DE STEM
iet de
muiten
npina
iurt vertelt u alles
IC
en
eau
Gratis brochure
ZATERDAGIH
27 JUN119871
m ii m ii mi
.dijkstra
III II III II III u
de Kruis Bingo
ing
dansen
eting
eting
ing
<g
schieting
Electro
restposten
Fuchsia lief
hebbers opgele
ng
Monky Bounce
De Kringloop
beurs
orlog in de Perzische Golf. Irak
contra Iran en Allah's zegen over de Exocets. Drie
honderd schepen getroffen, waarvan meer dan helft
gezonken. Veel doden en gewonden. Reagan wil de
olie-aanvoer beschermen met Amerikaanse-oorlogs-
schepen, maar de Golfoorlog op zee is al lang geen
tankeroorlog meer. Het is een onbeperkte oorlog ge
worden; schieten op alles wat drijft. Voorbij de Straat
van Hormoez heerst de wet van de jungle. Daar, tus
sen de eilandjes en boorplatforms schieten plots
bootjes te voorschijn, gewapend met raketwerpers en
machine-geweren. Ze vragen niet, antwoorden niet.
Ze schieten alleen. 200 Procent gage voor de zeelui
met kogels als bonus. Kapitein Jacob de Fouw uit Vlis-
singen kreeg het allebei. Het verhaal van de raid op de
Corriedale Express, het vlaggeschip van de Bres-
kense rederij Vroon.
56.000 Schapen
Aardige knal
IV6»e'v
(Sct
Tl
«sssfesöSs:
Iti
Vergiet
US Warship 40
Bescherming
geheel
nderen.
es. Dis-
bemid-
rijftarief
Voor
ial-inko-
\i. Kins-
535 BG
97000.
Wi| verzoeken adverteJ
ders, die adverteren nï
brieven onder nummer i
toezeggen: „foto's
retourneren en/of altllH
zullen antwoorden" hi
toezeggingen ook oaa
werkelijk na te komen.
V. singels v. uitst. maatsch
niveau. Tel. 02518-54211
EENV. werkm.,leeft. 57 i.
schuldl. gesch., zkt. kgS
nism. met eenv. vrouw, om
samen gelukkig te worden
huw. niet uitgesl., leeft 50!
60 jr. Br. m.f.o.e.r. 0nr
902234.
ird in stemmen en reviseren
en vleugels. Vakkundig, be-
delijke tarieven.
Telefoon
01158-
3765
26 juni:
>6-59-93-68-43-49-95-97-40-13-15-t
I-37-64-35-92-73-06-50-24-05-52-70-
1-63-58-51 -86-67-48-71 -25-39-78-76-
1-55-11 -77-82-41 -85-53-36-62-33-38
100252.
070-846602.
n
uni
uur.
bm 20.00
idbouw"
vleesprij-
I
27 juni
ng van
show,
Café ,,'t
ansteen
Zondagavond 28 juni
met medewerking
Disco „Limpi". aanv. 20
u. in Café ,,'t Centrum"
St. Jansteen.
te St.
27 juni,
ipenings-
beker
im" te St.
28 juni,
50,-
inv. 20.00
Kroon",
|uni
Zuiddor-
aanv.
Zat. 27 juni
in Café De Kroon te Hul
aanv. 14.30 u. 50,- gr
tis.
1000 art. Lijst aan-
Luvema b.v., Postb
7703, 6067 ZG Linne (L
tel. 04746-2227 en 2770
Catalogus met 1092 soo
ten stekplanten wordt
toegezonden na ontvang
van 3,- aan geldii
postz. of door storting
giro 449257 of bankr
644414111. Prijs der ste
ken 1,- in 5 Vb cm. pot
Bloemenhal Eeuwige Le
te, Langestraat 53, 45'
ZG Hoek Z.VI. Tel. 011»
1468.
P9
café-zaal
terzande.
u. 25,-
café-zaal
terzande.
u. f 25,-
OSt
ider welk
kei op
I. 09-
H.H. organisaties: voor
uw evenementen
Ned. mooiste luchtku
sens. Tevens suikerspi
popcorn. Vraag
offerte. Tel. 01670-64649
Aan- en verkoop, ben»
deling van nieuwe- en
bruikte goederen
Kringloopbeurs, Wilhel"
nastr. 82a, St. Janstee
Tel. 01140-10257.
deksels van de vijf sma-
kers fruityoghurt.
reis naar Parijs, een ijs-
een kookboek. Win zeker
2 liter-beker Campina
les over.
JONGE vrouw, 31 jr. men
kind zoekt langs, deze
onsympathieke weg
serieuze kennismak^
met werkende man (geaj
bartype) Brieven met tot.
onder nr.903331 v.d.bl.
Door Paul de Schipper
De nacht van 15 op 16 april 1987 zal de
mannen van de Breskense rederij Vroon
lang heugen. Eerst dat telegram via Ra
dio Koeweit, daar ver weg aan de Perzi
sche Golf, 11.45 uur lokale tijd: „MS
Corriedale Express - attacked by un
known speedboat - all crew alive - mas
ter". De kapitein meldt een aanval. Er
zijn geen doden.
Dan om 11.50 uur een telefoontje van
Dubai Radio: „Mayday-bericht ontvan
gen van het motorschip Corriedale Ex
press. Het schip wordt beschoten, staat
in brand en maakt water. Verder nog
geen bijzonderheden bekend". In het
kantoor van Vroon helpt Frans van
Dongen een crisiscentrum bemannen.
Van Dongen is vlootmanager van Li
vestock Express. Maritiem veetransport
is de belangrijkste activiteit van het
Zeeuwse bedrijf. En de belangrijkste
handelsroute voor veevervoer loopt door
's werelds gevaarlijkste zeegebied: de
Perzische Golf. Risico of niet, in de Golf
is geld te verdienen, ook nu nog. En
waar met vervoer te verdienen valt zijn
traditiegtrouw de Hollanders, ook reder
Piet Vroon. De Corriedale Express is z'n
vlaggeschip, 182 meter lang, een drijvend
veehotel, dertien dekken hoog.
Die dag en de daaropvolgende nacht
verlaat Van Dongen de telefoon nauwe
lijks. Smit Internationale belt al uit zich
zelf om slepers en blusboten aan te bie
den. De boten van het Rotterdamse be
drijf liggen op station in Dubai. Van
Dongen praat met de havenautoriteiten
van Damman. Ook Britse bergers bieden
hulp aan. Van Dongen weet nog steeds
niet wat er precies aan de hand is, denkt
aan de verwoestende inslag van een Exo-
cet-raket, aan metershoge gaten in de
scheepsromp, aan een dodelijke ravage
onder de lading schapen. Om 12.30 uur
heeft 'het kantoor' voor het eerst direct
contact met de 'master' op de Corriedale
Express. Wat is er gebeurd? Een verslag.
Op 28 maart verlaat de Corriedale Ex
press de Australische haven Adelaide
met aan boord 56.000 schapen, bestemd
voor de havens van het Arabisch schier
eiland: 16.000 voor Oman, 30.000 voor
Koeweit en de rest voor Damman in Sa-
oedi-Arabië. Op de brug van de Corrie
dale Express staat kapitein Jacob de
Fouw uit Vlissingen, 52 jaar oud, van ge
boorte een Bressiaander. Hij kent de
route, vaart al vijf jaar op de Golf. In de
ochtend van 14 april lost de Corriedale
Express in Muscat, de haven van het sul
tanaat Oman, een haven met moderne
faciliteiten, in omvang vergelijkbaar met
Vlissingen.
Nog diezelfde dag, rond 23 uur, pas
seert de Corriedale Express de Straat
van Hormoez, de dertig mijl brede toe
gang tot de Perzische Golf. Het schip
volgt zorgvuldig een koers die voorge
schreven wordt door het lokaal gehan
teerde verkeersscheidingsstelsel. Afwij
king van die koers is strafbaar en komt
in Oman als misdrijf voor de rechter.
Eenmaal buiten 'de straat' verlegt de De
Fouw de koers 'om de west' richting Du
bai en Qatar. Vervolgens zal hij naar de
noordwestelijk gelegen haven Al Koe
weit varen.
Vroeger lag de vaarroute door de Golf
meer oostelijk, via de diepere wateren
onder de kust van Iran, maar dat is nu
oorlogszone. Op brug van de Corriedale
Express vaart de roerganger een koers
die op veilige afstand van die zone blijft,
circa zes tot tien mijl er buiten. De zui
delijke route voert door een gebied met
meer ondiepten, veel boor-installaties en
een minder goede kustverkenning. Hele
stukken zijn nog niet eens in kaart ge
bracht. Alle koopvaardijschepen kiezen
deze weg, uitgezonderd de olietankers
die bestemd zijn voor het Iraanse olie
eiland Kharg. Ook de Amerikaanse vloot
houdt zich op in deze internationale wa
teren.
11.38 uur. De Golf, prachtig mooi stil
weer. De Corriedale Express noteert een
snelheid van 17 mijl. Het schip bevindt
zich juist oostelijk van het eiland Sirri,
dwars van Aboe Dhabi. Kapitein De
Fouw zit in z'n hut. Hij hoort een klap,
rent naar de brug. De aanval op de Cor
riedale Express, een weerloze neutrale
koopvaarder, varend in internationaal
water, is begonnen.
Het relaas van kapitein De Fouw:
„Die eerste was een aardige knal. Hij
sloeg in op het voorschip. Ik zag twee
speedbootjes vanachter dat eiland ko
men, op het ene stond een raketwerper,
op het andere een mitrailleur. Via kanaal
16, de noodfrekwentie van de scheepsra-
dio, heb ik ze opgeroepen, maar ze zei-
'Mayday' in de Golf
rto* *4,acW'
A i oftdon, w
COfcfc*-
fcc\ucs M>f
sW'»"" „[C .qoI
icd-
:icd
\U
,acsut-
uw' V
coMiofL
viaftieö
dent- CSc
btaiwE
the48
compV'
ihd
imp
\a4<
pc<
m>
te
S60V'
ossicle
jucing1
st
>tet»'
it
ystaah5'
,eyot>-
5
San
"tlx
vo
speci"
.5 be
p* „m p0«M eaC°vcs were
»^'.°tewagc
Een lijstje uit Lloyd's Weekly met
daarin de belevenissen van de Corrie
dale Express.
den niks, ze vroegen niks, ze schoten al
leen maar. Geen antwoord, alleen maar
raketjes. Ze bleven aan bakboord op
zo'n vijfenzeventig meter naast ons va
ren. Nou lagen ze nog al te deinen op
onze boeggolf en dan schiet je niet zo
lekker, dus zo misten er wel een paar.
Dat hadden ze wel in de gaten en ze
zwenkten weg en kwamen weer terug,
binnen de boeggolf en vlak onder het
schip. Nu is dat een ongunstige hoek,
want dan moet je recht omhoog schieten
wil je echt wat raken. Op de romp mik
ken haalt niet veel uit. De Corriedale Ex
press is een ontzaglijk sterk schip met
een dubbele huid tot aan het hoofddek,
gevuld met beton. Gezien de munitie die
ze verschoten, richtten ze daar niet zo
veel schade aan. Het meeste ketste af.
Dat zagen ze zelf ook wel, dus hebben ze
de rest maar via de patrijspoorten de ac
comodate binnen geschoten. Toen we
een voltreffer kregen op de brug, dacht
ik dat we in brand stonden, maar ze
raakten precies de kist met rooksigna
len".
Lor"110
U°yd
De Fouw staat op dat moment nog
steeds op de brug, vlak naast de houten
buitendeur. Daar, aan bakboord, houdt
hij de aanvallers in de gaten. De 43 kop
pen tellende bemanning die op dat mo
ment vooral bezig is met het verzorgen
van de dieren, vlucht naar stuurboord.
Tevergeefs probeert de Fouw contact te
krijgen, met z'n belagers. „Ik heb ge
vraagd: zijn jullie van Iran of van Irak?
Moeten we stoppen? Geen reactie, alleen
maar schieten". De aanvallers zien hem
staan achter het glas, microfoon van de
scheepsradio in de hand. Hij heeft de
raid zojuist gemeld aan radio Koeweit,
de zender die zich het eerst meldde. Dan
slaan nieuwe mitrailleursalvo's in op het
brugdek. Via de korte golf zendt De
Fouw een 'mayday-bericht' uit: „De
VHF ja, dat moest wel, want de radiohut
was al kompleet in elkaar geschoten".
Het noodsein wordt opgevangen door
Dubai Radio en bereikt zo Breskens.
Een van de schepelingen meldt lekkage.
De Fouw geeft orders: „Stop de machi
nes" en „Klaar maken om het schip te
verlaten". „Ja", zegt hij achteraf, „dat
moet je wel doen. Zo'n schip is één grote
doos. Als er eenmaal water in komt dan
gaat ie heel snel naar beneden".
11.50 uur. De Corriedale Express ligt
bijna gestopt, maar het schieten gaat nog
door. „Eer we stil üggen, ben je een
kwartier verder. Toen we langzamer gin
gen varen konden ze ons heel makkelijk
bijhouden én ze konden rustig mikken.
Ze hebben nog wat raketjes in de op
bouw op het achterschip geschoten en ze
zijn nog een keer met de mitrailleur
langs gekomen. Toen waren ze los van
hun munitie en zijn afgezwaaid richting
Iran".
Van een drijvend veehotel tot een drij
vend vergiet. Achthonderd mittrailleur-
inslagen en dertig rakettreffers telt de
bemanning van de Corriedale Express
bij een eerste inspectie. De raketten zijn
van beneden naar boven door het schip
geslagen: door de scheepswand naar bin
nen, boven de dubbele huid, dwars door
de dekken waar de schapen staan, onder
weg verderf zaaiend. Dode schapen, ver
nielde voeder-installaties en lekke drink
watersystemen. Luchtkokers zijn com
pleet van het dek afgeblazen. Achterop is
het een al even grote bende. De witte op
bouw is geblakerd, de brug zit vol kogel
inslagen, drieëntwintig hutten doorzeefd,
de wanden ontzet.
De Filippijnse matrozen vinden resten
van Engelse en Russische munitie. Kapi
tein De Fouw heeft de rommel bewaard
in een doosje. Z'n nuchtere conclusie:
„De internationale wapenhandel doet
goeie zaken daar in de Golf, iedereen
hoor. moet je zien die kogelpunten
zien. Dat gaat door staal van een centi
meter dik, 'piercing ammunition' noe
men ze dat. Dat hebben ze met een ma-
chinegweer door een patrijspoort naar
binnen geschoten".
11.55 uur. Snelheid Corriedale Ex
press nog ongeveer 7 mijl. De machines
worden weer gestart. De gezagvoerder
heeft opdracht koers te zetten naar
Damman. Via de radio melden de sleep
boten van Smit Lloyd zich om hun hulp
aan te bieden. De Fouw zegt 'Nee be
dankt' en verzoekt de bergers te zwijgen
om zodoende de radio-verbinding met
Damman open te houden.
13.00 uur. Aan de horizon verschijnt de
grijze silhouet van een groot onbekend
oorlogsschip. Kapitein De Fouw zoekt
contact, vraagt of hij moet stoppen: „Ik
dacht dat ie het werk van die andere
ploeg af kwam maken, maar het bleek
een Amerikaan, US warship 40. Hij
kwam kijken of we gewonden hadden.
Die Amerikanen kruisen daar voor Ras
Tanoera heen en weer. De Stark, die ze
met Exocet geraakt hebben, deed dat
ook, dat was nummer 37. Die Ameri
kaan bleef bij ons. Hij heeft de radio
communicatie met de buitenwereld ver
zorgd. Meer mocht-ie niet doen. Na een
uur zei hij 'Good luck' en vertrok weer.
Wij zijn de zaak aan boord gaan bered
deren de schapen verzorgen, de dode
dieren opruimen en de hutten oprui
men
20.40 uur. De Corriedale Express gaat
op de rede van Damman voor anker,
maar niemand mag van boord. Duikers
van de kustwacht van Saoedië-Arabië in
specteren de huid van het schip op zoek
naar mogelijke kleefbommen. Dan pas
mag het schip de haven binnen om de la
ding schapen te lossen, die inmiddels
doorverkocht is. De Saoedi's die aan
boord komen, zijn zeer streng: 'niemand
de wal' op en 'geen foto's'. Een schade-
expert van Lloyds verzekeringen mag
zelfs van de schade geen foto's maken.
Aan boord bevelen de Arabieren dat alle
fototoestellen open moeten. Ze verzege
len de drankkast en trekken de laden in
de hutten open. Kiekjes van de vrouw
thuis in bikini scheuren ze kapot. Het
zijn de op ortodoxe islam-uitleg geba
seerde regels die in het hele Golfgebied
van toepassing zijn.
Na een noodreparatie vertrekt de ge
kwetste veeboot naar Singapore en gaat
daar veertien dagen in het dok.
Weken na de beschieting komt kapitein
De Fouw thuis in Vlissingen. Kwaad is
hij, woest, nog steeds: „Ik zou ze eigen
handig de nek omdraaien. Je vaart in in
ternationaal water en dan komt er zo'n
stelletje je schip in puin schieten, probe
ren om 43 mensen uit te moorden. Dat is
redeloos. Had ik een handgranaat gehad,
dan had ik op dat moment heel ver kun
nen gooien. De bibbers nee, die heb ik
niet gehad. Ik stond op de brug en ik zag
dat ze die raketten niet op mij richtten,
maar meer naar voren op het schip
weet je, ik heb de oorlog nog meege
maakt, dagen in de schuilkelders geze
ten, toen ze Vlissingen bombardeerden.
Misschien dat ik daarom niet bang was".
De vaarroute waar de Corriedale Ex
press werd aangevallen, is geen oorlogs
gebied. Wel geldt voor dit deel van de
Golf een extra scheepsverzekeringspre-
mie van 25 procent en bemanningen die
er varen krijgen dubbele gage. „Nee,
geen oorlogsszone, maar de kogels vlie
gen je er om de oren. In de Golf waren
wij nummer 300 die werd aangevallen.
Veel van die schepen zijn gezonken, an
deren hadden doden. Wie die aanvallers
zijn geweest, weten we nog steeds niet.
Niemand heeft het opgeëist. In Dubai
dachten ze aan een commando-eenheid.
Nou, ze hebben aardig wat munitie ver
spild. Als ik hun commandant was ge
weest had ik ze als knoeiers aan de hoog
ste boom laten hangen".
Kapitein De Fouw vindt dal de koop
vaardij in De Golf beschermd moet wor
den: „En niet alles aan de Amerikanen
overlaten. Dat is een halfzachte Jan Sa-
liegeest. De Amerikanen zijn altijd de
kwaaie honden tot we ze nodig hebben.
We zouden onze eigen marine daar naar
toe moeten sturen in plaats van ze naar
Japan te laten varen met zakenlui. De
marine in de Golf is ook bevordering
van onze economie. Ik weet zeker dat,
wanneer daar de marine de vloot be
schermt, Vroon er zo vijf of tien schepen
bij koopt, onder Nederlandse vlag. Onze
marine is toch ook opgericht om de
koopvaardij te beschermen. Michiel de
Ruyter moest de Middellandse Zee open
houden tegen de Algerijnse kapers, de
Golf moeten we ook open houden, an
ders lever je je zelf als westerse democra
tieën over aan redeloze terreur en ge
weld".
Op de rede van Singapore en in de ha
ven Karfakkan buiten de Straat van
Hormoez. Daar liggen de tot wrak ge
schoten schepen. Tankers en koopvaar
ders, gaten in de romp waar je met een
veerboot binnen kunt varen, de opbouw
finaal in elkaar geschoten. In eerste in
stantie leek de Golfoorlog slechts een
versnelde sanering van overtollig tanker
tonnage. Nu is het een onbeperkte oor
log geworden, waarbij ook vreedzame
koopvaarders vogelvrij zijn, schepen van
alle maritieme naties. Eind mei meldde
Lloyds de eerste aanval op een Rus: „De
10.000 ton metende Ivan Koroteyev is
aangevallen door onbekende kleine vaar
tuigen en getroffen door raketten en ma-
chinegweervuur. Het schip was op weg
naar Damman en bevond zich op het
moment van de aanval oostelijk van Qa
tar". En net als bij de Corriedale Express
stond er onder het bericht: „Niemand
heeft tot nu toe een maritiem doel opge-
reist". De Golfoorlog gaat door, het
wachten is op de volgende 'mayday'.
