SOGERE EISEN AAN ISOLATIE VAN WONINGEN
INNEN
IKKEN
"idéndënSn
k George Z
Fr» "i"ra
oponseiee
PLAATSELIJK NIEUWS
PRIL
g WERK Onderscheiding P. Rombaut
Alles over viooltj es
jongerenkoor Secretaris kan niet missen
20 DAGREIZEN
pESTEM VAN ZEELAND 2 WOENSDAG 22 APRIL 1987
HULST - Mensen die in de
«emeente Hulst willen bou-
0i, worden voortaan ge
affronteerd met hogere
n voor de warmte-isola-
je van wanden en daken
fan woningen.
Betutteld
13, HULST
ssingen. Want
JD helpt, zoveel
jelaten, waar
kningen échtte
jr iedere
inkzij het
lionale
ïlingen enzo'n
|rs rondom onze
lAND
er
Afscheiding
Hulst geelt
benefietconcert
m:s
Minister Nijpels geeft start fietsdag
Win één van de
naar Düsseldorf met CITOTOURS
op de
MEIKIRMIS-FEESTMARKT
te KOEWACHT
op zondag 3 mei 1987
Lezingen Terneuzen
Kloosterzande
Clinge
St.-Jansteen
Hulst
Nieuw-Namen
Hengstdijk
Graauw
Walsoorden
Ossenisse
Kieldrecht
Roodpaars
Sterk
Honds viooltje
Koerier.
A12i
T22
Bouwen in Hulst moet beter
j,n onze verslaggever
poor die eisen op te krikken ho-
pen burgemeester en wethouders
e energiebesparing te bevorde-
ten.
De nieuwe bepalingen maken deel uit
van een nogal ingrijpende wijziging
van de gemeentelijke bouwverorde
ning. Daarin is ook een standaard-
maat opgenomen waaraan de voor
deur van woningen en woongebouwen
moet voldoen. Dit ten behoeve van de
toegankelijkheid voor rolstoelgebrui
kers.
Aan de andere kant worden mensen
met bouwplannen voortaan minder
betutteld via een veelvoud aan re
geltjes. Uit de gemeentelijke bouw
verordening worden flink wat voor-
)0VB Amersfoort
|Tel.: 033-63 52 14
qiro 625 000 Past00r Claessens speldt Piet Rombout de versierse-
len op.
Van onze verslaggever
SINT-JANSTEEN - Piet Rombaut (73) uit Sint-Jan-
steen heeft de pauselijke onderscheiding Pro Eccle
sia et Pontifice gekregen.
Het ereteken werd hem tweede Paasdag tijdens de eucha-
r- i- t ristieviering opgespeld door pastoor G. Claessens.
pp®' Aci Jl Die eucharistieviering stond in het teken van het zestig-
jarig jubileum van Rombaut als lid van het Sint Grego-
riuskoor van Sint-Jansteen. Meteen ook de reden waarom
hem deze hoge onderscheiding ten deel viel. Na de jubi-
leummis, waarin het Sint Gregoriuskoor uiteraard de Gre
goriaanse gezangen verzorgde, volgde er een drukbezochte
receptie in het gemeenschapscentrum De Warande.
schriften geschrapt. Veel bepalingen
die burgemeester en wethouders de
mogelijkheid geven om nadere eisen
te stellen zijn in de herziene verorde
ning weggelaten, evenals een tiental
andere regels.
Ook hoeven toekomstige bouwers
minder vaak bij B en W aan te klop
pen voor vrijstelling van verschil
lende regeltjes. Waar bouweisen in
bepaalde omstandigheden niet van
toepassing zijn, wordt voortaan een
voudig via bepalingen in de bouwver
ordening vastgelegd. Praktische ver
eenvoudigingen in de verschillende
verordeningsartikelen bieden de aspi
rant-bouwers voortaan een grotere
vrijheid bij de inrichting en indeling
van woningen.
In de gewijzigde bouwverordening is
voorts het aantal activiteiten waar
voor geen bouwvergunning nodig is
uitgebreid. Zo kan iedereen die een
erf- of terreinafscheiding wil neerzet
ten nu zijn gang gaan, als het bouwsel
niet hoger is dan twee meter. Dat
geldt niet voor afrasteringen vóór de
voorgevelrooilijn of langs de openbare
weg. Die mogen niet hoger zijn dan
één meter.
Verder is er geen vergunning meer
nodig voor het oprichten van antennes
die vanaf de voet gemeten geen gro
tere hoogte hebben dan vijf meter.
Tenslotte kunnen voortaan bouwsels
als kippen- of hondenhokken zonder
vergunning worden neergezet. Ten
minste, als de oppervlakte niet groter
is dan veertien vierkante meter en de
optrekjes niet hoger zijn dan 2,5 me
ter.
De wijzigingen in de gemeentelijke
bouwverordening komen volgende
vergadering aan de orde in de ge
meenteraad.
ook de Snapper tuinfrees
is tijdelijk goedkoper
Tevens extra voordelig:
CF machine EL 48 H.
48 cm snijbreedte, 1300
Watt vermogen, met
achtervanger slechts
639,-
Snapper 49 cm maaier
met Hi-Vac vangsysteom,
nu slechts
r geopend
1195,-
n vakje benutten,
ertentie wordt in een
met het belangrijkste
ndig.
jnnummer in de
i gemakkelijk en snel.
ZIJKANT HET BEDRAG
n. Voor toezending van
it u f 3,50 extra te
ing kunt u een groene
e girokaart (dus géén
insturen,
ntvangt u een
rij u echter f 4,—
ning moeten brengen.
n Dagblad De Stem,
a.
s., of inleveren op onze
la
Prijs incl. 6% BTW
f 5.88
f 7.84
f 9.80
f 11.77
f13.73
f 15.69
<0
BERGEN OP ZOOM - Minister Ed Nijpels komt zaterdag 9
mei naar Bergen op Zoom om daar het startsein te geven
voorde 14e Landelijke Fietsdag.
Dit jaar zal naar verwachting een record aantal fietsers aan de
Setsdag deelnemen. Er zijn in het hele land 191 vertrekpunten,
waar vanaf 's morgens negen uur vertrokken kan worden voor
«n tocht van dertig of veertig kilometer.
(ADVERTENTIE)
Van onze correspondente
HULST/MOERKERKE -
Het Jongerenkoor uit Hulst,
dat sinds enkele maanden
werkt onder de leiding van
Johannes Kollaard uit Wa
terlandkerkje, treedt steeds
vaker op en slaat nu ook de
vleugels uit buiten de
landsgrens.
Zaterdag 25 april verzorgt de
muzikale groep (koor en com
bo) een eredienst in de kerk
van St. Rita in Moerkerke-
Damme.
Deze parochie speelde het
klaar om in vier jaar tijd met
vrijwilligers een noodkerk om
te bouwen. De pastoor ontpopte
zich als een meester op het ge
bied van houtbewerking en an
deren hielpen hem om het ge
bouw geschikt te maken.
Wat nog ontbreekt is een pij
porgel, en het Jongerenkoor uit
Hulst wil nu een steentje bij
dragen door het geven van een
benefietconcert. De Vlamingen
zijn op zoek naar sponsors die
op kort termijn de kerk een ge
schikt instrument bezorgen.
Het Hulster koor zingt tijdens
de dienst die om 19.00 begint
enkele vierstemmige eigen
composities en arrangementen
van de bekende songs 'We shall
overcome' en 'The happy side
of life'.
Voordat men naar Moer-
kerke afreist brengt de groep
een bezoek aan Brugge, waar
getracht zal worden de eerste
franken voor het orgelfonds bij
elkaar te krijgen.
Het Jongerenkoor verzorgt
binnenkort weer enkele optre
dens in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Naast de regelmatige diensten
in Hulst zijn de muzikanten
ook te beluisteren in mei in
Graauw en op Pinksterzater
dag in Philippine.
Van onze verslaggever
TERNEUZEN - In het ka
der van de actie 'Hoe kan ik
inbraak in mijn woning
voorkomen' heeft de Ter-
neuzense gemeentepolitie
een aantal lezingen belegd
in de diverse kernen van de
gemeente Terneuzen. De
bijeenkomsten beginnen
steeds om 19.30 uur.
Het programma ziet er als
volgt uit:
23 april: Biervliet, Het Tref
punt; 27 april: Zaamslag, De
Poort; 28 april: Hoek, gebouw
Hoekse Rakkers; 7 mei: Sluis
kil: De Ark. (De datum in
Sluiskil wijkt af van eerdere
mededelingen).
Gemeentesecretaris De Schepper heeft de bal zo gespeeld dat deze slag niet meer te missen
is. - FOTO W1M KOOYMAN
Van onze correspondent
HENGSTDIJK - Op eerste Paasdag stelde
gemeentesecretaris Ben de Schepper van
Hontenisse met een tik tegen het balletje de
nieuwe midgetgolfbaan op het recreatie
centrum De Vogel te Hengstdijk in gebruik.
De gemeentesecretaris was daarvoor uitgeno
digd, omdat hij indertijd een van de mede-op
richters was van de De Vogel.
Voordat De Schepper zijn golftechniek de
monstreerde, was door parachutisten van het
Paracentrum Midden-Zeeland een symbolische
sleutel uit het luchtruim naar beneden gebracht.
Die sleutel maakte de toegang tot de nieuwe
midgetgolfbaan vrij.
De bedoeling van de familie Van de Bosch,
eigenaar van het recreatiecentrum, om meteen
ook de twee tennisbanen open te stellen, ging
niet door. Dit vanwege het mindere weer van de
afgelopen weken, waardoor de afwerklagen nog
niet konden worden aangebracht. De bedoeling
is dat dit wel deze week gaat gebeuren.
Voordat de parachutisten boven Hengstdijk
gedropt werden, waren tientallen kinderen van
de camping, maar ook uit Hengstdijk en Vogel
waarde, druk in de weer geweest in een eier-
zoekwedstrijd.
EUROPACUP - Als service
aan de voetballiefhebbers
wordt in café De Kastanje te
Kloosterzande vanavond een
groot videoscherm opgesteld.
Belangstellenden kunnen de
wedstrijd tussen Ajax en Za-
ragoza volgen op een scherm
van 3 bij 2,5 meter.
BINGO - In gemeenschaps
huis Malpertuus hield de Al
gemene Nederlandse Bond
voor Ouderen een bingomid
dag, waaraan zestig ouderen
deelnamen. Uitslag: 1. me
vrouw De Puysseleyr, 2. G. de
Vet, 3. mevrouw De Wit, 4.
mevrouw Van Gijsel, allen
Clinge; 5. G. Smet, St.-Jan-
steen.
KAARTING - In gemeen
schapshuis Malpertuus werd
een kaarting voor ouderen en
gehandicapten gehouden. Er
namen 45 personen aan deel.
Uitslag: 1. mevrouw Van
Vooren, 2. J. Reyns, 3. J. Go-
vaert, 4. L. de Vos, 5. F. Smet.
Stand kampioenschap: 1. J.
van den Hende, 2. L. de Vos, 3.
J. Govaert.
BILJARTEN - De oudere bil
jarters van St.-Jansteen heb
ben in het nederlaagtoernooi
van de Clingse ouderen de
grootste nederlaag aan Clinge
toegebracht. Zij versloegen de
Clingse ouderen met 769 ca
ramboles tegen 515. Door deze
grote overwinning komt St.-
Jansteen in het bezit van de
beker, die 7 mei met een offi
cieel tintje wordt uitgereikt.
Donderdag 30 april gaan de
Clingse ouderen een wed
strijd spelen in De Vla
schaard te Koewacht.
NATUURWANDELING
Natuurbeschermingsvereni
ging De Steltkluut houdt zon
dag 26 april een natuurwan
deling in de WMZ-bossen te
Clinge. De excursie staat on
der leiding van E. Boogaert.
Verzamlen bij Interjute. De
excursie duurt van 07.00 tot
09.00 uur.
JAARVERGADERING - De
rk Bond voor Ouderen houdt
28 april, aanvang 13.30 uur, de
jaarvergadering in De Wa
rande. Geestelijk adviseur
pastoor Van Leemput draagt
een mis op voor de levende en
overleden leden. Het oude-
renkoor verzorgt de gezangen
onder leiding van de heer Ke
telaar. Na de pauze begint de
vergadering.
Na de behandeling van de
jaarstukken wordt een be
stuursverkiezing gehouden.
Mevrouw Taalman-de Smet
en de heer De Smet zijn pe
riodiek aftredend en herkies
baar. Verder hoopt het be
stuur dat nog drie kandidaten
zich willen aanmelden voor
bestuursfuncties.
PRIJSKAARTING - Aan de
prijskaarting in café De
Kroon deden 50 kaarters mee.
Uitslag: 1. F. Piessens, Clinge,
2. W. Boone, Hulst, 3. J. Leer-
aert, Hulst, 4. E. Markeris,
Axel, 5. mevr. Blommaert,
Clinge.
KAARTCLUB - Kaartclub
Harten Aas speelde de laatste
competitiewedstrijd. Er de
den 29 kaarters mee. Uitslag:
1. mevrouw Buyze, 2. C. van
de Ha, 3. M. van Kerkhoven, 4.
mevrouw Roelands, 5. P. van
Kerkhoven. Dat levert de vol
gende eindstand op: 1. A. Roe
lands, 2. mevrouw Buyze, 3. R.
van de Branden, 4. J. de Bur
ger. Vrijdag 24 april is er ter
afsluiting van het seizoen nog
een feestavond in de Prince of
Wales Pub.
KAARTING - In zaal W.
Blommaert werd een kaar
ting gehouden waaraan 22
personen deelnamen. Uitslag:
1. A. de Nijs, Hulst; 2. F. Pies
sens, Clinge; 3. R. Linthout,
Axel; 4. J. van de Ende, Hulst;
5. mevrouw Van de Velde,
Kloosterzande.
BILJARTEN - In zaal De
Smickel werd een biljartwed
strijd gehouden waaraan 30
personen deelnamen. Uitslag:
1. A. Picavet, 2. R. Claerhout,
3. M. Roels, 4. W. Mortier, 5. F.
Douwen, allen Hulst.
KAARTING - In zaal De
Lieve werd een kaarting ge
houden waaraan 61 personen
deelnamen. Uitslag: 1. E. van
Overmeren, 2. A. de Clerk,
beiden Hulst; 3. L. Smet, Clin
ge; 4. E. van de Branden, 5. J.
de Cock, beiden Hulst. Kam
pioen heren: A. Esseling,
Hulst; kampioen dames: me
vrouw Boone, Hulst.
KAARTING - De Verenigde
Kaarters hield een wedstrijd
in zaal Du Commerce. Uit
slag: 1. A. Verhulst-I. de
Winckel, 2. A. de Maeyer-J.
de Loos, 3. A. Smet-K. van
Waterschoot.
BINGO - In zaal R. Thillman
werd een bingo gehouden
waaraan zestig personen
deelnamen. Uitslag: 1. me
vrouw Everaert, 2. J. van de
Ven, beiden Hulst; 3. M. War
rens, 4. J. Prenen, 5. D. van de
Velde, allen Kieldrecht.
KAARTING - In zaal 't Ja
gershuis werd een kaarting
gehouden waaraan 52 perso
nen deelnamen. Uitslag: 1. P.
de Waal, 2. C. de Kort, beiden
Hengstdijk; 3. J. Dominicus,
Hulst; 4. Th. van Cauteren, 5.
mevrouw Lucasse, beiden
Kloosterzande.
KAARTING - De Bond voor
Ouderen hield in het gemeen
schapshuis een kaarting
waaraan 32 personen deelna
men. Uitslag: 1. D. Riemens,
Terneuzen; 2. J. Strobbe,
Hulst; 3. mevrouw Reyers,
Terneuzen; 4. R. Steel, Hulst;
5. mevrouw De Caluwé-Bak-
ker, Graauw. De volgende
kaarting is een gratis prijs
kaarting voor allen die aan de
competitie hebben meege
daan en wordt gehouden 23
april. Dan wordt ook de beker
uitgereikt van de competitie-
kaartingen.
GAAIBOLLING - In zaal R.
de Jonge werd een gaaibol-
ling gehouden waaraan 49
personen deelnamen. Uitslag:
hoge vogel: mevrouw Baart,
Kloosterzande; linker zij vo
gel: J. Bisschop, Hengstdijk;
rechter zijvogel: J. van
Geersdaele, Heikant; grootste
aantal (5): J. Bisschop,
Hengstdijk.
KAARTING - In zaal Hof ter
Nesse werd een kaarting ge
houden waaraan 64 personen
deelnamen. Uitslag: 1. Th.
van Cauteren, Kloosterzande;
2. mevrouw I. de Winkel,
Nieuw-Namen; 3. C. Rijk, Os
senisse; 4. J. Martinet, Kloos
terzande; 5. E. de Kort, Zee
dorp.
CONCERT - De koninklijke
harmonie St-Cecilia houdt
zaterdag 25 april de 26e con
certavond in de gemeente
lijke sporthal, aanvang acht
uur. De harmonie staat onder
leiding van Dirk Weyenberg
en de drumband onder lei
ding van Luc van Hoorick.
Het was vorig jaar zomer. Twee kleine apekopjes, verscholen
tussen de grasspieten aan de slootkant, leken ons af te loeren.
Kleme aapjes dan, want de 'kopjes' waren maar rond de twee
centimeter groot. Het was het plekje waar we het driekeurig
viooltje - violet met geel en alles wat daar aan tussentinten
Mogelijk is - kunnen verwachten: op zonnige droge, open tot
grazige zandgrond, op weg- en slootbermen, aan akkerkanten.
Plaatselijk vrij algemeen, voegt de Flora van Nederland daar
nog aan toe.
Toch zaten we op een dwaalspoor. Het echte wilde driekleu
rige vioolije, viola tricolor, vinden we binnen Zeeuwsch-
Tlaanderen niet. Wel een sterk verwante soort, die tot voor
kort als een ras van tricolor beschouwd werd: het duin-
viooltje, viola curtesii, om ook van deze soort dan maar de we
tenschappelijke naam te noemen.
Maar: in Zeeuwsch-Vlaanderen vinden we die alleen in de
duinen tussen het Zwin en Breskens. De naam deed dat na
tuurlijk al vermoeden. Wat keek ons dan wel aan? Verwil
derde zaailingen van het duinviooltje. -
Het verschil met het echte
jvilde plantje zit hem in de
kleur van de 'bovenste'
kroonblaadjes. Die zijn bij de
zaailingen wat meer rood-
Paars dan paars tot indigo-
Mauw zoals bij de wilde
soort. Wel treffen we deze
zaailingen aan op dezelfde
P'aatsen die genoemd wor
den voor het driekleurig
viooltje en bovendien ook
nog op klei.
De Atlas voor de Belgische
en Luxemburgse Flora (1972),
waarin ook de Zeeuws-
Vlaamse vindplaatsen van
planten zijn verwerkt, noemt
voor onze regio een andere
soort niet: het maarts
viooltje, viola odorata, de
welriekende. Toch is die op
tal van plaatsen aan te tref
fen. Op heel verschillende
plaatsen zelfs, verspreid door
het gehele gewest. Hier een
enkel polletje in het talud
van een sloot, ginds hele vel
den van meerdere vierkante
meters als ondergroei tussen
de struiken op een beplante
dijk. Welriekend en diep
paars-blauw, een enkele keer
wit of roze.
De eerste van de violen die
zich met bloemen tooit. Dat
kan heel vroeg al, hetgeen
ook blijkt uit de naam, al
heeft maart dit jaar vast
geen enkel bloempje gezien.
In dit late voorjaar bloeien ze
nu pas massaal. Sterk zijn ze:
verdragen zware buien en
neerkletterende hagel, de
bloempjes diep gebogen. Na
de bui richten ze zich op,
weer direct welriekend als de
zon haar stralen laat zien.
Het maarts viooltje is ook
een bijzonder dankbaar
plantje voor de tuin, met
name voor verwildering on
der struikgewas.
Twee viooltjes met blauwe
bloemetjes lijken sterk op
elkaar: het bosviooltje, viola
riviniana en het honds-
viooltje, viola canina. Je
moet er zogezegd bovenop lo
pen om ze in onze contreien
te vinden. Het bosviooltje,
ook wel rininusviooltje ge
naamd, groeit op vochtige
grond bij bossen. Erg veel
kans op een ontmoeting met
deze soort is er bij ons dus
niet. We kennen dan ook
slechts één vindplaats, na
melijk in de Waterleiding-
bossen bij Heikant. Officieel
heet dat het Waterwingebied
St.-Jansteen van de Water
maatschappij Zuid-West-
Nederland. Ten zuiden van
de landsgrens zijn ze talrij
ker, met name zuidelijk van
West-Zeeuwsch-Vlaanderen.
Het hondsviooltje vinden we
op twee plaatsen: een heel
klein veld van zo'n tien pol
letjes in de Waterleidingbos-
sen van Clinge en verder op
enkele dijken in het klein
schalige en zanderige land
schap rond Overslag. Daar
zou je ze zelfs plaatselijk al
gemeen kunnen noemen, zo
veel staan er op sommige
stukjes dijk.
De vijfde soort tenslotte
die we binnen onze grenzen
kennen is het bleekgeel ge
kleurde akkerviooltje, viola
arvensis, om volledig te zijn.
Akkeronkruid heet het in
flora's en aanverwante lec
tuur. Dan moet die akker wei
een zanderig karakter heb
ben en dan bij voorkeur nog
ingezaaid zijn met graan.
Een open wegberm, een oude
spoorlijn, de open plekken in
de al genoemde WMZ-bossen
lenen zich ook als groei
plaats. Aan de grenskanten
derhalve niet zeldzaam, mar
elders, in het polderland, zul
len we ze niet zo gemakkelijk
aantreffen.
Zoals iedere plantesoort
moeten ook viooltjes zorgen
dat de overvloedig gevormde
zaadjes verspreid worden.
Weg bij de moederplant! Om
concurrentie te voorkomen,
maar ook om nieuwe gebie
den te bezetten. Expansie,
uitbreiding van areaal, er is
geen enkele dier- of plante
soort die dat niet nastreeft.
Het is immers een voor
waarde om als soort te over-
Maarts viooltje.
leven: wijzigen zich door
welke oorzaak dan ook, de
omstandigheden op de groei
plaats, zodat overleven on
mogelijk wordt, dan moeten
al andere gebieden gekoloni
seerd zijn die mogelijk wel
overlevingskansen bieden.
Daarom: wegslingeren die
zaden en op warme dagen
zien en horen we de drieklep-
perige vruchten dan ook
open springen.
Het is evenwel niet de
enige pijl die violen op hun
boog hebben. De zaadjes dra
gen klein aanhangsel, een
knobbeltje. Het smaakt zoet.
Om uit te groeien van zaad
tot plant is het eigenlij ik niet
nodig. Op zoet verzotte mie
ren evenwel zijn er gek op.
Ze sleuren de zaden over
grote afstanden mee naar het
nest. Aangezien ook de beste
mier wel eens een zaadje laat
vallen, bereiken zij voor het
viooltje wat het zelf niet kan:
verspreid worden over een
hele grote afstand. Is het toe
val dat de groeiplaats van
het honds viooltje in de
Clingse bossen ligt vlak bij
het enige nest van de rode
bosmier dat we in onze regio
kennen?
De eerste huiszwaluw van
dit jaar kregen we gemeld
door Eddy Taelman uit
Hulst; een exemplaar in de
Trumanlaan daar op 18 april.
Op 16 april zag hij op de Li-
niedijk te Hulst vier beflij-
sters doortrekken, drie man
nen en een vrouwtje.
T
