'Vredesbeweging behoort abortus te bestrijden'
REGERIN<
'Minder
meer siipi
examens
Controle potentiële
vervuilers vaak laks
WIL ROME KOERSWIJZIGING PAX CHRISTI
Parlementaire enquête en Glasnost in USSR
Oostenrijk in
de Stem co
RESULTAAT 'GIFEXPRES'
deStemJLNJI
-DESTEM-
DESTEM ACHTERGROND DINSDAG 5 ME11987
Praten
Gedicht
Haags
hoogstandje
'Arbitrage enige
oplossing
voor stukgoed'
Agenda
Havo
Lbo en mavo c/d
Lbo-C
Door Wouke Geensen
DE VERENIGING Milieu
defensie heeft weinig re
den om tevreden terug te
kijken op haar project de
Gifexpres. Provincies en
gemeenten bleken vaak zo
laks met de controle van
bedrijven die potentiële
vervuilers zijn, dat het wel
lijkt of ze er tussen geno
men willen worden. De
mazen in het net zijn nog
veel te groot.
De ronde met de Gifexpres
door Nederland leverde voor
zich sprekende voorbeelden
van deze laksheid op. Een
greep: Het galvanische be
drijf AGI in Duivendrecht
plaatste nieuwe apparatuur.
„Het zal nu wel afgelopen zijn
met de gigantische lozingen
van zware metalen die de tui
nen en sloten rond het bedrijf
vervuilen", dacht de provincie
Noord-Holand naïef. Tips van
een voormalige werknemer
en monsters die de Gifexpres
nam, toonden echter aan dat
de lozingen gewoon doorgin
gen.
In Brabant vervuilen de
galvaniseerbedrijven van de
Gebroeders De Rouw al vanaf
1969 bodem en grondwater.
Dat gebeurde in Rosmalen,
Vlijmen, Empel, Oisterwijk
en Den Bosch. Ondanks deze
vervuilingen kregen de Ge
broeders telkens weer een
vergunning. Dat dreigt ook nu
weer te gebeuren. Want, nota
bene nadat het bedrijf in Den
Bosch een eerdere vestigings
plaats zwaar vervuilde met
arseen, is in dezelfde stad een
nieuwe lokatie voor het be
drijf gekozen.
Pigmentfabriek Ten Horn
(Ciba-Geigy) in Maastricht
zei geen cadmium meer te ge
bruiken. Rijkswaterstaat liet
zich hierdoor in slaap sussen
en stopte de metingen van het
afvalwater dat in de Maas
wordt geloosd. De Gifexpres
nam wèl watermonsters. Re
sultaat: Ten Horn gebruikt
nog steeds cadmium.
Directeur Milieu van de
Vereniging van Nederlandse
Gemeenten, Dordrechter, is
evenmin te spreken over de
laksheid van de lagere over
heden, al kan hij nog enig be
grip opbrengen. „Een ambte
naar van de gemeente moet
een bedrijf controleren en
komt in contact met deskun
dige ingenieurs. Die ambte
naar, met zijn veel geringere
technische kennis, voelt zich
Jan Lui terwijl het gaat om
kwaaie jongens die alles in
het werk stellen om onder de
controles uit te komen en
ambtenaren om de tuin te lei
den."
De vreesachtige benadering
van de bedrijven is geen mo
nopolie van gemeente-ambte
naren. Ook plaatselijke mi
lieugroepen durven de ver
vuilers niet altijd aan de kaak
te stellen. „Als we dat doen,
worden we in het dorp met de
nek aangekeken."
Milieudefensie en Dor
drechter zijn het roerend met
elkaar eens. Plaatselijke mi
lieugroepen en gemeenten
moeten samen werken en niet
schromen vervuilers te dwin
gen tot maatregelen. De situa
tie is ernstig. Er zijn duizen
den gevallen van vervuilde
grond, volks- en moestuinen
zijn verontreinigd, bedrijven
gaan door met vergiftiging
van het milieu.
Gemeenten zouden ook
meer met elkaar moeten over
leggen over de aanpak van
milieuproblemen. Zij kunnen
van elkaar leren en hoeven
niet steeds opnieuw het wiel
uit te vinden. Zo zijn er ge
meenten die goede resultaten
boeken met het apart inzame
len van klein chemisch afval
(batterijen, verf- en olieres
ten, medicijnen, cosmetica en
zovoort en zovoort). Maar in
even zoveel gemeenten lukt
het niet. De respons van de in
woners is veel te gering. Het
opzetten van uitsluitend een
inzameldepöt werkt niet.
Mensen zijn niet bereid met
hun chemische afval op weg
te gaan. Zeker niet als daar
voor een afstand moet worden
afgelegd. De Gifexpres ging
huis aan huis de deuren langs
om chemisch afval op te ha
len. Hun oogst was veel en
veel groter dan gebruikelijk
in de gemeenten.
Een aantal gemeenten heeft
allang ontdekt dat een inza
meldepöt niet voldoende is.
Zij werken samen met winke
liers waar het afval ingele
verd kan worden en met de
zogenaamde chemokar. Zo
kan het gebeuren dat in som
mige gemeenten slechts twee
procent wordt ingezameld en
in andere gemeenten, die ex
tra voorzieningen hebben ge
troffen, ruim veertig procent.
Een belangrijk aspect in
deze vorm van inzameling is
de voorlichting. Anno 1987,
vijftien jaar nadat de proble
matiek van het chemisch af
val voor het eerst in het
nieuws kwam, gebeurt dat de
Gifexpres aanbelt om te ho
ren te krijgen: „Wat denkt u
wel. Wij zijn nette mensen en
hebben geen gif in huis." In
een ander geval kwam een
bewoonster enthousiast terug
naar de voordeur met over
haar arm twee oude jurken.
Aanpak van de bodemver
vuiling, regelmatige en on
verwachte controle van ver
vuilende bedrijven, bewust
maken van het publiek, het
kost geld. De gemeenten ko
men gezamenlijk 80 miljoen
gulden tekort. Binnen de VNG
heerst de verwachting dat
nieuwe bezuinigingsronden
voor de deur staan. Dor
drechter vindt dat gemeenten
desondanks hoge prioriteit
moeten geven aan de mi-
lieuaanpak. „Een slecht weg
dek kan nog wel blijven lig
gen maar een vervuilde bo
dem niet."
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda,
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9. 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen,
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20 30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Jan Bouwmans
VERLANGT PAUS Jo
hannes Paulus II van de
katholieke vredesbewe
ging Pax Christi een ver
gaande koerswijziging
Wil de paus dat Pax
Christi zich werpt aan de
voeten van bijvoorbeeld de
Nijmeegse pater J. Koop
man sss en de 'Schreeuw
om leven'-beweging van
ex-EO-directeur Doren
bos, beide fervente bestrij
ders van de abortuswetge
ving en dienovereenkom
stige gewettigde praktijk
De uitspraak van de paus,
vrijdag 1 mei gedaan in Mün-
ster op de eerste volle dag van
zijn bezoek aan West-Duits-
land, liegt er niet om. Een vre
desbeweging is die naam niet
waard, zei de paus, indien ze
niet even hard ten strijde
trekt tegen de abortus als te
gen de (atoom)bewapening.
Deze uitspraak overstijgt de
grenzen van de bondsrepu
bliek. Wat kan dit anders be
tekenen dan dat de paus de
strijd voor vrede en tegen
abortus dwingend aan elkaar
heeft gekoppeld, over één
kam scheert. En houdt dit
voor de katholieke vredesbe
weging niet de opdracht in om
even zovele anti-abortuscam-
pagnes te gaan voeren als
vredesdemonstraties te hou
den, waar ook ter wereld
Zonder twijfel is de pause
lijke uitspraak allereerst be
doeld geweest voor Westduits
gebruik. Twee zaken lopen
daarbij een beetje door elk
aar: de scherpe campagne van
de Westduitse Bisschoppen
conferentie tegen de daar be
staande abortuswet en de cri
sis binnen Pax Christi in de
Pater Koopman spreekt zijn aanhangers toe op het Binnenhof.
- FOTO ANP
bondsrepubliek. Die crisis
lijkt overigens goeddeels
overwonnen te zijn op het
congres van Pax Christi in
Koblenz op 1, 2 en 3 mei dat
dus samenviel met het paus
bezoek. De uitspraak van de
paus over vredesbeweging en
abortus is niet tot dat congres
doorgedrongen, meldt Jan ter
Laak van Pax Christi Neder
land die daar aanwezig was.
Onder aanvoering van de
Keulse kardinaal Joseph Höf-
fner voert de Westduitse Bis
schoppenconferentie al ge
ruime tijd op zeer systemati
sche wijze een uiterst scherpe
campagne tegen de abortus
wet in de bondsrepubliek. Het
opmerkelijkste daarbij is, dat
de politieke partij 'De Groe
nen' het hoofdzakelijk moet
ontgelden, omdat die pleit
voor een zelfbeslissingsrecht
van de vrouw.
Hoewel De Groenen poli
tiek machteloos zijn, lijkt er
sprake van een regelrechte
confrontatie bisschoppen -
Groenen alsof het grootste ge
vaar op de loer ligt. Op de Ka-
tholikentag vorig najaar in
Aken waren, in tegenstelling
tot SPD (socialisten), FDP (li
beralen) en CDU (christen
democraten) vertegenwoordi
gers van De Groenen als on
gewenst persoon geweerd. En
kardinaal Höffner laat geen
enkele geschikte gelegenheid
voorbij gaan om katholieken,
die op De Groenen stemmen,
met zoveel woorden te betite
len als afvalligen en ketters.
De Westduitse Pax Christi
vertoont met vele andere
groeperingen in de 'Kirche
von Unten' (het 'andere ge
zicht van de kerk' bij onze
oosterburen) in politiek op
zicht grote verwantschap met
De Groenen; zeker als het
gaat om de vredes- en de mi
lieuproblematiek. Dat moet
dus steken. De pauselijke uit
spraak beoogt dan ook zeker
een wig te drijven tussen Pax
Christi en Groenen. De West
duitse katholieke vredesbe
weging moet haar politieke
betrouwbaarheid voor de bis
schoppen maar bewijzen door
haar schouders onder hun an-
ti-abortuscampagne te zetten.
Deze, via de paus gespeelde
druk van de bisschoppen is
des te uitgekiender omdat
Pax Christi in de bondsrepu
bliek al meer dan een jaar
met een interne crisis kampt.
Die crisis brak vorig jaar uit
nadat de meerderheid van de
leden koos voor een veel radi-
kalere pacisfistische koers
met de aanvaarding van de
verklaring, dat dienstweige-
ren een ethisch geboden zaak
is en door Pax Christi op alle
mogelijk manieren moet wor
den aangemoedigd en bevor
derd. Twee van de drie dage
lijkse bestuursleden traden
af.
Daarenboven gaf ook bis
schop Braun zijn functie van
president op wegens tijdge
brek. De Bisschoppenconfe
rentie besloot daarop om
vooralsnog geen nieuwe bis
schop tot president van Pax
Christi te benoemen. Ze stel
den daarentegen bisschop
Spital van Trier tot referent
aan met de opdracht te onder
zoeken of Pax Christi afdeling
West-Duitsland als organisa
tie nog wel voldoende katho
liek was om er een bisschop
president van te laten zijn.
Hier grijpen de beide zaken
dus in elkaar.
Spitals onderzoek is for
meel nog niet afgerond. Wel is
achter de schermen met inter
nationale hulp, waarvan die
van bisschop Ernst van Breda
niet onbelangrijk is geweest,
aan een oplossing gewerkt.
Tijdens het pausbezoek kon
op het congres in Koblenz een
nieuw bestuur gekozen wor
den. En mgr. Spital heeft daar
in een redevoering meege
deeld alle vertrouwen in Pax
Christi te hebben gekregen, de
vereniging bij de Bisschop
penconferentie met alle
kracht te zullen verdedigen en
zichzelf te zullen aanbieden
als president. De crisis lijkt
bezworen, maar daarmee
de pauselijke uitspraak na
tuurlijk niet geneutraliseerd
De uitspraak van de paus
overstijgt echter de West
duitse situatie. In hoeverre
zullen voorvechters van
zogeheten 'pro-life-beweging
(strijders en actiegroepen
voor het ongeboren leven) met
de pauselij kse uitspraak in
hand van Pax Christi gaan
eisen zich in hun gelederen te
scharen Nog afgezien van
vraag of de uitspraak van de
paus een vervolg krijgt
centraal uitgewerkt en uitge
zet beleid
Jan ter Laak, secretaris
van Pax Christi Nederland, is
vrij resoluut. „Er zijn mensen
die vinden dat Pax Christi
uitspraken moet doen tegei
abortus. Wie is daar eigenlijk
ook voor. Maar wij vinden
abortus geen thematiek vooi
de vredesbeweging. Ik denk
ook niet dat wij deze uit
spraak van de paus snel zul
len oppakken. Wij moeten ons
voor de kerk specialistisch
blijven beperken tot oorlog en
vrede."
Ter Laak wijst er nog
dat Pax Christi Internatio
naal een onafhankelijke ver
eniging is. De leden bepalen
de koers. „Het kan best zijn"
aldus Ter Laak, „dat we in
tern nog over de uitspraak
van de paus zullen discussië
ren. Maar het is onze lijn niet
en moet onze lijn ook niet
worden."
De toekomst zal leren of
uitspraak van de paus
Münster het werk van Pas
Christi ongewijzigd laat. Dit
toekomst wordt vermoedelijk
het eerst zichtbaar in West-
Duitsland.
DAT KAN een leuke boel
worden. Woensdag en don
derdag praten premier Lub
bers en staatssecretaris Dees
(Volksgezondheid), bijge
staan door een wisselend
aantal collega-bewindslie
den, met organisaties uit de
wereld van de gezondheids
zorg. Minister Ruding (Fi
nanciën) zal een deel van ge
sprekken volgen, al was het
maar om toe te zien dat in
deze wereld van miljarden,
niet één of twee miljard ca
deau wordt gedaan. De ge
sprekken worden in beslo
tenheid gevoerd.
Doel is de wensen en grie
ven te peilen over het rapport
van de commissie-Dekker
over de herstructurering van
de gezondheidszorg. Zoals
wellicht bekend wil Dekker
meer marktgerichte zorg
hebben. Die kan goedkoper
zijn en sluit beter aan bij de
wensen van de patiënt, zo
denkt Dekker en zijn com
missie.
Op Dekkers voorstellen is
kritisch gereageerd door de
vakbonden, maar de meeste
organisaties lijken toch voor
zichtig in te stemmen met de
hoofdlijnen van Dekker.
Zelfs de ziekenfondsen zijn
niet echt tegen de voorstel
len, die hen toch van hun tra
ditionele achterban (de men
sen met de kleine portemon
nee) kunnen beroven.
De organisaties krijgen
deze week elk een half uur
om hun op- en aanmerkin
gen te maken. Woensdag mo
gen eerst vakbonden, werk
gevers, gemeenten en pro
vincies hun zegje doen. Een
dag later zijn de ziekenfond
sen, particuliere verzeke-
raars, de ziekenhuisorgani
satie en artsenorganisaties
aan de beurt.
Wie niet zijn uitgenodigd
zijn de patiëntenverenigin
gen en enkele beroepsgroe
pen, waaronder de apothe
kers. Het vermoeden is al
uitgesproken (onder meer
door twee WD-kamerleden)
dat deze clubs niet zijn uitge
nodigd, omdat Lubbers
vooral ondersteuning zou
zoeken voor zijn eigen en
thousiasme voor Dekkers
voorstellen. Daarom ook zou
Lubbers de gesprekken in de
grootst mogelijke besloten
heid willen voeren. Dat is dus
alvast mislukt, want ieder
een weet er inmiddels van.
Het houden van besloten
hoorzittingen door het kabi
net is zeer uitzonderlijk.
Lubbers voerde in het re
cente verleden wel regelma
tig in zijn 'torentje' bespre
kingen met onder meer de
medisch specialisten, wat die
laatsten zich nog met
vreugde zullen weten te her
inneren.
De Tweede Kamer houdt
wel eens hoorzittingen, die
meestal openbaar zijn. Het
idee om zelf nu ook eens or
ganisaties te horen kwam af
van premier Lubbers, die de
hervorming van de gezond
heidszorg klaarblijkelijk in
teressant genoeg vindt, om er
zichzelf nadrukkelijk mee te
bemoeien. Dees zal nog wel
merken wat dat wil zeggen
als de premier zich ergens
mee bezighoudt. Als Lubbers
met een minister of staatsse
cretaris gaat 'meedenken',
moet de betreffende man of
vrouw op zijn/ haar tellen
passen.
WERELDSE kwesties als de
aanmaak van nieuwe mun
ten blijken bepaalde kamer
leden toch poëtische gevoe
lens te kunnen ontlokken.
Zoals bij het debat over het
Nederlandse muntstelsel en
de eventuele invoering van
dukaten toen flarden van ge
dichten door het kamerge
bouw zeilden.
PvdA-kamerlid Herfkens
opende deze spontane Parle
mentaire Middag van de
Poëzie met een gedicht van
Willem van Haren die zo'n
2,5 eeuw geleden kijkend
naar een geharnaste man op
de dukaat, pacifistische uit
riep:
„Welaan, ik zeg: ontrukt,
ontrukt hem zijnen degen,
Hij is met zijnen helm verle
gen,
Zijn ijzer' harnas is hem en
kel tot last,
werp weg dit tuig dat hem
niet past."
Mevrouw Herfkens beoogde
hiermee kamerlid/part-time
dichter Joekes (WD) uit de
tent te lokken. Volgens Eve
lien Herfkens is Theo Joekes
voorstander van de invoering
van de dukaat, enkel en al
leen omdat daar een krijgs
haftige, geharnaste man op
staat. Zij was zelf nogal ge
charmeerd van de rijder, een
andere oude munt, „gesierd
met de Nederlandse maagd,
overigens met een speer en
haar andere hand rustend op
de bijbel".
Toen werd het Joekes te
gortig. Het was volgens hem
niet de Nederlandse maagd,
maar de Griekse godin Pallas
Athene, „hoewel ik geen en
kele maagd te kort wil doen".
Joekes verklapte later dat
hij graag een tegengedicht
had willen schrijven, maar
dat de tijd hem ontbroken
had.
Maar daar nam Herfkens
nu weer geen genoegen mee.
Tijdens een trip naar Zuid-
Amerika had Joekes haar
persoonlijk - na het geza
menlijk nuttigen van een
blijkbaar heerlijke maaltijd
- al eens een gedicht beloofd,
waarvan de laatste regel
moest luiden „Verse vijgen,
room en honing". Joekes
moest het rouwmoedig er
kennen.
Beloften maken schuld,
dus vragen we Joekes even
hoe dat nu zit. Komen die ge
dichten er of niet?
Joekes: „Luister eens, als
ik iets beloof doe ik dat. Maar
ik schrijf nooit meer dan een
gedicht per dag, voor welke
vrouw dan ook".
Herfkens zou wel eens
lang op haar gedicht moeten
wachten, wellicht in de orde
van:
'Pas als Willem Alexander is
Neêrlands nieuwe koning,
kennen we Joekes' rijm dat
eindigt met room en honing'.
Of zoiets.
„De dag dat het CDA niet
meer structureel zorg draagi
voor de zwakken, ben ik er
uit".
De Tweede Kamer vergader!
vandaag, Bevrijdingsda[
niet. Voor de kamer is hei
dus een 'nationale' feestdaf
Nu voor de rest van Neder
land nog. Deze week staa
niet veel bijzonders op de ka
meragenda. De uitkomst var
de langdurige ruzie tusser
Buitenlandse- en Binnen
landse Zaken over de
poorten komt aan snee. ft
kamer rondt de discussie
over de omschrijving in 4
Grondwet van de verdedi
ging van Nederland. Me;
name de oppositie verzet ziel
tegen een al te soepele om
schrijving, omdat da arme
de poort zou worden openge
zet voor Amerikanen, die
Woensdrecht op kruisraket
ten moeten passen. PSP e
PvdA willen verder in
vorm .van vragen aan de mi
nister van Buitenlandse Za
ken weten waarom bedrijver
die misschien hebben meege
daan aan het ontduiken var
boycotmaatregelen t
Zuid Afrika niet worden vei
volgd.
UTRECHT (ANP) - Zeven
ziekenhuizen kunnen vol
gende week al beginnen met
de behandeling van 70 aids-
patiënten met het aids-rem-
mende middel Retrovir
(AZT).
Daarnaast stelt de fabrikant,
het Britse bedrijf Wellcome,
voldoende van het nog schaarse
middel beschikbaar voor 30 pa
tiënten die worden betrokken
bij klinische proeven met AZT.
Dit is in Utrecht meegedeeld na
afloop van een bespreking met
aids-specialisten, ziekenhui
zen, Ziekenfondsraad en de
Gro
ROTTERDAM (ANP) - Ook I
volgens de Vervoersbond I
CNV is arbitrage nog del
enige mogelijkheid om hetl
conflict in de stukgoedsec-1
tor van de Rotterdamse ha-1
ven op te lossen.
De christelijke bond sluit zichj
aan bij commissaris van de ko-1
ningin in Flevoland, H. Lam-I
mers, die dit weekeinde eenl
dergelijke aanbeveling deed.
Lammers stapte vorige weekl
woensdag op als technisch 1
voorzitter van het stukgoed-
overleg nadat met de constate-1
ring dat overleg tussen partijen I
niets opgelevert.
In een reactie stelt de Ver-
voersbond CNV dat elke an
dere oplossing tot grote proble- I
nen zal leiden, ook eventuele]
gerechtelijke uitspraken. Vol-I
gens de bond kan geen van de I
sartijen het zich veroorloven
ïrbitrage af te wijzen.
'Gouverneur' Sjeng KremeiM, machtigste bond in de
van Limburg totterdamse haven, de Ver
roersbond FNV, beraadt zich
log op het voorstel van Lam-
ners.
EINDREDACTIE
PIETER EGGEN
Van onze verslaggever
VEGHEL - Ondanks dat
produceerd zullen de boeij
zuiveleoöperatie Campin
moeten betalen.
Campina verwacht dat de bi
1987, dat op 1 april is afgeslotf
perheffing moeten betalen. I
dat 35 miljoen gulden. Toch 1
van het vorige melkjaar 1,8 n
Hoe hoog de superheffing!
nog niet precies bekend. Da
dat de superheffing niet met
de hoeveelheid melk. Ook 1
speelt een rol. Hoe hoger hetl
perheffing.
Zoals het er nu naar uit.
Campina-boeren superheffij
te zijn 6358. De meesten van
procent teveel melk gelevercj
beperkt blijven tot gemidde»
het hardst aankomen bij del
cent teveel melk hebben geil
gen een rekening van gemidn
Door Frits Stommels
Het geschiedenisexamen
voor vwo, havo en mavo
stond gistermiddag in het
teken van de parlemen
taire enquête in ons land
en de ontspanning in de
Sovjet-Unie. Actueel dus.
Voordat men met geschiede
nis mocht gaan stoeien was
eerst scheikunde aan de orde.
Voor vwo was veel. Er zijn -
ook goede - leerlingen niet
met hun examenwerk gereed
gekomen. Er was nogal wat
rekenwerk te doen, maar de
vragen op zich waren niet
echt moeilijk. Het waren de
gebruikelijke vragen over de
gebruikelijke onderwerpen.
Er waren niet veel vragen
over elektrochemie, maar ze
waren wel gevarieerd.
Het geschiedenisexamen
voor vwo in de middaguren
betrof de onderwerpen: het
parlementaire stelsel in Ne
derland (het functioneren van
de Eerste en Tweede Kamer)
en de Sovjet-Unie in de pe
riode 1924-1964.
De eerste vragen gingen
over het bestaan(srecht) van
de Eerste Kamer. Deze was
immers bij de laatste Provin
ciale Staten-verkiezingen in
het nieuws in verband met
een 'dreigende' links meer
derheid. De overige opgaven
wat betreft Nederland behan-
delden de mogelijkheden van
de Tweede Kamer om invloed
en controle uit te oefenen:
recht van initiatief en recht
van enquête (bijvoorbeeld de
RSV-enquête).
Centraal bij het onderwerp
over de USSR stond de bui
tenlandse politiek. Via een
grote betoogvraag moesten de
kandidaten het Sovjet-beleid
van '24 tot '64 in perioden in
delen en deze van passende
gebeurtenissen voorzien. De
vage aanwijzingen maakten
deze opdracht vrij moeilijk.
Wel bleek dat de USSR min
stens even vaak op gebeurte
nissen in het Westen rea
geerde als dat ze er zelf ver
oorzaker van was.
AI met al een examen dat
goed te maken was en leuk in
haakte op actuele ontwikke
lingen, bijvoorbeeld de Glas
nost of binnenlandse ontspan
ning in de USSR.
Scheikunde voor havo was
een redelijk examen zonder
echt moeilijke onderdelen.
Jammer dat het kwantita
tieve aspect zo sterk over
heerst wordt door het kwali
tatieve. Verder was er een
goede verdeling van vragen
uit de koolstofchemie-anor-
ganische chemie. Binnen de
laatste was er een eveneens
goede spreiding in onderwer
pen.
Geschiedenis voor havo
was goed te maken. Ook min
der sterke leerlingen moeten
heel wat puntjes bij elkaar
hebben kunnen sprokkelen,
want er zaten heel wat een
voudige vragen tussen.
Actueel waren vragen over
de parlementaire enquête.
Daarin zaten enkele pittige
vragen die het nodige inzicht
vereisten. Het opstel over de
kabinetsformatie was heel
goed te maken. Prettig dat nu
ook op de havo eens wordt ge
vraagd naar een wat langer
betoog. Het lastigste deel be
trof vragen over de planeco
nomie.
Het examen op D-niveau was,
volgens de docente, redelijk
goed te doen. Bij de leerlingen
spraken sommigen van pittig,
anderen vonden het gemak
kelijk. Links en rechts zaten
wat strikvragen in de opga
ven verborgen, zoals de vraag
(22) over de verhouding van
de (relatieve) atoommassa
van molybdeen (Mo is 96) en
de (relatieve) atoommassa
van zwavel (S is 32). Het ant
woord is tegen de verwach
ting van velen één staat tot
één.
Bij de open vragen was een
vraag over Ien en haar flesjes
met keukenzout, zoutzuur en
suiker een vrij ingewikkelde.
Zij moest uitzoeken in welk
flesje welke vloeistof zat.
Moeite zullen velen ook gehad
hebben met vragen over
zuur-base-reacties.
In de middaguren had
mavo c/d, evenals havo en
vwo. geschiedenis. Het was
een prima examen dat goed
was te doen. Dat vonden zo
wel docent als leerlingen. Op
de school, waar we deze gege
vens haalden, hadden alle
leerlingen drie kwartier voor
het einde van het examen het
lokaal al verlaten. Het moei
lijkst werden de open vragen
gevonden. Het verschillen
tussen het c- en d-niveau was
niet groot.
Leao, lhno en lmo begonnen
de tweede examenweek met
handelskennis II. Het examen
voor leao en lhno was afwij
kend van dat van voorgaande
jaren. Toen waren er open
vragen over bedrijfscalculatie
en boekhouden. Nu ging het
om veertig meerkeuzevragen
met als 'toetje' vijf journaal-
posten.
Maar voor de leerlingen
was de hoeveelheid werk er
niet minder om. Het reken
machientje moest druk wor
den gehanteerd. Er waren
vragen over verzekeringen en
rendement. Zo was er een
vraag over de premie die moet
worden betaald voor een
nieuwe auto. Daarbij moet re
kening worden gehouden met
de bonus/malus-situat
Voor veel leerlingen zegt b
nus/malus nauwelijks i(
dus werd het gokken.
j POR toedoen van zijn presidel
Verder waren er vragt ijk n de nesten geraakt Reeds T
over gezinsconsumptie, ^verkiezingen stapelden de bei
schrijvingen, afbetalingen ^oorlogsverleden van Waldheiml
vreemd geld. De laatste «oorlog betrokken zijn geweest!
een gemene, omdat bi) b fensen uit Griekenland en Joel
verrekenen rekening nu fceien van de stapel documel
worden gehouden met het bde voormalige secretaris-generl
drag dat de bank eist va fcor handig in te spelen op del
verleende diensten. hij de affaire zelfs in zijn voordel
Bij enkele bankopgavf leim p™f6 ^volking za'
moesten de leerlingen rekf^,^ ^sovel^innin9 sc
ning houden met kortingt jönaa, ..n, mi^.an z!'n a®, A?,C
die apart geboekt dienden Wieden o verkeerd. Alt
worden. Niet gemakkelij Ken r 9®troost zjcl
Bnirth d00r.^e ontwikkelind
Dat bleek ook uit het feit di& ^'aP ten'e^ 1
driekwart van de leerlingi |L_ 9°e Staten en Canad
de examentijd helemaal v jg/. e Personen te zetter]
maakte en er het eerste ui
nog niemand was gaan lopei-CL, 7lrh H prakkizeert er ni|
e s e «gt zich door er op te wijzen
,1 - VVIJZLC7II m
•eggen als een schuldbekenl
't belang van mijn vaderland',
■He tekst van Waldheim. Dat c.
'nt onderzoek. Het merende!
■iter hun president. Zelfs hetl
■er de kop op. De kreet: 'De f
Timige Oostenrijkers weer gd
Oostenrijkse regering zit md
S'r grote internationale druk té
f'e van historici de beschuij
ferzoeken. Dat besluit lijkt
ue leerlingen itunueii iue»»n V\fq|riho!!!?r'''<S? r®9erin9 bU|
uit de mogelijkheden: Is djkord„ z'i? 9°edkel
een geval van a. differentii lLm: bePerkende maatrel
u ;„rr;1i„n*mrr"ss(e nu reeds haar gelool
Bij handelskennis II v(
lmo blonken de open vragj
niet uit door originaliteit.
de meerkeuzevragen wai
zowel theorie- als praktijl
vragen. Bij de eerste kategf
rie ging het bijvoorbeeld
een groentehandelaar
naast groente en fruit
bloemen wil gaan verko]
tie; b. integratie; c. parallel!
satie; d. specialisatie.
