T
A
DEBUUTROMAN VAN BREDASE MARIA START TF,
n
Meer exposante
op de Buchmes
Kandidaten voor
de Bookerprijs
zitten nu al goed
Argentinië tussei
lachen en huilen
De wereld volgens Luigi Pirandello
Uitgebreid
herdenkin
van Vonde
geboorted
hinderen van
van de ove]
üeevergiftigii
'eken milieub*
UÜi ÖTÜilVl BUbKhNülUb Z.A I thUAb Ui\ i udch ltfö/
„Unisono is duidelijk een debuutboek. Dit kan
niet meer. Ik schreef het in één ruk en niet met
het oog op publikatie. De verhalenbundel, 'Verle-
den-hemel-toekomst', die het komend voorjaar
ook bij Bert Bakker verschijnt, is duidelijk wel
op een - breed - publiek geschreven". Dat vertelt
Maria Stahlie (Madelien Tolhuizen), die in 'Uni
sono' opvallend haar Bredase afkomst verraadt.
Spel
Zanger
VERSCHENEN
STEM GIDS 3 ZA
iske en Wiske: „D
fumbom
rte punt beu/
de/v.
G2
'De straat is mijn hobby'
Door Henk Egbers
Ellie van Rooy uit 'Unisono',
'getrouwd met een brouwerij'
woont in de Smaragdstraat 21;
fiets met haar beide kinderen
over de Beverweg naar de ka
tholiek kleuterschool bij het
Brabantplein om daarna zelf te
gaan werken in een coffeeshop
in de Torenpassage, etcetera.
Maria Stahlie: „Ik heb zelf op
dat nummer in de Smaragd
straat gewoond. Wie er nu
woont zou ik niet weten. Deze
roman is fictie, maar ik heb tij
dens het schrijven wel werke
lijkheden nodig bij het verwer
ken van het thema. Het boek
speelt in Amsterdam, Breda en
Antwerpen; steden die ik goed
ken; waarbij ik me iets kan
voorstellen".
Geboren in 1955 in Arnhem
verhuisde ze op vierjarige leef
tijd naar Breda. Na de rijks-
hbs vertrok zij naar Amster
dam om Nederlands te stude
ren. Afgestudeerd in 1984 ging
zij artikelen schrijven voor de
Boekenbijlage van Vrij Neder
land. Maar de Carel Peeters-
stijl brak haar spoedig op. „Te
essaystisch en daardoor meer
geschreven tot eigen glorie dan
informatief-recenserend.
Bloedserieus". Daarna deed zij
correctie- en vertaalwerk voor
uitgever Bert Bakker.
Ria in haar roman Unisono
werkt ook bij een uitgever. Ja
die heeft trekjes van haar. „En
Rio in het boek lijkt op Dick",
verklapt ze. Samen met Dick
Schouten vormt zij een schrij
vend paar. „Hij schrijft als een
geroepene, met de ambitie om
een nieuwe Shakespeare te
worden. Omdat ik één schrij
ver in de familie genoeg vind,
beoefen ik het schrijven meer
als spel. Ik wil de mensen amu
seren; grappen en grollen ma
ken". De drie boeken die deze
andere Bredanaar, Dick
Schouten, schreef bestaan al
lesbehalve uit grappen en grol
len. De drie veelgeprezen titels
zijn 'Zee geheel wit', 'Muzel
mannen' en 'Ver van de man
nequins'.
We zitten in de Amster
damse Pijp, niet ver van de be
faamde Albert Cuyp. „De
straat is mijn hobby", zegt Ria
in Unisono. Maria Stahlie zegt
het haar na! En ze voegt eraan
toe: „Schrijvend ontdek je din
gen die je anders niet ziet". Zij
schrijft het allemaal op met een
pennetje. Dick ook. Turend uit
het venster. Elkaar corrigerend
en inspirerend.
Mensen aan en in de straat:
wat doen ze? Wat denken ze?
Maria Stahlie ('dat is de naam
van mijn moeder') denkt er het
hare van. Dat heb je ervan als
je achter je horretje de straat
bespiedt: je schat de mensen
verkeerd in. Dat mens zo, die
klootzak zus enzovoorts. Als je
ze echt ontmoet blijkt er heel
iets anders aan de hand te zijn
met deze mensen dan je op je
uitkijkpost bedacht had. De
conclusie van het verhaal: „Ria
had besloten om de straat in
zijn (eigen) waarde te laten".
De schrijfster: „Ja, het is dui
delijk een verhaal met een mo
raal".
Tussen de straat en de mo
raal ligt dus een verhaal. Geen
opzienbarend verhaal. Je kimt
er ook een kasteelroman van
maken. Maar dat heeft Maria
Stahlie zeker niet gedaan. Stel
je voor: een huis aan de Pijp.
Het zijn voordeurdelers. Ria
beschouwt zichzelf ook als
postdeler en gluurt in de post
van de medebewoners die op de
gangmat valt. Het meeste ple
zier beleeft zij aan de liefdes
verklaringen van Ellie uit
Breda aan de Surinaamse
trompetist Stanley, die er ook
woont.
Maar het gaat niet goed met
Ellie. Zij belandt in het Igna-
tiusziekenhuis. Is het struma?
Of is het liefdesverdriet? Ria
meent te moeten ingrijpen en
Maria Stahlie (Madelien Tolhuizen): „Ik wil de mensen amuseren; grappen en grollen ma
ken". fotoanefo
gaat naar de haar verder onbe
kende Bredase vrouw. Samen
gaan zij een dagje naar de die
rentuin in Antwerpen. En juist
in deze wat vervreemdende
omgeving ontdekken beide
vrouwen dat zij op dezelfde
golflengte zitten, dat zij uni
sono zijn.
In een epiloog trekt Ria conclu
sies. „Wat haar dwars zat was
dat zij een legende had willen
maken, een tweede Coronation
Street. Maar zij had niet onder
kend dat haar observaties, hoe
scherp en langdurig ook, ner
gens recht aan zouden doen".
Zij trekt haar verhaal in de li
teraire hoek met de 'Celine-
wijsheid': 'Tout ce qui est inté
ressant se passé dans l'om-
bre.echte grote schrijvers
schiepen een schaduwwereld,
een wereld waarin op magische
wijze (een woord, een grap, een
onverwachte wending) het on
kenbare in één ongrijpbare
flits kenbaar werd. Die flitsen,
daar ging het om in het le
ven'.
Maria Stahlie een grote
schrijfster? Nog niet. Ik pro
beer: „Aanvankelijk moest ik
bij de min of meer geinige
woordenstroom in Unisono een
beelje denken aan Brigitte
Kaandorp". Stahlie springt uit
haar vel: „Die ongein aan de
lopende band! Nee, hoor. Ik
hoop wat anders te doen en ben
er ook van overtuigd dat ik dat
doe". Nog eens probeer ik:
„Maar grapjes als 'Ronnie is
geen Tobber', of 'Bernard van
Lippen Busteveld' of 'je zus
(Jezus)' vind ik nogal flauw".
Zij„Dat heb ik bewust zo ge
kozen. Banale grappen ben ik
niet uit de weg gegaan, want ze
horen in deze omgeving thuis.
Die Toos in het ziekenhuis is
gewoon een practical joke".
Buiten horen we een 'open-
raam-zanger' door de Pijp gal
len. Geen slechte stem. Dat is
de straat in Amsterdam. Maar
Ria keek er ook tegen 'de Fas
cist' aan: haar etiket voor een
lastig heerschap op de stoep,
die ook de straat als zijn hobby
binnen zijn territoriumdrift
probeerde te brengen. Intussen
zit Ellie in de 15e eeuwse St.
Joostkapel aan de Ginneken-
straat, als een Don Camillo, te
gen Maria aan te praten.
U weet nog niet alles. Ik
vrees dat ik via Henk gestraft
wordt voor mijn zonden.
Moeder, ik heb zo'n erge zonde
begaan dat God mij de ergst
mogelijke straf heeft opgelegd:
hij laat me voelen dat ik andere
mensen ongelukkig maak, dat
ik alleen aan mezelf denk, dat
ik mijn kinderen verwaarloos,
dat ik mijn man naar de fles
drijf.en het verschrikkelijk
ste van alles is dat ik besef dat
God mij straft en dat ik toch
nog gewoon doorga waarmee
ik bezig ben, zonde of geen zon
de, ik doe gewoon waar ik zin
in heb. Geen wonder dat God
me ook nog die ziekte heeft ge
stuurd. Dat is natuurlijk de al
lerlaatste waarschuwing. Oh
Maria, ik heb zo'n spijt en ik
ben zo bang, maar ik hou ook
zoveel van Stanley".
„Nee, dit is echt geen projec-
tie vanuit mijn jeugd", zegt
Maria Stahlie. „Ik ben nogal
anti-katholiek opgevoed, maar
ben wel geïnteresseerd in reli
gie; de laatste tijd. Met Ellie
heb ik een zuiver iemand wil
len neerzetten. Ik wil niet iro
nisch schrijven en zeker niet
satirisch (satire is arrogant),
maar kijk naar de straat met
een knipoog. Daarmee heb ik
een duidelijke emotionele be
trokkenheid. Er is zeker sprake
van bespottelijke kanten bin
nen dal milieu, maairtoók van
onuitgesproken boodschappen
aan elkaar. Dat wordt duide
lijk als Ria en Ellie elkaar ont
moeten. Dan gebeurt er iets
raars. Er is een hooggestemd
Unisono".
Ik vind dat Ellie en Henk elk
aar wel wat al te gemakkelijk
weer in de armen vallen. Maria
Stahlie: „Waarom zou je het
slecht laten eindigen als je het
zelf voor het zeggen hebt! Als
auteur heb je de tijd om in te
grijpen". En dan valt de lapi
daire zin: „Een boek is méér
dan het gewone leven". Dat wil
zeggen dat de woordkunste
naar meer doet dan een spiegel
van het dagelijkse leven te ma
ken. Maria Stahlie con
strueerde heel duidelijk een
verhaal geënt op 'het leven'. Ze
brengt daarin enkele 'werel
den' als een mozaïek bijeen.
Er zitten wat craquelé's in de
cement, terwijl 'het meer'
vooral bestaat uit ingevlochten
moraliserende betogen; met
andere woorden: het méér ont
staat nog te weinig van bin
nenuit. Verder vind ik dat de
beoogde grappen en grollen te
weinig in de tekst geïntegreerd
zijn. Het blijft een redelijk goed
verhaal, met wisselvallige
kwaliteiten. Het leest gemak
kelijk en de sfeer is af en toe
een beetje roerend. Deze alinea
staat erin op verzoek van de
geïnterviewde. „Wat vind je
zelf van het boek?" Dit is een
summier antwoord.
Natuurlijk heeft Maria
Stahlie voor fijnproevers met
de taal zelf ook het een en an
der gedaan. „De functie van de
popmuziek in het dagelijks le
ven speelt een rol in mijn tekst;
het ritme ervan heb ik in de
taal opgenomen". Van een
Neerlandica kun je nauwelijks
iets anders verwachten. Moge
lijk zijn haar voormalige do
centen bij het Bredase middel
bare onderwijs verwonderd,
dat een gerenommeerde uitge
ver als Bert Bakker spontaan
een roman van haar op de
markt brengt en zonder de ver-
koopcijfers af te wachten al een
nieuw boek (verhalen, in 1988)
aankondigt.
Maria Stahlie: „De scholen
in Breda waren voor mij een
puinhoop".Dat is Unisono
niet. Deze roman biedt per
spectieven voor deze 'Bredase'
auteur. Soms moet je blijven
geloven in betere zaken dan je
opvoeders voorspellen. Zelfs
mijn auto staat ondanks de
Mokumse Wildwest verhalen,
nog met radio en al op de Cein
tuurbaan, zodat ik goed kan te
rugrijden naar de stad die Ma
ria Stahlie alleen nog dankbaar
koestert in haar roman: Breda.
Joop de Jong: 'Een deftig bestaan'. Uitg. Kosmos, prijs
Het dagelijks leven van regenten in de 17e en 18e ee
Jong is een kenner van 'de elitegeschiedenis'.
Joke Forceville-van Rossum: 'Een handvol muskadelet
J.H. Gottmer, prijs 24,50. Teksten voor elke dag van
die de lezer hoop moeten geven.
Dr. Richard Mackarness: 'Mag het ietsje minder zijn*
Ankh-Hermes, prijs 35,70. Adviezen om af te raken
ken en andere verslavingen.
Bastiaan Bommeljé: 'De sfinx op de rots'. Uitg. Contai
24,90. Over geschiedenis en het menselijk tekort.
Selma Lagerlöff: 'Sprookjes en sagen'. Uitg. Sirius en
prijs 22,50. Verzonken koninkrijken, trollen en geesten
schemerige Scandinavië.
Gerard Reve: 'De avonden'. Uitg. Veen, prijs 39,50. Gel
jubileumuitgave van het beroemde boek.
'Negen maanden samen -de band met het kind dat in je
Uitg. Michon, prijs 22,50. Verhalen en gedichten van
landse vrouwen over hun zwangerschap.
'De Grote Winkler Prins Wereldatlas'. Uitg. Elseviet
79,50. Geografische kaarten, satellietopnamen, thei
kaarten en statistieken, deels gemaakt met behulp van
tertechnieken.
nderen in hoogland met bergen ei
nderen in laagland met lange kar
nderen die water van ver moeten
nderen die bromfietsen kunnen b
nderen van alle rassen en talen
peesde kinderen en veel te brutal
Idee kinderen en veel te schrale
ke kinderen en veel te modale
te-kinderen en asociale
nderen van alle rassen en talen
nderen in landen waar molens m
nderen in landen met toververha
nderen in regen die neer blijft dal
nderen in veel te veel zonnestrale
nderen van alle rassen en talen
Van onze correspondent Rink Drost
De elektronische data-overdracht mag dan storme iar
hand de wereld veroveren, de televisie mag dan reken
de steun van steeds meer satellieten, de consumenl
dan op videoband zijn-geliefde informatie aanschoui
vastleggen, het boek heeft zich volstrekt nog niet ge
nen gegeven. De populariteit van het gedrukte wo
nog ongebroken. Waarom? Iedere boekenliefhebber
zijn eigen redenen. En al die boekenliefhebbers ziei
redenen een keer per jaar stevig bevestigd in Frankfi
de Buchmesse.
Van woensdag 7 tot en met
maandag 12 oktober staan de
deuren van de Frankfurter
Buchmesse weer open. In de
eerste plaats is het een vak
beurs, voor schrijvers, uitge
vers, drukkers en boekenver
kopers. Maar de gewone parti
culiere boekenliefhebbers zijn
's middags ook welkom. En die
komen dan ook, zij het niet in
horden. Vorig jaar telde de
Messe ruim 180.000 bezoekers.
Eigenlijk niet eens zo veel in
verhouding tot wat ze kwamen
bekijken. Want er waren
320.000 titels. Op de internatio
nale autotentoonstelling in het
zelfde gebouwencomplex, en
kele weken geleden, kwamen
meer dan een miljoen bezoe
kers af. Ook elektronica-expo-
sities, zoals de Firato, mogen
zich in veel grotere bezoekers
aantallen verheugen.
Deste verwonderlijker mag
het daarom heten, dat het met
de boekenverkopen nog steeds
zo goed gaat. De boekhandel in
Duitsland althans kan terug
zien op een uitstekend jaar,
waarin opnieuw meer boeken
werden verkocht dan een jaar
eerder. Niettemin worden de
ontwikkelingen bij de elektro
nische media nauwlettend ge
volgd. En niet alleen dat. Me
nige databank en commerciële
tv-zender aan beide
van de Oceaan is in
van uitgevers.
De jaarlijkse show in!
furt heeft zich al kort
eerste keer, in 1949, onl
tot de veruit belangrij
kenbeurs ter wereld. Fr:
is nu het internationakl
punt van de Engelstalige
vers, die de boekenmari
heersen. Veruit de mi
ken die wereldwijd v<
nen, zijn in de Engelse
steld, of het nu gaat om
schappelijke boeken of
lettrie.
Na een stagnatie in]
(5.600 uitgevers uit 79
in het aantal exposant
er vorig jaar sprake vt
merkbare stijging: 7.005
santen uit 86 landen,
zet de stijgende trend di
komen 7.100 exposanten,!
landen.
Uiteraard is de Boni
bliek op deze 39-e Bui
weer het sterkst vertegen]
digd, met 1910 ex]
Daarbij steekt de DDR,
schamel af. Groot-Brit
is, op flinke afstandL
met 888 exposanten,
bestaan 157 uit s;
kingsverbanden van uit
Nederland blaast met 2ï|
viduele uitgeverijen w
redelijke partij mee.
t zijn maar drie van de zes
ipletten van een gedicht
t Willem Wilmink speciaal
or de kinderboekenweek
aakte. Om die mee te helpen
■ren, kwamen woensdag
deren uit alle delen van
jderland naar Amsterdam.
waren dertig bussen
ër nodig en op elke bus
>nd een dichtregel. Het was
n rijdend gedicht van wel
meter lang! Die regels
ven de hele maand okto-
op de bussen staan en alle
ns dat je zo'n stukje gedicht
la
ee
bi
in
bi
Pr
ve
m
tj€
ZG
nc
m
en
ac
ro
hdi
stranden langs de Adriatische
londerd kilometer lang. Het watei
£n gebied van meer dan duizend
een leven meer in de zee te vinder
of geworden', zei de Italiaanse mil
j Langs de rivier de Po staan hee
hdustrieën. Het afvalwater uit di
per en dat heeft gezorgd voor deze
i krijgt thuis vast wel eens
je kop als je zomaar het
cht laat branden of water
lit de kraan laat lopen. Je
boet namelijk een beelje zui-
jig zijn met energie en water,
at is beter voor het milieu,
aarom staan er ook vaak
ciale containers op school-
Jeinen; daar kun je batte-
ijen uit je walkman in gooi-
Als je die bij het gewone
fval doet, kan het spul uit de
atterijen in de grond drup-
elen en daar wordt die niet
eter van. De Brabantse Mi-
Van onze correspondent Roger Simons
LONDEN - De vijf juryleden die straks de winnaar of win
nares van de fel begeerde Booker-prijs zullen kiezen, heb
ben kortgeleden op de gebruikelijke manier zes namen van
bekende Britse auteurs op de voordracht geplaatst. De
prijs van 15.000 pond wordt op 29 oktober met veel luister
uitgereikt in Londens Guildhall. Voor de Britse literaire
wereld is dat de belangrijkste gebeurtenis van het jaar.
Scene uit de Pirnadello-verfilming 'Kaos'.
- foto archief de stem
Door Wim van Leest
De Italiaanse schrijver
Luigi Pirandello kreeg hier
vooral bekendheid als de
schrijver van de verhalen
die als basis dienden voor
de film 'Kaos' van de ge
broeders Taviani. Piran
dello schreef ook 'Het dub
belleven van Mattia Pascal'
dat door de VPRO eerder
dit jaar in een eigentijdse
bewerking in serievorm
werd uitgezonden.
Genoemde werken zijn maar
een klein deel uit het immense
oeuvre van Pirandello. Hij
schreef vele romans en toneel
stukken en deed honderden
korte verhalen het licht zien. In
1934 kreeg hij de Nobelprijs
voor de literatuur.
Vijf nog niet in het Neder
lands vertaalde verhalen zijn
nu gebundeld in 'Het naakte le
ven' dat bij de Hema verscheen.
De vijf verhalen zijn 'Tante
Michelina', 'De imbeciel', 'Me
neer aardbeving', 'Het naakte
leven' en 'Met andere ogen'.
Wie vertrouwd is met het
werk van Luigi Pirandello of
wie 'Kaos' of 'Mattia Pascal'
heeft gezien, weet dat de ver
halen van Pirandello altijd een
les bevatten. Het uitzonderlijke
van Pirandello schuilt 'm
hierin dat dat vrijwel nooit de
les is die er op het eerste ge
zicht te leren valt. Zijn verha
len, dus ook die in 'Het naakte
leven', bevatten bijna steevast
minstens één dubbele bodem.
Pirandello vertelt een soort
parabels. De lessen die de
hoofdpersonen in de verhalen
te slikken krijgen, zijn niet al
leen op die 'enge' verhaalsitua
tie van toepassing, maar gelden
wel degelijk ook in breder ver
band.
De verhalen van Luigi Pi
randello spelen zich af in een
Italië dat zich op een keerpunt
bevindt. De industriële revolu
tie en de daarmee gepaard-
gaande verstedelijking botsten
met het leven op het achterge
bleven, streng katholieke plat
teland. In de verhalen in 'Het
naakte leven' uit zich die bot
sing veelal in een ontmoeting
tussen wereldwijze, bereisde
stedelingen en mensen die
nooit verder gekomen zijn dan
de eigen geboorteplaats of -
streek. Pirandello verhaalt
over de overgang van een oude
naar een nieuwe tijd en die
overgang gaat schoksgewijs,
zowel in het uiterlijke dage
lijkse leven als in de belevings-
f
wereld van zijn verhaalfigu
ren.
In zijn verhalen maakt Luigi
Pirandello' gebruik van een
bloemrijk proza. Soms geeft hij
van zijn hoofdpersonen niet
meer dan een ruwe schets. An
dere keren geeft hij een zeer
gedetailleerd beeld en zie je als
het ware de hoofdpersonen in
een Tavianiaanse vormgeving
voor je.
Pirandello's kijk op de men
sen en op de wereld om hem
heen is een mengeling van
mildheid, spot en meedogenloze
scherpte. Hij verhaalt over
klein en alledaags leed en weet
en passant de psyche van de
mens haarfijn te ontrafelen.
'Het naakte leven' van Pi
randello is de tweede literaire
uitgave van het grootwin
kelbedrijf Hema. Eerder
verscheen al 'Hele dagen in
de bomen' van Marguerite
Duras. De Hema is van plan
om in het vervolg in eigen
beheer voor lage prijzen li
terair werk uit te blijven
brengen. Namen van
auteurs staan echter nog
niet vast.
Luigi Pirandello: 'Het naakte
leven'. Uitgave Hema, prijs
ƒ5,75.
De zes kandidaten van 1987
zijn: 'Anthills of the Savannah'
door Chinua Achebe (een Nige-
riaan die in Londen 'de groot
vader van de Afrikaanse lite
ratuur' wordt genoemd en al 20
jaar geen nieuwe roman meer
had geschreven); 'Chatterton'
door Peter Ackroyd; 'Circles of
Deceit' door Nina Bawden;
'Moon Tiger' door Penelope Li
vely; 'The Colour of Blood' door
Brian Moore en 'The Book and
the Brotherhood' door Iris
Murdoch.
Voor auteurs die op de voor
dracht staan - en bijzonder
voor de uiteindelijke winnaar
of winnares - is de Booker een
garantie om schatrijk te wor
den. Nu de genoemde zes het al
zo ver hebben gebracht, tellen
de literaire kwaliteiten van
hun werk haast niet meer mee.
In 1984 snoepte Anita Book-
ner de Booker-prijs weg met
Iris Murdoch.
foto archief de stem
haar roman 'Hotel du Lac'.
Vóór die tijd werden van een
nieuw boek van haar telkens
hooguit 2.000 exemplaren ver
kocht. Haar nieuwste roman,
'A Friend from England', staat
momenteel bovenaan de lijst
van bestsellers; Hij is alle be
kende namen zó voorbij sneld.
Kingsley Amis, de Booker-
prijs winnaar van afgelopen
jaar, was een populaire keuze.
Alle boekhandelaren en het
publiek waren met zijn verkie
zing in hun schik. Amis' uitver
koren roman, 'The Old Devils',
stond direct op de bestsellers
lijst. Van de gebonden uitgave
van dit werk werden meer dan
100.000 exemplaren verkocht.
De Booker-prijs is nog vrij
jong. Hij werd in 1969 gelan
ceerd door de Britse suikergi
gant Booker McConnel, met
kantoren in de City van Lon
den, die toen al een poosje 'ook
eens wat anders' deed met fi
nancieel erg waardevolle con
tracten waarin romans van
Agatha Christie en Ian Fle
ming de hoofdrol speelden.
In het begin trok de uitrei
king van de Booker-prijs,
waaraan een wel enig prestige
was verbonden, niet erg de
openbare aandacht. Maar in
1980 kwam er verandering. Dat
jaar deed zich de titanenstrijd
voor waarin het ging om
'Earthly Powers', van Anthony
Burgess, en 'The Rites of Pas
sage', van William Golding.
Het publiek werd wakkerge-
schud en intersseerde zich van
dan af regelmatig voor het
jaarlijkse Booker-gebeuren.
Sedertdien is de Booker een
prijs die door alle Britse
auteurs en uitgevers wordt be-
Anita Brookner. - fotoap
geerd. Bij laatstgenoemden
steekt vooral de forse stijging
van de verkoop van de zes boe
ken die op de voordracht staan
de ogen uit. Peter Mayer, de
grote baas van Penguin Books
besefte dit voordeel al toen de
Booker-prijs nog lang niet zo
populair was als dit vandaag
de dag het geval is.
Hij koopt telkens zo snel mo
gelijk alle beschikbare paper
backrechten van de zes werken
die ongeveer een maand vóór
de uitreiking van de prijs op de
zogeheten 'shortlist' worden
geplaatst.
De jury van dit jaar staat on
der het voorzitterschap van
P.D. James, Groot-Brittanniës
top-auteur van detectivero
mans. De andere juryleden zijn
journalist John Thompson, di
recteur van de Britse commer
ciële radio, de biograaf Lady
Selina Hastings, de zwarte
ITN-nieuwslezer Trevor
McDonald en de Schotse ro
manschrijver Allan Massie.
Het is wat men in Groot-Brit-
tannië noemt 'een middle of the
road'-groep, die tot nu toe een
weinig controversiële keuze
heeft gedaan.
De Britten kunnen tegen
woordig in sommige gokwin-
kels een deel van hun zuur ver
diende pondjes wagen op de
auteur die naar hun mening op
29 oktober de Booker-prijs in
ontvangst zal nemen. Deze
plechtigheid in Londens Guild
hall komt integraal op de tv.
Vele Britten geven Iris Mur
doch, die door miljoenen lezers
wordt bewonderd en de
Booker-prijs al eens heeft ge
wonnen, opnieuw een goede
kans. Maar Brian Moore en Pe
nelope Lively zijn ook sterke
kanshebbers.
Door Henk Egbers
Osvaldo Soriano is een Ar
gentijns schrijver die tij
dens het militair bewind in
ballingschap leefde. Hij
schreef in die periode en
kele boeken, waarvan eer
der de Nederlandse uitgave
'Geen tranen, geen verge
ten' door De Knipscheer
werd uitgegeven. Nu is
Cuarteles de Invierno, ge
schreven in 1982, door Anna
Maria Carvalho en Harrie
Lemmens in de Neder
landse vertaling als 'De
laatste roes' verschenen.
Een zeer ironische roman,
die de banale menselijke
kanten van een dictatuur
aan de kaak stelt.
De Argentijnse militairen heb
ben een volksfeest georgani
seerd in een provinciestadje.
Een van oudsher bekende zan
ger en een sleetse bokskam
pioen zijn uitgenodigd om dat
feest op te luisteren. Beide
mannen worden met elkaar ge
confronteerd; twee uiteenlo
pende werelden. Wat ze ge
meen hebben is hun afkeer én
medewerking aan dit niet on
verdachte militaire festijn.
De zanger is de verteller.
Vlak voor zijn optreden wordt
hij uitgewezen, omdat hij poli
tiek niet deugt voor de militai
ren. Bokser Rocha is een uitge
slapen domme kracht die de
plaatselijke grootheid - een mi
litair - wel zal vloeren. Het
pakt allemaal anders uit. Beide
mannen gaan onderuit, maar
op een manier die 'het volk en
de strijdkrachten' niet siert.
Een sleutelpositie daarbij
speelt een advocaat, die een ad
vocaat van de duivel blijkt. Hij
eet van alle walletjes. Verder is
de zwerver Mingo een tragi
sche figuur, waarop de solda
ten hun frustraties afreageren
tot de dood toe.
Soriano ironiseert de pijn
lijke ervaringen in het dictato
riale Argentinië op een manier,
die het extreme van die periode
levensecht maakt. Oorlogssi
tuaties zijn altijd gewoner dan
historischer boeken
vertellen. Soriano is jour
en hanteert daardoor
«federatie werkt al jaren
ir een schonere bodem en
lonere lucht Dit jaar be-
lan ze vijftien jaar en om
it te vieren hebben ze een
ikenwedstrijd bedacht.
De opdracht is: bedenk een
iuis waarin mensen wonen
ie rekening houden met ons
lilieu. Je mag zelf kiezen
'at je tekent, een heel huis
inder voorgevel) of alleen
droge taal. Tevens is hijs e keuken bijv. Je mag teke-
■----ir en heeft de: en of schilderen, in zwart/
scenische efi»it of in kleur, dat moet je al-
.maal zelf weten.
rio-schrijver en heeft dei
oog voor
Beide kwaliteiten komen
boek aan de orde.
Dit boek is evenals
tranen' verfilmd. 'Geen t'
werd uitgebracht tijdei
presidentsverkiezing en
tegelijk een succes en een
rol, omdat het Argentijn;
litieke leven in zijn hemd
wordt. Soriano (1943); tul je wel zien dis ih Itruihm.
van 1976-1983 in balling Ct moed met op
In Parijs gaf hij
Cortózar het tijdschrih
Censura uit. 'De laatste n
een roman waarin de
van Argentinië op een oris
manier voelbaar wort
maakt. Lachen en huilen 1
dikwijls niet ver uit ell
Osvaldo Soriano: 'De
roes'. Uitg. In de Knipsel*
AMSTERDAM (ANP)'
een programma van;
ziek, toneel, lezingen,®
sities en het uitgeven
een aantal publikatie
dit jaar de 400-ste gel#
dag van de grote N#
landse dichter Joost
den Vondel (17 nove«
1587-5 februari 1679)
den herdacht.
Ter gelegenheid van dj]
ning van de tentoon*
'Vondel, het epos van
bachtelijk dichterschap,
de Koninklijke Bibliotn
Den Haag een feest*
eenkomst worden ge!1
Diverse sprekers zuil®
voordrachten houden <>v
reeks van kanten van he
terschap van Vondel.
d
b
v
ie
v
ji
1'
E
F
5
V
e
tff C£
ff27/v TBlT:
