'UBLICITEIT ROND 'PEPPER-CD' GEWELDIGE STIMULANS
eatle-maehine draait weer volop
ïrs aangehoude
an ZWN overled*
RAPPORT
NOS-problemen
rond uitzending
WK wielrennen
Aantal zwartkijkers
rond vijf procent
LIJK NIEUWS
iRKTEN
Groede
Retranchement
DONDERDAG 6 AUGUSTUS 1987
inverwacht
Symbool
'Kliekjes'
TECHNICA NOVA
Breda -Wilhelminastraat 32-34-36-Tel. 076-224500
Net begonnen
Geen Kassei
Lichtenstein
Retro Diels
uit Schoondijke verlet
komende vanaf de St. j]
dijk, geen voorrang
I.B.S. uit Oostburg. S.J
in zijn auto over de pr«]
ciale weg. Beide voeri
werden geheel.
„Op mijn vijftigste wil ik binnen
zijn. Dan kan ik in Spanje gaan
overwinteren, want het is hier wel
erg koud."
Angellque Cremers, Miss Holland
DE STEMt
De 74-jarige fietser J.j
uit Hoevelaken stapte i
Mettendijk van zijn
juist op het moment datl
personenauto bestuurd f
J .J. uit St.-Michielsg]
hem inhaalde. BKwam)
de auto in aanraking enl
volgens viel de fiets opl
voertuig.
Een herenfiets die niet
sloten stond en eigendo
van JJuit Udenhout, i
stolen toen hij op campin
Ploeg op het parkeertei]
stond.
_Fn
|dt
Ih-
lil-
r
er-
jin
|>P-
lem
Bon
jde
(•bij
ort-
een
pro-
22
iMo-
foen-
tiou-
is
ktch-
■rdag
Vest-
van
Ivoor
het
reek
l/eede
het
tater-
vissen, 20 september
derde wedstrijd. Voor 4
ber is de wedstrijd 'Hi
Sportvisser' gepland,
oktober en 8 november zijl
kampioenswedstrij den
Othene.
PRESTATIELOOP - De
Retranchement houdt
derdag 13 augustus de
lijkse Zwinstrand-presi
loop langs het strand ovi
afstanden vier en acht
meter. Gestart wordt om:
uur voor stradpaviljoeii|
Zeemeeuw.
bintje
(13.20)
bintje
5)) om-
apr
358
Bintje
1 ver-
pvem-
tot f
ntrac-
22,00
was
|30kg:
-1,68.
5,44, B
en,100
5-0,51.
0,36-
-0,41.
II 0,23.
II 0,24.
IR 0,11,
MO
|[es, 160
Iterselie
Sel-
18-0,29.
rij met
-0,53.
|kl. 160
A500
Corona
kl. 2
kl. 1
[280 kg:
ondom
IB 1,05-
|gr., 930
B 0,49.
;r., 860
ïwarte
loos: kl.
l 2 1,00-
I kg: kl.
[gr., 210
2 1,80.
200 gr.,
Kruis-
Igr., 990
2 0,44.
I gr., 120
Isbessen
|,07-1,54.
doos x
1,65-2,27.
gr., 260
Glova
kl. 1
kg: kl.
Stanza
kl. 1 A
kl. 2 B
500 gr.,
650 doos: kl. 1 B 0,53-0,57.
kg, 450 kg: kl. 2 A 1,38-1,
1,32. Rotet doos x 500 gr,
doos: kl. 1 A 1,18-1,24, B
0,61. Vroege aardappelen,
kg: kl. 1 BO 0,23-0,42, DR*slijten.
0,25, GR 0,21-0,39, GT 0,lf~
KR 0,58-0,75, MD 0,17-0,"
0,15-0,25. Kl. 2 DR 0,14-0,1(
0,17, KR 0,51, MO 0,23, MI
0,23,99 0.12-0,13.
Groenteveiling: Komkoi
kg, stek, 20 kg: kl. 2 25
Komkommers kg, 880 kg:
0,39-0,59, 40 0,52, 41 0,51, 501
51 0,59-0,60, 60 0,62, 61 0,«|
0,72, 91 0,82. Paprika groei|
10 kg: kl. 2 99 2,80. Sla natui
1230 St., kl. 2 B 0,18-0,59. T(
ten krat, 30 krat: kl. 1 A 8
6,00. Kl. 2 A 7,30, B 8,30. Vlf
maten krat, 10 krat: kl. 2 Bi
BB 8,60,38 7,70. Andijvie gli
kg: kl. 2 A 0,67. Andijvie nat
220 kg: kl. 1 A 0,69-0,85. KL
0,61. Bloemkool natuur, 4Ï
kl. 1 GR 2,50-2,90. Kl. 2 GR
2,50, MI 1,70. Broccoli, 20 kg:!
1,80. Kl. 2 1,60-1,90. Waspeer
kg: kl. 1 FN 0,29, GR 0,3!,
0,41-0,43. Bospeen natuur,
bos: kl. 2 0,40. Rabarber"
kl. 2 0,42-0,48. Spitskool,
kl. 1 A 1,25. Kl. 2 A 0,<
Snijbonen glas, 40 kg: kl
7,20-7,60. Kl. 2 FN 6,10, KSl
Sperciebonen natuur, 400
1 3,60-3,90, FN 3,70-3,80.
3.20, FN 3,60. Pronkbonen,
kl. 2 5,40.
Fruitveiling: Mantet, 22011
kl. 1 55/60 0,47, 60/70 1,01
60/70 0,87, 70/80 1,25-1,51.
Victoria, 300 kg: kl. 2 60/701
70/80 0,58. Vista Bella, 200
kl. 1 55/60 0,61, 60/70 1,27,
1,77, 80/90 1,54. Kl. 2 60/70
1.21, 70/80 1,33-1,69, 80/90
Yellow transparent, 2400
1 55/60 0,47, 60/70 0,94-1,17,
1,68. Kl. 2 55/60 0,41, 60/70
0,82, 70/80 1,32. Stark Eat
1700 kg: kl. 2 55/60 0,400,43,1
1,26-1,29, 70/80 1,82, 80/90
Morel zonder steel, 100 kg:!
0,80. Murel zonder steel, 1"
kl. 2 1,10-2,00. Pruimen,
kl. 2 IN 0,30. Czar pruim,
kl. 1 3,20, kl. 2 1,80. Early
orLeoNierse
IEATLEMANIA' is terug - een beetje. Zeventien jaar na het officiële uit
en gaan van The Beatles halen de Fab Four nieuwe platenrecords. De pu
bliciteit rond met name de compact disc van 'Sgt. Pepper's' heeft een
veede run op de platenzaken tot gevolg gehad.
jde afgelopen twee maanden hebben 33.000 Nederlandse gezinnen een 'Pepper-CD' in
buis gehaald. Daarvan gingen in de eerste week na release liefst twintigduizend exem-
Taren over de toonbank. Dat is het dubbele aantal dat van 'Brother in Arms' van Dire
[traits, de top-CD in het popgenre, in de eerste week verkocht werd.
de vakantieweken zijn de
ikoopcijfers uiteraard fors
aald, maar aan het eind van
zomer wordt een nieuwe op-
iving verwacht, als platen-
iaatschappij EMI 'The Yellow
ibmarine' en het dubbele
hite Album' uitbrengt. Om
dat de witte dubbelaar hoger
.prijst wordt, zal de CD-ver
sie extra attractief uitgevoerd
rorden: van binnen en van
aten compleet wit, voorzien
in een boekwerkje en elk ex-
iplaar een eigen release-
ner, al is dat laatste -ge-
de massale oplage- een
issen neus voor de verzame-
|ars.
Eind september volgt dan
'Magical Mystery Tour' en
een maand later 'Abbey Road'
'Let It Be'. Voor de Sin-
•klaasdrukte zal het volle-
Beatles-oeuvre dus op CD
irkrijgbaar zijn. In aantallen
itekent dit dat EMI de ko-
:nde maanden in totaal zo'n
i.000 nieuwe Beatles-CD's
de detailhandel verwacht
HILVERSUM (ANP) - Het ziet er naar uit dat de
NOS-televisie zondag 6 september niet in staat
zal zijn de finale van het wereldkampioenschap
beroepswielrennen op de weg in Oostenrijk en
de finales van het wereldkampioenschap atle
tiek in Rome rechtstreeks op het scherm te bren
gen.
De TROS, NCRV en Fe-
duco hebben om uiteen
lopende redenen gewei
gerd zendtijd te ruilen
met de NOS.
Volgens een woord
voerder van de NOS vin
den de finales van de
evenementen plaats tus
sen 17.00 en 19.00 uur. Op
Nederland 1 zendt de
NCRV uit. Deze omroep
organisatie heeft laten
weten om principiële re
denen niet tot een zend-
tijdruil te willen over
gaan. De TROS wil tus
sen 17.00 en 18.00 uur een
samenvatting brengen
van die dag verreden
speedwayraces en zit
daar contractueel aan
vast. Feduco heeft ver
volgens tussen 18.00 en
18.30 de eerste uitzending
gepland over de Friese
taal en weigert deze
zendtijd te ruilen.
Daarna neemt de NOS
weer over tot 20.00 uur.
Volgens de NOS-
woordvoerder wordt nu
met de TROS naar een
oplossing gezocht om de
samenvatting van de
speedwaywedstrijden die
dag op een ander tijdstip
binnen NOS-zendtijd in
te passen. Als Feduco het
been stijf houdt zal de
zaak worden voorgelegd
aan het NOS-bestuur dat
in de tweede helf van
augustus bijeen komt.
Het NOS-bestuur heeft
de mogelijkheid Feduco
te dwingen plaats te ma
ken voor NOS-sport.
De NOS wil die dag
volgens de voorlopige
planning, om 13.30 met de
sportuitzending begin
nen.
OokThe Yellow Submarinewordt eind deze maand op compact disc uitgebracht
- FOTO ARCHIEF DE STEM
:wel de CD op termijn be-
iouwd wordt als de doodsvij-
id van de langspeelplaat,
ijkt de rage in Beatles-CD's
imenteel een onverwachte
ipuls te geven aan de verkoop
in Beaties-LP's. De publici
st die in het bijzonder de Pep-
•-CD ten deel is gevallen,
jkt heel wat jongeren op het
irvan de 'klassieke' Beatles
hebben gezet, terwijl heel
it oudere platenkopers op het
kwamen hun oude Beat-
ichijven door nieuwe te ver-
igen. Bij de jongeren blijken
.ral de zgn. compilatie-lp's
hits op één plaat) erg in
|k te zijn. De verkoop in deze
igorie is in de afgelopen
landen verdriedubbeld.
Paul McCartney werkte mee aan het tv-programma 'It was
twenty years ago today', dat de start bleek van een nieuwe
run op het werk van de Beatles.
„Tot voor kort verkochten
we één Beatles-lp per maand.
Tegenwoordig zijn dat er twin
tig in een week," aldus een pla-
tenhandelaar. Een collega
meldt dat de gretigheid waar
mee platenkopers naar de
Beatles vragen hem doet terug
denken aan de jaren'60. „On
voorstelbaar. We krijgen het
niet aangesleept. Alleen al
twaalfhonderd Pepper-CD's in
acht weken tijd in één zaak."
Voor platenmaatschappij EMI
legt de Liverpoolse Kip dus
voor de tweede maal haar gou
den eieren. Wat dat betreft
hadden de Heemsteedse vinyl-
verkopers de afgelopen maan
den de wind stevig in de zeilen.
'Sgt. Pepper's Lonely Hearts
Club Band' staat immers model
voor het legendarische Flower-
Power-jaar 1967, waarvan de
twintigste verjaardag vol
nostalgie door de media we
reldwijd is gevierd. De Britse
tv-documentaire 'It Was 20
Years Ago Today', die op Pep
pers jubileumdatum' 1 juni
door de VARA is uitgezonden,
werkte wat dat betreft als een
weergaloze reclamespot. De so
ciologie als verkoopargument.
EMI verwacht nog vóór het
eind van dit jaar het succes van
de Pepper-CD te evenaren en
wel met de CD-versie van 'Ab
bey Road'. Dit laatste geza
menlijke werkstuk van The
Beatles ('69) -evenals 'Sgt. Pep
per' een zgn. conceptalbum -
heeft altijd relatief goed in de
markt gelegen. Dat bleek eens
temeer toen nog niet zolang ge
leden een beperkt aantal 'Ab-
bey'-CD's uit Japan werd ge
ïmporteerd. Die gingen voor
ƒ90 per stuk (de dubbele win
kelprijs) grif van de hand.
Als collector's item is er on
langs al 1500 voor zo'n ex
emplaar geboden. Door middel
van een forse adverentiecam-
pagne en extra promotie via de
detailhandel, hoopt EMI in de
feestweken het verkoopcijfer
van de Abbey Road-CD voorbij
dat van Sgt. Pepper's te kun
nen jagen: 40.000 exemplaren
bij de eerste release. „Hier in
huis heerst opperste concentra
tie om deze campagne te laten
slagen", aldus een woordvoer
der van EMI. Na dit jaar is de
serie immers afgewerkt.
Maar handelaren zouden geen
handelaren zijn, als ze niet het
onderste uit de kan zouden
proberen te halen. Voor januari
'88 staat daarom de release ge
pland van wat bij EMI de 'left
over CD' wordt genoemd.
Daarop moeten opnamen ko
men die de Beatles niet eerder
op lp hebben uitgebracht. Zoals
singles (w.o. 'Hey Judej en
nummers die het fameuze vier
tal zelf destijds heeft afge
keurd. Kliekjes dus. Op dat
moment is het punt bereikt
waarop de handel toch weer
een loopje neemt met de inte
griteit van de artiesten. Een
loopje dat nog jaren kan duren.
Intussen moeten de drie nog
levende Beatles, samen met de
weduwe Lennon, maar zien dat
ze zelf ook nog wat wijzer wor
den van de rage. Inspraak in
het CD-beleid van hun platen
maatschappij hebben zij niet
genoten. EMI heeft zelfs nog
niet eens behoorlijk uitbetaald
aan hun melkkoetjes, zo meld
den zij tijdens een recentelijk
aangespannen proces tegen de
labels EMI en Capitol. Met het
'left-over'-beleid van de pla
tenmaatschappij in het voor
uitzicht, lijkt het dan ook niet
onverstandig dat de Beatles en
Yoko ook maar meteen de moe
derbanden van de lp's hebben
terug geëist.
Want met elke vorm van
Beatlemania komt ook de keer
zijde terug, de b-kant van de
gouden plaat: 'All You Need Is
Cash...'
DEN HAAG (ANP) - De in
ning van kijk- en luister
gelden in 1986 heeft op
nieuw een recordopbrengst
opgeleverd.
Volgens de Dienst Omroepbij
dragen van de PTT, die dit gis
teren meedeelde, is over vorig
jaar in totaal ruim 740 miljoen
gulden binnengehaald tegen
ruim 726 miljoen in het jaar
daarvoor. De opbrengst uit de
opsporing van zwartkijkers is
in '86 nagenoeg gelijk gebleven
aan 1985. Het aantal zwartkij
kers schommelt rond de 5 pro
cent.
Na aftrek van de kosten voor
de dienst is aan het ministerie
van welzijn, volksgezondheid
en cultuur dat de omroepgel-
den beheerd, ruim 709 miljoen
gulden overgemaakt.
In totaal werden ruim 104.000
huishoudens gecontroleerd op
illegaal kijken en luisteren. In
bijna de helft van de gevallen
leverde dat een proces-verbaal
op, hetgeen een bedrag van
ruim 12 miljoen gulden ople
verde. De controle van 'dubieu
ze' betalers, waarvoor 94.000
bezoeken werden afgelegd, le
verde nog eens een bedrag op
van ruim 9 miljoen gulden.
In totaal stonden eind 1986
4.640.943 televisietoestellen ge
registreerd, bijna 67.000 meer
dan in '85. Het aantal geregi
streerde houders van alleen
een radio, daalde in 1986 met
ruim 6.800 tot 158.491.
(ADVERTENTIE)
Even goedkoop, wel even beter
Nooit voorrijkoiten
ton, 230 kg: kl. 2 1,10-1,90, Al
2,40, B 1,70, IN 0,30. Ontr'
kg: kl. 1 3,90. Opal, 110 k
3,20-3,90. Kl. 2 1,80. Sanctusl
bertus, 3660 kg: kl. 1 2,ljf
Kl. 2 1,30-1,80, A 1,20-2,20,1
2,00.
politie
insdag
jehou-
ndief-
varie-
Iverd bij
por een
■kt toen
;gen bij
De man
die ter
plekke kwam, waren dt|
met hun auto verdwenen]
richting Roosendaal. Zo«
rijkspolitie als de gemeffll
litie van Bergen op Zoom]
daarop de achtervolging
Etten-Leur stuitte het
op een afzetting die door'
tense politie was neerges
vijf werden aangehouden
Volgens de politie hebb
ook uit een auto in Rene'
een in Goes dure geluic
ratuur gestolen.
>t Rode
Zierik-
st op de
65 jaar
Hij was
Streek-
-Neder-
ïdurende
voor de
voorgan-
;e Tram-
RTM) te
ibaan als
na di-
Dben be
kleed volgde zijn ben»
tot hoofdinspecteur Tra'
Veerdiensten per 1
1960.
Bij de fusie van de Bi-
de Zeeuwse streekvervi
drijven (ZVTM/SBN
Streekvervoer Walcherc
NV Streekvervoer Zuid'
Nederland, werd Deïst
juli 1977 tot directeur va»
NV benoemd.
Deist was voorts nog
Karin Büscher en Roel van
Daal, schilderijen; Kris
Mandigers, meubels. Galerie
Segeren, Raadhuisstraat 8,
Ginneken Breda. Open: tij-
lens winkeluren. Tot en met
22 augustus.
'e drie die hier exposeren
lebben juist het diploma van
de kunstacademie St. Joost te
ireda in hun zak. Steeds
eer zie je dat galeries vers
'gestudeerden al direct
ite biedea De eindexa-
lenexposities blijken een
[oede 'markt' voor oriëntatie
zijn. Galerie Segeren heeft
:n goede keus gedaan uit
at voorhanden was dit j aar.
De beide schilders hebben
'erwante uitgangspunten. Er
sprake van een hoekig
itructuralisme; een spel van
"ierkantea De uitwerking is
'erschillend. Karin Büscher
'erkt met een bijna archi-
inische strakheid op lin-
ien en paneel. Haar kleur-
itelling is opgebouwd uit te
genstellingen. De verfhuid is
"ansparant of strak dicht
leschilderd. De spanning zit
wral in de verhouding van
vierkanten ten aanzien
an elkaar. Vooral in de
ote monumentale doeken is
t het sterkst. Maar hoe nu
erder? De innerlijke span-
"Sen van deze doeken is
P°g?) niet zo groot, dat er
"eel perspectief lijkt te zitten
1 deze toch wat brave be-
enksels.
Roel van Daal is veel meer
ctulder, die het materiaal
df uitbuit; zowel in zijn
•ructuur als in relatie met
cjd en kleurschakering. De
Pbouw van zijn doeken is
[eliswaar gebaseerd op
'Mhoekjgg vlakken, maar
eschilderd met een romanti-
'f' toets. De kleur (telkens
'et dominant, geel of
toen) wordt daarbij opgeno-
®h in een experimenteel
- met gewaagde overgan-
de bondsraad van de
regio Zeeland en lid van'
giobestuur Zeeland van '1
VE. Verder vervulde M Kris Mandigers heeft er
1986 de functie van weW „ee meubelobjecten neerge
in de gemeente Westers
wen.
zet, die het binnen de gereno-
meerde meubels in deze zaak
goed volhouden: een tafel,
waarvan het onderstel geraf
fineerd is opgebouwd uit
dunne zwarte stangen en een
kast, met een schuifsysteem
dat verrassend is. De vorm
van deze kast is interessant
en een goede afwisseling bij
wat een wandmeubel heet.
H.E.
Zomertentoonstelling, Bur
gerweeshuis, Poststraat 45,
Zierikzee, open di. t/m zat.
10-17 u., tot en met 15 augus
tus.
Een kwart eeuw organiseren
Ad en Tessa Braat in hun
huis en tuin, gevestigd in het
indrukwekkend fraaie pand
van het Burgerweeshuis,
tentoonstellingen van beel
den en keramiek.
Wat aanvankelijk begon
als een aardig gebaar ten op
zichte van collega-kunste
naars - 'ach, je hebt zo'n
mooie tuin, daar kun je best
wat in weg zetten' - is uitge
groeid tot een omvangrijke
jaarlijks wisselende collectie
sculpturen voor kleine en
middelgrote tuinen. Daar
naast is er de keramiek van
Tessa en dit jaar de emaille
tableaus van Linda Verkaik
die binnen horea
Het is een merkwaardige
verzameling met veel mid
delmatig werk in de trant
van 'vakmanschap is mees
terschap', wat spul waaraan
je maar beter snel voorbij
kunt lopen en een aantal
mooie ontroerende en respect
afdwingende stukken.
De collectie is vooral op
praktische gronden heel be
wust in deze vorm door Ad
Braat, die van oorsprong een
Roosendaalse beeldhouwer
is, samengesteld. „Mensen
die Kassei bezoeken komen
hier in dit gebied geen kunst
kijken en kopen, wel mensen
die een aardig beeld voor hun
tuin zoeken". Deze tuin die
vol staat met struiken en bo
men kan door het gewas heel
wat kleine objecten herber
gen, er staan en hangen er
driehonderd binnen en bui
ten! Grote ruimtevragende
beelden zijn niet aanwezig,
ze zouden hier niet tot hun
recht komen.
In deze veelheid is het
werk van W. H. J. Put opval
lend. Kleine gesloten vormen
van menselijke géstalten,
brokken gebundelde energie.
Elegant is de waaierachtige
vorm in 'kristallina', dat er
als albast uitziet van de hand
van Leendert Buth. De kop
van Elze Ringnalda maakt
indruk door het geïdeali
seerde karakter dat ze deze
man met tulband meegaf.
Verstopt in het uiterste
hoekje van de tuin staan een
paar geestige, pretentieloze
échte tuinbeelden van Ad
Braat. Onder andere een sa-
terachtige tuinkabouter, grof
opgebouwd en uitgevoerd in
brons en een zeer ondeugen
de, eveneens bronzen Eva.
In de grote middengroep is
het dierenportret opvallend
ruim vertegenwoordigd. Ze
zijn er van knap en met veel
gevoel voor het typische ka
rakter van het dier gemaakte
honden op levensgroot for
maat tot sterk geabstra
heerde beesten, waarbij vo
lume en houding de belang
rijkste elementen zijn.
De glazuren van Tessa op
de uiterst eenvoudige vor
men zijn binnen het belang
rijkst. Geraffineerde pastel
len, hevige kobaltblauwen en
oxbloods vloeien op een orga
nische manier over de scha-
D1T kunstwerk van Max van der Grijn (zonder titel, 1987;
34x27 cm) maakt deel uit van de tentoonstelling 1n het
licht van de stilte', die tot en met 13 september is te zien
bij de NBKS, Markt 1, Oirschot (di-zo. van 13-17 uur). Sa
men met de in Den Bosch werkende Japanse kunstenaar
Koji Ogura en een andere Bredanaar Jac. Gijzen, expo
seert hij werk op papier. Hun gemeenschappelijk noemer
is 'de stilte'; veelal ingegeven door de Oosterse cultuur.
Ogura maakte penseeltekeningen met een sterk gevoel
voor caligrafie; Jac Gijzen is bij dit werk geïnspireerd ge
weest door zijn bezoek aan Nepal en Max van der Grijn
zocht de stilte vooral op zijn atelier, maar met een sterk
gevoel voor de Oosterse cultuur. Zijn met rietpen vervaar
digde tekeningen ontstonden echter op de oevers van de
Lek. Onder de hanebalken van het NBKS-gebouw heeft
deze collectie een gepaste ambiance gevonden. Er is een
mooie catalogus (f 12,50).
len en vazen.
Behalve de hedendaagse
kunst is er ook nog een geva
rieerde collectie antieke
voorwerpen ten toon gesteld
en deels te koop.
L.R.
Roy Lichtenstein, tekenin
gen 1961-1986. Museum Over-
holland, Museumplein 4 Am
sterdam. Open: di-zo van 11
(zo 13)-17 uur. Tot 13 sept.
Een tocht langs de tekenin
gen van de Amerikaanse
kunstenaar Roy Lichtenstein
is een ontdekkingsreis door
de kunstgeschiedenis. Met de
Pop Art is het begonnen. De
manier, waarop hij strips ge
bruikte, om er kunst uit te
destilleren, is beroemd ge
worden. De ontwikkeling
van zijn werk vanaf het be
gin van de jaren zestig tot nu
toe wordt getoond. Aan de
hand van zelfstandige
zwart/wit tekeningen en
kleurtekeningen, die als stu
dies dienden voor latere
schilderijen. Deze tentoon
stelling was hiervoor te New
York, in The Museum of Mo
dern Art te zien.
Roy Lichtenstein is ge
wend grote schilderijen en
muurschilderingen van res
pectabele afmetingen te ma
ken. Geen werken, die je bij
een kunt brengen op een
handzame expositie. Het is
derhalve alleen op de schaal
van de tekening mogelijk een
overzicht van zijn werk te
geven. Eerst in de zestiger
veranderde hij zijn manier
van werken ingrijpend. Hij
werd daarbij geprikkeld door
de strip-afleveringen op de
papiertjes, waaruit zijn kin
deren hun kauwgom opdiep
ten.
Hij trok zich niets aan van
de kritiek, dat hij zich met
deze onserieuze zaken afgaf.
Hij trof velen met de humor,
die uit zijn tekeningen van
die eerste jaren sprak. Anec-
dotische tekeningen met on
derwerpen dicht bij huis: een
stripmeisje, dat een traan
wegpinkt, een damesvoet, die
het pedaal van een pedaal
emmer beroert, een vinger
die wijst, op dezelfde manier
als die van Uncle Sam op de
aanplakbiljetten van vroe
ger, gemaakt voor de wer
ving van vrijwilligers voor
het leger etcetera. Stuk voor
stuk opgeblazen tot een on
werkelijk formaat, haast
monumentaal. Hij immiteert
daarbij commerciële druk
technieken.
De tentoonstelling maakt
verder veel duidelijk over de
manier van werken van
Lichtenstein. Zo worden er
tekeningen getoond van so
bere lijstwerken, die overge
nomen waren uit de klas
sieke architectuur. Het over
grote deel van zijn werk, zo
als ons dat hier wordt ge
toond, bestaat uit studies,
schetsen. Studies voor zijn
schilderijen, voor muurschil
deringen, voor posters. Klein
formaat studies vaak, ont
roerend door hun eenvoud.
Grotere voorstudies ook,
sommige met nauwkeurige
aanwijzingen..Op de tocht
langs de tekeningen wordt
ook duidelijk hoezeer Lich
tenstein in zijn werk kunst
historische stromingen en
kunstenaars citeert.
Zijn stijl heeft verwant
schap gehouden met het
stripverhaal. Zoals de toe
lichting op de expositie zegt,
het is Lichtensteins ambitie
om zijn stijl als wereldbeeld
op te leggen aan de uiteenlo
pende twintigste eeuwse
stijlperioden waarvan hij
zich meester maakt.En hij
vangt de essentiële kenmer
ken van een bepaalde histo
rische stroming op in wat hij
zelf zijn stripverhaalstijl van
tekenen noemt.
J.B.
Herman Diels, olieverf,
aquarel en tekeningen. De
Warande, Turnhout. Open:
dagelijks 10-17 uur. Tot 27
september.
Herman Diels (1903-1986) was
een Turnhoutse schilder, die
niet aan de weg timmerde.
Zijn laatste expositie was in
1969. Deze retrospectieve ten
toonstelling bevat een keuze
uit zijn totale oeuvre van een
160-tal schilderijen, aquarel
len en tekeningen. Zij geeft
een goed inzicht in de ont
wikkeling van deze intros
pectieve kunstenaar, die al
leen via kunst tot sterke ex
pressiviteit kwam. Een boek
werk over hem verscheen.
Deze tentoonstelling heeft
alles van een terugblik. Hoe
wel bij de entree een aantal
rijpere doeken zijn opgehan
gen is de rest van het op de
begane grond getoonde werk
nogal vervelend: academisch,
braaf en vaak uitgesproken
slecht. Maar verder lopend
raak je - met name in de bo
venzalen - steeds meer ge
boeid door zijn kleurrijke
fantasieën, waarbij de mens
een centrale rol speelt.
Zijn ontwikkeling is afge
leid uit het werk, want date
ren deed hij zijn stukken zel
den. Er zijn periodes te on
derkennen. Schildertech
nisch is dat wel heel duide
lijk. Na het academische
schilderen in het natuurge
trouwe patroon wordt Diels
bevangen door de kleur. Hij
bouwt zijn schilderijen (met
figuraties) op uit kleine
kleurvlakken in wat hoekige
aflijningen die af en toe re
miniscenties aan de beginpe
riode van het kubisme oproe
pen. Ook dit niet zo bijster
spannend werk is duidelijk
een kwestie van overgang.
Daarna worden zijn doe
ken puur uit kleur opge
bouwd. Hij presteert het om
contrasterende kleuren on
vermengd in korte toetsen en
brede vegen tegen elkaar aan
te zetten en toch een fraaie
harmonie op te bouwen
waarbinnen menselijke figu
ren oplichten; de ondertoon
is vaak mysterieus anecdo-
tisch. De sfeer doet soms den
ken aan Chagall. Het groot
ste deel van de expositie be
staat uit dit soort werk, dat je
na de wat teleurstellende in
troductie, in de greep kan
krijgen. De feestelijke inge
togenheid van Diels bezit een
eigen schoonheid. Behalve de
(zelfportretten - met hoogte
en dieptepunten - is zijn
werk zonder titels. De expo
sitie geeft omschrijvingen als
Man op monster met naakte
figuren, Landschap met boot,
Naakt met hond, Stoeiend
koppel in bloemenveld, On
weersavond, De gehangenen,
Naakte vrouw tussen gordij
nen, Ecce Homo, Man in ex
tase, Hartstocht, De popzan
ger, Bacchanaal etcetera.
Deze titels van de inrichters
laten vermoeden dat zij Diels
ook zien als een stil water
met diepe gronden. Een
tochtje naar Turnhoutse Wa
rande om daarin te kijken is
toch wel de moeite waard.
HE
