UITBLAZEN Mubarak treedt uit schaduw van voorgangers 'Evacuatie' Palestijnen verdeelt gemoederen Israël IEUW Opvolging Pinochet speelt nu al in Chili kzo si ïieuwe Leger van India waakt over gewelddadig Sri Lanka Inde ramsj tóeltocht de stem ACHTERGROND DINSDAG 4 AUGUSTUS 1987 CVCÜ..L EGYPTISCHE PRESIDENT HEEFT GEHELE VOLK ACHTER ZICH de stem b 00 kilo has ij Geffen widerschepl DESTEM OMSTREDEN PLAN VICE-MINISTER VAN DEFENSIE VOOR WESTOEVER OETERMEER (A ersiteiten en hog< laandag 3 august svestigd waar oord kunnen kri; udiefinanciering. stem o NIET iedereen ligt er of komt er te liggen, maar wel neeft iedereen gehoord van die plek met haar dubbele re putatie, waarvan de ene de andere tegenspreekt: je kunt er zalig grasduinen en goedkoop aan de inte ressantste boeken komen en te gelijk worden de schrijvers, wier werk er terechtkomt, wat meesmuilend bekeken. Wie bij de Slegte ligt - want die plek bedoel ik - neeft 'voor de ramsj geschreven'. Ruziënde schrij vers wensen elkaar hoge stapels werk bij De Slegte toe en als een recensent een schrijver in zijn stuk wil afmaken dan voor spelt hij dat zelfs De Slegte het besproken werk aan de straat stenen nog niet kwijt zal kun nen. Net zomin als appels met T5 WIM KOCK toen ik de schrijver bezocht in zijn schrijfhut in de bossen bij Swolgen. Het boek was al oud en de pagina's een beetje ver geeld, maar ik vond het een mooi gebaar zoals Aafjes het van opdracht en handtekening voorzag. Een gebaar dat ik met graagte navolg. Ik bestelde vijf exemplaren, wetend dat ik er voor zou moe ten betalen. De schrijver krijgt namelijk maar één keer een - per contract bepaald - aantal gratis exemplaren om aan vrienden en kennissen te geven. Dat waren er - geloof ik - tien en ik was er al lang doorheen, maar af en toe vroeg er nog wel eens iemand om. De rekening kwam gelijk met de boeken mee. Acht gulden vijfenveertig per stuk inclusief vijf procent BTW. In de winkel had het boek destijds zevenentwintig gulden vijftig gekost. Ik mocht dus niet klagen. Heel toevallig had ik een paar dagen na de ontvangst van de boeken contact met de uit gever en ik vroeg hem wat dat betekende: opruimen. „Nou", zei hij, „van de hand doen na tuurlijk, verkópen." „Oh, nou ja, net zou toch kun nen zijn dat je ze vernietigde. Ik bedoel: 't is maar een klein restantje niet?" „Nee, nee", zei hij, „we raken ze wel kwijt." „Dan gaan ze zeker naar De Slegte?" „Nee", zei hij bijna op bezwe rende toon, „dat doen wij onze auteurs niet aan. Niet dat er iets verkeerds is aan De Slegte. Het is gewoon de naam hé. Schrijvers vinden het niet leuk als ze horen dat hun werk bij De Slegte ligt. Wij hebben voor restanten andere, minder op vallende verkoopkanalen voegde hij eraan toe. „Nou, mij zou het anders niet kunnen schelen", zei ik. Zaterdag was ik met mijn vrouw in Breda. „Laten we even bij 't Ezelsoor binnenstap pen", stelde ik voor. Dat is, net als De Slegte, zo'n winkel waar je zalig kunt grasduinen en goedkoop aan de interessantste boeken komt. Ik had nog geen twee stappen binnen gezet of mijn oog viel er al op. Een sta pel van een stuk of acht, het puip; tie; general- en special interest- boeken enzovoort. Vier jaar ge leden schreef ik zelf een boek dat de uitgever een special inte rest-boek noemde. Voor die tijd had ik nog nooit van die term gehoord. Ik begreep van hem dat daarmee boeken worden bedoeld die bestemd zijn voor een afzonderlijk, speciaal in het onderwerp geïnteresseerd pu bliek. Boeken over katten en aquariumvissen, over de politie, over de hengelsport en over oorlogsschepen zijn special in terest boeken. Boeken over ko ken en de aanleg en onderhoud van tuinen daarentegen spre ken in principe zo'n breed pu bliek aan dat je van general in terest kunt spreken. Mijn boek ging over een luchtvaart-onderwerp. Special interest dus. Een tweede beper king was dat het actueel was, dat wil zeggen: een opname van de stand van zaken op het moment dat het werd afgeslo ten. Na een paar jaar al zou het verouderd kunnen zijn. Derge lijke boeken worden doorgaans snel verkocht. De uitgever start een reclamecampagne met een pers-presentatie, posters, dis plays en advertenties in bladen die door de doelgroep worden gelezen en deponeert een stapel exemplaren bij de boekhandel. De verkochte boeken worden achteraf afgerekend, de onver kochte boeken kunnen terug naar de uitgever. Mijn boek liep goed. Binnen een jaar was het 'uitverkocht'. Dat wilde niet zeggen dat de uitgever ook echt alle boeken kwijt was. Er blijft nog een tijd wat heen en weer-verkeer van teruggestuurde en nabestelde boeken en uiteindelijk blijft de uitgever zitten met een voor raadje dat hij niet meer op de 'normale' manier kwijt kan. Een paar weken geleden kreeg ik een brief van mijn uitgever waarin hij meedeelde dat hij nog ca. 260 exemplaren had lig gen, dat hij die ging opruimen en of ik er zelf nog een aantal van wilde hebben. Dat wilde ik wel want het is altijd leuk om een paar weggevertjes bij de hand te hebben die je bij gele genheid - gesigneerd natuurlijk - aan iemand cadeau kunt E doen. Zo heb ik ooit een boek van Bertus Aafjes gekregen iiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiil al een E exemplaar :ld. Mijn boek, in bovenste beetje beduimeld de ramsj! Afgeprijsd van 27,90 naar 9,90. Een grijpstuiver. Mijn vrouw zag het ook, maar zei er niets over zolang er men sen in de buurt waren die ons zouden kunnen horen. Daar was ik blij om, al had ik ge dacht dat het me niets zou kun nen schelen. Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: H. Coumans- hoofdredacteur. A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. 076-236911 Telex 54176. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236452. Sportredactie 076-236236. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850. Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom. Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen). Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur. Goes, Klokstraat 101100-28030. Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst. Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957. Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout. Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150. Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal. Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920. Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910. Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen: 24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of f 271,00 per jaar. Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand, 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W. Voor post-toezending geldt een toeslag. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Lezersservice: Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911 Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882. Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442. (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 RankrAlatioc Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447. NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738. HIJ GELDT als wijs en de mocratisch, is bij het volk geliefd en wordt in het buitenland gerespecteerd. Gebruik makend van een golf van propaganda en werkelijke populariteit heeft de president van Egypte, de 59-jarige Hosni Mubarak, de nominering voor een tweede zesjarige ambtstermijn aanvaard. De vroeger als schuw en te rughoudend geldende lucht macht-officier laat voor het eerst lofprijzingen aan zijn adres toe, die herinneren aan de persoonsverheerlijking rond zijn voorgangers Sadat en Gamal Abdel Nasser. Mubarak wil, zo menen waarnemers, nu eindelijk tre den uit de schaduw van zijn voorgangers. In totaal stem den 400 van de 458 afgevaar digden in de Volksassemblée - veel meer dan het voorge schreven tweederde deel - voor Mubarak als enige kan didaat om het 50 miljoen zie len tellende volk te leiden. Zelfs de islamitische oppositie schaarde zich achter Muba rak, maar herinnerde wel aan haar eis tot invoering van de islamitische Sharia-wetge- ving. Het kiessysteem en de overmacht van de regerende Nationaal Democratische Partij (NDP) in het parlement lieten andere kandidaten van het begin af geen kans. Op 5 oktober moet Mubarak bij re ferendum door het volk in zijn ambt worden bevestigd. Egyptenaren uit alle klas sen riepen Mubarak op tot een tweede kandidatuur. „De Volksassemblée lijkt op een bijenkorf", juichte het semi- officiële dagblad 'Al Ahram'. „Duizenden gelukstelegram men en honderden delegaties uit districten stromen toe, om Mubarak tot aanvaarding van de nominatie te bewegen". Arbeiders en boeren, soldaten en ambtenaren, moslims en christenen, jongeren en vrou wen, professoren en Egypte naren in het buitenland - zij allen geven spontaan uit drukking aan de diep in het bewustzijn liggende gevoe lens, aldus Al Ahram. Het op positieblad Al Shaab in Cairo President Mubarak echter stelde nuchter: 'als men alle groepen optelt die voor Mubarak zijn, dan zou den er 120 miljoen Egyptena ren zijn en niet 50 miljoen'. - FOTO ARCHIEF DE STEM De propaganda-campagne kwam onverwacht over de Egyptenaren, want Mubarak zou dankzij zijn populariteit en successen tijdens zijn eer ste ambtsperiode ook bij vrije verkiezingen van de tegen kandidaten winnen. Boven dien zou volgens de gezagheb bende columnist Mustafa Amin de persoonsverheerlij king wel eens de door Muba rak begonnen democratise ring in gevaar kunnen bren gen. „Waarom", zo vroeg hij, „gingen de afgevaardigden na de nominering naar het presi dentspaleis? Is niet het volk soeverein, moet niet het staatshoofd naar de gekozen volksvertegenwoordigers gaan? En waarom wordt de vertegenwoordigers van de Wafd-partij, die tegen de her verkiezing was, niet het woord gegeven?". „De persoon van Sadat ver dwijnt zienderogen achter het nieuwe beeld van Mubarak", constateerde een westerse di plomaat. „Hij werkt aan zijn eigen plaats in de geschiede nisboeken". De massamedia gaan inderdaad ook niet meer in op de moord op Sadat, die tijdens een militaire parade door islamitische fundamen talisten werd doodgeschoten. Mubarak, aldus de pers, nam het hoogste staatsambt op zich 'in aansluiting op ern stige gebeurtenissen', 'onder zware omstandigheden' en na 'de gebeurtenissen op de tri bune'. Ook het succes van Egypte tijdens de oktoberoorlog in 1973 wordt tegenwoordig eer der aan Mubarak, toentertijd opperbevelhebber van de Egyptische luchtmacht, toe geschreven dan aan Sadat. Kritiek op zowel Nasser als Sadat is in Egypte als nooit tevoren toegestaan: 'meer dan 30 jaar leefde Egypte onder totalitaire regimes, die de vrijheid onderdrukten', schreef Al Akbar. Maar met Mubarak is een tijdperk aan gebroken zoals 'de Egyptena ren sinds eeuwen niet hebben meegemaakt'. Mubarak heeft 'met het tirannieke verleden gebroken' en de 'revolutie van 1952 gecorrigeerd'. Sadat heeft met zijn 'correctie-revolutie', de afrekening met de aanhan gers van Nasser, in mei 1971 de eerste stap gedaan om te treden uit de schaduw van voorganger, aldus het blad Door Rob Simons IN ISRAËL WORDT een pittige discussie gevoerd over het voorstel van vice- minister van defensie Mi chael Dekkel om de Pales tijnse Arabieren die er niets voor voelen onder Is raëlisch bestuur in het bij belse 'land van Israël' te leven uit de bezette gebie den naar Jordanië over te brengen. Onder druk van de demogra fische verhouding tussen de 1,4 miljoen Palestijnen en de 75.000 joodse kolonisten op de westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook wordt zo'n 'transfer' van de Arabische bevolking naar de Arabische buurstaat Jordanië door een toenemend aantal Israëlische nationalisten als de enige en eenvoudigste oplossing van het Palestijnse vraagstuk be pleit. Volgens Dekkel zou Israël de Verenigde Staten moeten vragen bij de uitvoering van deze evacuatie van de Pales tijnen naar Jordanië een handje te helpen. Dekkel meent dat op de Verenigde Staten en de West- europese landen de politieke en morele plicht rust deze zui veringsoperatie van 'Judea en Samaria' uit te voeren daar zij sinds de Juni-oorlog van 1967 bij de Palestijnen de illu sie hebben gewekt dat Israël de heerschappij over de westelijke Jordaan-oever en de Gazastrook ooit zal moeten opgeven. Volgens Vice-minis ter Dekkel heeft hij geen ge dwongen uitwijzing van de Palestijnse bevolking op het oog maar een 'repatriëring' op basis van een internationale overeenkomst. Met zijn pro vocerende boodschap hoopt Dekkel op langere termijn de door hem gewenste educa tieve en politieke gevolgen te bereiken. Het transferplan van Dek kel dat enkele weken geleden al door de bekende houwde gen reserve-generaal Racha- wam Ze'evi was geopperd, heeft de steun gekregen van enkele Knesseth-leden van de Likoed, de Renaissance- en de nationaal religieuze partij en van de voorzitter van de raad van joodse nederzettingen op de westelijke Jordaan-oever. De Kach-partij van Knes- sethlid rabbijn Kahane die naar deportatie van de Arabi sche bevolking van Israël en de bezette gebieden streeft, heeft het voorstel van Dekkel in een verklaring een grote overwinning voor de morele positie van deze fascistische partij genoemd. De uitspraken van Dekkel hebben bij tal van Israëlische politici reacties van walging en afschuw opgeroepen. In antwoord op een Knesseth- motie van de agenda over de legitieme rechten van joden uit de Arabische landen ver klaarde minister van buiten landse zaken Peres dat alleen een gestoorde geest het plan van een verplaatsing van de Palestijnen uit de westelijke Jordaan-oever en de Gaza strook kan bedenken. Het verzoek aan de Ver enigde Staten opdat de Ame rikanen voor evacuatie van de Arabieren zorgen, is volgens Peres een pervers idee dat Is raël enorme schade berok kent. Premier Sjamir heeft het transferplan van zijn par tijgenoot eveneens afgewezen als een privé-denkbeeld van Dekkel dat niet in het politiek programma van de Likoed voorkomt. Volgens minister van defensie Rabin zou uit voering van het transferplan op mislukking van het ideaal van het hele 'land van Israël' als democratische staat met joodse waarden neer komen. In de joodse staat is het vol gens Rabin niet denkbaar dat een racistisch of apartheids- beleid zoals in Zuid Afrika wordt gevoerd. „Het is een moreel bankroet als een jood over de 'transfer' van Arabie ren praat", aldus Rabin. Een Israëlische anti-racis tische organisatie heeft aan gekondigd een campagne te gen het transferplan te zullen voeren. De progressieve vre- deslijst en het communisti sche 'Front voor vrede en ge lijkheid' hebben wegens het transfervoorstel moties van wantrouwen tegen de rege ring Sjamir ingediend en het aftreden van Dekkel als vice- minister van defensie geëist. 1TRECHT (ANP) antal specialisten i; enhuizen is tussen en april 1987 met I ■nomen. jn de helft van deze gt iras sprake van 'insch ■tzelfde werk doen me jecialisten. Maar de ilft is volgens het KL' zerkoepelende orga in particuliere ziektek jrzekeraars, 'pure u ing, waarmee de produ] LS de kosten van de z jizen direct toenemen'. In de overeenkomst specialisten en de ov in 1984, het Generaa Stc bureaus zullen ook ogelijk op te lossen. lefoonlijnen met de c Groningen. HOEWEL DE OPVOL GING van president Augusto Pinochet van Chili volgens plan pas eind volgend jaar geregeld zou moeten worden, is het on derwerp in Chileense poli tieke kringen nu reeds da gelijkse kost. Geen toe spraak, of er wordt wel een toespeling op de verkiezin gen gemaakt. Achter de schermen circuleren bo vendien reeksen namen van 'ideale kandidaten'. De afgelopen weken lieten zo wel links als rechts hun licht schijnen over het referendum, waarin de Chilenen zich op 11 maart 1989 mogen uitspreken over de opvolging. Luchtmachtgeneraal Fer nando Matthei stelde onlangs echter opnieuw in een toe spraak voor de Kamer van Chileens-Amerikaanse Han del dat het principe van een volksstemming om een presi dent aan te wijzen niet ter discussie staat. De oppositie verzet zich tegen het referen dum dat haar inziens onde mocratisch is omdat er maar één door de militaire junta voorgeselecteerde kandidaat is. De mededeling van Matthei is veelbetekenend, omdat hij zo duidelijk afstand nam van de kandidatuur van generaal Pinochet. Hij en twee andere leden van deze vierkoppige raad, admiraal Jose Toribio Merino van de marine en Ro- dolfo Stange, directeur-gene raal van de militaire politie, lieten de afgelopen maanden doorschemeren dat hun ideale kandidaat een burger is. Me rino schilderde zijn droom beeld later nog concreter: een centrum-rechtse kandidaat van 52 of 53 jaar met vol doende energie om het econo misch beleid uit te voeren. Ook binnen de aan de rege ring gelieerde Partij van Na tionale Vernieuwing (Pare- na), waarin drie andere par tijen in februari dit jaar op gingen, is de discussie over de verkiezingen actueel. Vorige week woensdag suggereerde de Parena dat de regering ook de grondwet kan wijzigen waardoor open presidentiele- en parlementsverkiezingen kunnen plaatshebben. Twee dagen later pakte Gabriel Valdes, voorzitter van de Christendemocratische Partij (PDC), het onderwerp op in een toespraak. Hij wees het referendum niet onder alle omstandigheden af, maar stelde omzichtig dat in een dergelijk geval fraude onmo gelijk moet zijn en de stem ming moet 'eerbied voor de wens van de meerderheid ga randeren'. Hij riep zijn achterban op Generaal Pinochet 'nee' te stemmen als dat niet het geval zou zijn. Volgens Valdes moet Chili een over gangsregering krijgen die ge leid kan worden door 'een burger, een militair of een moreel belangwekkende per soonlijkheid'. De oppositie is trouwens verdeeld over het onderwerp. De verboden Communistische Partij (PC), huldigt een van de radicaalste standpunten. De partij roept de Chilenen op om 'de plan nen om Pinochet in de macht te handhaven te torpederen'. - FOTO ARCHIEF DE STEM De PC wil 'onmiddellijke, vrije en democratische ver kiezingen' en dat bewerkstel ligen door 'een volksopstand'. Overigens heeft de 71-ja- rige president, die sinds de militaire staatsgreep in 1973 aan de macht is, zelf nog niet te kennen gegeven of hij her kozen wil worden, zoals de PC veronderstelt. Ook andere op positiepartijen hebben hem ervan beschuldigd reeds aan zijn 'campagne' te zijn begon nen. De generaal reist sinds kort veelvuldig door het land en zijn toespraken zijn poli tieker van toon en hij verricht veel openingen. Degenen die zich wel open lijk voor de kandidatuur van Pinochet hebben uitgespro ken, zijn leden van de rechtse partij van de Nationale Voor uitgang. Deze pro-Pinochet groepering is door voormalige regeringsfunctionaris ervan beschuldigd een mantelorga nisatie van de Chileense ge heime dienst te zijn. Natuurlijk zoemt het volop namen in kringen van politici en journalisten. Toen Merino met zijn ideaalplaatje kwam, werd het geroezemoes alleen maar groter. Genoemd wor den onder meer Lucia Pino chet, de dochter van de presi dent, Silvia Alessandri, voor malig gedeputeerde van de rechtse nationale partij. Zij is voorstander van vrije verkie zingen. Het scala mannelijke kans hebbers loopt uiteen van mi nister Fernandez tot de ener gieke, 79-jarige kardinaal Raul Silva Henriquez. De voormalige aartsbisschop is populair en gezaghebbend bij de bevolking en wordt in op positiekringen gekoesterd als een troefkaart die als het te genzit kan worden ingezet. Politieke waarnemers zijn er echter van overtuigd datl 'de ideale kandidaat' niet meer is dan een hersenschim! waar iedereen ongebreideld! zijn fantasie over kan latenf gaan. De meest waarschijn lijke kandidaat is volgens her, nog steeds generaal Pinochet. Opinie-onderzoeken voor spellen nog steeds 13 tot 3S procent steun voor de oud; generaal. Maar zeker is dat df procedure in ieder geval zijn voordeel werkt. Minimaal negentig dagen voor 11 maart de dag van het voorgenomet referendum, moeten Matthei LKMAAR/ GEFFEN ■NP) - De recherche 1 Alkmaarse rijksp left op een parkeerp ngs de rijksweg isch-Nijmegen ter ht in Geffen 400 kilo ha waarde van ruim iljoen gulden in achtwagen gevonden. heeft een woordvot de Alkmaarse landag meegedeeld, ugs waren verborgen ij eciaal gemaakte bergp de vrachtwagen-combi werden zondagavond roffen bij een zoekactie 6 politie. De zoekactie b een langdurig ondei >r de Alkmaarsé rij kspol verband met de v< zondag en maandag restaties verricht. vc n onze verslaggever 1NHEM - Akzo wil concern duideli; an presenteren. Tesai :t een gespecialiseerd Merino, Stange, en generaa! ,u wordt momenteel di i gemaakt van de ide t van de onderneming Humberto Gordon van landmacht, met een kandi daat komen, volgens de hui dige grondwet die eveneeiï i van de punten van o per referendum is aangeno |jng zou zijn Enka Gl: men. Stel dat generaal Gordoi tegen een voorgestelde bur gerkandidaat is. In dat gev; verhuist de beslissingsi voegdheid naar de zeven den tellende Nationale Veilig] heidsraad. Hier zou generaal Pinochet wel over een meer derheid kunnen beschikkei Als de meerderheid van stemgerechtigden de kandij daat afwijst, blijft Pinoche| volgens de grondwet nog jaar extra aan de macht ten] einde open verkiezingen uit roepen. Maar in die tussentiji ff als benaming voor de 'lands-Duitse vezeldh i het concern te laten va vijf andere divisies dn le naam Akzo. Een wo< irder van het concern irop niet ingaan. „Er is KONINKRIJK voor eei 'anhopige bedeltocht on 'ondgenoten hebben on eeste Westeuropese la - ks betrokken te worden bh]ft hi] chef van de strijcïhe G0|f. Dat standpunt i krachten en lijkt hij dantofin Venetië aan presiden die functie nog wat troeven ipe bereidheid tot het verk de hand te hebben. (IPS) COLOMBO (IPS) - Direct nadat vorige week woens dag het akkoord op Sri Lanka was gesloten, landde er elke tien minu ten een vliegtuig met oran je-groene Indiase lucht machttekens. Zilvergrijze AN-32 transporttoestellen scheerden laag over de toppen van de kokospal men voordat ze de een na de ander de grond raakten van de militaire basis 15 km ten zuiden van de Sri- lankaanse hoofdstad Co lombo. De toestellen brachten Srilan- kaanse militairen uit het noordelijke schiereiland Jaff na. Die hadden deelgenomen aan het offensief tegen Tamil guerrillastrij ders. Na het akkoord van woens dag heeft een vredesmacht van Indiase troepen hun plaats overgenomen. Sri Lanka heeft kleinere vliegtui gen en zou langer over het transport hebben gedaan, zo legde president Junius Jaye- wardene gisteren uit. Tegen standers van het akkoord za gen het als een teken dat hij zich heeft onderworpen aan India. De protesten tegen het ak koord duren in de hoofdstad en in andere grote steden in het land voort, ondanks het uitgaansverbod. Een duizend tal boeddhistische monniken in een klooster even buiten Colombo is in hongerstaking gegaan. Ze hebben gedreigd pas weer te eten als het ak koord wordt ingetrokken. Een reiziger uit de kust plaats Galle, 150 km ten zui den van de hoofdstad, zegt dat langs de weg naar Colombo duizenden uitgebrande auto bussen liggen. Overheidsge bouwen zijn beschadigd. De monstranten zouden wegver sperringen hebben aangelegd en voertuigen van de regering met stenen bekogelen. Drieduizend Indiase mili tairen en twee marne-fregat- ten moeten op de naleving van het akkoord toezien in het noorden van Sri Lanka. Het akkoord voorziet in ontwape ning van de Tamilstrijders, terugtrekking van het Srilan- kaanse leger uit de Oostelijke en de Noordelijke Provincie en bestuurlijke autonomie voor de Tamils in deze twee provincies. De Bevrijdingstijgers van Tamil Eelam (LTTE) op Sri Lanka hebben echter gezegd hun wapens niet neer te leg gen voordat hun leider, Velu- pillai Prabhakaran, uit New Delhi is teruggekeerd. Gisteren zouden alle Ta milstrijders de wapens heb ben moeten neergelegd. In diase zegslieden in Colombo verklaarden dat er „kleine vertragingen" kunnen optre den, maar dat er geen grote obstakels zijn bij uitvoering van de eerste stappen van het akkoord. Tegenstanders van het ak koord onder de Singalese meerderheid verwijten Jaye- wardene hun land te hebben verkwanseld aan India en te veel te hebben toegegeven aan de Tamil separatisten. Ze voe len zich verraden. Sommigen zeggen dat de president op eigen houtje heeft gehandeld en maar weinig politieke steun geniet. Jayewardene heeft in een televisietoespraak zijn excuus aangeboden voor het incident met een matroos die premier Gandhi met een geweerkolf op zijn schouder sloeg tijdens tijdens de inspectie toen van de erewacht. De president sprak van een 'belediging aan het adres van Sri Lanka's tra ditie van gastvrijheid'. In dezelfde toespraak ver oordeelde Jayewardene het geweld in het zuiden van het eiland. Hij legde de verant woordelijkheid bij de onder grondse pro-boeddhistische extremistische Volksbevrij dingsfront, het JVP. „Geef je zelf over, je wordt toch ver slagen", zei de president. Het JVP zou geïnfiltreerd zijn in het Srilankaanse leger. De matroos die Gandhi aan viel zou een JVP-aanhanger zijn. Politieke waarnemers in Colombo zien ook overeen komsten tussen de rellen deze week en het verzet van h JVP in 1971, dat de regeri«m "'T,1,el ve' u/f111 van premier Sirima Bandarl19Smacht ter wereld n ca niet groter op geworc e kans dat de zaak esc: 's wraak hebben gezwor |nelemaal afgehouden. le manoeuvres in verbant {vegers aan Kuwayt, da Rijkheden. tussen blijft het verbazin schatting 10.000 mensen om kwamen, te onderdrukken. Het JVP werd later een ei kende partij, maar werd ui geschakeld toen verkiezing! Jayewardene's UNP tien jas geleden aan de macht bracl ten. Vandaag de dag werl het JVP weer ondergrond Onder leider Rohan Wij' weera heeft de partij de mai xistisch-leninistische verruild voor een nationaal tische anti-Indiase houding. Waarnemers zeggen dat JVP en de harde kern ondf de Singalezen munt will' slaan uit de frustratie vs veel bewoners in het zuid' over het vredesakkoord. naike bijna de kop kostte. Ift'aast^ari! premier vroeg India toen hul lindende 'Sta^Wars^DT om de rellen, waarbij nasM> Wars -pn oorlogshandelingen nie aytse tankers onder Ar ?®n voor honderden miljt d, maar zijn niet in staa ue met computers en ar tuur opgeleide militairei geieaen aan de macnt Draafc^hehhon P''' Pa b00,9 V< V,na»s d,, 'an de Amerikaanse aar maiarl-, Een COng, Una een verklaring voo __ii, kaanse marine. Die ver ook niet komen. Reagar ue moeilijkhedenzoals kan. Dat strookt niet me daden. De man die ber n van Amerika op krach erbaal opzicht klopt dat /'gekletter weinig opgei uur in de Perzische Golf

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1987 | | pagina 2