Omzet 'kleine' accountant bedreigd
GRATIS GROENE
STRIPPENKAART
Niet alleen kommer en kwel door jojo-dollar
IJl BESTELT HOOGBOUW-MAGAZIJN YAN 10 MILJOEN
FINANCIËN
BEDRIJFSLEVEN ZUIDWEST-NEDERLAND NIET ERG DOLLAR-GEVOELIG
3TEM FINANCIËN/ECONOMIE WOENSDAG 18 NOVEMBER 1987
tlSDONKSVEER - PTF Conveyor Systems uit Raamsdonksveer heeft
belangrijke order binnengehaald bij de Japanse fotomaterialenfabriek
ün Tilburg.
.zet
High-tech
Marktleiders
Investeringen
NIEUWSOVERZICHT
Bedrijf eist extraatje werkwilligen terug
Vergrijzing biedt bedrijfsleven kansen
België sluit handelsjaar af met exportbeurs
KNOV: moeilijkheden bij werven personeel
Winst Content Beheer dit jaar hoger
Economische groei eerste halfjaar 1,4
'%^r naai 1-92 gulden
T19
oon (01172) 1161
□AGS GESLOTEN
GOURMET-
SPECIALIST
Oranjeplein 22
BRESKENS
01172-1608
s economische redactie OOK NIEUWE TRN-GROEP WIL MEER WERK BU KLEINE BEDRUYEN
BURG - De kleine
moet uitkijken
jjn omzet.
vorige week P. Wor-
jjo-voorzitter van de
!van Bestuur van Mo-
J Limperg, aankon-
oinzetgroei te zoeken
midden- en kleinbe-
aven gisteren J. Bor
i en A. van Noord
Man de nieuwe com-
j TRN-groep even-
te kennen met name
jeie bedrijven extra
•Ie willen maken.
tountants zeiden dat tij-
jen persconferentie over
,0lgen van de aangekon-
i van Tombe Melse
Co en TRN-groep voor de
kantoren in Zuidwest-Neder
land. Zoals gemeld wordt de
combinatie, die de naam TRN
zal aanhouden, de derde ac
countantsmaatschap van Ne
derland.
Volgens Van Noord en Bor
zal de TRN-groep zelf de markt
opgaan om nieuwe klanten te
winnen. Verwacht wordt dat
de vereniging van accountants
Nivra in december het verbod
op reclame zal opheffen, zodat
de bedrijven een actief marke
tingbeleid kunnen gaan voeren.
Overnames zijn niet uitge
sloten. In Zuidwest-Nederland
is het gebied rond Goes aan
trekkelijk om een plaatselijk
accountantsbureau over te ne
men, omdat Goes het centrum
is van snel uitbreidende econo
mische activiteit.
Met de voortschrijdende
technologische ontwikkelingen
zijn investeringen van miljoe
nen guldens gemoeid, die voor
kleine accountantskantoren
moeilijk te financieren zijn. De
grote accountants hebben een
voorsprong genomen op dat
terrein en kunnen een beter
dienstenpakket aan het be
drijfsleven bieden, omdat on
der een organisatie specialis
men op het gebied van de ac
countancy zelf, belastingad
vies, administratie-consultatie
en organisatie-advies zijn sa
mengebracht. Van Noord ver
wacht dat daardoor meer
kleine en middelgrote bedrij
ven voor hulp zullen aanklop
pen bij de grote accountants
kantoren. De nieuwe groep
hoopt ook bij provincies en ge
meenten meer werk binnen te
halen ten koste van VB Ac
countants van de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten.
In Zuidwest-Nederland wer
ken bij de nieuwe combinatie
totaal 240 mensen, waarvan 170
in West-Brabant en 70 in Zee
land. De fusie per 1 mei aan
staande heeft geen negatieve
gevolgen voor de werkgelegen
heid. Volgens Bor en Van
Noord mag de komende jaren
zelfs een aanhoudende groei
van het aantal werknemers
worden verwacht. De laatste
twee jaar is het totaal aantal
werknemers van beide groepen
toegenomen van 170 naar 240.
Maar, zo tekent Bor aan, dan
moeten de kantoren wel aan
personeel kunnen komen. Vol
gens hem hebben vooral de
Zeeuwse vestigingen moeite
met het vinden van geschikt
personeel. Hij schrijft die pro
blemen onder meer toe aan de
afstand van Middelburg ten
opzichte van de twee economi
sche faculteiten in Rotterdam
en Tilburg, terwijl VWO'ers
die worden aangenomen voor
hun opleiding naar het Nivra-
instituut in Rotterdam moeten.
Het aantal kantoren in Zuid-
west-Nederland zal met twee
worden teruggebracht. TRN
heeft kantoren in Middelburg,
Terneuzen, Bergen op Zoom,
Roosendaal en Breda. Tombe
Melse is gevestigd in Middel
burg Zierikzee en Bergen op
Zoom. Waar de nieuwe TRN-
groep dubbel vertegenwoor
digd is (Middelburg en Bergen
op Zoom), zullen de kantoren in
de komende tijd worden sa
mengevoegd.
rote order voor Conveyor
filemReijn
veyor levert Fuji een volledig geautomatiseerd dis-
jtie-en opslagsysteem. Met de order is tien miljoen
n gemoeid. Dat heeft gisteren algemeen directeur J.
•jon van Conveyor Systems meegedeeld.
jituwe order is niet de eer-
laar wel de grootste op-
W van Fuji aan Conveyor,
vier eerdere projecten van
»erd Conveyor ingescha-
Is onderaannemer, waar-
let gehele project aan een
onderneming werd
De eerste vier op
aten zorgden voor een to-
letvan vijf miljoen gul-
■aji wilde ons er toen wel
betrekken, maar niet als
iaannemer", zegt Schie-
,We hadden toen ook nog
nig ervaring". Nu zijn de
i omgedraaid: Conveyor
jihet hele project toegewe-
gekregen en besteedt voor
eveer drie miljoen aan an-
jbedrijven uit.
veyor is dus sterker gewor-
n dat mag ook blijken uit
«itwikkeling van de omzet-
rs, Sinds het boekjaar '83-
isde omzet verdrievoudigd.
ir het lopend boekjaar me-
1 is al voor ƒ40 mil-
aan orders geboekt. De cij-
voor de jaren ervoor wa-
f26 miljoen ('86-'87), ƒ30
('85 -'86), ƒ20 miljoen
en 14 miljoen ('83 -
De kleine inzinking in het
en jaar is deels boek-
mdig van aard. „Een
iöe hoe je lopend werk
t We hebben bijvoorbeeld
zeer grote order, 21 mil-
1 van een Engelse cornfla-
fabrikant onder handen.
werk is in maart 1989 pas
Ir".
pier jaar tijd is het aantal
'nemers verdubbeld van
J naar honderdveertig
i. Schiedon en verkoopdi-
(w W. Bakker zijn, in
il van de vaak klagende
'kgeversorganisaties, zeer te
■f;en over de produktiviteit
'arbeidsethos' van Ne-
idse werknemers. „Er
F® hard gewerkt en het im-
psatietalent is hoog. De
"lialiteit van de schoolveria-
is echt heel goed", zegt
fter. Conveyor denkt de ko-
jaren het personeelsbe-
nog met dertig mensen te
aen uitbreiden.
Ms medio '84 is Conveyor
'"ndig. Tot dan maakte
het bedrijf deel uit van het
Zweedse PLM-concern. „Maar
onze produkten behoorden niet
tot de kernactiviteiten, waarop
het concern zich wilde concen
treren", zegt Schiedon. „Dan
loop je dus het risico dat je
wordt verkocht aan een ons
niet-welgevallig bedrijf".
Daarom is een 'manage
ment-buy-out' gepleegd:
Schiedon wist een participatie
maatschappij voor Conveyor te
interesseren, die veertig pro
cent van de aandelen overnam.
Zelf kocht Schiedon samen met
een tweetal andere managers
de meerderheid (60 procent)
van het aandelenkapitaal. Dat
het sindsdien zo goed gaat met
het bedrijf is volgens Schiedon
toeval: in dezelfde periode
trokken de investeringen in de
industrie sterk aan.
De Fuji-order betreft een
'hoogbouw-magazijn'. In een
dergelijke ruimte zijn schap
pen van 25 meter hoog opge
steld, waartussen kranen pal
lets en dozen in- en uitrijden.
De kraan vindt de dozen door
dat elke doos en pallet met een
eigen identificatie in de com
puter is geregistreerd. De kra
nen werken volledig computer
gestuurd. „De aanleg van een
dergelijk systeem is echte
high-tech. Het licht blijft uit,
maar er is volop activiteit",
zegt Schiedon. „Tot nog toe le
verden wij alleen de transport
banden, maar nu leveren wij
ook de kranen. Zo kruinen wij
een heel pakket voor de opslag
en distributie aanbieden".
De hoofdactiviteiten van
Conveyor blijven de transport
systemen, zo zeggen Schiedon
en Bakker. De aanbieding van
hoogbouw-magazijnen is een
middel om meer transportsys
temen te verkopen. Die syste
men zijn er voor granulaatver-
pakkingslij nen (chemische in
dustrie), lijnen voor pallets, va-
tenbehandeling en -opslag,
voor brouwerijen (kratten en
fusten) en dozentransport.
De markt voor een compleet
distributiesysteem als het
hoogbouwmagazijn is niet erg
groot, omdat het miljoenenin
vesteringen zijn, zegt Schiedon.
Maar er zijn ook veel minder
concurrenten. „Transportsys
temen worden door tientallen
bedrijven gemaakt. Met hoog-
bouwmagazijnen is Conveyor
vrijwel de enige Nederlandse
leverancier. Wel zijn er West-
duitse, Franse en Zwitserse
concurrenten".
In de totale distributiesyste
men-markt zijn Rapistan-van
der Lande uit Veghel en Con
veyors marktleiders, waarbij
moet worden aangetekend dat
het Veghelse bedrijf wel twee
keer zo groot is als zijn West
brabantse concurrent.
Driekwart van de omzet van
Conveyor komt uit de export.
De belangrijkste afzetmarkten
zijn de noordelijke EG-landen
en Scandinavië. Commercieel
directeur Bakker: „De Neder
landse industrie roept te snel
de hulp van buitenlandse on
dernemingen in, omdat ze niet
weten dat in de eigen omgeving
ook bedrijven zitten die de
spullen kunnen leveren". En er
wordt verwezen naar Philips.
Toch ziet Bakker de markt
voor zijn produkten de ko
mende jaren snel groeien. Het
■just-in-time-systeem' dat bij
steeds meer produktiebedrij-
ven wordt ingevoerd, betekent
dat goederenstromen binnen
bedrijven beter moeten worden
gestroomlijnd. De kosten wor
den lager, omdat in magazijnen
minder mensen werken en
voorraden kleiner kunnen blij
ven. „Goede distributiesyste
men zijn zeker in een land als
Nederland van groot belang",
onderstreept Bakker.
Conveyor investeert daarom in
een verdere uitbreiding van het
bedrijf. Het hoofdkantoor
wordt uitgebreid en binnen en
kele jaren wordt een deel bij de
fabriek aangebouwd. Samen
met de vernieuwing van ma
chinepark en verbetering van
de produkten wordt per jaar
anderhalf miljoen gulden geïn
vesteerd.
Schiedon: „Die investeringen
zijn ook goed voor de regio,
waar wij het werk uitbesteden.
Dat geldt ook voor de orders
die wij boeken, want wij pro
beren de onderdelen zoveel mo
gelijk van bedrijven in de eigen
omgeving te betrekken".
Algemeen directeur J. Schiedon van Conveyor Systems: van subscontractor tot hoofdaan
nemer. FOTO DE STEM DICK DE BOER
(ADVERTENTIE)
Het is bijna niet te geloven, maar
het is echt waar... een gratis strippenkaart
t.w.v. f5,20 in elk 2 kg aktiepak Groene Persil.
Zo gaan Groene Persil en de streek
bus op weg naar een beter milieu. Groene
Persil is immers fosfaatvrij en wie gebruik
maakt van de bus, ontlast het verkeer en dus
ook 't milieu.
Net als de nationale strippenkaart
is de Groene Persil-strippenkaart overal
geldig, behalve op werkdagen tussen 7.00 en
9.00 uur.
EINDHOVEN (ANP) - De directie van het tabaksverwerkende
bedrijf Deli HTL Tabak Maatschappij in Eindhoven heeft aan
de werknemers gevraagd de bonus terug te geven, die ze ge
kregen hadden omdat ze niet met een actie van de Voedings
bond FNV hadden meegedaan.
De werknemers hebben daar positief op gereageerd en daar
mee is het kort geding, dat de Voedingsbond FNV had aange
spannen tegen de directie, van de baan. De bond wilde met het
geding bereiken dat alle werknemers op dezelfde manier wor
den behandeld, dus een bonus voor iedereen of voor niemand.
Onlangs legde de helft van de ruim 90 werknemers van Deli
HTL het werk enkele uren neer om de directie te dwingen een
aanvaardbare cao af te sluiten. Na het bereiken van een ak
koord spraken directie en bond af dat de stakers geen nadelige
gevolgen zouden ondervinden van hun actie. Korte tijd daarna
kregen de werkwillige werknemers echter een bonus van 100
gulden.
UTRECHT (ANP) - De toenemende groep oudere mensen biedt
nieuwe kansen voor de afzet van goederen en diensten en dat
moet het bedrijfsleven zich beter realiseren. Dat zegt voorzitter
Veninga van het Nederlands Christelijk Ondernemingsver-
bond, NCOV.
Het aantal mensen boven de 65 jaar zal de komende twaalf jaar
met 400.000 stijgen. De werkgelegenheid kan per honderd oude
ren met twintig tot dertig arbeidsplaatsen groeien, gelooft hij.
Vandaar ook dat hij zijn leden oproept meer oog te hebben voor
het personeelsbeleid.
Veninga: „We krijgen te maken met ontgroening, vergrijzing
en verkleuring". Met andere woorden: in de komende jaren
dienen zich steeds minder jongeren, meer ouderen en meer
mensen uit andere culturen zich aan op de arbeidsmarkt. De
ondernemers moeten zich meer verdiepen in deze ontwikke
ling. In dat verband vindt hij het wenselijk dat het huidige,
oudere personeel meer kans op promotie wordt geboden om
nieuwkomers een plaatsje in de lagere 'rangen' te kunnen ge
ven.
BRUSSEL - Met een grote exportbeurs in het Heizel-complex
sluit de Internationale Jaarbeurs van Brussel van 9 tot en met
13 december haar 'Jaar van de buitenlandse handel' af.
Onder de hoge bescherming van koning Boudewijn is een uit
zes ministers bestaand comité al maanden in touw om de een
malige beurs, met bijna 1.100 exposanten op een kleine 35.000
vierkante meter tentoonstellingsruimte, vorm te geven. Alleen
bedrijven die in België voor de buitenlandse markt werken,
komen voor standruimte in aanmerking.
De kleine en middelgrote ondernemingen, die in België met een
aantal van rond 150.000 meer dan 97 procent van de totale Bel
gische ondernemingen uitmaken, hebben de meeste ruimte op
de beurs ingenomen. Omgerekend per hoofd van de bevolking,
is België met een jaarexport van bijna 175 miljard gulden de
grootste exporteur ter wereld.
HILVERSUM (ANP) - Het Koninlijk Nederlands Onderne
mers verbond vreest de komende jaren problemen te hebben bij
het werven van personeel. Voorzitter Kamminga geeft als
voornaamste reden de terugloop van het leerlingwezen, de
combinatie van werken en leren in een bepaalde branche.
De oorzaak van deze terugloop in het leerlingwezen heeft vol
gens Kamminga te maken met de „dramatische uitholling van
het lager beroepsonderwijs en de lts in het bijzonder".
Dit jaar groeide het leerlingaantal in het midden- en kleinbe
drijf nog met 17 procent tot ruim 41.000. Dat komt vooral door
de economische groei, de bijdrageregeling van de overheid en
de eigen inspanning van het midden- en kleinbedrijf. Door de
enorme daling van hët aantal lbö-ers met diploma (5.000 min
der in 1986 en naar verwachting 7.300 minder dit jaar) richten
de branches zich bij hun werving noodgedwongen op mavo- en
havo-schoolverlaters. Die missen echter de basisvaardigheden
die nodig zijn voor een vakopleiding.
DEN HAAG (ANP) - De nettowinst van Content Beheer (onder
meer uitzendbureaus) is dit boekjaar van ƒ7.6 miljoen naar
ƒ8.1 miljoen opgelopen in vergelijking met vorig boekjaar. De
zes procent winst ging gepaard met een stijging van de omzet
van 14 procent van 124 miljoen tot 141 miljoen.
De onderneming schrijft deze ontwikkelingen toe aan een stij
ging van de kosten als gevolg van ivesteringen in nieuwe vesti
gingen, nieuwe werkgebieden en reclamecampagne. Met de in
vesteringen is de basis gelegd voor een verdere groei, aldus
Content Beheer.
Hoewel de winst per aandeel steeg van 1,64 tot 1,74 wordt
er geen dividend uitgekeerd.
DEN HAAG (ANP) - De economische groei, gemeten aan de
volumegroei van het bruto binnenlands produkt (BBP), was in
het eerste halfjaar van 1987 in vergelijking met dezelfde pe
riode vorig jaar 1,4 procent. De groei bedroeg in het tweede
kwartaal in vergelijking met hetzelfde kwartaal in 1986 0,6
procent, aldus gegevens van het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek. Als het tweede kwartaal van 1987 wordt vergeleken met
het eerste kwartaal van dit jaar dan bedroeg de groei na cor
rectie voor seizoensinvloeden 0,9 procent.
Het volume van de industriële produktie was in september 2
procent lager dan in augustus. In het derde kwartaal daalde
deze produktie met één procent ten opzichte van het tweede
kwartaal, aldus gegevens van het Centraal Bureau voor de
Statistiek. De produktie in de nijverheid (exclusief bouw) nam
in september met 4 procent af. Dat kwam vooral door de sterk
teruggelopen produktie in de delfstoffenwinning als gevolg
van de gedaalde export.
nerij depot quick shop
"Willem Reijn
dollar gedraagt zich als
Jo-jo. Na bijna een jaar
«rond de 2,05 gulden
nebben genoteerd, is de
®nkaanse valuta vorige
baar een dieptepunt
rond de 1,82 gulden ge-
•3 om vervolgens deze
ili?1 he,rstel' maar het be-
ILc exPorteert en in
V1L jn,oet, denken ziet het
'cl a£grijzen aan. Con-
tegen koersver-
ViT.n wonlen afgedekt en
verjpw 660 grote gok of
Ls^k,etnng tegen de juiste
f^ordt afgesloten.
Vn mWSblijkt betbedrijfs-
L'i® Zuidwest-Nederland
&Wa?r te ai" getroffen
|lanp^"ïngvande Wr
iter te7niin weest men
li ronif V°!gen wel'20 leert
Rijven1ng ^gs 660 tiental
Aacties Joht moment ziin
fere «ri„^hter 2eer divers:
Lgrl?" in dollars bil
KI6" yan Amerikaanse
"nationals, tegenvallers bij
exporteurs naar 'dollar-gebie
den'.
Van Melle, producent van
onder meer Mentos, ziet de op
brengsten uit de Verenigde
Staten, waar onlangs een pro-
dukievestiging is geopend, da
len. De Bredase snoepfabrikant
haalt tien procent van de omzet
van 304 miljoen uit dollar-lan
den. 'Je probeert je tegen de
dollar in te dekken en je con
tracten in guldens te sluiten om
de dollar te omzeilen', zegt di
recteur Van Dijk. 'Neen, het is
geen gokken', zegt hij, maar
toch: 'Als de Amrobank zegt
dat de dollar naar 1,75 gulden
kan dalen en vervolgens no
teert ie een stuiver hoger, dan
blijkt wel hoe moeilijk het is'.
Backer en Rueb Breda BV,
een afsplitsing van de oude
Machinefabriek Breda, is ge
specialiseerd in ketel- en appa
ratenbouw en zet haar produk
ten wereldwijd af in de ener
giesector en de petrochemie.
Directeur Meilof heeft de dol
larkoers met lede ogen onder
de twee gulden zien verdwij
nen.
'We hebben net tijdens het
dieptepunt een behoorlijke or
der in de Verenigde Staten in
de wacht gesleept. Dan ben je
na al het kankeren wel weer
blij, maar het is echt heel erg
slecht. Die order is de uitzonde
ring die de regel bevestigt. Wij
werken wereldwijd en vooral
in het Verre Oosten, Taiwan, is
het werken onmogelijk gewor
den. Je moet al in de eerste fase
van de onderhandelingen je
met alle mogelijke regelingen
al zó indekken tegen koersver
schillen, dat je leven onmoge
lijk wordt'.
Voor Backer en Rueb is een
dollarkoers ver boven de twee
gulden gewenst. De lage dol
larkoers van nu heeft, zo vreest
Meilof, ernstige gevolgen voor
de wereldeconomie. Welke ge
volgen de dollarkoers voor
Backer en Rueb heeft is voor
Meilof slecht te overzien, om
dat zijn bedrijf twee maanden
geheel van nul opnieuw is be
gonnen.
'De lage dollarkoers maakt
export moeilijker, maar niet
onmogelijk', zegt directeur
Peeters van Molen Export BV,
dochter van weegwerktuigfa-
briek Molenschot te Breda.
Peeters zegt 'niet erg triest ge
stemd' te zijn.
'Je moet iets op je marges
toegeven in landen waar je in
dollars aanbiedt'. Ongeveer
vijftien procent van de export
wordt in dollars verrekend.
'We proberen zoveel mogelijk
in guldens en D-marken te
handelen', zegt Peeters. 'Dol
lars worden voornamelijk in
Azië gebruikt. Daar is al zeer
zware concurrentie en praat je
echt van marginale orders. Je
probeert eigenlijk alleen maar
je marktaandeel te behouden'.
General Electric Plastics
maakte vrijdag bekend dat in
Bergen op Zoom tot 1993 1,7
miljard gulden zal worden
geïnvesteerd in nieuwe chemi
sche fabrieken. 'De lage koers
betekent dat het moederbedrijf
er meer dollars in moet steken',
zegt directeur Schmittmann.
'Ik heb geen indicatie dat de in
vesteringen zuilen worden uit
gesteld. Het voordeel van de
lage dollarkoers is dat onze
winsten ook meer dollars ople
veren, maar je mag die twee
zaken overigens niet tegen elk
aar wegstrepen'.
De invloed op de aankoop
van grondstoffen bij GE is ge
ring, omdat slechts twee pro
cent van de inkoop in dollars
geschiedt. General Eletric pro
duceert sinds anderhalf jaar
het grootste gedeelte van zijn
grondstoffen zelf in een PPÖ-
fabriek.
De afzet kan op langere ter
mijn echter wel te lijden krij
gen van de lage dollarkoers. De
Amerikaanse concurrentie
wordt natuurlijk groter, zegt
Schmittmann. 'Het is echter te
vroeg voor sombere conclusies'.
Hij wijst op bijkomende pro
blemen bij import uit de Ver
enigde Staten: hogere vervoer
kosten, onzekerheid over kwa
liteit, langere levertijden en
behoorlijke tolheffingen aan de
grenzen van de Europese Ge
meenschap.
Een andere Amerikaanse
chemiegigant in Zuid-West-
Nederland, Dow Chemical in
Terneuzen, ziet de winst in dol
lars eveneens stijgen. Toch is
Dow Terneuzen niet blij met de
snelle val van de dollar. 'We
hebben het liefst een stabiele
koers', zegt een woordvoerder.
Soltec in Oosterhout, produ
cent van soldeerstraten voor de
elektronische industrie, heeft
al eerder als gevolg van de in
gezakte dollar de Amerikaanse
markt verlaten. Twee jaar ge
leden maakte het bedrijf nog
een omzet van vijf miljoen gul
den in de VS, nu is die nul. De
omzetdaling is goedgemaakt
door extra inspanningen op de
Europese markt. Plannen om
in de Verenigde Staten een
produktiebedrijf op te zetten,
zijn voorlopig uitgesteld omdat
de dollarkoers een te grote on
zekerheid betekent, zegt finan
cieel directeur De Hommel.
Of de lage dollar de afzet in
Europa bedreigt door een toe
nemende concurrentie van
Amerikaanse bedrijven, zal
deze dagen blijken op de grote
soldeerbeurs in München, die
eens in de twee jaar wordt ge
houden. 'Daar komt het puikje
van de soldeerbranche', zegt De
Hommel. Hij denkt dat de con
currentie kan worden aange
gaan door een goede kwaliteit
en een snelle produktvernieu-
wing. 'Bovendien kiezen klan
ten voor bepaalde systemen',
wijst De Hommel op de mer
kentrouw.
Fri-d'Or, aardappelverwer-
kend bedrijf in Bergen op
Zoom, merkt evenmin veel van
de dollarkoers. 'Per saldo heb
ben we zelfs een licht voordeel',
zegt financieel-directeur Van
Erven. 'Dat komt omdat de
energieprijzen aan de dollar
zijn gekoppeld. Onze kosten
zijn zo lager geworden. Ruim
95 procent van onze export
wordt binnen de Europese Ge
meenschap gerealiseerd, dus
we merken niet veel van de
dollar. De Amerikaanse con
currentie is hier ook niet groter
geworden. Een kilo brengt 1,40
gulden op. De Amerikanen kost
het 1,20 gulden per kilo aan
vervoerskosten. In Japan en
het Midden-Oosten kunnen we
tegen dezelfde prijzen als de
Amerikanen concurreren'.