De moeilijke start
van de nieuwe
Italiaanse premier
PDM-directie had te hoge verwachtingen
m #3
XI
cl "I
Reagan verliest strijdlustig minister
'De mensen die je hart eruit rukken'
Bonden
NIEUW B
Eerste test op
v W
SCHADUW OVER TOURPRESTATIES VAN SPAANSE 'KLIMGEIT' PEDRO DELGADO
MOZAMBIQUE, HET LAND DAT NOOIT EEN KANS KREEG
DE STEM COM
■S DE STEM ACHTERGROND DINSDAG 28 JUL11987
DE STEM
DE STEM BINNE
INDUSTRIEBO
DEN HAAG - Staatsse
zondheid) wil de subsidi
oorden voor mensen
klachten stopzetten. Dee
een brief geschreven.
T5
11 V.
Premier Goria (links) tijdens zijn eerste overleg met de
vertegenwoordigers van de vijf partijen die de nieuwe
regering gaan vormen. - fotoanp
Door Gerard Kessels
MET GIOVANNI GORIA
heeft Italië de jongste mi
nister-president uit zijn
geschiedenis.
De christen-democraat
met de baard, die volgens
de Italiaanse vrouwen de
knapste politicus van het
land is, wordt juist in deze
dagen 44.
Sommigen geloven dat hij
maar enkele maanden zal re
geren, anderen geven hem een
goede kans dat hij de periode
van vijf jaar zal volmaken.
Met de jonge Goria heeft de
Democrazia Cristiana (DC) in
ieder geval voorlopig afscheid
genomen van oude strijdros
sen als Andreotti en Fanfani
die tientallen jaren lang het
gezicht van de partij bepaal
den.
Na maanden van crisis
heeft Italië eindelijk weer een
echte regering. Een paar we
ken geleden nog had niemand
echter kunnen bevroeden dat
Goria de nieuwe ploeg zou lei
den. De christen-democrati
sche leider, secretaris-gene
raal Seriato de Mita, was dé
kandidaat van zijn partij voor
het premierschap. Maar de
socialistische ex-premier Bet-
tino Craxi sprak een veto uit
over de Mita. Craxi blijft de
christen-democratische leider
zien als de man die hem ten
val bracht. De tegenstellingen
tussen beiden blijken onover
brugbaar.
Tandenknarsend accep
teerden de christen-democra
ten tenslotte dat hun eerste
man opzij werd geschoven.
Zonder veel enthousiasme
hebben ze hun vertrouwen in
Goria uitgesproken. Nergens
is trouwens enige geestdrift te
bespeuren. De nieuwe rege
ring bestaat uit dezelfde par
tijen als die van Craxi: chris
ten-democraten, sociaal-de
mocraten en de minipartijtjes
van republikeinen, sociaal
democraten en liberalen.
Maar er is een groot verschil.
Craxi leidde een coalitie van
partijen die een politieke sa
menwerking was aangegaan.
Maar nu is de basis veel smal
ler.
Er is slechts sprake van een
program-regering. De vijf
hebben de intentie uitgespro
ken dat ze alle punten van het
regeringsprogramma samen
uit willen voeren. Meer niet.
Craxi, Italië's meest domine
rende politicus van het mo
ment, blijft dus de handen
vrij houden. Hij kan de socia
listische partij zowel profile
ren ten opzichte van de chris
ten-democraten als tegenover
de communisten. Bij een vol
gende gang naar de stembus
lijkt nieuwe verkiezingswinst
zeker.
Zonder coalitie-akkoord
begint Goria aan een onzeker
avontuur. Veel zal afhangen
van zijn stuurmanskunst en
leiderskwaliteiten. Of hij
daar in voldoende mate over
beschikt, zal nog afgewacht
moeten worden. Goria is een
gok, ook voor zijn eigen partij.
De policitus uit de Noord-Ita
liaanse wijnregio Asti was
vijf jaar lang minister voor de
schatkist. In financiële krin
gen staat Goria goed aange
schreven, ook al heeft hij het
gigantische overheidstekort
niet terug kunnen dringen.
Een ex-collega, de republi
keinse minister van financiën
Visentini, wees er deze dagen
op dat in de vijf jaar Goria de
staatsschuld meer dan ver
dubbeld is. „Daarvoor zou hij
in het Frankrijk van het einde
van de 17e eeuw onder de
guillotine terecht zijn geko
men", aldus Visentini. Zijne
goede naam lijkt Goria vooral
te danken te hebben aan het
feit dat hij op de juiste plaats
zat op het moment dat Italië
een grote economische opbloei
beleefde.
Dat hij een regering moet
leiden die als los zand aart
elkaar hangt, is niet Goria'd
enige probleem. In zijn eigert
partij beschikt hij niet over
een machtsbasis. In tegenstel
ling tot Andreotti, Forlani,
Fanfani, de Mita en Donat
Cattin leidt hij geen eigen
stroming. Naar buiten toe
heeft de partij met Goria wel
iswaar een nieuw jong gezicht
gekregen, maar intern blijven
dezelfde oude baasjes aan de
touwen trekken. Wie het pre
mierschap van Goria dan ook
begroet als een generatiewis
seling bij de christen-demo
craten, juicht te vroeg. Alleen
een lange succesvolle periode
als premier kan Goria een
stevige stut in zijn eigen par
tij bezorgen. Anders is de
kans groot dat Goria slechts
een kort intermezzo is en dat
straks de Andreotti's het heft
weer in handen nemen.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van ƒ1,- per maand,
J 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17 00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Ron Gregoor
DE ONTMANTELING
van PD Magnetics in Oos
terhout werpt een onver
wachte en levensgrote
schaduw op de successen
van de Spaanse klimgeit
Pedro Delgado en zijn
trouwe ploegmakkers.
Nauwelijks is de Spanjaard
van het erepodium verdwe
nen, zijn PDM-shirt wordt de
komende weken nog vele ma
len volgehangen met bloe
menkransen, of het nieuws
sijpelt door dat sponsor PDM
gaat fuseren.
Ondanks andere geluiden,
afgelopen zaterdag in onze
krant nog naar voren ge
bracht door marketing-ma
nager Blink, gaat het hele
maal niet zo goed met de Oos-
terhoutse fabrikant van mag
netische tapes. Een fors ver
lies van vijftig miljoen, zoals
men dit jaar verwacht, noopt
PDM tot een fusie met Agfa.
De gevolgen zijn bekend: ont
slag voor 300 van de 600 perso
neelsleden en ontmanteling
van de Oosterhoutse vesti
ging.
De ontwikkeling van PD
Magnetics is totaal anders ge
weest dan de directeuren zich
in 1982 hadden voorgesteld.
Op het bedrijfsterrein tussen
de Bredaseweg, de Molen
straat en het Wilhelminaka-
naal verrezen de afgelopen
jaren vele fabrieksgebouwen.
Aanvankelijk waren er plan
nen voor nog een grote hal,
vorig jaar werd die operatie
uitgesteld.
Omdat de vooruitzichten
aanvankelijk zo gunstig wa
ren had PDM mensen nodig.
In september '85 kondigde de
directie aan minstens 130 man
Leo Speek
FOTO DE STEMUOHAN VAN GURP
nodig te hebben om de uit
breiding van werkzaamheden
aan te kunnen. Uiteindelijk
bleken er een dikke maand
later 96 mensen te zijn aange
nomen.
De toekomst van PDM zag
er in de jaren tussen '82 en '85
zonnig uit. In '82 werd op het
terrein langs de Bredaseweg
een begin gemaakt met de
uitbreidingsplannen. De cas
sette-markt maakte een ge
weldige groei door. De op
komst van de video was daar
zeker debet aan. De prognoses
in die tijd waren, dat er in
1990 1,4 miljard video-casset
tes zouden staan in de Euro
pese huiskamers. Daar wilde
PDM een graantje van mee
pikken. Dat lukte slechts ten
dele, want in Japan dacht
men daar net zo over. En juist
die concurrentieslag met de
firma's uit het Verre Oosten
heeft PDM uiteindelijk de das
omgedaan.
In '82 was het overigens nog
niet zo'n slechte gedachte dat
het Oosterhoutse bedrijf zijn
partijtje op de videomarkt
JNM
Pedro Delgado - fotoanp
goed zou kunnen meeblazen.
Immers, het bedrijf voer on
der de vlag van twee multina
tionals in die sector, Philips
en Du Pont. In '82 kon echter
ook de directie van PDM niet
voorzien dat de prijzen van
cassettebanden met maar
liefst 60% zouden dalen. En
dat de dollarkoers zou zakken
naar een bedenkelijk niveau.
Omdat men in het Verre
Oosten nu eenmaal goedkoper
kan produceren dan in het
rijke en verwende westen
moest PDM het loodje leggen.
Ondanks alle pogingen van de
directie om het tij te keren
lijkt een fusie nu de enige op
lossing om althans een
marktaandeel te bewaren en
iets van de werkgelegenheid
te redden.
De laatste twee jaar werd
het langzaam aan duidelijk
dat de verwachtingen te hoog
gespannen waren. Zocht men
in '85 nog 100 mensen, een jaar
later wilde men die honderd
alweer kwijt. Er kwam een
reorganisatieplan op tafel, dat
er uiteindelijk in resulteerde,
dat er vijftig arbeidsplaatsen
verdwenen. Ontslagen kon
den nog voorkomen worden
omdat moederbedrijf Philips
Greg Lemond fotoap
deze mensen kon onderbren
gen.
De situatie is sinds vorig
jaar niet gewijzigd. Sterker
nog, de koers van de dollar
bleef dalen. De concurrenten
uit het Verre Oosten kunnen
voor aanzienlijk minder geld
produceren en de strijd was
eigenlijk ongelijk.
PD Magnetics heeft een
rijke historie in Oosterhout.
Net na de oorlog, in '47, streek
Philips-dochter Volt in Oos
terhout neer om er condensa
toren te maken. In 1968 ging
Philips een joint venture aan
met EMI om aan de Molen
straat de Magneetbandenfa
briek Oosterhout B.V. op te
zetten. Beide bedrijven dach
ten van elkaar dat ze wat wis
ten van magneetbanden,
maar de realiteit was anders.
Het gevolg was dat de jount
venture in 1971 weer werd
ontbonden en Philips alleen
doorging.
In die tijd floreerde de fa
briek, '75 en '76 waren topja
ren. Het bedrijf vergat echter
een belangrijk aspect in de
bedrijfsvoering, de produkt-
verbetering. De Japanners
kwamen met betere en goed
kopere produkten op de
markt en met de Magneetfa-
briek ging het snel bergaf
waarts.
Ondanks het feit, dat het
bedrijf in '78 nog met een ver
lies van 12 miljoen draaide,
kreeg de Magneet het onbe
perkte vertrouwen van moe
der Philips. In een poging de
concurrentie bij te benen ging
de directie praten met Du
Pont, het Amerikaanse che
mieconcern en in '80 was die
joint venture een feit.
Gisteren werd in grote lij
nen duidelijk wat er met het
bedrijf en zijn werknemers
gaat gebeuren. Wat de toe
komst is van de zo succesvolle
wielerploeg is nog niet duide
lijk. Of oud-tourwinnaar
Greg Lemond toch na de we
reldkampioenschappen voor
de ploeg zal tekenen is nog de
vraag. Het is ook nog niet ze
ker of en zo ja, onder welke
naam de wielerploeg wordt
gecontinueerd. Zover is men
bij PDM nog niet.
Volgens de mensen van de
bij de transactie betrokken
vakbonden zal de wielerploeg
volgend jaar in ieder geval
onder een andere naam rij
den. De FNV- districtsbe
stuurder Leo Speek is aller
minst te spreken over de Ho-
sannah-verhalen van de fi
nanciële Toursuccessen. „Het
is natuurlijk belachelijk als
een directeur zaterdag nog
zegt dat er 3% miljoen aan de
ploeg is uitgegeven en dat
men daar 9 miljoen voor te-
rugvangt als we nu deze be
richten ontvangen. Zij hebben
ons zoete broodjes gebakken",
zegt hij. In de afrondende on
derhandelingen met Agva zal
duidelijk worden of Lemon,
Van der Poel en de Kneet met
een PDM/Agfa shirt rond-
koersen.
MET DE 64-jarige Mal
colm 'Mac' Baldrige ver
liest de Amerikaanse rege
ring één van haar krach
tigste voorstanders van
een harde handelspolitiek.
Baldrige gold als degene die
president Reagan wist over te
halen een harder handelsbe
leid te voeren ten aanzien van
de landen die tevens economi
sche bondgenoten van de Ver
enigde Staten zijn.
Baldrige verongelukte za
terdag tijdens een rodeo-oefe
ning, toen zijn paard plotse
ling steigerde en achterover
viel, bovenop de ongelukkige
bewindsman. Hij overleed la
ter aan zijn verwondingen.
Baldrige was bepaald geen
amateur op rodeo-gebied; hij
was lid van de Cowboy Hall of
Fame, en beschouwde zich op
dit terrein als professional.
Dit voorjaar verklaarde hij
nog in een interview dat hij in
éénderde van de professionele
rodeo's waaraan hij had mee
gedaan een eervolle klasse
ring had bereikt. „Dan ben je
niet zomaar een hobbyist die
het leuk vindt om ook eens
cowboykleren aan te trek
ken," zei hij toen.
President Reagan prees
Baldrige zondag als iemand
c-nder wiens leiding het mi
nisterie van handel een 'sleu
telrol speelde bij de wederge
boorte van de economische
welvaart, en aan wie wij allen
veel verschuldigd zijn...'
Baldrige maakte vanaf het
begin deel uit van de rege-
ring-Reagan, en brak onlangs
het record van de latere presi
dent Herbert Hoover als mi
nister van handel die het
langst heeft gediend.
Hij speelde een grote rol bij
de totstandkoming van het
hardere Amerikaanse han
delsbeleid, en hij was al voor
stander van vergeldings
maatregelen tegen landen die
zich in zijn ogen schuldig
maakten aan oneerlijke han
delspraktijken voordat presi
dent Reagan zelf die koers in
sloeg. Onlangs was het Bal
drige, die samen met de spe
ciale handelsvertegenwoordi
ger Clayton Yeutter de andere
leden van de regering over
haalde om akkoord te gaan
met de vergeldingstarieven
tegen Japan, wegens de ver
meende dumping van chips op
de Amerikaanse markt.
Baldrige heeft ook jaren
lang geijverd voor de instel
ling van een enkel ministerie
van handel, hoewel hij wat
dat betreft op weinig med-
werking kon rekenen; bij de
laatste stemming hierover
werd zijn voorstel met 12-1
afgewezen.
Minister van defensie
Weinberger noemde zondag
de dood van Baldrige 'een
zware slag voor ons allen in
de regering,' en ook vice-pre
sident Bush, met wie Baldrige
politiek nauw verbonden was,
toonde zich geschokt door zijn
dood.
De Japanse minister van
handel Hajime Tamura, die
twee weken geleden nog met
Baldrige had overlegd over de
omstreden verkoop door een
dochteronderneming van
Toshiba van Amerikaanse
onderzeeboottechnologie aan
de Sovjet-Unie, zei dat hij 'ge
schokt en zeer bedroefd' was
door de dood van Baldrige;
zijn dood is volgens Tamura
'zeer betreurenswaardig voor
Japan.' De Japanse premier
Yasuhiro Nakasone zei in een
reactie dat Baldrige met het
Amerikaanse bezettingsleger
'Rodeo'-minister Baldrige in aktie.
- FOTOAP
in Japan had vertoefd, en veel
over Japan wist.
President Reagan zal ver
moedelijk de onderminister
van handel, Clarence Brown,
tot tijdelijk plaatsvervanger
benoemen, totdat een ge
schikte opvolger is gevonden.
Door Paul de Schipper
IN DE TAAL van de
westelijke provincie Tete
heten ze 'de mensen die je
hart eruit rukken'.
Het is nog donker als ze ko
men. Ze naderen het achteraf
gelegen, nog slapende dorp
vanuit het zuidwesten, gewa
pend met automatische gewe
ren AK 47, bajonetten en hak
messen. Vierhonderd rebel
len. Anderen noemen ze ban
dieten, vrijheidstrijders of
zwarte contra's.
Eenmaal bij de hutten be
ginnen ze om zich heen te
schieten, gaan hutten binnen,
doorsteken vrouwen en kin
deren. Ze vallen het politiebu
reau aan. Binnenkomen lukt
niet, ondanks een langdurige
aanval met mortieren. Ze
gaan naar het ziekenhuis,
schieten tientallen patiënten
dood of hakken ze eenvoudig
kapot; mannen vrouwen en
kinderen.
Ze vermoorden ook de 20-
jarige Carolos Rafael Vuma.
Hij lijdt aan lepra, maar is in
heel Mozambique bekend om
dat hij onlangs de nationale
loterij heeft gewonnen. Ook
de vier geesteszieke bejaar
den, die overdag altijd bij de
bushalte rondhangen, worden
afgemaakt.
Vijf uur houden ze huis.
Dan verdwijnen ze weer in de
bush. In Homoine, het sla
pende dorp liggen 386 doden.
Voor de overlevenden rest
slechts de wanhoop en het
'waarom?'
Dierlijk primitieve wreed
heid en terreur in Mozambi
que, waarom? Een verhaal
over een kapotgemaakt land
in zuidelijk Afrika, het land
dat nooit een kans kreeg. Op
25 juni 1975 verkreeg de voor
malige Portugese kolonie
Mozambique de onafhanke
lijkheid. Het is een gloriedag
voor de bevrijdingsbeweging
Frelimo en voor de nieuwe
president Samora Machel. Het
nog jeugdige regime presen
teert in 1980 een ambitieus
tienjarenplan, gebaseerd op
een Afrikaanse versie van het
marxisme. Voor 1990 moet het
analfabetisme zijn uitegroeid
en moet het land zichzelf van
voedsel kunnen voorzien mid
dels een in coöperaties geor
ganiseerde landbouw.
Maar alle goede bedoelin
gen ten spijt, Mozambique
krijgt de kans niet om de
chaos van de dekolonisatie te
boven te komen. Factoren die
Machel en de zijnen niet in de
hand hebben zullen de toe
komst bepalen: droogte, hon
ger en de plaats op de wereld
kaart, naast Zuid-Afrika.
Om te beginnen is er het
Renamo, het Mozambikaans
Nationale Verzet. De blanke
Rhodesische premier Ian
Smith riep deze guerilla-or-
ganisatie in de tweede helft
van de jaren '70 in het leven.
Smith wilde 'buurman Ma
chel' laten boeten voor het feit
dat hij in z'n land onderdak
verschafte aan de Zanu-strij-
ders van de huidige Zimbab
waanse premier Robert Mu
gabe. Na de onafhankelijk
van Zimbabwe en het vertrek
van Smith adopteerde Zuid-
Afrika de beweging om daar
mee het bedreigende regime
van Machel te ondermijnen.
Renamo voert een bar
baarse en schijnbaar doelloze
oorlog. De organisatie staat
onder leiding van ene Afonso
Dhlakama. Lange tijd ook
maakten Portugese ex-kolo
nialen de dienst uit. Niet dui-
Een Moqambiquaans gezin ontvlucht, met pakken meel
op het hoofd, hun geboorteland naar Zuid-Afrika. FOTO
ANP
delijk is of Renamo daadwer
kelijk de macht wil overne
men. Vooralsnog lijkt de re
bellen er om te doen om, ope
rerend als een wrede boeven-
bende, de wankele structuur
van Mozambique tot de grond
toe af te breken. De akties
richten zich op vooral op we
gen, bruggen, waterputten,
ziekenhuizen en fabrieken.
Volgens de in Maputo ge
vestigde regering van
Mozambique heeft Renamo in
1986 718 scholen vernietigd,
terwijl sinds 1981 een kwart
van de gezondheidscentra
haar deuren heeft moeten
sluiten. Volgens Unicef-rap-
porten kent Mozambique de
hoogste kindersterfte ter we
reld. Eenderde van de kinde
ren sterft aan ondervoeding,
infecties en oorlogsgeweld.
Bij de middeleeuws aan
doende overvallen ontziet Re
namo niemand. Ruim een jaar
geleden bezochten de rebellen
's nachts het dorpje Tico in
centraal Mozambique. Een
overval identiek aan die in
Homoine. Op het station van
Tico zaten tientallen mensen
op de trein te wachten. Plotse
ling verschenen tweehonderd
Renamo-strijders uit het
struikgewas. Ze schoten op
vrouwen en kinderen, reten
mensen open met hun mensen
namen wat zakken rijst mee
en verdwenen. De overval
kostte vijftig doden. De Rena-
mo-rebellen rukken niet al
leen harten uit, maar ze snij
den ook oren, tongen en bor
sten af, bijvoorkeur van lera
ren en medisch personeel.
Terug naar Homoirte. De
Mozambikaanse regering
heeft het Nationale Verzet,
Renamo, verantwoordelijk
gesteld voor de massamoord
in het dorpje Homoine, Re
namo heeft echter ontkend bij
de massamoord betrokken te
zijn geweest. Het in Lissabon
gevestigde Renamo-hoofd-
kantoor heeft de schuld gege
ven aan plaatselijke politie
mannen die aan het muiten
zouden zijn geslagen.
Geen nieuw verwijt. De re
geringssoldaten zijn slecht
gekleed en ongemotiveerd.
Gedreven door honger gaan
regeringssoldaten soms, onder
de vlag van Renamo op roof
uit.
Premier Mario Machungo
van Mozambique is donder
dag per helikopter, veerboot
en begeleid door een convooi
van het leger naar Homoine
gereisd. „Sommige mensen
die wisten te ontkomen, ver
telden ons dat ze zwangere
vrouwen aan het bajonet heb
ben geregen. Ze schoten men
sen in het ziekenhuisbed
dood," vertelde hij na afloop
van z'n bezoek
Het Amerikaanse ministe
rie van buitenlandse zaken
heeft bij monde van een
woordvoerster verklaard ge
schokt te zijn over de moord
partij. Ondertussen doen de
Amerikaanse Republikeinse
senatoren Robert Dole en
Jesse Helms pogingen om hun
regering ervan te overtuigen
hulp te geven aan deze Afri
kaanse contra's.
Zuid-Afrika ontkent wa-
pendroppingen ten behoeve
van Renamo. Volgens de re
gering Botha is hulp aan de
rebellen is gestopt, toen in
1984 een vredesakkoord met
de Mozambikaanse regering
werd getekend. Volgens
Mozambique gaat de hulp
echter onverminderd door.
Mozambique 1987. Beelden
van wanhoop en ontredde
ring. En aan alles is gebrek in
Mozambique. In de hoofdstad
Maputo rijden nauwelijks
auto's. Verbindingen met de
buitengebieden ontbreken. De
Mozambiquanen op het plat
teland hebben nauwelijks nog
een draad aan hun leven.
Schoenen zijn een decadente
luxe. De landbouw levert
niets meer op. Boeren krijgen
geen tijd om te oogsten omdat
ze moeten vluchten. Vierhon
derdduizend Mozambikanen
als vluchtelingen in de buur
landen Malawi, Zimbabwe,
Tanzania en Zuid-Afrika.
Mozambique is verlamd,
getroffen door een combinatie
van typisch Afrikaanse ziek
ten: een failliete economie,
hongersnood, binnenlandse
terreur, incapabele bestuur
ders en buitenlandse bemoei
zucht. Mozambique lijkt een
land zonder uitzicht, zonder
oplossingen.
Afrikaanse policiti klagen
de westerse media voortdu
rend aan omdat ze over
Afrika slechts berichten in
een doorlopende 'slecht-
nieuws-show'. Ook het ver
haal van Mozambique is wei
nig opwekkend, de doden zijn
er te talrijk. Voor Mozambi
que geldt slechts één keus:
slecht nieuws of geen nieuws.
Vervolg van pagina 1
Vanmiddag vindt overleg
plaats tussen vakbonden en
directie van PDM. "Dan
zullen er een hoop vragen
beantwoord moeten wor
den", zo stelt Leo Speek van
de Industriebond FNV. "Tot
nu toe ligt er alleen een zeer
Her
Van onze Haagse redactie
De toekomst van de oorden
net als de werkgelegenheid
De herstellingsoorden in het
sendrecht ('De Dennenheuv
oord'), Venlo ('Mutsaertsoor
huis') en Nijmegen ('Villandr;
De bewindsman wil met de
oorden eind augustus praten
over de beëindiging van de
subsidie. WVC stopt sinds 1983
jaarlijks 26 miljoen in de ex
ploitatie en neemt daarmee 95
procent voor zijn rekening van
de kosten.
De herstellingsoorden bieden
plaats aan mensen die een tij
delijk toevluchtsoord zoeken
door problemen van psychische
aard. Vaak gaan die problemen
gepaard met lichamelijke
klachten.
De patiënten komen niet in
aanmerking voor opneming in
een psychiatrische inrichting
of in een PAAZ-ziekenhuisbed
en ook hulp via de RIAGG's is
vaak niet gepast, omdat die
zelden voorziet in opname.
In de herstellingsoorden zit
ten vaak mensen die huwe
lijksproblemen hebben, om in
een niet verwerkt rouwproces
zitten. Per jaar worden onge
veer 4.000 mensen via een her
stellingsoord geholpen tot rust
en bezinning te komen. Gemid
deld verblijven patiënten onge
veer vijftig dagen in een oord.
Dees wil op deze oorden be
zuinigen, omdat de opvang
misschien ook elders te realise
ren is. Bovendien moest Dees
ƒ26 miljoen besparen. Een
woordvoerster van WVC er
kende gisteren dat 'bezuinigen
de voornaamste reden is' van
de maatregel.
De directeur van Stichting
De Dennenheuvel in Utrecht, J.
Hogendoorn, bevestigde giste
ren dat intrekken van de subsi
die neerkomt op sluiting van de
oorden. De stichting exploiteert
onder meer het oord in Ossen-
drecht. Volgens Hogendoorn
zullen de stichtingsbesturen
van de bedreigde instellingen
zich vanaf vandaag beraden op
alternatieve bezuinigingen.
Met die alternatieven moet
Dees in een gesprek - eind
augustus - van zijn bezuini-
AL MAANDEN waait in Rusland e
den met niet aflatende kracht ove
mokratizatsiya en perestroika, opei
vorming. Het zijn de wachtwoordei
Michaïl Gorbatsjov geworden om I
moderniseren en de door zeven
molmde maatschappij een menseli
geven.
In Gorbatsjovs nieuwe evangelie
aantastbare partijbonzen niet mee
betogingen tegen onrechtvaardige
zen van de tolerantie worden verlei
in de Russische historie zoals de
der Stalin worden ontmaskerd en
terd wordt naar de klachten van hel
De eersten die de nieuwe politi
getest zijn de Krim-Tataren. Het i
volk dat in 1944 wegens vermeend
van de Krim naar Siberië, Oezbek
bergstreken van de Oeral werd ge
hun aantal wordt geschat op onge
sindsdien blijven strijden voor hun
terugkeer naar hun oorspronkelijke
Zij betoogden dit weekeinde op
werden door de politie niet uit elkaa
Dat getuigt van een nieuwe aanpak
Gorbatsjov, maar wel werd hen et
Russische president Gromyko. Ook
ten in Rusland ooit gedaan hebben
De acties van de Krim-Tataren w
zoals in het verleden volledig doodc
breide aandacht op radio en tv en i
commentaren was bovendien hom
Stalin, zo werd expliciet verklaarc
rechtvaardig behandeld. Zij hebbei
bezetters. Integendeel, de Krim-Tat<
vaderlanders verzet tegen de nazist
sche commentaren.
Eén zwaluw maakt nog geen zom
te vroeg om in de nieuwe manier v
ben tegemoet getreden een aanwij;
veranderingen in Rusland al zichtbt
te gemakkelijk de nieuwe benaderir
els een cosmetische truc of een lo
confrontatie op het Rode Plein tuss
™as hoe dan ook vriendelijker dan o
