even.
UITBLAZEN
Naam van Nederland is in Amerika zo slecht nog niet
Akkoord in Rotterdamse haven
brengt arbeidsrust weer terug
I
IABINET 0(
Artsen zonder Grenzen keert verontwaardigd terug uit Surinam
Rode
Storm (2)
'GEEN MAN GEDWONGEN DE POORT
UIT' MOET DUUR WORDEN BETAALC
in den Bergh
lat
REGERING BESCHULDIGT NEUTRALE ORGANISATIE VAN POLITIEK HANDELEN|ntrole toe
)e Stem comi
weg naar eer
DE STEM ACHTERGROND WOENSDAG 8 JUL11987
jiff STEM BINNENU
DE STEM
;N HAAG - De kabinetsp!
ijke regeling van onbetaa
i met gemengde gevoele
d.
WIMKOCK
HET idee voor de
bestseller 'De Jacht
op de Red October'
ontleende Tom Clancy (zie
ook Uitbl. van gisteren)
aan het war game 'Har
poon', ontwikkeld door
ene Larry Bond. De beide
heren leerden elkaar ken
nen via een advertentie in het
blad van het Amerikaanse Ma
rine-Instituut. Toen Clancy na
genoeg klaar was met zijn 'Red
October', besprak hij met Larry
Bond de mogelijkheid om een
van diens grotere war games -
Comoy-84 - om te zetten in een
nieuwe thriller. Met toepassing
van het systeem van Harpoon'
op dit grote oorlogsspel zou een
grote slag in het Noordatlanti-
sche gebied moeten kunnen
worden gesimuleerd. Clancy
vond dat wel relevant omdat
„niemand buiten het ministerie
van Defensie ooit tot in alle de
tails had geanalyseerd hoe zo'n
campagne met moderne wa
pens zou verlopen" schrijft hij
zelf in het voorwoord van 'Ope
ratie Rode Storm'.
Een oorlog simuleren met
behulp van een computer is één
ding; er een spannend boek
van maken is een heel andere
kunst en die blijkt Clancy nu
juist voortreffelijk te beheersen.
Wat het eerst opvalt aan zijn
boeken is dat hij de electroni-
sche oorlogvoering helder kan
beschrijven zonder te hoeven
vervallen in uitgebreide uitleg
gerij. Het vloeit allemaal als
terloops uit zijn pen en de lezer
snapt het meteen, ziet het zelfs
voor zich. In de grote zeeslagen
tussen Japanse en Amerikaanse
vliegkampschepen, in 1942 in
de Koraal Zee en bij Midway,
zagen de zeelui eikaars vloot-
verbanden al niet meer, maar
ze kregen in elk geval eikaars
vliegtuigen nog te zien. In de
jaren '80 kan een vloot vernie
tigd worden zonder dat de op
varenden iets meer van de vij
and te zien hebben gekregen
dan een oplichtende vlek op
een radarscherm. Het is een
griezelige oorlog die zich inte
graal in de lucht, op en onder
water afspeelt over een opper
vlakte van miljoenen vierkante
mijlen.
Een oorlog, zelfs de be
perkte oorlog tussen de Sovjet-
Unie en de NAVO die Tom
Clancy beschrijft, is een com
plex en overbevolkt gebeuren.
Daarom concentreert Clancy
de handeling op een aantal vi
tale lokaties en per lokatie op
één of hoogstens enkele perso
nen. Het vliegkampschip Ni-
mitz\ het front in Duitsland;
het Kremlin; een luisterpost in
Schotland; een fregat dat kon
vooien naar Europa escorteert;
een groepje Amerikaanse cor
respondenten in Moskou; een
atoomonderzeeër; een als Ame
rikaans vrachtschip vermomd
Russisch troepenschip op weg
naar IJsland; de hoofdkwartie
ren; een waarnemingscentrum
in Californië; een lange af-
stands-verkenningsvliegtuig
boven de oceaan enzovoorts
enzovoorts. Het verhaal flitst
van de ene lokatie naar de an
dere zonder dat de rode draad
ergens breekt. Voor de lezer 5
ontstaat er een panoramisch,
samenhangend en steeds actu-
eel beeld van wat er gebeurt in
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Noord-Duitsland, op IJsland
en op, in en boven de Atlanti
sche Oceaan.
Hoewel de 'hoofdpersonen'
vanwege hun grote aantal
slechts summier konden wor
den beschreven is Clancy erin
geslaagd karakters te schetsen
die de lezer gemakkelijk zal
herkennen. Alleen de meeste
Russen zijn, voor mij althans,
wat vaag gebleven en enkele le
den van het Politbureau, in het
bijzonder de minister van De
fensie en de - als enige - niet
met name genoemde 'Algemeen
Secretaris' zijn absoluut onge
loofwaardig (hoop ik).
Dat in dat strijdperk van
verbindings- en verkenningssa
tellieten, vérziende radars, ge
leide en zelf-doelzoekende ra
ketten ook menselijke ogen en
een gewone verrekijker van
doorslaggevend belang kunnen
zijn wordt de lezer gewaar op
de lokatie die al lezende mijn
favoriete plek werd. De oorlog
is ingezet met onder meer een
vernietigende luchtaanval op
de NAVO-basis Keflavik op
IJsland, gevolgd door een ge
slaagde landing van Sovjet
troepen. Een meteo-officier van
Keflavik heeft de tegenwoor
digheid van geest er tijdig van
door te gaan en een satelliet-ra
dio mee te nemen. Hij pikt ook
drie gewapende mariniers op,
overlevenden van hun door een
voltreffer vernietigde comman
dopost. Het viertal trekt het
onherbergzame, maar hoger ge
legen binnenland ten zuidoos
ten van Reyjavik in en zoekt
via de (militaire) satelliet radio
contact 'met wie dan ook' om
de gebeurtenissen te melden.
Door de val van IJsland is
in het noorden een gapend gat
ontstaan waardoor de Sovjet-
marine nagenoeg ongehinderd
de oceaan op kan om de vitale
Reforger-konvooien naar
Europa te bedreigen. De me-
teo-officer en zijn mariniers
krijgen contact met de NAVO-
luisterpost in Schotland. Nadat
hun betrouwbaarheid is vastge
steld wordt hun opdracht: ob
serveren, alles melden, maar elk
contact met de vijand vermij
den. Later wordt het groepje
naar het noorden gestuurd,
naar Stykkisholmur aan de
Hvammfjord, een weken du
rende, onmenselijk zware voet
tocht, die ik op mijn wegen- en
terreinkaart van IJsland
(1:500.000) mooi heb kunnen
volgen. Mensenwerk blijft toch
het interessantst om over te le
zen.
Hoe realistisch Clancy's
Rode Storm-scenario is kan ik
niet goed beoordelen, ik weet
wel dat hij weer een voortreffe
lijke thriller geschreven heeft.
Dat moet wel als ik er een paar
dagen later nog van droom.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans-hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
©076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, ©01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28. 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bi) automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, f 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend ©076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rrinirrrilstipc
Postgiro 1114111 ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Pieter-Jan Dekkers
BIJNA een jaar lang heb
ben de Rotterdamse ha
venbaronnen met de Ver-
voersbonden van FNV en
CNV overhoop gelegen
over het al dan niet ont
slaan van overtollige ha
venarbeiders. Nu op de
valreep toch een akkoord
is gesloten vraagt menig
een zich af waarom beide
partijen zolang en tegen
beter weten in voet bij
stuk hebben gehouden.
Want het uiteindelijke resul
taat - geen ontslagen in de
havens - mag dan een korte-
termijn-succes voor de Ver-
voersbond-FNV zijn, de ar
beidsonrust heeft de Rotter
damse haven geen goed ge
daan. De omzet van de stuk-
goed-bedrjjven is tussen de 10
en 35 procent gedaald, waar
door de toch al wankele fi
nanciële positie van de meeste
stukgoed-bedrijven aanzien
lijk is verslechterd. Rotter
dam likt z'n wonden.
Of het nieuwste akkoord de
arbeidsrust voor de rest van
dit decennium zal garanderen
moet nog maar worden afge
wacht. Want werkgevers en
vakbonden hebben in de tach
tiger jaren reeds vier maal
eerder een sociaal akkoord
gesloten en even vaak open
gebroken.
Tot de jaren '80 leek er voor
de stukgoed geen vuiltje aan
de lucht. De opkomst van het
container-vervoer had dan
wel de positie van enkele be
drijven aangetast, van een
echte noodsituatie was nog
geen sprake. Dat veranderde
in '81 toen een groot conflict
uitbrak tussen enkele grote
stukgoedbedrij ven.
Werkgevers, vervoersbon-
den en de overheid stelden
daarop twee commissies in die
de ontwikkeling van de werk
gelegenheid in de stukgoed
gingen bestuderen. De zoge
heten Commissie-1 rekende
op basis van de goederen
stroom uit hoeveel arbeids
plaatsen er zouden moeten
verdwijnen, in Commissie-2
bespraken werkgevers en
bonden de gewenste maatre
gelen.
Dat resulteerde uiteindelijk
in het vertrek van 1.100
oudere havenwerkers. Het
ministerie van Sociale Zaken
verleende financiële bijstand
om werknemers van 57,5 jaar
en ouder vervroegd te laten
uittreden.
De Vervoersbonden dach
ten daarmee voor lange tijd
de structurele problemen in
de stukgoedsector te hebben
aangepakt en de werkgevers
'kochten' er de broodnodige
arbeidsrust mee.
Echter niet voor lang, want
al binnen een jaar luidden de
havenbaronnen de noodklok:
er zouden opnieuw honderden
havenwerkers overcompleet
zijn. Commissie-2 ging weer
aan de slag en bereikte na
moeizaam overleg in 1983 een
akkoord. In de hele stukgoed
werd de arbeidstijd verkort
met 10 procent, waarvoor de
werknemers 5 procent loon
inleverden. Ruim 650 werkne
mers verdwenen in de op te
richten arbeidspool SHB,
waaruit de werkgevers in
drukke tijden tijdelijk werk
nemers zouden kunnen aan
trekken. Sociale Zaken zorgde
voor het geld.
Het jaar daarop moest de
commissie opnieuw aan de
slag omdat het stukgoedbe
drij f Rotterdam Terminal
failliet dreigde te gaan. Dat
kon op het nippertje worden
voorkomen door de overtol
lige werknemers van het be
drijf bij de SHB onder te
brengen.
Datzelfde jaar werd de
voormalige Rotterdamse bur
gemeester André van der
Louw voorzitter van Commis
sie-2 en ook die kon meteen
aan de slag. De havenwerkge
vers zaten volgens eigen zeg
gen nu weer met een over
schot van 1.700 werknemers in
de stukgoed.
De Vervoersbonden vonden
het langzamerhand welletjes:
elk afgesloten akkoord over
de werkgelegenheid moest elk
jaar weer worden opengebro
ken en steeds trokken de bon
den aan het kortste eind.
Het gevolg was het inmid
dels berucht geworden 'Van
der Louw-akkoord', dat in de
zomer van 1985 werd gesloten,
maar pas aan het eind van dat
jaar door alle partijen werd
ondertekend. Het overschot
aan havenwerkers zou op
nieuw via vervroegd uittre
den worden weggewerkt, de
arbeidstijd zou met 5 procent
FNV-onderhandelaar
Paul Rosenmöller (links)
begroet werkgeversverte
genwoordiger G. Zeebregts.
- foto anp
worden verkort en de werk
gevers in de andere havensec
toren verplichtten zich één
stukgoedwerker aan te nemen
voor elke twee werknemers
die daar vertrokken. Tot 1991
zou geen enkele stukgoed-ar-
beider worden ontslagen.
Nog voor het akkoord door
de partijen was ondertekend
braken er in de havens sta
kingen uit omdat de werkge
vers de ATV in minuten per
werkdag wilden invoeren. De
bonden eisten echter vrije da
gen en kregen uiteindelijk ook
hun zin.
De arbeidsrust leek met het
Van der Louw-akkoord voor
een reeks van jaren te zijn ge
garandeerd totdat de werkge
vers eind vorig jaar aankon
digden dat er opnieuw ontsla
gen zouden vallen. Daar wa
ren maandenlange onderhan
delingen over een fusie tussen
de belangrijkste stukgoedbe
drij ven aan voorafgegaan.
Dat mislukte uiteindelijk, ook
al omdat de vervoersbonden
niet akkoord gingen met een
vermindering van het aantal
banen als gevolg van die fu
sie.
Voor de bonden bleef het
Van der Louw-akkoord hei
lig: Geen man voor 1991 ge
dwongen de poort uit. Overi
gens was Van der Louw zelf
al uit de commissie gestapt
omdat hij commissaris was
geworden bij Pakhoed, een
bedrijf met belangen in het
stukgoed.
Zijn opvolger werd top
ambtenaar De Boer van So
ciale Zaken, maar dat werd
geen succes. Half december
moest hij teleurgesteld con
stateren dat de kloof tussen
werkgevers en bonden 'on
overbrugbaar' was geworden.
Daarop kondigden de
werkgevers het ontslag aan
van 350 werknemers, waarop
de Vervoersbond FNV de eer
ste stakingsacties begon. Één
dag ging de hele stukgoed
plat, daarna volgden gedu
rende acht weken korte sta
kingen bij bedrijven waar
schepen voor de wal lagen.
Minister De Koning (So
ciale Zaken) deed nog een po
ging te bemiddelen, maar dat
haalde niets uit. Hij vond
twee onverzoenlijke partijen
tegenover zich.
Begin maart zette minister
ad-interim De Graaf beide
partijen voor het blok: als er
op 1 juli geen akkoord zou zijn
gesloten zou hij zijn financiële
bijdrage aan de arbeidspool
SHB verminderen.
De stakingen werden afge
blazen toen de Ondernemers
kamer van het Amsterdamse
Gerechtshof de werkgevers
verbood mensen te ontslaan.
Niet omdat de Kamer zich
achter de eis van de Vervoers
bond stelde, maar omdat
PRECHT (ANP) - Het
ndelijk Patiënten/Con-
nentenplatform heeft de
reniging van Neder-
1(jse Ziekenfondsen
en de Landelijke
ecialisten Vereniging
werkgevers nogal slordig n een voorstel gedaan
d'e problemen moet op-
gen die patiënten onder
den door het conflict tus-
de procedure
sprongen.
In april ondernam voop
ter Quené van de Sociai - TC,r
Economische Raad op voorst en j
van de FNV en de centn 1 komt er op neer dat de
werkgeversbond VNO tiënten de aanspraak die
laatste bemiddelingspogii
Er bleek volgens hem nog
doende ruimte voor onde
handelingen en derhal;
werd de Commissaris van
Koningin in Flevoland, H
Lammers, aangezocht als
middelaar.
Zijn rol bleek echter
snel te zijn uitgespeeld: al
twee bijeenkomsten met
beide partijen gaf hij de pi]
aan Maarten.
zij
bei
dis
ov(
del
Da
erz
De laatste twee maant
bleef het op het oog rustig
de Rotterdamse haven, m;
dat was slechts schijn. Bei
partijen bleven naar moi
rijkheden zoeken om het
1 juli toch nog eens te wori
Daarna zou het kabinet
mers de geldkraan dii
draaien en daar was zelfs
militante Paul Rosenmöl
bang voor. ky en CNV zullen in de ko-
Enkele suggesties van VcE^e cAO-onderhandelingen
Volk-hoofdredacteur en oiM^ren om het woordje 'on-
FNV-onderhandelaar Gerstjggy alsnog te vervangen
Krul werden door beide pa wr -betaald'. Volgens de bon
tijen aangegrepen als de la; tornen anders alleen de be
ste strohalm. Gistermidt E betaalden voor de regeling
sloot men een akkoord, waaaanmerking. „Wie kan het
voor beide partijen het nodij nu permitteren om een
water in de wijn hebben ma llf jaar )ang een half salaris
ten doen. Smissen", vraagt het CNV
Paul Rosenmöller kan i af.
achterban recht in de ogi
kijken want er gaat geenns De plannen van het kabinet
gedwongen de poort uit. Mn an uit van een regeling
of die achterban straks ben larbij ouders van kinderen
zal zijn daarvoor de prijs
betalen moet nog worden aj
gewacht. Want het gistra]
gesloten akkoord moet zwf
betaald worden, ook door]
werkende stukgoedarbeiderl
onze Haagse redactie
'erkgevers vinden de plannen t
den ze niet ver genoeg gaan.
jonj
krij
jaai
per
gev
den
lof
mee
vooi
ciee
wer
ma<
daa
voo;
Zwc
»Z\*
oud
zou
vraj
D
Door Eugène Leenders
'DE WEST', dagblad uit en voor Suriname,
zaterdag 4 juli 1987. Onder het bericht dat
Klaus Barbi levenslang heeft gekregen een
fors artikel onder de kop 'Artsen zonder
Grenzen team verre van neutraal'.
'De heer A. van Steen in Parimaribo, medewer
ker van Artsen zonder Grenzen heeft misbruik
gemaakt van het vertrouwen van de Suri
naamse regering. Met een sterke radioverbin
ding onderhield hij contact met criminelen en
terroristen, in code werden berichten doorgege
ven'. Tot zover het bericht in de Surinaamse
krant.
Annemieke van Steen is laaiend. Niet een me
neer maar een mevrouw is verantwoordelijk
voor de logistieke ondersteuning van Artsen
zonder Grenzen. Gistermiddag net terug op Ne
derlandse bodem vertelt ze: „Het bericht is van
a tot z verzonnen. Wie ziet mij nu voor een man
aan. Niemand heeft ons wat gevraagd. En nooit,
nooit heb ik of het leger of het junglecommano
geïnformeerd over zaken".
De persconferentie op Schiphol over de plot
seling terugkeer van het medisch team verloopt
moeizaam. De journalisten zijn geïnteresseerd
in de toestand in Suriname. Medewerkers van
Artsen zonder Grenzen onthouden zich echter
principieel van het publiek uitspreken van een
oordeel betreffende de de politieke situatie in de
landen waar ze werken.
Regelmatig worden vragen terugverwezen.
„Dat is politiek, daar antwoorden we niet op".
Het blijkt dat de twee leden van het team die
in Mongo werkten met rust zijn gelaten. Bij het
huic
gaai
een
wer
CAC
vast
;h (PvdA) is bereid een h
lankelijk vertrou-
HAAG (ANP) - Het
!e-kamerlid Van den
andere team in Brokopondo lopen in de maan
den mei en juni de spanningen echter hoog op.
Tot twee keer toe wordt de auto van de artsen
door leden van het junglecommando gestolen.
De medewerkers moeten het voertuig onder be
dreiging van vuurwapens afgeven. De eerste
keer komen inwoners van Brokopondo de auto
nog terugbrengen.
Arts Joost de Barbanson: „We hebben zo goed
mogelijk ons werk gedaan. Dagelijks kwamen
burgers in de polikliniek. De meesten met tropi
sche ziekten, ook dreigde er een schurft-epide-
mie".
Lange tijd waren de leden van het junlecom-
mando de baas in het gebied rond Brokopondo.
Het team: van links naar rechts Joost de
Barbanson, Marion Geomini, Harry Wil-
lems, Wilma te Heege, Anne-Mieke van
Steen en Jacques de Milliano. - fotoanp
Op 17 juni begon het nationale leger met succes
een zuiveringsactie. De volgende dag stond sol
daten bij de polikliniek op de stoep. De huisraad
en radioverbindingen werden op straat gegooid.
En Barbanson kreeg van een kapitein, die zich
weigerde te identificeren, te horen dat hij bin
nen vijf minuten moest opkrassen.
Er werd gedreigd met vuurwapens, maar de
soldaten gebruikten geen lichamelijk geweld.
Barbanson: „We weten niet of ze opdracht had
den van de regering. Ze waren behoorlijk
spannen. Ze reageerden zoals in oorlogstijd."
Over het plotselinge optreden van het le
werden twee officiële versies door de S»
naamse regering gegeven. De eerste was
men het medisch team niet vertrouwde,
tweede dat Suriname in Brokopondo geen me
sche hulp meer nodig had.
Twee weken lang probeerde de organisij
met de Surinaamse regering tot een overe
komst te komen. Het lukte niet. Gisteren wij
het vijftal op het vliegtuig gezet.
De Milliano: „Toen er echt niet meer te prat
viel hebben we ons team in Mongo zelf terug
roepen. We zijn geen speelbal in de handen ij
het leger".
Zo goed als zeker heeft het leger de radio-*
binding tussen de leden van het medisch
afgeluisterd. De Nederlanders verklaren edij
zeer stellig absoluut neutraal gebleven te zijl
Tot zover de officiële persconferentie. Na
loop, als er nog wat wordt doorgefilosofi
over de redenen de artsen uit te wijzen, kom'|
een nog een andere versie boven tafel.
persoon te laten onder
ren wat er waar is van
ïweringen dat hij drie
geleden aandelen zou
;n verhandeld met de
rkennis dat die in
irde zouden stijgen,
-fractievoorzitter Kok
ef Van den Bergh een
met het verzoek een des-
ig vertrouwenspersoon
ge te geven van documen-
i die op eventuele handel in
leien betrekking kunnen
en. Kok deed dit verzoek
het doel de geruchten de
bid uit te helpen.
aan
wac
wijz
len
pier
real
ken
grot
zegt
H
gelu
sluil
derg
rech
werl
werl
soor
we
zegs
Het nationaal leger wil gewoon geen pol
kers in het gebied waar ze ingezet worden,
dan kunnen leden van die betrouwbare orgi
satie Artsen zonder Grenzen vervelende ooj
tuigen zijn.
Door Jo Wijnen
Hoe slecht is de naam van
Nederland in de VS? Zien
Amerikanen Nederland als
een soort levensgevaarlijk
Sodom en Gomorra waar
je kans loopt te worden af
getuigd en uitgeschud door
desperate drugsgebrui
kers?
Is Nederland in de ogen van
de Amerikanen een vat vol
eigenaardigheden, voorts ge
vuld met vreemde, al te tole
rante mensen die er maar een
beetje op los leven en er een
uiterst twijfelachtige sexuele
moraal op na houden?
Of is Nederland een losgesla
gen democratie waarin de
overheid geen gezag meer
heeft, waarin de katholieken
de vermaningen van de paus
aan hun laars lappen en
waarin op goed geluk tegen
zowat alles wordt geageerd en
gedemonstreerd?
De Nederlander die in de
VS zijn oor te luisteren legt
krijgt over het algemeen min
der merkwaardige verhalen
over zijn vaderland te horen
dan hij mogelijk had ver
wacht.
Zeker, Nederland wordt in
de Amerikaanse pers vaak af
geschilderd als een wat eigen
aardig, eigengereid tand. Het
doen en laten van bijvoor
beeld de Nederlandse katho
lieken wordt in de VS met
verbazing gevolgd. Onze
standpunten over abortus en
euthanasie trekken zelfs grote
aandacht in de VS.
Het feit dat Nederland - in
tegenstelling tot Amerika -
niet worstelt met het pro
bleem van ongewenste tiener
zwangerschappen (in de VS
wordt jaarlijks een miljoen
'vaderloze' kinderen geboren)
vervult de Amerikanen met
verbazing en sommige pro
gressieve opvoeders zelfs met
ontzag.
Bijna iedere Amerikaan
weet dat Amsterdam met een
drugsprobleem worstelt.
Maar slechts enkele Amerika
nen zien Nederland als een
gevaarlijk en 'zondig' land dat
zoveel mogelijk moet worden
vermeden.
Han Mulder, directeur
voorlichting van het ministe
rie van Brinkman, heeft de
afgelopen weken met tal van
prominente journalisten in
Canada en Amerika gespro
ken over het beeld dat in die
landen van Nederland be
staat.
Zegt Mulder: 'Dit is na
tuurlijk geen onderzoek ge
weest. Dit waren gewoon een
paar gesprekken over de
vraag of er in Canada en de
VS eenzijdig en ongunstig
over Nederland wordt ge
dacht. Welnu, ik heb natuur
rijk een bepaalde eenzijdig
heid ontdekt. Maar die had te
maken met het oude beeld
van Nederland als een natie
van tulpen, klompen en kaas.
Zeker, onze hoge graad van
tolerantie werd ook genoemd,
maar niet in negatieve zin'.
Mulder heeft geconstateerd
dat de beeldvorming van Ne
derland wellicht zeer moeilijk
meetbaar is. 'Je krijgt vragen
als: Is het waar dat iedere Ne
derlander van achttien jaar
en ouder van de regering een
gegarandeerd inkomen
krijgt?. Als je daar min of
meer bevestigend op ant
woordt, wordt vervolgens wat
hoofdschuddend gereageerd.
Men vindt Nederland een
beetje eigenaardig, een tik
keltje apart'.
Volgens Mulder is het veel
erger dat Nederland nog ty
weinig wordt gezien als een
zeer hoog geïndustrialiseerd
land, een hight-tech-natie.
Robert Haslach, een Ame
rikaanse medewerker van de
afdeling pers en cultuur van
de Nederlandse ambassade in
Washington en belast met de
contacten met de Ameri
kaanse pers zegt: 'Dat is nu
juist zo eigenaardig. Als je de
business-pagina's van de
grote kranten en tijdschriften
leest, tref je wel degelijk de
jaarverslagen van bijvoor
beeld Philips aan. Men weet
dat Nederland een van de
grootste buitenlandse inves
teerders in de VS is. Men kent
het voortreffelijke bankwe
zen. Men weet hoe het er tech
nisch voor staat in Nederland.
Maar soms is het net alsof
men op de 'gewone' pagina's
van de kranten en tijdschrif
ten geheel andere dingen ziet
dan de economische verslage
vers zien. Daar heeft men in
derdaad veel meer oog voor
allerlei eigenaardigheden. Het
feit dat premier Lubbers een
brandbom, die in zijn huiska
mer terecht kwam, meteen
heeft teruggegooid, trekt hier
veel aandacht. Overigens, als
in Nederland een opzienba
rend project als de Ooster-
scheldedam wordt geopend,
wordt daarover met ontzag en
bewondering geschreven'.
Mulder zegt dat Nederland
wellicht zelf meer problemen
met zijn beeldvorming in het
buitenland heeft dan de bui
tenlanders. Enkele voorzich
tige conclusies van Mulder:
'Er bestaat geen duidelijk
beeld van Nederland in het
buitenland. De stereotiepen
die in de VS en Canada over
Europa bestaan, worden ook
op Nederland van toepassing
verklaard. Misschien moeten
we Nederland inderdaad veel
meer verduidelijken in het
buitenland. Maar dan roep je
ook vragen op over de minder
aangename kanten van ons
land'.
Robert Haslach heeft een
inventarisatie gemaakt van
de vragen die het Ameri
kaanse publiek (en de pers) de
afgelopen vier weken aan de
Nederlandse ambassade in
Washington stelde. Die vra
gen hadden betrekking op het
Nederlands beleid in Midden-
Amerika, over de Neder
landse standpunten inzake de
Perzische Golf (Amerikaanse
bladen berichtten dat Neder
land als enig Europees land
bereid was Amerika actief te
steunen bij het openhouden
van de scheepvaartroutes in
de Golf), over de euthanasie
en over het Nederlandse
standpunt inzake terrorisme.
Haslach, die zeer veel scho
len, groepen en organsiaties
bezoekt om iets over Neder
land te vertellen, zegt zelden
negatieve geluiden over Ne
derland te horen.
Hij zegt: 'Soms werp ik zelf
wel eens de vraag over het
drugsgebruik in Amsterdam
op. Er zijn dan altijd mensen
die zeggen: Tja, daar had ik
inderdaad iets over willen
vragen'.
Haslach wordt ook wel eens
geconfronteerd met vragen
van ouders waarvan de kin
deren een jaartje in Neder
land gaan studeren. 'Het kost
me heel weinig moeite die
mensen gerust te stellen. En
DE Perzische Golf kan elke dag
""igrijkste olietankerwaterweg van
vloten met onvoorstelbare vern
usland, Frankrijk en Engeland,
desnoods met geweld. Maar ju
allerlei tegenstellingen van belan
van anderen uitlopen op een intei
Directeur De Milliano: Maar wij gaar^merigepK? AraShfmythei
We proberen door praten toch nog terug te. teire planners van de grootmachter
gen keren. Lukt dan met, dan overwegen weTer verduidelijking terug naar het
via het buurland Frans Guyana onze «Golfprobleem Ruim zes jaar ge
hervatten. De mensen in Brokopondo heb* begint bijna onmiddellijk tankers
medische verzorging hard nodig n ,n iran. Irak wil Teherans economi
de knieën te krijgen. Iran slaat teri_
3 tatale cirkel. Koeweit, een kwe
'an de olie, kiest partij voor Iral
t zo nu en dan een tanker van
Koeweit voelt zich ongemakkelijk
tnd zijn tankervloot te bescherm»
an niet achterblijven. Een Amerik
Irak, Iran dreigt Amerikaanse sch<
ise raketten te zullen installeren i
rijk en Engeland, die beide veel t
wereld, laten hun vloten opston
i in de Golf.
j grootmachten hebben elk hun re
j^n er tenslotte allemaal op verzoe
van de concurrende beschermin
lericht zijn op de grillige kusten v;
ie grote oorlogshitser is. Nog iroi
ten non-aanvalsverdrag over de
:|jn aanvallen op de tankers n
et en dat de grootmachten Irak i
jger mag het heten, dat de groot
nandelingstafel willen brengen, te
wekken. Nog een complicerend!
In. de Irangatezaak en pre
omstandigheden willen tonen, de
J met zich zal laten sollen ook al
'empjes.
i9®vaar van escalatie zit er in. Irar
j ,e 'anceren op de vloten. Zou da
Want daar gebeurde heie, de Amerikanen, die deze week al v
n 4 oefendenterugslaan. De Russen,
te reageren, zullen moeten ar]
met meer te overzien,
oeie Golfzaak wordt dramatisch
e vrije doorvaart op hoge zee, v,
■ün T^er zo n 'tonisch trekje aan
jn strikt genomen niet nodig, om
ir!=?en 9P alle gewenste plaatsen
®r 9ez|chtsverlies en zonder dal
hoeven te laten vallen,
'ngen worden ontdaan. Rusland
]evol initiatief genomen. Het wil
'iruleen tiic|je in de ijskast zetter
£ken om daarna met Amerika na
'!®fn redelijk voorstel. De Golf i
rrin^a.ch,enspe"eties en een Pla
rr|ng tot een ramp kan leiden.
de Amerikanen die een ti?
in Nederland hebben
woond, oordelen meestal
positief over het land'.
Kortom, Nederland is-
thans in het oog van
meeste Amerikanen -
slecht nog niet.
Een woordvoerster van
groot reisbureau in de
kaanse hoofdstad zegt: i
het oordeel over Europa
alle de afzonderlijke lal
in Europa wisselt soms
week tot week. Het hangt]
vanaf wat een AmerikaatJ
Europa ziet, meemaakt, o«
komt. Het vorig jaar
iedereen hier bang om
Europa te gaan vanwege
terrorisme. Als je iemand'
die kant uit stuurde, koo|
Nederland warm aanbevi
En voor het overige, ik
nooit echt klachten over
derland. Ik vertel onze k
ten altijd: In ieder grote
gebeuren nare dingen,
uit de buurt van stadsde
die een slechte naam hel
Dat geldt voor Amstefl
maar dat geldt ook voor]
grote steden in Amerika'.
Ze voegt daaraan toe:
Amerikanen trekken
massaal naar Europa. Ik
de klanten nooit zeggen dij
naar ieder land toe willen1
halve naar Nederland'.
