DE ZEEDUK BU BORSSELE ALS NATUURLIJKE TRIBUNE
Wie beschermt ons tegen dokter kassa?
VHBRI
Subsidit
WELGEME]
1
DE STEM EXTRA MAANDAG 27 APRIL 1987
BORSSELE - De blokkades van de
tien toegangspoorten tot de Kern
centrale Borssele (KCB) komen
moeizaam tot stand.
Pechiney
Kampvuren
Lawaai
Wijziging
MEDISCHE
RUBRIEK
Guerilla
mÊÊmWÊ
The Village
NISSAN
Markhengst
BRUINISSE - Het rece
gen de visserij legt eei
bedrij f swerkzaamhede
houdingen en brengt or
VOLVO
T48
Actievoerders als attractie
Drie dagen actie voeren in de gemeente
Borsele. Bij de kerncentrale. Om één jaar
Tsjernobyl te herdenken. Een rustige eer
ste dag en nacht. Ongeveer 1000 mensen
zijn aanwezig. Dat aantal groeit de vol
gende dag tot 2000 actievoerders. Tot twee
uur zaterdagmiddag kan er gesproken
worden van een vreedzame demonstratie.
Maar vanaf dat moment is het mis. Een
niet toegestane blokkade bij 'buurman'
Pechiney is het keerpunt. De ME grijpt
in. De spanning daarna is voelbaar. In de
nachtelijke uren die volgen is het flink
raak. Een ware veldslag bij poort 12a.
Tussen de ME en een zich 'de autonomen'
noemende groep. De volgende dag is het
druk rond de kerncentrale. Actievoerders
op de weg en op de zeedijk, een natuur
lijke tribune, de bewoners uit de omge
ving. Wat ook nog opvalt: de professio
nele uitrusting van de actievoerders. Por
tofoons, radio, motoren. Demonstreren
doe je blijkbaar niet meer in je vrije tijd.
Door Romain van Damme
Het is laat geworden. Dat is de volgende
ochtend te merken. De actievoerders zijn
moeilijk uit bed te krijgen. Op de wegen
rond de kerncentrales is het rustig. Bij de
hoofdingang een paar politieagenten die
op de zeedijk genieten van het zonnetje.
Op de gebouwen voor de hoofdingang staat een
aantal video-camera's. Dat levert later in het
weekend een pittige discussie tussen politie
woordvoerder Ton Muller en de actievoerders
op. De actievoerders zijn bang dat de videoban
den bewaard worden Ton Muller zegt dat het
niet waar is.
De autonomen gaan naar poort 12a. Zwarte
bivakmutsen op, zwarte vlaggen in de hand.
Daar is de dreiging meteen voelbaar. Daar ook
concentreert zich de meeste politie. De autono
men hebben diverse keren aangekondigd niet
opzij te zullen gaan voor 'klappen' van de tegen
partij. Bij de andere poorten heerst een een heel
ander sfeertje. Relaxed, zittend op stro of mee
gebrachte dekens. Er wordt touwtje gespron
gen, een aantal vrouwen zit te breien. Er wordt
gezongen en muziek gemaakt. Spandoeken te
gen de hekken en prikkeldraad. Een paar vlie
gers in de lucht. Rond elf uur zijn de meeste
poorten geblokkeerd.
Iedereen lijkt tevreden. Toch is er via actieradio
'Fusie' te beluisteren dat er wat meer actie zou
mogen komen. Er zijn maar net genoeg mensen
om alle poorten geblokkeerd te houden. Het valt
wat tegen. Wellicht dat daarom opgeroepen
wordt tot het blokkeren van de toegangspoort
van het nabijgelegen aluminium-smeltbedrijf
Pechiney Nederland BV. „Pechiney heeft er
voor gezorgd dat de kerncentrale bij Borssele
gebouwd is", menen de actievoerders. „Pechiney
betrekt zeer goedkope stroom uit de kerncen
trale. De relatie is duidelijk".
Ongeveer tachtig actievoerders trekken naar
Pechiney en blokkeren daar de hoofdpoort. De
politie is in de buurt en probeert de blokkade
uiteen te halen. Dat mislukt. Als het personeel
dat naar binnen moet gehinderd wordt, grijpt
de ME in. De blokkade wordt uiteen geslagen.
Ongeveer 150 mensen zijn er dan bij de poort.
Andere actievoerders willen te hulp snellen,
maar worden tegengehouden door de ME. De
stenen vliegen door de lucht. Rond half vijf is
het weer rustig bij Pechiney. Eén politieman is
licht gewond geraakt. Bij de actievoerders zijn
er twee gewonden geteld.
Zaterdagavond. In het tentenkamp laat de
organisatie weten zeer tevreden te zijn. „Er zijn
ongeveer 2000 mensen nu. Deze actie is een
nieuwe impuls voor de anti-kernbeweging in
Nederland. Ja, we staan achter de spontane ac
tie tegen Pechiney. Met die actie is de relatie
tussen de twee bedrijven aangetoond". De actie
voerders protesteren verder tegen de aanwezig
heid van politie in burger op het tentenkamp.
„Dat is tegen de gemaakt afspraken".
Het wordt donker. Actievoerders slepen hout
aan. Ook bij poort 12a. „Voor het maken van
kampvuren", wordt er gezegd. „Als jullie je rus
tig houden, doen wij ook niets". Naar verluidt
zijn er rond acht uur in de avonduren een paar
actievoerders op het terrein van de KCB ge
weest. Ze zijn maar even 'binnen' geweest. Ar
restaties zijn er niet.
Net na middernacht begint het te rommelen.
Bij poort 12a worden gaten in het hex geknipt.
Actievoerders gaan het terrein op. Een mobiel
lokaal wordt in brand gestoken. Dat is voor de
dienstdoende algemene commandant aanlei
ding om in te grijpen. Inmiddels is de poort ge
sneuveld. De ME komt er aan. Een geweldda
dige botsing. Een ware veldslag van ruim drie
uur met veel gewonden. Pas tegen het krieken
van de dag trekken de actievoerders, in dit ge
val 'de autonomen', zich terug. In beide kampen
worden de wonden gelikt.
De veldslag in de nachtelijke uren veroor
zaakt de nodige opwinding in het tentenkamp.
Er wordt koortsachtig overlegd. De organisatie
is boos. Boos op de autonomen die zich niet aan
de gemaakte afspraken gehouden hebben. In de
grote tent volgt later een emotioneel debat.
'Doorgaan of stoppen?'. Het wordt doorgaan. De
autonomen laten weten spijt te hebben. Ze ge
ven toe dat het uit 'de klauwen gelopen is'. „Er is
nu besloten om 14 uur de blokkades te stoppen,
de manifestatie te houden en dan op te houden",
zegt Fred Gersteling van de organisatie. Dat
wekt enige verbazing. Dat was toch de afspraak
die vooraf gemaakt is met alle betrokken par
tijen? „Ja, dat klopt wel. Maar er gingen hier
Mediterend voor de hoofdpoort van de
PZEM-centrale in Borssele.
stemmen op om de blokkades ook na 14 uur door
te zetten. Dat hebben we afgeblazen".
In het dorp Borssele zelf is er weinig te merken
van de acties. Zoals gebruikelijk loopt de kerk
van de Gereformeerde Gemeente voor de dienst
van half tien, voorganger dominee Karens, vol.
Keurig geklede mensen, veel fleurige hoedjes en
fraaie zwarte pakken. Op de muren van de Her
vormde Kerk, een straat verder, is nog te zien
dat vijf jaar geleden Borssele ook al het mik
punt van acties was. De leuzen heeft men niet
goed van de kerkmuren gekregen. Een voorbij
ganger informeert naar de toestand bij de kern
centrale. „Nee, hier in het dorp hebben we wei
nig gemerkt van het geweld. Alleen hebben we
veel last gehad van die helicopter die constant
in de lucht was. Dat gaf me een lawaai".
Op naar Heinkenszand. Daar vindt het drie
hoeksoverleg plaats. De burgemeester van de
gemeente Borsele, de officier van justitie en de
districtscommandant. Om elf uur worden er en
kele gegevens verstrekt. „Het is er hard aan toe
gegaan", zegt politiewoordvoeder Ton Muller,
„de actievoerders hadden slag-en steekwapens
bij zich. Er waren heel wat lekke banden, want
bij poort 12a lag het vol met kraaiepoten. Ook
een ambulance reed lek. Bij de politie zin er ze
ven mensen met zware kneuzingen. In totaal
zijn er 29 gewonden aan de kant van de politie.
Er zijn drie pelotons ME in actie geweest. De
brand in de portocabine is volgens ons ontstaan
door een molotov-coktail".
Arrestaties zijn er niet verricht. „Het was te
donker. Je kon niet zien wie wat deed. Ja, op een
gegeven moment was het levensgevaarlijk. De
stenen vlogen overal. Het heeft niet voor niets
bijna drie uur geduurd. Jammer dat dit gebeurd
is. Wij hebben via de actieleiding geprobeerd de
groep, die zich inderdaad de autonomen noemt,
in het gareel te krijgen".
De demonstratie, met als beginpunt de noord
kant van het dorp Borssele, gaat toch door. „In
het driehoeksoverleg is besloten dat er een
Een oudere demonstrant geeft uiting aan
zijn weerzin van kernenergie.
- FOTO'S DE STEM OOR DE BOER
kleine wijziging in het beleid komt. We zullen,
ook de ME, zeer nadrukkelijk aanwezig zijn.
Wij zijn steeds onze afspraken nagekomen. Dat
moeten zij ook doen. Om 14 uur moeten de poor
ten vrij zijn".
Om tien minuten over twaalf medlt de politie
dat er ongeveer 200 demonstranten in het dorp
zijn. Op weg naar de KCB groeit de stoet aan.
Vlak voor de KCB zijn er ongeveer 1500 mensen.
Er is veel politie. Veel 'stillen' die zich in de stoet
mengen. Vooral op zoek naar de autonomen die
zich verspreid hebben. Er gaan geruchten dat ze
nieuwe acties voorbereiden. Aan de andere kant
van de KCB worden een aantal autonomen ge
signaleerd. „Ze hebben lange jassen aan. Ver
moedelijk zit daar het een en ander onder". Aan
de hoofdpoort blijft het rustig. De stoet trekt
langzaam verder.
Rond 14 uur wordt besloten de weg voor de
hoofdingang 'schoon te vegen'. „Maar doe het
rustig, de NOS is er ook". Er gebeurt niets. Al
leen bij poort 12a blijven enkele actievoerders
zitten. Ongeveer twintig man. De ME nadert en
concentreert zich op die poort. Een taxatiefout.
Want een kilometer verderop, in het tenten
kamp gaat het mis. Daar wordt de slotmanifes
tatie gehouden. De belangstelling is niet zo
groot. Plotseling laat de actieradio weten dat er
op de dijk bij Total een aantal 'stillen' zit. Dat is
voor een aantal actievoerders aanleiding hard
handig op te treden. De 'stillen' gillen om assis
tentie. Die is er snel. De ME hanteert de wapen
stok. Na een paar minuten is het rustig. Er is
een arrestant en een gewonde politie-agent.
De ME laat zich vervolgens een paar keer
zien. Ontmoedigingsacties. Het werkt. De auto
nomen die alweer in aantocht zijn met loden
pijpen en stokken, maken rechtsomkeer. De or
ganisatie verzoekt iedereen toch zeker om vijf
uur gezamenlijk weg te gaan. „Om arrestaties
te voorkomen. Er loopt politie in burger op het
kamp". Op dat moment zijn er al veel demon
stranten op weg naar huis. Bang voor nog meer
geweld hebben ze de KCB achter zich gelaten.
„Het had anders gemoeten", meent een van hen.
„Dit werkt averrechts".
Minister Brinkman gaat zijn
departement binnenkort
flink uitdunnen en vooral het
Staatstoezicht op de Volksge
zondheid zal een flinke veer
moeten laten. Vóór 1990 moet
een kwart van het personeel
inpakken en wegwezen. De
geneeskundig hoofdinspec
teur voor de volksgezond
heid, dr. W.J.Chr. van Ge
stel, kondigde prompt een
Medische Ramp aan: wat hy
giëne betreft is het nu al „een
grote troep in de Nederlandse
ziekenhuizen" en als de in
spectie van anderhalve man
en een paardekop terugge
bracht wordt tot alleen maar
de paardekop, zal dat alleen
maar erger worden.
Dit alles is geen nieuws, de
bezuinigingen niet en ook
niet de reactie van Van Ge
stel. Dokters zijn snel ge
neigd om een ramp aan te
kondigen als ze hun zin niet
krijgen. Toen, om maar een
voorbeeld te noemen, de
hartchirurgen minder opera
tiemateriaal kregen dan ze
nodig vonden, rekenden ze
het huiverende publiek voor
dat dit 200 doden per jaar zou
kosten. Maar dat bijna licht
schuwe ambtenaren uit de
school klappen is wel nieuws.
In een interview in Trouw
maken Van Gestel en enkele
anonieme inspecteurs van
hun hart geen moordkuil.
Een tuiltje bloemlezing.
Op dit moment houden 30
inspecteurs zich daadwerke
lijk bezig met het controleren
van de hygiënische toestan
den in ziekenhuizen. Dat
aantal zal tot de helft worden
teruggebracht. Nu al komt
men aan effectieve controle
nauwelijks toe. Onlangs on
derzocht een ploegje inspec
teurs veertig ziekenhuizen.
„In geen enkel ziekenhuis
was alles in orde", aldus Van
Gestel, „maar we zijn er ook
tegen gekomen waar hele
maal niets in orde was. Steri
lisatie-apparaten die niet bo
ven de 35 graden komen en
dus een ideale kweek voor
bacteriën zijn". Wegwerp-
spuiten worden opnieuw ge
steriliseerd en telkens als
nieuw door de verzekering
vergoed. Met tweedehands
pacemakers en hartkleppen
idem dito, die worden nogal
eens als nieuw ingebracht
voor een 'nieuw' prijsje.
Goede mensen in de dienst
kunnen niet meer tegen de
wanhopige toestanden op en
maken dat ze wegkomen.
„Het gevolg is dat de klojo's
blijven zitten", zegt een ano
nieme topman. Van Gestel
weer: „De kans om in een
Nederlands ziekenhuis een
infectie op te lopen is drie
keer zo hoog als in Amerika".
Nu zijn infecties in zieken
huizen nooit helemaal te
voorkomen. Tot diep in de
vorige eeuw stierven heel
veel mensen na een operatie.
De operatie was dan wel ge
lukt, maar de patiënt stierf
toch en niemand wist precies
waarom. Ongeveer honderd
jaar geleden losten medische
helden als Semmelweis, Lis
ter, Koch en Pasteur het
raadsel op. Die kleine ge
heimzinnige beestjes, die An-
toni van Leeuwenhoek al 200
jaar daarvoor met zijn mi-
croscoopje had gezien, die
beestjes nu veroorzaakten al
die dodelijke infecties. Vanaf
toen ging men 'aseptisch'
werken. Handen wassen,
handschoenen aan, maskers
voor, steriele kleding, steriele
instrumenten, enfin, elke
liefhebber van doktersseries
kan het procédé zo navertel
len.
Deze asepsis, een medische
triomf overigens, is een ein
deloze strijd die door dokters
nooit beslissend zal worden
gewonnen. Miljarden bacte
riën, schimmels en virussen
omringen en belagen ons, zo
dat de dokter nooit helemaal
zeker weet of hij helemaal
steriel werkt. Zeker niet in
een ziekenhuis, want dat is
wat infecties betreft een ta
melijk ongunstige omgeving.
Om een hele hoop redenen. In
het ziekenhuis liggen om te
beginnen vooral kasplantjes,
want als je gezond bent heb
je daar niets te zoeken. Bo
vendien huizen daar de taai
ste microbeesten, want de
tammere varianten hebben
het daar allang moeten af
leggen tegen een andere
triomf van de medische we
tenschap, de antibiotica.
Vanuit onverwachte hoeken
- waterleidingen, wasbak
ken, allerlei vochtige plaat
sen in het ziekenhuis, be
smette patiënten - voeren de
microbeesten een niet afla
tende guerilla. Die oorlog
wordt elk jaar heviger, om
dat men steeds dieper het li
chaam binnendringt, steeds
vaker in elke lichaamsope
ning een buisje schuift en als
er geen gaatje is, men opera
tief wel een gaatje maakt.
Zeker weten doet men niet,
maar men vermoedt dat 5 tot
15 op elke 100 patiënten onbe
doeld een ziekenhuisinfectie
oploopt. Natuurlijk proberen
de ziekenhuizen dat percen
tage zo laag mogelijk te hou
den, waarbij ze een keer in de
twee, drie jaar door de in
spectie op de vingers worden
gekeken. Maar dat kan ver
anderen. Van Gestel is - net
als prof. J.C. van Es en de
Utrechtse GG en GD direc
teur M. Vos - bang dat het
peperdure handhaven van de
ft>°
j§£
sH1'
En als er geen gaatje is, maakt men operatief wel een
gaatje.
kwaliteit van de gezond
heidszorg het zal afleggen te
gen de toenemende concur
rentie en commercialisering
in de gezondheidszorg. Juist
dan is meer tozicht van de
overheid nodig, maar wat ge
beurt? Het toezicht dat toch
al niet verder kwam dan „in
cidentele brandjes blussen",
wordt juist nog meer be
perkt.
Met enige kwade wil kun je
ook het volgende scenario be
denken. Vroeg of laat (en
volgens mij eerder vroeg dan
laat) komt er een tweedeling
tussen patiënten die hun
ziektekosten wél en hun
ziektekosten niet (volledig)
kunnen betalen. De eerste
groep zal in eerste klas zie
kenhuizen behandeld worden
door eerste klas specialisten,
de minder vermogende pa
tiënten zullen zich moeten
behelpen met tweederangs
ziekenhuizen bemand met
tweederangs specialisten.
Door geldgebrek zullen de
laatste instellingen niet of
met moeite hun kwaliteit op
peil kunnen houden. Als dat
gebeurt, en volgens mij ge
beurt dit onherroepelijk, dan
zal er geen effectieve en on
afhankelijke inspectie zijn
om de allerergste misstanden
te signaleren.
Iedere grote en levende
stad is voortdurend in een
gevecht met zichzelf ge
wikkeld. Neem New York.
Dat staat nu bijna vol
met patserige wol
kenkrabbers. De
straten beginnen er
steeds meer op
spelonken te lijken
waar het altijd
tocht en waar de zon
nooit schijnt. Alles
te groot, te hoog, té
druk.
Dus heeft New York, in het
voortdurend gevecht zichzelf
overeind te houden en een nog
enigszins menselijke gezicht te
bewaren, een aantal alternatie
ven bedacht. Ergens tussen het
financiële district op de zuide
lijke punt en Rockefeller Center
in het hart van het eiland Man
hattan, ligt Greenwich Village.
De New Yorkers noemen het
gewoon 'The Village'. Er zijn
kroegen, kleine theatertjes, win
keltjes, veel terrassen, eethuizen,
jazzclubs en bordelen. Er wonen
kunstenaars en bohémiens. En
alsof dat al niet erg genoeg is,
wonen er ook nog veel homofie
len. The Village is zelfs het toe
vluchtsoord, om niet te zeggen
het paradijs, van de homofiele
medemens.
Het wekt dan ook geen verba
zing dat The Village het voor
werp van achterklap, vooroor
deel en verdachtmaking is. Toen
enkele jaren geleden die even
verschrikkelijk als veelbespro
ken aids-epidemie toesloeg,
kwamen dan ook meteen de ver
halen los. Er heerste angst in
The Village, werd gezegd. De
mensen trokken er massaal weg.
Duizenden homofielen droegen
het alles vernietigende virus met
zich mee. Er vielen honderden
doden. Een fatsoenlijk mens
vermeed daarom Bleeker Street
en Washington Square. Kortom,
dit oord van plezier en verderf
was tot de ondergang gedoemd.
De mensen vermeden het als de
pest. Werd gezegd. Werd ge
schreven.
Dus besloten we nog één keer
naar The Village te gaan. Want
we waren er in betere tijden ver
schillende keren geweest en we
hadden het er naar de zin gehad.
Een waardig afscheid was dus
op z'n plaats.
Die morgen zaten we dan ook
al om tien uur aan het ontbijt in
een eethuis op de hoek van Wa-
verly Street. De dienster was
zeer goedgemutst. Dat waren de
andere mensen trouwens ook.
Ze groetten elkaar, kusten elk
aar en bestelden koffie, sinaas
appelsap en warme broodjes.
Buiten kwam het leven op gang.
In Bleeker Street was het al
druk. Een uur later zaten we op
het terras van Café Lucca. Bui-
ten genoot een jongeman vaj
zijn tweedehands Saab Turbo
Twee zwervers sliepen op
pleintje temidden van moeders
die hun kroost blootstelden aan
de lentezon. Het was een en a|
bloemetjesjurken, minirokten
zonnebrillen en kinderwagens
Naarmate de dag vorderde
werd het steeds dnikker. Die
avond zat Sweet Basil - een be-
kend jazzcafé - bomvol. We
dronken een Frans wijntje in de
achtertuin van een restaurant
Sommige jongens stapten hand
in hand voort. Sommige meisjes
deden hetzelfde. Homofiele
mannen waren in drukke ge
sprekken gewikkeld. Er uerj
veel gelachen. Hier en daar werd
zelfs gezongen. Maar angst? Pj.
niek? Er was geen sprake van.
Jo Wijnen
Het kan natuurlijk zijn dat
die verschrikkelijke ziekte an|
en ellende heeft veroorzaakt
The Village. Maar mensen zijn
eigenaardige wezens. Ze zijn ij
staat aan angst te wennen. Zt
hebben de eigenaardige neigi
om, na van de eerste schrik
zijn bekomen, gewoon verder te
gaan. Soms neemt het
zelfs toe naarmate het
moeilijker wordt. De bezoekers,
de kroeglopers, de theaterfreaks,
de gays, de drinkebroers, de bo
hémiens, de lanterfanters en de
smulpapen hebben Greenwich
Village nog niet in de
ten, spijts al die opgeblazen be
richten. Misschien verkiezen a
The Village nog altijd boven de
eindeloze buitenwijken van de
stad, boven de spectaculaire ver
schrikkingen van staalbeton die
hoog oprijzen boven Manhat
tan. Ze willen zich niet overge
ven aan de verveling en
geld.
Greenwich Village neemt
zichzelf daarom zoals het is. Het
kijkt de waarheid - hoe afschu
welijk die misschien ook is
recht in de ogen en lacht er om,
of huilt er om, al naar
omstandigheden.
Deze Losse Flodder is geheel
gewijd aan deze Losse Flod
der; meer in het biezonder
aan het kopje van deze Losse
Flodder en nog een ietske
meer in het biezonder, aan
het schuinstaand vakje in de
rechter bovenhoek van het
kopje. In dat vakje dwarre
len wat letters rond van di
verse typografische pluima
ges - in wilde chaos 'wie tolle
Katzen um den Schwang'.
Dat doen ze daar al jaren
maar het was pas vorige
week dat ik mij de vraag
stelde: 'Van welk woord zijn
dat eigenlijk de letters?' Met
mijn ervaring als anagram-
mascopist viel het niet moei
lijk het antwoord te vinden.
Het zijn de letters van het
woord 'markhengst'. Blij was
ik niet met die ontdekking.
He woord doet onaangenaam
aan. Waarom precies weet ik
niet, maar ik voel me er defi
nitief door betast. Heeft De
Stem mij al die jaren gezien
als een markhengst en dat
schimpwoord besmuikt
grijnzend weggemoffeld in
die vliegende letterbrij in dat
vakje in dat kopje van mijn
wekelijkse bijdrage? Wat is
eigenlijk een markhengst? Is
dat een gangbaar Nederlands
woord? Nee, zegt Van Dale
en vermeldt het daarom ook
niet. Het staat ook niet in het
24-delig Groot Woordenboek
van de Nederlandsche Taal.
Waarom voel ik me dan toch
op de uitlaat getrapt? Het
woord hengst heeft niets de-
nigrerends en de mark is ge
woon de rivier De-Mark uit
het loflied op Breda dat ik in
mijn jeugd ooit heb gecom
poneerd:
Waar de Mark, waarin de
Belgen sassen
ineenvloeit met De Aa,
daar piepers- kruis- en kla
verjassen
de Burgers van Breda.
Ter voorkoming van buren
ruzie - ruzie met de zuider
buren, bedoel ik - vermeld ik
hier even bij dat 'sassen'
Zuidnederlands is voor:
schutten, sluizen. De rivier
de Mark stroomt niet alleen
door Breda maar ook door
mijn jeugdherinnering.
When to the sessions of sweet
silent thought I summon up
remembrances of things past
(tot zover Shakespeare) dan
zie ik me als kleine jongen
allerlei dingen doen met de
Mark. Dingen erin gooien,
dingen eruit vissen, rpaar
nooit paarden. Hengsten heb
ik nooit gezien in de Mark.
Het samengaan van paard en
water is mij niet onbekend.
Ik ken het zeepaard en het
Nijlpaard, maar niet het
Markpaard, laat staan de
hengst. Waarom dan toch
voel ik de humor van de
Stemredactie aan als kwalijk
en kwetsend? Zou het de as
sociatie zijn van Markhengst
met Klaphengst. Die draaft
wel door Van Dale. Bespaar
u de gang naar de boeken
kast, lezer, ik schrijf het wel
even voor u over uit het
woordenboek: Klaphengst
oftewel Klophengst: Hengst
die men door het verbrijzelen
van de teelballen met een
houten hamer ongschikt
heeft gemaakt tot voortte
ling. Dat was een eeuw gele
den een karweitje voor Lub
bers, zoals ze toen heetten: de
rondtrekkende vaklieden
wier handwerk dit was op de
boerenhoeven die ze aande
den. Het woord klaphengst
was ook te gebruiken als
scheldwoord. Als variant op
het Hoognederlands invec-
tum 'boerenlul' kent het Bar
goens ook de scheldterm
'boerenkarreklaphengst'. De
Markhengst echter ontbeekt
ook in Het Bargoens Woor
denboek. Toch blijf ik die
linkshandige humor van de
Stemredactie aanvoelen als
kwalijk en kwetsend. Indien
u, lezer, een hogere dunk
hebt van dit dagblad, doe mij
dan een plezier en bewijs dat
ik me vergis, dat ik De Stem
ten volrechte verdenk. Laat
weten, s.v.p., dat het niet een
versnipperde softenon pe-
gassos is die daar rondflad
dert in het kopje maar een
veel aardiger beest, ding,
mens, dier en wel
(invullen op stippellijn wat u
er uit leest). Met dank voor
uw soelaas, minzaam aanbe
velend.
JOHN O'MILL
Van onze verslaggever
MIDDELBURG - GS vai
Zeeland hebben de ministe
van Landbouw en Visseri
tien projecten in het kade:
van de openlucht-recreatie
voorgedragen voor subsidie
Bij deze projecten is ook eer
aantal Zeeuwsvlaamse ini
tiatieven.
De bewuste projecten zijn de
Behi
Afgezet tegen de mate wae
teit in ons land wordt best
vlijtige en hardwerkende
visserij op deze manier jusi
dat zo?".
Zevibel-voorzitter J. van der
Bos, wond er zaterdagmorger
in Bruinisse - waar de voor
jaarsvergadering van zijn or
ganisatie plaatsvond - geer
doekjes om. „Is het wel ver
standig om in de overgangstijd
naar nieuwe overheidsmaatre
gelen, waaraan het bedrijfsle
ven meewerkt, zo'n straf op
sporingsbeleid te volgen?"
vroeg hij zich af.
Het hele justitie-optreden is
gebaseerd op naleving van de
zogenaamde quoteringsrege
lingen. Brussel en Den Haag
bepalen hoeveel vis van welke
soort gevangen mag worden.
Op overtredingen staan forse
boetes. Zoals bekend wordt dc
quotering door de visserijwe
reld zelf gelaakt. „Volgens de
visserman zijn de overbevis-
sing en de op grond daarvan
door biologen uitgebrachte ad
viezen dikwijls bezijden de
werkelijkheid", aldus Van de
Bos. Vanuit de zaal werd hij
bijgevallen. „Er zit zoveel vis
dat er gemakkelijk een dubbel
quotum toegestaan zou kunnen
worden."
Volgens Van den Bos ontbreek
dus de feitelijke basis voor di
verse maatregelen die door he
rechtsgevoel van de vissers al:
kwetsend worden ervaren er
waarmee bij het vervolgings
beleid meer rekening dient te
worden gehouden.
De invoering van beperkinj
van het motorvermogen var
Nederlandse vissersscheper
heeft volgens Zevibel geleid toi
een diep ingrijpen in de be
drij fsvr ij heid van de onderne
mers. Gehekeld wordt de mo
gelijkheid dat de minister, als
de Visserijwet in die zin gewij
zigd wordt, kan ingrijpen bij
het beperken van de vangstca
paciteit. „Een te ver doorge
voerde delegatie van wetge
ving aldus Van den Bos, die
in dit verband wees op de mo-
tie-Eversdijk die wil bepalen
dat de minister voor hij een
dergelijke maatregel neemt
eerst de Tweede Kamer dient
te raadplegen. „Een verande
ring ten goede".
Bewogen tijden, zo noemde de
Zevibel-voorman de periode
waar de visserij nu doorheen
gaat. De visserij floreert als
nooit voorheen en toch is er
sprake van een wankelbare
toekomst, mede door de quote-
rings-perikelen. Niettemin
blijft Zevibel bij het afwijzen
van een nationale veilplicht.
Van den Bos onderstreepte nog
eens de conclusie van Zevibel-
secretaris Piet de Baare. Die
stelde in zijn jaarverslag dat de
Nederlandse visserij noodge
dwongen wordt afgebroken
terwijl elders in de EG de vis
serij met geestdrift wordt op
gebouwd. „De Nederlandse vis-
(ADVERTENTIE)
Aan 'n volvo
hoefje doorgaans
niet veel te doen.
Maar wat we doen,
doen we goed of beter.
cappendijk
auto's
terneuzen
Mr. F.J. Haarmanweo 49 Tel. 01150-97455
