Vertrek van Barschel lost niets op
N UTREC
Sint tracht PvdA te winnen voor vernieuwing
Sociale advocatuur gaat een vuist maken
Wapenembargo en
VN-vredesmacht in Golf
niet realiseerbaar
koekje van eig
-oonmatiging r
OPPOSITIEPARTIJ MOET IDENTITEITSPROBLEMEN VAN ZICH AFSCHUDDENl perveen (Noord-Holland)
)E STEM CQM
-DESTEM-
OPPOSITIE EIST ALSNOG 'GROTE SCHOONMAAK' IN SCHLESWIG-HOLSTEIN
hSTEMBINNENLAIS
5N HAAG - Als gevolg
in de militaire ziekenh
or niet-militair personee
NIEUWE VERENIGING PAREERT 'AANVALLEN OP SOCIALE RECHTSHULP'
DE VERENIGDE Staten
maakten gisteren bekend
dat zij voorlopig afzien
van hun poging de Veilig
heidsraad van de Ver
enigde Naties ertoe te
brengen een tweede reso
lutie aan te nemen waarin
sancties - zoals een wa
penembargo - worden op
gelegd aan Iran. De kansen
op een effectief wapenem
bargo worden door des
kundigen zeer klein ge
schat.
Na overleg tussen de minister
van Buitenlandse Zaken
George Shultz en zijn Sovjet-
russische collega Edoeard
Sjevardnadze is overeengeko
men Iran een nieuwe kans te
geven zijn instemming te be
tuigen met de eerste resolutie
van de V-raad, waarin Iran
en Iraq zijn opgeroepen een
staakt-het-vuren in acht te
nemen. Een tweede resolutie
zou volgens waarnemers op
dit moment niet de instem-,
ming krijgen van de Sovjet
unie.
Sjevardnadze drong deze
week in zijn toespraak tot de
Algemene Vergadering van
de VN aan op het sturen van
een VN-vredesmacht naar de
Golf. Deze zou in de plaats
moeten komen van de deels
zelfstandig opererende, deels
samenwerkende eenheden die
de VS, Groot-Brittannië,
Frankrijk, Italië, de Sovjet
unie, en op termijn Nederland
en België in het gebied hebben
om de scheepvaartroute open
te houden.
De afgelopen anderhalve
week is duidelijk geworden
dat Iran - dat tot nu toe de
eerste resolutie expliciet heeft
aanvaard noch afgewezen -
mogelijk zal instemmen met
de oproep van de V-raad, in
dien de raad ook bereid is een
onderzoek in te stellen waar
bij de 'agressor' voor het Golf-
conf liet wordt aangewezen.
Zoals bekend is Iran van
mening dat het Iraakse be
wind van president Saddam
Husayn de oorlog tussen beide
landen begon, door op 22 sep
tember 1980 de grensrivier
Shatt al-Arab over te steken.
Volgens Baghdad reageerde
Iraq hiermee slechts op een
Iraanse aanval van 4 septem
ber.
Indien geen voorwaarden
worden gevonden waaronder
Iran alsnog met de eerste re
solutie zal instemmen, zullen
de VS mogelijk opnieuw
trachten de permanente leden
van de V-raad te scharen ach
ter een tweede resolutie,
waarmee een wapenembargo
tegen Teheran van kracht zou
moeten worden. Op dit mo
ment heeft slechts de Britse
regering van premier Marga
ret Thatcher laten weten
voorstander van een derge
lijke maatregel te zijn.
Diplomaten in de Golf heb
ben evenwel regelmatig ver
klaard dat een wapenem
bargo tegen Iran meer van
symbolische dan effectieve
waarde zal zijn. Het bewind
van ayatollah Khomeini heeft
nooit onder stoelen of banken
gestoken dat het, op wat het
noemt, de 'vrije' (zwarte)
markt voldoende wapens kan
betrekken.
Minister Van den Broek:
voorstander van een VN-
vredesmacht in de Golf.
FOTO DE STEM /JOHAN VAN GURP
Bovendien is van westerse
landen die momenteel met
marineschepen in de Golf ac
tief zijn gebleken dat de be
reidheid bestaat Iran van wa
pens te voorzien. Het Iran-
gate-schandaal spreekt daar
over duidelijke taal. En in
Groot-Brittannië onderzoekt
de Britse douane de betrok
kenheid van zo'n 50 bedrijven
bij leveranties van onder an
dere anti-tankraketten en
kleinere wapens aan zowel
Iran als Iraq.
„Een wapenembargo kan
nooit waterdicht zijn", meent
een westerse diplomaat in de
Golf. Na de val van de sjah in
1979 heeft Iran volgens des
kundigen in acht jaar tijd een
groot netwerk opgebouwd
aan contacten met de 'duistere
wereld van illegale wapen
handelaars'. Bovendien is het
land meer en meer in staat
gebleken zijn eigen munitie
industrie op te bouwen.
Teheran zou op de zwarte
markt voor zijn wapens onge
veer twee maal zoveel moeten
neerleggen dan bij officiële
transacties. In de Golf gaat
men er echter niet van uit dat
een wapenembargo de prijzen
zal doen stijgen. De smokkel
van wapens levert weinig
problemen op vanwege de
zeer uitgebreide grenzen zo
wel op het land als aan de
kust. In militaire kringen
leeft de overtuiging dat Iran -
bekend om zijn islamitische
dadendrang maar ook om zijn
talent voor improvisatie -
steeds wegen zal vinden om
zijn wapenarsenaal op peil te
houden en zelfs uit te breiden.
Een maritieme VN-vredes
macht in de Golf is voorge
steld door Sjevardnadze. De
Nederlandse minister van
Buitenlandse Zaken Van den
Broek zei deze week in New
York eveneens voorstander
van een dergelijke internatio
nale vredeseenheid te zijn. De
VS menen dat een dergelijke
vredesmacht 'niet praktisch'
en 'moeilijk te verwezenlij
ken' is.
Tenslotte kan een mari
tieme vredesmacht een be
stand tussen Teheran en
Baghdad slechts gedeeltelijk
afdwingen. Beide mogendhe
den zijn immers ook voortdu
rend op het land met elkaar in
gevecht. De landsgrenzen zijn
niet alleen nauwelijks af te
sluiten voor de smokkel van
wapens, zij zijn door hun uit
gestrektheid moeilijk door
VN-troepen te bestrijken.
(RTR)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje®076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
\jsii ox jluivx non i cnunuiMU L.n i t-nunu cu olt i i_iviui_n i ju
Door Rink Drost
HET VERTREK van de
christendemocraat Uwe
Barschel als minister-pre
sident van Schleswig-Hol-
stein heeft objectief gezien
de politieke problemen in
de noordelijke deelstaat
alleen maar groter ge
maakt.
Nu hij niet de nieuwe leider
van de deelstaatregering
wordt, is de coalitie waar de
CDU en de FDP naartoe wer
ken onmogelijk geworden.
CDU en FDP hebben sa
men 37 van de 74 landdagze
tels. Alleen met de gedopg-
steun steun van minstens éen
ander landdaglid zou zo'n re
gering kunnen regeren. De 36
afgevaardigden van de so
ciaaldemocratische SPD
peinzen niet over steun aan
zo'n regering. Zij vinden dat
ze als veruit grootste fractie
en als winnaars van de ver
kiezing van dertien dagen ge
leden zelf moeten meerege-
ren.
Alleen de ene vertegen
woordiger van de Deense
minderheidspartij SSW,
Karl-Otto Meyer, zou een
CDU-FDP-regering in het
zadel kunnen houden. Maar
Meyer heeft vrijdag na de be
kendmaking van Barschel
alle hoop van CDU en FDP op
steun getorpedeerd. Zijn stem
is nu voor de kandidaat van
de grootste partij. En dat is
Björn Engholm van de SPD.
Echter, SPD en SSW samen
halen ook maar exact de helft
van het zeteltal. En een mi-
nister-president kan slechts
met een meerderheid van
stemmen worden gekozen.
Met zijn wisseling van
kamp heeft Karl-Otto Meyer
vrijdag de sleutelpositie door
gespeeld naar de FDP. Zodra
die laat weten in zee te willen
gaan met de socialisten, is de
patstelling doorbroken. Maar
FDP-lijsttrekker Wolf-Dieter
Zumpfort stelde zich vrijdag
middag stoer op. „Het vertrek
van dr. Barschel verandert
niets aan onze verkiezingsbe
lofte", zei hij tegenover de
verzamelde pers. „Wij blijven
met de CDU praten over de
vorming van een coalitie. De
moeilijkheden zijn te over
zien: CDU en FDP hebben sa
men 37 zetels en de SPD heeft
er maar 36." Met dat stand
punt stopte Zumpfort de sleu
tel terug in handen van Karl-
Oto Meyer.
Meer gelijk dan Zumpfort
lijkt de voorzitter en bonds
dagfractieleider van de SPD
te krijgen. „De partijen in de
Schleswig-Holsteinse land
dag staan nu eens te meer
voor de taak, naar oplossin
gen te zoeken, hoe de deel
staat een handelingsbe-
kwame regering kan worden
gegeven," stelde hij in een
eerste reactie.
Engholm en de Sleeswijk-
Holsteinse sociaaldemocraten
hebben zich bereid verklaard
de verantwoording over te
nemen. Met het oog op de dui
delijke uitspraken van de af
gevaardigde van de Deense
minderheid ligt de sleutel
voor de vraag, of de deelstaat
Schleswig-Holstein een lang
durige crisis tegemoet zal
gaan dan wel spoedig weer
een stabiele regering krijgt,
bij de FDP. Weigert de FDP,
dan zijn nieuwe verkiezingen
het logische gevolg."
Het uitschrijven van
nieuwe verkiezingen is in
Schleswig-Holstein krach
tens de grondwet (Landessat-
zung) voorbehouden aan de
minister-president. Te ver
wachten is, dat de demissio
naire premier Schwarz straks
niet staat te trappelen.
Nieuwe verkiezingen kunnen,
wanneer de CDU niet be
schikt over uitstekende en in
teger te achten kandidaten,
voor de partij een nog veel
slechter resultaat opleveren
dan op 13 september al hét
geval was. Uit een nog dieper
dal kan de CDU over vier
jaar moeilijker overeind
krabbelen dan uit het huidi
ge.
Het eventueel prijsgeven
van deelname aan de rege
ring in Schleswig-Holstein
door de CDU (overigens be
staat puur theoretisch nog de
mogelijkheid van een coalitie
van SPD en CDU) heeft in
Bonn grote gevolgen. In de
Bondsraad (Duitslands 'Eer
ste Kamer', waarvan de deel
staatregeringen de samen
stelling bepalen) verliest de
CDU dan haar meerderheid.
Voortaan moet de partij dan
weer rekening houden met de
vaak eigenzinnige mening
van de Beierse zusterpartij
CSU.
Niet alleen liggen alle poli
tieke problemen na het op
stappen van Barschel nog op
tafel, maar ook is er metl
schels aankondiging nog vj
strekt geen streep gezet on„
het schandaal dat in Schla
wig-Holstein zo veel
heeft doen opwaaien. Te
zowel persmedewerker PfJ
fer als Barschel lopen nog.
derzoeken naar strafbare
ten. Daarnaast zitten er
in de staatskanselarij in
als in de partij centrale vaj]
Schleswig-Holsteinse
nog een stuk of wat pers®
die voor hun baan dan
hun politieke hachje rno
vrezen.
De CDU-voorzitter m
deelstaat, bondsminister
financiën en voorganger
Barschel dr. Gerhard Stoll
berg, kreeg van Engholm i,
een kat: „Ik verlang van;
Stoltenberg dat hij bii
zijn politieke competentifj
verantwoordelijkheid op;
neemt bij de opheldering;
deze gebeurtenissen,
wandaden moeten aan
licht komen, en vooral
in de toekomst een belanga
vermenging van partij en»
geringsapparaat, van partj
en staatsbelang, won
beëindigd."
JERDAM (ANP) - Het
uur van het Nederlands
«museum in Amsterdam
rWeegt haar collectie
nten en tijdschriften,
hrvan de oudste exem-
Len uit de zeventiende
dateren, te verkopen,
^werkers van het mu-
zeggen de collectie
t meer adequaat te kun-
beheren, nu van de
medewerkers er bin-
kort één wordt ontsla-
S
,/C weigert ons een kleine
ucturele subsidie te geven.
ilil
ionze Haagse redactie
In hoogste 190 werknemers z\
jjgen; de overigen verdwijnei
i of worden elders bij Defens
Door Max de Bok
DE PVDA-PARTIJRAAD
vergadert vandaag over
Miljoenennota en Troonre
de. Anders gezegd: over
het beleid van het kabinet
Lubbers II en wat daar te
genover te stellen. Na alles
wat daarover direct na de
presentatie van de stukken
al is gezegd, zal de uit
komst van de vergadering
weinig verrassend zijn.
De PvdA bevindt zich op een
aantal kernpunten van het fi
nanciële, economische en so
ciale beleid lijnrecht tegen
over het kabinet. Op zich is
dat voor een oppositiepartij
een klare, duidelijke positie.
Het valt de PvdA dan ook niet
te verwijten dat ze niet van
die positie afstapt. Waar het
kabinet consequent aan zijn
lijn vasthoudt mag niet van
de oppositie worden verwacht
dat ze op de tegenovergestelde
lijn gaat zwalken.
Het betekent wel, dat de
uitslag van het debat Lub-
bers-Kok tijdens de algemene
politieke en financiële be
schouwingen, begin oktober,
bij voorbaat vaststaat. Er zal
misschien, mede door toedoen
van de oppositie, hier en daar
een schroefje in het kabinets
beleid worden verdraaid,
maar het bouwwerk zal er
niet echt een ander aanzien
door krijgen. Daar voelen de
regeringspartijen niet voor en
die hebben tenslotte de macht.
Bovendien is premier Lub
bers al lang teruggekomen
van zijn veelbelovende hou
ding aan het begin van deze
kabinetsperiode. Toen zocht
hij de dialoog met Kok en
pakte sommige van diens
voorstellen op. De afspraak
om een 'tijdpad' voor het te
rugbrengen van de werkloos
heid - ieder jaar 50.000 werk
lozen minder - na te streven,
was een gevolg van de dialoog
regering-oppositie.
Men kan bewondering op
brengen voor de oppositie die
jaar na jaar tegen de muren
van het regeringskasteel aan
beukt zonder merkbaar resul
taat. Het valt zwaar het uit
houdingsvermogen nog op te
brengen en steeds met nieuwe
uitwerkingen van oude ideeën
Wim Kok, fractievoorzitter van de PvdA en Marjanne Sint, de partijvoorzitter.
te komen, laat staan met
nieuwe ideeën. Aan de mense
lijke creativiteit is een grens
als men keer op keer bemerkt
dat ze, om welke reden dan
ook, bij anderen niet aanslaat.
Dat is een beetje de positie
van de PvdA in het politieke
debat met dit kabinet, dat een
zekere arrogantie van de
macht en overtrokken tevre
denheid over eigen succes niet
vreemd is.
Goed, dat is het lot van elke
partij die langdurig in de op
positie vertoeft. Maar bij de
PvdA is meer aan de hand.
Een identiteitsprobleem. Na
de 'overwinningsnederlaag'
bij de verkiezingen van mei
verleden jaar van sluimerend,
manifest geworden. Dat heeft
enerzijds de partij een terug
slag, anderzijds een drang tot
interne bezinning bezorgd.
Liefst drie partij commissies -
een voor de organisatie, een
voor het programma en een
voor de strategie - zijn al ge
ruime tijd bezig de wapens te
smeden waarmee de opgelo
pen kater kan worden bestre
den. Kort en goed gezegd: de
PvdA heeft een nieuwe, al
thans gemoderniseerde, iden
titeit, van node en vandaar uit
een nieuwe strategie. Bij die
twee hoort een andere, vooral
soepeler, organisatie. In het
najaar komen de drie com
missies met hun rapportage.
Partijvoorzitter Marjanne
Sint is er niet afkerig van af
en toe een voorschot te nemen
op die rapportage. Wie haar
hoort uiteenzetten wat er mis
ging in de PvdA herkent in
haar de realiste die, zonder
het principiële gedachtegoed
van de sociaal-democratie op
te geven, hardop durft te filo
soferen over hoe het beter zou
kunnen. Natuurlijk komt dan
de kritiek over haar heen.
Want veel socialisten zijn nu
eenmaal mensen die niet
graag horen dat ze het fout
deden en doen, laat staan dat
ze dat gemakkelijk toegeven.
Als ze al fouten zien, schuiven
ze de verantwoordelijkheid
daarvoor al te gemakkelijk
naar structuren waar ze geen
vat op hebben.
Het was dan ook niet zo
verwonderlijk dat Sint uit
verwante kringen te horen
kreeg dat ze met haar realisti
sche uitspraken het crisisge
voel in de partij eerder aan
wakkerde dan met creativi
teit bestreed.
Het is ook nooit goed of het
deugt niet, moet ze hebben ge
dacht.
Het verhaal dat Sint kort
voor Prinsjesdag hield voor
een gezelschap van hoofdre
dacteuren en politieke redac
teuren loog er niet om. Met
een ontwapenende eerlijkheid
somde zij op waar de PvdA in
de afgelopen jaren heeft ge
faald. Socialisten, aldus Sint
kort samengevat, hebben te
veel verwacht van herverde
ling van arbeid, hebben zich
verkeken op de duurzaamheid
van massa-bewegingen, heb
ben zich vijandig-kritisch op
gesteld tegenover het be
drijfsleven, hebben van de in
dividualisering te zeer alleen
de positieve kanten gezien.
Marjanne Sint constateerde
dat ook de PvdA er niet in is
geslaagd iets in de plaats te
stellen van het verdwijnen
van oude duurzame sociale
verbanden.
Met haar eerlijke kritiek,
waarvan ze zichzelf als mede
ontwerpster van met name
het sociaal-econmomische
deel van PvdA-verkiezings-
programma's niet uitsloot,
schetste Sint een programma
voor haar voorzitterschap dat
er niet om loog. Ze haalt zich
zelf en haar partij nogal wat
op de hals. In feite probeert zij
de PvdA weer een plaats te
geven in de discussie over de
kernvraagstukken van onze
samenleving: de kwaliteit van
het werk, economische groei
en zorg voor het milieu, indi
vidualisering en het scheppen
van nieuwe sociale verban
den. Sint is daarin niet dog
matisch, maar dat wil nog
niet zeggen dat ze principiële
uitgangspunten van de so
ciaal-democratie verloochent,
zoals hier en daar wel is ge
suggereerd.
Ook schaart ze zich niet
zonder meer in het CDA-den-
ken over de verantwoorde
lijke en zorgzame samenle
ving. Daarbij beseft ze, denk
ik, heel goed dat de PvdA wat
dat betreft een snelle inhaal
manoeuvre nodig heeft omdat
het CDA de kans heeft gekre
gen - van PvdA en WD - in
die discussie het voortouw te
nemen.
Marjanne Sint erkent dat
de trend naar individualise
ring en verzelfstandiging niet
meer is te keren. Ze geeft toe
dat de PvdA op het stuk van
individualisering is doorge
schoten in die zin dat ze de be
hoefte van mensen aan sociale
geborgenheid teveel uit het
oog heeft verloren. Maar ze
zegt er tegelijkertijd bij dat
individualisering niet alleen
maar negatieve kanten heeft.
Ze wenst staande te houden
dat het proces van verzelf
standiging ook veel mensen
heeft bevrijd van knellende
sociale verbanden. Anders ge
zegd: de weer sterker wor
dende hang van het CDA tot
herstel van oude sociale ver
banden spreekt haar niet aan,
maar evenmin het WD-den-
ken dat zich laat vertalen in
de slogan:'Gewoon jezelf zijn'.
Gemeenschapsvoorzienin
gen en individualisering moe
ten niet tegenover elkaar
worden gesteld, zo redeneert
zij. In een zorgzame en ver
antwoordelijke samenleving
is ook een zorgzame overheid
nodig. En dat is niet per ses
terugtredende overheid,
het CDA propageert,
overheid als een anoniemen
ganisatie op afstand, maari
herkenbaar orgaan van;
meenschapsbelang. Een ovtj
heid die aandacht beste
aan de voorwaarden waa
mensen hun eigen leven 1
nen inrichten. En dan nietil
leen voorwaarden voor
sen die zich toch wel
redden - daarmee zou inii
dualisering alleen iets voorl
elite worden - maar juist(
vooral voor mensen die
der die hulp van de overt!
in de kou zouden komen
staan. Maar daaraan
weer toe dat een zorg
overheid niet gelijk is
omvangrijke, bureaucratisi|
overheid.
Het is maar één voort
van het maatschappij-d
van de nieuwe PvdA-voorzil|
ter, die totnutoe in haart
bare optreden - enkele i
voeringen, tal van intervieij
- welbewust is bezig
lijnen uit te zetten
zich vernieuwend
mocratisch denken.
Daarmee is dat denken n
tuur lijk nog geen gemeagfj
geworden in de PvdA, om
beseft het brede kader vanéf
partij maar al te
vernieuwing noodzakelijll
op straffe van het nog
aan de zijlijn moeten vert
ven. Maar zelfs dat I
tekent nog niet dat Snij
partijvoorzitter een
over' zal kunnen maken f
een moderne sociaal-i
cratische beweging.
Op haar beurt 1
zeer wel, dat het ongedulij
haar partij om weer
bak te komen wel eens
kan zijn dan de animo om®
ingrijpend vernieuwing;
ces een kans te geve
waarschuwt daarom
twee dingen: regeerlusttej
ten gaan voor kwaliteit1
ideeën en aanschurkent
de bestaande macht om
gewilde regeringspartner
worden bevonden.
Het wachten is op de ;j
porten van de partijcomi®|
sies. Marjanne Sint heeft'
op dat moment gewacht11
het voortouw te nemen.
idergebracht.
|t heeft staatssecretaris Van S{
wwelingen (Defensie) giste- e;
i aan de Tweede Kamer en n
[het personeel van de twee ti
(kenhuizen meegedeeld. p
Tegenover de sluiting van
i Dr. A. Mathijsen Hospitaal n
[utrecht (340 bedden) en het jc
rine-hospitaal in Overveen h
„nderd bedden) staat de
uw van een nieuw centraal H
jitair hospitaal met een be- m
rkte capaciteit van honderd m
dden. Het hospitaal wordt hf
rbonden aan het nieuwe bi
ademische Ziekenhuis in te
jecht. Het nieuwe plan'voor- ta
et verder in zes specialisten- zi
ims bij over hele land ver- ot
„DE SOCIALE advoca
tuur in Nederland is te
veel versnipperd om een
krachtige vuist te kunnen
maken tegen de voortdu
rende aanvallen van de
overheid op de sociale
rechtshulp en de sociale
rechtsterreinen".
„Juist nu de onafhankelijk
heid van de advocaat onder
druk staat, de gefinancierde
rechtshulp wordt terugge
schroefd en de sociale advo
catuur in haar voortbestaan
wordt bedreigd wordt er veel
te weinig teruggevochten.
Een landelijke vereniging
van sociale advocaten zou die
vuist wel kunnen maken en
moet er zo snel mogelijk ko
men".
Dit zegt mr. Phon van den
Biesen, sociaal advocaat in
Amsterdam en een van de
initiatiefnemers tot de op
richting van de Vereniging
Sociale Advocatuur Neder
land, de VSAN. Deze vereni
ging zal in november dit jaar
van de grond komen en Van
den Biesen verwacht dat bin
nen een jaar het grootste deel
van de ongeveer 400 sociaal
advocaten die Nederland telt
hierbij zal zijn aangesloten.
Sociale advocaten zijn
raadslieden die zich sterk
maken en partij kiezen voor
mensen met heel weinig geld.
Daarnaast wil de sociale ad
vocaat inbreken in het sys
teem van de Nederlandse
rechtshulp, die geneigd is
ieder geval apart te beoorde
len. De sociaal advocaat kijkt
verder en probeert achter de
individuele gevallen de grote
lijnen en structuren van al
lerlei onrechtvaardigheden
in de maatschappij bloot te
leggen. Met name in het sig
naleren en bekritiseren van
stelselmatige problemen ligt
de kracht van de sociale ad
vocatuur.
Een oud, maar wel bekend
voorbeeld van die kracht is
het succes dat de sociale ad
vocatuur in Amsterdam be
haalde met de onderhouds-
gedingen. De Vereniging So
ciale Advocatuur Amster
dam (VSAA), met 120 aange
sloten sociaal advocaten de
enige bundeling van krach
ten op dit gebied, signaleerde
een aantal jaren geleden het
droevige achterstallige on
derhoud bij huurwoningen.
Een aantal sociale advocaten
besloot een soort proefproces
via een kort geding aan te
spannen om het achterstallig
onderhoud in huurwoningen,
waar vooral de mensen met
weinig geld de dupe van wer
den, te laten opknappen. De
president wees dit toe en
sindsdien blijkt alleen al de
dreiging met een kort geding
een manier huiseigenaren te
dwingen de kwast en hamer
ter hand te nemen. Dagelijks
nog plukken Amsterdamse
bewoners de vruchten van
het gezamenlijk werk van
enkele sociale advocaten ja
ren geleden.
Dit soort successtukjes
echter zijn bijna alleen mo
gelijk in Amsterdam, waar
de sociale advocaten zich
binnen de VSAA gegroe
peerd hebben. Elders in het
land blijkt samen optreden
veel moeilijker omdat de so
ciale advocaten in de provin
cie geen hecht kader hebben.
Een landelijke vereniging
zou dat veranderen, waar
door veel meer mensen uit
eindelijk profijt zouden heb
ben van wat de sociale advo
catuur kan.
Volgens Van den Biesen is
een landelijke vereniging
van sociaal advocaten brood
nodig om fel stelling te kun
nen nemen tegen allerlei
maatregelen en plannen bij
de overheid om de sociale
rechtshulp uit te hollen. „Het
is schandalig hoe mak er
vanuit de sociale rechtshulp
gereageerd is op de verlaging
van de toevoegingsgrens
voor gefinancierde rechts
hulp. Als de landelijke ver
eniging er al geweest was zou
er zeker harder en feller ge
reageerd zijn", aldus Van den
Biesen.
Een ander belangrijk ge-
vechtspunt voor de nieuwe
vereniging zijn de plannen
voor contractadvocaten.
Daarbij zou de overheid toe
gevoegde advocaten niet
meer per zaak betalen maar
advocatenkantoren een be
paald jaarlijks budget geven
waarmee de advocaten toe
gevoegde zaken kunnen be
handelen.
Van den Biesen: „Een der
gelijke maatregel geeft de
overheid een fantastisch
middel te bepalen wat de
aard van de gefinancierde
rechtshulp moet zijn. Op den
duur zou via dit contractsys
teem de overheid te veel een
vinger in de pap krijgen bij
het soort zaken dat behan
deld wordt. Met als mogelijk
gevolg dat sommige proble
men, die nu door de sociale
advocatuur aan de kaak ge
steld worden, wel niet meer
gefinancierd worden".
Sinds het ontstaan van de
sociale advocatuur in 1974
zijn de meeste sociale advo
caten aangesloten bij de Ver
eniging voor Rechtshulp. De
WR is een overkoepelend
orgaan van de sociale advo
catuur, de rechtswinkels en
de bureaus voor rechtshulp.
De afsplitsing van de so
ciale advocaten naar een lan
delijke sociale advocatenclub
zou voor de WR een gevoe
lige klap, misschien zelfs de
doodklap betekenen. Van den
Biesen heeft daar wel begrip
voor, maar blijft wel het be
lang van een landelijke so
ciale advocatengroep onder
strepen. De WR werkt vol
gens hem veel te traag, te log,
te weinig alert en flexibel om
de problemen bij de sociale
rechtshulp te lijf te gaan. Wel
zou de WR, volgens hem,
een federatie-structuur kun
nen vormen waar de huidige
diverse geledingen
WR ondergebracht k®
worden. „Een soort Fjl
waar de sociale advocatj
dan een soort voedings»
zou zijn", aldus Van den®
sen.
Bestuurslid J.
van de WR erkent;
zwakke imago van de vet
ging. Volgens hem echte'J
het hoogst onverstandig^
wanneer de advocaten?",
zich buiten de WR stelt/1
WR heeft moeite actief
stuursleden in vooral
gio te krijgen. Dat maat'l
naar buiten toe niet 1
sterk. Maar dit doet me I
aan het feit dat juist ®T
menwerking tussen de1
schillende rechtshulp®-]
plines onze grote kwc" j
aldus Westhoff. j
Zaterdag vergader'-
WR over het initiatie!
oprichting van de Ver®
Sociale Advocatuur
land. Wat er van de I
moet overblijven nroe'l
bekeken worden. Va»]
Biesen en de andere
tiefnemers blijven W
plannen. „Een landeW'J
menwerking tussen
advocaten komt die K*
ten ten goede en voo
cliënten. Juist nu is'
ontbeerlijk", aldus
Biesen.(ANP)
IGENLIJK kreeg premier Lubbers
In eigen deeg, toen zijn poging o
Ivers centrale loonafspraken te m
toetsbeleid in toenemende mate
larktgericht handelen, wil Lubbers
fcrtijen op die markt - bedrijven
Intrale loonafspraken.
Ie Miljoenennota 1987 bevestigt w
let kabinet kan het probleem van -
|en oplossen. Daarvoor heeft het
ledig. De bonden, om via loonmat
Iers èn overheid te drukken, de o
►tstane financiële ruimte te laten c
patsen te scheppen.
inds 1982 zijn de vakcentrales de
B Arbeid over loonmatiging steeds
Barentegen hebben die niet zo na
Pjéle ruimte door de loonmatiging is
p nieuwe banen te creëren, maar
fijven te verbeteren. En ook toen c
pn uitswingden bleef het aandeel
lijding van werkloosheid nogal me
Ngrijpelijk dat het animo van de bo
pngsvoet voort te gaan sterk verr
pn aandeel in de welvaartsstijging
Pk nogal wat ondernemers rond
phoold personeel extra te betalen.
Pt er dit voorjaar op centraal nive
p gemaakt over loonmatiging en
ver te danken aan regeerkwaliter
pn de in de top van de vakbewegir
pning, dat de werkenden de nie
phrijven.
libbers deed toen de nogal risico*
^Proberen de ambtenaren en u
pndelen als de werknemers in de
Pnennota moest de premier echte
fnciële) ruimte voor is, omdat het
^financieringstekort nu eenmaal c
fhen centraal akkoord derhalve.
fnappijvisie van dit kabinet - teri
par het is zeer onwaarschijnlijk i
ffnatspraken zijn belofte kan waar
Chh en een half miljoen zal
iroers deze week nog eens gepr
P overleg weer op gang te brengt
■wei we begrip kunnen opbreng
puonden, is het stellen van forse
'conkosten geven onderneme
Barn om no9 efficiëntere produk
K hoor zal het aantal werklozen or
L:?n De zaken maar op z'n br
lit k y?rstand bij de sociale par
rj?' net kabinet alsnog de voorw;
jatste hartners het wél eens kun
lÜfk m°et door ambtenaren en uitl
I wandelen als de werknemers ir
hL-. yraa9- Er zijn andere mogel
u- krijgen dat ze vasthouden c
Bat l. volgend jaar niemand er
bar k T?n we al een heel eind.
Bt ik kabinet kan meer doen. Bij-
P aavies van de Raad van State o
b'n kSer5n' Een advies dat ook w
sn a zou de economie een ex
Ed4nrenlSehnelpenenderijkSb'
H f!n!? die hetaald moet worden is
Udiü?ncierin9stek°rt- Wil het kabir1
"'"9 op de schatkist zit is daar v
Sdanh?0?? e'ternatieven. In dat ver
tonnn k dereguleringsbeleid v
Kik - afbouw van huursubs
bnt lnvest,eringspremies aan d
pjwelijkser met die miliarden gr
