Toch winst in Slavenburg-proces
Stad op stelten in Rotterdam
)£fsho
OFFICIER VAN JUSTITIE: IN TOEKOMST MEER MOGELIJKHEDEN
R I E
ANSEN UITB]
BOOREILAND DOET DIENST ALS EEN OFFSHORE-MUSEUM
indelen
ig voor
irsoneel
DE STEM EXTRA WOENSDAG 7 OKTOBER 1987
OP 18 februari 1983 deden politie en justitie, ge
assisteerd door ambtenaren van de fiscale inlich
tingen- en opsporingsdienst (FIOD) een groot
scheepse inval in het hoofdkantoor van Slaven-
burgs Bank aan de Coolsingel in Rotterdam.
Winst
Zwart geld
Nieuwigheden
Preventie
ftTEM FINANCIËN/ECOi
Getild
Omhoog drukken
Stad op zee
Honderd dagen
PERDAM - De Nederlandse
klautert langzaam uit een d
Financiële resultaten dit jaar 1
in, zal de bedrijvigheid in 1988
T48
Door Carla Bahnmüller (ANP)
Voor de spectaculaire inval
werd speciale toestemming
verleend door de ministers
Korthals Altes van justitie en
Ruding van financiën. Er ston
den immers grote financiële en
economische belangen op het
spel.
Grote hoeveelheden admini
stratie werden in beslag geno
men. Ook de bijkantoren van
de bank in Dordrecht, Den
Haag, Eindhoven en Rotterdam
werden door justitie bezocht.
Directiekluizen werden ge
opend. In de loop van het on
derzoek bleek het vermoeden
van justitie juist: de bank had
op grote schaal zwart geld van
klanten aangenomen en eraan
meegewerkt dit voor de fiscus
verborgen te houden door mid
del van allerhande administra
tieve trucs. De Rijksaccoun
tantsdienst heeft becijferd dat
er tussen 1977 en 1982 170 mil
joen gulden aan zwart geld bij
Slavenburgs omging.
In totaal werden 21 arresta
ties verricht, waarvan die van
de gebroeders Slavenburg,
rechtstreekse afstammelingen
van de oprichter van de bank,
de meeste aandacht trokken.
Zij en twee andere topfunctio
narissen moesten zich voor de
rechtbank verantwoorden voor
de zwart-geldpraktijken, die
hun ondergeschikten uitvoer
den. De zaken tegen de andere
verdachten werden gesepo
neerd of geschikt.
Maandag werd bekend dat
de vonnissen tegen drie ver
dachten onherroepelijk zijn ge
worden. Alleen de ex-voorzit
ter van de raad van bestuur, de
71-jarige mr. P. Slavenburg,
moet in november nog voor het
gerechtshof in Den Haag ver
schijnen.
Nu het strafrechtelijk einde
van de Slavenburg-affaire in
zicht lijkt, maakt officier van
justitie, mr. H. de Doelder,
fraude-specialist van het eerste
uur, de balans op. Is alle man
kracht, die in deze zaak is ge
stopt, geen verspilde energie
gebleken, gezien het uiteinde
lijk resultaat? En welk maat
schappelijk belang is met een
dergelijk proces gediend?.
De Doelder: „Alles afwegende
kom ik uit op winst. En die is
gelegen in het feit dat de recht
bank nu heeft vastgesteld dat
het handelen van deze leiding
gevende verdachten strafbaar
is. Daar tegenover staat dat R.
Slavenburg en Veltena eraf ko
men met een voorwaardelijke
straf en een geldboete en dat zij
niet hoeven te gaan zitten. Dit
houdt het gevaar in, dat de
mensen denken: die grote jon
gens komen toch nooit achter
slot en grendel. Dat had eigen
lijk wel moeten gebeuren. Dat
heb ik de rechtbank ook ge
vraagd. Maar het algemeen
preventief karakter dat van dit
vonnis uitgaat, is veel belang
rijker dan de opgelegde straf
fen".
Daarmee verklaart de offi-
verdachten niet hun eigen zak
ken hebben gevuld, is weer
eens vastgesteld dat het hele
wetboek van strafrecht ook
voor bankdirecteuren is ge
schreven. Dat de bank geen
vrijplaats is".
Dit laatste is volgens De
Doelder goed tot de banken in
Nederland doorgedrongen.
„Uit gesprekken die ik heb
gevoerd heb ik de indruk over
gehouden dat in de bankwereld
de normen strakker zijn aan
gehaald. Er zijn grenzen ge
trokken en ik heb de indruk dat
men zich daaraan houdt. De
Nederlandse Bankiersvereni
ging heeft onmiddellijk na de
inval bij Slavenburg een telex
aan zijn leden gestuurd,
waarin elke medewerking aan
het wegzetten van zwart geld
wordt verboden. De bankdirec-
ties kregen opdracht hun per
soneel daarover in te lichten".
De inval in het kantoor in Rotterdam, waarmee de affaire begon.
- FOTO ANP
cier ook waarom het openbaar
ministerie heeft besloten de be
roepen tegen R. Slavenburg en
Veltena in te trekken. „De
vraag is maar of het hof wel tot
het opleggen van onvoorwaar
delijke gevangenisstraffen zou
zijn gekomen. Het opsluiten
van deze verdachten was niet
onze eerste doelstelling".
De Doelder verwacht dat het
in eventueel volgende proces
sen tegen topfunctionarissen
van een onderneming veel ge
makkelijker zal zijn onvoor
waardelijke gevangenisstraf
fen te eisen en die ook gehono
reerd te zien. Dat geldt volgens
hem ook voor het hoger beroep
tegen P.S., waar het openbaar
ministerie nadrukkelijk niet
Ruud Slavenburg met zijn raadsman mr. Verbunt.
vanaf wil zien.
„Het Slavenburg-proces was
het eerste op dit niveau, waar
bij gebruik werd gemaakt van
artikel 51 van het wetboek van
strafrecht (dit artikel stelt het
feitelijk leiding geven aan ver
boden gedragingen strafbaar).
Ik praat niet graag over een
proefproces, want dat is niet zo
aardig ten opzichte van de ver
dachten, maar de zaak zat vol
nieuwigheden waarover de
Hoge Raad duidelijkheid heeft
geschapen en waarover de
rechtbank nu een oordeel heeft
gegeven. Daardoor heb ik een
volgende keer meer poot om op
te staan om een onvoorwaarde
lijke gevangenisstraf te vra
gen. Daarom vind ik dat er op
zich voldoende resultaten zijn
geboekt in deze zaak".
Er is wel eens gezegd dat
justitie zich heeft vertild aan
de Slavenburg-affaire en dat
het openbaar ministerie een
zwakke zaak had. Hoe kijkt u
daar nu tegenaan?
„Ik ontken dat wij een
zwakke zaak hae jongens ko
men toch nooit energie in deze
zaak gestopt, vooral door de
politie en de FIOD, waardoor
ander werk is blijven liggen.
Maar dat mag geen rol spelen
bij de afweging of je aan zon
zaak begint. Bij Slavenburg
was het duidelijk dat het aan
nemen van zwart geld stelsel
matig voorkwam. Het is duide
lijk dat je dan ingrijpt. Ik zou
morgen precies hetzelfde weer
doen. Bij elke zaak waar je aan
begint is de kwestie van de
haalbaarheid een vraag. Je be
gint met een vermoeden van
schuld en moet maar zien of je
aan het bewijs toekomt. Dat ri
sico moet je nemen. Op zeker
Mr. Piet Slavenburg.
- FOTO ANP
spelen leidt tot een angstig en
terughoudend beleid".
De Doelder geeft toe, dat
deze manier van optreden het
risico inhoudt dat er uiteinde
lijk geen enkele veroordeling
volgt. „Dan loop je het gevaar
dat zulke verdachten zeggen:
zie je wel, er kan je niets ge
beuren".
Afgezien van het oogmerk van
algemene preventie speelt bij
de beslissing van justitie tot
vervolging over te gaan ook het
principe van 'verdelende recht
vaardigheid' een belangrijke
rol. De Doelder legt uit waarom
in de Slavenburg-zaak alleen
de kopstukken zijn vervolgd:
„Je moet je als justitie niet
alleen storten op de kleine lui
den die je gemakkelijk kunt
pakken, maar ook op mensen
die door hun positie of finan
ciële mogelijkheden op veel lis
tiger wijze in staat zijn de
overheid te bénadelen. Dit
heeft bij voorbeeld ook bij het
ABP-proces gespeeld. In het
Slavenburg-proces, waarbij de
De Doelder geeft toe, dat er al
tijd banken zullen zijn die zich
niet aan de regels houden. „Je
kunt aan geld nu eenmaal niet
zien of het zwart is. Justitie
verwacht ook niet dat een
bankdirecteur aan de deur gaat
staan controleren of een klant
zwart geld naar binnen brengt.
Wel vind ik het een rechtvaar
dige zaak dat de banken nu
verplicht zijn om de belasting
dienst te informeren over
spaartegoeden. Want degene
die de staat benadeelt door de
belasting te ontduiken, bena
deelt ook zijn buurman".
In het algemeen vindt De
Doelder dat justitie voldoende
juridische instrumenten heeft
om de witte-boordencriminali-
teit aan te pakken. „Artikel 51
is een bruikbaar artikel geble
ken. Nu daar jurisprudentie
over is heb ik geen behoefte
aan een wetsaanpassing".
De fraude-officier vindt het
wel frustrerend dat maar een
topje van de ijsberg kan wor
den aangepakt.
„Ik ben ervan overtuigd dat
er in difc arrondissement met
grote economische bedrijvig
heid veel meer aan de hand is.
Maar je zit niet alleen met de
beperkte capaciteit van je
eigen apparaat. Door gebrek
aan mankracht bij de recht
bank duurt het vaak zeer lang
voordat grote fraude-zaken
kunnen worden behandeld".
De Doelder haalt opgelucht
adem nu zijn bemoeienis met
de Slavenburg-zaak nagenoeg
is afgelopen: „Ik zal blij zijn als
ik weer eens over iets anders
mag praten. Ik voel me net een
toneelspeler die steeds gecon
fronteerd wordt met de rol
'waarmee hij bekend is gewor
den".
ver Italiaanse taxi
chauffeurs is een
boek te schrijven.
Ze rijden allemaal Fiat,
maar op hun auto's, i
Rome tenminste,
maken ze met grote
stickers reclame
voor Opel. Favo
riete gesprekson
derwerp: calcio, of
tewel voetbal. Toen
ik dit voorjaar in Tu
rijn was voor een inter
view met Torino-spits Wim
Kieft, zag ik, op de terugweg
naar het vliegveld, een rood
witte supporterstas op de ach
terbank van de taxi.
Bij het vallen van de naam
Kieft hief de chauffeur een
klaagzang aan over de vermin
derde scoringsdrift van de Ne
derlander. Een verdomd aardige
vent die Kieft, altijd vriendelijk
en beleefd, maar waar bleven
zijn goals? Aangekomen bij het
vliegveld gaf ik een iets grotere
fooi dan normaal.
„Als kleine troost van een an
dere Nederlander", zo legde ik
uit. De chauffeur was daar zo
gecharmeerd, dat hij erop stond
mij een cappuccino aan te bie
den in de bar van het vliegveld.
„Als u weer in Turijn bent, laat
ik U de hele stad zien tegen een
vriendenprijsje", beloofde hij.
Niet elke taxirit verloopt zo
rimpelloos. Terug van de paus
reis in mei naar Duitsland stond
ik om twaalf uur 's nachts met
een groep collega's op de Ro
meinse luchthaven Fiumicino.
Ik had geluk, dacht ik, want ik
had de allerlaatste taxi. Een gele
uiteraard, want dat zijn de offi
ciële. De snorders, waar Fiumi
cino van vergeven is, zijn boe
ven die er niet voor terugdein
zen halverwege de rit te stoppen
en alvast een voorschot te vra
gen van 100.000 lire, oftewel
ruim 150 gulden. Wie weigert,
staat niet zelden tegenover twee,
drie man, die handtastelijk drei
gen te worden.
Maar ook bij de gelen zijn er
die het niet zo nauw nemen met
recht en wet. Wanneer ze menen
een onwetende toerist voor zich
te hebben, willen ze nogal eens
friemelen met de meter, zodat
die in een keer overschakelt op
een flitsend miljonairstariefje.
Ook de chauffeur die lauw
warme nacht op Fiumicino
wilde een slaatje slaan uit het
feit dat hij wijd en zijd de laatste
vertegenwoordiger van het
openbaar vervoer was. Hij hielp
me zeer bereidwillig met het in
laden van de bagage, maar toen
hij de meter inschakelde, ver
scheen daar niet de gewone be-
ginstand van 4000 lire, maar
werd 25.000 aangegeven.
„Maar hoe kan dat nu?"
„Dat is normaal na twaalf
uur."
„Niet waar. Dat accepteer ik
niet."
„Toch klopt het!"
„Nee, ik stap uit."
„Maar alle bagage is al inge
pakt."
„Dan halen we het er maar
weer uit."
„OK, maar dan moet U er
wel rekening mee houden, dat U
niet meer weg komt van de
luchthaven. Er komen besüst
geen taxi's meer."
We stapten uit en haalden de
bagage uit de kofferruimte.
Toen mijn spullen weer op de
grond stonden, begon di
feur in een keer uit eq
vaatje te tappen. Voorj
ik dan in Rome dacht tt
Ik noemde een bedrag
zien het late uur, 10 pro
ven het normale dagtai
ININGEN (ANP) - Bij
iei(i en bedrijfsleven
t een zekere verstar-
doordat men te weinig
uik maakt van vrouwe-
alent in leidinggevende
fjes. Bovendien weet
niet wat men mist. Dat
(taatssecretaris D.Y.W.
raaff-Nauta in Paters-
e tijdens een bijeen-
it van vrouwelijke ma
rs.
(ns de staatssecretaris
Nederland nog steeds
vergeleken bij bij voor-
Door Gerard Kei*
In de haven van Rotterdam
staat sinds kort, hoog op
z'n drie poten, een gigan
tisch stalen monster. Het
weegt dertien miljoen kilo
en heet Zapata Nordic. Met
dat stalen monster wil een
groep ondernemende Rot
terdammers Nederland
duidelijk maken dat er op
de woelige koude Noordzee
elke dag duizenden mensen
wonen, maar vooral wer
ken. Laten zien wat er op
zee gebeurt en hoe een deel
van onze energie onder de
meest barre omstandighe
den boven water komt en
aan land wordt gebracht.
Een booreiland als off
shore-museum, een nieuwe
toeristische attractie. Leer
zaam ook, met wisselten
toonstellingen, rondleidin
gen en films. Volker Stevin
moest een speciale sleuf
baggeren voor dat het ge
vaarte op z'n poten kon
staan. Dat kan alleen in
Rotterdam. Bovendien
gaat het om een attractie
met een filosofie. Rob de
Wit, voorzitter van de
stichting Rotterdam Plat
form: „Het project moet
ons niet rijk maken, maar
het mag de gemeenschap
geen geld kosten".
Door Paul de Schipper
„ALS je op een booreiland loopt
krijg je echt het gevoel dat je
klein wordt en dat je in een
nieuwe wereld binnenkomt.
Wat we met het booreiland hier
in de haven willen, is het Ne
derlandse publiek laten zien,
laten ruiken en laten horen hoe
er in zo'n stad op stelten aan
toe gaat".
In het dagelijks leven is Bob
de Wit offshore-consultant. Hij
adviseert het offshore-be-
drijfsleven en heeft als zodanig
al heel wat helicoptervluchten
boven de Noordzee achter de
rug. „Het booreiland staat hier
omdat Rotterdam vooral in de
beginfase van de offshore-acti
viteiten op de Noordzee erg be
langrijk is geweest", legt De
Wit uit. „Vooral bij de werf
Gusto is indertijd veel pio
nierswerk verricht. Daarnaast
zitten er nog steeds toeleve
ringsbedrijven verspreid in de
hele regio. Tot in westelijk
Noord-Brabant toe, op Moer
dijk bijvoorbeeld. De directe
aktiviteiten, zoals de bevoorra
ding vindt plaats vanuit IJ-
muiden, Den Helder en Harlin-
gen".
Volgens De Wit zijn enkele
tienduizenden Nederlanders
direct en indirect bij de ener
giewinning op de Noordzee be
trokken: „De meesten werken
aan wal, bijvoorbeeld in con
structiebedrijven. Enkele dui
zenden mensen zitten op zee. Je
moet je voorstellen hoe die
werken: 28 dagen op, 28 af,
twaalf uur werken, twaalf uur
rusten. Dat rusten wil zeggen
eten, slapen en hooguit een
keer biljarten in de ontspan
ningsruimte en dan weer wer
ken. Vooral in het noordelijk
deel van de Noordzee waar het
bijna altijd hard waait en vaak
vriest is het is een ontzettend
zwaar werk. Maar de mensen
die het doen verdienen ook gi
gantisch veel en ze hebben
aantrekkelijke fiscale voorde
len".
Twintig procent van de olie en
vijf procent van het aardgas
komen uit de zeebodem. Daar
toe zijn in de hele wereld meer
dan driehonderd boorplat-
forms en booreilanden in be
drijf. In ondiepe zeegebieden,
tot tweehonderd meter, hefei-
landen zoals de Zapata Nordic
gebruikt. Ze kunnen zichzelf
met hun poten omhoog druk
ken. Daarnaast zijn er de diep-
drijvende booreilanden. Die in
stallaties kunnen boren bij wa
terdiepten van maximaal vijf
honderd meter. Drijf kamers,
tien tot twintig meter onder de
oppervlakte zorgen voor de
stabiliteit. Dit tjrpe eiland ligt
aan ankers en blijft zelfs op z'n
plaats bij golven van dertig
meter en windsnelheden tot 225
kilometer per uur.
Voor Nederland begint de
offshore-historie in 1961. In de
herfst van datjaar doet de Ne
derlandse Aardolie Maat
schappij vier kilometer uit de
kust bij Kijkduin een proefbo
ring in veertien meter diep wa
ter. De boring heeft geen suc
ces, maar levert wel het nodige
materiaal voor geologisch on
derzoek op. Staan de Neder
landse aktiviteiten aan de basis
van het offshore-gebeuren op
de Noordzee, later wordt ons
land overvleugeld door Noor
wegen en Engeland. Niettemin
blijft Nederland als centraal
gelegen Noordzee-natie een
centrale rol spelen wat betreft
constructie en ontwikkeling
van technieken.
Boren op zee vreet geld. Een
exploratieboring kost gemid
deld twintig miljoen gulden. De
investering in een productie-
put, inclusief transportleidin
gen ligt rond de 450 miljoen
gulden. Voor dat geld zou Zee
land bijna een vaste oeverver
binding kunnen bouwen. Bo
vendien zijn de gas-en olie
vondsten naar verhouding niet
zo groot. De twee grootste off-
shore-gasvelden van de NAM
leveren tien miljoen kubieke
meter per dag. Ter vergelijking
de maximale dagcapaciteit van
het gasveld Groningen is vijf
honderd kubieke meter per
dag. Voor wat betreft Neder
land komen twintig procent
van de gasproduktie en 43 pro
cent van de olieproduktie uit de
Noordzee.
Een booreiland is een stad op
zee. Een stad waar mensen wo
nen, rusten en altijd werken.
Waar altijd generatoren staan
te ronken, waar geluiden van
metaal op metaal klinken en
waar helicopters als luchtbus-
sen af en aanvliegen.
Wie ronddwaalt over de dek
ken en door de gangen van de
Zapata Nordic kan zich een
beetje inbeelden hoe het leven
in zo'n buitengaatse stad er aan
toe gaat. Het booreiland da
teert uit 1972. Het is in Canada
gebouwd in opdracht van de
Texaanse maatschappij Zapata
en staat geregistreerd onder
Panamese vlag. Bij de bouw
kostte het boorplatform veertig
miljoen dollar, een prijs die nu
al meer dan verdubbeld is. Za
pata, gevestigd in Dallas, is een
maatschappij die boorplat-
forms verhuurt aan oliemaat
schappij. Tot voor kort was het
gevaarte operationeel op de
Noordzee. De instorting van de
olieprijzen dwong de eigenaren
ertoe de Zapata Nordic op te
leggen. Het is niet de enige,
want alleen in Nederlandse ha
vens liggen er her en der zestig
offshore-boorinstallaties wer
keloos.
De Zapata Nordic is 'een ver
kenner'. Dat wil zeggen dat een
maatschappij met dit platform
naar olie zoekt. Wordt er olie of
gas aangeboord, dan wordt de
bron afgedicht en gemarkeerd
en gaat men elders verder met
boren. Hans Erdmann, be
stuurslid van de Stichting Rot
terdam Platform: „Zodra het
gat is geprikt, gaat er beton op.
Zodoende bevindt zich aan
boord van deze 'rig' ook een
kleine betonfabriek. Is het gat
gedicht, dan kan er verder geo
logisch onderzoek worden ge
daan aan de hand van de boor-
resultaten. De oliemaatschap
pij kan dan bepalen in hoe
verre de put economisch te ex
ploiteren is. Bij een positieve
uitslag komt er vervolgens een
echt werkeiland boven de put".
Het boorplatform Zapata Nor
dic ligt voorlopig voor honderd
dagen bij het Noordereiland.
Het is er iedere dag te bezichti
gen vanaf tien uur 's morgens
tot half zes 's avonds. Er zijn
café's, terassen en een restau
rant. Dat alles met een uitzicht
op de bedrijvigheid in de haven
van Rotterdam. Ook zijn er
concerten, voorstellingen,
lichtshows en exposities ge-
pland. Het rondvaartbedrijf
Spido onderhoudt vanaf het
Willemsplein per boot een lijn
dienst naar het eiland. Een
rondleiding, inclusief 'plat-
formveer' kost tien gulden.
Uitgaande van die entreeprijs
moeten er binnen drie maan
den 70.000 bezoekers komen wil
het project kostendekkend zijn.
De initiatiefnemers rekenen op
veel belangstelling van scho
len. Ter begeleiding van scho
lieren zijn speciale lesbrieven
voor handen.
De stichting Rotterdam Plat
form heeft met de Ameri
kaanse eigenaar een contract
van drie maanden. Na die
proefperiode wil de stichting
het platform permanent afme
ren. Het zal dan 's werelds eer
ste offshore museum worden,
gekoppeld aan een offshore-in
formatiecentrum met congres
ruimten en horeca-voorzienin-
gen.
Vraag aan Bob de Wit: Heeft
het platformproject commer
ciële oogmerken? „Nee, je kunt
ons zien als vertegenwoordi
gers van een nieuwe generatie.
Wij vinden dat dit soort projec
ten de gemeenschap geen geld
hoeft te kosten en wij hoeven er
ook niet aan te verdienen. Ik
denk dat zo'n benadering met
gewone musea ook kan. Ik
word altijd kriebelig van zo'n
stoffig museum waaar de sup
poost op een stoel half zit te
slapen. Ik heb in andere landen
gezien hoe het anders kan. Hoe
je kan lunchen tussen de schil
derijen en hoe je het levend en
betaalbaar kan maken. Hoe je
op die manier kunst dichter bij
de mensen kan brengen".
*^41 f t
~:r-
Even stilte. Goed, zei t
En hup, daar werd del
voor de tweede keer igj
We stapten weer in en 4
het naar de stad toe. Del
liep niet in de ijzige stiltel
de hele voorgeschiei
wacht had kumen word)
hoor, de chauffeur verteld
derduit over toetjes eil
alsof we de leste vriei
ren en elkaar al jaren kei
Toen ik in Florences
30 piek moest neertella
een rit waarvoor ik op di|
weg de helft hid betaald, f
tandenknarsent de
pratend had ik even del
niet in de gatengehoudt
chauffeur die ojenschijuli
en al vriendelij.heid J
daar kennelijk vin gepro-J
Ik ging achter tb taxi s;
noteerde zeer denonsti
nummer. Een lalf uurl
toen ik in mijn httelkamgl
werken en het heide; :f
vergeten was, wed ik d
receptie gebeld. „Bent l|
een taxi vanaf iet voe
dion gekomen? Ie chauü
hier en wil U eversprektil
Beneden stond de chj
met in zijn hand 5.00011
putte zich uit in 'eronlsf
gingen. Een erschr
drukke dag gehac zijnd
ziek en ook nog en kea
aan de auto. Gezin al i)
was zijn concentatievtn
sterk verminderd e was ij
nelijk op zeer ongiukkipl
in aanraking met d mettil
men. Kortom, hij ad ui
gist en kwam het p
van vele excuses tergbrc:
Na al het voorgaadelij
alsof het onmogelij is n
lire afhandig te main, li
minder waar. Ik ka et
niet tegen dat ik b
wordt op een manietdietl
mendik bovenop ligtDatl
belediging van de i
telligentie. Maar wat
oude Italiaanse ta
zuchtend en steuneniee
koffertje ter hand neen, ll
derweg nog een keer ntrl
de huisdeur een Kietel
om het niet aanwezif
weg te wissen en vf
3000 lire vraagt voor ht|
van de bagage, in
voorgeschreven 1000, e
ik niet. Een goede acteue
tie verdient beloning.
heter- Jan Dekkers
ken.
jrlandse offshore-bedrijven moete;
Jat de gouden jaren '84 en '85 weerj
ieel. De concurrentie is moordend i
[zit er nauwelijks in.
J is er op de wereldmarkt
Dffshore nog ruim 140 mil-
gulden omgezet Een
daarvan is op de Noord-
;steed. Ruim 13 miljard
;n is besteed op het Britse
van het Continaal Plat,
6 miljard gulden op het
deel.
bestedeingen op het Ne-
ïdse deel van het Conti-
ial Plat bedroegen in dat
lar ruim 3,1 miljard gul-
[Nog niet de helft van dat
jg, 1,3 miljard gulden, is
streeks besteed bij Neder-
bedrijven. In totaal 135
en- en buitenlandse be-
[en profiteerden in 1985
de offshore-bestedingen op
iederlandse deel.
jast die 1.3 miljard gulden
'binnenlandse' orders 'ex-
srden' de Nederlandse
lore-bedrijven voor nog
1,3 miljard gulden, vooral
het Noorse deel van het
tinentaai Plat. De totale
ft van de Nederlandse off-
f-industrie bedroeg in 1985
alve 2,x6 miljard gulden,
prig jaar daalden de in-
sten van de offshore-indu-
als gevolg van de goed-
olie met ruim veertig pro
wat vergeleken met an-
landen nog 'redelijk' was.
1 dit jaar raamt het Schotse
ïu McKay weer een lichte
ig van de bestedingen,
ft inzakken van de offsho-
arkt heeft geleid tot een
Het booreiland Zapata Nordic in de Rotterdamse W
FOTOFOT(H
[Onze verslaggever
FT - Atag Holding in
(maakt van de komende
Jrsnotering gebruik om
I eigen personeel aande-
in eigen bedrijf te
'nken en bovendien de
te geven elk jaar nog
aandelen te kopen.
Tindelijk schat Atag, dat 8
I het uitstaande aandelen-
Jtaal bij de werknemers te-
Jt zal komen. Dat heeft de
TJ. Menderink, hoofd van
panagementdiensten mee-
leld.
[anenkort krijgt Atag een
notering. Het bedrijf zal
I via de spaarloonregeling
laar een pakketje aandelen
gaarde van ƒ300 aan elk
üe ongeveer 1000 werkne-
cadeau doen. Dat zal 7
I lang gebeuren, zodat uit-
*hjk aandelen met een
swaarde van ƒ2 miljoen
len personeei geschonken
en,de sPaarl°onregeling
li e werknemer nog eens
ya.ir voor een bedrag van
aandelen erbij kopen,
telling van Atag is de
Lt?ePsen sterker bij het
"If te betrekken.
P Atag-directie heeft uitge-
at over een aantal ja-
PP deze manier 8 van het
len aandeien"kapitaal in
«ivan de eigen werkne-
l)A an komen. Aandelen
r en via de spaarloonre
's mogen in principe in de
c laar niet verkocht wor-
Pg Holding bestaat uit vijf
Ihvn;^tag Keukenmtech-
|k(.t'Verwarming bv
Ifarm' Pelgrim Kook- en
rarnungsmdustrie bv (op-
üKtri erro Techniek bv
aan!®, fevering, even-
Riin - f oo t) en Batavus
j elen en ook aange-
van d
politi,
ren tc
rent g
reldro
maan
Fiatg
van 1
tegen.
De f
voor
