaanse film die in 1966
begon met 'Borom Sarret' van de Sene-
galees Sembène Ousmane, waarin deze
beeld gaf van het leven van een zwarte
kruier.
De documentaire is informatief maar
de inhoudelijke en stilistische kwalitei
ten van de Afrikaanse film komen niet
aan bod.
Zaterdag 21 november: 'Ceddo' uit
1976 van Ousmane Sembene uit Sene
gal. Deze cineast is inmiddels in ons
land het meest bekend. 'Ceddo' is een
intrigerend historisch fresco over het
gelijknamige volk, dat in de 18e eeuw
onder invloed van christelijke en isla
mitische missionarissen kwam. Alco
hol, wapens en geweld dreigen deze
trotse negerstam te vernietigen, maar
een vrouw begint een revolutie tegen de
vreemde inmenging.
Maandag 23 november: "Wend Kuu-
ni' uit 1982 van Gaston Kabore. De film
brengt een oude legende tot leven. Over
een vondeling die door een reiziger in
de woestijn wordt gevonden. De jongen
is stom totdat hij geschrokken door het
lijk van een gehangene zijn spraak te
rug krijgt Hij vertelt zijn zusjes het
verhaal over de opstand van zijn moe
der tegen de harde gebruiken in zijn
dorp wat tot haar dood en zijn stomheid
leidde.
Dinsdag 24 november: 'Jom, l'histoire
du peuple' uit 1981 van de Senegalees
Ababacar Samb-Makharan. Bekroond
in Cannes verhaalt het over de Franse
overheersing rond 1900. Het verhaal
van twee onbuigzame personages die
tegenover elkaar komen te staan, wordt
verteld rond het kampvuur.
Woensdag 25 november: 'Fad Jal' van
Safi Faye uit Senegal uit 1979. De ci-
neaste is etnografe en voormalig mede
werker van Jean Rouche; de eerste
vrouwelijke filmer van West-Afrika.
Zij belicht geschiedenis en heden van
eeuwenoude dorpen, waarvan zij de be
woners niet alleen zichzelf maar ook
rollen laat spelen.
De films getuigen allemaal van een
.rijke culturele traditie, waarin de
'griot' (de traditionele verteller) zorgde
voor de overdracht van culturele waar
den en oude legendes. Met het verdwij
nen daarvan is de film die rol langzaam
gaan overnemen. Het vertelelement is
in veel films sterk aanwezig. De meeste
films zijn opvallend realistisch en traag
van tempo, maar ook opmerkelijk fris
en direkt, wat sterk contrasteert met de
versleten artistieke cliché's van de wes
terse cinema. Het Afrika-festival wordt
op donderdag 26 november gevolgd
door de succesvolle Franstalige film
'Rue Cases Nègres' van de vrouwelijke
filmer Euzhan Palcy. Een charmante
familiefilm die zich op Martinique af
speelt en die in Venetië de Zilveren
Leeuw heeft gewonnen.
ZATERDAG
Bedknobs and broomsticks (USA 1971, Ned. 1, 20.28 uur).
Walt Disney-productie met Angela Lansbury in de rol van
een leerling-heks, die in 1940 een Duitse invasie in Engeland
weet te voorkomen.
Wo die grünen Ameisen traumen (W.-Duitsland 1984, Ned.
2,23.15 uur). Een mijnmaatschappij, die proefboringen ver
richt in het binnenland van Australië, komt in conflict met
protesterende Aboriginals. Avonturenfilm vol symboliek
van Werner Herzog.
Slap shot (USA 1977, Did. 1,23.20 uur). Paul Newman als een
ijshockey-coach, die drie gewelddadige broers inschakelt
om zijn team nieuw leven in te blazen.
I know why the caged bird sings (USA 1978, Did. 2, 15.45
uur). Herinneringen van de zwarte schrijfster Maya Ange-
lou aan haar jeugd in in het zuiden van de VS. De discrimi
natie schokte haar zozeer, dat ze een tijdlang weigerde te
spreken.
Caravan to Vaccares (Engeland/Frankr. 1973, Did. 2, 00.05
uur). Hongaarse geleerde, die een revolutionaire uitvinding
heeft gedaan, moet naar Amerika worden gesmokkeld. Ver
filming van Alistair Macleans thriller met David Birney en
Charlotte Rampling.
The red badge of courage (USA 1951, België 1,16.00 uur). Tij
dens de Burgeroorlog raakt een jonge recniut bij de eerste
de beste aanval in paniek. Audie Murphy in film van John
Hustoa
ZONDAG
Pat and Mike (USA 1952, Did. 1, 15.10 uur). Sportmanager
Spencer Tracy weet het jonge talent Katherine Hepburn er
van te overtuigen, dat hij de beste man voor haar is. Kome
die van George Cukor.
MAANDAG
Visszaszamlalas (Hongarije 1986, Did. 1, 23.00 uur). Jong
echtpaar, dat voor zichzelf wil beginnen, komt in proble
men. Kritische visie van Pél Erdöss op het kapitalistische
socialisme in Hongarije.
DINSDAG
Abschiedswalzer (Oostenrijk 1934, Did. 1, 11.25 uur). Film
over Chopin en zijn grote liefde, George Sand. Met Wolf
gang Liebeneier en Sybille Schmitz
Mount St Helens (USA 1981, Did. 2,20.15 uur). Jonge geoloog
waarschuwt voor de uitbarsting van de vulkaan St. Helens,
maar niemand neemt hem serieus. Met beelden van de
ramp van 1980.
WOENSDAG
Ca peut pas être l'hiver on n'a même pas eu d'été (Canada
1980, Did. 2,22.40 uur). Huisvrouw, die uitsluitend voor haar
gezin heeft geleefd, wordt plotseling weduwe. Langzaam
herstelt ze zich van de schok.
Undercover girl (USA 1950, Did. 3 WDF, 22.30 uur). Dochter
van een politieman besluit de dood van haar vader te wre
ken.
Strangers on a train (USA 1951, België 2, 20.15 uur). Farley
Granger en Robert Walker als twee mannen in een trein,
die afspreken voor elkaar de perfecte moord te plegen.
Hitchcock-thriller gebaseerd op de debuutroman van Patri
cia Highsmith.
DONDERDAG
Monkey on my back (USA 1957, Did. 3 WDF, 20.15 uur).
Harde film van André de Toth over de vooroorlogse boks
kampioen Barney Ross', die aan drugsverslaving ten onder
gaat. Met Cameron Mitchell.
nilM ui
The Witches of Eastwick' is geprolongeerd in Casino 1
in Breda en draait ook in City 1 in Roosendaal. Leuke
verfilming van het boek van John Updike over een
man met magische kracht (Jack Nicholson) die drie
vrouwen aan zich weet te binden. Maar als hij minder
geëmancipeerd is dan het leek, nemen zij hevig wraak
met dezelfde buitenaardse middelen. Helaas verdrinkt
het grappige, allegorische verhaal op den duur in de
woeste technische effecten.
■Full Metal Jacket' van Stanley Kubrick blijft te zien
in Casino 4 in Breda en Roxy 1 in Bergen op Zoom.
Harde, cynische Vietnam-film zonder helden of idea
len.
■Hector* met de Vlaamse komiek Urbanus gaat weer
door in Grand Theater in Breda, Centraal in Geer-
truidenberg, Cinem'actueel 2 in Bergen op Zoom, De
Koning van Engeland in Hulst en Luxor in Terneuzen.
'Zoeken naar Eileen' van Rudolf van den Berg blijft te
zien in Cinésol 2 in Breda.
'La Bamba', de muziekfilm rond het korte leven van
de Mexicaans-Amerikaanse rockzanger Ritchie Va-
lens, draait in Centraal in Geertruidenberg en De Ko
ning van Engeland van Hulst.
The Untouchables' van Brian de Palma wordt nog al
tijd vertoond in Casino 2 in Breda waar 'La Bamba' in
sommige matinees draait.
The secret of my Success' draait nog één week in Mig
non in Breda, dat daarna enkele weken dicht gaat we
gens een opknapbeurt. De film met Michael J. Fox is
ook te zien in City 1 in Roosendaal en Cinem'actueel 1
in Bergen op Zoom.
■Beverly Hills Cop 2' met Eddie Murphy gaat verder in
Cinésol 3 in Breda, Roxy 2 in Bergen op Zoom en De
Koning van Engeland in Hulst
Filmhuis Roosendaal vertoont op donderdag 26 no
vember 'Storia d'Amore' van Francesco Maselli. Een
wat ongewone liefdesgeschiedenis tussen een arbei
dersmeisje en twee jongens die meer op elkaar vallen
dan op haar. Een mengeling van sociaal-realisme en
videoclipachtige decoratie met een vreemd onbegrij
pelijk slot.
Video Catalogus 1987-1988. Uitg. Dukenburg, Wychen, prijs
9,95. Kleine, sobere catalogus met 1056 films die op video
zijn verschenen. Knok- en sexfilms zijn niet opgenomen. Er
ontbreken wel een paar bisocoopfilms en op video uitge
brachte tv-miniseries, maar daar staat tegenover dat ook al
films zijn opgenomen die in het komende halfjaar op video
zullen verschijnea De omschrijvingen zijn neutraal, er
worden geen sterren uitgedeeld. Achterin staan de films op
alfabetische volgorde en is ook een register van filmsterren
opgenomen.
'Grace Quigley*. Zwarte komedie met Katharine Hepburn,
die bejaarde vrienden uit hun lijden wil verlossen en daar
voor de verlopen huurmoordenaar (Nick Nolte) gebruikt.
The Fourth Protocol'. Verfilming van de beroemde thriller
van Frederick Forsyth met Michael Caine, Pierce Brosnan
en Ned Beatty.
■Het beste van Bert Haanstra'. Twee videobanden van sa
men vijf uur met daarop 12 documentaires van Bert Haan
stra, van 'Zoo' tot 'Monument voor een gorilla'.
'Ferris Buelleris Day Off. Matthew Broderick beleeft een
wilde spijbeldag.
'Over the top'. Sylvester Stallone als armworstelaar.
'De wisselwachter'. Een vrouw verstoort de rust van een
wisselwachter. Jim van der Woude, John Kraaykamp en
Stêphane Excoffier in film van Jos Stelling.
