info centrum biedt overzicht alle activiteiten
Alleenstaande niet langer zielig
M
Traficus
(De na
Hepatitis A/ geelzuj
a,
DE STEM EXTRA MAANDAG 13 APRIL 1987
Mentaliteit
Lijst
Rekenkamer
Straf
Socialisten
in Europa
fesgr
PAPIER
VOOR UW PEN
Antwoord
Minima
LHNO
Afspraken
Karmozijngroen
Zwart Gat
LOSSE
FLODDER!
MEDISCHE
RUBRIEK
Denkertje Dof
Bla Bla, B|
Sheep
Cogito ergosi]
[Het geratel van de zetn
stomd, de geur van koke
casten scheiden nu stro
steriele tafels in pagina's
lie zullen er over een paa
[Verkeken
Soepel
T48
„Mijn tante, weduwe, had behoefte aan vrienden om op
de koffie te gaan of om op zondag mee te wandelen. Er
stond haar niets anders te doen dan een huwelijksbureau
in te schakelea Ze was er helemaal niet op uit om een
vaste levenspartner te vinden. Maar hoe moest ze het an
ders aanpakken? Belachelijk, maar toch is het nog maar
zeven jaar geleden". Dat zegt Lucy Platvoet van het lan
delijk Platform van organisaties voor alleenstaanden in
Den Bosch. Vandaag de dag hoeft een alleenstaande zich
niet meer te schamen en kan er rustig voor uitkomen dat
hij of zij ervoor gekózen heeft alleen te blijven. Natuur
lijk, behoefte aan warmte en intimiteit heeft ieder mens.
Ook de alleenstaande. Toch blijkt het moeilijk de vrien
denkring te verbreden. Het Platform heeft op die be
hoefte ingespeeld door een inf o-centrum te openen. Daar
wordt een overzicht gegeven van alle activiteiten die er
voor alleenstaanden worden gehouden.
het hoeft helemaal niet be
dreigend te zijn. Je moet pro
beren de positieve kanten van
het alleen zijn te belevea
Daar is toch veel durf en ini
tiatief voor nodig. Je moet
weten wat je wilt met men
sen. Veel moet je regelen. Als
je bijvoorbeeld op zondag iets
wilt ondernemen, dan moet je
niet afwachten, maar het
meteen regelen. Een andere
vaardigheid is dat je afstand
kunt nemen van wat mén
denkt over alleenstaanden. Je
hoeft niet zielig te zijn".
Door Maija Klein Obbink
De alleenstaande is niet
langer zielig. Steeds meer
mensen kiezen er bewust
voor om alleen door het le
ven te gaan. Ook de omge
ving blijkt die keuze in
toenemende mate te aan
vaarden. Het imago van de
alleenstaande verandert.
Volgens Frank van der Aa,
evenals Lucy Platvoet staf
medewerker van het Plat
form, blijkt dat onder meer
uit de inhoud van de contac
tadvertenties. „Vroeger wer
den die opgesteld vanuit een
minderwaardigheidsgevoel.
'Langs deze mij onsympa
thieke weg.Nu vragen al
leenstaanden naar een part
ner voor een specifiek doel.
Om mee op vakantie te gaan,
naar de schouwburg, om mee
uit eten te nemen of wat dan
ook".
Nederland telt ongeveer twee
miljoen alleenstaanden: een
op de vijf huishoudens- Dat
aantal neemt nog steeds toe.
Natuurlijk is het niet altijd
rozegeur en maneschijn.
Bijna de helft van de alleen
staanden blijkt zich eenzaam
te voelen.
Volgens Lucy Platvoet gaat
het dan vooral om mensen die
eerder een relatie hebben ge
had. „Onder hen veel oudere
mensen die niet zijn grootge
bracht met een aantal vaar
digheden. Veel mensen zijn
bang om alleen te zijn. Maar
Wat dat betreft mankeert er
toch nog wel het een en ander
aan de mentaliteit bij de
mensen, meent Frank van der
Aa. „Er wordt soms zo raar
gereageerd op alleenstaan
den. Hoe vaak wordt een al
leenstaande vrouw niet als
een bedreiging voor het hu
welijk gezien. Of een ander
voorbeeld: een opmerking
van mijn ouders over een be
vriend echtpaar. Ze stelden
glashard dat als haar man
zou wegvallen, ze dan niet
meer zoveel met haar zouden
omgaan. Ik was stomver
baasd. Sommige mensen kun
nen in de omgangsvorm zo
paargericht denken".
De positieve kanten van het
alleen-zijn. Lucy: „Als al
leenstaande ga je anders om
met mensen. Je kunt je niet
achter je partner verschui
len". Frank vult aan dat "je in
feite een een soort emancipe-
Liicy Platvoet en Frank van der Aa: „In het beleid van de overheid wordt nog veel te vaak van gezinnen uitgegaan.
rend persoon moet zijn'. „Je
voert toch een dubbele huis
houding. Dus je moet zowel
mannen- als vrouwenrollen
in je verenigd hebben. Want
behalve dat je de administra
tie of de tuin bijhoudt en de
lamp repareert, moet je er
ook voor zorgen dat er gestof
zuigd wordt en er een goede
hap op tafel komt". Lucy: „In
die zin ben je een vollediger
mens".
Gelukkig gaat het de goede
kant op met die mentaliteit,
constateren de medewerkers
van het Platform Het alleen-
staan wordt in toenemende
mate geaccepteerd. Maar op
het materiële vlak bestaan er
nog veel haken en ogen.
Frank: „In het beleid van de
overheid wordt nog veel te
vaak van gezinnen uitgegaan.
Veel regels zijn daarop geënt
Kijk maar naar de uitkerin
gen (voordeurdelerskorting,
belasting en op het gebied
van de huisvesting".
Voorbeelden van die achter
stelling staan er genoeg in de
brochure bij het informatie
pakket dat het Platform uit
geeft. Een greep daaruit: toe
slag op hotelkamers; als er
ontslagen moeten vallen zijn
gehuwde vrouwen en alleen
staanden het eerst aan de
beurt; 100 procent aan sociale
premies betalen, maar een
kleinere uitkering krijgen
dan gehuwden; meebetalen
aan de AWW en de kinderbij
slag, zonder dat hier ontvang
sten tegenover staaa En dan
hebben we het alleen nog
maar over de materiële 'dis
criminatie'.
Bij het Platform zijn 21 in
stellingen aangesloten. Het
info-centrum beschikt mo
menteel al over een lijst van
- FOTO GÉRARD DAVCHSEAUX
400 organisaties die activitei
ten voor alleenstaanden orga
niseren. In de brochure met
algemene informatie over het
alleen-staan worden ook de
landelijke alleenstaanden-
clubs vermeld. Daarnaast
wordt voor elke alleen
staande 'op maat' een over
zicht gegeven van de clubs en
activiteiten in de buurt van
zijn of haar woonplaats.
Het Platform wordt gesubsi
dieerd door het Ministerie
van WVC. Bij wijze van proef
heeft het ministerie een een
malige subsidie toegezegd
voor het info-centrum
Het is welgeteld nu het
vijfde jaar achtereenvol
gend dat de Rekenkamer
vaststelt dat met financiën
die door de gemeenschap de
regering wordt toever
trouwd meer dan slordig
wordt omgesprongen. Ge
ruime tijd is bekend dat er
geknoeid wordt. Bedragen
waar het om gaat lopen in
de miljarden en in getal uit
gedrukt elk jaar bovendien
hoger. En elk jaar weer
wordt de Kamer aange
spoord haar controlerende
taak nauwgezetter uit te
voeren.
Elk jaar weer zegt een
minister er op toe te zien dat
de bij controle gebleken on
juistheden in de toekomst
vermeden zullen worden of
woorden van gelijke strek
king. Het blijkt dat na op
laaiende verbijstering over
de achterhaalde noncha
lance de Kamer naar mate
de tijd verstrijkt weer in
slaap sukkelt, was het toch
terecht dat de ex-minister
van Binnenlandse Zaken de
luiheid van de ambtenaar
aan de kaak stelde Aan de
andere kant wordt met
voortvarendheid gewerkt
aan met behulp van contro
leurs miljarden te vergaren
omdat het zo slecht is ge
steld met staatsfinanciëa
Een strak regeerakkoord
dat gericht is op bezuinigin
gen om orde op zaken te
stellen maar anderzijds mi
nisteries ongecontroleerd
miljarden uitgeven maakt
het karwei waar deze rege
ring aan begonnen is tot een
kluchtspel. Dramatisch voor
al degenen van wie het offer
gevraagd wordt
Oosterhout,
H. Telchuijs
Volgens de hr. Hoeges zou
de ziekte aids een straf zijn
van God. Zijn god is dus
kennelijk een god van de
wraak. Van wie beste heer
Hoeges zou de ziekte kanker
een straf zijn? Deze ziekte
heeft zoals u wellicht be
kend, totaal niets met over
spel te maken, toch zijn er in
de loop van eeuwen reeds
miljoenen mensen, onder
wie brave huismoeders,
huisvaders en kinderen,
„Laat de kleinen tot mij ko
men", aan gestorven, veelal
na een onmenselijk lijden.
In de godsdienst die u be
lijdt wordt het gebed „Het
geschiedde op aarde zoals in
de Hemel" is het niet zo, dat
alle ellende de wil is van uw
god? Ja hoor ik u al zeggen,
maar de mens heeft een
vrije wil gekregea Zou er
iemand zijn die kanker wil
krijgen? Als er een god is, of
dit nu Jezus, Boeddha of wie
dan ook genoemd mag wor
den, die iets aan al deze el
lende op de aarde kan doen
en dit niet wil dan is er toch
iets goed mis.
Het is heel simpel, er
heeft niemand om zijn leven
gevraagd en daarom heeft
niemand het recht om men
sen in de ellende te dompe
len. En als uw god waarvan
altijd verteld werd dat hij
alwetend is, zou hebben ge
weten dat het zo'n rotzooi
zou worden, had hij beter
maar niets kunnen schep
pen. In de hemel was het
trouwens al een rotzooi,
denk maar aan de gevallen
engelen, en wat gedacht van
Kain en Abel? Ik lees liever
de sprookjes van Andersen.
Breda,
P. van Gestel
Na de laatste verkiezingen
voor de Provinciale Staten
zijn de socialisten in Neder
land nog geen stap verder
gekomen om het regerings
beleid over te nemen, on
danks hun behoorlijke
winst in de provincie.
Hoe onbelangrijk dit ech
ter is voor veranderingen in
de huidige regeringscoalitie
bewijst wel het besef van
eenderde van het kiezers
volk om thuis te blijven. Al
hoewel het volk constant
moppert en ontevreden
lijkt, in meer of mindere
mate aangezet door de op
positie, blijven de Christen
Democraten en liberalen
dat volk regeren, terwijl 'n
jonge heethoofd 's werelds
grootste haven lam tracht te
leggen.
In Nederlands grootste
stad, hoofdstad Amsterdam,
geen bus of tram op straat te
zien is, door toedoen van
Amsterdams' gemeente
ambtenaren; duizenden
kinderen niet naar school
worden gestuurd (onder
meer in Delft) omdat onder
wijzend personeel niet ac-
coord wenst te gaan met 'n
regeringsmaatregel, kiezen
«WW0,
op diezelfde dag de Neder
landers tóch voor de rege
ring van thans.
Eenzelfde beeld in Duits
land. Mensen in de metaal
bereiden stakingen voor,
milieumensen zijn woedend
vanwege het kernenergie
beleid en weer andere groe
peringen maken zich boos
om het beleid 'buitenlandse
werknemers' en dan blijft
de R.A.F. nog altijd actief,
enz. enz. Desondanks kiezen
de Duitsers echter voor
christenrdemocraten en li
beralen, de socialisten weer
ver achterlatend in de oppo
sitie.
-In Frankrijk taant de
macht van de socialist Mit-
terand mede door toedoen
van de rechtse premier Chi
rac
-In Engeland is het al niet
anders. Schelden en moppe
ren op het beleid van That
cher maar volgens de laat
ste opiniepeilingen is we
derom de overwinning op de
socialisten in de zeer spoe
dig verwachte verkiezingen.
- In Spanje wordt de socia
listische regering van Felipe
Gonzalez overspoeld door
protesten en stakingen en
devalueert zienderogen
haar macht Spanjaarden
willen geen USA-basis
meer, wèl hun dollars na
tuurlijk. Met een werkloos
heidspercentage van 22%,
zijn er maar 1 op de 4 men
sen tevreden met deze rege
ring. Wat verder van ons in
het noorden van Europa
taant de macht ook van de
socialistische regeringen.
Zweden natuurlijk door het
verlies van hun grote voor
vechter en premier, Palme;
maar ook de Finse verkie
zingsuitslag viel anders uit
dan de socialisten hoopten.
In deze situatie wordt voor
alsnog geen verandering
verwacht, de Europesche
socialistische ijver ten spijt.
Wagenberg,
A. J. A. van de Rey t
Heel dat relaas van de heer
Van Beek uit Halsteren
slaat niet op wat ik schreef,
dus ga ik daar niet op in. U
vraagt mij of ik zuster bea
Ja, ik ben al meer dan 56
jaar religieuze en al meer
dan 79 jaar lid van de kerk
van Christus. Wij leerden in
onze oude katechismus: 'De
kerk is de vereniging van
alle gedoopten, die de ware
leer van Christus belijden'.
En daar moet ook de paus
zich aan houden.
Wat de paus betreft, het is
een zeer goede herder, die
zelfs zijn leven inzet voor
zijn schapen, een moedig
mens. Dus geen kwaad
woord over de paus. Ik denk
dat de paus hier beschermd
moest worden tegen mensen
zoals u. Wat je over anderen
zegt, daar heb je zelf ook
dikwijls een tik van mee.
Wat me in uw relaas opvalt
is, dat u niet kan velen dat
er aan bisschop Ernst recht
wordt gedaan,
Dat er aan de anti-Chris-
tus-terreur een einde zal
komen, daar ben ik het met
u eens, want Christus heeft
gezegd: 'Ik zal met u zijn tot
het einde der tijden'.
Zundert,
Zuster Annie-Josine Arends
Discussie gesloten - re
dactie.
Nog maar amper is de her
ziening van het sociaal stel
sel ingevoerd, met alle pijn
van dien, of een andere be
zuinigingsmaatregel staat
er weer aan te komen. Met
een nieuw verzekeringsstel
sel op de gezondheidszorg,
met eenzelfde gevolg, een
flinke aderlating voor de
minima.
Voor het eerst werd dit
wereldkundig gemaakt via
de tv, door de commissie
voorzitter, de heer Dekker,
voormalig president-direc
teur bij Philips. Hij verge
leek deze operatie als die
van een reorganisatie in het
bedrijfsleven. Maar hiet
gaat het om heel iets anders.
Het bétreft hier de gezond
heid van mensen. Hij bena
dert dit alleen keihard za
kelijk, ontdaan van enige
solidariteit, niets mense
lijks.
De commissie Dekker be
groot de eigen bijdragen op
ruim 1000 gulden per jaar.
Dit is met een minimum-in
komen onmogelijk om op te
brengen. Mogelijk onder
kennen de heren de laagte
van een minimum inkomen,
maar dat is hen vanuit hun
positie niet kwalijk te ne
men. Maar alles overziend,
zijn we hard op weg de sa
menleving van haar maat
schappelijk karakter te ont
doen en geldt steeds meer de
leuze 'ieder voor zich en God
voor ons allen'.
En dat terwijl de mond
bij menig politicus over
loopt van de 'Zorg om een
zorgzame samenleving'. Ik
denk, wanneer deze alléén
gebaseerd is op zakelijke
overwegingen, er voor de
zwakkeren in onze samenle
ving steeds minder plaats is.
Dongen,
Kees Krol
De discussie rond het lhno
stempelt de vrouw weer
eens tot waardeloos indivi
du, als ze voor de huishou
ding zorgt Koken, naaien,
kinderen opvoeden, boek
houden, 't lijkt allemaal
waardeloos te zijn. Zoals
iedereen weet, gaat het
grootste gedeelte van het
nationaal inkomen door
vrouwenhanden. Daardoor
is huisvrouw zijn alléén al
een veelzijdig beroep.
Sinds de emancipatiegolf
is er wel wat verandering in
gekomen. Vrouwen worden
steeds verder in de hoek ge
drukt. Het lhno wordt door
mannen geleid; een vrouwe
lijke directeur is een uitzon
dering geworden. De heren
laten doorgaans niet na, ook
het typisch vrouwenwerk te
kleineren. Een fietsband
plakken, zoals de foto laat
zien in de krant, is prachtig,
maar wat te denken als je
een jonge vrouw ƒ9,- ziet
neertellen voor het inzetten
van een rits in een tuin-
broekje voor haar kleuter?
De ervaring heeft geleerd
dat meisjes met verstand en
wil de weg naar een goede
baan weten te vinden, on
geacht haar vooropleiding.
Oosterhout,
E. Gorisse
Minister de Graaf wil graag
overkomen als een kracht
dadig staatsman. Terecht,
welke politicus wil dat niet
Onlangs besteedde de VA-
RA-radio een ochtend-uit
zending aan de Stelselher
ziening. In die uitzending
kwam ook de minister aan
het woord. Hij werd geïn
terviewd door de heer Wit-
teman. Toen deze hem vroeg
wat de bewindsman vond
van de enorme achteruit
gang voor sommigen binnen
het nieuwe stelsel (soms op
lopend tot 1000 per
maand), reageerde deze
boos.
Afgesproken was dat er
niet over casuïstiek (indivi
duele gevallen) gesproken
zou worden. Wel over het
algemene beleid. Hij ver
weet de heer Witteman zich
niet aan die gemaakte af
spraak te houdea „Afspra
ken waren afspraken. Als
man tegenover man dien je
je daar aan te, houden". De
minister beëindigde het in
terview. Terecht zou je zo
denken. Maar nu het vol
gende.
Al jarenlang wordt aan
dacht gevraagd voor de on
gelijke behandeling van we
duwnaars met kinderen
binnen het sociale zeker
heidsstelsel. Op 21 oktober
1986 waren de Stichting
Welzijnsbevordering wedu
wen en weduwnaars en de
Pressiegroep bij - toen nog -
staatssekretaris de Graaf.
Aangeboden werd het rap
port 'De Sociaal Economi
sche Situatie van Weduw
naars met jonge kinderen"
en „Die kleine sleept me er
aardig doorheen".
Jarenlange toezeggingen
die niet werden ingelost
werden betreurd. Maar er
kwam een nieuwe: vóór 1
april 1987 zou een advies
aanvraag over dit onder
werp uitgaan naar de SER
Deze toezegging werd bij de
behandeling van de begro
ting in de Tweede Kamer
herhaald. De genoemde da
tum werd door de gespreks
partners met de nodige
scepsis ontvangen. We
derom moet worden vastge
steld dat de datum 1 april
passeert, zonder dat de ad
viesaanvraag de deur is uit
gegaan. Voor veel weduw
naars - op zijn zachtst uit
gedrukt - ronduit teleur
stellend. Immers: „Een man
een man, een woord een
woord?"
Voorburg,
G. de Jager
Door Jan Paalman
Geelzucht is een toverbal-
lenziekte. Na een paar da
gen moe, misselijkheid en
braken kan het je overko
men dat alles aan en in je
lijf een verkeerde kleur
krijgt. De ontlasting
wordt kleurloos, de plas
bruin en het oogwit wordt
geel, net als de huid
Vooral kinderen kan dat
overkomen en 10 tegen 1
dat dan het Hepatitis A
virus heeft toegeslagen.
Hepatitis A, let wel, dus
niet Hepatitis B. dat is een
veel ernstiger en soms dode
lijke leverontsteking, die je
alleen maar kunt oplopen
wanneer het B-virus recht
streeks in je bloedbaan komt
Dus door besmette injectie
naalden, besmet bloed, be
smet zaad of besmet speeksel.
Hepatitis A is meestal een
goedaardige virusontsteking
van de lever, die, zoals laatst
nog in Twente, vrij geregeld
in kleine epïdemietjes op
duikt, vooral bij kinderen en
soms bij jonge volwassenea
Niet iedereen wordt automa
tisch ziek als hij of zij tegen
zo'n virus aan loopt.
Heel vaak heeft iemand al
deze geelzucht doorgemaakt
en is dan immuun, heel vaak
verloopt de geelzucht in wat
de dokters de abortieve vorm
noemen: de patiënt heeft
nergens last van, maar ver
spreidt het virus wèl. Heel
vaak zijn de ziekteverschijn
selen mild. Maar als het virus
je echt te pakken krijgt, dan
ben je niet jarig.
Goed, je bent niet jarig,
wat gebeurt er dan? Twee tot
zes weken na de besmetting
gaat de patiënt zich hangerig
voelen, hij heeft geen eetlust
meer, heeft een opgeblazen
gevoel, is wat misselijk,
braakt wat en heeft een
beelje koorts. Na enige tijd
gaat de lever opspelen en
wordt pijnlijk.
Vervolgens treedt het
toverballeneffect op, want de
gezwollen levercellen kun
nen hun galkleurstoffen niet
meer aan hun galgangen
kwijt Wat nu, want het spul
moet toch ergens heen? In
arrenmoede worden de
galkleurstoffen dan maar in
het bloed gedumpt en ver
spreiden zich zo door het hele
lichaam. Het oogwit en de
huid wordt geel, en omdat de
overmaat aan galkleurstof
fen in de plas verdwijnt
krijgt die de kleur van thee
of 'oud bruin'.
Zo komen de kleurstoffen
overal behalve waar ze thuis
horen, in de darmen. Daarom
heeft de ontlasting niet de
vertrouwde bruine kleur,
maar is bleek en stopver
fachtig. De geelzucht neemt
nog 2 tot 10 dagen toe en ebt
dan weer weg. Meestal her
stelt het patiëntje geleidelijk
in 6 tot 8 weken.
Wat kun je ertegen doen?
Eigenlijk niets, want heb je
de ziekte dan moet je hem
helemaal uitzieken. Het
enige wat erop Zit is proberen
te voorkomen dat het virus
zich als een bosbrandje over
de kinderschare verspreidt
Dat valt niet mee. Hepatitis
A duikt vooral daar op waar
kinderen dicht op elkaar ge
pakt zitten zoals in crèches,
kleuterscholen, vakantie
kampen en dergelijke. Het
virus wordt met de ontlas-
1/cHfeK vóo* e# Cege* de
Hoe weet gij eigenlijk, beste
vrinden
dat gij scherper ziet dan de
kleurenblinden,
want de kleurenpracht van
de regenboog
zit niet in de regen, maar in
uw oog,
en
als de mensheid, op u na,
kleurenblind was
zag iedereen rood als de kleur
van het gras
en
waar dacht u uw gelijk te
vinden
als u werd gezien als de kleu
renblinde?
Sterker nog! Had u wel ge
lijk?
Gaven de feiten daarvan
blijk?
en
Hebt u op uw eentje de waar
heid in pacht?
Lieve lezers, ik had u toch
wijzer verwacht
Toen God zich verveelde,
aldus Kierkegaard,
schiep Hij de mensheid,
plus hemel en aard.
Hij heeft er geen vreugde
aan mogen beleven
en 't heeft Zijn verveling
ook niet verdreven.
En zo zal opnieuw,
na eeuwen van eeuwen,
t heelal weer verdwijnen
in een van Gods geeuwen.
Tg STEM EXTRA
ting uitgescheiden
kinderen niet bep
meest hygiënische
de bevolking zijn, I
dere kinderen het
de mond makkelijk t
Niet, mogen we
rechtstreeks. Er zijn:
stations, en de
is natuurlijk het tol
deren kunnen vaak]
richten, of pakken
met beide hasnden
de handen na het
worden gewassen
droogd aan een dweil;
handdoek, dan zit
zó op deurknoppen,:
en speelgoed. Die
weer bepoteld door
kinderhandjes en
cirkel rond: het virü|
zich verspreid. Om
verspreiding van l
voorkomen, moet jee
doorbreken, en hoe i
doen ligt voor de
hygiënische maat
tuurlijk. Goed hand
na elk toiletbezoek,
een schone handdoek]
fonteintje, of nog
pieren handdoeken.)
moet thuis en op
toilet, de trekker,
en deurknoppen met'e
smettingsmiddel wort
reinigd.
Helpt dat? Goede I
want het antwoord
nee. Als Hepatitis At
is uitgebroken, da:
eigenlijk al te laat]
omdat lang voordat i
zucht zichtbaar woi
virus al met de oil
wordt uitgescheiden i
dere kinderen heeft i
besmetten. Of dat wel]
gebeurt hangt af1
giëne-peil op school dl
VOORDAT de zie
breekt. Maar ook
Hepatitis A is uit
dan zijn al die maas
niet voor niets,
ouders en school won)
het belang van goede t
ingescherpt, het 1
gend epidemietje in
niet alleen van
maar ook van andere]
die door hand-mond]
worden overgebradi]
zomerdiarree.
En dan de spuit t
zucht. Helaas zijn del
den niet eens overhel]
van. De spuit remt f
ziekteverschijnselen,
de ziekte zelf kan!
voorkomen. Het ka
neer dat de spuit i
(maar niet altijd)
geven aan mensem
risico lopen. Dat zijn j
zwangere vrouwen e
sen met een slechte l|
lij ke conditie. Ine
meenten worden
ouders van het zie!
met de zogi
noglobulines inge
zou toch wel aardig]
het medisch intellect
derland het eens 1
over wie die spuit i
krijgen, en wie niet
Als denker verzet iW|
tegen mijn geest,
die zich altijd maar'
tuil verrijken.
Ik verzet me uit ong&J
dat mijn dav'rend i
aan die rijkdom vast
zal bezwijken.
Wie 't tegenspreWl
laat
uit vrees dat hij
schaadt,
voor hem geldt i
raad:
Doe mee-met de
blaat, blaat, blaat
'Cogito' zei de com?®]
homo est' t
want mij MasterV
overbemest,
die kraait door de
zijn eigenroem:
Televideor, ergo ej"']
poor Louis van de Geijn
/olgens de laatste beroepene
[drijfstak zijn er nu in Nede
Vijfjaar geleden waren dat
Over vijf jaar zullen er nog
[minder dan 400 over zijn, bij
enkele gespecialiseerde bedrij-
[ven. De laatste loodzetters.
Zetter is slechts één van een
i reeks uitstervende of al ver
dwenen grafische beroepen. In
'enkele tientallen jaren heeft de
[ene na de andere vernieu-
wingsgolf de grafische be
drijfstak doorspoeld. Eerst
kwam de fotografische tech-
Iniek het aloude lood vervan
gen. Vervolgens deed de vlak-
'driik zijn intrede ten koste van
diepdruk. En nu is de computer
langzaam maar zeker grote de
len van het grafische proces
[aan het inpalmen.
De loodzetters van weleer
[zijn voor een groot deel te
rechtgekomen achter andere
[toetsenborden, voor het invoe
ren van tekst voor de fotozet-
lachines. Zij worden voor de
'zoveelste keer ingehaald, nu de
nieuwste computerprogram
ma's het schrijven van een
['persklare' tekst eenvoudig ma-
fken.
De Nederlandse grafici heb
ben al deze stormen, zo lijkt
bet, haast gelaten over zich
leen laten komen. Geen maan-
lenlange stakingen hier, geen
rerhitte belegering van mo-
ieme drukfabrieken, zoals in
ïgeland. „We hadden", zegt
.„jstuurder René Laenen van
[de grafische vakbond Druk en
[Papier, „best een grafisch re-
[servaat in stand kunnen hou-
fden. Maar hadden we daarmee
ie belangen van onze leden ge-
Tiend?"
De technologie gaat verder.
[„Wij gaan mee, maar wel op
rnze voorwaarden". Dat is van
leet af aan de houding ge
feest van de Nederlandse gra-
sche bonden. Ook toen het er
[nog op leek dat de automatise-
'ring vele duizenden banen zou
'kosten.
Tijdens een 'bij-de-tijd-dag'
ran de toenmalige NW-bond
ivoor grafici ANGB in oktober
[1974 werd de grafici dat som-
ere vooruitzicht van massaal
[banenverlies nog voorgehou-
len.
„Daar hebben we ons op verke
ken", geeft Laenen nu blijmoe
dig toe. Tussen 1975 en 1980
roeide de werkgelegenheid in
[de bedrijfstak met ongeveer
vaalf procent. In de laatste
ie j aren, na een terugval door
|de algemene economische in-
ig, zet de groei van het
Jantal banen zich weer voort.
De verklaring voor die on-
'oorziene toename ligt in het
'olume van de grafische pro-
luktie. Er zijn talloze tjjd-
ichriften bij gekomen, er ver-
"inen meer boeken, brochu-
en folders, de kwaliteit in
k en afwerking is verhoogd,
e kranten zijn dikker gewor-
lea Mede dankzij de moderne
"Thnologie. Want, zegt Lae-
in het lood-tijdperk zou de
ikke zaterdagkrant van van-
aag niet gemaakt kunnen
'orden, of hij moest drie maal
zoveel kosten.
„lP6!? van de sprekers op die
oktoberdag in 1974 beweerde
graficus in zijn loop
ban wel zes tot zeven maal
ro 5[euw vak zou moeten le-
liH -i?7le voorspelling komt wél
v.r ^ant terwijl in de bedrij-
.„j\ de werkgelegenheid per
faiao groeide, nam de hoeveel-
technisch werk af en
[Wam dat er ook heel anders
*te zien. Veel van de 'heren
.Wjopafen' van voorheen zijn
aonunistratieve en commer-
DbÜ banen terecht gekomen.
R,„f?ne[l die wel technisch
hohvL nden blijven doen,
mi6611 omschakeling moe-
W ■en "he in veel gevallen
geringer zal zijn geweest.
rif?1 dat allemaal betrekke-
soepel in zijn werk gegaan.