Fusie tussen KNGV
en NKGB na vele
handeling
DE STEM EXTRA SPORT
'pfl STEM SPO
BREDA - „Ik hoop van ganser harte
dat de 'stijfkoppen van het KNGV en
de behoudenden van de NKGB' ooit
nog eens hun gezonde verstand zul
len gebruiken en samen één bond
gaan vormen".
Veertig jaar
Basisovereenkomst
Technisch peil
Drie fasen-plan
Kritiek
Anders gericht
Studiecommissie
Spanning
Misrekening
rROENEl
VOGELWAARDE
Dat wielrennen oi
het koppie erbij hofl
Hen' inhoudt, werd lie
hebber Timmers
Huidelij k in de kle
lieke Omloop van
gelwaarde.
Wielerkoers
estkapelle
Verzetten n WaaJi
De oud-NKGB-kampioene Marian Heeren,
die kort lid van het KNGV was en bij die
bond ook promt de titel greep.
FOTO JAC VAN DEN BEEMT
'Nashua, de uitgever van
IGuide Tour de France, he
[de kopers van de eerste c
aVe van deze 'Tour-en<
cIopedie'in bedrege1
Toen het Bossche bedrijf vc
I ar namelijk het voor wiel
freaks bestemde losblad
rk op de markt bracht v
L prijs van 35 gulden, werd
lindruk gewekt dat elk jaar
aanpassingen konden wor<
aangeschaft voor een rede;
Jjrag (te beginnen dit j.J
voor 15 gulden). De aanpassi
Jack Bons, de KNGV-voorzitter, die de te l
ste hobbel tot tevredenheid van allen ti*j-
nam. fotgwI
Echte liefde of uit nood geboren?
Door Jac van den Beemt
Deze gedenkwaardige woorden sprak ir.
Wim Singer, bestuurslid van het Konink
lijk Nederlands Gymnastiek Verbond, tij
dens het vijftigjarig bestaan van de Neder
landse Katholieke Gymnastiek Bond in
1971 in Den Bosch.
Het duurde al met al nog zestien jaar voor in
beide organisaties inderdaad het gezonde ver
stand zegevierde. Zaterdag 13 juni werd de fusie
tussen de twee grootste Nederlandse gymnastiek-
organisaties een feit.
Met de samensmelting is een einde gekomen
aan het laatste katholieke bolwerk in de Neder
landse sportwereld. Althans, als specifieke sport
bond, want de Nederlandse Katholieke Sportfe
deratie behartigt nog steeds de belangen van de
katholieke sporters, die in de vele andere sport
bonden actief hun sport beoefenen.
De samenstelling van KNGV en NKGB is een
langdurige geschiedenis geweest. Soms met rus
tige perioden, soms met heftige discussie en het
'dichtslaan van deuren'. De eerste geluiden om te
komen tot een samenwerking in de Nederlandse
gymnastiekwereld dateren van kort na de
Tweede Wereldoorlog. In die tijd weigerde katho
liek turnend Nederland om zich op te heffen en
kwam na de bevrijding weer volop tot bloei. Bij
de NKGB, die toen nog een federatie was van dio
cesane bonden, en het KNGV, die toen nog lang
niet Koninklijk was, ontstond een behoefte om
over sommige zaken naar de overheid toe een ge
zamenlijk standpunt in te nemen. Er waren ge
sprekken over en weer, maar over een samen
gaan werd nog niet gesproken. Dat kwam eerst in
1959, toen de toenmalige voorzitter van het
KNGV, de heer Aalbers, door de NKGB werd uit
genodigd voor een gesprek. Voor de eerste maal
kwam de wens tot samenwerking bij de NKGB-
delegatie over de lippen.
„In het onderhoud, wat een zeer aangenaam
karakter had", zo schreef Aalbers in zijn rapport
aan de medebestuurderen, „werd aan mij ge
vraagd om in de toekomst nauwer contact te be
werkstelligen tussen onze turnbonden". In dat
verslag haalde Aalbers verder aan dat met de op
richting van de NSF het 'stellig van betekenis zou
zijn indien er bijvoorbeeld een 'Unie' van de
gymnastiekbonden tot stand kwam'. Aalbers
wilde daarop in de eerstkomende vergadering te
rugkomen, evenals op het feit dat hem geheel
duidelijk was geworden waarom vroegere con
tacten geen doorgang hadden gevonden.
De gesprekken, die achtereenvolgens werden ge
houden, leidden er uiteindelijk toe dat in 1964 een
basisovereenkomst werd gesloten tussen beide
organisaties. Over een volledig samengaan was
men het toen nog niet eens, danwel werd dit on
derwerp nog steeds zorgvuldig omzeild. Wel werd
bereikt dat er op het gebied van bijvoorbeeld cur
sussen de handen ineen werden geslagen. Voorts
kregen de verenigingen van beide organisaties de
mogelijkheid om tegen elkaar uit te komen in
wedstrijden, waarbij dan nog wel toestemming
diende te worden gevraagd aan de hoofdbesturen.
De regeling werd in de jaren die volgden, met de
nodige soepelheid toegepast. In het merendeel
van de gevallen vroegen verenigingen niet eens
meer toestemming. Want, en dat was markant
voor die periode: op hoog niveau kon men dan
wel bakkeleien over wel/niet samengaan, de ver
enigingen gingen hun gang in de contacten met
de 'andersdenkenden'.
Maar er was meer aan de hand. Terwijl het
KNGV bleeft worstelen om voor wereldkam
pioenschappen een goede en volledige ploeg op de
been te brengen, steeg in de NKGB het technisch
peil van de topturnsters en turners. En daarmee
ook het onbehagen, omdat zij, juist zij die in ver
schillende lokale krachtmetingen al hadden aan
getoond van een tenminste gelijkwaardig niveau
te zijn, voor dergelijke evenementen waren uit
gesloten. Het KNGV was als Nederlandse organi
satie aangesloten bij de FIG, de internationale
turnbond. Het KNGV mocht dus alleen een verte
genwoordigende ploeg afvaardigen, die echter
niet de sterkst mogelijke Nederlandse ploeg was.
Dat stak, dat leidde tot onrust in de NKGB-gele-
deren, die óók die positie voor zich opeisten. On
der die druk moest het NKGB-bestuur weer met
het KNGV om de tafel gaan zitten. Maar daar
hadden de behoudenden in de personen van de
heren Van Gooi, Straub en Sol van de NKGB èn
de stijfkoppen van het KNGV, met de Fries Jan
de Jong aan het hoofd, de macht inmiddels in
handen. De Jong was voor een fusie, een algehele
samensmelting van beide organisaties. Van Gooi
wilde niet verder gaan dan een federatie, mee
doen met wat leuk is en verder de eigen identiteit
behouden. Daar nu was de scheiding van geesten
een voldongen feit, daar ook trad een volharding
op van standpunten en was een goed gesprek
nauwelijks meer mogelijk. De media mengden
zich in de discussie en kozen voor een belangrijk
deel de zijde van het KNGV. 'Katholieke rekstok
ken bestaan niet, evenmin als een katholieke
koprol'.
In 1969 kwam het KNGV met een plan, het drie
fasen-plan. In het eerste jaar zou een coördinatie
van het topturnen en cursuswezen moeten
plaatsvinden, het tweede jaar was bestemd voor
een ruimere deelname aan wedstrijden en in het
derde jaar zou een algehele fusie moeten plaats
vinden.
Het bericht dat over dit plan de wereld in werd
gestuurd werd door de NKGB gekwalificeerd als
'een veelbelovende basis voor een doelmatige en
nauwe samenwerking". Hoop dus voor de vereni
gingen, voor de topturners en -turnsters
Ogenschijnlijk wel, want de NKGB kreeg de
mogelijkheid om met de top mee te doen bij alle
grote internationale toernooien. En daar ging het
immers steeds om: de vermeende discriminatie
tussen KNGV-ers en NKGB-ers uit de weg rui
men. Maar er zat nog een adder onder het gras, en
dat was de fusie, de laatste fase van de KNGV-
plan. Opzet van KNGV-praeses De Jong, die toch
bekend verondersteld mocht worden met het
NKGB-standpunt? Of was het Zwarte Pieten
toen pas echt begonnen. Dat laatste bleek inder
daad het geval te zijn....
Verbijsterend, dramatisch en onbegrijpelijk. Dat
waren de reacties die te horen en lezen waren,
nadat de NKGB had laten weten, na een eerste
toch positief gerichte kwalificatie, het plan af te
wijzen. De NKGB was voorstander van een zo
breed mogelijke samenwerking, maar een volle
dige fusie was voor deze organisatie met bijna
90.000 leden niet acceptabel.
De kritiek die toen kwam, ook en vooral uit
eigen geledingen, was niet mis. Media-reacties
mondden uit in de uitreiking van de Brandpunt
Buitenspel Bitterbal op 6 januari 1970 aan
NKGB-voorzitter Toon van Gooi. „We dachten
dat we inderdaad die bitterbal wel verdiend heb
ben", zo ging Van Gooi in op het juryrapport, en
hij vervolgde „omdat we het bitter vinden dat wij
niet goed begrepen worden in onze altijd langdu
rige besprekingen, waarin wij altijd hebben wil
len komen tot een goede organisatie van de gym-
nastieksport in Nederland". Volgens Van Gooi
was een federatie nog altijd de beste oplossing,
omdat daarin óók het KNGGV en de NCS zouden
kunnen meedoen, waardoor voor de totale gym-
nastieksport een aanvaardbare vorm van samen
werking zou ontstaan.
Het typeerde de NKGB dat zij in haar streven
naar eenwording ook steeds het KNGGV en de
NCS wilde betrekken. Twee volkomen andere or
ganisaties dan NKGB en KNGV, anders gericht
ook wat prestatiesport betreft. Meende de NKGB
zo sterker te staan ten opzichte van het grote
KNGV? Wellicht, maar zowel het KNGGV als de
NCS hadden in een eerder stadium al laten weten
niet zo'n grote behoefte te hebben aan een samen
gaan met het prestatiegerichte KNGV. En toch
wilde de NKGB die kar blijven trekken... Om een
federatie te kunnen bewerkstelligen?
De kritiek kwam echter niet alleen van de me
dia. De NKGB-verenigingen begonnen zich danig
te roeren Mauritius uit Volendam, een katholiek
bolwerk in Noord-Holland, stapte met zevenvou
dig kampioen Theo Bos in haar midden over naar
het KNGV. Uit onvrede. SDO uit Bussum begon
zich driftig in de discussie te mengen en drukte in
haar clubblad zelfs een vraaggesprek af met
KNGV-voorzitter Jan de Jong. Een interview dat
volgens NKGB-vice-voorzitter Sol meer openin
gen gaf dan De Jong tot dan toe had laten blijken.
Een kwestie van niet goed (willen) luisteren?
Haarlem, het district, bleef trouwens toch een
roerige partner. Onder leiding van voorzitter
Gerrit Groenendijk werd bij de NKGB een harde
eis op tafel gelegd: gaan praten of anders stappen
we en bloc over naar het KNGV!
Al die kritiek kwam op de voorjaarsvergadering
van de NKGB in 1970 nog eens dunnetjes over de
bestuurlijke hoofden heen. De Zwarte Piet die
men nu in bezit had, tegen wil en dank, moest te
rug worden gespeeld, en wel zo snel mogelijk. De
afgevaardigden wilden dat er weer gepraat werd
en uiteindelijk kwam er een voorstel om een stu
diecommissie te installeren, die een nieuw plan
moest bedenken. In de commissie een aantal niet-
behoudende NKGB-ers en dat gaf dus weer hoop.
Opnieuw, en voor de zoveelste keer.
De commissie toog aan het werk en kwam met
een aantal voorstellen. Die zouden op een kader-
weekeinde in oktober met de NKGB-ers worden
besproken. Grondleggers van de belangrijkste
nieuwe gedachten waren Joop van der Groen uit
Breda en Martin Bonenkamp uit Hilvarenbeek.
Hun voorstel leek de meeste kans van slagen te
hebben en had in aanleg óók de fusie in zich.
Twee belangrijke uitgangspunten hadden zij ge
formuleerd:
1. Het KNGV is vóór fusie en bereid zichzelf hier
voor op te heffen;
2. De NKGB is vóór een vergaande vorm van sa
menwerking, zelfs vóór fusie.
In het voorstel was verder ingebouwd de mo
gelijkheid voor katholieke verenigingen om hun
eigen identiteit te behouden en uit te dragen. De
voorafgaande discussies waren daarbij uitgeko
men op een afdeling gymnastiek van de NKS.
Het kaderweekeinde werd echter voorafgegaan
door een aantal dagen van grote spanning.
NKGB-voorzitter Van Gooi kwam op het laatste
moment nog met een eigen voorstel op tafel,
waarin de federatiegedachte met KNCGV en
NCS weer leidend was. De afgevaardigden die in
het KNVB-sportcentrum in Zeist bijeen waren
gekomen, 'moesten' ook dit voorstel in hun over
wegingen betrekken. Uiteindelijk droeg toch het
voorstel Van der Groen/Bonenkamp de goedkeu
ring van allen weg, met dien verstande dat de
eerste twee uitgangspunten werden vervangen
door: „Zowel het KNGV als de NKGB hebben
vooral de laatste jaren herhaaldelijk verklaard
tot - zelfs vergaande - samenwerking bereid te
zijn". De 'fusie' was er uit gesleuteld, maar vol
gens het grootste deel van de afgevaardigden ze
ker niet uitgesloten in de onderhandelingen die
zouden moeten volgen.
Zij maakten echter één grote misrekening.
KNGV-voorzitter Jan de Jong was het natuurlijk
ook niet ontgaan dat de NKGB met een tegen
voorstel zou komen en daarvoor in Zeist bijeen
was. Voor hem was het woord 'fusie' inmiddels
heilig geworden en hij moet dan ook stomver
baasd zijn geweest, toen hij maandagmorgen het
NKGB-voorstel in de bus kreeg en de 'fusie' niet
werd genoemd. Een telefoontje naar het NKGB-
bondsbureau in Den Bosch leerde hem wat hij al
vreesde, maar de NKGB-afgevaardigden niet be
doeld hadden. Volgens bondsdirecteur Straub
was er zeker geen sprake van een fusie, zo gaf hij
De Jong te verstaan. Die opmerking ontlokte in
NKGB-kringen een furieuze reactie, maar conse
quenties werden er niet uit getrokken. En verder,
het leed was geschied. De toch altijd achterdoch
tige Jan de Jong wist waar hij met het weifelende
NKGB aan toe was. Van een fusie zou nooit
sprake kunnen zijn.
De deur leek definitief dicht te zijn, de 'behou
denden' binnen de NKGB hadden hun zin gekre
gen. Maar het zou de NKGB in de daaropvol
gende jaren gaan opbreken. Officieel werd er
voorlopig niet meer gesproken, maar de onrust
binnen de verenigingen bleef en de strijd om de
discriminatie de deur uit te werken, duurde
voort. Maar ook: goede turners en turnsters ver
dwenen naar de Koninklijke en zij namen soms
■hele verenigingen mee. NKGB-kampioene Ma
rian Heeren uit Oosterhout stapte na het behalen
van haar titel over naar het KNGV, werd daar in
hetzelfde jaar ook kampioene en keerde toch
weer terug in de NKGB-schoot. Een korte, wilde
liefde?
Maar er gingen er meer die niet meer terug
keerden. Ook werden pogingen ondernomen om
als NKGB'er mee te doen met XNGV-wedstrij
den. VIOS uit het Noordhollande Castricum
stapte zelfs naar de rechter, maar moest toch
bakzeil halen. Dat was even buiten de waard ge
rekend voor Ton te Meij, die behalve voorzitter
van FIT Amstelveen ook nog vice-voorzitter van
de NKGB was. Hij was de man die deze trucs be
dacht om zo het KNGV te kunnen 'binnenslnl
pen'. Steeds weer zag hij die pogingen strandeiil
ook toen hij zijn eigen vereniging omdoopte tl
FIT '84, zich aansloot bij het KNGV en op dieirnj
nier probeerde binnen te komen. Het werd e
jaar 'door de vingers gezien', maar ook deze t
die, als hij was geslaagd, ook door andere NKGBl
verenigingen gehanteerd zou worden, liep uittf
niets. Het hield wel de discussie gaande, dat v/f|
zeker. En ook hard nodig, want om te onderhar.|
delen had de NKGB het KNGV niet zoveel mee
te bieden.
Bie
r Eddy de Schrijver
ferwijl hij al zijn over
aan het vieren
nalde Peter Bierkens
wielerverenigi|
sendaal alle illusies
'iggelen door Timmers
i streep te passeren. 1
t wist niet wat ik zag. Ine
held Timmers z'n benen
jan ben ik er maar overhd
egaan. Zo'n cadeau krijg
ten tweede keer," aldus Bil
Bij de nieuwelingen gl
overwinning naar de 15-J
ige Richard Groenendaal
i.-Michielsgestel. De zoon 1
eldrijder Rein Groenendaa
jouwens, Richard is als
jrlands kampioen uit
Jelfde hout gesneden - boefl
ïn eerste klassieke overwil
ling. In Dinther en St-Will
pord won Groenendaal al|
Titeria.
Meer dan 110 liefhebb
jonden zaterdag aan de sti
San de jubileumuitgave van|
ïloop van Vogelwaarde.1
jet puikje van de vaderlanJ
hebbers kon de organiscf
tevreden zijn. Er stondI
open polders veel wind f
jat werd heel wat renners
lal.
AI vrij snel werd het kaf i
et koren gescheiden en na
an onze sportmedewerker
1STKAPELLE - Ar
*s en liefhebbers/veted
in komen in actie tijde
twaalfde kermiswielïj
inde van Westkapelle,
insdag 1 juli wordt v|
len.
eersten vertrekken
'art over zes de liefhebbel
Nog eenmaal werd gepoogd beide bonden totelk]
aar te brengen. Onder leiding van oud-NSF-s
cretaris Wim van Zijll werden de koppen weeri
elkaar gestoken. Het leek te lukken en er stondi
papier zelfs al een nieuwe organisatie. De s'
verdeling leverde echter een nieuw struikelbli
op. De nieuwe KNGV-voorzitter Jack Bons
in op het moment waarop hij nog bezig was
KNGV 'te ontdekken'. Het voorstel was voort» granen, waarbij Wout Wi
KNGV onaanvaardbaar en daarmee leek dezeoi rt)eke een thuiswedsti
ganisatie de Zwarte Piet, die al lange tijd bij plaatselijke favoi
NKGB lag, weer in huis te hebben gehaald. 'Ij®* overigens niet gem:
Daarna werden beide organisaties gedwongs "J* krijgen. Geduchte ci
om heel serieus met elkaar te gaan praten. D tenten zijn voor hem
NKGB omdat die langzaam aan het leegstroffi Afbeeld Leo de Jonge,
was en enkele districten het bestuur het mesi !0stek, Johan van B:
de keel zetten. Tilburg en Haarlem leidden daal "ris van de Bergh en Ko G
bij. Het KNGV was nog steeds niet in staat omi )?lse-
financieel opzicht het hoofd ruim boven water l v e categorie finisht naj
houden. Vorig jaar juni kregen de besturen «f l°meter en dan gaan de ai
dracht om weer te gaan praten. Een doorgewi: 'rs op pad om 80 kilometei
terde onderhandelaar als Jack Bons is, kwam 4 leggen, verdeeld over 55 ri
moment niet ongelegen. In korte tijd werd Er staan 67 namen op
overlegorgaan geformeerd, bestaande - ^cemerslijst. Vele pro:
NKGB'ers en KNGV'ers. Er werd snel results nt®n zijn van de partij, z<
geboekt, in die zin dat er een voorstel op tafel li ire' van Goethem, Ab
dat dan nog wel niet op de najaarsvergadering; in^e< John de Crom,
behandeld kon worden, maar wel naar vooijai n de Klundert, Toon van
1987 werd doorgeschoven. Het KNGV zag J6®1 en de ex-profs Pi
vertrouwen uit naar het resultaat, binnen' !efen. Heddy Nieuwdorp
NKGB blijkt er nogal wat weerstand te bestaai ster Aarts.
De behoudenden laten zich nog voor een laats
keer horen. De laatste stuiptrekkingen? e |v| K-
De onderhandelaars trokken in het voorjaar vi
1987 het land in om het onderhandelingsresul® m on
te verdedigen en uit te leggen. De NKGB'elp ^sportmedewerker
raakten overtuigd, het merendeel althans,
het was nog niet voldoende voor een tweedei
meerderheid. Limburg sputterde tegen en
Bredaas voorzitter Jan Schets bleef zich hard
nekkig verzetten. Hij benaderde zelfs persoonlij
de andere districten om hen tot andere gedacht"
te brengen. Juist dat werd hem niet in dank aft
nomen. Breda ging ook overstag en daarmee !f
de tweederde meerderheid een voldongen f'
Leek, want er moest op het laatste moment
wat worden gladgestreken. De NKGB was fint
cieel sterk, het KNGV had niet zo veel in te br
[AARDE - Op een p|
rs met een lengte v
meter wordt zatercL
juni de jaarlijkse tril
gronde van Waalf
reden. Deze wedstrijc
Uen mee voor het TA
sement.
categorie vertri
U.00 uur het peloton
gen. Vanuit die positie wilde de NKGB het n»* tèr afw
malp ATMiit halmi .Tarlr "Rnns Hnnryacr rink HatM
male eruit halen. Jack Bons doorzag ook dat b:
tijds en wist deze laatste hobbel tot tevredenhf
van allen te nemen.
De nieuwe gymnastiekorganisatie is nu
feit. Volgens een plan, dat ook nu weer de stem?
ns
trek?—- ~De B"categ'
- - «^nd va
rig jaar al had verlaten om bij de organisatie fdni00t
sinjuieiuei ie Kunnen gaan ïungeieii. ex" ppners voor de
mengaan in fasen, de NKGB die wordt ortf ga om uur I
doopt in NKS-gymnastiek om aldus een sti meter rit over|
eigen identiteit te behouden, en een naam diej* qq^ u deze ca
draagt van Martin Bonenkamp, die de NKGB ancj ic ^,uur voor 'i
rig jaar al had verlaten om bij de organisatiev« Jdmoot j~ometer en'
de komende wereldkampioenschappen als W rnt de wivTt ^progran
strijdleider te kunnen gaan fungeren. Een lerg rij -!d
al in de NKGB-studiecommissie was gevalt'
Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Bond.
ners. Zij moeten 40
minuten later gaan II
wanen van start, met in rf
noen de plaatselijke favo|
1 Verhuist tot de kanshl
