s
F
C
Nederlandse ontwerpers bij internationale top
I
Binnenhuisarchitect
geen glamourberoep
DE STEM
IWONINGINRICHTING EN ONTWERPEN I
DESIGN OOGST STEEDS MEER WAARDERING
Designed meubelen, moderne produkten, die door
een kunstenaar/ontwerper zijn vormgegeven, zit
ten in de lift. Evenals modekleding hebben zij zich
gekwalificeerd als life-style attributen, zaken
waarmee men zich omringt ter aanduiding van
wie men is in dit bestel. Of binnenkort hoopt te
worden. Circa vijftien procent van de Nederlan
ders volgt de ontwikkelingen in dit 'marktsegment'
met grote interesse.
Vooral vrouwen naar interieur-cursussei
Door Hans Bours
De belangstelling voor al
les wat met wonen en in
richten te maken heeft is
heel groot en veel mensen willen dan
ook iets meer weten over het verant
woord inrichten van de eigen wo
ning.
Dat is logisch want wonen is iets dat
we allemaal dagelijks doen. En het is
natuurlijk prettig als je in staat bent
om je woning zo in te richten als je
dat zelf wilt. Hoewel er over smaak
niet valt te twisten zijn er een aantal
basisprincipes die voor elk interieur
gelden. En die basisprincipes kun je
leren door het volgen van bepaalde
cursussen.
Voor de particulier die puur uit
hobbyisme een cursus op het gebied
van binnenhuisarchitectuur wil vol
gen is de keuze niet echt groot. De
Leidse Onderwijs Instellingen heb
ben vier cursussen in het pakket,
'binnenhuisarchitectuur', 'speels wo
nen', 'interieurtekenen' en 'kleuren-
kunde'. Daarnaast is er nog een par
ticuliere, commerciële, instelling die
mondelinge en schriftelijke cursus
sen geeft. Dat is het 'Instituut voor
Binnenhuisarchitectuur' te Amster
dam.
Wie volgen nu eigenlijk die cur
sussen? Jongelui of oudere mensen
die hun vrije tijd aangenaam willen
besteden?Of huisvrouwen die de in
richting willen veranderen maar niet
weten hoe? De heer Smittenaar,
marketing-manager bij de L.O.I.:
„Zo'n zestig procent van onze cur
sisten zijn dames, hoofdzakelijk in de
leeftijdsgroep van 28 tot 40 jaar.
Maar mensen die onze cursus bin
nenhuisarchitectuur volgen zijn over
het algemeen wat jonger, die willen
op een op andere manier ook verder
in dat vak, dus beroepsmatig. Zij vin
den banen bij adviesbureaus, wo
ninginrichters en dergelijke. De an
dere cursussen zijn puur voor de
geïnteresseerde leek bedoeld.
CERTIFICAAT
Overigens is de L.O.I. al twintig jaar
geleden begonnen met de cursus
'interieurverzorging'. Deze cursus
werd zo om de twee jaar aangepast,
uiteindelijk resulterend in de huidige
opleiding 'binnenhuisarchitectuur'.
Deze cursus duurt gemiddeld 2V*
jaar en is bedoeld voor die mensen
die niet in de gelegenheid zijn om
een dag- of avondstudie te volgen
aan een van de beroepsopleidingen.
Wij stellen zelf het leerplan op en
de exameneisen. Het ministerie van
onderwijs houdt daarop toezicht, ter
wijl een gecommitteerde van het mi
nisterie de cursus en het examen
controleert. Ook de docenten zijn er
kend waardoor het niveau van de
cursus gegarandeerd is", aldus
Smittenaar. „De andere drie cursus
sen, 'speels wonen', 'interieurteke
nen en 'kleurenkunde' zijn voor de
particulier die dit puur uit interesse
en/of hobby doet. Deze cursussen
worden dan ook niet met een exa
men afgesloten, de cursisten krijgen
wel een certificaat", aldus Smitte
naar.
GEWOON LEUK
Een ander instituut dat cursussen
verzorgt is het Instituut voor Binnen
huisarchitectuur inAmsterdam. Wie
of wat gaat er schuil achter deze offi
cieel klinkende naam? Het blijkt een
puur commerciële, particuliere on
derneming te zijn waarvan de op
richter tevens directeur, eigenaar en
docent is. Dat is de heer H. Slim. „Ik
ben hiermee in 1982 begonnen na
dat ik daarvoor op verschillende
plaatsen in het land lezingen over
binnenhuisarchitectuur heb gege
ven. Idealisme speelt bij mij geen rol,
ik vind het gewoon leuk om te doen
en dat is toevallig in deze vorm ge
goten. Dat wil zeggen, we hebben
een korte mondelinge cursus, van
vier middagen of avonden en een
langere schriftelijke cursus. De mon
delinge cursussen worden in tal van
plaatsen in het land gegeven. Kijk,
die lezingen die kostten natuurlijk
veel tijd, tijd die ik niet meer vrij had
voor mijn andere werk. Op dat mo
ment was ik absoluut niet commer
cieel bezig, maar voordat je het weet
zeg je; ik kan wel lezingen geven
maar dan verdien ik met mijn andere
werk geen bal meer. Dus heb ik een
combinatie gevonden en laat me
voor de cursussen betalen", aldus
Slim.
„De korte cursus van vier midda-
Het beroep binnenhuisar
chitect wordt vaak voorge
steld ais een soort vere
delde woninginrichter die
alleen voor de happy-few
werkt De werkelijkheid
ziet er echter anders uit
Ten eerste bestaat in Ne
derland de titel 'binnen
huisarchitect' niet, wet is
het beroep sinds kort be
schermd, evenals dat van
architect. Heb |e de juiste
opleiding gevolgd en sta je
ingeschreven in het betref
fende register, dan mag je
de Met 'interieurarchitect'
ol 'architect' voeren.
Wie belangstelling heeft
om in deze richting te gaan
Studeren kan daarvoor te-
recht op één van de kunst
academies in Nederland,
de- kunt Je onder andere
specialiseren in meubel
ontwerpen, Industrieel ont
werpen, architectonische
vormgeving en interieur
ontwerpen.
Wie zich als zelfstandig
ontwerper wif vestigen
moet geduld, doorzettings
vermogen en geluk heb
ben. In de meeste gevallen
duurt het zo'n tien jaar
voordat een echt goede
boterham verdiend kan
worden. Daar komt dus
geen glamour bij kijken,
het is keihard werken en
volhouden voor een bo
gen of avonden is bedoeld voor
mensen die bijvoorbeeld een huis
willen kopen of verbouwen of op
nieuw inrichten. Die mensen geven
wij in zeer korte tijd brede informatie
met allerlei woontips. Is het pro
bleem opgelost, dan is de cursus
voorbij. We mikken op groepjes van
vijftien tot 25 personen, dat ligt een
beetje aan de locatie. Ik heb één col
lega die me regelmatig helpt. In het
hoogseizoen draai ik vier avonden
per week gemiddeld, van september
tot eind april, begin mei".
TEGENWICHT
„De langere schriftelijke cursus is
bedoeld voor mensen die bijvoor
beeld een huis gaan bouwen en met
argumenten wat tegenwicht tegen de
architect willen geven. Ze willen dus
wat meer zelfvertrouwen hebben
daar helpen wij ze bij. We doen dat
door veel materiaal- en kleurinforma-
tie te geven en ze te leren hoe ze een
bouwtekening moeten lezen. Maar
het geldt ook voor mensen die een
andere inrichting willen hebben en
daarvoor naar een woninginrich
tingszaak gaan. Vooral de exclusieve
zaken hadden en hebben zo'n elitair
sfeertje met verkopers die je be
paalde designmeubelen willen op
dringen. Wij zijn gewoon super-prak
tisch, geen hoogdravende moeilijke
verhalen over esthetische eisen en
zo", aldus Slim.
„Bij de schriftelijke cursus, die ge
middeld twee jaar duurt, stellen wij
zelf de eisen en normen vast", ver
volgt Slim. „De beoordeling van de
cursisten doen we ook zelf. Ik pas de
beoordeling aan op het niveau van
de cursist. Mijn visie is om het altijd
positief te doen, ook bij mensen die
nog niet zo goed uit de verf komen.
Ik kan wel zeggen, 'nou waardeloos',
maar dan zijn ze niet meer gemoti
veerd. Ze doen het natuurlijk vrijwil
lig en daar moet je rekening mee
houden. Ik mag ze dan niet aanval
len".
KALK
„Het niveau van de cursus is gega
randeerd door mijn eigen praktijker
varing. Dat is mijn sterke punt. Ik
word gelukkig gevraagd voor allerlei
grote produkties, dus mijn naam zien
ze overal staan. Kijk en dat geeft wel
iets meer waarde. Dat heb ik ook te
gen op cursussen bijvoorbeeld door
volksuniversiteiten. Daar worden
cursussen gegeven door, zeg ik al
tijd, werkloze binnenhuisarchitecten.
Die hebben geen spat werkervaring.
Nou, ik heb elke dag kalk aan mijn
broek hoor. Dat is wat ik bedoel, we
zijn puur praktijkmensen. En het be
staansrecht van mijn instituut wordt
wel bewezen door het aantal cursis
ten. De schriftelijke cursus bestaat
nog maar drie jaar, maar we hebben
al wel zo'n tweeduizend cursisten.
En we zitten over de hele wereld:
Oman, Bahrein, Indonesië, Zwitser
land, Amerika, Griekenland, België,
Duitsland. Allemaal Nederlanders die
in het buitenland wonen".
Voor meer informatie over kosten en oplei
dingsplaatsen:
Instituut voor Binnenhuisarchitectuur
Postbus 14703
1001 LE Amsterdam
Tel. 020 -229985
Leidse Onderwijs Instellingen
Antwoordnummer 1
2300 VB Leiden
Tel. 071 -451911
jid i' nab si i:
Een bekroonde ronde tafel van Rob Hermes uit Arnhem.
Zltelement Pouf Gaml van Rob Eckhardt (Pastoe).
Door Henriette Verburgh
Waren tot nu toe de Ita
liaanse en Finse sty
ling toonaangevend,
het ziet er naar uit dat Nederlands
vormgevings-talent aansluiting gaat
vinden bij de top van de wereld.
Waar komt die plotselinge oriënta
tie op het toch beslist niet goedkope
moderne designed meubel van
daan? Terugblikkend lijkt het een
niet onlogische stap in een histori
sche ontwikkeling. Honderd jaar ge
leden bezaten de gegoeden een
echte inrichting, met rijk versierde,
donkere, houten kasten, tafels en
stoelen in een neo-stijl. De arbei
dende massa moest het binnenshuis
doen met het allernoodzakelijkste of
nog minder. Hierdoor ontstond er bij
de lagere klassen een enorme hon
ger 'naar juist die entourage van de
hoger geplaatsten op de maatschap
pelijke ladder. Deze 'honger' kon
dankzij de industrialisatie en een stij
gende welvaart in de loop van deze
eeuw worden gestild met massapro-
dukten die 'rijk' oogden.
Inmiddels had er zich echter in de
jaren twintig een aanzienlijke smaak-
verandering voorgedaan in de cultu
rele voorhoede. Men keerde zich te
gen 'de zinloze' versiering. Zo werd
het zware ornamentale confectie-
meubel een verdacht stukje wans
maak. Tenminste bij hen die het we
ten konden, de kunst- en museale
wereld. Toch konden bijvoorbeeld
de ruimtelijke, koele meubels van
ontwerpers als Rietveld en Stam de
hartstocht van de arbeidersklasse
niet oproepen.
Zo kwamen de simpele stoelen,
niet zelden bedoeld voor 'het volk',
terecht bij de nieuwe industriële en
intellectuele elite die wel prijs stel
den op een interieur in harmonie met
'de tijdgeest'.
Verregaande democratisering
heeft inmiddels tesamen met de al
gemene welvaart oude maatschap
pelijke grenzen goeddeels vervaagd.
Smaakverschillen zijn aan het uitslij
ten. Bevolkingsgroepen bestaan
meer naast elkaar dan boven elkaar.
De jaren tachtig verheerlijken de
'persoonlijkheid'. Schuilt achter die
wens 'iemand' te zijn niet eenvoudig
de vraag 'wie ben ik'. En het is niet
waarschijnlijk dat in de jaren negen
tig deze vraag aan actualiteit inboet.
Het ziet er naar uit dat na een krappe
driekwart eeuw het volk zijn kunste
naars weer werkelijk kan gebruiken.
En waarom zouden dat geen Neder
landse meesters mogen zijn.
Dat is ook de mening van Harm
Scheltens, directeur van de
Utrechtse meubelfabriek Pastoe en
voorzitter van het Dutch Design Cen
ter, een samenwerkingsverband van
acht modieuze meubelfabrikanten.
|Met de vaste ontwerpers Aldo van
den Nieuwelaar en Rob Eckhardt
blijkt Pastoe in de roos te schieten.
Het laatste succes wordt gevormd
door het zitmeubeltje met de naam
Pouf Garni, van de hand van Rob.
Het werd niet alleen onlangs op de
Utrechtse Jaarbeurs uitgeroepen tot
het beste meubel van dit jaar, maar
het wist ook een plaats te veroveren
in het International Design Yearbook
1986/'87 van Philippe Starck.
De nuchterheid gebiedt vast te
stellen dat voldoende Nederlands
ontwerptalent alleen geen waarborg
betekent voor een ereplaats in de
meubel-avant-garde. Wrijft Harm
Scheltens de industrie een minimale
dosis aan fantasie aan, de Neder
landse meubelindustrie wordt ge
brek aan inzicht in wensen en ver
langens van het publiek verweten.
Volgens deze ambitieuze onderne
mer is het hoog tijd dat de meubelin
dustrie gaat werken met marktseg-
mentatiemodellen, 'papieren profie
len', die wat orde scheppen in de
grote verscheidenheid aan consu
menten. Pas als men de afnemers
goed kent is het immers mogelijk een,
eigen doelgroep te kiezen, met een
daarop afgestemd 'concept' of te wel
woonprogramma.
Scheltens: „In de mode-kleding-
branche is marktsegmentatie al lang
gemeengoed. Het nauwlettend vol
gen van de mode zou voor onze sec
tor heel goed zijn. Niet alleen qua
marketing maar ook inhoudelijk
loopt de mode voor op de ontwikke
lingen in het woon-gebeuren".
Zelf gebruikt Pastoe al enige tijd
een segmentatie-model dat de con
sument indeelt naar mentaliteit. Het
is tot stand gekomen in samenwer
king met de Erasmusuniversiteit. He
lemaal bevredigend is het nog niet,
maar binnenkort hoopt men een va
riant te presenteren, die ook de be
wegingen in de mode beter in het
oog houdt.
Helaas zijn de meeste marketing
modellen geënt op de binnenlandse
markt terwijl het duidelijk de bedoe
ling is dat de Nederlandse design
meubels in groten getale de lands
grenzen passeren. Export is immers
niet alleen goed voor het image,
maar een absolute must voor de va
derlandse fabrikant om het hoofd fi
nancieel boven water te houden.
„De distributie naar het buitenland
verloopt via de grote internationale
beurzen", licht Scheltens toe. „Keu
len en Milaan zijn daarvan de be
langrijkste. Helaas moet ik vaststel
len dat ook daar het nodige moet
veranderen. Tot nu toe groepeerde
de beursleiding de deelnemers naar
nationaliteit in plaats van naar genre.
Het gevolg is dat een zogenaamde
'witte' Nederlandse fabrikant met zijn
producenten verzuipt in de bruine
meubelen, die het overgrote deel van
het Hollandse paviljoen uitmaken".
Pastoe heeft zich inmiddels weten
te ontworstelen aan dit ongelukkig
lot. Het merk presenteert zich op de
grote buitenlandse beurzen heel na
drukkelijk met de zeven partners van
het Dutch Design Center, fabrikan
ten die mikken op ongeveer dezelfde
doelgroep. Dat gezamelijk naar bui
ten treden gebeurt overigens ook in
eigen land. In een vleugel van de
Pastoe fabriek etaleert het Dutch
Design Center permanent het assor
timent aan architect, detaillist en
consument. Deze vorm van samen
werking tussen broeders in de kunst
die toch ook concurrenten zijn heeft
inmiddels zijn vruchten afgeworpen,
getuige het grote aantal internatio
nale prijzen en een exportquantum
van 50
„Maar of het succes doorzet, dat
is natuurlijk de grote vraag", zegt
Harm Scheltens behoedzaam. „Er
zal bij economische zaken een be
reidheid moeten bestaan om Neder
land tot ontwikkeling te laten komen
als design-land. Gelukkig doet men
er momenteel veel aan".
Een opvallend matras van de Rotterdamse Inene Dlrkzwaayer.