4Regen asteroïden deed dinosauriërs verdwijnen'
Lief en leed van
onze weidevogel
EEUWENOUDE VOOROUDERS GRAAN EN GROENTEN GROEIEN ALS KOOL
Verdedi
relativer
Huttentut,
steenraket
en aardpeer
DE STEM WETENSCHAP DONDERDAG 2 JULI 1987
De menselijke fami
liestamboom -die als
geborduurd pronk
stukje sommige huis
kamers siert- hangt
doorgaans vol gestor
ven voorouders. Een
reünie van pakweg
twintig generaties lukt
in het aardse bestaan
nu eenmaal niet.
Stamppot
Militairen
Genenbanken
Prins
Blaar
Klimaat
AMMAN (AP) - De
omstreden Oostenrij
heim is woensdag
Hoessein om zijn 'ed
prezen en begiftigd i
die alleen aan ze
staatshoofden is voor
AMSTERD
Tweede
met wins
T48
Groente als wandelstok
Door Kees Buijs
Maar wat mensen hooguit
op het kerkhof bereiken,
gaat planten veel beter af.
In de Wageningse evolutie-
tuin staan de verre over
grootvaders en -moeders
van onze tarwe, sla en kool
rijp en groen op één rij met
hun nazaten. Tachtig eeu
wen tarwe passeer je daar
in tachtig meter.
Tarwe blijkt van nederige
komaf: de ouders zien eruit als
ordinaire graspollen. Pas na
samensmeltingen (kruisingen)
van verschillende soorten ont
stond een eet- en bakbare tar
we, die men al sinds zesduizend
voor Christus in het Midden-
Oosten verbouwt. De landras-
sen, die later in Europa ont
stonden, maar nu nagenoeg
verdwenen zijn, laten een
bonte verscheidenheid zien.
Een opvallend verschil met de
eenheidsworst die nu op de ak
kers staat.
De geschiedenis van sla is
minder eerbiedwaardig, maar
gaat altijd nog terug tot 2500
voor Christus. Uit afbeeldingen
op Egyptische graftomben we
ten we dat sla toen al als blad
groente werd geteeld. Nog
steeds wordt in Egypte een sla
geteeld, waarvan men de olie,
geperst uit zaden, gebruikt om
de potentie te verhogen. Onze
kropsla (omtrent vier eeuwen
geleden in Europa ontwikkeld)
lijkt nauwelijks op de Egypti
sche oliesla.
De wilde stamouders van
onze koolsoorten zijn minder
bekend. De Grieken en Romei
nen verbouwden al boerenkool
en sluitkool, dus zo Hollands is
die stamppot niet. Bij kool is
goed te zien hoe men, gebruik
makend van een grote geneti
sche verscheidenheid, de ver
schillende plantedelen ontwik
kelde. Zo fokte men de oksel
knoppen op in spruitkool, de
stengel in koolrabi, en de bloe
men in bloemkool en broccoli.
Op de Kanaaleilanden tussen
Engeland en Frankrijk vond
men een heel aparte toepas
sing: van mergkool maakt men
wandelstokken.
De evolutietuin, aan de
noordkant van Wageningen,
geeft je een indruk van de rijke
verscheidenheid der natuur.
Eigenlijk is het een wonder dat'
er nog zo'n grote variatie in
opa's, oma's, ooms en tantes
van onze gewassen bestaat. De
mens is namelijk hard op weg
om die variatie wereldwijd de
nek om te draaien.
Veredelaars stellen steeds
strengere eisen aan het zaai
zaad. Een ras moet planten le
veren als gedrilde en getrimde
militairen, gewapend tegen
ziekten, met een hoge op
brengst en kwaliteit. Hand in
hand met deze strenge eisen
werd de erfelijke basis van de
gewassen steeds smaller. Dat
moest wel fout gaan. In 1970
bijvoorbeeld kostte een schim
melziekte in mais in de Ver
enigde Staten vijftien procent
van de oogst. De ziekte was niet
te stoppen, doordat veel boeren
hetzelfde vatbare ras teelden.
Daarnaast verdwijnen veel
plantesoorten door de ontgin-
Oeroude planterassen groeien in de evolutietuin van het Wageningse Centrum voor Gene tische bronnen.
broccoli
bloemkool
spruitkool
kohlrabi
sluitkool
Uit verschillende delen van de wilde kool ontwikkelden zich de huidige bekende koolsoor
ten.
ning van natuurgebieden, door
de vervuiling van grond, lucht
en water en door de aanleg van
steden en wegen. Veel van onze
gewassen komen uit (subtropi
sche gebieden en in die oor-
sprongsgebieden is de geneti
sche verscheidenheid het
grootst. Maar ook daar slaan
tegenwoordig de opbrengstver-
hogende veredeling en de mi
lieuverstoring toe.
Als reactie op deze ontwik
kelingen zijn overal ter wereld
genenbanken opgericht. Die
proberen de overgebleven va
riatie in cultuurgewassen en
verwante wilde soorten in
stand te houden. Hun werk be
staat uit het verzamelen, docu
menteren en opslaan van za
den. Kweekbedrijven kunnen
In de tuin van het Wage
ningse Centrum voor Ge
netische bronnen in Ne
derland (CGN) is het niet
alles oud wat er blinkt.
Een perk naast de voorou
ders van sla en kool staan
allerlei gewassen, die de
land- en tuinbouw mis
schien lonende alternatie
ven bieden voor de over
bekende en vaak overge-
produceerde soorten.
Ze zijn gesierd met poëtische
namen als de huttentut (kan
concurreren met zomerkool-
zaad), de witte steenraket
(heeft in zijn vetzuren veel
weg van koolzaad), wolfs
melk (oliezuur lijkt bruik
baar voor de industrie), groot
kaasjeskruid (mogelijk ge
schikt voor de zeep- en ge
neesmiddelenindustrie),
gierstmelde (voorlopig alleen
geschikt als veevoer) en de
aardpeer (zoete inuline voor
de industrie interessant). Al-
Het groot kaasjeskruid
bevat laurinezuur, dat ge
schikt is voor de productie
van oplos- en schoon
maakmiddelen. Bloemen
en blad zijn mogelijk inte
ressant voor de geneesmid
delenindustrie. Maar dan
moet men zeker vijf tot
tien jaar aan de veredeling
gaan werken.
leen al van de aardpeer heeft
Wageningen inmiddels tach
tig soorten uit de hele wereld
in huis.
De demonstratietuin van
kool en sla is nog hooguit en
kele weken, en die van tarwe
nog enkele maanden op af
spraak te bezichtigen. Het
CGN ligt aan de Droeven-
daalsesteeg 1, tel. 08370-22925.
zaad daar bestellen.
Om deze reden begon twee
jaar geleden het Centrum voor
Genetische bronnen Nederland
(CGN). Het is geen aparte orga
nisatie, los van andere onder
zoeksinstellingen in Wagenin
gen. Het CGN geeft leiding aan
een samenwerkingsverband
van onder meer de Stichting
voor Plantenveredeling, het In
stituut voor de Veredeling van
Tuinbouwgewassen, vakgroe
pen van de Landbouwuniversi
teit en instituten in het buiten
land.
In het wereldomvattend net
werk van genenbanken heeft
het CGN de zorg voor sla, kool,
ui, bieten en aardappelen. Vijf
entwintigduizend zakjes met
zaden liggen inmiddels in de
koel- en vriesruimten van het
CGN te wachten, tot een prins
hen wakker kust. Dat kan der
tig tot 120 jaar duren, want zo
lang moeten de zaden hun
kiemkracht kunnen behouden.
Maar CGN-directeur dr. J. J.
Hardon wil niet alleen afwach
ten. „Wij leggen contacten met
genenbanken in de hele wereld,
om materiaal aan te vragen
waarin we nuttige en aantrek
kelijke eigenschappen vermoe
den. Daar kunnen we dan de
veredelaars op wijzen".
Zo kan een genenbank soor
ten ontdekken die resistent zijn
tegen ziekten of tegen klimaat
omstandigheden. Omgekeerd
kan een veredelaar een ver
langlijstje maken met eigen
schappen van een gewas.
„Door uit te gaan van dat
kansbegrip verschilt onze ge
nenbank van een postzegelver
zameling", zegt Hardon.
„Daarom werken we ook aan
een goed computer-informatie
systeem. Hierin horen niet al
leen de paspoort-gegevens van
het gewas, maar ook gegevens
die ons een idee geven van de
genetische verspreiding, ge
koppeld aan de milieu-omstan
digheden".
Als sommige wilde soorten
zulke nuttige eigenschappen
hebben, waarom werken vere
delaars er dan zo weinig mee?
Hardon: „Het kruisen van ge
wassen met wilde plantesoor
ten verlengt het veredelings-
proces enorm. Daarom begin
nen veredelaars er maar niet
aan. Maar het CGN wil er een
actieve rol in gaan spelen".
Die rol is nog vrij beschei
den. Het CGN kost één tiende
procent van wat ons land jaar
lijks aan pootgoed exporteert
(dat is 1,2 miljard). De in
standhouding van de geneti
sche variatie, als middel tegen
onvoorziene rampen, mag de
overheid en het bedrijfsleven
wel wat meer waard zijn, vindt
Hardon. Zeker wanneer het
CGN ook bomen en mogelijk
siergewassen onder zijn hoede
gaat nemen, zoals het plan is.
Maar hij wil niet klagen,
want veel genenbanken in ont
wikkelingslanden staan er pas
écht beroerd voor. Een wereld
wijde heffing op zaaizaad van
enkele tienden van procenten
zou hen enorm helpen.
„Nu zetten de Duitsers een
schitterende genenbank op in
Ethiopië. In de loop van dit jaar
gaan ze weg, en waarschijnlijk
gaat daar dan letterlijk het
licht uit. Want Ethiopië heeft
geen geld om de elektriciteit te
betalen."
HALIFAX (AFP) - Een Canadese geoloog
heeft kort geleden ten zuidoosten van Nova
Scotia op de bodem van de Atlantische
Oceaan een krater vastgesteld met een
doorsnee van 45 km en een diepte van 2,8
km. Deze ontdekking staaft de theorie dat
de dinosauriërs onder een regen van aste
roïden verdwenen zijn, zo zijn verschei
dene Canadese wetenschapsmensen van
oordeel.
Het is voor het eerst dat de inslag van een grote
asteroïde in de zeebodem is vastgesteld, schrijft
Lubomir Jansa van het oceanografisch insti
tuut van Bedford (Nova Scotia) in de jongste
editie van het wetenschappelijk tijdschrift 'Na
ture' over zijn ontdekking. „Tot nu toe zijn iets
meer dan 100 inslagen te land geregistreerd en
het ligt voor de hand dat er minstens even zo
veel zijn op de bodem van de oceanen die im
mers 70 procent beslaan van de wereldopper
vlakte".
De geoloog haalt het feit aan dat verschei
dene asteroïde-inslagen vastgesteld zijn in Que
bec en Labrador. Het lijkt hem logisch die ook te
vermoeden voor de kust van Newfoundland en
Nova Scotia, maar ook bij de Noord- en Zuid
pool en in de Stille Oceaan.
Het belangrijkste probleem voor het vaststel
len van die inslagen vormt het feit dat zij zich
op de bodem van de zeeën bevinden, gaat Jansa
verder. Slechts aan de hand van aardmonsters
kan men vaststellen of de bestudeerde kraters
inderdaad het gevolg zijn van de inslag van me
teoren. Tien jaar geleden vatten Jansa en zijn
medewerkers op grond van seismische gegevens
belangstelling op voor de krater bij Nova Scotia
aan de rand van het continentale plat van Ca
nada op een diepte van 110 meter. „In 1984 kre
gen mijn vermoedens over de oorsprong ervan
vaste vorm. Eind 1985 kwam ik, met name na
geofysische en geochemische studie, tot de con
clusie dat hij ontstaan is als gevolg van de in
slag van een asteroïde", aldus de geleerde.
Lubomir Jansa en Georgia Pepiper van de St.
Mary-universiteit in Halifax konden bij hun
onderzoek voortborduren op de uitkomsten van
exploratiewerkzaamheden naar olie die een
oliemaatschappij 13 jaar geleden in het hart van
de krater verricht had. De reusachtige meteoor
die daar 50 miljoen jaar geleden ingeslagen is,
had waarschijnlijk een doorsnee tussen 1,5 en 3
km. Na het uiteenspatten van de asteroïde vulde
de krater zich met de resten ervan terwijl druk
van de ondergrond er voor zorgde dat er om
heen een soort aarden blaar van 1.600 meter
hoog en 11 km breed ontstond.
Omdat de asteroïde niet in oceanisch gebied
uiteenspatte (waar de doorsnee-diepte varieert
tussen 3 en 5 km), levert het onderzoek van de
CHRISTOPHORUS Columbus alias Colombo alias Cristób
Colón is de naam. En zijn ghost-writer is de Amerikaan St
phen Marlowe, die bijna 500 jaar na datum de memoires van
ontdekker van de Nieuwe Wereld te boek gesteld heeft. Rot
het leven van de Italiaanse Spanjaard Colon of de Spaanse lt
liaan Colombo zweven nog heel wat geheimen, die geschie
kundigen nog jarenlang werk zullen bezorgen. Maar wie
memoires van Colombus' van Stephen Marlowe leest, die
langs in Nederlandse vertaling verschenen, wordt niet alle)
een persoonlijke bekende van Columbus, op de hoogte van
meest intieme informatie, maar stapt ook met één klap binn;
in het wereldje van Columbus-fanaten. In een buitengew»
meeslepende vertel-stijl sleurt Marlowe zijn lezers over ms
dan 500 bladzijden mee van Spanje naar Italië, van Engela:
naar IJsland en tenslotte naar een klein eilandje in de Caraib
sche Zee, waar in oktober 1492 Columbus voor het eerst tegi
Indianen opliep. Het enige hinderlijke aan het 'nagelaten i>
laas' van Marlowe is de voortdurende spot en verachting v#
zijn talloze biografen, die hij Columbus aan de dag laat leggi
Maar voor de rest verschijnt het boek op een uitstekend t
stip: nog niet zo lang geleden werden in Spaanse archieven
mogelijke technische details ontdekt over een van de scheepji
waarmee Columbus de Atlantische Oceaan bedwong. En
vendien meent een Amerikaans team van onderzoekers nu
fintief het juiste landingspunt van Columbus in de Nieui
Wereld ontdekt te hebben: niet het gedoodverfde eiland Si
Salvador, maar een ander veel kleiner stipje in zee.
Stephen Marlowe, De Memoires van Columbus, Uitgeverij
Kern, Baarn, 36,50.
WIE heeft er ooit nog van Uri Gelier gehoord? Die knappe de:
kere jongeman, die al lepeltjes buigend door West-Europa i
Amerika raasde op zijn psychische krachten. In 1975, al mi
dan tien jaar geleden, verdween hij plotseling uit de publicite
Waarmee Uri sinds die tijd een dikke boterham verdiende v
nu te lezen in het boek 'Het Geiler effect' dat hij samen zijne
van zijn fanatiekste aanhangers, de fotograaf en Geiler-'W:
cher Guy Playfair, in autobiografische stijl schreef. Geiler
nog veel meer dan lepeltjes buigen: hij kan computerprogra:
ma's met zijn geest in de war brengen. Hij kan vliegtuigen v
koers laten veranderen, ertslagen aanwijzen, olie vinden
moordenaars opsporen voor de FBI. Al deze 'karweitjes'
schrijven Gelier en zijn vriend in een stijl die erg doet denk
aan de society-rubrieken in Britse en Amerikaanse kranti
Zijn experimenten blijven ondanks de vaak gedetailleerde!
schrijving erg moeilijk te checken in wetenschappelijk opzid
Geiler geeft zich niet helemaal bloot. Het is de vraag of hij t
ook kan. En hij is ook ij del: zijn verhalen zijn gelardeerd r:
foto's van zijn eigen fenomeen met allerlei beroemdhedf
Henry Kissinger, Rosalynn Carter, Simon Wiesenthal en Da:
Owen. De boodschap is: het gaat erg goed met mij, ik doe alle
hande zeer nuttige dingen met met geestelijke krachten en
ontmoet de meest geweldige mensen. Voor wie niet in de Q
lerkracht gelooft zijn de laatste hoofdstukken van het boek t
doeld: heksenjagers worden mensen genoemd, die de wee
brauwen optrekken, en dat zegt al meer dan genoeg.
Uri Gelier en Guy Playfair, Het Gelier effect, Uitgeverij
lans, Amsterdam, 24.50.
HET ideaal van elke UFO-loog is van een UFO een IFO
dentified Flying object) te maken. Dat wil zeggen: voor bij
elk onbekend vliegend voorwerp is een natuurlijke verklari
voorhanden. Het gaat dan ook niet om het bestaan van bui tl
aardse wezens of van ruimtevaartuigen van andere wereld
te bewijzen, maar om op een verantwoorde wijze om te ga
met de baaierd van mededelingen van ongelofelijke en onl
grijpelijke verschijningen. Want dat is het meest opmerkeli
van de UFO-manie sinds 40 jaar: dat de meldingen maar bi
ven binnnenstromen. Wie daaraan twijfelt moet het nieu
boek van Nederlands bekendste UFO-loog Hans van Kam;
'40 jaar UFO's' opslaan. Het is een fascinerende aaneenschal
ling van beschrijvingen van wonderlijke waarnemeningen.
bijna allemaal verklaard worden of verklaard hadden kunt
worden. Het boek van Van Kampen bevat ook enkele UF
meldingen van de schrijver zelf: een rode bal boven een :v
land in Friesland en een lichtvlek boven een krater op
maan. Van Kampen probeert in het boek het UFO-verschijn
systematisch te benaderen, slaagt daar eigenlijk niet in zon:
dat dat aan de presentatie of de leesbaarheid van het st)
daardwerk eigenlijk iets afdoet. Je valt als het ware van de:
verbazing in de andere en komt tenslotte uit op de aller-alli
laatste bladzijden bij wat de auteur zelf achter echte UFI
zoekt: onbekende kosmische processen, concurrerende wer!
lijkheden, bevolkt door schimmen en wezens, die energie-wi
velingen veroorzaken. Op die allerlaatste bladzij komt zo to
weer het marsmannetje om de hoek kijken. Maar dan wel a
stract in de vorm van de gedachte: „Wij zijn niet alleen in
kosmos".
Hans van Kampen, 40 jaar UFO's, uitgeverij De Kern, Bai
24,50.
Nederland is een echt weidevogelland, dankzij de grote
pervlakte grasland die voor het broeden geschikt is. I
gentig procent van alle Noordwesteuropese grutto's bro
hier, vijftig procent van de slobeenden, 35 procent van
scholeksters en dertig procent van de tureluren.
krater bij Nova Scotia weinig of geen informa
tie op over de gevolgen van een inslag van me
teoren in diep water. Maar aan de andere kant
levert deze ontdekking brandstof in de pole
miek rond het verdwijnen van de dinosauriërs.
Zij kan dienen als koren op de molen van hen
die geloven dat de inslag van een buitenaards
voorwerp aan het eind van het archeologische
tijdperk Krijt 65 miljoen jaar geleden voor vol
doende afval in de atmosfeer gezorgd heeft om
een verandering in het klimaat te bewerken.
Daardoor is ook het verdwijnen van een groot
aantal biologische soorten en van ettelijkle le
vensvormen te verklaren.
Jansa en Pepiper denken dat het bestuderen
van het bezinksel dat op de zeebodem terecht
kwam vlak na de inslag rond de krater de mo
gelijkheid biedt de effecten vast te stellen van
zo'n schok op de leefsystemen in het water.
Maar in het broedseizoen heb
ben veel weidevogels het zwaar
te verduren. Wanneer de vogels
terugkomen uit hun overwin-
teringsgebieden, wordt veel
grasland door boeren platge
walst, gescheurd of opnieuw
ingezaaid. Tijdens het broeden
krijgen de vogels en hun kui
kens koeie- en schapehoeven,
drijfmest of de maaimachine
over zich been. Ook de veran
derde plantengroei als gevolg
van waterverontreiniging
stoort sommige vogelsoorten.
Veel weidevogels horen in
middels tot de bedreigde dier
soorten. Vergeleken met de
zesduizend broedende kem-
phennen begin jaren vijftig,
broeden er hier nog maar een
kwart; in Midden-Nederland
zelfs nog maar één tiende. Ook
de watersnip en de tureluur
vormen veel minder broedpa-
ren, evenals de zomertaling, de
zwarte stern en de kwartelko
ning. Verder loopt het aantal
paapjes, gele kwikstaarten en
grauwe gorsen - zangvogels die
op grasland broeden - terug.
Toch is niet alles in de wei
kommer en kwel. Ruim dertig
jaar geleden voorspelde men
het einde van onze nationale
vogel, de kievit. Maar met
170.000 paren zijn er nu op onze
graslanden eerder méér dan
minder kieviten. Ze blijken
zich inmiddels op meer stekjes
thuis te voelen dan destijds.
Ook zijn er 'nieuwe' weide
vogels bijgekomen. De scholek
sters hebben zich flink ver
meerderd, sinds ze zich vanuit
de oorspronkelijke broedgebie
den langs de kust verspreidden
naar bijna elk type grasland in
het binnenland. Verder broe
den wulpen - vroeger bewoners
van hoogvenen, heidevelden
duinen - steeds vaker op int
sief door boeren gebruikte v
landen. Onderbemaling
sloten, waardoor slikk
oevers ontstaan, blijken kie
ten, grutto's en tureluren
dankbaar alternatief te bie
ten behoeve van hun gezinsi
breiding.
Ondanks deze pluspunten
het landbouw- en natuurbel
oog moeten hebben voor de
dreigingen waaraan de wei
vogels blootstaan. De vorm
van meer reservaten is een i
gelijkheid, naast een natu
en vogelvriendelij k gebt
van grasland. Op den duur
de vogels het meest gebaat
oplossingen die óók voor
landbouw lonend en haalb
zijn.
Deze gegevens en voor
zichten staan in het onla
verschenen overzicht Weide
gelonderzoek in Nederl:
1970-1985. De Leidse biol
Theo Verstrael schreef het
opdracht van de contactci
missie weidevogelonderz
van de Nationale Raad v
Landbouwkundig Onderzi
Het boek -met veel foto's
weidevogels en het boerer
drijf, tabellen en literatuur:
wijzingen- voorziet in eet
jarenlang gevoelde behoefte
onderzoekers, beleidsmal
en andere liefhebbers van v
devogels. Het ligt in de bet
ling om iedere vijf jaar
aanvulling op het boek te li
verschijnen.
Weidevogelonderzoek in
derland telt 364 pagina's
kost twintig gulden, verze
kosten inbegrepen. Het is t
fonisch te bestellen: 071-2751
Ho
Waldheim, die pas vori
eerste buitenlandse reis
volk hem een klein jaar
in Amman een allerhar
De president, vergezeld d
zijn vrouw en door min
van buitenlandse zaken
Mock, werd op het vlie
met een rode loper, mili
erewacht en 21 saluutsch
begroet door koning Hoess
koningin Noor, premier
Rifai en Jordaanse mili
functionarissen. Vier Mir~
van de Jordaanse luchtma
scheerden over en langs
route van het vliegveld
Amman wapperden vele
tenrijkse vlaggen.
Nét als bij de ontvangst
Waldheim in het Vaticaan
de ambassadeur van de
enigde Staten verstek g
Ambassadeurs van andere
langrijke westerse landen,
als Groot-Brittannië, Fr*
rijk, West-Duitsland en I
begroetten Waldheim.
Het Oostenrijkse staatsh
wordt er door joodse gr~
van beschuldigd zijn rol tij
de Tweede Wereldoorlog b
deportatie van joden en p
LYON (ANP) - In het pr
tegen de voormalige G
po-chef in Lyon, Klaus
bie,' heeft de verdedi
woensdag het pleidooi
opend met een felle aa
op Frankrijk, dat misd
tegen de menselijkheid
hebben begaan.
Misdaden tegen de mens
heid zijn niet beperkt
Tweede Wereldoorlog en
niet tot Barbie, aldus de
dooien van de drie verd
van Barbie.
Jacques Verges nam als
ste het woord om de be
van zijn twee collega's, de
golees Jean-Martin M'M
en de Algerijnse Nabil Bo
in te leiden.
De Franse advocaat
meteen de toon. „Gelden
daden tegen de menselij
alleen als het Europeane
treft?", vroeg hij reto
Daarmee was het pleid
feite een debat, geplaatst
kader waar Verges het
heeft willen hebben. „Het
hierbij niet om misdaden
de menselijkheid, niet die
BEURSOVERZICHT
AMSTERDAM (ANP) - De
helft van dit jaar is voor de be
luid met lagere koersen tengevo
winstnemingen. Over vrijwel
linie werd gas teruggenome
middaguren trad enig herstel
verband hield met een wat op
dollar. De totale omzet was
miljard, waarvan ƒ668 milj
aandelen.
De grootste omzet werd
door Rodamco, die in de mid
kendmaakte haar onroerend-
lang in de VS te hebben uitgeb
omzet bedroeg ƒ178 miljoen,
Koninklijke Olie 113 miljoen
sehoots werd gepasseerd. De u;
in het driehoeksgevecht prijk
weer op de top-30. In Elsevier
miljoen om, in Wolters-Sams
miljoen en in Kluwer 2,1 milj -
Flauw in de markt lagen de
en, wat in verband werd gebra
de stijgende brandstofprijze
lloyd raakte ƒ3,50 kwijt op
Holland Amerika Lijn ƒ15
voor de aandelen b en 12 op
de units.
De aandelen en certificaten
stegen wat door dekkingsaa
maar de obligaties van het ziel
concern zakten dieper doo
nieuwe laatprijzen.
Opvallend was op de parall
een winst van 10 op 260 v~
Beheer. Mijnmaatschappij Cu
klom ƒ15 naar ƒ210. Op de
markt waren Van Beek,
7*
8% antonius
7*4 antonius
5*4 congr.o.l.v.
8^ gasthuis
8V4 gasthuis
4^ gasthuis
4H gasthuis
7*4 hooghuys
4
7*
8Wt prot.z.hs
8 prot.z.hs
7*4 prot.z.hs
aeneas
(oostb.)
(oostb.)
lourdes
(tilbur
(tilbur
(tilbur
(tilbur
(het)
klokke
liduina
('s-h'
('s-h'
('s-h'
