'Gemeenten 'verschreven' grondprijzen
en het ministerie keek welwillend toe'
Kerkleer concilie op synode helemaal dóórgebrokei
De ideologie van het eigen gelijk
Franse parlement wil
ex-minister Nucci
voor de rechtbank
Con
ILKE KIST VI
jestemcomme
Fok]
ondc
lacaber slot
-DESTEM-
DE STEM ACHTERGROND ZATERDAG 10 OKTOBER 1987
DE 'HYPOCRISIE' EN 'EGOTRIPPERIJ' VAN DE COMMISSIE BOUWSUBSIDIES:
>E ftTEM BINNENLAND
SN HAAG - De Algemene Inspe*
aid, gaat voortaan elke kist vi]
oleren.
leer nu WordPerfect
in 2 dagen
J 9 en 10 nov./12 en 13 nov.
lel nu:
Tel. 030-790684
den-
VOOR HET EERST sinds
een halve eeuw heeft het
Franse parlement een van
zijn leden, de socialistische
ex-minister van ontwik
kelingssamenwerking
Christian Nucci, in staat
van beschuldiging gesteld.
Als de senaat het voorbeeld
van de Nationale Vergadering
volgt zal Nucci terecht moeten
staan wegens verduistering
van staatsgelden.
Alleen de socialisten stem
den tegen. De Communisten
en het uiterst-rechtse Natio
nale Front sloten zich aan bij
de regeringspartijen en stem
den voor vervolging van Nuc
ci. De komende weken zal de
senaat zich moeten uitspre
ken. Als ook daar een meer
derheid is voor strafvervol
ging gaat de zaak naar vijf
rechters van het Hof van Be
roep. Het Hof kan de zaak se
poneren of voorleggen aan het
Hooggerechtshof, dat bestaat
uit 24 parlementsleden die
worden benoemd door beide
kamers van het parlement.
Alleen het Hooggerechtshof
kan ambtsmisdrijven van de
president en van ministers
berechten.
Toen de affaire in april 1986
werd onthuld door de rechtse
regering van Jacques Chirac
verlangde de Socialistische
partij dat de 'totale waarheid
aan het licht gebracht moest
worden'. Maar nu maken de
socialisten bezwaar tegen een
proces. Ze verwijten minister
van binnenlandse zaken
Charles Pasqua dat hij be
langrijke delen van het dos
sier achterhoudt door ze als
geheim te bestempelen.
De beschuldigingen tegen
Nucci zijn ingebracht door het
voormalig hoofd van zijn bu
reau, Yves Chalier, die mo
menteel de belangrijkste ver
dachte in de verduisterings
zaak is. Chalier had zich in
eerste instantie aan vervol
ging onttrokken door onder te
duiken in Brazilië. Daarover
zijn merkwaardige feiten aan
het licht gekomen. Tijdens het
onderzoek bleek dat Chalier
met raad en daad en zelfs met
geld werd bijgestaan door de
Franse geheime dienst, die
ressorteert onder het ministe
rie van binnenlandse zaken.
In november vorig jaar
werd een hoge functionaris
van de geheime dienst, Jac
ques Delebois, aangeklaagd
omdat hij Chalier een pas
poort van de DST (de contras
pionagedienst) had gegeven
onder een valse naam. Dank
zij dit paspoort kon Chalier
zich onttrekken aan arrestatie
in Frankrijk.
Vervolgens kon het onder
zoek niet worden voortgezet
omdat Pasqua ingreep en de
affaire als geheim bestempel
de. De socialisten verweten
hem politieke manipulaties en
vonden inmiddels de beschul
digingen van Chalier tegen
zijn ex-chef weinig geloof
waardig. Nucci diende een
klacht in wegens verduiste
ring van stukken. Tegen het
advies van het openbaar mi
nisterie in besloot de rechter
van instructie afgelopen dins
dag deze klacht ontvankelijk
te verklaren. Daarmee is
waarschijnlijk de weg vrijge
maakt om duidelijkheid te
scheppen in de paspoort-af
faire.
Het dagblad Le Monde
maakte deze week melding
van een nieuw onderzoeks
rapport van de recherche,
waarin wordt geconstateerd
dat de beschuldigingen van
Chalier tegen Nucci nogal
verward zijn. De recherche
meent dat enkele beschuldi
gingen van Chalier aan het
adres van Nucci bedoeld zijn
om zijn eigen fouten te ver
hullen.
Zo zei Chalier aanvankelijk
dat Nucci vijf miljoen francs
(rond 1,6 miljoen gulden) uit
de staatskas had gehaald om
zijn verkiezingscampagne te
financieren, zijn kiesdistrict
te begunstigen en zijn per
soonlijke uitgaven te bekosti
gen. Maar in het nieuwe rap
port is nog slechts sprake van
1,7 miljoen franc.
Maar vooral de neo-gaul-
listen van de RPR zijn vast
besloten om Nucci voor het
Hooggerechtshof te brengen.
Ze worden daarin met enige
aarzeling gevolgd door hun
coalitiegenoten van de cen
trumgroeperingen.
Nucci zelf verklaarde in het
Franse parlement onschuldig
te zijn. De aantijgingen tegen
hem zijn afkomstig van een
verdachte, die men heeft in
gehuurd om mij een kopje
kleiner te maken, zei Nucci,
doelend op zijn voormalige
kabinetschef Chalier.
Zowel ter linker- als ter
rechterzijde reageren de
commmentatoren verbluft op
het van stal halen van een
procedure die in de 18de en
19de eeuw werd gebruikt om
ministers voor de rechter te
brengen die werden beschul
digd van verraad of samen
zwering. Het Hooggerechts
hof, samengesteld uit parle
mentsleden die een afspiege
ling vormen van de partijver
houdingen in het parlement,
zal onder de huidige omstan
digheden een rechtse meer
derheid en een rechtse voor
zitter houden. Dit Hof werd
bij de Franse Revolutie van
1789 in het leven geroepen
voor de berechting van
ambtsmisdrijven van minis
ters.
Veel commentatoren wij
zen op de tweeslachtige posi
tie van dit Hof in het politieke
bestel van Frankrijk. Deze
rechtbank, bestaande uit par
lementsleden, past niet in een
systeem dat overigens berust
op scheiding van de uitvoe
rende, wetgevende en rech
terlijke macht. Het rechtse
dagblad Quotidien de Paris
schrijft dat zodoende nieuw
leven wordt geblazen in een
Verachtelijke vorm van
rechtspleging, namelijk poli
tieke justitie, waarbij iemand
juridisch in het ongelijk
wordt gesteld omdat hij poli
tiek in de minderheid is'.
Maar nu deze 'helse machi
ne' eenmaal op gang is ge
bracht, kan de politiek niet
meer terug, menen de meeste
kranten.
(DPA AFP)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal. Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584-Rabo rek. 101053738.
Door Mathieu Kothuis
„OFWEL die commissiele
den zitten daar te egotrip
pen, ofwel ze weten écht
niet waar ze over praten.
De verontwaardiging die
daar aan de dag gelegd
wordt vind ik echt schijn
heilig".
Hans van Dun, burgemeester
van Loon op Zand en ex-wet
houder van woningbouwza
ken in Breda, weet waarover
hij praat Terugblikkend op
de getuigenverhoren van de
parlementaire commissie
bouwsubsidies reageert hij
hoogst verbaasd op vragen
van commissieleden, onder
andere over de zogenaamde
Brebo-affaire in Breda. Die
affaire uit het eind van de ja
ren zeventig waarbij het ging
om verschrijven van grond
prijzen, is in het verhoor van
de parlementaire commissie
bouwsubsidies zo langzamer
hand uitgegroeid tot hét voor
beeld van wat er zoal mis kon
gaan met de bouwsubsidies in
ons land.
Verbazing is wellicht niet
eens het goede woord. Bij het
aanhoren van de getuigenis
sen maar vooral van de on
dervraging door de commissie
overheerst bij Van Dun, maar
ook bij tal van gemeentebe
sturen en bouwondernemin
gen veeleer een gevoel van
verbijstering over zoveel
naïeviteit en gespeelde ver
ontwaardiging. Of is het on
kunde of gewoon hypocrisie?
Een typerend voorbeeld
vormde de ondervraging van
ex-bouwondernemer ir. W.
Koning, vorige week. Deze
oud-directeur van het bouw
bedrijf Wilma staafde zijn be
weringen over de praktijken
van het schuiven met grond
en bouwkosten met een dikke
map documenten over de zo
genaamde Brebo-affaire in
Breda. Waar ging het daarbij
ook alweer om? Wat wisten
de ambtenaren van het minis
terie van Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Mi
lieu van deze zaak en waarom
trok justitie er uiteindelijk de
handen vanaf en weigerde het
irritatie van commissis.ln onze Haagse redactie
S DHe,nVrifn g®Wekt FN HAAG - Commerciële
moest dan dan maar "N
hard maken. Toch zei j. slag en verwerking van
Wilma-directeur, inj„ 0ed is momenteel in Ne-
als bouwondernemer rland niet te verbieden.
betrokken bij het 'gesnift
in de Brebo-affaire nieuwe wet op cte bloed-
nieuws. Immers het 'gesd insfusie
was heel gebruikelijk!, jrciëleinstellingenwelmoei-
bouwwereld, de gem* ker maken maar toch met
deden er flink aan mee Jemaal pnmog^K.
ministerie wist ervane« Dat laat ha*
het door de vingers rondheid desgevraagd we-
wordt alles ontkend of t De nieuwe wet wordt to-
- dusM nfcort door de Eerste JKamer
nadat de Tweede
De parlementaire enquêtecommissie tijdens haar verhoren.
OM om het Brebo-bestuur als
hoofdschuldige aan te wijzen?
De Brebo-affaire handelde
om 'geschuif' met gemeente
grond, een praktijk die vol
gens WD-kamerlid L. de
Beer nog steeds plaatsvindt,
die het Rijk de afgelopen
twintig jaar miljarden gul
dens heeft gekost, maar die de
parlementaire enquêtecom
missie bouwsubsidies nu zo
zorgvuldig buiten haar on
derzoek houdt
In de Bredase nieuwbouw
wijk Haagse Beemden werd
in '79 een grootscheeps bouw
plan gesplitst in een sociaal-
en vrije sectorgedeelte.
Grondkosten voor de bouw
van de sociale woningwetwo
ningen werden te laag aan het
ministerie opgegeven en ver
schoven naar een complex
van 92 vrije sectorwoningen.
Omdat het bestuur van wo
ningbouwvereniging St. Jo
seph niet zelf als opdrachtge
ver voor de vrije sectorwonin
gen kon optreden, werd hier
voor de stichting Brebo in het
leven geroepen. Met het ver
schil van de verschreven
grondkosten, drie miljoen
gulden, kon de sociale wo
ningbouw worden uitgevoerd.
Althans, dat was het plan.
De bouwmarkt stortte echter
in, de gemeente greep in, wei
gerde de gemeentegrond te
verkopen en de Brebo-con-
structie liep grandioos spaak.
De affaire mondde uit in een
financieel debacle.
Een paar jaar later, begin
'84, pakte de Bredase officier
van justitie, mr. A. Franken
het ministerie van Volkshuis
vesting, Ruimtelijke Orde
ning en Milieu hard aan. Het
ministerie heeft kilo's boter
op het hoofd omdat het jaren
lang stilzwijgend foute cijfers
over de bouwkosten van so
ciale woningbouw heeft geac
cepteerd en toch aandrong op
de strafrechtelijk vervolging
van het Brebo-bestuur, aldus
Franken. Jarenlang was het
in de woningbouwwereld een
gebruikelijke praktijk om het
ministerie verkeerde cijfers
voor te schotelen over de
bouwcijfers van projecten in
de sociale woningbouw. „Het
ministerie moet daarvan heb
ben geweten, accepteerde
zonder meer bedragen waar
van het wist of kon weten dat
die niet correct konden zijn",
zo concludeerde mr. Franken.
Volkshuisvesting stelde
echter geen vragen zolang het
ministerie geen risico's bij de
verschrijvingen liep. Mr.
Franken: „Wanneer het mi
nisterie dat al die jaren accep
teerde dan moet men niet
gaan klagen wanneer de zaak,
zoals in dit (Brebo-)geval,
eens verkeerd uitpakt. Wij
- FOTO ANP
beginnen niet aan vervolging,
met name omdat het ministe
rie deze gang van zaken zelf
in de hand lijkt te hebben ge
werkt". Duidelijk taal dus.
Mr. Franken legde de vin
ger op een zere plek. De 'hy
pocrisie' van het ministerie
verklaarde ze met haar con
clusie dat het in het Brebo-af
faire ingreep omdat het mi
nisterie zelf direct risico liep.
Een tegenvaller in het Bre
dase bouwproject zou beteke
nen dat de overheid met de
politieke verantwoordelijk
heid werd opgescheept. Alle
andere 'gewone' gevallen van
verschrijvingen werden door
het ministerie wel geaccep
teerd.
„Er zijn mensen", zo zei Ko
ning vorige week tot de en
quêtecommissie, „die een
schoon geweten hebben om
dat ze een slecht geheugen be
zitten". En daarmee was de
zwakt. Vanwaar
verontwaardiging? handeld,
Volgens burgemeester! uiier er K zomer
Dun liet hij in zijn Bre ee akkoord ging.
jaren als wethouder
bouwzaken bij tal vanbj
komsten met ambtenaren
het ministerie maar alt*
horen dat de gemeentel]
léén met verschrijvingen!
grondprijzen) aan de
wenste woningaantallen
den komen. „Maar ook al
vóór mijn tijd als wethi
in de jaren zeventig, waj]
praktijk om woningwet!
goedkoper te maken
genaamde ophogings-
deringsredukties. Dat was]
niks nieuws. En als ik it|
openbaar op deze
zaken wees zaten top;
naren van volkshuisvi
erbij te knikken".
Tijdens zijn verhoor
de enquêtecommissie
kamerlid De Beer er fiji
op dat de commissie in
onderzoek naar de
fraude 'kiezelstenen
zoekt zonder aandacht til
steden aan de rotsblol
Volgens de Beer verkopen]
meenten nog steeds
voor woningwetwoni
voor een habbekrats en
ken ze dit verlies weer
bij de verkoop van grond
vrije sectorwoningen. Heli
nisterie accepteert
steeds, zolang het zelf gr
sico loopt. In de BrebO'
waar dat wel dreigde ti
beuren greep de overheii]
De afloop, een verlies
ven miljoen gulden, weri|
een minnelijke schikkingj
deeld door woningbou'
niging St. Joseph en de
meente Breda.
De kwe:
bloedopsla
den door q
culiere
Arnhem
een comi
willen opz
Die bloe
derland B'
tegen fors
lijk het ef
misschien
laten tapp
ren.
Op die
!ontr<
a onze verslaggever
(ADVERTENTIE)
otor Education Divisie (R.E.D.)
iseert in november WordPerfect
isen op voor u makkelijk
:bare locaties in Breda.
Door Jan Bouwmans
HET ECHT, helemaal in de lengte en
breedte doorbreken van wat de leer van
het Tweede Vaticaansë Concilie over de
kerk werkelijk inhoudt; en vooral wat
alle praktische consequenties zijn dat
kerk 'volk van God' is en niet een twee
eenheid van geestelijken en leken: dat is
het, wat de bisschoppensynode over de
roeping en zending van de leken in kerk
en wereld de eerste tien dagen het duide
lijkst te zien geeft.
De katholieke kerk blijkt derhalve op wereld
schaal meer dan 20 jaar gedaan te hebben over
deze omwenteling in haar zelfbewustzijn. De
synode demonstreert niet slechts de duidelijke
wil op om af te rekenen met de eeuwenoude
opdeling van de kerk in geestelijkheid en le
ken, de ene synodevader na de andere jgeeft er
ook blijk van concreet voor zich te zien wat
daarvoor nog meer moet gebeuren dan reeds
gebeurd is.
De vraag is in hoeverre het centrale leerge
zag met zijn organen dit omwentelingsproces,
waarvan vele bisschoppen op de synode duide
lijk aangeven hoe ze dat wensen uit te bouwen,
zal willen sanctioneren. Want het is duidelijk
dat 'Rome' in deze omwenteling veeleer hekke-
sluiter is dan wat anders ook. Daarom is ook de
vraag of de synode stand zal blijven houden.
Het lijkt nu al hoogst waarschijnlijk, dat het
officiële slotdocument van de paus een discre
pantie te zien zal geven met hetgeen de bis
schoppen op de synode tot dusverre aan (meer
of minder dringende) stappen en wenselijkhe
den op tafel hebben gelegd. Neem alleen al de
algemene opvatting op de synode dat alle leken
in de kerk op de meest korte termijn op alle
terreinen en niveau's gelijkgesteld moeten
worden: alles wat een man mag, mag een
vrouw dus ook. Dit eist zelfs wijziging van het
nieuwe kerkelijke wetboek.
Het leerstuk van 'volk Gods' was de wissel
waarmee het concilie de kerk historisch op een
ander spoor zette. Tot dan toe was de kerk im
mers eeuwenlang gelijk aan geestelijkheid. De
lekegelovigen kwamen ergens op plan twee en
zij hadden maar twee dingen te doen: te luiste
ren en te consumeren wat de geestelijkheid na
mens God aan geestesgoederen aanbood. Ster
ker zelfs: het gold als vanzelfsprekend dat de
kerk wel kon bestaan zonder de lekegelovigen,
maar absoluut niet zonder geestelijkheid.
De wissel die het concilie met de kerkvisie
van 'volk van God' omzette, bestond in de leer
dat de kerk zonder lekegelovigen ophield kerk
te zijn: het gelovige volk is er niet ter ere van
de clerus, de geestelijkheid is er wel ter ere van
het gelovige volk.
Het omzetten van de wissel door het concilie
bleef echter vooralsnog theorie. Een aantal bis
schoppen en theologen zullen toen de reik
wijdte en de laatste consequenties ervan voor
het hele reilen en zeilen van de kerk wel beseft
hebben, maar de meerderheid zeker nog niet
Die gingen na het concilie thuis eerst maar
eens gewoon tot de orde van de dag over; de
orde die ze bij vertrek naar Rome hadden ach
tergelaten. En er waren er ook die aan de
nieuwe orde gewoonweg niet aan wilden.
Alleen in Nederland ging het naar verhou
ding in vliegende vaart. Met een pastoraal con
cilie, met inschakeling van leken op allerlei ge
bieden in de kerk en met invoering van het le-
keambt van pastorale werker en pastorale
werkster. Niet alleen voor het Vaticaan was
het niets meer of minder dan een 'staatsgreep'
in de kerk. De reactie is er ook een geweest als
op een staatsgreep: breken, elimineren, uitran
geren. Met alle negatieve gevolgen vandien op
de dag van vandaag.
Deze Nederlandse ervaring is een beetje een
handicap om wat zich op de huidige bisschop
pensynode aandient, te taxeren. Van wat de
Amerikaanse bisschoppen hier op de synode
bijvoorbeeld naar voren brengen, hetgeen door
de wijze waarop ze zich thuis hebben voorbe
reid en door hun zeer gecoördineerde optreden
in Rome de allure begint te krijgen van een ten
voorbeeld stellen van de Amerikaanse kerk,
geeft een Nederlandse waarnemer de stellige
indruk: de Amerikaanse kerk nu is de Neder
landse van vijftien, twintig jaar geleden.
De huidige bisschoppensynode sluit in feite
aan op Nederlandse situatie toen, die de situa
tie nu blijkt te zijn in de meeste delen van de
wereldkerk als het gaat om de plaats van de
leek In Nederland bestaat dan de vlotte nei
ging om te denken: nou ja, wij kennen het ver
volg. Het zou echter wel eens dichter bij de
waarheid kunnen zijn dat de kerk in Neder
land toch wat in een geisoleerde positie terecht
is gekomen.
De echte doorbraak van de concilieleer over
de kerk als 'volk van God' manifesteert zich op
de bisschoppensynode op verschillende wijze.
Afrikaanse bisschoppen vertellen in alle toon
aarden dat de kerk in Afrika op alle fronten op
de leken draait; in het bijzonder op vrouwen
wat het binnenkerkelijke leven betreft. Aziati
sche bisschoppen maken duidelijk dat niet zij
of hun priesters, maar leken feitelijk het geloof
verkondigen, de leiders van de plaatselijke ge
meenschappen namelijk die in meerderheid
geen priester hebben. Ondanks dat de paus aan
de discussie over de gehuwde priester een
einde heeft gemaakt, kwamen zij daarom toch
met de wens van de gehuwde parttime priester
op de proppen. Dat vereist dan in de Romeinse
omgeving toch moed.
Woordvoerders van de kerken van de oos
terse ritus kunnen op de synode soms een
triomfantelijk gevoel nauwelijks onderé
ken. Deze met Rome verbonden kerken v
zich vaak ongelijkwaardig behandeld
wreef de Syrisch-Malabaarse bisschopE
nasserry van Kottayam in India de synod
ders fijntjes onder hun neus dat bij
schopswijding in zijn kerk de bisschop t:;|
de dag van vandaag expliciet de macht w
verleend om vrouwen tot diaken te wijdenl
zelf, zei hij, had van die macht tot nu tocrj
gebruik gemaakt.
Er zijn ook bisschoppen die laten I
hulp nodig te hebben in de vorm van duidt;
normen en maatstaven om de leek zijn n
matige plaats in de kerk te laten innemal
blijken toch nogal wat landen te zijn waar:!
kerk kampt met het probleem dat priesl
niet bereid zijn de leken als gelijkwaardig
beschouwen en op die basis samen te werkt
Van de synode tot dusver mag ook g
worden dat hij niet verloopt volgens het»
geprogrammeerde spoorboekje. Het biss
pelijke collegialiteitsbeginsel, dat het inde!
conciliaire jaren leek te moeten gaan a fief
tegen het alsmaar sterker wordende Ron»
centralisme, zou wel eens weer sterker uiti]
synode tevoorschijn kunnen komen.
Rest voor het moment nog een vraag. I
verre is ook het Nederlandse episcopaat ga|
leerd geraakt van de ontwikkelingen e"
de wereldkerk. Als men op de synode de ene J
de andere bisschop hoort betogen dat vootI
leek elke bestuurlijke en administratievei»
tie open moet staan, dan doet de op W
zijnde herziening van de voorschriften W
fende de inrichting van het bestuur van dei
rochie waarbij leken worden uitgesloten'
het voorzitterschap en waarbij parochieel
deringen het recht van budget ver©
uiterst merkwaardig aan. Om niet te z
achterhaald.
WordPerfect 4.2 NL. basis
2 en 3 nov./ 5 en 6 nov.
116 en 17 nov./19 en 20 nov.
[23 en 24 nov./26 en 27 nov.
aterdag opleiding WordPerfect
7 en 14 nov./21 en 28 nov.
Rotor Education Divisie (R.E.D.):
jfoor grote organisaties en/of in-company
ingen op aanvraag.
ivoor effectiever PC-gebruik
uhr. J. te Water Mulder i.v.m. grote
""'ling voor 13 okt. a.s.
aan
Vissers z
verplicht
op de vis;
pen. Mini
rij) slikt
veilplichl
een brief
man
mer.
Vissers mc
nog maar
overeengel
een voor.'
haven. De
komst onn
lieren met
aan de Alj
handigen,
houd van
met de O]
schip zal
rissen wori
SCHIPHC
brikant D
mogelij
zoeken.
Hiertoe is
werd alleei
Het ondi1
bedrijven,
derzoek ga
niet beken
wordt.
Voorlopi;
plannen vc
verlenen.
Van de s
waardige p
ondernemi
leen gereal
ning.
Door Max de Bok
LUBBERS die de schuld
van de veel te geringe da
ling van de werkloosheid
op werkgevers en werkne
mers afschuift.
Lubbers die toegeeft dat het
kabinet bewust niet in de eer
ste plaats voor de minima
heeft gekozen.
Lubbers die vindt dat het
kabinet genoeg gedaan heeft
en dat het nu de beurt is aan
de sociale partners.
Lubbers die vindt dat 'nie
mand, werkgevers of werkne
mers, nog een alibi heeft om
niets aan de werkgelegenheid
te doen'.
Lubbers die meer en meer
geïrriteerd raakt als hij wordt
weersproken of erger, wordt
aangesproken op zijn beleid.
Lubbers die een discussie
over de effecten van zijn be
leid keer op keer probeert te
ontlopen en zelfs moet toege
ven dat ook hij verrast is door
sommige effecten.
Lubbers die dit portret deze
week van zichzelf heeft ge
schilderd. Een portret van de
leider van het kabinet dat, in
de woorden van Van Mierlo
(D66) 'zijn bezieling, inspiratie
en slagkracht kwijt is.' Hij
heeft daarin gelijk.' Het kabi-
net slaagt er niet meer in von
ken te laten overspringen. De
oproep van de premier aan de
sociale partners om, nu het
kabinet in zijn visie gedaan
heeft wat het kon, alles op al
les te zetten voor het vergro
ten van de werkgelegenheid,
dreigt een machteloos gebaar
te zijn.
En dat is dan dezelfde Lub
bers als de man die amper een
jaar geleden zijn politieke lot
verbond aan het terugbren
gen van de werkloosheid met
200.000 in vier jaar tijd. „Ha
len we het niet, dan zullen we
niet kunnen zeggen dat werk
gevers en werknemers het
verkeerd hebben gedaan."
Dat was een jaar geleden. En
nu? Nu heet het dat werkne
mers en werkgevers er de
schuld van zijn dat het beleid
maar niet wil lukken. Nu heet
het dat het kabinet genoeg
heeft gedaan, niet méér kan.
Politiek is in belangrijke
mate optiek, heeft de voor
ganger van Lubbers ooit eens
gezegd. Hoezeer Lubbers dat
ook beseft bleek uit de boze
woordenwisseling die hij aan
het slot van het debat kreeg
met de financieel specialist
van de PvdA-fractie, Thijs
Wöltgens. Die vroeg hem nou
eens precies voor te rekenen
hoeveel de minima erop voor
uit, de schatkist er op achter
uit zou gaan als de Kamer een
stokje zou steken voor een
aantal bezuinigingsplannen
van het kabinet Een doodnor
male vraag. Want behoort de
Kamer niet te weten wat de
effecten zijn van wat ze doet
en laat Mogen de mensen om
wie het gaat misschien verne
men wat de politiek voor hen
bedisselt?
Met grote tegenzin voldeed
de premier uiteindelijk aan
het verzoek. Liever had hij
zich verscholen achter de be
cijferingen die CD A-fractie
leider De Vries eerder had ge
geven. Becijferingen die
uiteraard bedoeld waren om
aan te geven hoe succesvol de
grootste regeringspartij te
genover een onwillig kabinet
had geopereerd. Bert de Vries
telde zijn zegeningen. Maar
toen de premier gedwongen
werd de berekeningen van het
kabinet te openbaren, bleek
maar weer eens hoe onthul
lend de kunst van het groepe
ren van de cijfers kan wer
ken.
Klonken de sommetjes van
De Vries redelijk aantrekke
lijk, uit de cijfers die de pre
mier op tafel moest leggen
bleek welk een magere repa
ratie van de koopkracht er in
feite plaats had gehad. Voor
honderdduizenden mensen
blijven de woorden uit de
Troonrede dat behoud
van koopkracht ook zonder
loonsverhoging tot de reële
mogelijkheden behoort' klan
ken uit een vreemde wereld.
Het kabinet spreidde een
duidelijke weerzin ten toon
bij het tegemoet komen aan
wensen van de Kamer en
vooral van de CDA-fractie.
Zozeer is het kabinet over
tuigd van eigen gelijk, dat er
in de CDA-binnenkamer fors
gebakeleid moest worden om
Lubbers, maar vooral minis
ter Ruding (Financiën) die
niets wilde, tot minimale toe
geeflijkheid te dwingen. Het
is CDA-fractieleider De Vries
geweest die tot tweemaal toe
de CDA-ministers heeft moe
ten dwingen tot bijstelling
van het beleid in sociale zin.
De eerste maal tijdens de
voorbereiding van de begro
ting toen Ruding met een plan
tot belastingverlaging kwam
dat de best betaalden het
meest bevoordeelde. De
tweede maal deze week.
Dat geeft te denken over de
vraag hoe lang dat binnen het
CDA nog goed kan gaan. Dat
werpt ook de vraag op naar de
verhoudingen in het kabinet
tussen CDA en WD en naar
het overwicht van de premier.
Is de club alleen nog maar bij
een te houden ten koste van
een werkelijk sociaal beleid,
zonder al te zeer het gedach-
tengoed van het CDA te bena
drukken, alleen maar vanuit
een boekhouders-visie?
Vorig jaar zei Lubbers in
antwoord op de kritiek van de
Raad van State dat er geen
visie op de ontwikkeling van
de Nederlandse samenleving
in de jaren negentig uit de
stukken sprak: 'Een bewuste
keuze; ik had weinig behoefte
om een maatschappelijk-
ideologisch perspectief op te
zetten. Boeiend voor de dis
cussie, maar het brengt ons
land niet verder.'
Ook deze week bleek Lub
bers weinig behoefte te heb
ben met de Kamer te c
siëren over de ideologie»
het beleid. Beschouw
van Kok (overigens in*
lijk sterk aanwezig tijdensj
debat), Van Mierlo, P"
die het cijferwerk overs
bleven veelal onbeantv
Beleidsalternatieven we»
met een mondjesmaat aacj
gumentatie van tafel geï-
Het land kan alleen v»
gebracht worden als WJ
leid van het kabinet-Lu1!
wordt voortgezet. Wie apj
beleid zit te morrelen, wi'l
beleid niet uitdraagt,
een grote verantwoord»
heid op zich.
Dat is de boodschap, ^1
sie, de ideologie. Wie
xeerd is op het eigen gek
het kabinet-Lubbers ft
tot de bewuste keuze ofl 1
allereerst de koopkraw'j
de mensen die het het
breed hebben op Peil
Aan het slot van het
zei Lubbers: 'Er ligt n
geen complete
dit beleid ten gronds'a&j.
de beslissingen die in j
bat zijn genomen v°r®® j
solide basis om
gaan.'
Het kabinet regeert
op basis van de ideolog1
het eigen gelijk.
EN EN AL woede: een ziedende blik, eer
snde handen. De wanhopige en ontredden
«ent, Ronald Reagan, haalt nog net verst
flich mob', de 'bloeddorstige horde', die
pi het Amerikaanse Hooggerechtshof, R<
i zeker zal gaan afwijzen,
et de bijna aandoenlijke vastberadenheid
an maar ook weerbarstig en rancuneus
,oI?en voor de benoeming van Bork, maar
«estigieuze strijd verliezen. Na de ontmaske
agateschandaal en zijn roemloze rol daarin
enaatsverkiezingen en zijn treurig gemodd
eagans presidentschap steeds verder in he'
l™1 *a9 het ernaar uit dat Reagan het
kbn tra9ate manmoedig had verwerkt
ïf en oude strijdbaarheid klonk door in z
IJS?r testerende tijd van zijn presidents
tLraept wilde zijn. De daden volgden op
i H d Amerikaanse vloot naar de Perzis
lillen Russen een principe-akkoord over
bta 5n9e afstrandsraketten. Een majestu
Liiaf11 van zi'n Presidentschap zat er nr
L®n°g meer en dus zal het slotakkoord
Fiaotische tonen.
kPr-ht h'lde uit Pure rancune en ballorighe
an n, uf' een rechtse ideoloog met zeei
i trri„8r burgerrechten, discriminatie, vrijhei
ekti o/zaken-. Waarom koos Reagan juist
to mof 2 ord is de waarheid: De presider.
arin d e eprès-nouskwestie, het geschied'
anuit ïea9an in volle glorie wil paraderen.
Seen, 9®dachte wilde hij Bork in het H
tirennn3" begen rechters zijn beslissen,
nenrilt? waaneer sociaal gevoelige or
ati asLaan- De rechtse ideoloog belichaan
bin norit ,nis ,die Reagan Amerika wil nala
Wk S S bij verkiezingen eind 1986 kui
ücht*o V dac.ht zo goed te kennen en te ku
srde wfï mist zou kunnen afwijzen. Mar
'rloor om naar goede raad te luisteren
endfonntecie['^a9 is ook niet in de laatste p
|res ptntt wantrouwen tussen het W
Nherikaln van vertrouwen tussen die
ledfiintt30 cons1itutie een essentiële vo
e vertrnt!onerend? bemocratie.
iet Amortwenscrisis betekent niet meer en
eft Het Laanse volk het vertrouwen in dt
esidpnt n* b,as hersteld worden met de kc
rven mot ,7„a! no9 een dik jaar. De we
pad pon t amd Presidentschap in de mat
sinister en macaber slotakkoord.
