RECLAME RICHT ZICH MEER EN MEER OP DE OUDEREN
lESKENSE
iOckefeer
Pissebedwij n
reen voo]
Prehistorische mens was
goed voor gehandicapten
DE STEM EXTRA OP MAANDAG 9 NOVEMBER 1987
Het kon natuurlijk niet uitblijven. Nu de markt
voor groenboeken langzamerhand verzadigd is,
beginnen de 'grijsboeken' zich op te stapelen. Van
tips voor een rosarium - hoe houd ik ze 's winters
over - naar een 'omarium' - hoe houd ik oma op
zolder - is voor uitgevers een logische stap.
Bescherming
Nieuwe markt
rArltK
VOOR UW PEN
LTS-ers-2
Zonder hit
Maagden-
bruiloft-2
Linkse spot
VAN EYSDENl
Jij met je gemaul
5KENS - Het gemeentebes
Dostburg is in de nacht
ig op zaterdag door het o]
linisterie gedwongen de
in Breskens te openen,
lurig overleg met boze vis
en justitie voldeed het co1
ie eis.
ÏRNIEUWDE BE!
icterie
ID-BURGEMEEST
T48
De nieuwe cultuurheld is grijs
Door Heieen Crul
De brede en machtige middengeneratie ziet zich ge
plaatst voor indringende vragen als: „Hoe vertel ik het
mijn moeder?" en heeft bovendien de behoefte hebben
aan informatie over de eigen veroudering.
De vergrijzing zal de komende tien, twintig j aar onze
cultuur ingrijpend veranderen. De jonge, nerveuze gul
zige genieter met wapperende haardos en het colaflesje
of pilsje aan de dorstige lippen zal het (reclame)beeld
niet langer meer beheersen.
Nu al ontdekt men de koopkracht van de uitgedunde
haardos met de grijze glinstering. Deze rustige fijnproe
vers stellen hun eigen eisen waarmee de recreatie- en
reiswereld in toenemende mate rekening gaan houden.
De 'eminence grise' wordt de nieuwe cultuurheld. En
voer voor psychologen en marketingdeskundigen. Want
nu al toont hij of zij zich zeer ongrijpbaar en ongezeglijk.
De jeugd van tegenwoordig is niets vergeleken bij de se
nioren van tegenwoordig
De 'grijze' voorlichting begint
dan ook op gang te komen met
boeken over voeding, rechten,
gezondheid en geneesmiddelen
voor ouderen. Veilig Verkeer
Nederland heeft onlangs drie
folders uitgegeven over oude
ren op de fiets, in de auto en te
voet. Met een grote letter, over
zichtelijke foto's van verkeers
situaties en veel bruikbare in
formatie.
Ook ouderen zelf pakken de
pen. Zo schreven Anne Biegel
en Heieen Swildens een zeer
herkenbaar boek over het laat
ste stadium van het ouderwor-
den, de periode waarin je - om
dat je tegen de tachtig loopt-
toch moeilijk kunt blijven vol
houden dat je nog 'lang niet
oud bent'.
In 'Mijn bril in de ijskast'
komt het nieuwe levensgevoel
van ouderen die zichzelf niet
als voorwerp van zorg en van
leiding willen zien, sterk tot
uiting. De bril mag dan eeuwig
zoek zijn, niettemin wordt hij
gedragen door twee bejaarde
vrouwen die alle stereotypen
over oud zijn vastbesloten
wegwuiven.
Ze willen hun eigen leven
leiden, zich niets laten voor
schrijven. Dat is een nieuw
verschijnsel. De rebellie van
ouderen bestaat voornamelijk
uit het niet meer willen luiste
ren.
Een 55-plusser uit mijn om
geving verwoordde het zo: „Ik
behoor tot de luisterende gene
ratie. In mijn jeugd heb ik
moeten luisteren naar mijn
ouders. Nu moet ik luisteren
naar mijn kinderen. Ik merk
bij mijzelf dezelfde gevoelens
van opstand die zij hadden toen
ik vond dat ze naar mij moes
ten luisteren."
Ouderen willen in toenemende
mate actief en ondernemend
blijven. Beroemde, goedogende
en vitale zestigers als Paul
Newman en Liz Tailor gaan
hun in dat streven voor.
Terwijl vroeger met het
ouderworden de stoelvastheid
toenam, doen steeds meer 55-
plussers aan sport (tot motor
rijden toe), ontdekken de
vreugde van het zelf klussen in
en rondom huis en werpen zich
op het vrijwilligerswerk.
De VUT leidt in Frankrijk
tot een nieuw verschijnsel dat
ook in Nederland opvallende
vormen gaat aannemen, name
lijk tot de 'grijze economie'.
Zo gauw specialisten in eco
nomie, reclame, boekhouding
of administratie vervroegd met
pensioen gaan of opzij worden
geschoven, worden ze bliksem
snel opgepikt door culturele of
sociale instellingen om zonder
honorarium te komen helpen
en adviseren.
Bepaalde sectoren -orkes
ten, musea, bejaardentehuizen,
sportverenigingen, toneelgezel
schappen e.d.- zouden zonder
deze grijze kracht nauwelijks
kunnen bestaan.
De koopkracht van ouderen,
zowel lichamelijk als finan
cieel, wordt interessant nu
ouderen in aantal toenemen,
zich zelfbewust gaan gedragen
en de jongeren een slinkend af
zetgebied gaan worden.
Tegelijkertijd loert de ont
kenning van de ouderdom
meedogenlozer dan ooit om de
hoek. Door de ouderen zelf,
maar ook door de middengene
ratie waarvan ik deel uitmaak
en die in de verte de bui van
sukkelende ouders al ziet han
gen.
Toen mijn eigen ouders on
langs naar een kleiner huis
verhuisden omdat ze toch niet
eeuwig in dat grote, bewerke
lijke huis konden blijven, was
dat eigenlijk een schok voor
mij. Rationeel vond ik het de
beste oplossing. Het moest er
toch ooit, eens, van komen.
Emotioneel reageerde ik met:
maar nü nog niet. Ik had er
moeite mee dat mijn ouders al
zo oud begonnen te worden.
Mijn ouders bejaard? Welnee.
Belachelijk. Moet je zien hoe
actief ze nog zijn.
Toch roepen ze iedere keer
dat ik ze zie, iets op dat me vijf
jaar geleden niet opviel. Ver
bazing over dat broze dat heel
sluipend, nauwelijks zichtbaar
voor de buitenstaander, bezit
van ze gaat nemen. Een zekere
kwetsbaarheid ook.
Dat onlokt me een drang tot
bescherming. „Pa, zou je dat
terras nou zelf wel gaan leggen
en die bielzen gaan sjouwen?
Mam, je hebt je hele leven voor
anderen klaar gestaan, doe nu
eens rustig aan.."
Ze willen daar niets van horen.
Ze willen geen hulp. Pa gehol-
Paul Newman is inmiddels de 60 gepasseerd. Grijze types als hij worden de nieuwe cultuurhelden. En voer voor psycholo
gen en marketingdeskundigen. Want nu al tonen ze zich zeer ongrijpbaar en ongezeglijk. - foto guy van grinsven
pen worden? Welnee. Pa helpt
zelf. Zijn kinderen, noodlij
dende dieren, bejaarden. Daar
is ie trots op. Bij rampen rukt
hij energiek uit. Hij wil niet al
leen nodig zijn, hij is ook hard
nodig. Dat laat ie zich niet af
nemen.
Een kennis van ons heeft een
moeder van 82 jaar die nog in
de auto stapt om naar Parijs te
rijden. Ze is de laatste keer als
'spookrijdster' gesignaleerd,
had zich vergist. „We moeten
haar dat autorijden gaan aan
verbieden", vindt hij. Maar hoe
vertel je dat je moeder? Moet je
het wel vertellen? Heb je het
recht om te gaan moederen
over je moeder, te vaderen over
je vader, ze verworvenheden af
te pakken waarmee de knik in
hun levenslijn definitiever
wordt?
Vooralsnog slik ik mijn zor
gen in. Mijn ouders zijn im
mers 'jong' oud, nog in de
tweede helft van de zestig. An
ders is dat voor mijn schoonou
ders die in de tweede helft van
de zeventig zijn. Ze reizen nog
zelfstandig, maar het gaat ze
steeds moeilijker af. Het opge
ven van die zelfstandigheid en
hun zwerflust zal een daad van
eigen inzicht moeten zijn die
letterlijk met vallen en opstaan
tot stand komt.
Maar het blijf een capitulatie
die hun moeilijk zal vallen. En
wee degene die daar op aan
dringt.
Je bent oud en je wilt wat.
Reislustige senioren zijn een
nieuwe markt en tegelijkertijd
een probleem omdat ze zo
eigenwijs zijn. Een woordvoer
der van Cook vertelde in een
BBC-programma dat 60-plus-
sers steeds vaker op avontuur
lijke reizen gaan: een week on
onderbroken in de trein van
Moskou naar Waldiwostok,
kloosters bezoeken in Tibet,
compleet met bergwandelingen
op grote hoogte, op safari in
Midden-Afrika.
De dringende en vet ge
drukte adviezen aan ouderen
om tevoren contact op te nemen
met de huisarts helpen niet,
want er wordt niet meer ge
luisterd. Enkele reisorganisisa-
ties zijn overgegaan tot het toe
sturen van medische vragen
lijsten, maar daarop wordt ge
logen door senioren die hun
krachten overschatten.
Iedereen wil oud worden,
niemand wil oud zijn. Vandaar
dat alle informatie die nu los
barst over het ouder worden
wellicht gedoemd is te verdwij
nen in de prullenbak of in de
ramsj terecht komt en daar ge
kocht wordt door de middenge
neratie.
Een uitgever vertelde me,
een tikje cynisch, dat de de
zorgzame samenleving die
Brinkman voor ogen heeft on
getwijfeld zal leiden tot grijs
boeken in de trant van: „Hoe
houd ik oudjes in de schuur of
op het balkon."
Het probleem is echter dat
ouderen niet te houden zijn. Ze
zijn hun hele leven geleefd, nu
willen ze zelf leven. Zoals de
70-jarige man die zijn 68-jarige
vrouw verlaat voor een 80-ja-
rige bridgevriendin.
Of de vrouw die op 62-jarige
leeftijd wil scheiden omdat ze
lesbisch is. Haar omgeving rea
geert daar geschokt op. Vindt
het grote onzin. We moeten er
nog helemaal aan wennen dat
niets menselijks ouderen
vreemd is.
„De jeugd is geen gemakke
lijk te omschrijven groep", zo
klonk het onlangs op een con
gres over 'Jeugd en Jongeren-
marketing'. Opgemerkt werd
ook dat er bij jongeren een di
versiteit is van levensstijlen:
kakkers, punks, new wave,
heavies, nekteckels.
Het komt mij voor dat 55-
plussers nog een veel moeilij
ker te omschrijven groep wor
den. En dat ouderenmarketing
daarom meer haast en nood
zaak heeft dan studies over
jeugdgroepen en jeugdgedrag.
Want ouderen wensen niet
als groep toegesproken te wor
den. Terwijl jongeren allemaal
op elkaar willen lijken en bij
voorkeur hetzelfde willen doen,
willen senioren alles doen om
maar niet oud te lijken.
En met succes. Want het ver
mogen om van anderen te ver
schillen, neemt met de jaren
toe.Dat is in ieder geval een
van de leuke dingen van het
ouder worden.
UortiST»' «"J*'®'
Als moeder van een LTS-er,
wil ik graag even reageren
op een artikel in De Stem
van 15-10-87. In dit artikel
uit mevrouw Mutsaers van
het ministerie van Justitie
een aantal beschuldigingen
aan het adres van LTS-leer-
lingen.
Daar ben ik nogal van ge
schrokken, en ik vind het
een belediging voor alle jon
gens en meisjes die beroeps
onderwijs volgen. Ook als
ouder voel ik me op m'n ziel
getrapt, ik ben trots op mijn
zoon die heel bewust heeft
gekozen voor het beroeps
onderwijs. Mevrouw Mut
saers zou eens moeten on
derzoeken wat al die nega
tieve kritiek aanricht bij
deze jongens en meisjes, die
zich toch al zo waar moeten
maken in deze maatschap
pij. Zolang ik me kan herin
neren is er altijd al neerge
keken op het beroepsonder
wijs.
Verder vraag ik me af hoe
mevrouw Mutsaers durft te
beweren dat bijna alle
ouders van de LTS-leerlin-
gen werkloos zijn, of anders
wel tot de laagst betaalden
horen. Ronduit discrimine
rend zijn die uitlatingen, en
crimineel gedrag heeft niets
te maken met het soort on
derwijs dat men volgt. Dat
zou mevrouw Mutsaers toch
zeker moeten weten, je hoeft
de krant maar open te slaan
om te zien hoe juist in de
top, waar al die goed ge
leerde mensen zitten, op
grote schaal wordt gefrau
deerd, vernederd, gelogen
en gemoord.
Als eindconclusie wil ik
opmerken: ik ben liever een
gewone arbeider met men
selijke gevoelens die zijn
medemens respecteert, en
iedereen in zijn eigen
waarde laat ongeacht wie of
wat hij is, dan een drs., die
een hele groep jonge hard
werkende mensen, als
zijnde minderwaardig aan
de kant veegt.
Etten-Leur,
A. Falkenburg
Grote koppen in de krant!
Zwarte dag Nederlands
voetbal! En terecht. Oss in
discrediet. Nederlands voet
bal ook. KNVB zeer zeker.
Sprake van omkoperijen.
Gewonde keeper. Weer te
rugloop amateurvoetbal
i.v.m. vandalisme en negati-
viteit.
Amateurvoetbalvereni
gingen verliezen weer leden
die liever een veiliger sport
gaan beoefenen ten koste
van de kleine verenigingen.
Allemaal erg negatief en
verschrikkelijk vervelend.
Laat ik nou toch één zeer
positief punt vinden in dit
alles. Pierre Kartner zit
zonder (commerciële) hit!
Een geluk bij een ongeluk.
Breda,
Mevr. H. Bolding-de Boer
De heer J. Straeter uit Oos
terhout meende, in een in
deze rubriek op maandag 26
oktober j.l. afgedrukte brief,
zijn ergernis te moeten
uiten over het feit, dat in
mijn roman 'Maagdenbrui
loft' en in een gesprek dat ik
daarover met Henk Egbers
had, waarvan deze in De
Stem van 17 oktober verslag
uitbracht, de Münsterse bis
schop Clemens August von
Galen wordt genoemd als
een man die met het Duitse
episcopaat 'Hitier hoog
hield'.
De heer Straeter bepleit
zelfs een eerherstel voor
deze bisschop, op grond van
een gunstig oordeel over
hem in de WP-encyclopedie
van de Tweede Wereldoor
log. Mijn bevreemding be
treft het feit dat de heer
Straeter het opneemt voor
een man die, blijkens veri
fieerbare documenten en
verslagen fel gekant was te
gen pogingen het nazi-be
wind omver te werpen, die
het presteerde de kerkklok
ken te laten luiden en vlag
gen te laten uitsteken bij de
vijftigste verjaardag van
Adolf Hitler op 20 april 1939
en dankdiensten in zijn dio
cees verordonneerde toen in
het najaar van 1941 Hitier
zijn misdadige veldtocht,
die miljoenen mensen het
leven kostte, met succes
scheen te gaan bekronen.
In zijn studie 'Die katho-
lische Bischöfe im Dritten
Reich' noemt Georg Denz
ier, hoogleraar kerkgeschie
denis aan de universiteit in
Bamberg, deze Von Galen
'autoritats- und staatsglau-
big bis ins Mark'. Ik vind
het ergerniswekkend dat
voor zo'n opportunist, die
zich ook bij zijn veroorde
ling van euthanasie op
zwakzinnige kinderen be
schermd wist door een op 4
november 1936 in Obersalz-
berg tussen kerk en Hitier
gemaakte afspraak, inhou
dende dat 'kein regierender
deutscher Bischof eine Ver-
haftung zu fürchten
brauchte', eerherstel wordt
gevraagd. En ik vind het
ronduit stuitend dat zo'n
man in één adem wordt ge
noemd met werkelijk be
wonderenswaardige, grote
mensen als pater Kolbe,
Bonnhoefer, Titus
Brandsma en Niemöller. Ik
neem van mijn uitlatingen
over deze Von Galen dan
ook geen lettergreep terug.
Breda,
Jan Cartens
Toen tien j aar geleden Dries
van Agt 'Bestek '81' presen
teerde was, vanuit het
linkse kamp, hoon zijn deel.
De uitvoering van de toen
voorgenomen bezuinigingen
zijn een aantal jaren fiks
gedwarsboomd en belache
lijk gemaakt. Nu zijn over
de hele linie economen het
erover eens, dat die gang
van zaken zeer in het nadeel
heeft gewerkt van onze
werkgelegenheid.
Vrij recent heeft het CDA
de zorgzame samenleving
of, beter nog, de verant
woordelijke samenleving
geïntroduceerd. Op enkele
kopstukken na, wordt
hierop door links met sne
rende spot gereageerd: het
pannelje soep van de Vin-
centiusvereniging wordt
dan met graagte uit de kel
der van de historie opgedist.
Doorgaans wordt veronder
steld, of gesuggereerd, dat
professionele en betaalde
hulp in die verantwoorde
lijke samenleving geen
plaats meer zou hebben. Dat
is natuurlijk je reinste non
sens. Wel wil, (zoals ik uit
geschriften oordeel), het
CDA erop wijzen, dat er
grenzen aan de groei van de
uitgaven gesteld moeten
worden.
In zijn jongste boek 'Het
geheim van de schatkist'
geeft de socialist Flip de
Kam (niet populair in linkse
kring) een groot aantal ge
gevens, die tot nadenken
stemmen. Iedereen, (zeker
tal van brievenschrijvers),
zou eens bij het volgende
moeten stilstaan: van elke
in Nederland verdiende gul
den geven in 1960 overheid
en sociale fondsen 38 cent
uit. In 1973 is dat tot 50 cent
gestegen. Als Lubbers in
1982 met zijn karwei begint,
loopt maar liefst 70 cent van
elke verdiende gulden door
de kassen van dé overheid
en sociale fondsen. Het aan
tal mepsen dat een beroep
op een uitkering doet is in
vijfentwintig jaar meer dan
verdubbeld. Een werkende
modale burger houdt op de
dag van vandaag van een
bruto-salaris van ƒ41.000,-,
na afdracht van sociale pre
mies en belastingen, amper
19.000,- over.
Het is harde noodzaak
grenzen aan uitgaven te
stellen. Wil de samenleving
voorkomen dat mensen in
de kou komen staan, dan
zullen er naast bestaande
ook nieuwe solidariteits-
circuits gecreëerd moeten
worden. Dat zoiets wel de
gelijk mogelijk is, bewijst
bijvoorbeeld de nog jonge
geschiedenis van de Unie
Van Vrijwilligers. Momen
teel lijkt het CDA de enige
grote partij die de ernst van
de situatie inziet en aan op
lossingen met een menselijk
toekomstperspectief wil
werken. Goedkope spot van
links zal ons land beslist
niet verder brengen.
Breda,
Willem Woutersz
NEW YORK (UPI) - Uit archeologische vondsten is gebleken dat
de prehistorische mens zorgzaam was voor zijn gehandicapte me
deburger. Eten voorbeeld hiervan is een een 17-jarige jongeman
die als gevolg van een groeistoornis niet groter werd dan een me
ter.
Hij leefde 12.000 jaar geleden met zijn stam in het zuiden van
Europa, daar waar nu Italië ligt. Zijn skelet was begraven in een
grot en lag in de armen van een ongeveer 40 jaar oude vrouw. De
archeologen hebben het raadsel van deze vrouw niet kunnen op
lossen. Was zij zijn moeder of zijn levensgezellin?
Wat wel vaststaat is dat de dwerg, die ook bijzonder korte ar
men had, door zijn stamgenoten goed werd verzorgd. Zij waren
jagers die in een onherbergzaam gebied leefden. Een mens met
een dergelijke handicap zou zonder hulp nooit hebben kunnen
overleven.
Het is zelfs waarschijnlijk dat de nomaden, die van jachtgebied
naar jachtgebied trokken, het kleine stamlid hebben meegedra
gen, want zijn benen waren te kort om het tempo van de normaal
gebouwde mens te kunnen bijhouden. De archeologen vermoeden
dat de groeistoornis het gevolg was van inteelt.
Wanneer je de
stralings normen
in Nederland en
de politiek daaromheen aan de
kaak stelt en die bevindingen
breed wil verspreiden, maar
je hebt er geen geld voor,
wat doe je dan? De brochure
'straling, mag 't ietsje meer
zijn? is niet alleen een glashel
der, lekkerlezend keihard be
toog over alles wat met straling
heeft te maken, het is even zeer
een antwoord op bovengesteld
e vraag. En alleen daarom al
ruim schoots de moeite van het
aanschaffen waard.
Wie dit boek je leest en ziet
hoe het verspreid wordt, krijg t
het hoop volle gevoel dat het
misschien nog wel eens goed
kan komen met de wereld.
Deze uitgave bewijst wat moge
lijk is zodra afgestapt wordt
van 'zo hoort het' of 'zo zit dat
altijd al in elkaar' en voor al 'er
is geen geld voor, dus kan het
niet'.
Normaal kost 'Straling, mag
het ietsje meer zijn? bij de
boekhandel ƒ11,25. Maar
en hier komt dat ludieke,
dat velen ondanks alles op het
goede been houdt.wie 20,
- overmaakt op giro 355925 van
Strohalm Utrecht en zet 'stra
lings actie', krijgt drie boekjes
thuis plus dertig folders. Daar
mee kan de ontvanger/ster aan
het verspreiden en zo rolt boek
je plus bood schap als een tin
telende sneeuwbal verder. Dat
is hard nodig, elke Nederlander
zou door zo'n onverhoedse aan
val geraakt moeten worden.
Paniek alom - terecht - nu
buikliggende baby's gevaar blij
ken te lopen. Waar blijft de
massale ongerustheid over de
wettelijk toegestane stralings
dosis? Ik citeer Els de Groen
uit haar vlotte, tegelijk onthut
sende verslag van twee jaar ac
tie voeren en onbegrijpelijk ge
harrewar volgen: „Kinderen en
ongeboren vruchten zijn twee
tot twaalf maal gevoeliger dan
volwassenen. Daarom mogen
zwangere vrouwen in een kern
centrale maar ééntiend e van de
jaardosis van hun collega's ont
vangen. Raar dat zwangere
burgers, voor wie dezelfde li
miet geldtde maxi male jaar
dosis in één dag of één uur mo
gen hebben.
Die Els de Groen overigens
is een gewoon mens haar kin
deren laten hun spullen slinge
ren en haar man houdt van
Chinees. Héél belangrijk dat
laatste. Want Els volg de als
bezorg de moeder twee jaar
lang alle stralings debatten in
Nederland, alle publikaties, bij
eenkomsten, maat regelen,
voorstellen. Tot en met de nieu
we richt lijnen van 1 april 1987
die aanmerkelijk soepeler zijn
dan de oude van 1959 snapt u
het, snap ik het. Nu lopen we
wél gelijk met de EG. Alsof dat
helpt tegen de onzicht bare ge
volgen. Jammer, dat straling
fYWQ
geen vlekken geeftzoals ij
voetbalshirtje van Jantje,
de Ster-reclame zich zo j
om kan maken. Dan pie[|
we wel anders.
„Gij met oew gemau
tijd", klaagden Brabantse
ren. Maar ik kon niet a
zegt Els de Groen. „Ik
hun koppen uit het zand i
ken of de borden ervoor
len, ik moest mijn kennis',
spreiden. Haar relaas
op 3 september 1985 in
bergen. Daar wist zij bijl
kern centraledebat in de J
hal een historische zin de]
crofoon in te slingeren:
bestudering van het Adviesj
zake Stralings bescherming!
nog wat nota's en rapport
ben ik tot de stellige ovei
ging gekomen dat de herecl
het forum een stelletje voi
lijk betaalde schoften zijn.
Waarom is heel Nede
na Tsjernobyl eigenlijk
wakker gebleven? Huicheli
tige en tegenstrijdige bericl
toen over toelaatbare non
Hoe je 't wendde of ka
niks aan de hand we kom
het gemakkelijk overleven]
we de spinazie maar heten s
n.
Van waar optimisme
deze wereld? Omdat god
niet ieder een zich laat afp
eren met 'onze EG-afspral
zus' en 'politieke konsd
ties zo'. Omdat ook de
van het geld door breken blil
te kunnen worden. Er is i'
geld voor bewapening,
voor vredesstudie. Dit boell
is tóch uitgegeven. En de]
spreiding gaat op een
die het vernuft van een du
-gulden kettingbrief verre o]
treft. Belangeloos.
Mag ik u een glaasje pisse
bedwijn inschenken?
Als ik u bezworen heb
dat mijn vraag sobere ernst
is en geen misselijke poging
om grappig te zijn op uw
kosten, dat de fles die ik
voor uw ogen in de hoogte
houd werkelijk wijn bevat
vervaardigd uit pissebed
den dan zal uw antwoord
medunkt luiden, beleefd
maar beslist: 'Mag ik be
danken?' Bij het woord pis
sebed haalt u zich waar
schijnlijk het onfris ogende
beestje voor de geest dat in
de oude kelder een goed
heenkomen zocht als u bij
oma logeerde en op haar
verzoek de Keulse pot op
tilde waar de platte motten
onder huisden. Ik ga er nu
van uit dat u bij het woord
niet denkt aan uw zoon of
kleinzoon die het nog steeds
in zijn bedje doet of de sol
daat naast u in de kazerne
slaapzaal die het nog steeds
in zijn krib deed. Nee, maar
vanwaar dat pis? Toch van
de keldernot (oniscus asel-
lus) in de geneeskunst on
zer voorouders gebruikt als
'urinedrijvend' middel.
Of de paardebloem daar
ook voor gebruikt werd
weet ik niet, maar die
heette wel pissebed in
Breda in mijn jongensja
ren. Bij mijn weten maak
ten Bredanaars daar even
wel geen wijn van. Mis
schien wel bier, want een
populair lied uit die dagen
luidde: 'Asser gin bier meer
is drinke we, pèrde
blomme, blomme, blomme
uit de waai. Engelsen deden
dat toen al lang. Die zijn
sterk in het vervaardigen
van wijn uit andere bessen,
vruchten, planten dan de
druif en waarlijk geen al-
koholvrij vruchtensapje.
De enige van die als wijn
geoffreerde brouwsels die
ik niet beleefd geweigerd
heb was berkewijn, specia
lité van mijn gastheer die
mijn zijn tuin liet zien vol
berkebomen met inge-
kerfde basten en flessen in
gegraven aan de voet,
waaruit slangetjes opstegen
naar de kerven. Elk vol
gend glaasje smaakte al
minder erg dan het vorige
k^koop,leasing, verhuur, service, o
ostb
verslaggever
rtij vis, die vrijdagochtend d
jene Inspectiedienst van het i
,an landbouw en visserij (AI
genomen was, kon zaterdagocl
bracht worden naar een diep-
in het Sloegebied.
en de laatsten vond ik lek
ker. Alkoholvrij was zijn
huisdrank niet. Dat ze in
Wales ook de paardebloem
omzetten in wijn verbaasde
mij daarom niet.
Mij verbaasde dat die
wijn daar pissabed wine
heette, verbaasd dat zo'n
oud Bredaas woord opdook
in een land waar ze gods
lasterlijk brullen: 'Argl-
wydd mawr! Uffern dan!
Diawl a smito i! als ze niet
de spijker op de kop slaan
maar hun duim op de nagel.
Op pagina 147 van de Pen-
quin uitgave van Graint
Goodwins roman The Hey
day in the Blood krijgt de
held van het verhaal een
vijf jaar oude paardebloem
wijn ingeschonken, waarbij
'the dark yellow liquid
trickled out with a gurgle'.
Is het alcoholvrij? vraagt
de nog jeugdige jonge held
en het antwoord van zijn
gastheer luidt: „Phut! Bach,
it's only pissabeds. Thee 't
a man now! Dat was geen
antwoord op de vraag en de
pissabed wijn was om de
dooie dood niet alkoholvrij.
Het eerste glas - zo staat er
- bracht de jonge held al 'a
glow to his stomach' en toen
ze samen de fles hadden
drooggelegd was hij be
hoorlijk 'pissed' zoals het
nederlandse woord tipsy
wel luidt in de Britse volks
mond.
Zo teut werd onze jonge
held nou ook weer niet dat
ie 'Yes, please' antwoordde
op de vraag: Thee mun haf
a drop >f birch, too? Nee,
berkeu „n hoefde hij niet.
Hij hoefde niks meer. Hij
was so pissed that all he
wanted was a bed.
John O'Mill
ir Conny van Gremberghe
iLSOORDEN- De kans op een
,i het bedrijf van de Walsoorden
iueren naar een andere plaats
fin geworden. De Ministeries val
ij en Financiën, alsmede de dier
[len de landbouwer, die dit jaa
i uitdunnen, geen voorkeursbei
schueren moet, wil hij in
nerking komen voor een
■ijf in de Flevopolders, ge-
on meesolliciteren. Dit
()ben de instanties de ge-
gde veehouder laten weten.
De Walsoordense boer is
lig gelukkig met de mede-
|ing uit Den Haag. Bij de
ken neerzitten heeft vol-
_j hem weinig zin. „We zul-
gewoon solliciteren naar
i nieuw bedrijf als de kans
'n voordoet, maar gezien de
angstelling schatten we
je kansen om op korte ter-
jjn in aanmerking te komen
Eg in," benadrukte Ver-
pueren dit weekeinde.
lotgevallen van de Wal-
jirdense veeboer en zijn
rman, het betonbedrijf
eyko bv, zijn de afgelopen
m breed uitgemeten in
?- en vakbladen. De pro-
ïen onstonden in 1979 toen
melkproductie van Ver-
luerens koeien op on-
rklaarbare wijze drastisch
1de. Binnen enkele weken
ferden verschillende dieren
pk. De runderen werden ze
gachtig, de ogen begonnen
Etteren en een aantal dieren
last van huidirritaties,
pg voor het jaar om was leg-
een aantal koeien het
je.
Je veterinaire dienst en
veearts werden ingescha-
ld en de voor de hand lig-
ïde conclusie luidde dat de
estapel van Verschueren
smet was met de Chlamy-
a-bacterie. Dat wilde er bij
veeboer niet in en hij drong
ook aan op nader onder-
ek. Dat gebeurde. Tijdens
ft onderzoek werden in het
as, het gras in de kuil en de
organ
runde
giftig]
water
troffej
achtig
dende'
werdi
buizei
buur]
Een
diepi
verg:
werdi
memi
desk
om
richti
In de
gewei
bandi
De
Oost
derlaj
dat
het
tengi
Vi
de
(ZM:
pro'
Bleyl
ZMFÏ
ten
was
Hi
reag'
bedr:
Bep:
jaar
moei
Versj
wat
hindl
gevol
onde'
tooi
prol
hebl
gewi
de
aan
jonze verslaggever
RDENBURG - Vandaag
int Aardenburg aan het
kef eer-loze tijdperk. De
ftreden oud-burgemees-
|van het grensplaatsje,
boeketeer, vertrekt naar
I Belgische Ardennen
®r hij een landhuis ge-
pt heeft op een steen-
j afstand van de Franse
Hij wordt daar here-
rij gekomen ambtswoning
pt het Aardenburgse stad-
P tol, als het huidige college
IB en W zijn zin krijgt, een
«rnming krijgen als ge
ntesecretarie.
*®t vertrek van Lockefeer
geheel in Aardenburgse
Jbtie. Eind vorige week nam
pud-bestuurder, die in 1985
{~j= onslag nam, afscheid
bevriende ambtenaren,
nssen en leden van de raad
rij willige brandweer. Meer
