De mens als roofdier tussen de dwergen WETENSCHAP DIERTJES EN THEATERGROEPEN BESTRIJDEN VUIL WATER IN INDIA Klonen van virusjasjes beschermen aardappelen INTERESSANTE EXPOSITIE 'DE BIJZONDERE EILANDBEWONER' fort specialist TER/MO__ KQ/MFOR! DE STEM EXTRA MAANDAG 29 JUN11987 COKS VAN EYSDEN EIND DIT jaar moet de rivier de Ganges in In dia een beetje schoner worden, dankzij het eerste deel van een Ne derlandse waterzuive ringsoperatie. Heel vuil Minder grond Eerste hulp Voordelen Schoon water door slib en bacteriën Esdoorn biedt milieuvoordelen Iets meer straling tijdens vakantie Eerste magneet in deeltjesversneller Bescheiden start info-universiteit ZWO wil meer geld Middellandse Zee Schedel Leskist T47 Ik I onbeholpen gevouw, - en op blote knietje, lieve heertje, geef mo( - geef een mooie da zonnetje weer schijn, ,ahad praktische oude stelden hun kind kennel in werking als het ha was, zoals nu na ei periode van slecht wee toen nooit op de ui gelet. Je bad voor maak opa astublieft bet boven handjes 'Onze weertje, dat het mag ze si alleen nodig lange Ik heb komst veel Onze-Lieve eerti - maar opa ging dood. Geef g toch een broertje of zusje - bleef bij babypoppen voor jaardag of Sinterklaas. Pas nu krijg ik bij die oproi tot bidden om zon en droo| het visioen van een god, met hoge en lage drukgebied zit te goochelen. En met stap wolken - hier een paar eraf daarginds het stapeltje wollc wat hoger. Dan komt opee een krachtig gebed uit Limbti door. God glimlacht vertede en strooit met royale hand o klaringen uit over het la landje bij de zee. Het is ha werken voor de goddelij weerman, want in Zuid-Afri hebben ze hard zon nodig o het leven wat op te vrolijkt Midden-Amerika bidt alle wt ken van de hemel om regen ga maar door. Ik stel me zo voor, dat G zijn wijze hoofd zit te schudd daar bovenop die stapelwolk! Die zitplaats geeft tussen sati lieten en ruimteschepen do een mooi overzicht op al o gewriemel en gestuntel. Ook en vooral - op alle mogelijk! den, die over de hele werf verspreid volop aanwezig zi om met z'n allen op die poke lige aardbol een heel genoegl leventje te kunnen leiden. G ziet haarscherp de gemiste ka sen, de onwil, het eigenbelai de hebzucht. En hij komt n lang niet toe aan die bijbe rustdag van de zevende dl God bidt onze-lieve-heer het kruis dat het weer komt - met ons. Coks van Eysden ran een vulkaan. „Vergeet it maar", zegt Gustave, „de lensheid danst niet op de and van een vulkaan, maar p de bril van een enorm chijthuis (zijn term!), een tril zóvermolmd, dat die elk genblik kan bezwijken on- ler de voeten van de dan- ers, waardoor ze en massa uilen belanden in hun igen shit". Flaubert was ontwikkeld man. Hij tende grieks en het was em bekend dat het woordje itoom' is afgeleid van het ud griekse woord 'atomos' rat ondeelbaar betekent. Dat de brildansers dit iet verder meer te delen al- irkleinste deeltje materie n eeuw later zouden we- :n te delen en de daarin uimerend demonenkracht >s te laten op de mensheid on Gustave anno 1850 niet evroeden. Had een ziener et hem geopenbaard, het iu Flaubert verbaasd noch ithutst hebben. Hij had een hoge dunk van de ïensheid en na het aan bouwen van het toe- omstvisioen uit de kern- nergie eeuw zou hij alleen laar zijn uitspraak over de rildansende mensheid heb- en aangevuld met 'eejj litpoel waaruit ze zich lechts kunnen bevrijden oor een druk op de knop an een nucleair doorspoel ïechanisme dat de hele oep in één gigantische mdvloed zal wegspoelen"' Het toilet, aldus ontdaan an alle onrein, zal dan h' loenfris klaar staan wach- ;n op de komst van ee" ieuwe mensheid, minder rchnisch gevorderd, maar el veel hoger beschaafd. (lo/uiOVHitl INTIE) Bacteriën zuiveren Ganges Door Kees Buijs De zuivering zal niet ge beuren in de bekende gro te, open waterbekkens, maar in kleinere, gesloten tanks. Daarin zetten spe ciale bacteriën het organi sche afval uit de riolen van industrieën en steden om in biogas. Deze vorm van waterzuivering onder zuurstofloze omstandig heden - ruim vijftien jaar gele den ontwikkeld aan de Wage- ningse Landbouwuniversiteit - is betrekkelijk goedkoop, en bij uitstek geschikt voor tropische landen. Want de bacteriën werken het lekkerst bij dertig tot vijfendertig graden Celsius. Het Nijmeegse ingenieurs- en architectenbureau Hasko- ning gaat, in samenwerking met Euroconsult uit Arnhem en met andere Nederlandse in stellingen en bedrijven, op twee plaatsen langs de Ganges demonstratieprojecten opzet ten. Maar de ingenieurs hebben niet alleen oog voor de harde technische kant. De Indiase be volking wordt er nauw bij be trokken; niet alleen bij het werk zelf, ook bij het grote be lang van schoon water. Men wil zelfs theatergroepen,~VrtD willigers en voorlichters in schakelen om de bevolking mi lieubesef bij te brengen. De Ganges is ernstig vervuild geraakt. De 2500 kilometer lange rivier stroomt door het dichtbevolkte noorden en noordoosten van India, waar meer dan tweehonderd miljoen mensen wonen. Industrieën en steden laten hun afval zo de ri vier in stromen. Hetzelfde wa ter gebruiken ze als badwater -in de heilige rivier gaan veel gelovigen ritueel kopje onder- voor irrigatie van land- en tuinbouwvelden, en zelfs als drinkwater. De Indiase regering wil de Tijdens een optocht in de Indiase hoofdstad New Delhi, op Onafhankelijkheidsdag begin dit jaar, bracht men het wel en wee van de, rivier de Ganges in beeld. Helemaal links op de foto is nog net het deel te zien dat de waterzuivering moet voorstellen. Ganges op den duur weer schoon krijgen, vooral door de aanleg van rioolstelsels en zui veringsinstallaties. Op twee plaatsen gaan Nederlanders daaraan werken: in een wijk van de miljoenenstad Kanpur - tachtigduizend wij kbewo- ners, zestig leerlooierijen en enkele lijmfabrieken- en in het ruim vierhonderd kilome ter stroomafwaarts gelegen Mirzapur, waar 125.000 mensen wonen. „In Kanpur hebben we het geluk dat er al een flink riool ligt. We kunnen meteen begin nen met de bouw van het eerste deel van de rioolzuiveringsin stallatie. Die kan per dag vijf duizend kubieke meter water zuiveren. In Mirzapur moeten we eerst iets aan de riolering doen", zegt dr. ir. A. van Vel- zen, afkomstig van de Land bouwuniversiteit, en sinds twee jaar milieudeskundige bij Haskoning. In Kanpur gaan het indu striële en het huishoudelijke afvalwater hetzelfde riool in. Dat is vervelend, want de leer looierijen gebruiken veel chroom, en dat hoopt zich op in het slib. Als mest is het slib dus ongeschikt, terwijl het land die juist heel goed kan gebruiken. Daarom wil Haskoning bij een van de leerlooierijen aantonen, dat men het chroom kan terug winnen en hergebruiken. An dere bedrijven gaan er dan ho pelijk ook warm voor lopen. Ir. J. Schaapman, Haskonings projectmanager in India: „In Kanpur ging men aanvankelijk uit van traditionele waterzui vering via de grote open bek kens. Maar de ogen gingen open toen men zag dat wij voor onze manier van zuivering veel minder grond nodig hebben. Grond is daar namelijk ontzet tend duur. Daarnaast kost dit type installatie ook minder." Overigens zal men zeker niet uitsluitend voor de zuursto floze manier kiezen. Een wel overwogen combinatie van me thoden lijkt hem het gunstigst. Een ander voor India aan trekkelijk punt in de Neder landse projecten is de grote in breng van de eigen bevolking. Van de dertienhonderd man maanden werk zijn er duizend voor Indiërs. Gedurende de vier jaar die voor de projecten nodig zijn, neemt de Neder landse inbreng geleidelijk af. „Uiteindelijk moet het hele maal door de mensen zelf ge beuren", zegt Schaapman. Daarom heeft Nederland zijn zuiveringsprojecten ingebed in een uitgebreid 'sociaal plan'. Schaapman: „Wil je de Ganges schoon krijgen, dan moet je de mensen bewust maken. Ook voor de technicus is het leuk om iets achter te laten dat kans van slagen heeft." Men begint men direct met een eerste hulp-programma. De nu nog veel gebruikte wc-ton- netjes, die elke morgen door de laagste hindoekaste moeten worden geleegd, gaat men ver vangen door eenvoudige, wa- tergespoelde en geurloze latri nes. Drinkwater, afvoergoten en rioleringen gaat men verbe teren, en de bevolking wordt met de neus op de feiten en op onzindelijke gewoonten ge drukt. Met dat laatste doel gaan educatieve theatergroe pen de wijken in, en gaat men in samenwerking met Unicef vrijwilligers inschakelen. „Milieubesef is ook belang rijk uit economisch oogpunt", zegt Van Velzen. „Wat gaat het systeem de mensen kosten als wij weg zijn?" Daarom let men ook op de draagkracht van de bevolking, de samenstelling, kortom: zaken die je van tech nici niet zo gauw verwacht. Men schakelt kennis in van het Koninklijk Instituut voor de Tropen en de Universiteit van Amsterdam. Schaapman: „Hun antropologen hebben veel ervaring met India, met name met de positie van de vrouw. Wij willen namelijk proberen om de vrouwelijke bouwvak kers, die nu meestal uitsluitend zand, grind en stenen aandra gen, bij te scholen tot bijvoor beeld metselaar. Zo voorkomen we dat de vrouwen daar het zware wérk moeten doen tegen de laagste lonen, omdat ze on geschoold zijn." O De Stem Schema van een tank waarin bacteriën afvalwater onder zuurstofloze omstandigheden zuiveren. Het vuile water wordt van onderaf door de sliblaag gepompt, waarin bacte riën het organische afval omzetten in biogas. Dit gas zoekt de hoogste punten in de tank op, waar men het opvangt. Het gezuiverde water sijpelt in de V-vormige bakken. Als die vol zijn, stroomt het schone water in de afvoergoten. Aan het proces van zuursto floze vergisting van afvalwater zitten grote voordelen, zegt ir. RpHpliik L. Hulshof Pol van de vakgroep J waterzuivering aan de Land bouwuniversiteit. „Er hoeft niet belucht te worden, terwijl biogas beschikbaar komt om de tank te verwarmen. Dat scheelt veel energie. Verder is de pro ductie van slib éénvijfde, ver geleken bij de zuurstofmetho de." De kosten van het proces liggen als gevolg hiervan één derde tot de helft lager. Een belangrijk nadeel is, dat de methaanbacteriën, die niet tegen zuurstof kunnen, lang zaam groeien. Als je zo'n in stallatie bouwt, is er dus een vrij lange opstarttijd nodig. Ook zijn ze gevoeliger voor verstoringen: wisselende hoe veelheden afvalwater, even tuele giftige stoffen die er in zitten, en de temperatuur. Er is een scherpere controle nodig, want je kunt ineens al je meth aanbacteriën kwijt zijn. In Nederland staan inmid dels veertig zuurstofloze wa terzuiveringsinstallaties. Bijna allemaal zuiveren ze indu strieel afvalwater.Dat is meestal warmer en vuiler dan huishoudelijk afvalwater; er komt dus ook meer gas uit.' In Lelystad staat een proefin stallatie voor de zuivering van huishoudelijk afvalwater, die eerder op kleinere schaal is ge test aan de Landbouwuniversi teit. Hulshof Pol: „Ook onder twintig graden Celsius blijkt de vergisting redelijk te gaan. Maar in landen met hogere temperaturen zijn de vooruit zichten voor deze vorm van af valwaterzuivering veel groter." In Cali, in het Zuidameri- kaanse Colombia, draait al vier jaar onafgebroken een zuursto floze waterzuivering. Op basis hiervan heeft men zoveel ver trouwen in het systeem, dat men de projecten in India en andere landen aandurft. De Braziliaanse stad Manaus (een half miljoen inwoners) bijvoor beeld wil een zuurstofloze reactor van maar liefst vijf tienduizend kubieke meter. Andere Zuidamerikaanse lan den, China en Taiwan hebben eveneens belangstelling. Hulshof Pol: „Eind vorig jaar was ik in Ecuador. Ze doen er helemaal niets aan water zuivering. Grote steden lozen alles op een riviertje, varkens zoeken naar voedsel in open riolen. Je ziet er smerige tafe relen." ERFELIJK gekopieerde jasjes van twee beruchte virussen moeten de aard appel gaan beschermen te gen deze ziekteverwek kers. Volgens prof. dr. R.W. Gold bach van de Landbouwuni versiteit Wageningen is deze methode niet alleen kansrijk om aardappelen te krijgen die bestand zijn tegen de virus sen. Het biedt de wetenschap ook de mogelijkheid om het proces van zogenaamde cross-protectie te bestuderen. Hierbij verhindert infectie met een zwakke virusstam de infectie met een tweede, mo gelijk veel heftiger stam van hetzelfde virus. Het mecha nisme van de cross-protectie is nog volslagen onbekend, maar het vertoont dezelfde kenmerken als de bescher ming in planten die voorzien zijn van erfelijkheidsmate riaal van virusjasjes. Dit voorjaar zijn de vak groep virologie van de Wage- ningse Landbouwuniversi teit, het Instituut voor Plan- teziektenkundig Onderzoek en het Instituut voor Toepas sing van Agrobiotechnologie in de Landbouw begonnen met het bereiden en kloneren van DNA-kopieën van de jas jes -dat zijn de genen van het manteleiwit om het virus - van het aardappelvirus Y en het aardappelbladrolvirus. Prof. Goldbach, die 11 juni officieel zijn ambt van ge woon hoogleraar in de virolo gie aanvaardde, sprak bij deze gelegenheid over 'virus als vriend en vijand'. Virus sen zijn uiterst kleine ziek- makertjes van plant, dier en mens, in grootte variërend van twintig tot tweeduizend nanometer (een nanometer is een miljardste meter, oftewel een miljoenste millimeter). Meestal bestaan virussen uit een klein stukje nucleïnezuur (DNA of RNA) als erfelijk materiaal, omgeven door een eiwitmantel. Ze zijn slechts te zien met behulp van ingewik kelde apparaten als elektro nenmicroscopen. Over hun ontstaan en ont wikkeling weten virus-des kundigen nog maar heel wei nig. Op fundamenteel niveau is nog zeer veel werk te doen, stelde Goldbach. NIEUWSFEITEN NIET alleen bomen in onze bossen hebben last van zure regen; ook allerlei planten, zoals boskruiden, leggen het loodje. De vergrassing, die daardoor ontstaat, kan echter worden bestre den door de aanwezigheid van esdoorns. Dat blijkt uit een stu die van de bioloog L. Kuiters, die begin juni promoveerde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Kuiters vergeleek de meest algemeen voorkomende boom soorten in Nederland. Hij ontdekte dat de verterende bladeren van de beuk en de naalden van de den veel giftiger zijn voor bosplanten dan bijvoorbeeld de bladeren en naalden van de berk, de eik en de lariks. Verder ontdekte hijdat het giftige ef fect van dode bladeren en naalden voor een groot deel ver dwijnt, wanneer de beuk en de den gemengd voorkomen met de esdoorn. De esdoorn doet het in veel bossen de laatste jaren trouwens goed. Een mogelijke verklaring is, dat de groeiomstandigheden ondanks de luchtvervuiling voor deze boom toch gunstiger zijn geworden; dankzij de stijgende aanwezigheid van stikstof in de bodem. Kuiters raadt overigens ten sterkste af om dood bladmate riaal uit de bossen te verwijderen, ook al verdwijnen daardoor de interessante bosplanten. Daardoor verslechtert de situatie alleen maar, meent hij, want daarmee verdwijnen ook voe dingsstoffen, die de bomen nodig hebben. VAKANTIEGANGERS met bestemming Oost-Zweden en het Alpengebied (Oostenrijk, Zwitserland en Noord-Italië) lopen een geringe dosis straling op als gevolg van wat daar ruim een jaar geleden uit Tsjernobyl neerdaalde. Iemand die deze zomer bijvoorbeeld twee weken naar de Alpen gaat, krijgt enkele millirem'straling extra te verwerken als gevolg van de kern ramp. Dat is ongeveer evenveel als de extra belasting door kos mische straling in de bergen. Deze geruststellende conclusie staat in de brochure De ce- siumsluier van Tsjernobyl, van de Natuurkundewinkel van de Rijksuniversiteit Groningen. Ze geeft een overzicht van de stralingsbelasting in Europa ten gevolge van de kernramp. De brochure kost twee gulden en is te bestellen bij de Natuurkun dewinkel, Nijenborgh 18 in Groningen. DE eerste van 4672 magneten is begin deze maand geplaatst in de grootste deeltjesversneller ter wereld: de LEP, die in aan bouw is bij Genève in Zwitserland en over twee jaar klaar moet zijn. De LEP bestaat uit een ringvormige tunnel met een lengte van 27 kilometer, tussen vijftig en 170 meter onder het aardoppervlak. Langs de ring komen vier grote blokken appa ratuur voor experimenten. Aan twee ervan levert ons land be langrijke instrumenten. In de tunnel gaan onderzoekers elektronen en positronen - dat zijn net elektronen, maar met een positieve lading - in te gengestelde richtingen opjagen, tot ze bijna de snelheid van het licht (300.000 kilometer per seconde) hebben. Dat gebeurt met magneten. Op plaatsen waar de blokken apparatuur staan, botsen beide soorten deeltjes op elkaar. Door de geweldige snelheid neemt het gewicht van de deeltjes met het 170.000-voudige toe - alsof een muis het gewicht van een olifant krijgt. Door de klap van de botsing gaan de deeltjes helemaal over in energie, en daar uit ontstaat weer nieuwe deeltjes. Metingen aan die nieuwe elementaire deeltjes leveren de wetenschap meer inzicht in de bouwstenen van alle materie, en in de krachten die deze deeltjes overdragen. DE informatica-universiteit krijgt in september niet de grootse start waarop de initiatiefnemers hadden gerekend. De vraag naar tweejarige voltijdse opleidingen, die de kloof moeten overbruggen tussen management en bedrijfsleven, is bij het bedrijfsleven kleiner dan gedacht. Na de zomer begint men daarom slechts met een deeltijdse cursus voor twintig deelne mers. Dit meldt het Eindhovense universiteitsblad Cursor. De informatica-universiteit heet officieel The Hague School of Applied Informaties. Den Haag kreeg dit instituut voor postdoctorale beroepsopleidingen toegewezen na een wedloop, waaraan vrijwel alle Nederlandse universiteiten meededen. Aanvankelijk was het de bedoeling dat de opleiding in 1986 zou beginnen. DE Nederlandse organisatie voor zuiver-wetenschappelijk on derzoek (ZWO) wil van minister Deetman minstens 65 miljoen gulden meer hebben dan de 225 miljoen gulden die men nu krijgt. Dit om de grote achterstand, die ons land inmiddels heeft opgelopen ten opzichte van andere Westeuropese landen, de Verenigde Staten en Japan, enigszins in te halen. ZWO is de grootste onderzoeksorganisatie van ons land, en bevordert vooraanstaand fundamenteel onderzoek. Dat wil zeggen: wetenschappelijk onderzoek dat niet direct is gericht op toepassingsgebieden. ZWO vindt een bedrag van minstens ƒ290 miljoen nodig, onder meer ter versterking van het so ciaal-wetenschappelijk en medisch onderzoek, wiskunde en in formatica: wetenschapsgebieden die volgens ZWO totnutoe absoluut te mager worden bedeeld. Een doorkijk door het landschap van het eiland Cyprus van een miljoen jaar geleden met een dwergnijlpaard op ware «rootte. Door'Laur Crouzen ALS DIEREN op eilanden terecht komen, veranderen ze. Nijlpaarden worden heel klein en gaan op hun tenen lopen, olifanten slinken ook binnen enkele duizenden jaren en herten krijgen op vallend kort pootjes en hun ogen verplaatsen zich naar de voorkant van hun kop, zodat ze net als de mens in drie dimensies kunnen zien. Wanneer een kudde dieren van het vasteland naar een eiland zwemt -en vooral olifanten zijn echte waterratten - komen ze in een heel ander milieu te recht. In een paradijsje zonder roofdieren bijvoorbeeld. Want roofdieren, paarden en neushoorns zijn heel belab berde zwemmers. Daarom zul je ook geen leeuwen, tijgers en panters op eilanden aantreffen. Dat betekent, dat olifanten niet meer zo groot hoeven te zijn om zich rovers van het lijf te hou den door ze met hun omvang af te schrikken. En dat herten niet aldoor meer schichtig achter zich hoeven te kijken. Daarom zal het op een eiland, waar een deel van een kudde nijlpaarden heenzwemt, binnen enkele ge neraties ritselen van de nijl paarden. Het gevolg is hon gersnood, omdat het beschik bare voedsel in no time opge vreten is. De dieren die het minste voedsel nodig hebben, de kleinste dus, zullen overle- Het skelet van een haas, die op het menu stond van de oer mens van Sardinië. Eilanden zijn broeinesten van nieuwe, andere en aangepaste diersoorten. Het harde bewijsmateriaal voor deze stellingen en voor wat we sinds Charles Darwin de evolutie noemen ligt tot en met 20 september te kijk in het Utrechtse Universiteitsmu seum, Biltstraat 166 te Utrecht. Uitgestald als de tentoonstel ling 'De bijzondere eilandbe woner'. Het bijzondere van deze expositie is dat het deze keer eens niet gaat om de die ren van bijvoorbeeld de Gala- pagos-eilanden in de Stille Zuidzee voor de kust van Ecua dor, maar om stukjes land in zee, die veel dichterbij te vin den zijn: in de Middellandse Zee, die nagenoeg iedereen wel van zijn vakanties kent. Onder leiding van dr. Paul Sondaar van het Instituut voor Aardwetenschappen van de Rijksuniversiteit van Utrecht wordt er op Sardinië sinds 1982 gegraven. Een expeditie in de reeks van kampen, die de Utrechtse wetenschappers al sinds 1963 op de eilanden in de Middellandse Zee hebben opge slagen en waarbij tal van uit gestorven dwerg-olifanten en - nijlpaarden ontdekt werden op eilanden als Kreta en Cyprus. Ook in de bodemlagen op Sardinië, die stammen uit het Midden-Pleistoceen, ongeveer een miljoen jaar geleden, zijn echte dwergdieren gevonden: een dwergvarkentje, een kleine antilope, een aapje, een haas en enkele kleine knaagdieren. Plotseling verdwijnen de dwergen echter uit het mate riaal en komen botten van her ten tevoorschijn, die helemaal geen neiging vertonen om klei ner te worden. Bovendien vin den de Utrechters spitters en borstelaars een stukje van een menselijke schedel, een stukje slaapbeen, een bovenkaak zon der tanden van een mens en een ellepijp, een van de twee botten van de onderarm. Hun uitleg voor deze veranderingen op Sardinië vanaf ongeveer een miljoen tot een half miljoen jaar geleden is dat de mens sinds die tijd als roofdier op het eiland tekeer is gegaan. Waar door de dwergdieren uitstorven en de nieuwe herten niet meer de kans kregen om rustig klein te worden. Die mens op zijn beurt heeft ook een evolutie doorgemaakt, want alleen al aan zijn gebit is te zien, dat hij duidelijk ver schilde van de moderne mens, de Homo sapiëns. Tot voor kort werd aangenomen dat Sardinië pas achtduizend jaar geleden menselijke bewoning kreeg. Het Utrechtse onderzoek laat zien, dat onze familieleden er al veel eerder huisden: zwervers en zwemmers die in de Ijstij den van zo'n een miljoen jaar geleden al op het eiland terecht kwamen. Totdat hij achtdui zend jaar geleden door de mens van nu verdrongen werd. Sar- dijnse volksverhalen en tek sten bij volksfeesten gaan over een merkwaardig mannetje met een masker in de vorm van een schedel en een grote door lopende wenkbrauwboog: de vijand van de Sardijnen die in de bergen woonde en overwon nen werd. De tentoonstelling 'De bijzon dere eilandbewoner' in Utrecht vertelt het verhaal aan de hand van de vondsten, een film van Louis van Gasteren en Joke Meerman laat het archeolo gisch werk zien: twee maanden per jaar door 25 mensen ge steund door de Stichting Cor- beddu. Verder zijn er enkele leskisten voor middelbare scholen met afgietsels van de gevonden botten, gemaakt door het Lab voor Museumtechni- sche Werkzaamheden te Am sterdam. En tenslotte wordt het mechanisme van de evolutie nog eens in beeld gebracht.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1987 | | pagina 5