DEREI
reu
IT.
ilm voor makers 'bittere pil'
[iep Gies schreef 'aanvulling' op Anne Frank
ENT
LUYMI
[TAB
lel
PfP
SPR
AAK
HET BITTERE KRUID' VANAVOND OP TV
Duurste songfestival
in Eurovisie-historie
Tom Petty blijkt meer
in zijn mars te hebben
POPPODIA
t- en
laanderen
IL-SLIJTERIJ
aanbiedingef
'KKING,
ORT
WOENSDAG 6 ME11987
1,MARGA Minco was niet gelukkig met de film;
was in heel Nederland bekend en dus konden
vij het verder wel vergeten", zei filmproducent
job Houwer onlangs in een interview in het
'ilmblad Skoop. De film 'Het bittere kruid', die
regisseur Kees van Oostrum twee jaar geleden
pnder Houwers leiding maakte, mislukte in de
jjiocopen. Vanavond krijgt de film een herkan-
want Veronica zendt 'Het bittere kruid' om
2.35 uur uit op Nederland 1.
Verbondenheid
Te pijnlijk
"Niks bijzonders'
nt-Jansteen
2635
•>or uw feestjes
dranken!!
500/2
Strijdig
Laser
Topprijs schilderij De Kooning
169 A
Stan Campbell
Neville Brothers
Philip Glass
A5|
„Je gaat pas onderkennen wat
gezondheidszorg is, als je ziek
bent".
Toon Back, Patiënten Platform
DE STEM
T2
IGCADEAU!
Van onze filmredactie
leek een gouden greep het boek van Marga Minco
precies veertig jaar na de oorlog te verfilmen. Het is in
957 verschenen en bleef een constant succes, vooral door
literatuurlijsten op de middelbare scholen.
arga Minco, in 1920 in Breda
iinneken) geboren in een or-
iodox-joods gezin, beschreef
in 'Het bittere kruid' in 22 kor
te, sobere vertellingen, haar
persoonlijke ervaringen in de
oorlog, waarin ze haar hele fa
milie verloor. Het boek werd
ook uitgebracht in West-Duits-
land en AmeriKa en in Neder
land zijn er zo'n 375.000 exem
plaren van verkocht.
In 1980 bereikte Marga
Minco de vraag of haar boek
verfilmd mocht worden. De de
buterende regisseur Van Oos
trum nam het karwei op zich.
Minco: „Al heen en weer pra
tend met Van Oostrum merkte
ik, dat hij weinig van de oorlog
wist. We hebben gecorrespon
deerd. Hij kwam ook naar Am
sterdam en ik heb hem naar
oorlogsdocumentatie gestuurd
en hem aangeraden De Jong en
Presser te lezen".
Esther Spitz als Sara in de film 'Het bittere kruid'.
Gaandeweg ontwikkelde
Van Oostrum ideeën waar
Marga Minco het moeilijk mee
had: „In een van de eerste ver
sies van he scenario liet hij de
hoofdfiguur Sara -dat ben ik-
met een NSB-jongen een ijssa-
lon bezoeken. In het boek is er
geen sprake van zo'n relatie.
Op dat moment had ik al moe
ten zeggen: jongen, hou er mee
op. Maar dat heb ik niet ge
daan".
Uiteindelijk bleek in de film
de relatie tussen Sara en een
NSB-familie een belangrijke
functie te hebben. Via een kort
geding probeerde Marga Minco
een vertoningsverbod gedaan
te krijgen. Ze erkende dat ze
het draaiboek had goedge
keurd, maar voerde aan dat
men zich niet aan het script
had gehouden en haar werk
had verminkt. Ze kreeg haar
zin niet. „Achteraf beschouwd
ben ik te goed van vertrouwen
ISTERDAM (ANP) - 'Jeugd van Neder-
md, let op uw zaak'. Met een emotionele
raarschuwing voor het 'weer de kop opsto
tende nazidom' heeft Miep Gies, de vrouw
ie de familie Frank tijdens hun onder-
luikperiode in het Achterhuis in Amster-
am hielp, gisteren het eerste exemplaar
het boek 'Herinneringen aan Anne
rank' in ontvangst genomen. Dat ge-
aurde in het naar de schrijfster van het
wereldberoemde dagboek vernoemde huis
an de Prinsengracht.
door de Amerikaanse journaliste Alison Les-
Golf op papier gezette herinneringen van
liep Gies zijn bedoeld als 'aanvulling' op de
agboekverhalen van Anne Frank; het verhaal
an de andere kant van de boekenkastdraaideur
het Achterhuis verborg.
duizend Nederlanders hebben in die jaren joden
en anderen die moesten onderduiken, helpen
verbergen. Ik droeg mijn steentje bij, evenals
mijn man", aldus Miep Gies.
Miep Gies werd in 1909 als Hermine Santrou-
schitz in Wenen geboren. In 1920 kwam ze naar
Nederland, waar ze altijd is gebleven. Dertien
jaar later trad Miep in dienst van de firma Pec-
taton van Otto Frank. Sindsdien was haar leven
met die familie verbonden. Samen met Jan Gies,
met wie ze in 1941 trouwde, behoorde ze tot de
kleine groep ingewijden die voor de ondergedo
ken familie Frank zorgden. Na de oorlog ving ze
Otto Frank op. Hij woonde tot zijn tweede huwe
lijk in 1952 bij het echtpaar Gies in.
[iep Gies - in de boeken van Anne Frank Miep
van Santen genoemd - heeft zelf nooit naar bui
ten willen tredea Integendeel zelfs. „Wij hebben
nets uitzonderlijks gedaan. Meer dan twintig-
Het dagboek van Anne las ze pas toen de tweede
druk uitkwam. Miep Gies: „Eerder kon ik het
niet lezen. Het was te pijnlijk voor me. Toen ik
op verzoek van Otto Frank uiteindelijk toch las,
was ik er blij om. Alles kwam weer op me af. Het
was pijnlijk, maar ik had iets van haar".
Miep en Jan Gies bij de boekenkast in het Achterhuis
foto anp
geweest", zei Marga Minco. „Ik
ben een slecht contractlezer en
heb een aantal paragrafen over
het hoofd gezien".
Er werd wfit geknipt in de film
en aan het begin werd een me
dedeling van de schrijfster ge
plakt: „De relatie in deze film
van de hoofdpersoon Sara met
de leden van een NSB-gezin
wijs ik af als strijdig met de
geest van mijn boek Het Bit
tere Kruid en mijn persoonlijke
ervaringen in de Tweede We
reldoorlog".
Producent Rob Houwer heeft
ondertussen ook enige afstand
genomen van de film. Hij was
niet vanaf het begin bij het sce
nario betrokken geweest en
wist ook niets van de wrijving
tussen Minco en Van Oostrum:
„Pas twee dagen voor het einde
van de opnamen hoorde ik dat
Minco altijd grote bezwaren
had gehad tegen iets wat nu
toch in het script stond: die
vriendschap tussen de hoofd
persoon en de dochter van een
NSB'er. Tot en met de recht
bank moest ik dus iets verdedi
gen dat niet van mij was,
waarvan ik geen weet had ge
had en waar ik zo nooit hele
maal achter kon staan. De film
was voor mij De Bittere Pil,
een totale kater".
Ron Houwer, die zich na de
film geheel wijdde aan Film-
Net (abonnee-tv), ziet ook iets
van rancune in de rel rond 'Het
bittere kruid': „De affaire is
natuurlijk sterk opgeklopt; het
kort geding, dat ik overigens
heb gewonnen, is als een stok
tegen me gebruikt, want een
aantal mensen zag niet on
gaarne dat ik na negen succes
volle films een keer plat op
mijn bek zou gaan - zo ligt dat
in Nederland. Ik het Het Bit
tere Kruid echter met werke
lijk integere bedoelingen ge
produceerd en ik vond het een
fatsoenlijke, heel behoorlijk
geregisseerde film waarop ik
ontzettend veel positieve reac
ties heb gehad".
Zonder de NSB-gechiedenis
zou de film er veel beter af zijn
gekomen, want sommige scenes
zijn sfeervol verfilmd. Debu
tante Esther Spitz speelt de rol
van Sarah, Gerard Thoolen en
Kitty Courbois zijn haar
ouders.
De Nederlandse deelneemster Marcha (Marga
Bult) bij haar vertrek uit Hilversum. - fotoanp
Door René de Cocq
BRUSSEL - Eén van
de meest armlastige
omroeporganisaties
van West-Europa te
kent voor het duurste
Eurovisie Songfestival
aller tijden. De 32ste
editie van de interna
tionale liedjeswed
strijd, aanstaande za
terdagavond te houden
in Brussel, kost offi
cieel zo'n 13,2 miljoen
gulden. De organise
rende Franstalige Bel
gische omroep, de
RTBF, breekt daarmee
alle records.
Deze operatie kon alleen
maar op deze geldver
slindende manier worden
opgezet met de steun van
het Belgische bedrijfsle
ven. Daarmee is voor het
eerst in de geschiedenis
het sponsorschap, en
daarmee eigenlijk de
commerciële televisie,
doorgedrongen tot het
Eurovisiecircus, dat tot
nu toe geheel werd ge
rund van overheidsgel
den (opgebracht door het
publiek via de kijkbij-
drage).
Al dat geld is gestopt in
een hoogst ambitieuze
entourage. De 22 groepen
en solisten uit 22 landen
treden zaterdag op in een
gigantische studioruimte,
(herinnerend aan het
Aalsmeerse tv-circus van
Joop van den Ende), die
speciaal voor deze ene
keer is opgebouwd in één
van de vele expositiehal
len in het tentoonstel
lingspark op de Heizel,
direkt naast het Ato-
mium.
Daar is binnen de muren
een geheel nieuw studio
gebouw gezet, compleet
met tribunes, lichtbrug
gen, een gigantisch po
dium en een ware macht
aan visuele effecten.
Rookkanonnen, laser
licht, duizenden beweeg
bare spots, een artistieke
podiumversiering (be
staande uit met neon af
gezette geometrische ele
menten, waaronder een
blikvangende pyramide)
- het kan niet op.
De Walen hebben zich,
nu zij via de overwinning
van Sandra Kim vorig
jaar in Noorwegen einde
lijk eens het festival in
België mochten organise
ren, voorgenomen ervoor
te zorgen dat het de deel
nemers, de pers en de kij
kers aan niets ontbreekt.
Het enige probleem dat
met geld niet kon worden
opgelost, wordt gevormd
door de afstanden: de za
len waar de informatie
stands staan, de festival
zaal, de kleedruimten en
de persfaciliteiten liggen'
in het Heizelcomplex be
hoorlijk ver uit elkaar.
De Nederlandse dele
gatie is gisteren voor het
eerst in actie gekomen.
Marga Bult zingt als
twaalfde, en haar eerste
repetitie was gistermor
gen om half tien.
NEW YORK (AFP) - Een
abstract schilderij van de
expressionist Willem de
Kooning is bij het veiling
huis Sotheby in New York
voor 7,2 miljoen gulden van
de hand gegaan. Nooit eer
der is voor werk van een le
vend kunstenaar zoveel
geld betaald en nooit eerder
heeft Willem de Kooning
dus zoveel geld voor een
schilderij gehad.
Wie 'Pink Lady' heeft ge
kocht is niet bekendgemaakt
Hij bood per telefoon. Sotheby
in New York zelf vestigde ook
een record: de in totaal 37,8
miljoen gulden die de veiling
opbracht, zijn nooit eerder ge
haald voor contemporain werk
dat te koop werd aangeboden.
."oor
TOM PETTY the Heart-
breakers doen inmiddels iets
meer dan tien jaar mee in de
popmuziek. In die jaren is de
groep erin geslaagd een eigen
plaats binnen het geheel in te
nemen, maar van wereldwijd
succes is nog steeds geen
sprake. Het beste gaat het de
groep nog af in de VS. Daar
verkopen de elpees redelijk.
En omdat de groep er vorig
jaar Bob Dylan tijdens een
uitgebreide toernee begeleid
de, werd eindelijk het grote
publiek bereikt.
De pasverschenen elpee
'Let me up (i've had enough)'
moet die massale belangstel
ling daar warm houden.
Petty c.s. maken uitstekende
rockmuziek. Op al hun elpees
zijn voortreffelijke staaltjes
van songschrijverschap te
horen. Bovendien hebben
The Heartbreakers, en dan
vooral gitarist Mike Camp
bell en toetsenist Benmont
Tench, grote instrumentale
vaardigheden. In het we
reldje van de sessiemuzikan
ten zijn ze veelgevraagd. In
Petty's nadeel werkt echter
het feit dat de groep conse
quent weigert om toe te ge
ven aan de smaak van de
massa. Petty en zijn band
gaan hun eigen gang en lij
ken meer waarde te hechten
aan goede songs en sfeervolle
platen dan aan goedkoop
succes.
'Let me up (i've had
enough)' is een goed voor
beeld van die handelswijze.
In plaats van te kiezen voor
een momenteel zeer goedver-
kopend rockgeluid a la 'Re
fugee', hebben Tom Petty
the Heartbreakers gekozen
voor het experiment. Naast
het van de groep bekende
rockgeluid, wordt gespeeld
met lichte, zeg maar rustig
qle muziek. Daartoe wordt
zorgvuldig gewerkt met
elektronica. De elpee krijgt
er een aantal rustpunten
floor die goed contrasteren
met het doorgaans opzwe
pende geluid van de groep.
Daarnaast zijn sommige
nummers erg country-achtig.
'Let me up (i've had
enough)' is meer nog dan de
vorige studio-elpee 'Southern
accents' een plaat die laat ho
ren dat Tom Petty the
Heartbreakers veel meer in
hun mars hebben dan er tot
nog toe uitgekomen is. Het
instrumentale potentieel en
het onmiskenbare vermogen
om goede nummers te schrij
ven roepen onwillekeurig
herinneringen op aan The
Band. Niet dat Petty en de
zijnen al op het niveau van
die legendarische groep
staan, maar de mogelijkhe
den zijn er.
Misschien wordt de verge-
lijking met The Band wel in
gegeven door het feit dat ook
in het geval van Tom Petty
Bob Dylan een rol speelt. Als
dank voor de begeleiding tij
dens zijn toernee schreef Bob
mee aan het nummer 'Jam
min' me' en toert hij in Ame
rika twee weken met Tom
Petty the Heartbreakers.
In ieder geval is 'Let me up
(i've had enough)' een elpee
die een gestage groei laat ho
ren en die een aantal ijzer-
sterke momenten kent. Num
mers als 'Runaway trains',
het eerder genoemde 'Jam
min' me', Think about me' en
'A self-made man' klinken
voortreffelijk.
DE NAAM Stan Campbell
zegt je wellicht niks, maar
waarschijnlijk heb je zijn
stem toch wel eens gehoord.
Hij is namelijk degene die
het nummer 'Free Nelson
Mandela' van Specials AKA
in 1984 zo'n overtuigings-
EINDREDACTIE WIM VAN LEEST
kracht mee gaf. Campbell
was ook te horen op de Spe
cials AKA-elpee 'In the stu
dio'. Daarvoor vergaarde hij
enige bekendheid als zanger
bij The Selector, een groepje
dat destijds op de ska-rage
inhaakte.
Onlangs verscheen van
Stan Campbell een eerste, ti
telloze elpee. Op die plaat
laat hij horen dat zijn stem
geluid boeiend genoeg is om
een hele elpee te kunnen dra
gen. Zijn stem houdt het
midden tussen die van Mi
chael McDonald, Huey Lewis
en Elvis Costello met de aan
tekening dat hij als neger
'zwarter' klinkt dan ge
noemde heren.
De muziek op Stan's eerste
elpee is rijk gevarieerd.
Naast soepele soul is reggae,
jazz (in het Billy Holiday-
nummer 'Strange fruit') en
jazzy pop a la Michael McDo
nald en Steely Dan. Die ver
scheidenheid aan songmate-
riaal geeft Stan Campbell de
kans om zijn vocale veelzij
digheid te demonstreren en
Stan laat niet om zo nu en
dan indruk te maken.
THE NEVILLE Brothers be
horen tot het beste dat de
rhythm and blues van New
Orleans heeft voortgebracht.
Afzonderlijk verdienden de
broers elk hun sporen op di
vers terrein. Zo maakt Aaron
de onvergetelijke hit 'Tell it
like it is', Cyril drumde bij de
legendarische Meters, Char
les speelde saxofoon bij o.a.
B.B. King en Bobby Bland en
Art Neville had al in de jaren
vijfitg succes bij de Hawketts
met het nummer 'Mardi gras
mambo'. Gezamenlijk maak
ten de Neville Brothers drie
uitstekende elpees: 'The Ne
ville Brothers' (met daarop
het schitterende John Hiatt-
nummer 'Washable ink'),
'Fiyo on the bayou' en 'Nevil-
le-ization'. De muziekge
schiedenis kent ook nog ene
Naomi Neville die verant
woordelijk was voor de hit
'Ride your pony' van wijlen
Lee Dorsey. Achter het pseu
doniem Naomi Neville ging
Allen Toussaint schuil.
De staat van dienst van de
Neville Brothers en de voort
durend bewezen kwaliteit
doen je als liefhebber blinde
lings een nieuwe Neville
Brothers-elpee kopen. Hoe
groot kan dan de teleurstel
ling zijn als die plaat zo
slecht blijkt te zijn als de on
langs verschenen Neville
Brothers-plaat 'Uptown'.
Ik kan me geen elpee van
een door mij bewonderde
groep of artiest herinneren
die me zo tegenviel als deze
'Uptown'. Het is dat de stem
men immer herkenbaar zijn,
maar anders zou je achter
deze pretentieloze triefel niet
de Neville Brothers vermoe
den. 'Uptown' is een schrij
nend voorbeeld van wat er
met swingende, gitzwarte
rhythm and blues kan ge-
Philip Glass: regelrechte vervoering
foto cbs
beuren als ze in het keurslijf
van blanke hitparade- pop
gedwongen wordt.
De Neville Brothers zingen
goed, daar niet van, maar het
te vertolken materiaal is zo
middelmatig en zo fout geko
zen dat het letterlijk en fi
guurlijk niet mooi meer is.
De enige keer dat er iets te
genieten valt is in 'Drift
away', het nummer dat ooit
door Dobie Gray onvergete
lijk werd gemaakt. Maar
zelfs dit nummer wordt nog
goeddeels om zeep geholpen
door een volkomen fout ar
rangement.
We moeten deze 'Uptown'
maar snel vergeten en hopen
dat de Neville Brothers weer
snel terugkeren naar down
town New Orleans, waar de
rhythm and blues nog
springlevend is. Iedere inte
gere zwarte muzikant zou
deze 'Uptown' moeten aan
horen, opdat niet nogmaals
muziek door blanken zo mis
handeld kan worden.
PHILP Glass maakt geen
popmuziek, maar deson
danks mag zijn muziek zich
in een alsmaar groeiende be
langstelling verheugen.
Glass is een vertegenwoordi
ger van de minimale muziek.
Dat is muziek die uitgaat van
vrij eenvoudige melodielij
nen of ritmische patronen die
langzamerhand op een
uiterst geraffineerde wijze
ten opzichte van elkaar en
ten opzichte van het doorlo
pende metrum verschuiven.
Aldus luidt het in Ooor's po
pencyclopedie.
Philip Glass heeft inmid
dels op het gebied van de mi
nimale muziek een indru-
kwekende staat van dienst
opgebouwd. Albums als 'Ein
stein on the beach', 'Glass
works', 'Satyagraha' en 'The
photographer' laten horen
hoe Philip Glass zijn muziek
vertolkt wil horen. Vaak ge
beurt dat door het Philip
Glass Ensemble, maar in
voorkomende gevallen ook
door complete orkesten.
De muziek van Philip
Glass heeft herhaling als één
kenmerk, verstilling en nei
ging tot meditatieve momen
ten is een ander. Luister je
bijvoorbeeld naar Glass'
nieuwste elpee 'Dancepieces'
dan word je al snel gegrepen
door de indringendheid er
van. Want al hoor je op het
eerste gehoor niets bijzon
ders, er wordt wel degelijk
een gebied in je gehoor aan
gesproken dat zeer gevoelig
is voor dit soort muziek. Die
gevoeligheid kan tot twee re
acties leiden: acute afkering
of regelrechte vervoering.
'Dancepieces' bevat twee
ballet-stukken die elk een
plaatkant beslaan. Het eerste
heet 'In the upper room' en is
gemaakt voor de Ameri
kaanse choreografe Twyla
Tharp. Het tweede stuk is ge
titeld 'Glasspieces' en werd
door Jerome Robbins van een
ballet voorzien. Wat Philip
Glass op 'Glasspieces' laat
horen is voor zijn doen niet
nieuw (een deel van het ma
teriaal stond al op het album
'Glassworks') en op het eerste
gehoor niet opzienbarend.
Nadere beluistering brengt
evenwel een onontkoom
baarheid met zich mee die
zich, als je er tenminste vat
baar voor bent, prettig laat
aanvoelen. Vooral de eerste
plaatkant is door zijn ingeto
gen karakter zeer dromerig
van sfeer en daardoor heel
aangenaam. Kant twee bevat
een fragment uit de opera
'Akhnaten'. Dat werk van
Philip Glass ging in '84 in
première, maar is tot op he-
De agenda voor de komende we
ken ziet er als volgt uit:
Simply Red, 17 en 18 juni in Rot
terdam (Ahoy)
Tina Turner, UB 40, Cameo en
Blow Monkeys, 28 mei in Nijme
gen (Goöert-stadion)
Neil Young, 27 mei in Rotterdam
(Ahoy, voorverkoop begint 4
april)
Santana, 14 mei in Rotterdam
(Ahoy, voorverkoop begint 14
maart)
Stevie Wonder, 2 juni in Brussel
(Vorst) en 3 juni in Rotterdam
(Ahoy, voorverkoop begint op 11
april)
Duran Duran, 7 en 8 mei in in
Rotterdam (Ahoy)
Run DMC Beastie Boys, 21 mei
in Amsterdam (Edenhal)
Genesis en Paul Young, 11 juni in
Rotterdam (Feijenoord-stadion)
Lou Reed, Echo The Bunny-
men, Communards, Iggy Pop,
Chris Isaak, Hüsker Du, In Tua
Nua, The Mission en Fatal Flo
wers, 8 juni op Pinkpop (Sport
park Baarlo)
David Bowie, 30 en 31 mei in Rot
terdam (Feijenoord-stadion, uit
verkocht)
Randy Newman, 22 mei in Am
sterdam (Carré)
Katrina and the Waves, Curtis
Mayfield, Del Leppard, That Pe
trol Emotion, 28 juni op Parkpop
(Zuiderpark, Den Haag)
Eurythmics, Peter Gabriel, Hou-
semartins, Pretenders e.a., 3 juli
in Torhout en 4 juli in Werchter.
U2, 10 en 11 juli in Rotterdam
(Feijenoord-stadion)
Ted Hawkins, 8 mei in Tilburg
(Noorderligt)
Tania Maria, 9 mei in Tilburg
(Noorderligt)
Manowar, 23 mei in Tilburg
(Noorderligt)
Buddy Guy en Junior Wells, 29
mei in Tilburg (Noorderligt)
Johnny Guitar Watson, 12 juni in
Tilburg (Noorderligt)
Hawkwind, 19 juni in Tilburg
(Noorderligt)
Prince en Madhouse, 19 en 20 juni
in Utrecht (Stadion Galgewaard)
den nog niet op plaat ver
schenen.
Gemeten naar Glass' in
drukwekkende platenpro-
duktie tot op heden is 'Dan
cepieces' een tussendoortje,
maar dan wel een met de no
dige zeggingskracht en aan
trekkingskracht.
