UITBLAZEN
Antillen zoekt nieuwe klanten voor belastingparadijs
ÏRIE TON 1
Iraanse oppositie zet hoop op machtsstrijd in Teheran
Patstelling op belegerd schiereiland Jaffna
even.
e hoge tol
Met de
tijd mee
(ederland: J
liljard meer
oor EG
DE STEM ACHTERGROND DINSDAG 14 JUL11987
AMERIKAANSE ONDERMINISTER MAAKT ENORME BLUNDER EN WORDT TERUGGEFLOTEN
)FSTEM binnenü
3ESTEMCOMN
WIM KOCK
SOMS denk ik dat ik
onvoldoende met
mijn tijd meega. Dat
gevoel bekroop me ook
weer toen ik vorige week
in het 'badnummer' van
de Haagse Post de literaire
ontboezeming las van een
walkman-freak. Hij had
een nieuwe walkman gekocht
en was blij verbaasd over de
vorderingen die de techniek
had gemaakt sinds hij zich de
vorige had aangeschaft. Hij ge
bruikt zijn walkman, schreef
hij, om zich af te zonderen van
de omgeving en daarvan kan ik
me het voordeel wel voorstellen
als je je op een overbevolkt
strand bevindt. Maar ik zit
nooit op een overbevolkt
strand en zie alleen maar lieden
met walkmen (of mag je al van
walkmannen spreken?) in een
omgeving waar geen sprake zou
moeten zijn van je afzonderen,
maar juist van het scherpen van
il je zintuigen: op straat en in
het verkeer.
Lui die fietsen of brommen
met een walkman op hebben
een belangrijk zintuig uitge
schakeld. Terwijl slechthoren
den vroeger een rood-wit of
rood-geel bordje aan hun fiets
schroefden met de letters SH
erop, moeten andere verkeers
deelnemers nu maar afgaan op
twee dunne draadjes die de
walkman-drager uit de oren
steken om te weten dat ze met
een dove fietser te maken heb
ben. Ik vind een walkman dra
gen in het verkeer, zelfs als
voetganger, even onzinnig als
onverantwoord, maar ja, wie
ben ik als het over 'het geluid'
gaat? Ik heb niet eens een ge
luidsinstallatie.
Onze radio is dit jaar 25 jaar
oud. Hij heeft nog zo'n uitge
breide schaal met namen erop
als Lahti, Beromiinster, Lille 1
en Allouis. Ik kreeg hem van
mijn vrouw, toen nog mijn ver
loofde, toen ik van Oosterhout
naar Breda verhuisde en daar
een nieuwe kamer betrok. Op
die radio heb ik president Ken
nedy's beangstigende 'toe
spraak tot de natie', tijdens de
Cubaanse rakettencrisis, nog
gehoord.
Soms zeggen we wel eens te
gen mekaar: 'zouden we niet
eens een nieuwe radio kopen?',
maar het komt er nooit van en
als ik de advertenties van Van
Boxtel bekijk, begrijp ik nau
welijks wat ze daarin aanbie
den. Het woord radio komt er
niet eens in voor.
Onze platenspeler is ook al
bejaard. Die kocht ik vijftien
jaar geleden. 'Hij moet tegen
een stootje kunnen', zei ik te
gen de verkoper, 'want de kin
deren willen er misschien ook
wel eens een plaatje opleggen.'
'Dan moet je de Duall nemen,
zei de man, da's 'n robuuste. Ik
nam de Duall en legde er thuis
de enige LP op die we hadden.
Hij deed het niet. Ik er mee te
rug. 'Laat 'm maar hier', zei de
winkelbediende blijmoedig,
'dan kijken we hem na.' Pas
toen ik weer op de Grote Markt
liep, op weg naar mijn auto,
dacht ik: 'zijn ze nu helemaal
belazerd, er zat toch garantie
op dat ding?' Ik terug, behoor
lijk kwaad. Ik kreeg een nieuwe
mee en die heeft inderdaad
blijk gegeven van een verba-
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiif
zingwekkende duurzaamheid.
Hij speelt nu in Rotterdam, op
de studentenkamer van mijn 3
jongste zoon. Daarvoor heeft
hij jarenlang dag in dag uit ge- E
speeld op de kamer van diens 3
oudere broer, die in zijn havo-
jaren verslingerd was aan hard
rock en heavy metal. Alles kon
dat ding blijkbaar aan. Af en
toe haalden we hem wel eens
naar beneden om er onze lp's 3
op af te spelen. Glenn Miller,
Frank Sinatra, de kerst-LP van
Bing Crosby, Wim Sonneveld,
Louis Armstrong, Doris Day,
the Dutch Swing College Band,
het Brabants Orkest en James
Last op klompen. 3
Soms zeggen we wel eens te- §j
gen mekaar: 'zouden we niet 3
eens een nieuwe grammofoon 3
kopen?', maar het komt er
nooit van en onze lp's rusten E
nu al weer jaren in hun door de
rook van duizenden sigaretten e
vergeelde hoezen.
j§
M'n autoradio zit al in de
derde of vierde auto. Ik kan me E
voorstellen dat een verzame- 3
laar, die de parkeerplaatsen af-
stroopt, minachtend de neus E
optrekt wanneer hij een blik 3
werpt in mijn auto. Daar valt
niets aan te verdienen. Ik heb E
me wel eens afgevraagd waar 1
die woedende kras op mijn 5
rechter voorportier vandaan is E
gekomen. Mogelijk van zo'n 3
verzamelaar die kwaad werd
omdat ik zo'n waardeloos ra- E
diootje in mijn auto had zitten. E
Maar evengoed heb ik op die
waardeloze, altijd op de BBC-
Wereldomroep afgestemde ra- E
dio wel de eerste berichten ge-
hoord over de Russische inva- E
sie in Afghanistan, de landing E
van de Britse marine op de |j
Falklands en menig verslag van
een cricket testmatch, waar ik E
nooit iets van begreep, maar al- 3
tijd naar bleef luisteren.
E
„Moet jij eigenlijk niet over-
stappen op de compact disc?",
vroeg ik van de week mijn oud- E
ste zoon. Hij is thuis de enige 5
die altijd naar muziek luistert. E
Hij heeft een grote verzameling E
lp's, singles en bandjes. Een E
echte discotheek, alles keurig
op kaart gebracht. Van zijn eer- E
ste zelfverdiende geld kocht hij E
een niet te overdadige stereoto- E
ren. In mijn ogen is hij thuis de
enige, echte geluidsgenieter. E
Hij keek me aan over zijn E
bord door zijn moeder ge- E
maakte verse groentesoep heen,
op smaak gebracht met lavas
uit de tuin en besprenkeld met E
de aan onze tafel zeer geliefde E
hot Maggi en zei dat de CD- E
techniek hem nog te duur was.
De afspeelapparatuur, dat zou E
nog gaan maar de discs zelf E
kostten hem nog te veel. „Mijn E
tijd komt nog wel", zei hij en
het was of ik mezelf hoorde E
spreken. (Wordt vervolgd)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
j 24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rfinkrpliitipc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Pieter-Jan Dekkers
DE AMERIKAANSE on
derminister van Financiën
Roger Mentz dacht twee
weken geleden het finan
ciële Ei van Columbus te
hebben ontdekt. In zijn
verbeten strijd tegen 'ob
scure' belastingparadijzen
zegde hij eenzijdig het be
lastingverdrag met de Ne
derlandse Antillen op. Hij
sloeg zich daarna tevreden
op de borst om vervolgens
de hele financiële wereld
van WallStreet en de Lon-
dense 'City' over zich heen
te krijgen.
Want wat was het geval. Als
gevolg van het opzeggen van
dat verdrag stortte de Lon-
dense obligatiehandel in zoge
naamde Eurobonds volledig
in. Er werd nauwelijks meer
gehandeld in deze obligatiele
ningen van Amerikaanse be
drijven, die via de Antillen lo
pen. Hier en daar werd al ge
fluisterd dat de actie van
Mentz de beleggers wel eens
miljarden guldens zou kun
nen gaan kosten.
Nu was dat voor de VS op
zich niet zo verontrustend,
want Mentz was er van over
tuigd dat met name de Euro
pese beleggers de klos zouden
zijn. Dat was echter een mis
rekening van de eerste orde:
ruim de helft van de obliga
ties waar het om gaat blijkt
inmiddels in handen van
Amerikaanse beleggers te
zijn.
Die togen de afgelopen da
gen dus massaal naar hun po
litieke vertegenwoordigers in
Senaat en Huis van Afge
vaardigden en afgelopen vrij
dag zwichtte minister van Fi
nanciën Baker voor die lobby:
de opzegging van het belas
tingverdrag wordt gedeelte
lijk ongedaan gemaakt. Mentz
af als een gieter en op de An
tillen weer enige hoop dat de
eilanden hun status van be
lastingparadijs nog even kun
nen aanhouden.
De handel in Eurobonds is
geconcentreerd in het finan
ciële hart van Londen, de 'Ci
ty'. Amerikaanse bedrijven en
banken zijn daar dankbare
klanten van beleggers die
Eurobonds uitgeven, omdat de
Amerikaanse overheid de ka
pitaalmarkt afstruint om het
immense overheidstekort te
kunnen financieren. Er blijft
dan weinig over voor het par-
ticulire initiatief.
Naar Londen dus, waar met
name Europese beleggers wel
brood zagen in obligatielenin
gen aan die 'hongerige' Ame
rikaanse bedrijven en ban
ken. De obligaties werden nog
eens extra aantrekkelijk ge
maakt door het geld via de
Nederlandse Antillen te slui-,
zen. Daardoor ontdoken de
Amerikanen de belasting van
30 procent, die ze in de VS
hadden moeten betalen over
het rentedeel van zo'n obliga
tielening.
Steeds meer Amerikaanse
bedrijven en banken vestig
den derhalve op de Antillen
een eigen financieringsbe-
drijf, vaak niet meer dan een
brievenbusmaatschappij. In
Londen geleend geld werd zo
via de Antillen weer naar de
VS gesluisd, zonder dat de
Amerikaanse fiscus er aan te
pas kwam.
Voor de Amerikanen en de
Europese beleggers dus een
lucratieve bezigheid, die de
Nederlandse Antillen boven
dien ook enig extra inkomen
verschafte, omdat die brie
venbusmaatschappijen een
paar procent belasting moe
ten betalen.
In 1984 maakte de Ameri
kaanse regering echter een
eind aan deze geldhandel. Als
Amerikaanse bedrijven
nieuwe leningen in het bui
tenland zouden afsluiten, zou
den ze voortaan vrijgesteld
worden van de belasting op
het rentedeel. De Antillen-
truc verloor daardoor zijn
aantrekkelij kheid.
De voordelen voor obliga
tieleningen van vóór 1 juli
1984 bleven echter bestaan.
Want die waren afgesloten in
een tijd dat de rente zeer hoog
was en er werd (en wordt) dan
ook druk in gehandeld.
Tot Roger Mentz op het on
zalige idee kwam het belas
tingverdrag met de Antillen
eenzijdig op te zeggen. Reden
was het mislukken van de on
derhandelingen tussen de VS
en de Antilliaanse regering
over aanpassing van het ver
drag. Breekpunt was de eis
van Mentz dat Amerika een
volledig inzicht zou krijgen in
de financiële handel en wan
del van Amerikaanse banken
en bedrijven op de Antillen,
een eis die de Antillen onmo
gelijk konden inwilligen zon
der de status van belastingpa
radijs te verliezen.
Het gevolg was de reeds
aangehaalde onrust in de fi
nanciële wereld. In de meeste
Eurobond-contracten staat in
kleine lettertjes dat de geld-
nemer het contract mag open
breken als het bestaande be
lastingverdrag tussen de VS
en de Antillen zou worden ge
wijzigd.
Amerikaanse bedrijven en
banken maakten de afgelopen
weken driftig gebruik van die
mogelijkheid. Want hun 'du
re' Eurobonds konden nu le
gaal worden omgezet in
nieuwe leningen met een veel
lagere rente dan die ze moes
ten betalen op hun Euro
bonds.
De geldgevers zijn daar de
dupe van. Geschat wordt dat
er voor ruim 32 miljard gul
den aan dit soort Eurobonds
in omloop zijn en dat de be
leggers er een tot twee mil
jard gulden bij zullen inschie
ten. En omdat ruim de helft
inmiddels in Amerikaans be
zit zijn werd de stap van Menz
door Amerikaanse beleggers
zwaar bekritiseerd.
Het mes van Mentz sneed
echter aan twee kanten: niet
alleen boze Amerikaanse be
leggers die verontwaardigd
richting Capitool trokken, het
vervroegd aflossen van de
Eurobonds betekende ook een
forse deuk in de reputatie van
Amerikaanse bedrijven en
banken in het buitenland. Als
gevolg daarvan zouden die
bedrijven en banken in het
buitenland steeds moeilijker
aan geld kunnen komen.
Nu Mentz heeft moeten in
binden blijven de Antillen
met wat brokken zitten. Want
zonder nieuwe belastingver
drag zullen de Amerikaanse
brievenbusmaatschappij tj es
in sneltreinvaart van de
eilanden vertrekken en
droogt een van de belangrijk
ste inkomensbronnen van de
regering op.
De Antilliaanse regering is
derhalve druk doende nieuwe
belasting-faciliteiten te be
denken om het vertrek van de
Amerikanen op te vangen. Op
korte termijn moeten drie van
dergelijke constructies de
naam van de Antillen als be
lastingparadijs weer in ere
herstellen.
Zo wordt het straks voor
reders mogelijk om via de
Antillen onder goedkope vlag
te gaan varen. Verder krijgen
buitenlanders fiscale facilitei
ten als ze hun vermogen op de
Antillen onderbrengen en ligt
er voor beleggingsmaatschap
pijen in onroerend goed ook
een gouden toekomst wegge
legd.
Verder gaat de Antilliaanse
regering bedrijven in het
Verre Oosten, Europa en
Zuid-Amerika via die brie
venbusmaatschappijen n
meer zekerheden bieden.
discretie, iets waarop veel in.|
vesteerders zeer gesteld zijn.
De Antillen halen daarmJ
wel het gevaar in huis datdj
eilanden een 'witplaats' wor.|
den voor zwart geld. en
'thuisbasis' voor louche fi_
ren en drugshandelaren!
Maar daar is premier Dor,
Martina niet zo bang voor.
Hij ziet vooral brood
transacties tussen landen djl
geen diplomatieke betrekkin-1
gen met elkaar hebben, zj
doen landen als Iran en LM
via de Antillen veel zaken mel|
Amerikaanse klanten.
Presidenten en dictators I
die hun geld tegen woordij
niet meer volledig ongecocl
troleerd op Zwitserse banker!
kunnen zetten, zoeken hunl
heil in toenemende mate irl
belastingparadijzen als del
Antillen. Zo heeft de SurlT
naamse leider Desi Bouterstl
z'n miljoehen op de AntilleJ
gestald en had ook oud-pres J
dent Marcos van de FilippjJ
nen een deel van z'n 'spaat l
centjes' op de Antillen staan,
Mislukken deze pogingerl
om de fiscale status van dJ
Antillen aantrekkelijk te houT
den dan staan de Antillianeij
moeilijke jaren te wachten|
Premier Don Martina
derhalve niet alleen ol
nieuwe klanten, hij heeft irl
Den Haag ook al aan de be|
getrokken.
jTRECHT (ANP) - De Ne- ]V
Jjgriandse Maatschappij tot
bevordering der Tandheel
kunde (NMT) heeft het be-
|oep verloren dat zij had in-
Lsteld tegen een verlaging
lan de particuliere tand-
[rtstarieven met 8,3 procent
er 1 juni.
bet College van Beroep voor ve
fet Bedrijfsleven heeft de NI
hndartsenorganisatie geen ge- ui
tik gegeven. Dat heeft een kk
Woordvoerster van de tandart- m<
,ich
Door Ed Blanche
DE IRAANSE oppositiebe
weging Mujahedeen
Khalq, of Volksstrijders,
die haar hoofdkwartier
heeft in Irak, heeft de ac
ties tegen het bewind van
ayatolah Ruhollah Kho
meini onlangs opgevoerd
in de hoop de dissidente
groeperingen in Iran onder
een noemer te brengen.
De leider van de Mujahedeen,
Masud Rajavi, doopte, ter ge
legenheid van de zesde ver
jaardag van de breuk van zijn
organisatie met de islamiti
sche revolutie van Khomeini,
zijn strijders om tot Nationaal
Bevrijdingsleger (NLF).
De Mujahedeen zegt sinds
januari van dit jaar ongeveer
2.000 leden van Khomeini's
Revolutionaire Garde en
Iraanse regeringsfunctiona
rissen te hebben gedood of ge
wond. Gedurende de maand
januari werd in het westen
van Iran een aantal grote
aanvallen uitgevoerd vanuit
bases in Irak, de aartsvijand
van Iran.
„Nu het verzet zijn zevende
jaar ingaat, kondigt de op
richting van het Nationale
Bevrijdingsleger de onver
mijdelijke val aan van het re
gime van Khomeini", zo liet
Rajavi bij de formatie van het
bevrijdingsleger weten.
Terwijl de acties van de
Mujahedeen toenemen, ko
men uit Teheran steeds meer
tekenen die erop wijzen dat
binnen de islamitische hiërar
chie een machtsstrijd gaande
is. Deze lijkt zich vooral af te
spelen tussen de aanhangers
van parlementsvoorzitter
Hashemi Rafsanjani en die
van ayatollah Hussein Ali
Montazeri, de gedoodverfde
opvolger van Khomeini.
Vorig jaar verliet Rajavi
Frankrijk en vertrok naar
Irak. De Franse autoriteiten,
die hem na zijn vlucht uit
Iran asiel hadden verleend,
gelastten onder druk van Te
heran de sluiting van het
kantoor van de Mujahedeen
even buiten Parijs. Het
nieuwe hoofdkwartier van de
beweging is gevestigd in de
grensplaats Gavaneh, in
Iraaks Koerdistan.Volgens de
communiqués van het NLA
werden tussen 8 en 22 juni
langs het 600 kilometer lange
gevechtsfront tussen Iran en
Irak negen grote operaties
uitgevoerd, waarbij zeker 720
Iraanse soldaten werden ge
dood of gewond en anderen
Mujahedeen-leider Rajavi.
- FOTO ANP
gevangen werden genomen.
Deze cijfers konden echter
niet worden geverifieerd.
De adviseurs van Rajavi
willen niets loslaten over de
omvang van het NLA, maar
naar verluidt zouden aan de
acties honderden strijders
hebben deelgenomen. Wel
staat vast dat de operaties
van het NLA van dien aard
waren dat het bewind in Te
heran zich gedwongen zag
aanvallen te lanceren tegen
de contra-revolutionairen.
Ondanks de enorme onder
drukking van de oppositie in
Iran zelf, zegt de Mujahedeen
hier een grote aanhang te
hebben.
„We geloven dat onze ope
raties de onderlinge verdeeld
heid binnen het het bewind
van Khomeini verscherpen,"
zegt NLA-woordvoerder Fa-
rid Soleimani. „Hoe groter de
slagen zijn die wij hun toe
brengen, des te meer deze ver
deeldheid groeit. We geloven
dat het regime al uiteen be
gint te vallen." „We moeten
onze aanvallen opvoeren om
dit proces te bespoedigen en
de motor worden achter het
volksverzet in Iran", zo voegt
hij hieraan toe. „Na acht jaar
onderdrukking en onrecht en
bijna zeven jaar oorlog, is de
voedingsbodem hiervoor aan
wezig."
De oorlog met Irak en de
toenemende betrokkenheid
van de grootmachten hierbij,
lijken de verdeelheid binnen
de Iraanse regering te hebben
aangewakkerd. De twee kam
pen proberen elk hun posities
zo veel mogelijk te verster
ken, in de hoop het machtsva
cuüm, dat na de dood van de
86 jaar oude Khomeini zal on-
staan, onmiddellijk te kunnen
opvullen.
In het decreet waarmee hij
op 2 juni de regerende Islami
tische Republikeinse Partij
ontbond, liet ook Khomeini
doorschemeren dat de partij
sterk verdeeld was. Hiermee
werd nog eens onderstreept
hoezeer de islamitische revo
lutie na acht jaar gepolari
seerd is. En dat terwijl in die
acht jaar de belangrijkste op
positiehaarden in Iran, waar
onder de Mujahedeen, zijn
uitgeschakeld.
De Mujahedeen zegt dat ten
gevolge van de uitzichtloze
oorlog met Irak, de economi
sche crisis in het land en de
aanhoudende oproep van
Khomeini tot het brengen van
meer offers, de ontevreden
heid onder de 45 miljoen Ira-
niërs toeneemt.
Volgens onbevestigde be
richten hebben zich zelfs in
verschillende steden demon
straties voorgedaan tegen de
oorlog en de economische po
litiek van de regering. Reizi
gers, die Iran kort geleden nog
hebben bezochten, zeiden
daarentegen de indruk te
hebben dat de oorlog met Irak
nog steeds veel steun heeft
onder de bevolking.
De Irakezen geloven even
eens dat Iran na de dood van
Khomeini verwikkeld zal ra
ken in een opvolgingsstrijd,
hetgeen een spoedig einde van
de Golfoorlog met zich mee
zou kunnen brengen.
Volgens een Iraakse func
tionaris wil een belangrijk
deel van de Iraanse leiding de
oorlog beëindigen, maar dut-
ven zij hiervoor niet openlij!
uit te komen. Zij wachten q
de dood van Khomeini, t
meent hij.
Rajavi, de enige nog ovaj
gebleven Mujahedeen-leii
uit de jaren zestig, heeft om
het bewind van sjah Mohai
med Reza Pahlavi zevei
neenhalf jaar in de gevang;
nis gezeten. Hij werd aanvai
kelijk ter dood veroordeel;
maar dit vonnis werd na it
ternationale protesten in et
levenslange gevangenissta
omgezet. Na de val van
sjah in 1979 werd hij vrijgel
ten.
De Mujahedeen-leider zii
zichzelf als het enig mogelijk
alternatief voor Khomeiit
Maar Arabische en westers
waarnemers zijn van menin|
dat hij door zijn verbond m«|
Irak de meeste Iraniërs i
zich in het harnas heeft ge|
jaagd.
„Hoe het ook zij", aldus eet
westerse diplomaat, „4
meeste Iraniërs zullen - wt
zij ook mogen denken overdf
hun leiders en hun politiek-
nauwelijks enige sympathii
kunnen opbrengen vooi
iemand die zij aan zij heet
gevochten met de vijand die
hun zonen en broers heeft ge
dood en hun huizen heeft ge
bombardeerd." (AP)
LUXEMBURG (ANP) - De
tunstgrepen die worden
oegepast om de Europese
lemeenschap tot het eind
gan dit jaar van voldoende
teld te voorzien, slaan dit
aar een extra gat van ruim
miljard gulden in de Ne
derlandse schatkist.
}oor een wijziging in het sys-
eem van de EG-landbouwbe-
alingen lijdt Nederland bo-
fendien een renteverlies van 60
ailjoen gulden per jaar.
Dat hebben Nederlandse di-
[lomaten verklaard in Luxem-
urg. De EG-ministers van
andbouw gingen daar maan-
ag in principe akkoord met
en voorstel om in de laatste
vee maanden van het jaar af
zien van de voorschotten uit
irussel voor de landbouwbeta-
ngen. De voorschotten wor-
en vervangen door nabetalin-
en in de eerste twee maanden
an 1988.
Op die manier spaart de
uropese Commissie dit jaar
leer dan 10 miljard gulden uit.
laarmee is tweederde van het
ikort op de Europese begro-
ng voor 1987 (15 miljard gul-
en) weggewerkt. In theorie
ihieten de lidstaten het be-
rag voor. Vooral van Neder-
indse kant bestaat echter de
rees dat ei;..vólgend Jaar nog
leeds onvoldoende geld in de
G-kas zal zijn om het geld te
lg te betalen.
Volgens Nederlandse func-
onarissen wordt ons land bo-
endien onevenredig zwaar ge-
'offen door de maatregel om
ater vrij veel landbouwtrans-
:ties plaatsvinden. Als land-
ouwprodukten uit andere EG-
inden via Rotterdam worden
itgevoerd, worden de EG-ex-
ortsubsidies in Nederland uit-
etaald. Van de nu benodigde
miljard gulden moet daar-
«r 1 miljard door Nederland
gorden opgebracht.
L
toe
Vai
EI1
'Gé
de'
uit|
led
nie
inl
De
pak
voe
de
wil
zon
hiei
IN VREDIGER tijden was
er een dagelijkse lijn-
vlucht tussen het vliegveld
Palali op het schiereiland
Jaffna en de Srilankese
hoofdstad Colombo 300 km
zuidelijker. De luchthaven
is nu de belangrijkste basis
van het regeringsleger in
Jaffna. Vrachtvliegtuigen
in tropische camouflage-
kleuren vliegen af en aan
met soldaten, voedsel en
munitie. Palali is nog nooit
zo druk geweest.
Een olijfgroene Y-12, 'Yak',
vrachtvliegtuig van Chinese
makelij landt behoedzaam,
terwijl een HS-748 de start
baan op taxiet en twee Bell
212 helikopters van Ameri
kaans fabrikaat vanuit het
oosten boven de palmbomen
aankomen. Tanks met schut
ters die in de koepel klaarzit-
ten, bewaken de hoeken van
de basis. Voor het leger is het
vliegveld van levensbelang,
aangezien de wegen die
Jaffna met de rest van Sri
Lanka verbinden, onder con
trole van de Tamil Tijgers, de
guerrillastrijders, staan.
„Waarschuwing. De vol
gende voorwerpen mogen niet
aan boord van het vliegtuig
worden meegenomen: vuur
wapens, explosieven...", al
dus een bord bij wat vroeger
een check-in balie was. De
ironie gaat verloren in de
chaos van soldaten die met
een Chinees T-56 halfautoma-
tisch geweer losjes bungelend
om de schouder wachten op
hun vlucht naar Colombo. Op
het platform staan kisten met
munitie voor de kampen op
het schiereiland. De legereen
heden worden per helikopter
bevoorraad.
Het mei-offensief ook wel
'operatie bevrijding' ge
noemd, was de grootste actie
van het leger tegen de ver
zetsstrijders. Het leger
slaagde erin om de strategi
sche regio Vadamaracchi, de
noordelijke kuststrook van
het schiereiland, te veroveren.
Daarmee werd het leger heer
en meester in ongeveer een
kwart van het 2.000 vierkante
km grote schiereiland. Vol
gens militaire woordvoerders
zijn de guerrillastrijders niet
alleen hun belangrijkste wa
pendepots kwijtgeraakt maar
ook werkplaatsen waar wa
pens werden gemaakt en de
beste aanlegplaatsen voor
schepen naar India.
„Ons belangrijkste pro
bleem is dat we hun (de ver
zetstrijders) uit het gebied
moeten houden", zegt bri
gade-generaal Jerry de Silva,
commandant van het leger op
Jaffna. De militairen kozen
het sjieke Harbour View Ho
tel aan het strand ongeveer 5
km ten westen van Palali als
hoofdkwartier. Toeristen blij
ven weg sinds 1983 toen de
Tamil Tijgers hun gewapende
strijd voor een onafhankelijk
Tamil Eelam in het noordoos
ten van Sri Lanka begonnen.
Nu bivakkeren gevechts
eenheden in de pluche suites
waar zij de haven nauwkeu
rig kunnen gadeslaan. Een In
diaas schip is even tevoren
aangemeerd. De omstreden
hulpvoorraden voor de Tamil
bevolking worden uitgeladen.
Op de balkons zijn muren
van witte zandzakken ge
bouwd. De lobby beneden is
afgeschermd met oude auto
banden. Twee weken eerder
werden de soldaten verrast
door een mortierinslag vlak
voor het hotel. Honderden va
ten dieselolie gingen in vlam
men op. In maart drongen Ta
mil Tijgers het hotel 's nachts
binnen en beschoten achttien
slapende soldaten. De kamer
met kogelgaten in de wanden
en het plafond lijkt vast on
derdeel bij excursies van
journalisten. De suite is op
nieuw in gebruik genomen
door andere soldaten alsof er
nooit een bloedbad is geweest.
In wat ooit de ontbijtzaal
van het hotel was, legt briga
de-generaal De Silva aan de
hand van een kaart uit hoe de
soldaten de kuststrook van 55
km breedte veroverden. Mili
taire woordvoerders geven
toe dat zij eigenlijk niet ge
noeg manschappen hebben
om de gebieden die zij her
overden onder controle te
houden.
In verschillende kampen op
Jaffna zijn circa 3.400 solda
ten gelegerd. De vier belang
rijkste legerkampen zijn in de
streek Vadamaracchi, in de
stadjes Nelliady, Karaveddy,
Puloly en Mulli. De garnizoe
nen moeten dit strategische
gebied in handen zien te hou
den.
Een woordvoerder van de
Tijgers in de Zuidindiase stad
Madras, Anton Balasingham,
heeft toegegeven dat de guer
rillastrijders gedwongen wa
ren zich terug te trekken,
maar hij kondigde aan dat de
Tijgers de kuststrook willen
heroveren. „De militairen
vormen een makkelijke prooi
voor een tegenoffensief", zei
hij vorige week tegen ver
slaggevers.
Militaire zegslieden geven
dit ook toe. De kampen liggen
bij mogelijke landingsplaat
sen, maar tegen landmijnen
of infiltraties valt weinig te
beginnen, aldus een van hen.
„Zij kennen het gebied door
en door en een granaat is
gauw geworpen."
Balasingham's woorden
kregen een extra lading door
een grootscheepse nachtelijke
aanval op een school waar een
garnizoen zijn intrek had ge
nomen in Nelliady, 20 km ten
oosten van Palali. De voor
lichtingsdienst van de rege
ring maakte bekend dat acht
soldaten bij de actie waren
omgekomen. Negen andere
lagen naar verluidt begraven
onder de puinhopen van het
schoolgebouw dat door bom
scherven was geraakt en ver
volgens in elkaar was gestort.
Volgens een woordvoerder
van de guerrillabeweging in
Madras waren bij de aanval
100 soldaten omgekomen.
„Het regende granaten",
vertelt een functionaris van
het Commando voor Geza
menlijke Militaire Operaties
(JOC). Met de aanval schon
den de Tijgers ook een offi
cieuze wapenstilstand die zij
hadden afgekondigd om de
distributie van Indiase hulp
goederen te vergemakkelij
ken.
Soldaten zeggen dat zij
eigenlijk sinds hun offensief
afliep op een tegenaanval zit
ten te wachten. „De Tijgers
zijn zich aan het herorganise
ren nadat we ze hebben plat
gewalst in de Operatie Be
vrijding", zegt de JOC-man.
„Hun moreel is flink gezakt."
Maar hij geeft toe dat de actie
op de school een fikse domper
was op de overwinningsroes
van het regeringsleger, dat
niet had gerekend op zoveel
doden.
Minister van nationale vei
ligheid Lalith Athulathmu-
dali probeerde het verlies
enigszins te bagataliseren in
een vraaggesprek op de tele
visie. „Het betrof een aanval
zonder enige aanleiding tij
dens een staakt-het-vuren.
De actie bewijst eens te meer
dat de Tijgers niet durven on
derhandelen." Volgens de mi
nister consolideert het
zijn positie in de bevrijde ge
bieden door busdiensten
scholen, banken en postkan
toren te organiseren.
Om zoveel mogelijk infil
traties te voorkomen, artes-
teerde het leger onmiddellifi
na het offensief in Vadama
racchi circa 4.000 jonge Ta
mils. Zij werden per boot al-
gevoerd naar gevangenen
kampen in het zuiden van Sri
Lanka. De meesten van hen
zijn inmiddels weer op vrije
voeten, en militaire woord
voerders zeggen te vrezen dal
zij terugkeren onder de ge
vluchte burgers die nu voor
zichtig weer hun huizen op
zoeken.
Een vlucht per helikopter
leert dat de meeste dorpen
rond Palali nog steeds verla
ten zijn. Veel gebouwen liepen-
schade op. Bewoners die el
ders hun heil zochten, zeggen
dat zij het vechten beu zijn
„Nu moet het maar eens uit
zijn en dat geldt zowel voor
het leger als de guerrillastrij
ders", zegt een van hen. „Wat
mij betreft komt India tus
senbeide. Liever nog vandaag
dan morgen."
De bemiddelingspogingen
van India liepen in januari
vast. Na de bloedige inciden
ten van de afgelopen weken
en de ogenschijnlijke patstel
ling waarin beide partijen zit
ten, is de blik opnieuw op Ne*
Delhi gericht. Dagbladen in
de hoofdstad Colombo be
richtten dat de Indiase pre
mier Rajiv Gandhi nieuw®
voorstellen had voor de ver;
zelfstandiging van de Tamil
provincies, maar de Indiase
ambassadeur heeft dat ont-j
kend. (IPS)
IE TIJDELIJK of permanent over te
overheid, is extra ontvankelijk vooi
op een koopje toch krijgt wat zij
isierd worden met het etiketje van i
canning in praktijk gebracht kunnen
7 weg om er 'ja' tegen te zeggen.
Geen wonder dus dat het kabinet
'ee consumentgerichte commissies
'uggen en tunnels te laten aanlegger
end kunnen worden door tolheffing
|>ever)verbindingen. De tol, zo zegg
in de plannen, zou geheven kunne
!9istratie van kentekens. De overhf
ien. Uitvoering van de plannen zou,
'gemis van de files (die het bedrijfsl
ïelijk wegnemen, maar zij zou door
sntekens eindelijk ook de strijd teger
irzekerde automobilisten kunnen wir
Zowel tegen nieuwe tolheffingen op
3n van komst van Big Brother op d
intal fundamentele bedenkingen.
'n de eerste plaats: de zorg voor eer
verantwoordelijkheid van de over
iriiculiere middelen kan een goede
'ler kapitaal mag niet in de meerde
annen uitgewerkt over een doorzie!
'erheid-toekomstig particulier kapite
ófdt anders bijvoorbeeld straks aanc
tunnel rampen gebeuren? De over!
in de tweede plaats: het nieuwe to
herland terug in een isolement, wé
naar de Randstand gaat extra g
in slordige vier gulden). Een altern
'er tol bestaan straks niet voor 1
'gekeerd is dit ook het geval en dat
toerisme in deze regio's opleveren
de derde plaats: een extra belas
-volg: een negatief effect op het vest
uitvoering van de plannen kan eer
or een beperkte groep Nederlander
Wij menen overigens ook dat bin
en Waterstaat ruimte gemaakt k<
araQen die nu door de gebruikers v;
d moeten worden opgehoest. Dat is
°es die nu wel al te haastig en ger
°r aanstormende privatiseringsideal
uver automatische registratie van k
meken - kunnen we kort zijn. In een
jfjdze, waar het vrije verkeer van me
on Big Brother van de snelweg te t
's hiooi, maar die service moet ni
°P elk moment van de dag k<
and is of geweest is. De registratie
euk op de persoonlijke levenssfee
ourger. Als die tol dan toch zo n
nnetje in een tolhuisje in plaats van
