ntwikkelingshulp ten eigen nutte
tTTENTIE
(MME!
Wordt de silicon-disk DE oplossing
Koffiebranders
boos op Derde
Wereld-beweging
1EPBOTEN VOOR INDONESIË HELPEN VOORAL EIGEN WERVEN
Leeft moedt
IAIMACHINES
rOLF SENATOR
INMAAIERS
RSCHUREN
SOCIAAL BEKEKEN
Auto van de zaak
JAN DIELEMAN
[EN TEL. 01150-13373
253
)E fiTFM FINANCIËN/ECONOMIE WOENSDAG 6 ME11987
folders.
waard dan-ie kost
loOH fff ,1/mWMOF DM HIT Ml
Donor
Twee kanten
VEEK BIJ
E KOPER EEN
Wee/ballons
Jj
DONGENS BEDRIJF HEEFT GROTE VERWACHTINGEN VAN VINDING
Groeien
Techniek
Boectet^Hciand verwacht Resultaat Hoechst lager door fosfaatproduktie
[bij groei
inruiltijd
5 roei
Ktin 1987 |et resultaat uit
Kormale bedrijfsvoering
net tien ppcent zal afne
men zo blip uit de toelich-
Kng op he jaarverslag door
He voorzijer van de raad
Li bestor, Van Neder-
Leen. I
hpnieuw Dn de problemen op
iet oebiei van de fosfor- en
■osfaatprfluktie hiervan de
Kak fe afzet van fosfaten,
Hie Hoedst in Vlissingen pro-
luceertjordt belemmerd door
trerschei/te concurrentie, mede
fels gevel van de daling van de
lollarkjrs, en overheidsmaat
regelen tegen het fosfaatge-
bruik in wasmiddelen.
Van Nederveen greep zijn
toelichting op het jaarverslag
dan ook aan voor een lange uit-
wijding over de fosfaatproble-
matiek. Hoechst is duidelijk
bang voor de mogelijkheid dat
in Nederland, evenals in Zwit
serland, fosfaatvrije wasmid
delen verplicht worden gesteld.
Hoechst Holland behaalt het
grootste deel van zijn omzet
met fosfaten, zodat dergelijke
milieumaatregelen het bedrif
in ernstige problemen kunnen
brengen. Vorig jaar moest de
produktiecapaciteit in Vlissin
gen hierdoor reeds met 25 pro
cent worden verminderd.
In 1986 heeft Hoechst Hol
land duidelijk winst en omzet
moeten inleveren. De netto
winst daalde met 22 procent
van 97,3 miljoen gulden in 1985
tot 75,7 miljoen gulden in het
afgelopen jaar. De omzet nam
af met dertig procent van 1,914
miljard gulden tot 1,338 mil
jard.
Een belangrijk deel van de
omzetdaling werd veroorzaakt
door de verkoop van een pro-
duktiebedrijf voor polystereen
in Breda aan Shell Nederland
Chemie BV. Door deze verkoop
verminderde de omzet met 357
miljoen gulden of zestien pro
cent. De verkoop van dit be
drijf leverde wel een eenmalige
boekwinst van 89 miljoen gul
den op zodat de nettowinst uit
eindelijk boven het resultaat
uit gewone bedrijfsvoering
(60,6 miljoen gulden) kwam te
liggen.
Andere factoren die de omzet
en het resultaat negatief beïn
vloedden waren de lagere dol
larkoers en de lagere grond
stof fenprij zen, die drukkend
werkten op de afzetprijzen.
Hieraan kan ook nog de slui
ting in december van één van
de vier produktie-installaties
voor fosfor in Vlissingen wor
den toegevoegd.
De investeringen bedroegen
in 1986 43,6 miljoen gulden te
gen 51,7 miljoen in 1985. Het
geld werd onder andere be
steed aan de verwerving van de
aandelen in Nunza NV in Hae-
len, een bedrijf op het gebied
van de kweek, produktie en
verkoop van groentezaden. Op
dit moment wordt overigens de
laatste hand gelegd aan een
studie om in Vlissingen een fa
briek voor de produktie van
TAED te bouwen. TAED is een
produkt dat dient om wasmid
delen geschikt te maken voor
wassen bij lagere temperatu
ren. Deze fabriek zou een in
vestering vergen van honderd
miljoen gulden en aan onge
veer zestig mensen werk bie
den.
De personeelssterkte van
Hoechst Holland daalde in 1986
licht als gevolg van de verkoop
van de vestiging in Breda. In
1986 waren gemiddeld 2.257
mensen werkzaam bij Hoechst
tegen 2.477 in 1985.
(paul de Schipper
■(+TERDAM/DEN HAAG
,Mooie bootjes,niet..en
ajuurlijk goeie motoren.
I-ar kunnen die jongens
,r in Indonesië wel mee
de voeten."
motorenleverancier stond
pe week vergenoegd te kij-
in hoe in de Rotterdamse ha-
in zeven sleepboten in de buik
In een groot schip verdwenen,
iast hem de bouwer, al even
vreden over teze drijvende
itwikkelingshiflp die zo goed
voor Nederland. Wat dat be
eft is er niet zoveel nieuws
[der de zon, want hebben we
i kooplieden-natie ooit veel
ïggegeven zotder er iets voor
■xug te krijger?
In de werkhoven van Wilton
jjenoord nan het zwaar
SENATOR KransportschipDockExpress 20
landag zeren glimmend
;uwe haveisleepboten aan
ord. Voor d Doek Express
iepen is dateen koud kunstje
idat ze afzitkbaar zijn.
De stuuman laat het ruim
I eenvoudig vi water lopen zo-
'dat kleine en middelgrote
ïigen jaar binnen kun-
'nen varen. Daarna pompt ie
[het ruim weer leeg. Zeven
epboten aden geeft wel wat
ken-en neetwerk, maar uit-
hdelijk i»het voor een gespe-
«liseerd transportbedrijf als
JJbck Exppss een routine-klus:
Tien, vijfentwintig dagen va-
ren en vit het Suez-kanaal af
weren ij Tanjung Priok, de
Iven Jafarta.
nieuwe generatie maaiers
meer prestatie, zekerheid
en comfort.
is de
naam!
GEOPEND VAN MAANDAGMIDDAG TOT EN ME
ZATERDAG VRIJDAG KOOPAW
Oranjestraat 10 Terneuzen
Telefoon 01150-12971
"Voor de Nederlandse scheeps-
iuw htekent de bouw en de
leveihg van de sleepboten
een aapige opkikker. De Indo-
e order is bovendien
een ajrdig voorbeeld van het
nieuwe Haagse denken over
itwiikelingssamenwerking.
•tl denken dat dat door het
i/fsleven, in dit geval de
lijdende scheepsbouw,
zeer wordt gewaardeerd. Met
die beperking dat men in
scheepsbouwkringen vindt dat
Nederland nog niet ver genoeg
gaat bij het stellen van eisen
aan donorlanden zoals Indone
sië. Wel geven, maar meer te
rugvragen, net zoals andere
westerse landen doen. Dus
meer ontwikkelingshulp uit
eigen belang. Dat is goed voor
de ontvanger van de gaven en
beter voor de gever.
De sleepbootorder uit Indo
nesië is een aardig voorbeeld.
De Indonesche haven-autori
teiten hebben nieuwe sleepbo
ten nodig en gaan de boer op. In
Den Haag horen dat Nederland
bereid is om tegen 'zachte voor
waarden' het project van 100
miljoen mee te financieren. Bij
zo'n softloan-regeling kan een
ontwikkelingsland bijvoor
beeld geld lenen tegen een
rente van 4 procent, terwijl
voor een commercieel krediet 8
of 10 procent wordt gevraagd.
Het verschil wordt bijgepast
door de donor, maar die kan
daarbij eisen stellen. En zo is de
order voor de havensleepboten
terechtgekomen bij een van de
noordelijke scheepswerven:
Pattje Shipyards uit het Gro
ningse Waterhuizen. Het ging
om drie slepers van 2400 pk en
vier met een motorvermogen
van 1500 pk. Met de bouw van
de schepen was een bedrag ge
moeid van 70 miljoen gulden.
Vanwege een reeds lopend
bouwprogramma bij de werf
besteedde Patjje de uitvoering
van het contract uit aan de
werven Baan Hoffman in
Gorinchem en Wilton Fij-
enoord in Rotterdam. En zo kon
de echtgenote van de Indonesi-
che ambassadeur op 16 april
officieel zeven slepers ten doop
houden.
Bij die gelegenheid sprak
Pattje-directeur Speld zijn be
zorgdheid uit over het feit dat
Nederland dreigt achter te lo
pen bij de orderwerving in In
donesië omdat concurrerende
westerse scheepsbouwlanden
gunstiger 'softloan-aanbiedin-
gen' doen.
Voor het project-bedrag van
ruim 100 miljoen krijgt Indone
sië nu elf sleepboten, zeven ge
bouwd in Nederland, en vier op
'thuiswerven'.
Daarbij gaat het om een zo
genaamd 'componenten-con
tract'. Dat wil zeggen dat de
Nederlandse scheepsbouwers,
in dit geval Paljje, ook een
aantal componenten van die
vier boten mogen leveren. Bij
voorbeeld, de motoren, de teke
ningen, de energie-installaties
en ook de brandmallen. Dat
zijn de modellen van schotten
en platen waaruit de scheeps
romp wordt opgebouwd.
Toch zou de Nederlandse
scheepsbouw financieel nog
wijzer worden van deze vorm
van ontwikkelingssamenwer
king als Den Haag meer facili
teiten verschafte.
„Ja, nog meer ontwikkelings
hulp uit eigen belang", beves
tigt drs. D.Reitsma, project
coördinator van Pattje Shi
pyards „eigenlijk doen we dat
in Nederland nog maar kort,
misschien twee jaar. Daarvoor
gaven we het gewoon weg,
maar zoals we het nu doen
snijdt het mes aan twee kanten.
We zijn niet de enigen die het
zo doen hoor. Dat merk je wel
als je als scheepsbouwer de
markt op gaat. Als je tegen
woordig iets wil binnenhalen,
dan moet je heel goed kijken
wat andere landen doen, wat ze
ontwikkelingslanden bieden.
Sommige landen gaan daar
heel ver in. In ons contract met
Indonesië is voorzien dat we de
mensen die strakds met die
sleepboten gaan varen, ook op
leiden, maar een land als Bel
gië gaat nog veel verder. Als
die een order binnen kunnen
slepen dan bieden ze voor hon
derd man een complete oplei-
In Rotterdam worden sleepboten 'ingeladen' voor vertrek naar Indonesië. - fototond de haan
ding aan een Technische Hoge
school aan. Nu gaan wij als Ne
derlanders een beleid gaan
voeren dat we, van wat we
weggeven, ook iets terug willen
hebben. Dan moeten we dat
ook goed doen en dan moeten
we meer faciliteiten bieden.
Neem nou Indonesië. In dit ge
val gaat het goed, maar bied je
zo'n land te weinig, dan gaan ze
een deur verder".
STR. 96 TERNEUZEN TEL. 97013.
NSTR. 8 AXEL TEL. 1583
Axelsestraat
Terneuzen
Tel. 01150-
Portret - Technische reportage
ooifoto's - Groepsfoto's.
Poor Rosé Lokhoff
DONGEN-Het ferschil is
Toot: de een rjoemt het
t 'aardig nieuwtje' en
ander is er vast van
vertuigd er een miljar-
len-omzet meete kunnen
Balen.
I
ple een is Chrietptulaer, die
zijn televisieprogramma
jen minuutje am de vinding
esteedde, en Je ander is
|ick Schregarlus, die het
tig aan de mat brengt.
I Ligt de warheid in het
[iiüden, dan mg kan Schre-
ardus tevreijsn zijn. Hij
eft dan samh met vennoot
Bram de Boer jen klein Don-
lens bedrijfje) Bèta Electro
nics, groot gehaakt met een
"nding op computergebied:
(je silicon-d
Die silicof-disk moet DE
(lossing rjbrden van de
inge wacht ij den die nor-
iale diskhmet zich mee-
cengen. Ht ontbreken van
ewegendëdelen maakt het
zeer fentrekkelijk voor
Jebruik schepen en in
vl igd en vandaar dat
|ij >'id leger en NLM
tch v'olrfis marketing-ma-
iger Shregardus zich al
:r geïteresseerd' hebben
itoondi
■eland
bij l
gel ten bij de computers
i|i wefeballons, en bij zaken-
leijuit Saoedie Arabië die
ibbh gemerkt dat veel stof
en t i niet echt bevorder
lijk ftjn voor de goede wer-
kir n normale disks.
de vinding is patent
(Ifeigevraagd, maar zolang
zegt
«Hing zou er ook zijn
"""".I, dat de disk wil
Nick Schregardus met de silicon-disk.
dat nog niet is verleend, zijn
de ontwikkelaars er niet
bang voor dat iemand het
idee 'pikt'. „De belangrijkste
beveiliging is de ontmoedi
ging om eraan te beginnen.
Wij zijn er twee jaar aan be
zig geweest om de silicon-
disk exact hetzelfde te laten
werken als de disk die hij
vervangt, zodat er voor de
gebruiker geen enkel ver
schil is; de bediening blijft
hetzelfde, de computer 'ziet'
hem ook als hard-disk of
disk-drive, maar uiteraard
gaat het veel en veel sneller
en is hij betrouwbaarder",
aldus Bram de Boer.
Hij begon alleen aan de ont
wikkeling, maar op die afde
ling, die opereert onder de
naam Sire, werken nu vier
man. In totaal werken er bij
- FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
Bèta en Sire 22 man, maar
dat aantal zal snel moeten
groeien als de plannen van de
managers uitkomen. „Zoals
de zaken nu lopen, zal het
hier aan het Oranjeplein te
klein worden. Maar dat wil
nog niet zeggen dat we uit
Dongen moeten; er is indus
trieterrein genoeg'
Schregardus.
Volgens hem heeft zelfs
IBM al interesse getoond en
staat het vast dat V en D de
disk gaat verkopen. Verder is
er belangstelling vanuit
Duitsland, Engeland en nu is
hij bezig met de Kamer van
Koophandel om een zaken
reis naar de States uit te stip
pelen. De groei wil de mana
ger echter wel gezond hou
den en niet met al te grote
sprongen.
De vakpers heeft zich in
ieder geval al 'diep onder de
indruk' getoond van met
name de snelheid en ge-
bruikszekerheid van de sili
con-disk. Maar er worden
wel vraagtekens gezet bij de
capaciteit van het geheugen.
Daar wordt echter aan ge
werkt, want Sire wil zo'n
groot mogelijk geheugen in
een zo'n klein mogelijk kasfje
en is bezig met twintig mega
byte. Maar ook dat kan nog
meer worden.
Tenslotte voor de kenner: de
silicon-disk is een massage
heugen voor de IBM-PC en
compatibles. Het is een
stand-alone unit die door
middel van een interface
kaart in een van de uitbrei-
dingsslots op de PC wordt
aangesloten. Hij is volledig
compatible met alle PC-sys-
temen en wordt aangeroepen
als drive C. Het geheugen
wordt na uitschakeling van
de computer onder spanning
gehouden door een lithium-
cel die de files minimaal een
jaar in uitgeschakelde toe
stand bewaart.
De data wordt met een
snelheid van meer dan 300
Kbytes per seconde tussen de
disk en de computer getrans
porteerd en de toegangstijd
bedraagt maximaal 20 usee
per lees- of schrijf operatie.
Door Wim Verwey
ALS IEMAND in de auto
van de zaak rijdt, en er
ook privé mee mag rond
rijden geldt voor de in
komstenbelasting de zoge
naamde autokostenfictie.
Dat wil zeggen dat de fiscus
20% van de cataloguswaarde
van de auto bij het inkomen
van de betrokkene telt. Voor
een auto van 25.000 wordt
dus 5.000 bij het belastbare
inkomen geteld.
In het kader van de belas
tingvereenvoudiging zal deze
regel ook van toepassing wor
den verklaard op belasting
plichtigen die uitsluitend
loonbelasting betalen. (Dat
levert ƒ150 miljoen gulden
op). Maar daardoor komen
wel de mensen met een mini
mum of modaal inkomen in
moeilijkheden.
Door deze nieuwe maatre
gel zouden zij er aanzienlijk
op achteruit gaan en daarom
hebben PvdA en WD voor
gesteld de waarde van de
auto op een lager bedrag vast
te stellen.
Voor de fiscus staat vast,
dat het privégebruik van een
auto (en eventueel telefoon)
een wezenlijk inkomensbe
standdeel is. Maar dit feit
wordt in onze sociale wetge
ving niet erkend. En dat is
een hoogst onbevredigende
zaak.
Temeer is dit een onbevre
digende zaak omdat ons
hoogste administratieve
rechtsorgaan - de Centrale
Raad,van Beroep - al enige
malen uiting heeft gegeven
aan hun mening, dat het vrij
gebruik van een dienstauto
voor privé doeleinden een
stuk inkomen vertegenwoor
digd.
In de sociale wetgeving,
met name in art. 4 lid 1 van de
Coördinatiewet Sociale Ver
zekering staat 'Loon is al het
geen uit een dienstbetrekking
wordt genoten'. Het begrip
loon en wat voor bepaling
van het dagloon daaronder
begrepen wordt, is nader uit
gewerkt in dagloonregelinge
die per wet en soms per be
drijfstak zijn geregeld.
In een uitspraak na een be
roep, dat een handelsverte
genwoordiger had ingesteld,
besliste de Centrale Raad op
22 september 1981 dat het pri
vé gebruik van een dienst
auto deel vormde van het in
komen. „Het bedrag kan
slechts bij benadering wor
den vastgesteld, maar zal in
de regel hoger zijn dan nihil".
In een latere uitspraak
waar het handelde om de
vaststelling van de WAO-uit-
kering, stelt de Centrale
Raad, dat het vrij gebruik
van een dienstauto 'represen
tatief is voor de economische
waarde van de arbeid'. De
raad adviseert de waarde van
dit emolument vast te stellen
op 20% van 25.000 (zijnde de
cataloguswaarde van de des
betreffende dienstauto).
Deze beslissing dwongen de
uitvoeringsorganen (de be
drijfsverenigingen) een an
dere koers te varen. Het emo
lument moest in de daglonen
worden meegenomen. Maar
ziet, wat gebeurt er? Op 17
juni 1982 stelt de Verzeke
ringsraad aan de minister
van Sociale Zaken en Werk
gelegenheid voor de dagloon
bepalingen voor de Ziekte
wet, de Werkloosheidwet en
de Wet op de Arbeidsonge
schiktheidsverzekering zoda
nig te wijzigen, dat het vrij
gebruik van auto (en telefoon)
niet meer voor de bepaling
van het dagloon wordt mee
geteld.
De minister i.e. de Staats
secretaris volgt dit advies op
zijn besluit op 28 september
1982 in de Staatscourant ge
publiceerd. En daarmee was
de rechtskracht, die aan een
uitspraak van de Centrale
Raad van Beroep kan worden
ontleend, opgeheven.
Ik heb dit steeds een trieste
en hoogst onrechtvaardige
zaak gevonden, dat het vrij
gebruik van een dienstauto
voor privé-doeleinden een
wezenlijk inkomensbestand
deel vormt Als iemand ar
beidsongeschikt wordt of de
WW ingaahen zijn auto kwijt
raakt, betekent dit een forse
duw in het inkomen: Een uit
kering gebaseerd op 70% van
het laatst genoten loon plus
nog eens de voordelen van
een vrij e auto kwij t.
Je kan toch gerust stellen
dat zo iemand dubbel gepakt
wordt. Dat daar noch door de
vakbeweging noch door de
politiek iets aan gedaan is,
vind ik een hoogst wonder
lijke zaak.
In de nieuwe WW is be
paald dat vooralsnog art. 45
niet zal worden uitgevoerd,
maar dat daar op grond van
art 34 van de Invoeringswet
naar zal ingevuld. Het han
delt hierbij om de invulling
van welke loonelementen in
het dagloonbesluit kunnen
worden opgenomen. De So
ciale Verzekeringsraad moet
hiervoor een voorstel indie
nen, dat aan de Minister ter
goedkeuring wordt voorge
legd.
Het lijkt met dat dit nu een
uitmuntende kans is deze on
rechtvaardige bepaling uit de
Wet te schrappen. Wel belas
ting betalen over dit emolu
ment, maar als het om het
vaststellen van het dagloon
gaat, geeft de wetgever niet
thuis.
Dit is toch eigenlijk te gek
om los te lopen. Op zich hoeft
er geen bezwaar tegen te be
staan de waarde van vrij auto
en telefoon te betrekken bij
het vaststellen van het pre
mieplichtig loon. Tenslotte
gaat het om een verzekering
tegen loonderving.
Tegen de politici en de be
stuurders van de vakvereni
gingen en vooral tegen de le
den van de Sociale Verzeke
ringsraad zeg ik met grote
nadruk: Pak nu de kans een
einde te maken aan deze
hoogst onrechtvaardige toe
stand.
AMSTERDAM (ANP) - De Nederlandse koffiebranders
voelen zich ten onrechte door de Derde Wereld-beweging
in de beklaagdenbank gezet.
Door koffie in de wereldwin
kels te verkopen met de aan
duiding 'zuivere koffie' of 'kof
fie zonder bijsmaak' zou wor
den gesuggereerd, dat andere
koffie onzuiver is.
De Vereniging van Neder
landse Koffiebranders en
Theepakkers neemt hiertegen
stelling in haar jaarverslag.
Door de Internationale Koffie-
overeenkomst (IKO), gesloten
tussen de koffieproducerende
landen en een groot deel van de
consumentenlanden, betaalt de
klant in de winkel per pak twee
kwartjes extra.
De Nederlandse koffiedrin
kers steunen daardoor de eco
nomie in de produktielanden
met zo'n f 200 miljoen per jaar.
Als gevolg van de overeen
komst ontvingen de produce
rende landen de afgelopen jaar
f 5 miljard per jaar meer dan
zij op een vrije markt zouden
hebben ontvangen. 'Verwacht
mag worden dat alle schakels
in de produktielanden en dus
ook de kleine boeren daarvan
profiteren', aldus het jaarver
slag.
De vereniging merkt op dat
de interkerkelijke werkgroep
Solidaridad ernaar streeft om
aan enkele productielanden
dan wel in het algemeen aan
kleine boeren en coöperaties
een hogere dan de normale
prijs te betalen voor koffie.
Volgens de Nederlandse Kof
fiebranders en Theepakkers
moet de consument voor elk
pak door Solidaridad aange
prezen koffie f 0,90 extra beta
len, terwijl uit hun eigen bro
chure blijkt dat daarvan
slechts 15 cent ten goede komt
aan de betreffende ontwikke
lingslanden en de overige 75
cent verloren gaat aan de com
merciële marge van tussen
handel en extra kosten, kenne
lijk omdat het hele verhande
lingsproces inefficiënt is.
Een woordvoerster van Soli
daridad merkt hierover op, dat
de door deze werkgroep aange
prezen koffie eveneens valt on
der de IKO. De prijs is inmid
dels gedaald tot beneden de in
de IKO overeengekomen mini
mumprijs, nadat de in februari
vorig jaar de exportbeperkin
gen in het kader van de IKO
werden opgeheven toen de kof
fieprijzen waren gestegen tot
ver boven de zogeheten hoogste
referentieprijs.
Volgens de Nederlandse Ver
eniging van Koffiebranders en
Theepakkers was de prijs toen
echter hoog door een 'te rigide
quotaverdeling' binnen de IKO
en grote 'speculatieve belang
stelling' bij vrees voor blij
vende schade aan plantages en
tegenvallende oogsten in de
toekomst na droogte in Brazi
lië. De vereniging acht nu de
kans op een 'in een verbeterde
vorm weer in werking treden
van de IKO zeer wel aanwezig'.
