de kleine STEM tfü
Een pil om rustig dood te gaan,
moet dat mogen voor kinderen?
ie brief voor
koning
[assewerk
ire regen
ZATERDAG
ZONDAG
Zie zaterdag.
en Wiske: „De Jolige Joffer"-
Even Piekeren-
Boes-
imenwerking
redactie Munel Boll brieven naar SDinveld 55 - 4815 HV Breda
brieven naar Spinveld 55 - 4815 HV Breda
jrloon van Martijn Bertram (16) uit Sas van Gent:
intten' op de bodem van de zee.
FOTOARCHB»1
s met zijn thriller 'Beta1'
en Strop 1987'. Dat is de
lige misdaadroman van
Ibedrag van 10.001, als
Ijrijs is gisteren uitgereik
dam.
mas Ross, houdt het
tussen een angstdroom ovj
toekomst van NederlanL
een flitsend actieboek a lj
mes Bond. Ross zegt
boek geïnspireerd te zijn
wege de luider wordende,
om vergaande 'bescheni
tegen aidspatiënten,
meer door Duitse autorit'
die tatoeëring van vin
gers opperden.
Het verhaal tekent i
derlandse samenleving
die aan het eind van de j
negentig uit zou kunnen
De ziekte aids is bedwof
maar een nóg dodelijker v
Beta, steekt de kop op.
Zelfs huidcontact (hand'
ven, zoenen) is besmettelijj
uiteindelijk dodelijk. Daai
ontstaat er een tweedelii'
Nederland, een vorm
'apartheid' waarbij een sir
scheiding wordt
tussen woongebieden voo_
rusdragers en stadswijken^
nog gezonde mensen.
Volgens de jury, die d
tershoge stapel Nederta
lige thrillers en dete
doorlichtte die dit jaar gepu
ceerd werd, is Beta 'veruit^
spannendste boek, dat de!
gefascineerd uitleest. Hetfl
associaties op met klassiek!
tels als '1984' en 'Brave.
World', maar tegelijkertijd
gen er originele gedachten i
ten grondslag'.
De jury gaat in haar rag
tage ook in op de kwalitó
van de twee andere titels d'
nomineerde voor de
'Handicap' van René Appe
'Tarkov's geheim' van Ma.
Koomen.
'Handicap', waarmee
Appel debuteerde in het n
daadgenre, munt volgens
rapport uit door een pen
taalbeheersing,
sfeerbeschrijvingen en psy<
logische diepgang. „Dat
klaart tevens waarom dit
haal, waarin het element sf
ning slechts in schaduw"
aanwezig is, zo hoog eind
in een selectieproces
niet het literaire gehalte n
de aanwezigheid van s^f
doorslaggevend is," aldus
eindverslag van de jury®
In 'Handicap' wordt een
raar van een middelbare
ervan verdacht dat hij
valide echtgenote tij
vakantie in Tunesië ven
heeft
Van de derde genonH"fn-
het boek van Martin
zegt het eindverslag: „l»
kov's geheim' vloeien sj»
en onderhuidse humor
loos in elkaar over".
r komt het klasse
van
ije van
basisschool De
in Made. Het
Emile Franken
groep 8b, is heel actueel
Jat de Milieuraad net aan
lister Nijpels heeft gezegd
Hit met de verzuring veel
b dan ze eerst dachten.
awoordig is zure regen
groot milieurprobleem
zure regen zit onder
zwavel, lood en stik-
lood en de zwavel
idoor rook van fabrie
fin de regen. De regen valt
grond en maakt de
n ziek. Ook van auto's
nogal wat rook vanaf,
i in mest van boeren zit-
schadeüjke stoffen,
«stof is ammoniak dat via
in het grondwater
lit
«temen zuigen het water
.worden ziek. Er komen
1 schimmels op en de bo-
»d. Daarom moet
Énw bos aangeplant wor-
|0ok beton wordt ver
swant zure regen tast
fkbeton aan (betonrot). Ook
standbeelden en oude
Als rook niet
;.De bladeren vallen. Je
I er lekker doorheen lo-
De lamp is alweer aan
fflde tafel bij het avonde-
INa het eten nog naar bui-
\komter niet meer zo van.
lis het wel leuk op straat
'hetdonker is. Alles ziet er
uger uit Schadu-
i de struiken, maan en
i aan de hemel, een
kat die vlak voor je
wegschiet... Je kunt je
Bes in je hoofd gaan ha-
[ie krijgt zin in spannende
- Over moeilijke
en avonturen en
elanden. Want als je zelf
1 tochten kunt maken of
e 'enden bezoeken kun je
lezen. Boeken genoeg,
weg wil drijven, noemen we
dat smog. Smog is een meng
sel van stof, rook en mist. Het
is ongezond als je het inademt
want er zitten schadelijke
stoffen in voor je lichaam.
Ook voor planten is het scha
delijk.
Zure regen is erg voor het
milieu Tegen zure regen kun
je kalk strooien. Dat gebeurde
ook in Zweden, want daar be
gon de zure regen. De dieren
en de bomen gingen er dood
van de zure regen. De rege
ring zoekt naar middelen te
gen zure regen.
De Lade Weide schreef ook
stukjes over 'apart lege batte
rijen inzamelen' en over
'steeds minder zeehonden'. De
klas vond het stukje over zure
regen het meest geslaagd,
omdat het kort is en toch veel
informatie geeft. Misschien
komen de andere stukjes ook
nog eens in de krant.
We hebben al een paar namen
binnen voor deze nieuwe ru
briek. Als je een goede naam
weet, stuur die dan voor 1 no
vember naar ons op. Onder de
beste inzendingen worden
drie boekenbonen verloot.
Voorlopig gebruiken we de
gejatte naam 'Klassewerk'
nog maar even. Adres:
Kleine Stem
Spinveld 55
4815 HV Breda
nart tos fam
Mogen ongeneeslijk zieke
kinderen zelf beslissen dat
ze niet langer meer willen
leven? Dat vroeg de Ne
derlandse regering vorig
jaar aan de Gezondheids
raad. Een paar maanden
geleden kwam het ant
woord: jongeren van elke
leeftijd hebben recht op
euthanasie ook als hun
ouders het daar niet mee
eens zijn.
De regering vindt echter dat
de ouders uiteindelijk moeten
beslissen; maar voor er over
dit onderwerp een wet komt,
moet de Tweede Kamer er
nog over praten. Al met al zal
dat nog wel een jaartje duren.
Dokter Voute werkt in het
Emma-kinderziekenhuis in
Amsterdam. Hij is kanker
specialist en heeft veel te ma
ken met ongeneeslijk zieke
jongeren. Vorige week zei hij
in de jongerenrubriek van
Het Parool dat hij gemiddeld
zes ongeneeslijk zieke jonge
ren per jaar een pil meegeeft
om dood van te gaan. Meestal
waren ze 16 a 17 jaar.
De dokter doet dat alleen
als hij eerst alles heeft gepro
beerd om iemand beter te
maken, maar soms lukt het
niet en moet hij zeggen de
jongere doodgaat. Dokter
Voute zegt nooit uit zichzelf
dat hij die pillen kan tgeven.
Hij geeft het recept alleen als
erom gevraagd wordt en na
dat hij er met de huisarts
over heeft gepraat. Als hij die
pil geeft, zegt hij erbij dat de
zieke er met zijn ouders over
moet pratea Dat is altijd ge
beurd en de dokter heeft nog
nooit boze reacties gehad. Hij
kent de zieke en zijn ouders
meestal al jaren door de be
handelingen.
Wij hebben aan Angenietje
Winsemius en Maartje Zand
heuvel gevraagd of zij vinden
dat een arts die zulke pillen
geeft gestraft moet worden.
Angenietje: „Nee, het is
eigenlijk gewoon dat je
Maartje en Angenietje:
noemen".
iemand helfpt om rustiger en
sneller dood te gaan in plaats
van langzaam en met veel
pijn."
In de wet moet duidelijk
staan dat artsen in zo'n geval
geen straf krijgen, vindt
Maartje.
Moet het een recht worden
van jongeren?
„Nee," vindt Angenietje
heel beslist. „Een arts kan een
erg schuldgevoel krijgen als
hij zoiets doet terwijl hij het
liever niet doet."
„Als je echt wil, kun je wel
een arts vinden die je helpt,"
zegt Maartje.
We bellen een arts en vra
gen wat er in die pil kan zit
ten. Waarschijnlijk een sterk
slaapmiddel waardoor je in
sluimert, zegt hij.
Moeten ouders toestem
ming geven? Angenietje
denkt van wel, maar het
wordt heel moeilijk als die
weigeren. Zoiets mogen
ouders niet weigeren, vindt
Maarfje. Angenietje zegt dat
je het geen zelfmoord kunt
Jad ai -h - u.
„Je kunt het geen zelfmoord
- FOTO OE.STEM/JOHAN VAN GURP
noemen als je een pil wil. Als
je zoveel pijn lijdt dat je het
niet meer kunt verdragen. Je
gaat dan toch over een week
of zo dood.
Stel je voor dat je spijt
krijgt, nadat je die pil hebt
ingeslikt. Dat kan niet, vin
den ze allebei. Als je zoiets
doet, heb je heel lang en goed
nagedacht. Als je maar een
beetje twijfelt, doe je zoiets
toch niet. Je zult die pil ook
zolang mogelijk uitstellen om
zolang mogelijk van het leven
te genieten. Bij dokter Voute
zijn zelfs jongeren voor een
behandeling teruggekomen,
terwijl ze die pil al wel had
den.
Zouden jullie iemand pro
beren om te praten als je wist
dat hij die pil wilde? Maartje:
„Ik zou het heel erg vinden en
heel lang aan de gedachte
moeten wennen, maar ik zou
hem niet proberen om te pra
ten. Ik zou misschien zelf ook
zo'n pil willen."
Angenietje: „Ik misschien
ook wel."
Geheimzinnige zwart-wittekeningen van Tonke Dragt.
die nooit vervelen...
Iemand die heel spannende
en geheimzinnige boeken
schrijft, die je in de lange
herfst en winter met rooie
oortjes kunt lezen, is Tonke
Dragt. Een van haar eerste
boeken is 'De brief voor de
koning'. Dat gaat over de
tocht van de zestienjarige
Tiuru, die - in de nacht voor
dat hij tot ridder zal worden
geslagen - een geheimzinnige
opdracht krijgt Hij moet een
brief brengen aan koning
Unauwen in het Rijk aan de
andere kant van de Grote
Bergen. Het wordt een moei
lijke en verre tocht door wou
den, over bergen en rivieren.
Hij wordt achtervolgd door
Rode Ruiters en geheimzin
nige Grauwe Ridders.
Omdat het nu 25 jaar gele
den is dat het boek voor het
eerst verscheen, is er opnieuw
een hele mooie uitgave van
gemaakt. Die ziet eruit zoals
een spannend boek over verre
tochten en avonturen eruit
moet zien. Lekker dik, ge
heimzinnige zwart-witteke-
ningen van Tonke Dragt zelf
en een roodlinnen band met
een illustratie van Tiuri en
zijn paard Ardanwen. Echt
een boek om op je bovenste-
beste plank te hebben staan
en nog dikwijls te lezen en te
herlezen als de bladeren val
len.
MARIJKE LUKACS
Tonke Dragt: 'De brief voor
de koning*. Uitgeverij Leo
pold. Prijs 27,50.
GOES
Grand Theater
14 u. Een avontuur met een
staartje.
19 en 21.30 u. Robocop.
HULST
De Koning van Engeland
14.30 u. Superman 4.
14.30 u. Een avontuur met een
staartje.
14.30,19 en 21.30 u. The secret
of my success.
14.30.19 en 21.30 u. Urbanus in
Hector.
19 en 21,30 u, Robocop.
19 u. Mannequin.
21.30 u. One flew over the cuc
koo's nest.
TERNEUZEN
Luxorl&ll
14,19.30 en 21.45 u. Outrageous
fortune, a.l.
21.45 u. Zoeken naar Eileen, 12
14 en 19.30 u. Firewalker, a.l.
VLISSINGEN
Alhambral
14 u. Bambi.
19 en 21.30 u. The secret of my
success.
Alhambrall
14.19 en 21.30 u. Beverly Hills
Cop 2.
BRUGGE
Gulden Vlies I
14.30, 20 en 22.30 u. The wit
ches of Eastwick.
Gulden Vlies II
14.30 u. De schone slaapster.
20 en 22.30 u. Evil dead 2.
Gulden Vlies III
14.30 en 20 u. Blind date.
22.30 u. Extremities.
Memllng
14.30.20 en 22.30 u. The living
daylights.
Rembrandt
20 u. Salvador.
22.30 u. The dark side of love.
ANTWERPEN
Rex - 11.45,14,16.30,19 en
21.30 u. The living daylights.
Rex-Club - 12,14.20,16.45,
19.10en 21.30 u. Good morning
Babilonia.
Odeon 1 - 14,16,18, 20en
22 u. Les noces barbares.
Odeon 2 - 14.20,16.40,19
en 21.20 u. Le declin de I'empire
Americain.
Odeon 3 - 14,16.30,19 en
21.20 u. A room with a view.
Odeon 4 - 14,16.30,19 en
21.30 u. The name of the rose.
Astrld - 14,16,18en20u.
Sleeping beauty.
Vendome - 14,16,18, 20 en
22 u. The barbarians.
Rubens - 14,16.30,19 en
21.30 u. Robocop.
Slnjoor - 14.20,16.40,19 en
21.20 u. La bamba.
Quellin I - 14,16,18,20 en
22 u. Who's that girl.
Quellin II - 14,16,18, 20 en
22 u. Outrageous fortune.
Quellin III - 14,16.30,19 en
21.30 u. Platoon.
Metro I - 14.20,16.30,19 en
21.30 u. The witches of Eastwick.
Metro II - 14.20,16.40,16.40,
19 en 21.20 u. Predator.
Brabo - 14,16,18,20 en 22
u. Evil dead 2.
Tijl - 14.20,16.40,19 en
21.20 u. Beverly Hills Cop 2.
Wapper - 14.20,16.40,19 en
21.20 u. The secret of my suc
cess.
Ambassades - 14,16.30,19
en 21.30 u. Zwarte ogen.
Ambassades Club 1 - 14,16,
18,20 en 22 u. Police academy
deel 4.
Ambassades Club 2 - 14,16,
18,20 en 22 u. Crocodile dun-
dee.
Ambassades Club 3 - 14,16,
18,20 en 22 u. On se calme.
Ambassades Club 4 - 14,16,
18,20 en 22 u. Aladdin.
HULST
W. Blommaert - 14.30 u.
schieting.
DE KLINGE
De Statie - 15 u.
schieting.
KLOOSTERZANDE
Molenhof - 14.30 u.
schieting.
KOEWACHT
Oude Molen - 14.30 u.
schieting.
VanSteene - 15 u.
schieting.
Café Wll-Ton - 20 u.
vleeskaarting.
LAMSWAARDE
Café de Lamsoren - 14 u.
vleeskaarting.
ST.-JANSTEEN
Café Sport -
vleeskaarting.
14 u.
ZUIDDORPE
Rest Onder de Linden - 14
u. schieting.
HULST
Tiffany - 21 u.
Bobby Setter Band.
HULST
Den Dullaert - 14 u.
Theater Klef met 'Drempels'.
ST. NIKLAAS
Stadsschouwburg - 20 u.
Operette 'Venus in Seide', door
Balcantogezelschap.
HULST
Zaal Café De Ster - Schilde
rijen, pastels en aquarel van Ben
Lauret. Geop. dag. 10-22 u. di.
gesl. (t/m 17 nov.).
Zaal Stadhuis - Expositie
Guust de Bruyn. Geop. za. en zo.
13-17 u. ma. t/m woe. 10-12 en
13-17 u.
GENT
Museum voor hedendaagse
kunst - De hedendaagse Oos
tenrijkse kunst. Geop. dag. 10-18
u. (tot 20 dec.).
St. Pieters Abdij - Volks
kunst, levenskunst uit Tirol en
Oberösterreich. Geop. dag. 10-
18 u. (tot 22 nov.).
Museum voor schone kun
sten - Retrospectieve van Os
kar Kokoschka. Geop. di. t/m zo.
10-18 u. (tot 8 nov.).
ST. NIKLAAS
Stedelijk museum Schilde
rijen en etsen van Constant Cap.
Geop..za. 9-12 u. en 14-17 u. zo.
10-13 u. en 15-18 u. (tot 3 nov.).
GOES
Grand Theater
14 u. Een avontuur met een
staartje.
19 en 21.30 u. Robocop.
HULST
De Koning van Engeland
13.45 u. Superman 4.
13.45 u. Een avontuur met een
staartje.
16.15.19 en 21.30 u. The secret
of my success.
13.45,16.15,19 en 21.30 u. Ur
banus in Hector.
13.45.16.15.19 en 21.30 u. Ro
bocop.
16.15 en 19 u. Mannequin.
21.30 u. One flew over the cuc
koo's nest.
TERNEUZEN
Luxorl&ll
13.45,16,19en 21.15 u. Outra
geous fortune, a.l.
16 en 21.15 u. Zoeken naar
Eileen, 12 j.
13.45 en 19 u. Firewalker, a.l.
VLISSINGEN
Alhambral
14 u. Bambi.
19 en 21.30 u. The secret of my
success.
Alhambrall
14,19 en 21.30 u. Beverly Hills
Cop 2.
BRUGGE
Gulden Vlies I
14.30.17.15.20 en 22.30 u. The
witches of Eastwick.
Gulden Vlies II
14.30 en 17.15 u. De schone
slaapster.
20 en 22.30 u. Evil dead 2.
Gulden Vlies III
14.30,17.15 en 20 u. Blind date.
22.30 u. Extremities.
Memllng
14.30,17.15, 20 en 22.30 u. The
living daylights.
Rembrandt
14.30,17.15 en 20 u. Salvador.
22.30 u. The dark side of love.
DE KLINGE
Het Gasthof - 15 u.
schieting.
KLOOSTERZANDE
Molenhof - 14.30 u.
schieting.
KOEWACHT
deVllegher - 15 u.
schieting.
NIEUW-NAMEN
Café Thllleman - 14.30 u.
vleeskaarting.
Peter Weller in de film 'Robocop'
'ée
"«Kt haar onderweg ijjn
'mi. maar ik kon jou niet uit
anders nas je nu
Ban moeten ut haar direct (aan toeken.
Inwaar is Sidonia Ik hem de ïoller..
Verdorie,ik neet niet meer nie mis!
Brecht, Christopher Isher*.
Remco Campert, Armani
Frans Kellendonk.
Dick Harris: Ta» naa
paradijs'. Uitg. Fontein, P,
19,90. Avonturen van
vensgenieter' met Lo"
Fred Kaps, Rudi Carrel'*
ling Stones, Mar.le^shoi»
en andere groten in de
siness.
Herman van veen.
Uitg. Fontein, Pr«s*t
Herman van Veen,
korte inleiding van
Wilmink. ï00r
Else viers Mrowwk i
vrouw /Agenda '88
noventura, prijs
tips op gebied van tci
schoonheid en uitgas
Allard J.M.
via, a swinging
Moesson, den Ha Js
24,50. Van veel
ziene terugblik op -
kesten en jazzbands1,1
tussen 1922 en 1949. gt.
Elizabeth Bakker, u
van Essen: 'Indones V
in de magnetron-
Dishoeck, prijs
rast
en
HORIZONTAAL: 1. De penning
meester zal zijn geliefde heus niet af
staan (14); 9. Kind dat later arri
veert? (10); 10. Werktuig van de
kleermaker (4); 12. Aantal goede din
gen (4); 13. Ligt bij de adviesraad
smerig op tafel (6); 16. Dat paar geeft
een taal weer (4); 17. Praatziek fami
lielid (10); 18. Ruw optreden in het
gezin (10); 20. In dit district gaat men
op de vuist (4); 22. Mooi, dat is weer
eigen aan onze taal(6); 23. Net ge
graven (4); 26. Die taal hoor je het
minst van ministers (4); 27. Aan de
voet van iemand die een avontuurtje
heeft (10); 28. Niet te overbruggen
door mensen van dezelfde leeftijd
(14).
VERTICAAL: 1. Men keek uitge
sproken naar gebak (4); 3. Terugtocht
van een andere planteet (6); 4. Die
vrucht vrolijkt een beslissende rit op
(10); 5. Komt van voren bij een
standje (4); 6. Die uitspraak overleeft
men niet (10); 7. Wapen van een sol
daat op herhaling? (14); 8. Hierdoor termutsje? (10); 19. Bij zoveel wind
wordt duidelijk dat de ene decoratie wordt een rund tot stilstand gebracht
de andere niet is (14); 11. Drink het (4); 21. Door de liefde trouwhartig ge- De oplossing staat in de krant
met plezier(4); 14. De Scandinavier worden (6); 24. Uitgesproken zonder van maandag op pagina 2.
en andere Europeanen duidelijk om- verheffing (4); 25. Vulling voor een
schrijven (10); 15. Bedwelmend pries- man die de vogels laat schrikken (4).
^bont
'UBUI UBA )30A 'OT 'ju
-ojne ui '6 'uappim uaiqoM '8 'ubui uba snau 'i
'sjipaj uapprai -9 'jnap uba daaoSpuBq g 'den
■\-jo)oui 'maojq 'g 'jqoqjajqDB 7 'paoq aSoq',
