Italiaanse droom vervlogen ONGELIJKE PREMIEYEROGING PER 1 JULI Hoechst bouwt TAED-fabriek in Vlissingen Rotsvast vertrouwen ondernemers krijgt deuk FINANCIËN b nooit ïd gehad' ieel ardig virus DE STEM FINANCIËN/ECONOMIE WOENSDAG 1 JUL11987 DEN HAAG - Het wordt steeds moeilijker de aanbiedingen van autoverzekeraars te vergelij ken. De meeste maatschappijen hebben hun voorwaarden per 1 juli (vandaag) aangepast. Die gelden dan niet voor de nog lopende periode, maar voor nieuw ingaande polissen. NIEUWSOVERZICHT KLM zorgt voor aankomende generatie Shell start met Koreanen onderneming Nederland goed voor 20 pet Parkerwinst Bijenkorf: Maxis op andere leest Autolatina (VW/Ford) ontslaat 4000 man Kamer: aanpassing van Volvo-lening Coöp AG geeft obligatielening uit Overheidsschuld West-Duitsland gr«ter VNO: meer geld voor wegen adat het CDA dat zo verve- Jmene ledenvergadering van euwarden -de zetel van een D-horzel, Hans Wiegel- Proep om Geertsema het ere- I van de partij te ontnemen, {ng van de vertolker van dit ïeertsema de partij al lange maar stekelige reacties Jbeurtenissen in de WD. ïinjaar van de WD veegde ks toen bekwaam onder het klaar Ginjaars mening ge- Tzoek om Geertsema te straf - kritische geest niet van enig Seertsema is het daar van s. Hij nam via het partij-or- Ivan deze 'onliberale uitspat- |1 wel iemand zijn die een he- i het Des Indesberaad (infor- tussen WD'ers, PvdA'ers en vaarvan ik de voorzitter ben. blijven deelnemen, al is het voorzitter. Dat neemt oud- iib Jacobse van me over". Icht zijn in azijn gedoopte pij en op partijgenoten, zo mocht I Goeree ervaren. De Goeree's {onlangs van Geertsema een inleiding van hun twijfelach- pngen dat alleen homoseksue len krijgen. Geertsema liet Bat hij hoopte dat ze zelf aids ten, als bewijs van hun onge- tort volstrekte leugens kun je lasseren. En discussiëren met i heeft geen zin. Vandaar de iet evangelisten-echtpaar (dat fde ideeën voornamelijk richt homoseksuelen) aan diverse i weten dat ze Geertsema zou- een. Later kwamen ze daar op (Iden de kwestie met de mantel dekken. Geertsema: „Ik wet loort mantels der liefde mij wel la heeft het niet zo begrepen op 1 maatschappelijke vraagstuk- bijbelse visie. De bijbel is het riminerende boek dat Geert- (Zelf is hij wel gelovig, maar di- Inees hebben hem al de kerk T zoals hij zelf glimlachend uit- i-kernergiebeweging zag enige reden om zich op te winden op Zijn opmerking dat hij liever in zijn tuin heeft dan griesmeel, griesmeelopslag kan ontplof- grote woede. Een rechtszaak het voordeel van Geertsema. ;t nog wel jaren doorgaan, want houdt een groot aantal functies kans geven op gezette tijden in te komen. Heeft hij geen zin om jn eens terug te trekken met een „Ik trek me regelmatig terug raai boek. Al is het onderwerp loeken altijd vakliteratuur. Op au ligt nu bijvoorbeeld een boek Brongersma, een oud-collega uit over pedofilie". t op en loopt naar een groot bu- :al daar een recensie over schrij- :en wetenschappelijk blad. 'Jon- heet 't boek. Is Brongersma een ïeel onderzoeker? „Of hij profes- dofiel is, weet ik niet, hij is wel als u dat bedoelt". Die bulder- acob Geertsema heeft voorlopig om handen. Tegen de veertig ïeeft hij nog. Van lieverlee zal hij gtrekken. Hij voelt zich nog goed d, maar twijfelt eraan of iemand t het niet meer gaat. Zijn voor- irofessor Oud, ooit fractievoorzit- Fweede Kamer. Hij had de fractie 1 het hem te zeggen als hij ouder- schijnselen zou vertonen. Toen was, ontkende Oud dat de fractie ;t rechte eind had. erna stak daar wat van op. Hij is maar ook niet aanwezig. Als een lig virus duikt hij plotseling op niemand het verwacht. T19 Door Gerard Kessels ROME - Is het feest al voor bij? De laatste twee jaar heeft de internationale pers vol gestaan met grote ver halen over het Italiaanse economische wonder. Als economische macht ver drong Italië zelfs Engeland van de vijfde plaats. Hoewel de Italiaanse economie blijk blijft geven van een onge wone veerkracht, pakken zich toch donkere wolken samen. De inflatie gaat niet verder te rug, de handelsbalans ver slechtert, het gigantische over heidstekort blijft oplopen. Is de ommekeer al weer in zicht? Po litici en economen zijn het er niet over eens. Italië zit al ruim vier maan den zonder echte regering. En hoewel de Italiaanse onderne mers, net als alle andere Italia nen trouwens, gewend zijn hun eigen boontjes te doppen zon der zich al te veel aan de rege ring gelegen te laten liggen, duurt de crisis nu wel erg lang. De politieke partijen rollen ru ziënd over straat. Ze zijn te zeer met elkaar bezig om zich druk te maken over het bestuur van het land. De christen-de mocraten van De Mita en de socialisten van ex-premier Craxi staan elkaar nog steeds naar het leven. Wil Italië ech ter een nieuwe regering krij gen dan zullen De Mita en Craxi het toch op een of andere manier eens moeten zien te worden. Het perspectief van een warme zomer zonder regering dringt zich steeds sterker op. De (psychologische) uitwerking daarvan op de economie moet niet onderschat worden. Zeker niet in deze kritieke tussenfase nu een aantal economische in dicatoren naar beneden ten deert. Eén van de paradepaardjes van Bettino Craxi, die bijna vier jaar regeerde, was het suc ces in de strijd tegen de inflatie. Toen Craxi in 1983 aantrad, kampte het land met een infla tie van meer dan 15 procent. In februari van dit jaar was de prijsstijging (op jaarbasis) te ruggebracht tot 4,2 procent. Een verdere daling, zoals in de meeste andere Westeuropese landen, zit er echter niet in. In tegendeel, alles wijst erop dat de inflatie weer op gaat lopen. Voor volgend jaar wordt een stijging tot 5,5 procent ver wacht. Die schatting kon nog wel eens aan de bescheiden kant zijn, gezien de enorme stijging van de binnenlandse vraag. De Italianen consumeren er mo menteel vrolijk op los. De bin nenlandse vraag stijgt dit jaar met 4,5 procent en dat is het dubbele of meer dan de stijging in Amerika, Japan en West- Duitsland. Natuurlijk, ook het Italiaanse bedrijfsleven profi teert van die sterke vraag. Vooral voor de auto-industrie, zeg maar Fiat, zijn het gouden tijden. Maar de bestedings boom heeft de importen flink doen stijgen en oefent ook druk uit op het prijsniveau. Met de export gaat het intussen niet zo best. Voor het eerst dreigt, mede als gevolg van de zwakke dollar, een achteruitgang. De lonen schieten omhoog. De werknemers in de industrie krijgen dit jaar gemiddeld 8 procent meer dan verleden jaar. De staat is zelfs nog roya ler. Voor de 3,3 miljoen ambte naren is er een loonstijging tussen de 11 en 12 procent. De structurele problemen van Italië, die in de algemene euforie naar de achtergrond geschoven waren, beginnen weer de aandacht te vragen. Deze problemen zijn zo groot dat Italië volgens directeur Champi van de centrale Ita liaanse bank het kwetsbaarste is van alle industrielanden. Ita- Bettino Craxi .inflatiebestrijder FOTO AP lië heeft de grootste staats schuld van alle Westerse lan den. In plaats van de geplande 155 miljard gulden, komt het tekort voor dit jaar in de buurt van de 170 miljard. Aan het energiefront is nog steeds niets gebeurd. Geen enkel Westers industrieland is afhankelijk van olie-import als Italië. De zakkende olieprijzen en de lage dollar hebben het land een adempauze verschaft, maar die is niet benut. Over de vraag wel of geen kernenergie is nog steeds geen principiële beslis sing genomen. Toch is het beslist niet alle maal kommer en kwel. Het zou voorbarig zijn nu al het einde van het 'miracolo Italiano' aan te kondigen. Internationaal doet Italië het helemaal niet slecht. Met zijn economische groei dit jaar van 2,8 tot 3 pro cent, scoort het land internatio naal zowat het hoogste. Ook de Italiaanse industrie ziet de toe komst met vertrouwen tege moet. Investeringen stijgen dit jaar met tien procent. Niettemin is het klimaat in een jaar tijds ingrijpend ver anderd. Het idee dat de bomen tot in de hemel groeien, heeft plaatsgemaakt voor nuchter heid. De euforie is weg, de zorg toegenomen. De economische boom heeft Italië's structurele problemen niet verminderd. Ze komen opnieuw ter tafel, alleen nog nadrukkelijker dan voor- heea Autopolis ondoorzichtiger Van onze verslaggever De contactcommissie van de autoverzekeraars heeft de branche in april geadviseerd deze zomer de polissen duurder te maken omdat over de hele li nie de laatste jaren grote ver liezen worden geleden. De commissie adviseerde een premieverhoging van 7,5 pro cent en een verdubbeling van het eigen risico. Ook zou de no- claim-korting worden aange tast bij schade door inbraak of diefstal. In totaal kwam deze ronde neer op een kostenstij ging van tien procent. De schadeverzekeraars in de autobranche hebben jarenlang felle concurrentie gevoerd, met scherpe premies en grote kor tingen voor 'vloten' en bij scha devrij rijden. De verliezen zijn nu zo algemeen dat de verzeke raars het toch eens zijn gewor den over een aanpassing van de voorwaarden. De Consumen tenbond heeft de indruk dat nogal wat maatschappijen de gelegenheid aangrijpen om 'de schade in te halen' en een gro tere stap doen dan de contact commissie adviseert. Een goed overzicht heeft de bond echter nog niet. Daardoor en door wijzigin gen in andere, moeilijk te ver gelijken voorwaarden wordt het volgens de Consumenten bond steeds moeilijker een keus te maken bij het aangaan van een verzekering. In één van de volgende Consumenten gidsen wordt nog een poging gedaan de voorwaarden van de diverse maatschappijen in ta bellen naast elkaar te zetten, maar dat wordt al een groot probleem. De Consumentenbond is ook van plan een individuele ser vice voor leden op te zetten, die een persoonlijk advies over hun schadeverzekering wen sen. Iets dergelijks heeft de bond inzake ziektekostenverze keringen. Deze dienstverlening vergt nog ettelijke maanden voorbereiding en het is zelfs mogelijk dat de deskundigen van de Consumentenbond er in het geheel niet uitkomen. Voorzitter J. Smit van de Contactcommissie Autoverze keraars heeft de indruk dat de meeste van de ruim honderd maatschappijen in de branche behoorlijk in de lijn van zijn advies blijven. „Maar als er maatschappijen zijn die er niet genoeg aan denken te hebben, kunnen ze natuurlijk verder gaan". Enkele onderlinge maat schappijen in het noorden van het land, die aan de onderkant zaten met hun tarieven, hebben de aanpassing van de voor waarden bescheiden gehouden. Maar volgens de heer Smit zal dat de verhoudingen in de markt niet verstoren. De pre mieverhoging en de andere aanpassingen zijn juist een po ging om aan de bloedige slag in de branche een einde te maken. De heer Smit vindt de pro blemen van de Consumenten bond begrijpelijk. De tariefop- bouw van de diverse maat schappijen loopt uiteen en ook andere voorwaarden verschil len. Daardoor is een goede ver gelijking moeilijk. De Contact commissie heeft enkele jaren geleden een modelstructuur opgesteld, maar veel firma's gaan toch hun eigen weg wat dit betreft. De verzekeraars volgen met belangstelling de pogingen van de Consumen tenbond om deze ingewikkelde materie vergelijkbaar te ma ken. Verzekeraars draaien automobilist duimschroeven aan. FOTO ANP VLISSINGEN (ANP) - Hoechst Holland start eind dit jaar in Vlissingen met de bouw van een fa briek voor de produktie van TAED, een stof die wordt toegevoegd aan wasmiddelen. Hiermee is een bedrag van negentig miljoen gemoeid. De fabriek, die eind 1988 in be drijf wordt genomen, biedt werk aan zestig mensen. Ruim drie kwart van de negenhonderd werknemers van Hoechst in Vlissingen, is betrokken bij de produktie van fosfor en fosforproduk- ten. Er worden echter steeds minder fosfaten verwerkt in wasmiddelen en vorig jaar werd de produktie hiervan in Vlissingen teruggebracht en het aantal personeelsleden met honderd verminderd. Gebruik van fosfaat in was middelen ondervond steeds meer weerstand bij overheid en publiek vanwege de schade die de stof aanricht aan het milieu. TAED (tetra-acetylethy- leendiamine) in wasmiddelen zorgt ervoor, dat reeds bij een temperatuur van zestig graden het bleekmiddel na- triumperboraat zijn ble kende en desinfecterende werk doet. Zonder TAED kan dat alleen bij temperaturen van meer dan tachtig graden. Daardoor wordt bij TAED in de wasmachine een energie besparing mogelijk van on geveer dertig procent. Vol gens Hoechst kan deze stof in de natuur afgebroken wor den en belast die dus het mi lieu niet. Hoechst produceert reeds TAED in Wiesbaden en Höchst. Door Pieter-Jan Dekkers Ruim een jaar geleden, april 1986, hadden de Nederlandse ondernemers nog een rotsvast vertrouwen in de toekomst. En niet zonder reden: de loonkosten waren laag, de concurren tiepositie sterk en het rendement (winst) hoog. Bovendien werd dat vertrouwen nog eens versterkt door het lokkende vooruitzicht van opnieuw vier jaar een ondernemers niet geheel onvriendelijk gezind kabinet in het Catshuis, het tweede waaraan premier Lubbers zijn naam verbond. Er is het afgelopen jaar echter heel wat mis gegaan. De loonkosten zijn veel hoger uitgevallen dan was geraamd, de concur rentiepositie is daardoor en door de goed kope dollar zwaar aangetast, de export is ingezakt en het aantal nieuwe arbeids plaatsen is amper voldoende om de na tuurlijke groei van de beroepsbevolking op te vangen. De drie maandelijkse enquête van het Financieel-Economische Magazine (FEM) naar de voornemens van de Nederlandse ondernemers bevestigt dat het rotsvaste 'vertrouwen van een jaar geleden een ern stige deuk heeft opgelopen. De tegenvallende ontwikkeling die in het eerste kwartaal van dit jaar al zicht baar werd, heeft zich in het tweede kwar taal versterkt doorgezet: ondernemers ex porteren nog minder, investeren minder, trekken minder personeel aan en gaan zelfs weer (voorzichting) aan saneren den ken. De onzekerheid van de ondernemers blijkt vooral uit het met sprongen geste gen aandeel van degenen die zeggen wei nig of geen vertrouwen te hebben in de Nederlandse economie. Een jaar geleden was dat vertrouwen nog formidabel: 28 procent had veel ver trouwen en 68 procent vertrouwen. Slechts 3 procent zag het toen allemaal niet zitten. Nu is dat laatste percentage tot 28 procent opgelopen en is het aantal ondernemers dat veel vertrouwen heeft tot 7 procent ge daald. De feiten lijken hen gelijk te geven. Niet alleen het Centraal Planbureau moest de economische prognoses dit jaar al tot tweemaal toe naar beneden bijstellen, ook de Organisatie voor Economische Samen werking en Ontwikkeling (OESO) consta teert dat de Nederlandse economie ver achterblijft. Het percentage bedrijven dat een groeiende export of een toenemende afzet op de binnenlandse markt verwacht is in amper drie maanden met ruim tien pro cent gedaald. De jongste FEM-cijfers wijzen op nog een andere, negatieve ontwikkeling en dat is de binnenlandse afzetmarkt. Die loopt in tijd gezien doorgaans achter op de ont wikkeling van de export. Bedrijven die het van die binnenlandse markt moeten heb ben profiteren daarom pas anderhalf tot twee jaar later van de economische ople ving die eind 1984 inzette. Die doorwerking is echter slechts van korte duur geweest, zo blijkt uit de FEM- enquête. En dat wijst er weer op dat de consument minder gaat besteden. Het ver trouwen daar neemt blijkbaar ook af, hoe wel de koopkracht dit jaar nog wel op peil zal blijven. Terug naar de ondernemers, die op alle fronten een teruggang melden. Hoewel driekwart van de bedrijven nog een volle orderportefeuille meldt is ook Wer sprake van een forse daling. De lust tot investeren is een van de be langrijkste graadmeters voor de struktu- rele ontwikkeling van een economie. En ook wat dat betreft staat Nederland er niet rooskleurig voor. Nog slechts 31 procent van de ondernemers loopt met uitbrei dingsplannen rond tegen bijna 40 procent drie maanden geleden. Op de vraag of ondernemers sinds juni vorig jaar hun investeringsplannen heb ben veranderd antwoordt ruim de helft bevestigend. En daar weer de helft van zegt het mes te hebben gezet in eerdere in vesteringsplannen. Ondernemers die nog wel willen investeren zijn geneigd daar minder geld voor uit te trekken dan ze aanvankelijk van plan waren. Vooral de industrie heeft met veel pro blemen te kampen. Slechts 23 procent van de industriële ondernemers heeft nog be langrijke investeringen op stapel staan te gen ruim 40 procent in de sector handel en dienstverlening. Overigens is dat laatste percentage vergeleken met een jaar gele den ook fors gedaald. De werkgelegenheid tenslotte. Ruim 60 procent van de bedrijven is niet van plan investeringen om te zetten in meer perso neel. Ruim een kwart van de ondernemers wil dat wel, 10 procent overweegt zelfs een sanering. Een jaar geleden 'beloofden' de ondernemers heel wat meer nieuwe ba nen. In de enquête is de reeds vorig jaar ge signaleerde twijfel van ondernemers over de plannen van het kabinet (het aantal werklozen in vier jaar met 200.000 terug dringen), omgezet in de zekerheid dat die ambitie niet zal worden gehaald. De meeste bedrijven boeken dit jaar nog een behoorlijke winst. De riante winsten die het beeld van 1985 en 1986 zo aange naam vertroebelden, lijken echter voltooid verleden tijd. De meeste ondernemers hadden in die jaren door eenmalige fakto- ren 'meevallers' die nu, in 1987, nauwelijks meer doorwerken. Ga maar na: de loonkosten stijgen weer omdat vakbonden (èn ook ondernemers zelf) de loonmatiging minder serieus ne men, de fiscale lastenverlichting is door het kabinet-Lubbers aanzienlijk vermin derd en de derde ronde arbeidstijdverkor ting - een prima instrument om nog effi ciënter te werken - is niet doorgegaan. Bo vendien stijgen de premies van belastin gen en sociale premies weer. Kortom, als de bedrijven dit jaar net zo veel winst willen maken als in de jaren '85 en '86 dan zullen ze hun omzet sterk moe ten vergroten. En dat zit er nauwelijks in. FEM vraagt de ondernemers steeds wat er volgens hen moet gebeuren om de eco nomische groei aan te jagen. Opmerkelijk is dat deze keer niet het terugdringen van het financieringstekort van de overheid als hoogste scoort, zoals alle vorige keren wel het geval was. Een verdere renteverlaging en - vooral - een verlaging van de loon- en inkomsten belasting worden dit keer aangemerkt als de belangrijkste maatregelen om de in zakkende economische groei weer op te krikken. SCHIPHOL (ANP) - Bij de KLM wordt aan de toekomst ge werkt. Voor kinderen, die zonder hun ouders van continent naar continent reizen, heeft de luchtvaartmaatschappij een aparte wachtruimte ingericht. Daar kunnen zij lezen, tekenen, video- en andere spelletjes spelen. De kinderen maken deel uit van ver over grenzen kijkende families, zodat de speelruimte van de KLM het kweekbed is van de nieuwe klantenkring. ROTTERDAM (ANP) - Kon. Shell Groep gaat samen met Korea Kumho Petrochemical een onderneming oprichten in Zuid-Korea. De overeenkomst daartoe zal binnenkort ter goedkeuring aan de Koreaanse regering wor den voorgelegd. De naam van het nieuwe be drijf, waarin 142 miljoen dollar (f 292 miljoen) wordt gestoken, wordt Kumho Shell Chemical (KS), aldus Shell. KS gaat drie nieuwe fabrieken bouwen in Yeochon in het zui den van het land. Korea is een van de belangrijkste markten voor de produkten van de nieuwe ondrneming (epikotehars, methyl isobutyl keton-oplossing en diphenol propaan) in het Verre Oosten. Het is de bedoeling dat de fabrieken in 1990 in bedrijf komen. De partner van Shell behoort tot de Kumho Groep die actief is op het gebied van chemie, landtransport en bandenfabrikage. BREDA (ANP) - Nederland is voor Parker Pen in het boekjaar 1986-1987 van levensbelang gebleken. De Nederlandse dochter van de groep nam ruim 20 procent van de groepswinst voor haar rekening en legde daarmee de basis voor het herstel van de internationale rentabiliteit. Parker International boekte nu een winst van 14,3 miljoen pond (f 46 miljoen) tegen een verlies van 0,3 miljoen pond in het voorgaande boekjaar. De groeps- omzet steeg met 12 procent tot 128,7 miljoen pond (f 410 mil joen), aldus een bekendmaking van Parker Nederland. Vrijwel alle afzetmarkten leverden in 1986-1987 een bijdrage aan de verbetering van de resultaten. Het opmerkelijkste was die in de VS, waar een verlies van 9,1 miljoen dollar is veranderd in een winst van 1,2 miljoen dollar. Door een stijging van de ver kopen met 10 procent werd Parker weer de grootste producent op het gebied van schrijfgerei in de VS. AMSTERDAM - De directie van het Bijenkorf-concern houdt er rekening mee dat ongeveer 150 arbeidsplaatsen verloren gaan bij Maxis. Het concern bereidt een reeks maatregelen voor die de zeven vestigingen van Maxis, Trefcenter en Berko in een periode van drie jaar uit de verliezen moet halen. ESsn woordvoerder wijst er op dat het vast beleid is gedwongen ont slagen zo veel mogelijk te vermijden. Sluiting van vestigingen wordt niet overwogen. De zeven vestigingen van Maxis, die in Middelburg en Venlo bekend staan als Trefcenter en in Ede als Berko, lijden al jarenlang grote verliezen. Naast behoorlijk renderende vestigingen, zoals die in Muiden en in Venlo, zijner uitgesproken zwakke lokaties. Daarbij wordt Maxis in het Arnhemse winkelcentrum Kronenburg als eerste genoemd Tijdens de presentatie van het jaarverslag van Koninklijke Bijenkorf Beheer in februari meldde voorzitter ir. A. Maas van de raad van bestuur al dat het overigens weer gezonde concern zich bezon op de toekomst van Maxis, het enige zorgenkind. SAO PAOLO (RTR) - Autolatina, het Latijns-Amerikaanse samenwerkingsverband van de autoproducenten Volkswagen en Ford, heeft 4000 man personeel ontslagen als gevolg van de slechte verkoopresultaten. De ontslagen zijn gelijk verdeeld over VS en Ford. Personeelsdirecteur Jacy Mendonea van Autolatina verklaarde dat de produktie in de twee fabrieken sinds begin dit jaar is verminderd met 12,8 procent tot gemid deld 1720 auto's per dag. Volgens Mendonea is de situatie voor de autosector op het ogenblik net zo slecht als in 1981, toen de auto-industrie te maken had met de gevolgen van de tweede oliecrisis. Op de terreinen van autofabrieken in Brazilië staan op het ogenblik 35.000 onverkochte auto's. DEN HAAG - Minister De Korte (Economi- sche Zaken) mag van de Tweede Kamer ver- der gaan met het uitwerken van een terugbe- /dr~rV. talingsregeling voor Volvo Car. De Kamer ziet OLVQ) wel brood in De Kortes voorstel om aan Volvo Car geleend geld, nog enige tijd in een onder zoeksfonds te 'parkeren'. Dat betekent dat het autobedrijf van zijn lening van 524 mil joen in elk geval 224 miljoen kwijtgescholden krijgt. CDA, PvdA en WD denken dat het plan dat De Korte samen met Volvo Car uitwerkte, meer zicht biedt op het daadwerkelijk te rugstorten van een bedrag van 300 miljoen in de staatskas dan eerst het geval was. In het nieuwe plan staat dat Volvo van iedere verkochte nieuwe auto (de zogenaamde Gij geld Stort in een fonds, terwijl terugbetaling voorheen afhing van eventuele winst. Het geld in dat fonds, maximaal 300 miljoen, mag nog één keer door Volvo worden gebruikt voor de ontwikkeling van nieuwe modellen of vindingen. AMSTERDAM (ANP) - Coöp AG, een van de grootste winkel ketens in West-Duitsland, geeft via Coopag Finance BV een ze- venprocents zevenjarige obligatielening van honderd miljoen gulden uit, zo heeft de Amrobank laten weten. De bank leidt de groep van banken die de uitgifte verzorgt. De lening zal geheel worden afgelost op 1 juli 1994. Er kan op worden ingeschreven op 8 juli en de storting is op 30 juli. De definitieve uitgiftekoers zal uiterlijk op 7 juli voorbeurs worden bekendgemaakt. Coöp, die vorig jaar een omzet haalde van ruim tien miljard mark en een winst van 104 miljoen mark, heeft onlangs via zijn dochter onderneming Welco Holding BV een aantal supermarkten, in Nederland overgenomen. BONN (DPA) - De Westduitse overheid zal volgend jaar 29,3 miljard mark moeten lenen, 3,3 miljard mark meer dan in de plannen tot nu toe stond aangegeven en zeven miljard mark meer dan voor dit jaar was begroot. Dit staat in het wetsont werp voor de begroting van volgend jaar, dat minister van fi nanciën Steltenberg heeft opgesteld. De uitgaven bedragen 275 miljard mark, 2,4 procent meer dan voort dit jaar. Steltenberg gaat voor dit jaar nu uit van nieuwe leningen van 26,3 miljard mark in plaats van de oorspronkelijke 22,3 miljard mark. In het ontwerp staan bezuinigingen tegenover nieuwe subsidies. Zo is er voor onder meer defensie en bouw minder geld be schikbaar, maar is er voor steun aan de boeren en voor het vliegtuigconsortium Airbus meer geld uitgetrokken. VUGHT - Het VNO Noord-Brabant wil meer geld voor wegen in deze provincie. De werkgevers hebben daarover een brief geschreven aan minister Smit-Kroes van Verkeer en Water staat. Volgens het VNO rechtvaardigt het belang van Noord- Brabant voor de gehele Nederlandse economie een verhoging van de middelen. De werkgevers vinden het onjuist dat de aan dacht van de minister voornamelijk op de Randstad is gericht.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1987 | | pagina 7