'Nederland 24 uur
per dag gebruiken'
Weinberg
VS hou
plaatsir
Voornstand beneden peil
DAAR STAAT U... ZONDER VERVOER, MAAR MET 'N PAKJE
DAT SNEL IN HET BUITENLAND MOET ZIJN.
Akzo scher
op flauwe l
MMM
ECONOOM WAL VAN LIEROP PLEIT VOOR AMERIKAANSE TOESTANDEN
AMSTERDAM!
ER IS EEN HULPVAARDIGE MANIER
BEL DE DHL KOERIER.
06-0552
DE STEM EXTRA OP WOENSDAG 4 NOVEMBER 1987
Een gewone middag,
kwart over vijf. In de
filialen van Nederlands
grootste kruidenier
spelen zich koortsach
tige tafrelen af.
Dwingend schema
Sociale hik
Sss&ssff
PAPIER
VOOR UW PEN
Taktiek
Gezond
heidszorg
Verschuiven
Onontkoombaar
ig STEM BU1TENLAN1
WASHINGTON - Het vert
Lmerikaanse minister va
Cap) Willard Weinberger,
r0or president Reagan.
Vruchtbare roem
!ongres ris
WOENSDRECHT' ZO
T11.
Door Heieen Crul
Het leger van tweeverdie
ners of werkende alleen
staanden stort zich met een
minitieus krijgsplan ver
beten op de vakken, met
doodsverachtig laverend
tussen vakkenvullers en
andere klanten, om ten
slotte uitgeput in de lang
rij wachtenden bij de kassa
uit te blazen. Nog net voor
het sluiten van de winkel
deuren.
Het banktegoed is al tijdens
het lunchuur geplunderd, want
na vieren zijn de banken dicht.
Dus bieden banken tussen
twaalf en twee hetzelfde beeld
als een supermarkt na vijven:
rijen wachtenden.
Dr. Wal van Lierop, regio
naal econoom bij de Vrije Uni-
versteit in Amsterdam, weet
niet alleen in theorie veel van
spitsen en files en de economi
sche consequenties daarvan, hij
heeft ér zelf ook een brede er
varing mee.
Op en neer pendelend tussen
zijn woonplaats Hilversum en
zijn werkplaats Amsterdam
kan hij de file alleen maar ver
mijden door óf heel vroeg te
vertrekken, óf na negenea Ge
lukkig heeft hij een baan waar
met werktijden meestal wel te
schuiven valt.
De meeste Nederlanders wor
den echter in het corset geperst
van een dwingend tijdschema
waarbinnen ze geacht worden
te beginnen en te eindigen met
hun werk en zijn dus noodge
dwongen vertrouwd geraakt
met topdrukte op wegen.
Wal van Lierop: „Nederland
is eigenlijk planologisch af. Er
kunnen misschien nog wat
open gaten worden opgevuld
met nieuwe woonwijken of een
industrieterreintje en een enkel
verkeersknelpunt kan mis
schien nog worden aangepast,
maar dan is de ruimte toch echt
op.
Ons land is al drie keer her
ingericht, wildernis bestaat
niet meer en 10 van de totale
Nederlandse oppervlakte is al
bedekt met verkeersinfra
structuur.
Nederland is overvol. We zijn het dichts
bevolkte land ter wereld. Nog meer asfalt
kan eigenlijk niet meer. Nog langer
wachten in files, bij parkeerterreinen,
kassa's en loketten ook niet.
Over minister Smit-Kroes die vier
nieuwe verkeerstunnels in de in de aan
bieding heeft, zegt de econoom dr. Wal
van Lierop: „Onzin. Nederland moet ge
woon 24 uur per dag gebruikt gaan wor
den."
Terug uit Amerika waar winkels, banken
en museau veel langer open zijn, keek hij
met verbaasde ogen naar de uiterst
starrre openings- en sluitingstijden van
bedrijven, winkels en banken in Neder
land. En naar het 'spitsgedrag' dat daar
door op wegen en in winkels ontstaat.
Alles kan veel efficiënter gebruikt wor
den als er meer spreiding in de openings-
en sluitingstijden komt. Dan kan een ver
dere aanslag op het landschap door nog
meer wegen worden voorkomen. Boven
dien sluit dit aan bij de behoeften van de
snel groeiende groep tweeverdieners.
„Natuurlijk zullen kleine familiewinkeltjes een moeilijke overgangsfase doormaken,
waarin de zwakkeren onvermijdelijk ten onder zullen gaan, maar dat doen ze toch.
- FOTO ARCHIEF DE STEM
Alle knelpunten die nu tot
wachten leiden en tot de roep
om nieuwe voorzieningen, zijn
in feite een kunstmatige piek
die gecreeërd wordt door de
wetgeving.
Het wachten in files kost
veel geld. Nieuwe wegen ook.
Daarnaast moet je vaststellen
dat er eigenlijk niet meer aan
het groen in Nederland ge
knabbeld kan worden, zeker
niet in de Randstad."
Wal van Lierop heeft drie
kwart jaar bij de Wereldbank
in Washington gewerkt en de
Universiteit van Californië in
Los Angeles. „De Randstad laat
zich qua oppervlakte en bevol
kingsdichtheid vergelijken met
Los Angeles. Los Angeles is
volkomen versteend, daar is
geen groen meer, alleen maar
smog. De Randstad heeft nu
nog een groene long. Dat moe
ten we zo zien te houden. Al
was het alleen maar omdat het
gebrek aan groen en ruimte
veel agitatie bij mensen ver
oorzaakt."
Door voorstanders van de
wijziging van de winkelslui
tingstijden is al opgemerkt dat
Nederlandse winkels wegens
behoudzucht gesloten blijven.
Flexibelere openings- en slui
tingstijden van winkels maken
het mogelijk ook 's avonds en
eventueel op zondag open te
zijn.
Wal van Lierop: „In Ame
rika gingen mijn vrouw en ik
bij voorkeur op zondagavond
half tien de boodschappen
doen. Men heeft hier in Am
sterdam op een zondag in sep
tember de grootwinkelbedrij
ven bij wijze van eenmalig ex
periment open gehad en dat gaf
een topomzet."
Streng afgebakende winkel
sluitingstijden leiden ook weer
tot spitsgedrag: overvolle par
keerterreinen, batterijen kas
sa's die de toevloed van klanten
niet aan kunnen. Personeel dat
op afroep een paar uur be
schikbaar kan zijn.
„Wijziging van winkelslui
tingswet veroorzaakt vooral bij
het midden- en kleinbedrijf
een sociale hik. Men realiseert
zich in die branche onvol
doende dat er een hele groep
consumenten is die zich wegens
tijdgebrek naar de supermarkt
of het grootwinkelbedrijven
spoedt, waar zij in één klap al
les kunnen kopen.
Bij spreiding van openings-
en sluitingstijden zal deze
groep ook de weg naar kleine
re, meer gespecialiseerde win
kels vinden. Natuurlijk zullen
kleine familiewinkeltjes een
jmoeilijke overgangsfase door
maken, waarin de zwakkeren
onvermijdelijk ten onder zul
len gaan, maar dat doen ze
toch.
Het aantal Nederlandse
huishoudens met tweeverdie-
Mijn vermoeden om voor
zichtig te zijn, gezien de
lauwe reaktie uit Rusland
ten aanzien van het prin
cipe-akkoord is helaas maar
weer bewaarheid. De top
lomt er dan wel maar het
heeft alles te maken met de
onderhandelingstactiek van
de Russen, om tot op het
scherp van de snede te gaan.
Gorbatsjov weet heel
goed dat de VS de Star Wars
niet opgeven en deze op hun
beurten weten heel goed dat
Gorbatsjow de ontwapening
broodnodig heeft om zijn
economische hervormingen
te doen slagen. Het kan ook
best zijn dat Gorbatsjov nog
teveel tegenstand onder
vindt in eigen gelederen.
Maar kan de VS en het vrije
Westen moeilijk verwijten
dat ze geen gebrek aan
goede wil hebben. Integen
deel.
Het bewijst steeds weer
dat onderhandelen met de
Rus, gevaarlijk kan zijn.
Vooral Yalta onder de 'dui
vel' Stalin, is dit nog steeds
een bittere pil, zoals o.a. de
Polen tot hun verbittering
ervaren hebben. De VS en
de Navo dienen onverkort
door te gaan met het plaat
sen van kruisraketten in
Woensdrecht, tot na de defi
nitieve ondertekening.
Rucphen,
A. de Gier
Het uit 1941 stammende zie-
kenfondsbesluit, waarbij
men met de verstrekte zie-
kenfondscouponnen kon
aantonen dat de premie was
ingehouden en men recht
had op het bestaande zie
kenfondspakket, dreigt nu
drastisch te worden uitge
kleed.
De heer van Rijn, de latere
minister van Sociale Zaken
was van mening dat ieder
een verzekert dient te zijn
zonder een loongrens in te
stellen en wil daarna een
Volksverzekering invoeren.
Hij legt de koppeling tussen
lonen en uitkeringen vast en
een premie naar draag
kracht. De econoom Milton
Keynes stelde dat de over
heid een belangrijke rol
heeft in een goed stelsel van
sociale zekerheid. Sociale
zekerheid bestrijdt crises, is
een vrij progressieve ge
dachte voor Keynes.
Wat zien we nu in 1987
Er ligt een plan van de com
missie Dekker dat een pak
ket aanbiedt van 85% van
het huidige pakket en het
overige dient men zelf te
verzekeren tegen een nomi
nale (voor ieder evenhoge)
premie. Deze regering wil
de tandarts uit het zieken
fonds en een eigen bijdrage
van 25,- per verwij skaart,
bijbetaling therapeutische
behandeling, duurdere ge
zinshulp en kraamzorg.
Wat zullen de gevolgen
zijn De rijken blijven ge
zond en de armen betalen
met hun gezondheid. Nu
moeten mensen wachten op
een dokterbehandeling om
dat het geld op is. Heeft men
4.500,- op zak dan kan men
wel geholpen worden in
Nieuwegein. Als men dit
leest krijgt men bijna al een
hartinfarct. Voor de minima
komt er een keuze: of de
kinderen te eten geven en
niet herverzekeren of an
dersom.
Voor een werkende die
het minimumloon verdient
betekent de herverzekering
een prijs van 2.240 per jaar
voor man, vrouw en 2 kin
deren. Dit gaat het ook kos
ten voor diegene die maar
net boven het minimum zit
of hoger. De klappen vallen
dus weer daar waar het in
feite niet meer kan. Naar al
ternatieve plannen, zoals
van de FNV welke kosten
neutraal werken wordt niet
gekeken. Den Haag heeft
gelijk.
Ook uit andere kringen
hoort men eindelijk protes
ten, zoals op 29 september in
de Mozes en Aaronskerk te
Amsterdam, waar de ker
ken de arme kant van Ne
derland bediscusseerden.
Herman Bode sprak in de
slotverklaring: „Mensonte
rend en Godgeklaagd." Con
clusie: Tegen deze voorne
mens bestaat maar één wa
pen en dat is een Neder-
landsbreed protest. Dit pro
test zal plaats vinden in de
week van 2 tot en met 6 no
vember aanstaande. Ik
hoopt dat velen hun handte
kening willen zetten om te
gen deze maatregelen te
protesteren. Het kost u nog
niets, maar als wij niets
doen kan het straks onze ge
zondheid kosten.
Middelburg,
S. Wonergem
Dr. Wal van Lierop: „Verandering van de bedrijfs- en
winkeltijden heeft grote voordelen voor onze economie en
het milieu. Je gaat bovendien eerder de toekomst in."
- FOTO GELDERLAND PERS
ners zal de komende jaren snel
toenemen. Om empancipatoire
redenen: vrouwen volgen be
tere opleiding en willen blijven
werken. Maar er is ook een eco
nomische noodzaak. De aan
vangssalarissen in veel banen
zijn de laatste jaren zo ver
laagd dat wil je een beetje leuk
wonen en leven met z'n tweeën,
twee inkomens bijna een must
worden.
Met dit verschijnsel wordt in
onze samenleving nauwelijks
rekening gehouden, men gaat
uit van huisvrouwen die de
hele dag de tijd hebben om
boodschappen te doen.
Er zijn bovendien steeds
meer tweeverdieners die vrij
koopkrachtig zijn, wel geld
hebben, maar geen tijd hebben
om dat geld uit te geven. Het
verhaal van de gulden die
maar een keer kan worden uit
gegeven, klopt daarom niet he
lemaal. Als winkels langer
openblijven zouden er wel eens
veel meer spaarguldens van
deze groep in winkelkassa's
kunnen belanden", aldus Van
Lierop.
Individualisering van de Ne
derlandse samenleving heeft
ook geleid tot het verschijnsel
van 'Time shifting', het ver
schuiven van bezigheden naar
tijdstippen waarop ze je beter
uitkomen. Mensen willen
steeds minder gebakken zitten
aan vaste uren.
Niet meer sporten op de
vastgestelde uren van sport
clubs, TV-films opnemen op de
video en bekijken als je er zin
in hebt, joggen of fitnesstrai
ning als je hoofd er naar staat.
Magnetronovens maken starre
etenstijden, waar iedereen zijn
activiteiten op moet afstem
men, overbodig.
Het dynamische, moderne
leven dringt aan op flexibili
teit, maar dit gegeven krijgt
van de overheid en bedrijfsle
ven nauwelijks aandacht. „Men
heeft de mond vol van efficiën-
cyverbetering maar stimule
ring van een efficiënter ge
bruik van de bestaande ver-
keersinfractruur wordt als mo
gelijkheid over het hoofd ge
zien", meent Wal van Lierop.
„Smit-kroes legt een plan
voor vier tunnels neer die dan
door het bedrijfsleven betaald
moeten gaan worden, maar ze
heeft het verder niet over alle
aan- en afvoerwegen die moe
ten komen. Het is ook een be
kend feit dat nieuwe infra
structuur weer nieuwe ver
keersstromen aantrekt.
Bovendien zou je, als je toch
een technische oplossing wilt,
ook kunnen denken aan dub
beldeks tunnels en bruggen of
de voor de volgend eeuw in Ne
derland voorgestelde 'hoge
snelheids-autobanen' die nu al
te zien zijn op de tentoonstel
ling 'Nederland in het jaar 2050'
in het Amsterdamse Berlage-
gebouw. Met zulke oplossingen
hoef je niet nog meer ruimte
van het landschap af te knab
belen."
De Amerikaanse situatie van
veel en hard werken, van su
permarkten die 24 uur zeven
dagen per week open zijn, is
voor Nederland misschien wat
veel, maar hij is er van over
tuigd dat wij op den duur er
niet aan ontkomen werktijden
en winkeltijden in een keuze
menu aan te bieden.
„Zelfs in Canada waar toch
zeer invloedrijke vakbonden
zijn, is men door de bocht ge
gaan en zijn veel winkels 's
avonds en in het weekend
open."
Het tegenargument dat het
gezinsleven dan kapot gaat,
overtuigt hem niet. „Mensen
die dat roepen beseffen onvol
doende dat er ook in Nederland
al heel veel mensen in ploegen-
diensten moeten werken en er
een redelijk normaal gezinsle
ven op na houden. Mijn eigen
vrouw is violiste in een orkest,
je went aan onregelmatige
werktijden, je stemt je leven er
op af. Goede samenlevingsver
banden houden stand en
slechte gaan toch kapot.
Er blijft genoeg tijd over om
samen leuke dingen te gaan
doen. Het punt is alleen dat er
in Nederland altijd extreem te
gen verandering wordt aange-
hikt. Dat was ook bij vakantie
spreiding en de zomertijd het
geval. Verandering van de be-
drijfs- en winkeltijden heeft
grote voordelen voor onze eco
nomie en het milieu. Je gaat
bovendien eerder de toekomst
in."
Wie zich in Groot-
Brittannië met
roem heeft over
laden, kan er geld als water
verdienen. Wat dat be
treft gelijkt dit land
tegenwoordig heel
sterk op Amerika.
Celebrities (zoals
beroemdheden
hier worden ge
noemd) maken for
tuin met de verkoop
van hun imago voor re
clame op de tv.
Grote advertentiebureaus
staan te trappelen van ongeduld
om bekende sterren een contract
aan te bieden. De gages die zij
betalen kunnen tot 150.000
pond bedragen. Soms wordt
zelfs 250.000 neergeteld.
De firma Young and Rubican
betaalde kortgeleden het sympa
thieke tv-paar Paul Nicholas en
Jan Francis van de populaire
BBC-serie 'Just Good Friends'
tussen de vijfentwintig en de
vijftigduizend pond voor werk
dat niet langer duurde dan een
gewone morgen.
Beide vedetten maken samen
reclame voor een bepaald merk
chocolade. Het scenario is aan
gepast aan hun sterk verander
lijke verhouding in 'Just Good
Friends'.
„Dit zijn twee charmante be
roemde mensen die een merkar
tikel helpen verkopen", zegt
Graham Terry van het Young
and Rubican-advertentiebureau.
„Door gebruik te maken van
hun bekende gezichten konden
wij dit chocoladespotje meer
diepte geven en het tegelijk hu-
moristischer maken, zonder
daarvoor een beroep te moeten
doen om nieuwe onbekenden.
De gages die wij betalen weer
spiegelen de bekendheid van de
sterren die wij engageren en de
aandacht die zij zullen trekken".
De beste reclamespots van de
Britse commerciële tv vallen te
genwoordig meer in de smaak
dan haar programma's. Recla
mespots getuigen niet zelden
van grote vindingrijkheid en
verbazingwekkende virtuositeit.
Ze worden met de grootste zorg
gemaakt en ook op hun afwer
king valt niets aan te merken.
Onbenullige tv-programma's
ben je zó vergeten. Vernuftige
reclamespots daarentegen blij
ven de kijker meestal een stuk
langer bij, zelfs wanneer zijn
aandacht gedeeltelijk werd afge
leid door lekkere borrelhapjes,
pittige drankjes en het gezellige
comfort van zijn fauteuil. Der
gelijke spots zijn een vorm van
hersenspoeling die duur wordt
betaald.
Beroemdheden zoals Joan
Collins, John Cleese, Paula
Yates, Peter Cook en Dudley
Moore hebben dit jaar grof geld
verdiend aan reclamefilmpjes,
bestemd voor de commerciële
tv. Cleese werd door een adver
tentiebureau uitgepikt om re
clame te maken voor een be
paald merk computers.
Het koele high-tech imago
van dit product schrikt vele kij
kers af. Volgens reclamespecia
listen is een grappige reus zoals
John Cleese de beste om elkeen
op een geestige maar niettemin
vriendelijke manier ervan te
overtuigen dat je geen kraan
hoeft te zijn om te kunnen om
gaan met computers
Advertentiebureaus houden
de omvang van de gages
betalen meestal zorgvuldig
heim. Van de actrice Julie
ters wordt gezegd dat een
paalde firma haar 50.000 p
zou hebben betaald voor
optreden in een tv-spot, g
aan een bekende keten van
permarkten.
De Londense komiek Ji
Tarbuck strijkt naar verluid
jaar zo'n 100.000 pond op
promotiefilmpjes gewijd aan
panse electronische produl#aa:
Tarbuck is een van Groot-ljen
tanniës best betaalde manni
celebrities.
Een ster zoals Joan Co
vraagt de gage die zij
„Joan stelt hoge eisen"
een insider van het grote a<
tentiebureau Saatchi and
chi in Londen. Deze
voerde jarenlang
drachten uit voor de propat
damachine van Thatchers
oor Jo Wijnen
Weinberger is een oude vriend v
e zeven jaar dat hij het Penta
met een ongekende trouw h
n de Amerikaanse president u
terker
an
we iet
al araat
eriode
and
om
Jar
reclame ïd'
servatieve partij.
Door Roger Simons
Tijdens de parlementsvei
zingen van afgelopen juni is e
ter iets misgelopen. Daardi
komt het dat de Britse consei
tieven nu op het punt staa»
breken met Saatchi and Saati
Maar dat zal Joan Collins
zorg wezen. Ze is momenteel
trokken bij een grote tv-ci
pagne voor een belangrijke
gelse hypotheekbank. Verond
steld wordt dat deze klus
Collans heel wat meer opbre
dan een alledaags fortuin.
Maar bijna alle Britse tv-
kers kennen en bewondei
haar en dus heeft haar kostp
geen belang. „De aantrekki»
kracht van Joan Collins is
reldwijd", zegt men bij Saali
and Saatchi.
nog: waar Reagan be-
e7d was nog enige compromis-
en te sluiten, daar toonde Cap ste:
Weinberger zich onvermurw- aar
ir. Zo is Weinberger altijd vor
verklaarde tegenstander die
a„ een ontwapeningsovereen- get
omst met de Russen geweest. ma
Hij heeft de heropbouw van Wa
Amerikaanse militaire ap- We
gedurende de Reagan- gaE
energiek en met vaste vat
uitgevoerd. En hij heeft 1
ich met kracht verzet tegen die
ïdere poging de defensiebe- sor
roting te verlagen. Kortom, als
lap Weinberger was de man Hi;
ie, in de meest letterlijke zin eer
an het woord, een vuist voor vo<
teagan maakte. der
Ha
lal van Amerikaanse congres- P6
eden zien Caspar Weinberger p
lan ook graag het veld ruimen,
lij vinden dat met de defensie- Hi;
ninister - die bijna net zo lang ter
>p zijn post bleef als de legen- pe<
larische Robert McNamara - ka
n feite niet te praten viel. nel
Weinberger verlaat zijn post als
De meeste Britse tv-
lenen zich tot alles, op
waarde dat het goed wordt i
taald. De enige reclame
mee Britse advertentiebui
moeite hebben is deze voor
sel-deodoranten. Dat' zijn
nelijk producten die naar de
ning van beroemdheden
passen bij hun imago.
„Reclame voor creditcards'
andere trendy producten lokt
praktisch geen enkele ster
weigerige houding uit",
Alan Cluer van Alan Cluer
sociates, „maar o jee als ik
iemand nodig heb voor
spotje over een okseldeodorai
En dan hou ik nog mijn moi
over producten ter bestrijd»
van de kwalijke geur van zwi
voeten. Je vindt in dit land gt
enkele tv-ster die zal bekei
dat celebrities ook daarvan
kunnen hebben. Met een derj
üjk preparaat willen zij zich
identificeren".
Door Rien van Nunen
De voornstand, zo blijkt uit
vangstberichten van talloze
sportvissers, houden niet
over. Vooral de Biesbos, het
Haringvliet en het Hol-
landsch Diep vertonen een
opvallend gebrek aan voorn.
Een aantal jaren geleden was
dat zeker niet het geval. Vele
sportvissers kwamen juist
voor die beroemde voorn van
het Hollandsch Diep of het
Haringvliet naar de stekken
bij Moerdijk en die van Nu-
mansdorp of Willemstad.
Het beste bewijs voor het
opvallend gebrek aan voorn
vormt het wegblijven van de
Vlaamse visvrienden. Voorn-
vissen met kemp(hennep)
vormt voor de ware Belgi
sche visser het summum van
de sportvisserij. En dat is in
zekere zin nog waar ook,
want een voorn is een prach
tige vis om te vangen. Tot op
de dag van vandaag vangt
men er tóch vis, maar dat is,
niet denigrerend bedoeld, de
eeuwige brasem. Zou er dan
toch waarheid zitten in het
verhaal dat de brasem de
voorn wegdrukt?
Ook het RIVO constateert
via jaarlijks proefvisserijen
een sterke teruggang van het
aantal voorns. Zowel in de
Biesbos als de aanverwante
wateren bewesten daarvan.
Ook hier groeit de brasem
ver boven de voornstand uit.
Maar zou dat echt zo vreemd
zijn? Niet wanneer men be
denkt dat de genoemde wate
ren tot de brasemzone beho
ren. Wel wanneer men vast
stelt dat voorns over een der
gelijk groot gebied beschik
ken dat er plaats genoeg zou
moeten zijn.
Wanneer we pessimistisch
zijn, is gemakkelijk te con
stateren dat de vervuiling
dan toch eindelijk zijn tol
heft. Of liever de groene
kleur van het water duidt
aan dat het met de helder
heid van genoemde wateren
niet bepaald snor zit. Voeg
daarbij berichten als zou de
gifgolf in het bodemslib af
komstig van de Uniser-pe-
riode eindelijk hebben toege
slagen en men is weer een
stuk verder. Ook het beroep
klaagt allanger. Over gebrek
aan mooie baars, snoekbaars,
veel maar klein, het teveel
aan brasem en niet in het
minst over PCB-paling. Al
heerst over dat laatste vaak
een diepe stilte.
Vervelend is het allemaal
wel, want zoals gezegd is de
voorn een zeer gewilde sport
vis. Niet alleen geeft de voorn
het gevoel met een soort
mini-torpedo te doen te heb
ben (men vist namelijk erg
dun bij het voornvissen)
maar de vis is nog heel mooi
ook. We hebben nu eenmaal
niet zoveel vissoorten die tot
de zalmachtigen behoren, de
voorn maakt(e) veel goed.
Toch zit er bij voorn wel de
gelijk goed de groei in. Die
voorns, welke men aantreft
op groot water, zijn bijzonder
groot van stuk. Veel exem
plaren vertonen echter de
kenmerkende dikke buik van
een vis vol parasieten.
Niet zelden vertonen ze
verwondingen die te maken
hebben met het zure milieu.
Verzuurde wateren ontdoen
de voorns met name van hun
slijmlaag. De vis raakt 'lek'.
De werkelijke oorzaak van
de verminderende voorn
vangsten zou ook weieens
kunnen liggen in een natuur
lijke gang van zaken. Bekend
is dat het ene broedjaar het
andere niet is. Wellicht heb
ben de van jaar tot jaar
slechte voorjaren en weinig
brilliante zomers er mee van
doen.
Wat er waar is van de ge
ruchten als zou de opgang
van de snoekbaars de stand
van de voorn teveel aantas
ten is niet te zeggen. Het te
gendeel wordt vaak genoeg
bewezen als men in de winter
of het vroege voorjaar de ha
ventjes van de diverse wate
ren bevist. Men kan er dan
soms vele tientallen voorns
buitmaken, voorns die men
de rest van het jaar niet meer
tegenkomt.
Op voorn vist men het
liefst in het voor- en najaar.
Dan zijn de voorns beter on
der hengelbereik. Voorns
houden namelijk wel van
diep zuurstofrijk en stromen
water. Dat is ook de reden
waarom met de Matchhengel
en de Winkle Pieker zoveel
goede resultaten te boeken
zijn, met name in het voor
jaar niet te verbeteren. Jam
mer dat de voorn het de rest
van het jaar zo laat afwe
ten.
(ADVERTENTIE)
Van onze correspondent
ste"|viONTEREY - Als de Ame
rikaanse senaat volgend
aar oktober het verdrag
rJaver de verwijdering van
alle middellange afstands-
kt 'aketten uit Europa nog
liet heeft goedgekeurd,
noeten op de vliegbasis
Woensdrecht alsnog kruis
raketten worden geplaatst.
Dat 1
heeft de Amerikaanse de
fensieminister Weinberger gis
teren in Monterey gezegd aan
vooravond van de twee-
iaagse vergadering van de Nu-
:lear Planning Group, die daar
vanmorgen is begonnen.
De Nederlandse defensiemi
nister Van Eekelen achtte gis
teravond laat een reactie 'niet
opportuun': „We moeten ons
terughoudend opstellen, en ze-
:er alles nalaten wat de onder-
ïandelingspositie van de Ame-
ril
br
W
vr
nc
m
de
ki
v<
VE
de
R
G
te
CE
zi
A
w
la
n
ei
k
beursoverzicht
AMSTERDAM (ANP) - Het ging dins
dag weer helemaal mis op de Amster
damse effectenbeurs. Met name Akzo
kreeg het zwaar te verduren. Het che-
miefonds kwam met slechte kwartaal
cijfers en hoewel al eerder gezegd was,
dat dit jaar slechter zou worden dan
1, beviel het de beurs niets. Het ging
direct na de publikatie al fout en na
een korte opleving ging het omlaag
naar ƒ99, wat een verlies betekende
van 18.
Het Damrak gaf in de loop van de
dag een beeld van algemene malaise te
zien. De hoofdfondsen gingen direct
flink terug en na de korte opleving vie
len nagenoeg alle koersen weer terug.
Wall Street was wel hoger geëindigd,
maar de dalende dollar deed de beurs
bepaald geen goed. Hoogovens sloot
2,10 lager op 31,50, Unilever 3,30 op
104,50 en Kon. Olie 1,80 op 208,50.
In de financiële sector waren het
vooral de verzekeraars, die forse ver
liezen te verwerken kregen. Hier
moest Nat Nederlanden uiteindelijk
ƒ8,30 omlaag naar ƒ47,90 en Amev
3,90 naar 39,10. Bij de uitgevers ver
loor Elsevier 3,50 op 39 en VNU 5
op ƒ57,50. Wolters Kluwer gaf een
nogal wisselend beeld te zien en sloot
zelfs 2 beter op 106. Van Ommeren
kon zich handhaven op 23.
In andere sectoren was het in de
loop van dag eveneens vaak goed raak.
Het ging in de loop van de dag met gul
dens tegelijk omlaag. Zo verloor Bols
ƒ6,50 op ƒ102,50 en Heineken zelfs
ƒ11,50 op ƒ126. Nijverdal-ten Cate
Werd 5 minder waard op 72, KNP 6
°P 110 en Fokker 2,20 op 24,10.
Ocê-van der Grinten bleek moeilijk
leningen gezondheidszorg
WORLDWIDE EXPRESS 4
7 Vt
antonius
antonius
congr.o.l.v.
5^ gasthuis
y* gasthuis
gasthuis
y* gasthuis
8ft protz.hs
8protz.hs
7V< protz.hs
aeneas
(oostb.)
(oostb.)
lourdes
(tilburg)
(tilburg)
(tilburg)
(tilburg)
klokkenberg
liduina
('s-h'bosch)
('s-h'bosch)
('s-h'bosch)