even
UITBLAZEN
Joden verlangen oprechte schuldbelijdenis
-H
Van den Bergh weigerde Kok inzage in boekhouding
Argentijnse hervormingen onzeker
10MMISSIE a
'ode mus
Het dier m
Loch Ness.
VATICAAN BELOOFT NIEUW DOCUMENT OVER ANTI-SEMITISME EN HOLOCAUST
>ok AWW voo
3ESTEMCOIV
DE STEM AUH TERGROND VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1987
-DESTEM-
IESTEM BINNEN!
OP HET scheiden van
de komkommer-
markt duikt plotse
ling, na een zomerlange
stilte, het Monster van
Loch Ness toch nog op.
Bij de post zit een uitnodi
ging van Bruce Taylor, de
manager van het Brits
Verkeersbureau voor een bij
eenkomst in Amsterdam, waar
we tekst en uitleg kunnen krij
gen over de zoveelste weten
schappelijke speurtocht in de
donkere en door zwevende
veendeeltjes ondoorzichtige
diepten van Loch Ness. Opera
tie Deepscan wordt volgende
maand in beweging gezet. Met
een formatie van twintig boten,
uitgerust met de modernste so-
nar-apparatuur, wordt als het
ware een gordijn van geluid
simpulsen door de hele lengte
en diepte van het meer getrok
ken.
De komkommertijd en het
Monster van Loch Ness zijn in
de volksmond onverbrekelijk
met elkaar verbonden. Per
soonlijk heb ik er altijd aan ge
twijfeld of dat verband terecht
werd gelegd. Immers: als elke
journalist weet dat zijn lezer zal
reageren: 'ach jé, het is weer zo
mer, daar heb je ze weer met
hun monster', dan zal hij zich
toch wel twee keer bedenken
eer hij erover schrijft. Tenzij
natuurlijk, toevallig in de zo
mer, onomstotelijk is vastge
steld dat het monster bestaat
en hij als bewijs daarvan de
niet mis te interpreteren foto's
voor zich op zijn bureau heeft
liggen.
Uit ons eigen redactie-ar
chief blijkt dat het Monster van
Loch Ness juist niet gerekend
mag worden tot de typische
komkommer-verhalen. We heb
ben het al vele zomers moeten
stellen zonder taal of teken van
Nessie, zoals de Schotten het
even schuwe als lucratieve
monster liefkozend noemen.
Om precies te zijn: sinds 25
juni 1975 heeft er in de drie zo
mermaanden - juni, juli en
augustus - geen woord meer
over Nessie in deze krant ge
staan. Sterker nog: van de elf
keren sinds 1957 dat er in deze
krant over het Monster werd
bericht, gebeurde dat tien keer
buiten de zomerperiode. Het
vaakst scoort de maand novem
ber met drie berichten. Twee
keer dook Nessie op in een mei
en twee keer in een aprilmaand.
Ook hartje winter schuwde
Nessie niet. Een keer werd er
over hem bericht in januari, een
keer in februari en een keer in
de maand maart. De laatste
keer dat in deze krant over
Nessie werd gepubliceerd was
op 9 april 1983, toen - volgens
de kop boven het verhaal -
Nessie 'Abraham zag', hetgeen
nonsens was want Nessie
spookt al veertien eeuwen rond
in Schotse kronieken.
De oudste waarnemer van
het monster was niet de eerste
de beste. Het was zelfs een hei
lige: Sint Columba, abt van het
klooster op het eiland Iona en
in 565 op missiereis in de
Schotse hooglanden. Columba
bericht in zijn kroniek hoe hij
zag dat een wandelaar op de
oever van het meer werd aange
vallen door 'een draak' en hoe
WIMKOCK
hij het monster verjoeg met ge
bed. Waarschijnlijk heeft hij
met krachtige stem gebeden,
want vrijwel alle waarnemers
sinds Columba beweren dat het
monster bijzonder gevoeüg is
voor geluid. Het zou zelfs op de
vlucht zijn gejaagd door het
stemgeluid van spelende kinde
ren en het dichtklappen van
een autoportier.
Door de eeuwen heen werd
met grote tussenpozen het
monster waargenomen. Bijna
duizend jaar na Columba, in
1527 beschreef ene Duncan
Campbel een verschrikkelijke
gebeurtenis waarbij 'een
schrikwekkend beest uit het
water klom en met één klap
van zijn staart drie mannen
doodde die op de oever ston
den.' In het begin van de vorige
eeuw, nadat generaal George
Wade de beroemde militaire
weg van Inverness naar Fort
Augustus, langs het langgerekte
meer, had aangelegd, groeide
het aantal waarnemingen aan
zienlijk.
De meeste wetenschappers
geloven niet dat er een geheim
zinnig groot dier in het meer
huist, maar een aantal dat te
groot is om te worden afgedaan
als een club van zonderlingen
houdt er rekening mee dat
Loch Ness verrassingen in
petto heeft. Een van de redenen
dat de wetenschap het meer tot
nu toe niet grondig heeft kun
nen verkennen is gelegen in de
geologische eigenaardigheden
ervan. Het is uitzonderlijk diep,
gemiddeld eens zo diep als de
Noordzee. Het water vult de
zogenaamde Great Glen, een
breuk in de aardkorst die
Schotland in tweeën splitst, in
een vrijwel rechte lijn van In-
verness tot Fort William. Op
elke kaart van Schotland is die
breuk in één oogopslag te zien.
Dankzij de modernste op
sporingstechnieken begint het
meer heel geleidelijk wat van
zijn geheimen prijs te geven. Zo
hebben onderwatercamera's
vastgelegd dat op grote diepte,
in totale duisternis, bij een
enorme waterdruk en een con
stant-lage temperatuur van 5
graden Celsius, kolonies onge
wervelde dieren en vissen leven.
Ook uit geologisch oogpunt is
Loch Ness van groot belang
omdat het wordt beschouwd als
een van de gaafst bewaarde
voorbeelden van een barst in de
aardkorst.
En het monster? Het pu
bliek mag smalend reageren als
de krant er weer over bericht
maar het verbergt daarmee
slechts zijn eigen nieuwsgierig
heid. Bestaat het echt? Wat is
het en hoe ziet het eruit? Voor
menige wetenschapper zijn dat
nog steeds serieuze vragen.
Morgen vertel ik u hoe het
komt dat Nessie in zekere zin
toch Abraham mocht zien in
1983.
mimiiiiiiMMiiiiiiMMMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiimimi?
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans- hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
©076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje ©076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
RsnkrolatiPC'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Jan Bouwmans
DE KLEINE joodse ge
meenschap in Nederland
waagde het als eerste in de
wereld om aan een ont
moeting met paus Johan
nes Paulus II tijdens diens
bezoek aan ons land in 1985
twee absolute voorwaar
den te stellen.
Dat waren erkenning van de
staat Israël en een vorm van
publieke schuldbelijdens voor
de medeverantwoordelijkheid
aan 2000 jaar jodenvervolging
met als toppunt het pauselijke
doodzwijgen van de holocaust
in de Tweede Wereldoorlog.
De uitslag is bekend: de ont
moeting ging niet door, hoe
wel Vaticaanse topfunctiona
rissen onder leiding van kar
dinaal Willebrands nog wel
naar Nederland waren geko
men om te zien of de zaak nog
gered kon worden. Want een
ontmoeting werd niet onbe
langrijk gevonden voor de
ontwikkeling van de betrek
kingen tussen het Joodse volk
en de R.K.Kerk in de hele we
reld.
De joodse gemeenschap in
de Verenigde Staten heeft on
eindig veel meer macht. En
ook de Amerikaanse bis
schoppen leggen in het Vati-
caan veel gewicht in de
schaal. Een andere gang van
zaken derhalve nu de ontmoe
ting van de paus met de Ame
rikaanse joodse gemeenschap
tijdens zijn bezoek deze
maand aan de VS eveneens op
springen leek te staan. Want
ook in Amerika werd in de
joodse gelederen de druk als
maar groter om aan die ont
moeting voorwaarden te ver
binden, onder meer erkenning
van de staat Israël. Deze keer
geen spoedreis van Vati
caanse topfunctionarissen
naar de VS om te redden wat
te redden viel, maar een on
derhoud van een joodse dele
gatie ten Vaticane met de
paus hoogst persoonlijk.
Resultaat van dit Ameri
kaans-joods - Vaticaanse
overleg is de aankondiging
van een document van de
R.K.Kerk over de holocaust,
waarin blijkens de berichten
de wortels van het anti-semi-
tisme zullen worden belicht
en het standpunt van de kerk
wat betreft haar relatie tot de
joden zal worden uiteengezet.
Niet dit laatste punt wekt
verwachtingen, maar de zaak
van de holocuast en het anti
semitisme. Het Vaticaan lijkt
dieper in te willen gaan op de
tweede Nederlandse voor
waarde; een zaak die alle jo
den ter wereld nog altijd zeer
hoog zit. De erkenning van Is
raël is echter ook tegenover de
Amerikaanse Joden beslist
afgehouden. Het enige wat
daaromtrent, als een soort
troost, werd meegedeeld, was
I-ij
\,v, vA-
-p J
TïïllïïC- A,
l
Moeilijke reis voor Paus Johannes Paulus
dat die erkenning in elk geval
niet op theologische gronden
en motieven uitbleef, maar
vanwege een aantal politieke
bezwaren.
Voor alles moet duidelijk
zijn dat, zonder erkenning
van de staat Israël, een bevre
digende relatie joden-katho
lieken voor alle joden is uitge
sloten. Dat obstakel blijft
evenwel voorlopig bestaan.
Maar de verwachting is ge
wekt dat aan de joodse ver
langens wat dat andere grote
obstakel betreft, de R.K.Kerk
en Shoah, in doorslaggevende
mate tegemoet zal worden ge
komen. Of zal het aangekon
digde document alleen nog
eens systematisch herhalen
wat concilie, paus en Curie
instanties daarover de afgelo
pen 25 jaar hebben gezegd?
Want van Roomse zijde be
zien heeft de relatie tot het jo
dendom de afgelopen 25 jaar
wel een gedaanteverandering
ondergaan. Die werd ingezet
door het Tweede Vaticaanse
Concilie met het decreet 'No
stra aetate' waarin werd af
gerekend met het eeuwenoude
idee het joodse volk te be
schouwen als een door God
gestraft volk voor de dood van
Jezus van Nazareth. Dat idee
is een van de wortels geweest
die het anti-semitisme heeft
gevoed of op zijn minst heeft
vergoeilijkt. Op deze stap
volgde het aanknopen van di
recte contacten. Naar binnen
toe volgde, daartoe van ho
gerhand met alle kracht ge
stimuleerd, de herontdekking
van de intense verwantschap
van joden en christenen, hun
familieband. Je zou bijna
kunnen zeggen dat er na eeu
wen het einde van een fami
lievete in zicht kwam. En fa
milievetes zijn, zoals bekend,
hardnekkig, gaan niet zelden
met moord en doodslag ge
paard en laten zich vanwege
de ingewreten emoties slechts
•langzaam en vaak moeizaam
oplossen.
De gedaanteverandering
vond zijn voorlopige bekro
ning in 1985 toen het Vati
caanse document 'Joden en
Jodendom in de prediking en
de catechese van de katho
lieke kerk' werd uitgebracht.
Dit document bevat aanwij
zingen en richtlijnen hoe in de
katholieke leer voortaan over
het jodendom en de joden ge
sproken moet worden: met
volledige erkenning en res
pect en met erkentelijkheid
voor wat de kerk aan het
joodse volk te danken heeft en
het verschuldigd is.
Dit alles is naar joods ge
voel niet voldoende. Waar
blijft de schuldbelijdenis van
de kerk aan de eeuwenlange
jodenvervolgingen? Vooral:
waar waren de kerk en zijn
Van onze
verslaggevers
DEN HAAG
„Ik zou het
oord
Iraude hier
iet meer
illen ho-
de onderste steen
boven
bou w-enquête
paus tijdens de holocau:
Over de hulp van individuel
katholieken in diverse landL
bestaat geen misverstar! Met ingehouden woede trachtte
Over het publieke zwij,-. de belegger J.C. vanSpronsen
van paus Pius XII best;, gisteren, op de derde dag van
echter nog altijd een de verhoren in de bouwenquê-
troverse, waarbij de scht te, de misvatting recht te zetten
ié volgens hem over de bouw-
'faire bestaat.
leggers vulden de formulie-
.1 van Volkshuisvesting wel
waar niet naar waarheid in,
aar dat deden ze met de wel-
illende medewerking van de
btenaren. Wat ze zoge-
aamd te veel aan subsidie
ontvingen, leidde immers
lijn niet tussen joden en
tholieken loopt. Een man
Simon Wiesental oordeelt
sitief over het optreden v;
Pius XII. Pausen na hem h<
ben wel stelselmatig geba:
gemaakt; ook gebaren die
de richting wezen van een
sef van schuld en medeve
antwoordelijkheid. Ze hebbi
het bij sommige gelegenhar
ook voor Israël opgenomen.
Maar altijd indirect,
omtrekkende beweging!
Daarom heeft de twijfel ov
de katholieke kerk de y
tot nu toe nooit echt losgel
ten. En dan is een ontvani
van de omstreden Oosi
rijkse president Waldhe;
ten Vaticane een feit, dat
gegroeide vertrouwen w<
voor een groot deel teni!
doet. Het is zonneklaar: om BOTTERDAM (ANP) - DJ
STSSinvS,S«"ïi,»iten moeten ondememe,
Uni
het Vaticaan in het beloofd
document heel direct en zo)
der uitvluchten schuld mi
ten belijden voor het histoil
sche aandeel van de katholij
ken voor de jodenvervolj
gen, wil van een echte sl
voorwaarts in de relaj
sprake kunnen zijn.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Het gisteren
opgestapte PvdA-kamer-
lid Harrie van den Bergh
heeft steeds - met een be
roep op privacy - gewei
gerd om fractievoorzitter
Kok inzage te geven in zijn
financiële huishouding.
Een nadrukkelijk verzoek van
Kok naar aanleiding van ge
ruchten over twijfelachtige
aandelentransacties heeft
Van den Bergh al in een vroeg
stadium naast zich neer ge
legd.
Dat zei fractievoorzitter Kok
gistermiddag tijdens een
persconferentie naar aanlei
ding van het besluit van Van
den Bergh (45) om uit de
Tweede Kamer te vertrekken.
Van den Bergh was sinds
juni 1977 lid van de Tweede
Kamer voor de PvdA. Hij
hield zich vooral bezig met
defensie-aangelegenheden,
voor welk doel hij ook lid was
van enkele internationale or
ganisaties zoals de West-
Europese Unie (WEU).
Drs. Harry van den Bergh
(45) is 'opgegroeid' in de Partij
van de Arbeid. Zo was hij me
dewerker van de PvdA-frac-
tie in de Tweede Kamer, we
tenschappelijk medewerker
van het Koos Vorrink Insti
tuut en internationaal secre
taris van de partij.
In de Tweede Kamer,
waarvan hij sinds 1977 deel
uitmaakte, hield hij zich in
hoofdzaak bezig met defen
sie-aangelegenheden. Tot de
kamerverkiezingen van 1986
was hij voorzitter van de
vaste Tweede-kamercommis
sie voor defensie. Nadat het
voorzitterschap was overge
gaan naar de WD bleef hij
lid van de commissie.
Tijdens zijn kamerlidmaat
schap bekleedde Van den
Bergh tal van nevenfuncties,
zoals lid van de Raad van
Europa, de West Europese
Unie (WEU), de Atlantische
Commissie en het Internatio
nal Institute of Social Studies.
Hij is voorzitter van de Stich
ting 'Vrienden van Anatoli
Stsjtransky', lid van het be
stuur van de Stichting Maat
schappij en Krijgsmacht en
lid van bestuur van de Stich
ting Joods Maatschappelijk
werk.
Van den Berghs weigering
om Kok zijn boeken te laten
zien voorkwam dat er snel in
zicht rees over de juistheid
van de bewering dat Van den
Bergh met voorkennis han
delde in aandelen Fokker.
In een brief aan fractie
voorzitter Kok en aan kamer
voorzitter Dolman schrijft het
omstreden kamerlid dat hij
nog steeds afstand neemt van
'recente beweringen en insi
nuaties in de pers' over zijn
aandelenhandel.
Fractievoorzitter Kok gaf
gisteren toe dat Van den
Bergh door de weigering de
indruk wekte een scheve
schaats gereden te hebben
met zijn handel in aandelen
Fokker, 'maar ik moest zijn
beroep op de grenzen van pri
vacy respecteren'.
Omdat Kok niet samen met
een deskundige in de boeken
van Van den Bergh mocht
kijken, stelde de fractievoor-
ziter uiteindelijk voor om een
onafhankelijk deskundige
(accountant Dubois) in de arm
te nemen. Die accountant kon
alleen concluderen dat voor
kennis niet te bewijzen viel.
Kok bevestigde gisteren - zo
had Dubois hem desgevraagd
verzekerd - dat Van den
Bergh alleen aan de aandelen
Fokker 12 mille heeft overge
houden. „Maar daaruit kun je
niet concluderen dat er sprake
was van voorkennis," aldus
Kok.
Van den Bergh was giste
ren voor commentaar niet be
reikbaar, wel was zijn brief
aan Kok, Dolman en zijn frac
tiegenoten beschikbaar. Van
den Bergh blijft van mening
dat er feitelijk geen aanlei
ding is om uit de Tweede Ka
mer te vertrekken. Maar de
voortdurende discussie en on
rust rondom zijn persoon acht
Van den Bergh onverant
woord voor fractie en partij.
Kok is van mening dat Van
den Bergh „een reële taxatie
over zijn politiek functione
ren maakte" door zijn besluit
om te vertrekken. „Het is een
persoonlijke tragedie als
iemand op deze wijze een
punt moet zetten achter zijn
parlementaire carrière," al
dus Kok die tijdens de pers
conferentie aanvankelijk
uiterst voorzichtig reageerde,
maar allengs nadrukkelijker
afstand nam van Van den
Berghs handelwijze.
Kok zei geen spijt te hebben
van het besluit van de fractie
eind vorige week om een punt
te zetten achter de 'affaire
Van den Bergh'. „Publikaties
deze week over het bedrag dat
Van den Bergh overhield aan
zijn speculatie zijn weliswaar
nieuw voor de publiciteit,
maar die waren al aan Dubois
(de accountant.red.) gebleken.
Uit dat bedrag is op zich niets
af te leiden," meent Kok.
De PvdA-leider vindt dat
er pogingen ondernomen
moeten worden om - in navol
ging van een lijst met neven
functies - een lijst aan te leg
gen met financiële belangen
van kamerleden. Volgens Kok
moet eerst gepoogd worden
om zoiets voor het hele parle
ment te regelen. „Als dat on
mogelijk is, moeten we in
eigen FVdA-kring maar eens
zien wat we kunnen doen."
Kok heeft Van den Bergh
lange tijd in bescherming ge
nomen omdat er „gewoonweg
niets te bewijzen viel". Maar
de fractievoorzitter liet er
geen misverstand over be
staan dat hij Van den Bergh
privé enkele malen van zijn
ongenoegen over diens aande-
Harry van den Bergh
- foto de stem/johan van
eer dan nu het geval is zoud
iezen welke wetenschapsgeb
len of juist afstoten.
jk moeten de universiteiten
teer risico's durven nemen
ar te investeren in verbete-
ing en vernieuwing van on-
'erwijs en onderzoek.
Zij zouden de positieve en
egatieve gevolgen daarvan
x>r hun prestige en financiën
lenen te aanvaarden.
Dat vindt een werkgroep van
:t Nederlands Gesprekcen-
(NGC), waarvan deskun-
gen uit de universitaire we-
ild, het bedrijfsleven en de or-
inisatiepraktijk deel uit ma
in. De commissie, geleid door
prof. A. Rinnooy Kan, rector
Magnificus van de Erasmus
Universiteit in Rotterdam,
j heeft donderdag een rapport
gepubliceerd waarin de 'con-
iuren van een ondernemende
universiteit' worden geschetst.
Grotere vrijheid en grotere
u i u »erantwoordelijkheid moeten
lenhandel op de hoogte ha £t mogelijk maken met succes
Ssja i i j 1S- ,Trt naar zeer hoge kwaliteit te
PvdA-kamerlid met beta 3jj.even Wezenlijke voorwaar-
hjk te speculeren. Dat <jaarvoor zijn volgens de
onze partij geen goed, aW^K>rkgr0ep een gedecentrali-
de PvdA-voorman.
De fractievoorzitter
kelde gisteren ook de handf
wijze van Van den Berf
rondom een commissari;
van Westhaven, een bedf
dat uitsluitend speculeert
grond. Nadat in de pers w
verschenen dat Van
bergh commissaris bij Wi
haven zou worden, had Ki
hem daarover aangesprokf
„Maar hij zei dat dat zon!
zijn wetenschap gebei
was," aldus Kok.
erde universitaire financie
rs met mogelijkheden voor
serveren en lenen en het zelf-
andig heffen van collegegel-
fen. Dit dient samen te gaan
net een duidelijker bestuur-
jke en juridische structuur.
overheid zou zich daarbij
linder met de universiteiten
IN ARGENTINIË worden
zondag algemene verkie
zingen gehouden, waarbij
de bestaande parlemen
taire meerderheid van de
Radicale Partij van presi
dent Raul Alfonsin op het
spel staat.
Een verkiezingsnederlaag zou
betekenen dat Alfonsin zijn
ambitieuze programma,
waaronder constitutionele
hervormingen, niet zonder
meer ten uitvoer kan brengen
in de laatste twee jaar van
zijn ambtstermijn. Inzet van
de verkiezingen vormen de
helft van de zetels van Huis
van Afgevaardigden en voor
alle gouverneursposten in de
provincies.
Recente opiniepeilingen wij
zen uit dat de kans groot is
dat de partij van Alfonsin
haar absolute meerderheid in
het Congres verliest ten gun
ste van haar grootste rivaal,
de Peronistische Gerechtig-
heidspartij (PJ). De president
lijkt dan ook alle reden te
hebben om zich in de verkie
zingsstrijd te werpen. Hij
moet nog twee jaar regeren en
kan een te sterke oppositie
zeer slecht- gebruiken voor
zijn hervormingen die naar
zijn zeggen Argentinië tot een
blijvende en moderne demo
cratie moeten maken.
De president, zo zeggen zijn
medewerkers, houdt zich niet
bezig met partijpolitieke
kwesties. Als staatshoofd
staat hij daarboven. Maar
volgens waarnemers houdt
Alfonsin de laatste tijd veel
redevoeringen in het land en
verschijnt hij vaker dan nor
maal op televisie. Met de ver
kiezingen in zicht herinnert
Alfonsin de Argentijnen er
nog eens goed aan dat geen
enkele president vóór hem het
zo zwaar heeft gehad als hij
en dat niemand het land zo
goed heeft gediend. „Wij ma
ken grote vorderingen en ik
roep alle Argentijnen op niet
te wanhopen", zei hij onlangs
President Alfonsin
in een televisieprogramma
dat werd aangekondigd als
'De Argentijnen en hun presi
dent'.
Tezelfdertijd werd het land
verlamd door massale stakin
gen in nagenoeg alle sectoren
van het openbare leven. Uit
protest tegen het bezuini
gingsbeleid van de regering
legden onder andere havenar
beiders, regeringsambtenaren
en ziekenhuispersoneel het
werk neer. Arbeiders op 's
lands grootste gasveld in de
zuidelijke provincie Neuquen
gingen uiteindelijk schoor
voetend weer aan het werk
nadat vice-president Victor
Martinez had gedreigd de po
litie op hen af te sturen.
De regering heeft de sta
kingen onmiddellijk veroor
deeld als een laaghartige poli
tieke zet van de Peronisten,
die vrijwel alle vakbonden in
het land beheersen. „Deze sta
kingen zijn bedoeld om vlak
voor de verkiezingen algehele
onrust en onvrede te veroor
zaken", aldus José Gabriel
Dumon, een kandidaat van de
UCR voor het Huis van Afge
vaardigden. Volgens vice-
- president Martinez probe
ren de Peronisten een ver
draaid beeld van de conflicten
in het land te geven om er po
litieke munt uit te slaan.
De Peronisten, een ideolo
gisch uiteenlopende nationa
listische arbeidersbeweging
die in de jaren veertig werd
gesticht door wijlen president
Juan Domingo Peron, houden
er een andere lezing Op na. Zij
ontkennen dat er van electo
rale strategie sprake is en
zeggen dat de regering-Al-
fonsin zelf met haar falend
beleid verantwoordelijk is
voor de onrust. De Peronisten
schermen daarbij met succes
met de cijfers van het Natio
naal Instituut voor de Statis
tiek. Daaruit blijkt dat de in
flatie sinds juli boven de tien
procent per maand is geste
gen, het hoogste percentage
sinds 1985. Het handelsover
schot van Argentinië is dit
jaar met 62,7 procent gedaald.
De kosten van levensonder
houd zijn de afgelopen 12
maanden met 116 procent ge
stegen. Volgens het Instituut
hadden de Argentijnen het 20
jaar geleden beter dan nu.
Het economische herstel
plan Austral, het prestigepro
ject van Alfonsin, is een mis
lukking, aldus de Peronisten.
Daarnaast wijzen zij erop dat
Argentinië voor maar liefst 50
miljard dollar bij het buiten
land in het krijt staat. Alfon
sin zou onmiddelijk de terug
betaling moeten stoppen want
het land komt anders nooit
van zijn schulden af. De Pero
nisten raken met dit laatste
een gevoelige snaar bij veel
Argentijnen die vinden dat
hun regering veel te veel toe
geeft aan het rijke Westen.
Alfonsin en de zijnen geven
toe dat het met de economie
somber gesteld is, maar ha
meren erop dat zij de goede
weg hebben gekozen. Minister
Juan Sourrouille van Econo
mie zei dat de regering door
gaat met alle basishervor
mingen die de economie nodig
heeft. Het kost wat tijd maar
uiteindelijk zal de regering
erin slagen de moeilijke situa
tie waarin wij nu verkeren te
overwinnen. Alfonsin zelf
drong er bij de bevolking op
aan de moed erin te houden en
de regering nu meer dan ooit
te steunen om de nog reste
rende zittingstermijn van
twee jaar met succes te be
sluiten. De regering doet haar
uiterste best de nationalisatie,
een erfenis van Peron, onge
daan te maken om een einde
te kunnen maken aan de
daadloosheid en gebrek aan
creativiteit van het bedrijfs
leven. Door het felle verzet
van de Peronistische vakbon
den hiertegen is van hervor
mingen op dit terrein tot nu
toe niets terechtgekomen.
De rol van de strijdkrach
ten en hun houding tegenover
de democratie is naast de eco
nomie het tweede grote thema
in de verkiezingen. Sinds zijn
ambtsaanvaarding in 1983
probeert Alfonsin van Argen
tinië een moderne en be
schaafde staat te maken. Als
architect van de democratie
wil hij de duistere periode
van de militaire dictatuur
(1976-1983) voorgoed afsluiten
en het leger weer verzoenen
met de bevolking. De wijze
waarop hij dat doet, heeft
echter bij veel Argentijnen
kwaad bloed gezet.
Zo gaf de president amnes
tie aan nagenoeg alle militai
ren die tijdens de vuile oorlog
duizenden mensen hebben la
ten verdwijnen. Civiele recht
banken hadden honderden
processen tegen de militaire
schenders van de mensen
rechten voorbereid. Maar na
de militaire rebellie afgelopen
Pasen besloot de regering alle
officieren van het lagere en
middenkader vrijuit te laten
gaan omdat zij slechts op be
vel hadden gehandeld. De
kopstukken van de dictatuur
had Alfonsin kort na zijn
aantreden achter slot en gren
del gezet en daarmee is wat
hem betreft de kous af.
Maar het militaire verleden
is nog alom tegenwoordig. De
Argentijnen blijven genoeg
doening eisen voor hun ver
dwenen en vermoorde fami
liegenoten. Demilitairen
morren ondertussen in de ka
zernes en voelen zich verne
derd en onzeker in de hun vij
andig gezinde democratie.
Met vrees zien zij de door de
regering aangekondigde her
vormingen binnen het leger
tegemoet. Alfonsin wil het
eens zo oppermachtige bas
tion van de strijdkrachten
volledig ondergeschikt maken
aan de burgermacht. Militai
ren moeten burgers in uni
form worden en zullen moe
ten aanvaarden dat het afge
lopen is met hun bevoorrechte
positie in de maatschappij
De Argentijnse media laten
zo vlak voor de stembusstrijd
bijna dagelijks deskundigen
aan woord die er bij de rege-
JTTERDAM (ANP) - De
aad van Beroep in Rotter-
am heeft beslist dat ook
annen die na 1 april 1985
duwnaar zijn geworden
cht hebben op een uitke-
ig krachtens de Algemene
Peduwen- en Wezenwet
VWW).
Raad baseert deze beslis-
op een door Nederland in
'9 medeondertekend verdrag
de Verenigde Naties.
ring op aandringen haast jj
maken met grondige herv j
mingen in het leger,
weekblad Expreso schrijft
een hoofdartikel dat na det'
mende verkiezingen de regj
ring en het parlement zichs
rieus moeten buigen over I
militaire vraagstuk, dat vtl
gens het blad bij lange na n j
niet is opgelost. Volgens
preso gaat Alfonsin opzet!
lijk een discussie over de frj
dige problemen met de strijj Mocht ookdeCentrale Raad
krachten uit de weg omdat
wel eens stemmen kan g:
kosten.
In zijn streven Argentii
het moderne leven in te 1<
den, heeft Alfonsin nog
groot project op stapel ligg
dat volgens hem de democi
tie in het land voorgoed vei
stelt. Na de wet die echtscl
ding in dit streng roomsl
tholieke land mogelijk ma;
en de wet die in dit als ma(
bekend staand land geil
zeggenschap van man
vrouw vastlegt, wil Alfoi
de grondwet hervormen
Beroep, de hoogste be-
epsinstantie, de beslissing
dei Rotterdamse Raad be-
achtigen, dan zal de regering
INSJESDAG nadert, maar nu
het kabinet op die dag flink
t zijn falende werkgelegenheid'
„r_ ,ors aantal mensen aan het wfl
het premierschap te kunifet te produceren en gevreesd mo
invoeren zodoende de mat leid zal bliiven
van de president aan band
te leggen. Het aloude pi
bleem van Argentinië is i T1 kritiek een beetje voor tl
de macht van de president n hanenminister, een aantal weil
genoeg onbeperkt is. f e mus- Mensen die niet langerl
werkt willekeur en autorite onen een premie van 1000 tot I
optreden in de hand en da ®r werk aanvaarden tegen lag'
heeft het land al genoeg te a'ae minister wervend,
nis mee gemaakt, zo zei
onlangs voor de televisie. |Gaan we even aan het rekenen.
De oppositie echter ke bruto per maand. Wordt wé
zich fel tegen dit zogenaars "0, 500 piek in de maand minde
"er de voorwaarden van De Kcl
lager loon, maar eenmalig ml
handje. Wat kan het voordeel r
en maar weer onzekerheid vol
Kend gebaar van de minister gr
edelmoedige en democrat
sche plan van de presidf
Zij herinnert eraan dat
fonsin volgens de grond we'-
1989 niet voor de tweede at'
tereenvolgende keer presidr
mag worden. Met het invj
ren van een premierschap1
oogt hij straks zichzelf v<
deze post kandidaat te stellf
zodat hij opnieuw de rel
ringsleider in het land
worden, zo wordt gezegd,
fonsin heeft immers dive:
keren laten weten ook na fl
het land te willen diet
(ANHAP)
Het is duidelijk dat dit soort op L
weinig zoden aan de dijk zulll
ntal werklozen structureel te verl
■a,®ni Lubbers en De Koning ter!
en doelstellingen. Die
hh fstel' loonmatiging en arb
oDers heeft de twee doelstelling
Tenpian is het niet gekomen, on
uitspraken over magische gó
Half Tiljoen) en ondanks zijn]
aken met werkgevers en werk'
