s
p
c
ASION
Folder biedt hulp bij
kopen huis in Spanje
Vraag naar
woonboerderij
stijgt si
'Notaris eerder inschakelen bij kopen van huis'
MI MAKEN
IAHSCHVAK
DE STEM
NEDERLANDER BETAALT
VAAK HOGE TOL
■LSTOFFEN
AUWELS
s3
Onderzoek naar veiligheid van cirkelzaag
VRIJDAG 28 AUGUSTUS 1987
.000 km
5/85
34.500,
>.500 km
7/85
f32.000.
>.000 km
5/85
J 35.000,
>3.000 km
3/84
ƒ31.000.
7.000 km
2/83
28.000,
>7.000 km
9/82
19.500,
3.000 km
10/84
f 39.500,
27.000 km
6/83
32.000,
8.000 km
6/85
15.000,
6.700 km
12/84
14.000,
8.000 km
4/85
f 14.000,
3.500 km
8.000 km
O.OOOkm
7/83
1/83
7/85
14.000,
15.750,
f 18.500,
33.000 km
4/83
f 19.000,
60.000 km
9/84
f 28.000.
'Eeuwige' plant
in luchtdichte bol
Van onze verslaggever
In Maastricht staat 's werelds
eerste zogenaamde bio-sfeer:
een plant die leeft in een lucht
dichte glazen bol. Water en lucht van
buitenaf zijn overbodig.
De plant heeft genoeg aan een hand
jevol potaarde en een reageerbuisje
met water. Afgesloten van de buiten
wereld kan de plant oneindig in le
ven blijven, veronderstelt de ontdek
ker. De wereldprimeur van het zich
zelf bedruipend ecosysteem valt ten
deel aan het onlangs opgerichte be
drijfje Biosfeer uit het Limburgse
Echt.
In tegenspraak met wat doorgaans
in de biologieles verteld wordt, blijkt
de plant zonder contact met de bui
tenwereld zelfstandig te kunnen be
staan. Dat is mogelijk omdat de plant
zich aanpast aan het enge milieu. De
produktie van zuurstof wordt terug
geschroefd en de plant gaat kool
zuur produceren voor eigen behoef
te.
„Biologen hebben lange tijd ge
twijfeld of dit mogelijk was. De bio
sferen bewijzen dat het kan. Het zijn
in feite zelfstandige wereldjes", ver
telt Richard Wagemans.
Wagemans richtte samen met
Emile Delsing uit Echt het bedrijfje
Biosfeer op. Dat gaat zich bezighou
den met het commercieel uitbaten
van de vinding van de derde aan
deelhouder van Biosfeer, de Duitse
klimatoloog dr. Thomas Lintzen. De
wetenschapper is verbonden aan het
Max Planck-instituut in München. Hij
heeft de afgelopen tien jaar gewerkt
aan de ontwikkeling van de bio-sfe-
ren.
GEHEIM
Met een speciale glasblaasmachine
uit München wordt glas dichtgesmol-
ten zonder dat hoge temperaturen
vrijkomen. Zo blijft het jonge plantje
dat tijdens het blazen de bol in gaat
in leven. Hoe de glasblaasmachine
precies werkt is geheim. De venno
ten zijn bang voor concurrentie.
Voor de produktie van de bio-sferen
heeft het bedrijfje een wereldpatent
aangevraagd.
De oudste bio-sfeer zag zes jaar
geleden het levenslicht. Achter het
glas blijkt de plant, een Trades Can-
tia of Wandelende Jood, nog in bla
kende gezondheid. In de toekomst
wil Biosfeer ook andere plantensoor
ten in glas stoppen.
GARANTIE
De ontdekker van de bio-sferen dr.
Thomas Lintzen is van mening dat
de bio-sferen oneindig kunnen le
ven. Zijn Limburgse vennoten hou
den het op 'meerdere jaren'. „De ga
rantie dat de plant het eeuwige leven
heeft geven we niet. Hoewel het best
mogelijk is. We overwegen een ga
rantie van zo'n drie jaar", zegt Ri
chard Wagemans die naast zijn ven
nootschap een advocatenpraktijk
runt.
Bio-sferen gaan in de winkel ƒ110
kosten. Of het een rage wordt? „Het
blijft een gok", antwoordt vennoot
Wagemans. „Daarom beginnen we
klein. De eerste produktie is niet gro
ter dan 300 stuks. Maar het is goed
mogelijk dat de bio-sferen aanslaan.
Want er zijn veel toepassingen denk
baar. Denk aan ziekenhuizen. Een
bio-sfeer kan zonder probleem bij de
patiënt op de kamer. Ook handig op
kantoren. De plant vraagt immers
geen verzorging".
MILJOENEN
Wagemans en Delsing hebben hun
patent niet willen verkopen aan olie
maatschappij Shell. Het bedrijf bood
volgens Wagemans 'enige miljoe
nen' om de biosfeer als relatiege
schenk op de markt te brengen. „Op
geld verdienen is niks tegen. Over
eengekomen is dat drie procent van
de opbrengst van het bedrijf voor
wetenschappelijke doeleinden wordt
gebruikt".
Voor professor dr. W. J. Vreden-
berg van de Landbouwuniversiteit in
Wageningen is de bio-sfeer een no
viteit. „Het is een aardige vinding,
zonder al te grote wetenschappelijke
waarde. Maar als decoratie-object
natuurlijk heel leuk", zegt Vreden-
berg.
Hij acht het theoretisch goed moge
lijk dat een plant in een luchtdichte
ruimte overleeft. „De produktie van
zuurstof zal tot een minimum dalen
en de plant gaat net genoeg kool
zuur maken. Beide stoffen zijn on
ontbeerlijk om te overleven. Voor
waarde is ook dat ontsmette grond
wordt gebruikt".
In de glazen bol verkeert de plant
volgens de professor in een soort
comatoestand. De plant groeit eerst
enige tijd, maar bereikt al snel het
stadium dat nog slechts sprake is
van een minimaal-vegeterend sys
teem. Of de plant inderdaad een lang
leven beschoren is, is volgens de
professor onduidelijk. „Dat kan in
derdaad vele jaren zijn. Maar onein
dig? Geen idee".
Vennoten
Richard
Wagemans
(links) en Emile
Delsing en hun
blo-sleren.
FOTO DE
LIMBURGER
INDUSTRIEWEG 37
TERNEUZEN
TEL. 01150-81121
lier dan ooit, is onze
Irsstoffen
Itie opgenomen:
i grote keuze in
vol jerseys
Lji
*1
Vrijblijvend een
Inemen bij:
zrte
(root in kleine prijsjes.
Van onze verslaggever
„De mensen zouden veel meer
gebruik moeten maken van de
notaris. De wet zegt dat een akte
opgemaakt door een notaris de
kracht heelt van een vonnis van
de rechter. Met behulp van een
notaris kunnen de mensen veel
meer krijgen waar ze recht op
hebben, dan ze eigenlijk me
nen".
Mr. A. Jongbloed uit Beunlngen,
afgestudeerd in het notariaat,
promoveerde onlangs aan de
Nijmeegse universiteit op het on
derwerp 'Reële Executie'. Reële
executie betekent niets anders
dan dat je krijgt waar je recht op
hebt.
Jongbloed adviseert de men
sen om afspraken en overeen
komsten zoveel mogelijk bij de
notaris vast te laten leggen. En
niet alleen om de rechter heel
wat conflicten uit handen te ne
men.
„Bij voorbeeld afspraken tus
sen buren over onderhoud van
de gezamenlijke schutting. Krijg
je er ruzie over en is er niets no
tarieel vastgelegd, dan moet je
eerst naar de rechter. Met zijn
vonnis kun je vervolgens naar de
deurwaarder, die ervoor zorgt
dat de afspraken worden nage
komen. Een kostbare en langdu
rige procedure. Maar is alles
mooi vastgelegd in een notariële
akte, dan kun je met die akte di
rect naar de deurwaarder. Dat Is
natuurlijk sneller en goedko
per".
GEENZIN
Jongbloed adviseert vooral bij
de aanschaf van een huls om de
Voorlopige Koopakte, dus de
eerste overeenkomst die beide
partijen sluiten, al notarieel te la
ten bekrachtigen, „in Amster
dam is dat gebruikelijk. Daar
wordt de notaris direct al Inge
schakeld. Daar pakken de nota
rissen het beter aan. Daarbuiten
gaat dat nog meestal via de ma
kelaar. Die hebben zich hier wat
meer op de voorgrond weten te
dringen. Met de notarieel verle
den Voorlopige Koopakte kun je
de verkoper, die bij voorbeeld in
eens geen zin meer heeft om zijn
huis te verkopen, toch dwingen
het huis te leveren. Tot voor kort
was het zo dat als de verkoper
weigerde de via een makelaar tot
stand gekomen Voorlopige
Koopovereenkomst na te komen,
je naar de rechter moest stap
pen. En dan kreeg je nooit meer
dan schadevergoeding, niet het
huis. Nu kun je in dit gevat ook
het huis krijgen. Maar dan moet
je dus eerst naar de rechter. Als
je die Voorlopige Koopovereen
komst direct bij de notaris vast
legt, is er helemaal geen pro
bleem".
AUTO
Reële executie is dus mogelijk
bij de koop van een huis en van
vele andere onroerende en
vooral roerende zaken. Koop je
een auto bij een garage en de
garage wil de auto niet geven,
kun je met behulp van de deur
waarder die auto toch geleverd
krijgen.
Anders is het als die auto In
tussen door brand is verwoest.
Reële executie is dan niet meer
mogelijk en de koper moet ge
noegen nemen met een andere
auto of met geld.
Mantie-
dromen van
buitenlanders
spatten vaak
I uiteen na het
kopen van een
I huis of
appartement in
Spanje.
FOTO
ARCHIEF
DE STEM
iding in de grafische
i dat altijd zichtbaar
Wat anderen
maken?
de folder
jf in de buurt.
Van onze correspondent
Huizenzwendelaars aan
de Spaanse kust gaan
moeilijke tijden tegemoet
dankzij een lovenswaardig initiatief
van de streekregering van Catalonië.
De Catalaanse autoriteiten hebben
onlangs een brochure uitgegeven
met nuttige tips en adressen voor
buitenlanders die in Spanje een huis
willen kopen of huren.
De negen pagina's tellende folder is
ook verkrijgbaar in het Nederlan
ders. Men kan het document opvra
gen bij de 'Direcco Generad d'Arqui-
tectura i Habitatag', Calle Balmas
236,08006 Barcelona.
Een buitenlandse koper moet met
name drie punten in de gaten hou
den als hij zonder problemen wil ge
nieten van zijn Spaanse huis.
Allereerst moet men een bezoek
brengen aan het Eigendoms Regis
ter van de gemeente waar de woning
staat. Daarin kan men lezen wie de
eigenaar van het pand is en of het
onroerend goed eventueel met een
hypotheek is belast.
De vakantiedromen van honder
den buitenlanders zijn al op dit eer
ste punt stukgelopen. Het Neder
landse consulaat-generaal in Barce
lona heeft de afgelopen jaren een
dikke stapel klachten ontvangen
over makelaars aan de Costa Brava
die huizen op stukken grond ver
kochten die niet van hun was. Ach
teraf kwam dan de ware eigenaar op
dagen. Verschillende Nederlanders
hebben de afgelopen jaren tweemaal
voor hun huis betaald.
Verder moet men er speciaal op let
ten dat het koop- of huurcontract na
drukkelijk het nummer vermeldt van
de zogenoemde 'Cedula d'Habitat'.
Het is de bevestiging van de ge
meente dat het pand in bewoonbare
staat is. Alleen met zo'n verklaring
kan het huis worden aangesloten op
gas, water en electriciteit. Ook dit
punt is van groot belang. Corrupte
makelaars verkopen vaak huizen die
zonder de nodige vergunningen van
de gemeente zijn gebouwd. De ver
klaring van de bewoonbaarheid laat
dan soms jaren op zich wachten.
In het plaatsje Calogne - in de
Catalaanse provincie Gerona - ligt
het vakantiecomplex Masperde. En
kele tientallen Nederlandse families
kochten daar zeven jaar geleden een
huis. De helft van de woningen is
nog steeds aangesloten op de oude
bouwmeters.
FORSE BELASTING
De instructieve folder geeft tenslotte
enkele belangrijke aanwijzingen over
het invoeren van de aankoopsom.
Het geld moet officieel via de
Spaanse centrale bank worden ver
stuurd. De documenten moeten pre
cies vermelden waarvoor het bedrag
is bestemd. Veel mensen volgen
deze procedure niet. Zij betalen bij
voorbeeld de helft van het bedrag in
Nederland op de prive-rekening van
de bemiddelaar. Dit kan grote pro
blemen geven wanneer met het huis
in Spanje weer wil verkopen. Over
het verschil tussen de officieel inge
voerde som en de latere verkoopprijs
moet men forse belasting betalen.
Meestal is het uitsluitend de make
laar die zich op deze manier verrijkt.
De koper betaalt bijna altijd de tol.
Van onze verslaggever
De Stichting Consument en Vei
ligheid is een onderzoek begon
nen naar de veiligheid van cirkel
zagen. Aanleiding is het grote
aantal ongevallen dat met derge
lijke zagen plaatsvindt.
Volgens de ongevallenregistratie
van de stichting zijn in 1984 en
1985 2400 ongelukken gebeurd
met cirkelzagen. In de meeste
gevallen betrof het kleinigheden,
maar ook amputaties van handen
of vingers kwamen voor. Ook
werden twee dodelijke ongeluk
ken genoteerd. In een geval werd
het slachtoffer gewurgd door zijn
sjaal die in de zaag terechtkwam.
Er kwamen jaaarlijks ongeveer
zeventig mensen in het zieken
huis terecht. In de helft van die
gevallen ging het om amputatie
van een hand of een of meer vin
gers.
De Stichting Consument en
Veiligheid tracht nu vast te stel
len aan welke eisen cirkelzagen
moeten voldoen. „Er bestaan al
eisen en ook internationale nor
men, maar desondanks vinden
steeds weer ongelukken plaats.
Om te kunnen beoordelen hoe
dat aantal en de ernst van het let
sel kunnen worden verminderd,
moet meer gedetailleerd worden
vastgesteld welke factoren hierbij
een rol spelen. Daarbij gaat het
in hoofdzaak om de factoren die
de mens zelf bepaalt, zoals het
type machine, de onderhouds-
toestand, veiligheidsvoorzienin
gen en omgeving", aldus de
stichting.
Ook wordt onderzocht of er
nog veel te verbeteren valt aan
de machines. „Zo raakt van som
mige cirkelzagen de beweegbare
beschermkap die om het zaag
blad is aangebracht blijkbaar vrij
snel defect. En daardoor vervalt
een belangrijke bescherming
voor de gebruiker".
Aan de al tien jaar tanende
populariteit van de ver
bouwde boerderij als wo
ning voor de gestressde stedeling,
lijkt een einde te zijn gekomen.
In een jaar tijd zijn de verkoopprijzen
landelijk met negentien procent ge
stegen tot gemiddeld 184.000 gul
den. Hiermee stijgt de boerenhof
stede het snelst in waarde van alle
woningtypen. Dit valt af te leiden uit
een artikel in het zomernummer van
De Woonconsument, het blad van de
vereniging Eigen Huis.
Ook snel in prijs stijgend zijn vil
la's en bungalows, die met een ge
middelde verkoopsom -landelijk- van
226.000 gulden tien procent duurder
zijn dan in 1985. Vorig jaar steeg de
waarde van alle koopwoningen met
gemiddeld vijf procent. Eigen Huis
baseert zich op een representatieve
steekproef van de Rabobank, de
grootste hypotheekverstrekker (voor
woningen) in Nederland.
Appartementen in flatgebouwen
en vrijstaande woonhuizen doen het
ook beter dan gemiddeld in de prijs
ontwikkeling. Volgens Eigen Huis is
er vooral bij de bungalows en villa's
en woonboerderijen sprake van een
inhaal-effect. Aankoop van derge
lijke dure behuizingen werd alsmaar
uitgesteld als gevolg van de onze
kere economische ontwikkelingen.
Zo is de gemiddelde verkoopprijs
van woningen uit de periode 1920-
1945 vorig jaar met 21 procent ge
stegen tot 127.000 gulden. Negen
tiende eeuwse woningen deden vijf
tien procent meer met een gemid
delde van 129.000 gulden. Huizen
die tussen 1970 en 1980 gebouwd
zijn, daalden in prijs. Die uit de
tweede helft van de jaren zeventig
zelfs met gemiddeld negen procent
tot 138.000 gulden. (ANP)
