luidkoreaans 'Wirtschafswunder' onder druk rON KOOREN DUIKT ONDER TARIEVEN SMIT INTERNATIONALE Warenmarkten raken steeds meer in trek 'Privatisering DSM kan elk moment gebeuren' enigde aarbank FINANCIËN RESULTATEN DSM IN EERSTE HALF JAAR FORS GESTEGEN 1BEIDERS EISEN MASSAAL GROTER AANDEEL OP VAN GESTEGEN WELVAART nE STEM FINANCIËN/ECONOMIE WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1987 T19 baan, je eerste sala-| lelangrijk momentf [en. Hoeveel reder om het te vierer >or een deel af va |met het geld gaat; ie je ermee omgaat renigde Spaarbar ïelpen om er echt] ran te hebben, leciaal voor mensen |L6 en 30 jaar hebben |t handige (en ze Ligel) Kombi-pak-j [n combinatie van risrekening en ee eening met een bij-] hoge rente, lardoor geniet alle voordelen lodern betalingsver-] [an Eurocheques en [ze S-card, die je dag it toegang geeft tolj ddautomaten. [nderzijds krijg je ojj rekening een he [ente, terwijl je toe |er je spaargeld kuntj een. En daardooj 'iets overhouden] It eind van de maand [interessanter, ziet, wij doen er om je entree in de :iële wereld' te verge dijken. il je meer weten wat de Verenigde ank allemaal vooi ?n van jouw leeftijc ïtekenen (ook oph 1 van lenen, verzeke ïypotheken, reizen! dan eens binnen bij an onze kantoren naar de brochuf Zakgeld Naar Sak een legitimatiebewij] eemt, kun je uiterj >ok meteen een reke [openen. /ferenigde Spaarbafl meer voor jou. ^OTTERDAM (ANP) - In de haven van Rotter- jam zal zich de komende tijd mogelijk een harde trijd gaan ontwikkelen rond het aanbieden van leepdiensten aan zeeschepen die de haven bin- jnkomen. NIEUWSOVERZICHT Topman Ericsson man met grote ervaring Hak Conserven uit verlies Sperwer drukt kosten 'Smulplein' vervangt supermarkt onze verslaggever jTERDAM - De ver- .„itandiging van DSM jn elk moment gebeuren, IS het moet al binnen een Lit. Dat betoogde finan- ieel directeur drs. L.J.A.M. irihart gisteren bij de pre statie van de halfjaarcij- ,rs van het chemieconcern, die cijfers blijkt dat DSM eerste helft van dit j aar wel var een lagere omzet heeft iboekt ten opzichte van de- jjide periode in 1986. Maar het Iteindelijke bedrijfsresultaat beduidend beter uitgevallen. W een meer exacte datum waarop de voorgenomen priva tisering - en de daarmee ge paard gaande gang naar de beurs - ingaat kon Ligthart niets zeggen. „In de afgelopen maanden hebben we intensief met de overheid gepraat. De bal ligt nu bij het parlement. Wij zijn er in elk geval klaar voor," aldus Ligthart. DSM heeft een goed half jaar achter de rug. In vergelijking met dezelfde periode vorig jaar heeft het chemieconcern zelfs aanzienlijk betere resultaten gehaald. „De laatste vier jaar hebben we de kosten op alle fronten moeten drukken met een half miljard om te kunnen overle ven. Daar zijn we voor het be langrijkste deel vanaf," zo stelde financieel directeur Ligthart optimistisch vast. De nettowinst van DSM steeg de afgelopen zes maan den met ruim 15 procent van 215 tot 251 miljoen gulden. Het totale bedrijfsresultaat steeg zelfs met ruim 18 procent tot 509 miljoen. Dit allemaal on danks het feit dat de omzet fors daalde van 10,6 tot 7,6 miljard gulden door de daling van de olieprijzen en de dollarkoers. Ook voor de rest van het jaar heeft DSM goede verwachtin gen. „Als de dollar niet inzakt, de olieprijzen stabiel blijven en de conjunctuur gelijk, dan ver wachten wij over geheel 1987 beduidend meer winst dan in 1986 die vierhonderd miljoen bedroeg," aldus Ligthart in zijn toelichting op de cijfers. De fi nancieel directeur wees er wel op dat de resultaten in het tweede half jaar lager zullen uitvallen dan in de eerste helft van 1987 door de vakantiepe riode en hogere energiekosten. De goede cijfers voor DSM zijn vooral te danken aan voortdurend goede marktver houdingen. De stijging van het bedrijfsresultaat heeft met name betrekking op de Divisie Kunststoffen, in feite de kurk waarop DSM drijft. Hier ver dubbelden de resultaten ten opzichte van de eerste helft van 1986, vooral door een hogere af zet. Bij de agro-divisie (o.m. meststoffen), eveneens een be langrijk onderdeel van DSM, trad enig herstel op, onder an dere door het terugdringen van de exploitatiekosten. De agro- divisie blijft echter onder druk van de import uit de Verenigde Staten. „Maar het dieptepunt is gepasseerd. Het is nog lang niet zoals het zijn moet, maar er vloeit geen bloed," aldus Ligh- thart. leepbootoorlog dreigt lat lijkt het gevolg te zijn van de aankoop door Ton Koo- B International Marine Services van zes zware sleep ten uit de failliete boedel van een Amerikaanse rederij. iren International zal tarie- voerder van Smit kwij t wilde. Vanaf 1 januari zal Kooren International daadwerkelijk beginnen met het slepen van zeeschepen binnen de haven. De komende maanden zullen besprekingen plaatsvinden met rederijen, omdat een flink deel van de sleepactiviteiten ge beurt op basis van langer lo pende contracten. Een van de rederijen waarmee Kooren nu al in contact is is Sea-Land, die jaarlijks ongeveer een half miljoen containers aanvoert in de haven van Rotterdam. Kooren is ervan overtuigd dat hij winstgevend kan draaien met tarieven die 20 procent lager liggen dan de huidige. Dat komt volgens hem onder andere door het feit dat zijn schepen in hoge mate ge- automatisserd zijn, waardoor er met een zeer kleine beman ning gevaren kan worden. Voor de sleepboten zullen de ko mende tijd bemanningen wor den aangeworven. Kooren heeft in ieder geval 25 man no dig, mogelijk in de toekomst oplopend tot 60, indien de sleepboten continu in touw zijn. Kooren zegt er niet op uit te zijn een slopende tarievenslag in de haven in gang te zetten. Dat zou ook niet goed zijn voor de haven, zo meent hij. Hij wil echter niet uitsluiten dat het komende tijd hard tegen hard zal gaan. Het is overigens niet de bedoeling van Kooren om vanaf 1 januari direct alle aan geboden werk aan te nemen. „Wij zijn er ons van bewust, dat we in het begin niet teveel hooi op onze vork moeten ne- 5n in rekening brengen die geveer twintig procent lig- 6n onder de huidige tarieven lan de havensleepdienst van nit Internationale, die mo- het leeuwendeel van i sleepdiensten in Rotterdam ïricht. Kooren International is niet [lemaal een nieuwkomer op sleepmarkt in Rotterdam, ant het bedrijf heeft al daar leen aantal kleinere sleepbo- varen. De reden dat de acti- Üteiten in de haven echter erk worden uitgebreid is dat oren tot voor kort flink wat lerkzaamheden had bij de uw van de Oosterschelde- j». Ook andere aannemers- liviteiten zijn volgens direc- Kooren sterk teruggelo- iHet streven van Kooren is op gericht uiteindelijk 20 ent van de sleepmarkt in [otterdam in handen te krij- [i'ooren is enige tijd geleden contact getreden met Smit [«nationale om afspraken te ten over een verdeling in de toensleepdiensten. Kooren lelde daarbij dat hij 10 procent de markt wilde, maar He daarbij ook dat de tarie- [n 20 procent omlaag moesten, ut wilde daar niet op ingaan, reden daarvan is volgens oren dat deze rederij met overcapaciteit kampt wat heft de sleepdiensten. |Smit Internationale wilde niet reageren op de iigende tarievenslag in het fctterdamse sleepwezen. „Wij Mten de ontwikkelingen f'. was alleen wat een woord- De Rotterdamse slepers wacht een harde strijd men. Dat betekent onder an dere dat we selectief te werk zullen gaan". De aangekochte sleepboten liggen nu nog alle zes in ver schillende havens van het Amerikaanse continent. De vo rige eigenaar was met de sche pen vooral actief in de off-sho- resector, maar kon het na het recente inzakken van die markt niet meer bolwerken. Kooren wilde overigens niet zeggen wat hij voor de schepen, die vrijwel identiek zijn, heeft betaald. De schepen zijn ruim vijf jaar oud en kostten nieuw 11 miljoen gulden per stuk. Het is niet uitgesloten dat de nieuwe sleepboten van Ton Kooren International Marine Service in de toekomst worden uitgerust met een soort enorme zuignap, waarmee de sleepboot kan worden bevestigd aan de romp van een te slepen zee schip. Directeur Kooren toonde zich vrijdag enthousiast over deze Japanse vinding, die de tijd die gemoeid is met sleep- bootassistentie aan een schip aanmerkelijk kan bekorten. Een delegatie van Kooren In ternational gaat binnenkort naar Japan om het nieuwe sys teem te onderzoeken in haven van Yokohama. Mocht het systeem in Neder land op de schepen van Kooren worden aangebracht, dan vergt dat een investering van onge veer een miljoen gulden per sleepboot. Het grote voordeel van het nieuwe systeem is dat het tijdrovende aanleggen van de sleepkabels achterwege kan blijven. Bovendien kan een zeeschip met het nieuwe sys teem op een eenvoudige wijze tegen de kade worden gedrukt, terwijl dat nu vooral bij een sterke wind uit de richting van de kade nogal wat tijd kost. - foto archief de stem Door de kortere tijd die voor assistentie nodig is zou het de reders ook minder geld kosten. In de haven van Yokohama, waar het systeem al in de praktijk is beproefd, is geble ken dat de zuignappen, die na bevestiging aan de romp va cuüm worden gezogen, ook bij onrustig water uitstekend blij ven zitten. Volgens Kooren is het ook voor een loods veel ge makkelijker om te manoeuvre ren met behulp van sleepboten die op de Japanse wijze aan de romp van het schip zijn ge kleefd. Pieter-Jan Dekkers 'IT was het een onder- te kolonie van Japan, laar in de jaren '80 steekt Nt de voormalige over- ®ser naar de kroon, hidkoreahet Aziatische ptschaftswunder'. aar vandaag is de Zuidkore- pnse arbeider het zat nog lan- tegen een 'hongerloontje' de te spekken. En daarom teunt de Zuidkoreaanse eco- Jtoiie onder arbeidsrust. [Toen in juni na maanden- demonstraties president pon Doo-whan voor de poli- eisen van de oppositie de knieën ging, leek het Sste leed geleden. Politieke '■'orrningen, democratische atienbverkiezingen en de te-ondiging dat ook sociaal- komische vernieuwingen ™n worden doorgevoerd, laakte in eerste instantie ook o eind aan de (politieke) on- Ifear veel werknemers wil- r "iet meer wachten tot die pal-economische hervor- ®8en zouden zijn doorge- "to nog afgezien van de of de regering de belof- Sestand zou doen. Ze eisten Lpm tJ°ter bij de vis: hogere L 1 Mtere werkomstandig- r en het recht om onaf- ehjke vakbonden op te "dus gingen ze, voor het m vele jaren, massaal in Ten ongekend beeld in wea, waar de snelle eco- phe groei van de afgelo- L ,re.n hechts mogelijk was do t door de regering met h"nd gehanteerde sta- lirto 'f de basis onder het Ipchaftswunder'. 3t°nnachtige economi sche groei is door wijlen presi dent Park Chun-hee aan het begin van de jaren '70 in gang gezet. De nadruk lag vooral op het ontwikkelen van grote in dustrieën, waarbij de indivi duele situatie van de arbeiders geen enkele rol speelde. Lande lijke vakbonden werden niet toegestaan. Per bedrijf konden werknemers zich soms in vak bonden verenigen, maar dan wel als die bonden het rege ringsbeleid en dat van de broodheer onvoorwaardelijk steunden. De cijfers bevestigen die on gelijke ontwikkeling. Sinds 1980 is de arbeidsproductiviteit vrijwel verdubbeld, terwijl de lonen over dezelfde periode min of meer gelijk zijn geble ven. Tel uit je winst, moeten de werkgevers hebben gedacht, daarbij speculerend op het hei lig ontzag van de Zuidkoreaan voor hun superieuren. Daar is de invloed van het Confucianisme niet vreemd aan. Natuurlijk, het gebrek aan sociale zekerheid en het vrijwel rechteloos zijn van de Zuidko reaanse arbeider zijn ook niet te verwaarlozen effecten. Maar het Confucianisme bevordert de hiërarchische klassemaat schappij en de werknemer ver vult daarin nu eenmaal een on dergeschikte rol. Zuidkoreaanse arbeiders vereenzelvigen zich met hun bedrijf, dat als een soort fami lie wordt beschouwd. De ge middelde arbeidstijd bedraagt 55 uur per week, maar werk weken van 66 uur zijn meer re gel dan uitzondering. Ruim de helft van de arbeiders zit onder het bestaansminimum van 350 gulden per maand. Het gemid delde inkomen per hoofid van de bevolking ligt rond de 4360 gulden, maar in sommige be- In de enorme productiehal van de Hyundai autofabrieken in Ulsan ligt alles stil - fotoap drijfstakken komt men niet verder dan 260 gulden per maand. Dat lage inkomen en het ont breken van sociale voorzienin gen noodzaakt de Zuidkore aanse arbeider lang en vaak over te werken. Het ziektever zuim is zo gering, dat daar geen officiële cijfers over worden bijgehouden. De pakweg negen mammoet ondernemingen vormen een staat in de staat. Neem het Hyundai-concern, dat met een jaaromzet van ruim 32 miljard gulden en 156.000 werknemers menig multinational naar de kroon steekt. Hyundai is Ko rea's grootste werkgever en produceert/exploiteert zeer uiteenlopende zaken: bouwbe drijven, scheepswerven (super tankers), autobussen, perso nenauto's, meubelen, micro- elektronica, boortorens, make laarskantoren en noem maar op. Hyundai kom je als Kore- aan van 's morgens vroeg tot 's avonds laat vele malen tegen. In de loop der jaren heeft Zuidkorea nogal wat traditio nele Europese industrieën 'doodgeconcurreerd'. De textiel en de scheepsbouw zijn daar voorbeelden van. Vrijwel geen enkel Europees bedrijf in die sectoren kon het, ondanks automatisering, bolwerken te gen de goedkope krachten van Zuidkorea. Overigens is de agressieve economische groei een bittere noodzaak voor het land. Na de Koreaanse oorlog was het Zui den beroofd van de bodem schatten van het Noorden en dus, evenals Japan, aangwezen op de export. De afgelopen jaren slaagde Seoul er wat dat betreft in de oude 'overheerser' te overtroe ven met economische groeicij fers die jaar in jaar uit bijna 10 procent bedroegen. Gebruik makend van de meegaande, goedkope arbeiders, niet gehin derd door lastige vakbonden en met de goedkope olie en dollar als extra steuntjes in de rug, realiseerde Zuidkorea vorig jaar zelfs een exportgroei van ruim 38 procent. Het overschot op de handelsbalans bedraagt dit jaar 17 miljard gulden (als de stakingen tenminste geen roet in het eten gooien). Maar de bomen blijven niet altijd tot in de hemel groeien en dus ook niet in Zuidkorea, waar volgend jaar - als presti- ge-objekt van president Chun - de Olympische Spelen worden gehouden. En zoals de Mexica nen in 1968 de Spelen aangre pen om aandacht te vragen voor hun sociaal-economische en politieke problemen, zo greep de Zuidkoreaanse oppo- sitie de Spelen aan om politieke hervormingen af te dwingen. En met succes. De Zuidkoreaanse arbeiders zijn erdoor wakker geschud en grepen twee weken geleden naar het hen jaren verboden stakingswapen. Eerst bij de scheepswerven, daarna bij de autofabrieken, vervolgens in de mijnen. Honderdduizenden Zuidko- reanen ontdekten dat een sta king hun persoonlijke omstan digheden aanzienlijk kan ver beteren, want veel werkgevers gingen vrij snel door de knieën. Overal in de bedrijven worden nu onafhankelijke werkne- merscomité's opgericht, die ho gere lonen afdwingen en betere arbeidsomstandigheden. Dat veel werkgevers toege ven aan de eisen van hun werknemers is puur eigenbe lang. Langdurige stakingen kunnen de export ernstig aan tasten, wat op den duur zeer negatief voor de ondernemers kan uitwerken. Ze zijn gebaat bij arbeidsrust en de loonsver hogingen die ze nu gedwongen moeten toestaan, zijn niet zo hoog dat de concurrentiepositie ernstig wordt aangetast. Met iets hogere lonen blijft Zuidko rea nog altijd een van de lan den met de goedkoopste ar beidskrachten. Dat de regering niet ingrijpt, hoewel de economische hervor mingen nog niet zijn doorge voerd en staken dus nog verbo den is, heeft vooral te maken met de komende presidentsver kiezingen. Als die worden overschaduwd door nieuwe ar beidsonrust en politiek geweld komt het hele democratise ringsproces in gevaar. En dat kan, met de Olympische Spelen voor de deur en de Verenigde Staten in de voortuin, geen en kele regering zich permitteren. Foto: links de gaande man Jönsson, rechts Bengt Kellg- ren. - foto marcel bekken RIJEN - De 50-jarige Zweed B.A.H. Kellgren die afgelopen za terdag in dienst is getreden als algemeen directeur bij het tele- communicatie-bedrijf Ericsson in Rijen, beschikt over een ja renlange internationale ervaring bij de onderneming. De heer Kellgren, getrouwd en vader van drie kinderen, begon in 1958 bij Ericsson als marketing-functionaris. In 1961 vertrok hij naar Rotterdam toen daar de de eerste automatische cen trale in gebruik werd genomen. Nadat hij twee jaar werkzaam was in Venezuela, waar hij tevens een klein fabriekje opstart te, ging hij in 1965 naar Rio de Janeiro. Na zijn verblijf in Brazilië werkte hij vijf jaar aan een pro ject in Denemarken om in 1971 terug te keren naar zijn geboor teland. Vanaf 1976 leidde hij projecten in Parijs en vervolgens in Saudiarabië, waar hij zijn steentje bijdroeg aan de levering van dertig AXE-telefooncentrales aan dat land. In 1981 ging hij terug naar Stockholm, waar hij tot voor kort werkzaam was bij het moederbedrijf. GIESSEN (ANP) - Hak Conserven heeft over de eerste helft van dit jaar een nettowinst gemaakt van 0,5 miljoen en de on derneming verwacht over geheel 1987 een positief resultaat, nadat het vorige boekjaar nog werd afgesloten met een verlies van 6,3 miljoen. Dat heeft de onderneming maandag bekend gemaakt. Dat verlies werd vooral toegeschreven aan inciden tele lasten die voortkwamen uit de sluiting van de conserven- fabriek Geldersmalsen, een dochtermaatschappij in de bliksec- tor. Dit was een onderdeel van een reorganisatie en volgens de onderneming blijken de maatregelen die gericht zijn op effi ciencyverhoging, automatisering en stroomlining van de totale organisatie, snel effect te sorteren, gezien de winst over de eer ste helft van dit j aar. DE BILT (ANP) - Sperwer Holding, een grossiersbedrijf dat het gezamenlijk eigendom is van meer dan 500 kruideniers, heeft de brutowinst in de eerste helft van dit boekj aar zien stij - gen nadat vorig jaar onrendabele cash-and-carry-bedrijven werden gesloten. De resultaten vóór belastingen ontwikkelden zich in de eerste 24 weken van 1987 overeenkomstig de ver wachtingen, aldus de onderneming. De omzet van de vijf groothandelsbedrijven van de groep nam, als de inmiddels ge sloten bedrijven buiten beschouwing worden gelaten, met 1,3 procent toe van 252 miljoen tot 255,5 miljoen. De winst van de Sperwer Nationaal, waarin de dienstverlenende activiteiten van de groep zijn gebundeld, bedroeg na belastingen 224.000, na 122.000 over dezelfde periode vorig jaar. AMSTERDAM - De consument krijgt steeds minder belang stelling voor supermarkten die zich bevinden in warenhuizen in de centra van de steden. De dagelijkse boodschappen wor den steeds vaker dichter bij huis gekocht. Vroom Dreesmann overweegt daarom de supermarkten te sluiten en in plaats daarvan zogenoemde 'Smulpleinen' in de warenhuizen in het leven te roepen. In Utrecht en Leidschendam loopt al bijna 2 jaar een experiment met een Smulplein, waar ambachtelijk vlees, noten en o.a. ter plaatse gebakken pizza's gekocht kun nen worden. De Smulpleinen zorgen - omdat de klanten kun nen snuffelen en ook nog vaak kunnen proeven op deze delica tesse-afdeling - al voor een behoorlijke omzet. De hogere loonskosten die aan een Smulplein verbonden zijn, vormen het belangrijkste element in de thans nog lopende studie. Het af stoten van de supermarkten past overigens volledig in de 'nieuwe stijl' die V D doorvoert. De directie van het waren huis concern wil zich steeds duidelijker gaan onderscheiden met het aangeboden assortiment; met de 'opwaardering' van de eigen confectie-afdeling die enkele jaren geleden heeft plaats gevonden, heeft men goede ervaringen. ZOETERMEER (ANP) - Het aantal warenmark ten dat wekelijks in ons land wordt gehouden is de afgelopen jaren ver der toegenomen. In 65 procent van de gemeen ten is regelmatig een markt. Daarnaast orga niseren veel gemeenten nog zo nu en dan jaar markten, toeristische markten en mini-mark- ten. Er zullen maar wei nig plaatsen in ons land zijn waar niet één of an dere vorm van een markt bestaat. Het Economisch Instituut voor het Midden- en Klein bedrijf (EIM) heeft vorig jaar de markten in ons land geteld. In vergelijking met een eerdere inventarisatie in 1981 is het aantal met 6 procent gegroeid. Toen werden 659 weekmarkten geteld, vorig jaar waren het er 700. In die periode zijn er zo'n zestig bijgekomen en ongeveer twintig verdwe nen. Op de officiële markten verdienen zo'n 15 tot 20.000 marktkooplieden hun brood met bij elkaar 36.000 standplaatsen. De totale lengte daarvan naast elk aar is om en nabij de 270 ki lometer. Alleen al in Am sterdam nemen de dag- markten daarvan 15 pro cent voor hun rekening. De grootste markt is de cen- trummarkt in Rotterdam met 410 kooplieden en een lengte van meer dan twee kilometer. De belangrijkste artike len op de markt zijn voe- dings- en genotmiddelen (38 procent) en kleding en tex tiel (34 procent). Op klei nere markten bestaat zelfs meer dan de helft van het aanbod uit voeding. Bloe men en planten hebben een vrij vast aandeel van onge veer 8 procent. De rest van de artikelen bestaat uit goederen als schoenen, le derwaren, bijouterieën, horloges en niet zelden an tiek, curiosa en tweede handsartikelen. De meest gebruikelijke manier om de waren uit te stallen is nog altijd de kraam (81 procent). Maar vooral op kleinere markten staan steeds meer verkoop wagens. Die hebben een groeiende behoefte aan aansluiting op het electrici- teitsnet, vooral voor de koelapparatuur. Toch heeft één op de zes markten nog geen voorziening daarvoor, ook niet voor verlichting, zo constateert het EIM.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1987 | | pagina 7