Verhalen uit 4de hel van het zuiden'
Oost-Vlaanderen, land van
literaire tegenstellingen
De taal van Zeeuws-Ylaanderen
Verschenen
Op zoek naar de enig
echte Tijl Uilenspiegf
Mmijitftftff
Kinderki
Roald
'Kamer met uitzicht' als boek weinig opzienbarend
PAT CONROY SLAAT ONBARMHARTIG TOE IN 'PRINS DER GETIJDEN'
Fraai kijk- en leesboek
over joodse denkwereld
Onder de
DE STEM BOEKENGIDS ZATERDAG 6 JUN11987
De dikke pil 'Prins der getijden' van
de Amerikaanse schrijver Pat Con-
roy vervulde mij aanvankelijk "met
enige twijfel.
Stoerheid
Sportlessen
Kwelling
Gent
Aalst
pf]RTEM GIDS
Schommel
ISus/ce en Wiskel
'urnbone
G2
Door Henk Egbers
Zo gaat dat. Als een film,
gebaseerd op een boek, drie
Oscars haalt, ontstaat er
koppelverkoop. De film - zo
blijkt onder meer uit De
Stem van 15 mei - mag er
zijn.
Het boek, snel vertaald door
Bas Heijne, lijkt-gezien de be
spreking - voor de bioscoop op
de voet gevolgd. De auteur,
E.M. Forster (1879-1980) is niet
de eerste de beste, maar inhou
delijk levert zijn boek weinig
op; literair is het prima. Genie
ters van een goed letterkundige
produkt, dat zich niet of nau
welijks lijkt te laten bepalen
door inhoud, krijgen waar voor
hun geld.
Het Victoriaanse benauwde
denken rond de (seksuele) mo
raal is een uitgekauwd onder
werp. Wil je daarmee nog sco
ren dan zal er wezenlijk iets
nieuws moeten gebeuren. Dat
is dus niet het geval. Als ik
door de recensies over de film
heenlees en mensen hoor, die de
film wel gezien hebben, ge
beurt er in de film ook niet écht
iets. Mooi beeld, mooie plaatjes,
goede acteurs etcetera. De
Story is er één van dertien in
een dozijn.
Maar de psychologische te
kening dan! Die schijnt prach
tig te zijn. „Lucy was het
slachtoffer van het pijnlijkste
onrecht dat de wereld tot op de
dag van vandaag kent: op be
hendige wijze had men mis
bruik gemaakt van haar op
rechtheid, van haar verlangen
naar vriendschap en liefde. Een
dergelijk onrecht vergeet men
niet snel. Nooit meer zou zij
zich bloot geven zonder reke
ning te houden met het gevaar
afgewezen te worden en zich
hiertegen te wapenen". Vrij
blijvend geklets.
Forster schreef in 1927 in zijn
'Aspects of the Novel' dat 'een
roman een verdichtsel in proza
is van een zekere omvang'. Het
247 pagina's tellende boek mag
een verdichtsel zijn, het thema
- gefrustreerde erotisch/sek
suele gevoelens in een Victo
riaans denkend tijdvak - is dat
allerminst. De vraag is: wat
doe je ermee? In 'A Room with
a View' geeft hij zeker geen
nieuw zicht op zijn als 'Middel
eeuws' benoemde man-vrouw
relatie. Er wordt heel wat af
geteut, maar er gebeurt niets.
Er zijn wat grove ingrepen
als een moordaanslag en de
symbolische donder bij heldere
hemel. De kamer met uitzicht
heeft letterlijk te maken met
een pensionkamer in Florence
en de Arno. De film blijkt dan
ook gebukt te gaan onder de
mooie plaatjes, die de veredelde
Kasteelroman wat allure ge
ven; die de liefde-overwint-al-
les-historie tot volksvoedsel
maken. De gechaperonneerde
Lucy ondervindt dat het verzet
tegen 'diepere' gevoelens omge
keerd evenredig is aan verzet
tegen maatschappelijke con
venties.
Forster, die in zijn roman
'Howard's End' (1910) als thema
de kloof tussen kunst/litera
tuur en de werkelijkheid vorm
gaf heeft in 'Een kamer met
uitzicht' de afgrond tussen sub
jectief gevoel en objectieve mo
raal met een lichte ironische
ondertoon getekend. Maar het
geheel isvlees noch vis.
E.M. Forster: "Een kamer met
uitzicht'. Uitg. Tabula, prijs
ƒ21,50.
Door Dirk Vellenga
Het ziet eruit als een opgeblazen produkt
van Harold Robbins of dikschrijvers als
James Mitchener, James Clavell en John
Jakes. De foto van de auteur deed denken
aan zo'n blije, maar louche Amerikaanse
tv-predikant.
De stijl van Pat Conroy doet op de eerste pagi
na's wat overdadig aan. In klaterende volzinnen
wordt de schoonheid bezongen van het eilandje
voor de kust van Zuid-Carolina, waar de fami
lie Wingo leefde, die centraal staat in dit ver
haal. De verteller is breedsprakig en overdre
ven lollig. Maar dan word je opeens getroffen
door venijnige mededelingen en schokkende
wendingen die alle vooroordelen langzaam af
breken. Het is wel degelijk een goed boek!
'Prins der getijden' staat sinds oktober 1986
hoog op de Amerikaanse bestsellers-lijsten en
dat is begrijpelijk. Het is een familiegeschiede
nis in 616 bladzijden, die komisch én pijnlijk is,
bizar én spannend.
Pat Conroy (41) is een echte 'southern boy'.
Hij groeide op in het Amerikaanse zuiden (hij
woont er nog steeds, in Georgia) en kreeg de
kenmerken mee van dit gebied: simpelheid, jo
vialiteit, sentimentaliteit en afhankelijkheid
van traditie. Dat is wellicht de oorzaak van de
gereserveerdheid waarmee Europese lezers zijn
werk begroeten.
„Ik doe de dingen die zuiderlingen van nature'
doen", zei hij in een interview. „Ik vertel verha
len. Zuidelijke verhalen verzamel je je hele le
ven lang". 'Prins der getijden' is zijn vierde
boek. Zijn inspiratiebron is steeds de stoerheid
die in het zuiden het leven bepaalt. De ruwe
bolster en een primitief soort gezag zijn belang
rijker dan gevoeligheid en openhartigheid.
In 'The Lords of Discipline' hekelde hij de mi
litaire wereld, waarin hij na zijn schooltijd te
recht was gekomen. Zijn vader was marine-pi-
ren. Oma verliet ooit haar man, woonde samen
met een 'oom', maakte een wereldreis van vele
jaren en keerde toen terug naar haar eerste
echtgenoot om in stijl dood te gaan. Ze nam de
drie kinderen mee om een geschikte doodskist
uit te zoeken. In de meest aantrekkelijke nam ze
plaats. De kinderen moesten er een foto van
maken.
(2
loot en wilde ook zijn zoon kastijden. Conroy
schilderde zijn vader als een tiran die niet an
ders kan in The Great Santini', een boek dat
verfilmd werd met Robert Duvall in de hoofd
rol.
De breedsprakige en lollige verteller is Tom
Wingo, die net als Conroy met haat en liefde
over het Zuiden spreekt. Hij is verteller, maar
tegelijk ook slachtoffer van een reeks wrede fa
miliegebeurtenissen. Hij vertelt zijn verhaal
aan de New Yorkse psychiater Susan Lowen-
stein -een 'good old boy' tegenover een intellec
tueel, die bovendien joods en vrouw is- en re
gelmatig gaan we via flash-backs terug in de
historie.
Vader Wingo is een garnalenvisser, die graag
zijn vuisten gebruikt, maar dat is volgens moe
der zijn manier om zijn liefde te tonen. Moeder
Wingo streeft ernaar tot de betere klasse van
het plaatsje Colleton door te dringen. Haar hu
welijk beschouwt ze als een kwelling en ze
neemt haar kinderen kwalijk dat die haar aan
haar man binden. De drie kinderen proberen in
nauwe samenwerking de huiselijke problemen
te overwinnen.
Tom, de verteller, is de ogenschijnlijk de rus
tigste van de familie. Zijn loyaliteit ten opzichte
van zijn ouders is ondanks alles groot, zo hoort
dat in het zuiden van de VS. Hij vertelt zijn ver
haal, maar verzwijgt en verzacht, terwijl de le
zer zich steeds luider gaat afvragen: hoe kwam
het dat Savannah, zijn hoogbegaafde tweeling
zuster, die een beroemde dichteres werd, geeste
lijk uit haar evenwicht werd geslagen en de ene
zelfmoordpoging na de andere deed? En wat
veroorzaakte de dood van de oersterke broer
Luke, de sportman, die in Vietnam vocht en in
zijn eentje een plutonium-fabriek te lijf ging?
De familie Wingo zit vol merkwaardige figu-
Tom heeft de kwellingen van zijn jeugd lang
meegedragen zonder zijn hoofd te buigen. Maar
hij wordt ontslagen op de school waar hij sport
lessen geeft en zijn huwelijk loopt op de klip
pen. Als uit New York het bericht komt dat zijn
zus Savannah weer een zelfmoordpoging heeft
gedaan, wordt hij gedwongen de spoken van het
verleden op te roepen, begeleid door Susan Lo-
wenstein, de psychiater van Savannah.
De wreedheden en de dwaasheden stapelen
zich op. Een Bengaalse tijger speelt op het laatst
een grote rol en de climax wordt gevormd door
een afschwuwelijkse reeks verkrachtingen. De
bloedstollende anekdotes golven over de lezer
heen en Pat Conroy balanceert grijnzend op het
randje van sentimentaliteit, effectbejag en
kitch. Maar hij blijft glorieus overeind.
Pat Conroy is vergeleken met John Irving en
William Styron. Aan Irving kan hij net niet tip
pen, naar mijn mening. William Styron, de man
van 'Sophie's Choice', is ook een zuiderling en
zit meer in Conroy's richting. Maar waar Styron
hoogdravend wordt, kiest Conroy juist voor de
grofheid van het dagelijks leven.
Het boek 'Prins der getijden' wordt verfilmd.
Conroy's moeder heeft inmiddels ontdekt dat
haar persoonlijkheid wordt gebruikt in het
boek van haar zoon. Ze schijnt niet kwaad te
zijn geworden over de aandacht voor haar ne
gatieve kanten. „Ik zou willen dat Meryl Streep
mijn rol speelt", zei ze slechts. De vader van Pat
Conroy had destijds best vrede met de manier
waarop hij werd afgeschilderd in The Great
Santini', hoewel hij Pat op de middelbare school
had verboden een type-curus te volgen, omdat
dat veel te 'sissy' was. Geen wonder dat Pat
Conroy nooit uitverteld raakt over de charme
van de 'hel van het zuiden'.
Pat Conroy: 'Prins der getijden'. Uitg. Spec
trum, prijs 39,90
Door Gerard van Herpen
Oost-Vlaanderen strekt
zich uit van Zelzate en
Sint Niklaas in het noor
den tot Oudenaarde en
Geerardsbergen in het
zuiden en met Aalst in het
oosten. Binnen Oost-
Vlaanderen ligt de stad
Gent, politiek en intellec
tueel middelpunt van de
Vlaamse Beweging. De
Vlaamse Ardennen vallen
binnen de provinciale
grenzen evenals het
vlakke land van Beveren
Waas.
Parallel aan die sociografi
sche tegenstellingen lopen de
uiteenlopende stromingen in
de literaire produkties uit
deze provincie. Oost-Vlaan
deren is het land van Cyriel
Buysse, maar ook van Hugo
Claus, van Louis Paul Boon,
maar de vader van de
Vlaamse Beweging, Jan
Frans Willems woonde er
ook en ligt er begraven.
Er is bij Uitgeverij Hade-
wych in Baarn een nieuwe
Literaire Gids verschenen
voor het gebied van Oost-
Vlaanderen. Ada Deprez
schreef (met een bijdrage
van Herwig Waterschoot) dit
rijk geillustreerde handboek
over de schrijvers en dichters
in het Oostvlaamse. Zelfs de
begraafplaatsen zijn uitge
kamd op de gelaten aanwe
zigheid van literatoren.
Wat doet een literaire
speurneus in het geval van
Johan Daisne, wiens as werd
uitgestrooid? Hij/zij beklimt
'de trap van steen en wolken'.
De Vlaamse literaire gidsen
munten behalve uit in uit
voerigheid, ook in een ty
pisch Vlaamse betrokken
heid bij literatuur. Uit de be
nadering van de literaire
herkenningspunten door Ada
Deprez waait iets over dat ge
in Noordnederlandse lite
raire geschriften nooit in die
mate zult aantreffen. Het is
een betrokkenheid bij wat er
cultureel in de eigen streek
valt te genieten, die uitmondt
in een soort vanzelfspre
kende vervoering.
Wie er niet van houdt, wie
op de eerste plaats zakelijk
en feitelijk wenst te worden
ingelicht, zal zich waar
schijnlijk storen aan die toon
van voortdurende literaire
verliefdheid. Vlaanderen is,
ook in literair opzicht, een
gezegend land. Voor Ada De
prez zijn ook ogenschijnlijk
bijkomstige zaken de moeite
van het vermelden waard.
Betrokkenheid in Vlaamse
zin, houdt dus geen beper
king van informatie in.
Schrijven over dichters kan
in haar opvatting niet zonder
de feitelijke informatie af te
wisselen of te versieren met
karakteristieke poëzie en
speelse wetenswaardighe
den. Wie wil er door Gent
zwerven, op zoek naar Ri
chard Minne of naar Réné de
Clercq, niet graag kennis ne
men van gedichten die door
de stad zijn geinspirireerd?
Aan de stad Gent en aan de
omringende dorpen en be
graafplaatsen, (Vergeeft U
mij die volgorde!) wordt in de
Gids heel royaal aandacht
besteed. In Gent heeft ieder
een die in Vlaanderen een
dichtregel heeft geschreven,
gewoond of gewerkt. Louis
Paul Boon schreef er de
Boontjes in de krant 'Voor
uit', maar Minne en Herre-
mans deden dat ook. In Gent
woonden zij allemaal, korte
of langere tijd, Hugo Claus,
jazelfs Maurice Maeterlinck
die Frans schreef, Jan Frans
Willems en Johan Daisne.
In de Leiestreek verbleef
Cyriel Buysse, maar ook zijn
dichtende tantes Rosalie en
Virginie Loveling woonden
er. De familie had in Nevele
een cichoreifabriek Buysse-
Loveling. De naam van Ri
chard Minne komen we veel
vuldig tegen. In Beveren
woonde de talentvolle dichter
Jotie 't Hooft, die er 'Junkie
verdriet' schreef. Zonder dat
de schrijfster zelfs maar de
schaduw van Stijn Streuvels
laat opdoemen, wordt over de
Monument voor Jan Frans Willems in Gent, de grond
legger van de Vlaamse Beweging. - fotohadewych
Kluisbergen in de Vlaamse
Ardennen alleen maar de
naam genoemd van de dich
ter Bertien Buyl. Ook een
gidse trekt grenzen, maar
hier gebeurt het toch wel wat
al te nadrukkelijk, te meer
omdat de Kluisbergen in het
werk van Streuvels een voor
name rol speelt Hij wordt
met geen naam genoemd.
In Aalst komen wij Louis
Paul Boon op het spoor, maar
ook Karei Broeckaert, de in
1767 in Gent geboren schrij
ver van de novelle 'Jellen en
Mietje'. Broeckaert werd
griffier in Aalst, maar dat
was ver voordat Boon in
Aalst werd geboren. De plek
van diens geboortehuis ver
geet de schrijfster overigens
aan te wijzen. Er is wél een
uitvoerig hoofdstuk gewijd
aan Aalst en de literatuur en
aan Erembodegem, de plaats
waar Boon en Jeanneke de
Wolf zich een huis bouwden,
toen de voorstad hen te be
nauwd werd. In Dender-
monde werd Wies Moens ge
vangen gezet en de schrijver
van 'Celbrieven' is in Sint
Gillis geboren. Uit het Waas
land zijn de dichters Paul
Snoek en Anton van Wilde-
rode afkomstig. Deze laatste
schreef over het Waasland
dit korte gedichtje:
'In vierkante vakken van
gras,
van zwetende zwarte aar
de,
met akkers en uiterwaar
den,
ligt het Waasland water
pas'.
Ada Deprez schreef een li
teraire gids over Oost-
Vlaanderen, zoals ze waar
schijnlijk gewoon is om over
het literaire landschap te
schrijven. Met een tikkeltje
weemoed en met een warm,
vrouwelijk gevoel voor poë
zie in dat door de literatuur
zo rijkgezegende Oost
vlaamse land, waar de tegen
stellingen in landschappelijk
en literair opzicht zeer groot
zijn. Die verschillen zijn in
het boek treffend in beeld ge
bracht
Ada Deprez: 'Literaire Gids
voor Oost-Vlaanderen'. Uitg.
Hadewych, prijs 29,50.
Door Henk Egbers
Wim Krul maakte natuur
foto's en Willem Enzinck
schreef er teksten bij.
Drukkerij/uitgeverij Eka in
Oostburg maakte er een
eenvoudig boekje (25.5x21
cm) van.
Krul fotografeerde vooral de
natuur in zijn objecten. Een ko-
renaar, een verweerde steen,
walnoot, judaspenning of zee
paardje. De observatie geldt
deze gegevens, los van hun om
geving; afgedrukt tegen een
zwart fond Dat intensiveert
het kijken naar het natuurpro-
dukt zelf in al zijn geledingen,
nuances, bouwkronkels, licht
val, bijna onvatbare grillighe
den etc. Wim Krul presenteert
zich met deze foto's dan ook
vooral als een fotograaf die zijn
lens scherp weet in te stellen op
datgene waaraan de meeste
ogen achteloos voorbijschieten.
Hij laat je kijken, letten op het
fijnzinnige in de natuur, zon
der er omgevingskunst van te
maken. Letterlijk kunst in een
notedop.
Voor de romanticus in Wil
lem Enzinck zijn dat fraaie
aanleidingen tot navenante
teksten. Tussen woorden van
bewondering vlecht hij kleine
geestige gedachten die je laten
glimlachen. 'Hoe graag/ zou je
soms/ op straat/ een oude da
me/ zo'n broze trildame/ met
de hand/ over het hoofd willen
strijken/ maar de beleefdheid/
verbiedt het/ ontmoet je/ daar
entegen/ aan de rand/ van wa
ter of moeras/ het tedere wol
legras/ strijk het dan/ gerust
over het/ zilveren haar/ want
dat mag'.... Sympathiek boekje,
waarmee je met name in
Zeeuwsch-Vlaanderen nog be
ter de ogen de kost zult geven.
Wim Krul en Willem Enzinck:
Taal der dingen', uitg. Eka-
Druk, Oostburg, prijs 12,80.
John Gardner: 'Niemand leeft eeuwig'. Uitg. Luitin,
prijs 19,90. De opvolger van Ian Fleming levert
nieuw James Bond-avontuur.
Clive Barker: Tunnel van de dood'. Uitg. Luitingh,
24,90. Elf korte horrorverhalen van de man die een tiT
Stephen King wordt genoemd.
Prof.dr.A.A. Haspels en prof.drj. Kremer: 'De Pil'. Uitg
leboek, prijs 6,90. Vijftig vragen en vijftig antwoordea
Harvey en Marilyn Diamond: *Een leven lang fit'. Uitg
Kern, prijs 32,50. Geen diëet maar tips voor een gezond
venswijze. Melk mag niet, maar vlees en aardappelen wel
Lloyd Timberlake: 'Er is maar één aarde'. Uitg. Het Wem
venster, prijs 24,90. Het boek bij de ambitieuze tv-seriej,
het milieu, die Veronica uitzendt. Voorbeelden van hoe
kleine schaal wordt getracht deze stervende planeet te redd
met veel foto's.
Dominicus-reeks. Uitg. Gottmer. In deze reeks verscha
reisgidsen voor De Franse Alpen (prijs 24,90), de Italias
eilanden 27,90) en Noordwest Italië 27,90).
Door Henk Egbers
Het jodendom, zoals dat
voortleeft in de zogeheten
chassidische vertellingen,
is door auteur Eli Whitlau
en tekenaar Piet Klaasse
vastgelegd in een heel
mooi boek.
Met de allure van het relatie
geschenk of als document
voor bibliofielen wordt in
'Een vleugje paradijs' met
woord en beeld een typisch
soort levenswijsheid vastge
legd, die ook het christendom
- om begrijpelijke redenen -
niet vreemd is. Toch - zo
wordt gezegd - is een groot
deel van de hier bijeenge
brachte verhalen nog niet
eerder in het Nederlands of
een andere Europese taal
vertaald.
Anderzijds blijkt de stof
vooral geleverd door Martin
Bubers 'Die Erzahlungen der
Chissidim'. Er zijn dus twee
bronnen: Buber en niet-ver-
taalde Hebreeuwse bronnen.
Wat verder 'chassidisch' be
tekent wordt in de inleiding
duidelijk verklaard. Chassi-
diem is, samengevat, een
aparte groep in het jodendom
- voor het eerst vermeld in
het eerste Makkabeeënboek -
die chessed verbreidt. Ches-
sed staat voor warme liefde
en verbondenheid met de
mensen. Verder wordt ver
teld waarin die tot uitdruk
king komt.
De zin van de verhalen
wordt tot uitdrukking ge
bracht door een citaat: 'Een
verhaal moet je zó vertellen,
dat het verhaal zelf de red
ding bewerkt'.Het zijn hek
korte verhalen met 'bijbelse
wijsheden. Rabi Mendel vu
Worki: „Drie dingen sieret
de jood: schreeuwen zonde
geluid te geven, dansen tij
dens het gebed en wanneet e
gebogen moet worden, datti
doen met opgeheven hoofd'
Het zijn joodse gedenkdi
gen die doorgaans de inde
ling van het boek uitmate
Jom Ha-Kippoerim, Pesach
Simchat Tora, Rosj Chode
Sjabbat etcetera. Alles lijk
samengevat in een uitspraak
van Rabbi Zoesja: „Aards
aarde, je bent zoveel bete
dan ik. Waarom trap ik tb-
op je? Maar de dag zal kome
dat ik in je binnenste 1
ven zal liggen"
Piet Klaasse is een ras-te
kenaar. Bij de eerste
heeft hij een Rien Poortvliet
achtige allure, maar het
beter gedaan. Hij is door dt
oorlog in kontakt gekomet
met het jodendom en proet
de sfeer van deze wereld m
een realistisch-romantisds
allure. Zijn talrijke illusta
ties ondersteunen niet allee
de verhalen, maar zijn «1
erg plezierig om zo
naar te kijken. 'Een vleug)
paradijs' is derhalve es
kijk- en leesboek van de eei
ste orde, waarmee je jezelf
anderen blij kunt mak
Wat je met de daarin vei
kondigde wijsheden doet
vers twee.
EU Whitlau-Piet Klau»
'Een vleugje paradijs'. Uil)
Becht, prijs 79,50.
€fird}invH))(hCDmki/cnuiöMrló(iMmioiinirni
t/t fraoDcmant jM w efrcrn Uorufn* pal»
Door Henk Egbers
'Tijl Uilenspiegel' is behalve een volksboek ook een lite
historisch produkt waarop filosofen en veel andere
gelijke logen zich stukbijten.
In de klassieke galerij van de
uitgeverijen Pelckman/We-
reldbibliotheek verscheen als
nummer 42 een uitgave van
Uilenspiegel, vertaald, ingeleid
en van aantekeningen voorzien
door dr. Loek Geeraedts. Het
gaat hierbij om de eerste dub-
beltalige uitgave; dat wil zeg
gen een actuele vertaling naast
een 16e eeuwse tekst. De inlei
ding (70 pagina's) is nogal van
uit vakspecialistisch oogpunt
geschreven, maar voor de wer
kelijk geïnteresseerde 'leek'
ook goed te lezen.
Er is verwarring over de oer-
Tijl. Waar komt hij in eerste
instantie vandaan? Zijn baker
mat ligt al bij het ontstaan van
de boekdrukkunst Maar Tijl
was een kritische jongen, die
alle standen op de hak nam.
Maar zoals bekend heeft met
name de rooms-katholieke
kerk met zijn hiërarchische su-
pertop nogal paniekerig gerea
geerd op het mondig worden
van de leek (de niet ambtelij
ken) in de kerk via de boek
drukkunst. Deze kerk heeft in
de loop der tijden steeds met
harde hand kritiek de kop in
gedrukt. Ten aanzien van boe
ken betekende dit: de index en
verbrandingen. Zo zijn er ook
nogal wat Tijlen op de brand
stapel terechtgekomen en
wordt nu het zoeken naar de
oer-Tijl bemoeilijkt door deze
vernietiging van een cultuur
goed.
Dat zoeken naar de Tijl-
speld in de voor een deel ver
aste hooiberg zorgt nu weer
voor werk. Dat is dan in deze
werklozentijd de keerzijde van
de medaille. In de moderne fi
lologie heeft de Hoogduitse
Eulenspiegel tot nog toe de
meeste aandacht gekregen. De
belangstelling voor de Neder
landse traditie was in het ver
leden zeer gering. De inleiding
gaat over al die tradities. De
oudste stamt uit Straatsburg;
een druk van Grüninger uit
1515. De strijd om het auteur
schap spitst zich toe op Herman
Bote uit Brunswijk.
Uet beste overzicht hel
op de schommel,
als mijn gedachten m\
schommel ik langzaar
het mooiste beeld op r'
op de schommel,
en zachtjes wiebelend
zit ik, op de schommel
waar gras naar mij
en meer vaart zet,
met de moerbeibloeseij
van de moerbeiboom 1
met zijn zachte gekrei.
beantwoordt hij al mil
als mijn partner wiebr
naast het tuingereedsii
ben ik één met mijzelt
óf met zijn twee,
ik, en mijn schommel
Dit is een gedicht van Ma
stuurde. Knap, je ziet dat hl
schommelt, en daarna uitscl
Iedereen vraagt zich af ho
piloot die zomaar in een kld
Moskou landde zonder ooll
Dat is heel knap, maar het i
aantal hoge militairen de ll
zo laag gevlogen dat zijn vl[
op de Russische radarscher
op het Rode Plein kunnen
Russische vliegtuigen werd
Het luchtverkeer wordt I
radar. Dat is een soort ant|
golven botsen tegen een
Een ontvanger prikt die
laat ze op een scherm zien.
Als je steeds radargolv
welke richting een vlieg
dichtbij een radarinstallat
golven heel snel bij de onl
tuur lijk niet alles zien. De
lucht en de aarde is nu eeq
deel van het luchtverkeer i
ver komen. Op het Rode Pil
In Amsterdam werden wd
beste Nederlandse kinderp j
gramma 'Niet thuis' van
Kinderkast. Dat progran
of andere reden niet thuis 1
kast ging naar 'Kijk, als je
derwijs Televisie en een afl
de VPRO. Die kregen ze vJ
omroep de afgelopen twee ji-
Roald Dahl is een paar dag!
in Nederland en woensdj
konden journalisten in N|
megen met hem pratea H
vertelde een paar leuke dil
gen, bijvoorbeeld dat hij B
heeft geschreven om je te 1:
ten zien hoe het was om
jaar geleden kind te zij
Nou, als je dat boek gelez
hebt, weet je kinderen op zi
kostschool voor straf geslj
gen werden met een bar
boestok! Maar er waren oj
leuke dingen. Naast de scha
stond een chocoladefabril
en als daar een nieuw ree
was bedacht, mochten
leerlingen de eerste rep
proeven en zeggen wat
van de smaak vonden.
De schrijver vertelde
dat hij iedere week honde
llttisnotnmen iiinoohbtrriid. Aln
It moftn mt mnm hm
Het titelblad van del
Hoochstraten-uitgave
Tijl Uilenspiegel.
Zowel de Nederla
Franse als Engelse editie 1
zen terug naar Antwerp®)
bakermat Er gingen
stemmen op om in deze stil
allervroegste oorsprong
het spottende heerschap tel
ken. Dat hij tenslotte i»J
Vlaamse Damme begravf
behoort tot het fabuleren.
rijkelijk op gang is gel
rond Uilenspiegel; met
ook na de roemrijke uilll
van Charles de Coster ind<|
rige eeuw, met zijn uittf
naar onder meer R»]
Strauss en Jan Naaijkens-1
Hierover kan men rijk®
lezen in de inleiding op de I
stuitgave met verhalen als I
Uilenspiegel wilde vlieg®
Uilenspiegel voor geld at;j
Uilenspiegel zijn testa
maakte' etc. Heel vermak'
Nog steeds. Dr. Loek Geef
(1951, Venlo) docent aan del
versiteit in Münster, die de|
gave van dit oudst over
verde volksboek ven
speelt op zijn minst in op
groeide specialistische I"'
stelling op dit gebied de li
jaren.
'Het Volksboek van
spieghel'. Uitg. DNB/"
mans Wereldbibliotheek
prijs 29,50.
Win wt hftr op dl tri-
.«w zitten. JerommiKe
Os]
TgrjT
-ii....y*J Ir
ifiï
r-T-T-J-
iApi J.
