iORMULE 1 '87RACE TUSSEN SLAKKEN EN VOLBLOEDS Programma WK formule 1 xliger ïnte ihandel Vreselijk afzien voor 27 mille en een gouden kei "n SSISTENT TESBUREAU AG BV TI ZATERDAG 11 APRIL 1987 ities ACAREPAGUA - Het zou te gek zijn geweest de voorbereiding op het formule 1-seizoen ge- uisloos en zonder gekrakeel zou zijn verlopen, iet zo zeer de testritten en de nieuwste snufjes listerden de trommelvliezen, maar, zoals vaker, gewijzigde reglementen die uit de soms warr- je breinen van de FISA-bestuurderen achter de toene tafel ontsproten. elicopter Veranderingen Computers Banden Turbo-druk Materiaal Experiment Duwers KEUZE UIT WEL ZONZOO ROLLEN RUUD MICHELS omdat het goedkoper kan Breda-Belcrumweg 32-076-711134 Dongen-St. Josephstraat 92-01623-21241 DE STEM lëvi istigd a de R Bhinepark tof setper ;en in Je fom 14) cm. ult amodérne U) iqev ers. Icelijl lispelt ariëerd ore uit m* met m ifdeling verkoop-tj Offsetdrukken, is een middelg, ondernenu gespecialiseerr de vervaart» prentbriefkaa, i een yoorma Gorinc o.a. ui jksweg ?estaat Deschi -lakstr rganisatie is n op d ïgestel i op h it wensen van i aerkleu jderne vakati hem-B vier- erpakket best ■enwer produl re voor de fuhktie vin ig kloo ster aten 7x 100 ken wi aat en wèrdt tie- innendlienst 'eda. n de ISA tempert snelheid 12 april: Brazilië, Rio de Janeiro. 3 mei: San Marino, Imola. 17 mei: Belgie, Francorchamps. 31 mei: Monaco, Monte Carlo. 14 juni: Canada, Montreal. 21 juni: Verenigde Staten, Detroit. 5 juli: Frankrijk, Paul Ricard. 12 juli: Groot-Brittani"e, Silverstone. 26 juli: Duitsland, Hockenheim. 9 aug.: Hongarije, Boedapest. 16 aug.: Oostenrijk, Zeltweg. 6 sept.: Itali"e, Monza. 20 sept.: Portugal, Estoril. 27 sept.: Spanje, Jerez. 18 okt.: Mexico, Mexico Stad. 1 nov.: Japan, Suzuka. 15 nov.: Australi"e, Adelaide. Ir ta^k bestaat voornamelijk uit liet Ken vjan de werk-in$truktiep voor alle phe pfdelmgen ervihet onderhouden i hakten met toeleveranciers. [edachten gaan uit,naar kandidaten i het volgende profiel voldoen: Biding grafische MTS Jtijd vanaf circa 25 jaar |merciële aanleg de kontaktuele eigenschappen linistratief en organisatorisch inzicht lychologisch onderzoek kan deel pn van de selektie-procedure. wstelienden worden verzocht hun 1 te zenden naar onderstaand adres, 1W. Koekenbier. Voor nadere fgen kunt u telefonisch kontakt met pnemen (evt. na 19.00 uur 03451-1204Q), I eerst nog iets meer over Vita Nova j vraag dan onze telefoniste om Iding van de presentatiefolder. ^3 De winnaar van de Grand ijix in Brazilië moet ongeveer dus ruim ƒ3150,- neer- iien Gisteren maakte Prost gekend dat de coureurs niet an plan zijn te staken. Maar toe dat het conflict nog liet"uit de wereld is en hand- laafde het protest. ,AIs het aan ons ligt gaat de ledstrijd door, maar het laat- te woord is aan Balestre (pre- ident van de FISA). Zo lang niet met hem hebben over- i ondernemen we niets", trwoordde Prost de mening m zijn collega's. „Bij de eerste beste gelegenheid ga ik pra- met Balestre. We betalen nder protest. Het blijft in onze V-een belachelijke zaak. Het L _i i ik v yjprt me niet om het geld"ver aarde Prost zijn verontwaar- iging. „Maar het gaat ons om et feit dat we moeten betalen m te mogen racen. Terwijl we ovendien niet weten wat met at geld gebeurt." vita nova offsetdrukkerij bv 14273 zg hank (nb) telefoon 01622 - 36& te Roosendaal vraagt voll legde ml ietweevoudige titelhouder er- trt zich ook dat de FISA wei- ig of niets aan het veiligheids- ITQ speet heeft veranderd. Verle- 1 f w"" enjaar na het dodelijke onge il van Elio de Angelis tijdens stritten op het circuit van Le iastellet in Frankrijk drongen ten erop aan om de vei- gheidsmaatregelen te ver- iierpen. „Tijdens de trainingen in Rio ng volgens richtlijnen van t ondde halve tijd geen heli- rieven onder nummer 1404 Erlangs de baan. Waren de angrails langs het circuit met oldoende beveiligd met ban- i En ook in de beslissing van e bonzen in Parijs om in Mo- r halve dagen van 1 mei tol ober 1987 ils op de verkoop, tegenwoordigers zijn geen serders, maar deskundigen op ebied, met een grondige i de bouwmaterialenmarkt. Zi zij scoren door de kwaliteit gen presentatie, daarbij door een uitstekende binnen- 'anisatie. die zich herkennen in boven- Je kwaliteitseisen, worden uit te solliciteren. Ervaring in de ciële praktijk is vereist; een ciële, economische of tech- pleiding op middelbaar nveau eveneens. 30-35 jaar. ïand geschreven, vergezeld van richten aan Psychologisch breau Dr. J.G.H. Bokslag B.V., adssingel 64,3021 DC im, onder nummer 2244. en u op aanvraag -4771833) verdere bedrijfs- ie-informatie toe. ir John van Dinther egin deze week dreigde een aantal topcoureurs onder anvoering van Alain Prost en Nelson Piquet de ope- ingsrace te boycotten omdat ze bijna 2000,- moeten be llen voor de zogenaamde superlicentie en voor ieder be- laald punt 350,- moeten dokken. naco in plaats van 20 ook 26 auto's te laten rijden zijn wij niet gekend. Ik maak me echt bezorgd om de veiligheid", zei de Fransman deze week in Rio de Janeiro. „Ook is ons niet de mening gevraagd over de op volging van starter Derek On- garo. Een belangrijke, zo niet belangrijkste functie in het cir cus." De FISA heeft inmiddels de Belg Roland Bruynseraede uit Genk, al jarenlang wedstrijd leider tijdens de Grand Prix van Belgie, aangewezen. „Goed en wel, maar ze hadden op zijn minst contact met de rijders kunnen opnemen. Want wij ne men de risico's, en niet de FI SA. Die zit hoog en droog met een glas wijn in de VIP-rooms tijdens de race." Stil gezeten heeft de FISA ze ker niet, want in het formule 1- loze tijdperk is een aantal in grijpende veranderingen door gedrukt. Met ingang van 1989 zijn de turbo-motoren taboe. Dit jaar wordt al met de af bouw begonnen. De kleinere teams rijden dit seizoen al met de Ford-Cosworth-motoren van 3500 cc met 8 cylinders. De turbo-krachtbronnen hebben 1500 cc met 6 cylinders, maar produceren aanmerkelijk meer PK's: 600 tegenover 1000. Er is nog een belangrijk ver schil voor vooral armlastige equipes als Tyrell, Lola, March en AGS. De conventionele mo toren zijn 135,000,- per stuk goedkoper. „Dat was een van de overwe gingen om de turbo-ontwikke- „Dat is de slechtste uitvin ding sinds jaren", mopperden de coureurs in koor. „De klep werkt dan bij 3.8, een andere keer bij 3.6. Die kleppen zullen nog veel ergernis opwekken. Het zal protesten regenen. De oplossing is simpel. De FOCA of een neutraal bedrijf ont werpt voor alle teams een en dezelfde klep, zodat iedereen met dezelfde problemen te ma ken heeft." Alain Prost: 'Als het aan ons ligt gaat de wedstrijd door, maar het laatste woord is aan Ba lestre (president van de FISA). Zo lang wij niet met hem hebben overlegd ondernemen we niets'. lingen een halt toe te roepen", luidt de argumentatie van de FISA. Het Japanse concern Honda heeft de nieuwe regels knarstetandend geaccepteerd, want het bedrijf investeerde de afgelopen jaren ruim 500 mil joen dollar, meer dan een 1 mil jard gulden, in de ontwikkelin gen van turbo's voor formule 1- bolides. Weggegooid geld lijkt het. Ook kunnen de renstallen slechts een bandensoort kopen van Good Year. De andere le veranciers (Pirelli en Michelin) trokken zich terug. Het gevolg is dat de boterzachte kwalifica tiebanden verdwijnen en de trainingen met wedstrijdban den worden gereden. Waar schijnlijk zullen tijdens de race sommige teams meer dan twee keer een pitstop moeten maken om banden te wisselen. Voor de toeschouwers leuk, maar het risico op ongelukken in de toch al overbevolkte pitstraat wordt alleen maar groter. De nieuwe maatregelen zijn door de FISA ingevoerd om de snelheid in te dammen en zodoende meer vei ligheid te waarborgen. Desondanks vrezen de cou reurs dat de trainingen ge vaarlijker worden. In het ver leden was vaak kritiek te be luisteren op de waanzinnige trainingsrondjes, waarin som mige coureurs de turbodruk dusdanig opschroefden dat een vermogen van 1200 PK's werd bereikt. Als raketten vlogen de benzinebommen over de baan. Die krankzinnige situaties komen weliswaar niet meer voor, „maar", zegt het Oosten rijkse talent Gerhard Berger. „Nu rijden constant 26 auto's - toto anp rondjes. Het wordt te druk. En dan het verschil in snelheid. De turbo's zijn pgr ronde twee se conden sneller. Het is alsof slakken tegen volbloeds ren nen." De coureurs hebben de afgelo pen weken genoeg stof tot ge sprek gehad. Want naast de turbo-beperkingen en de nieuwe bandenregel wordt dit seizoen de turbodruk al aan de ketting gelegd. Vier bar (vier keer de luchtdruk) is de grens. Daartoe zijn in de auto's zoge naamde pop off valves ge bouwd. Het zijn veiligheids kleppen die moeten voorkomen dat de druk hoger dan vier bar komt. Het systeem bleek tij dens de testritten in Rio de Ja neiro de afgelopen weken zo onbetrouwbaar als de pest. Hoewel de wereldtitel voor constructeurs al langer bestaat, lijkt het erop dat mannen ach ter de tekentafels steeds meer invloed op de resultaten uitoe fenen. Zeker nu een aantal teams met computers werkt. Patrick Head van Williams en Gerard Ducarouge van Lotus, beide teams hebben Honda- motoren, werken met compu tergestuurde hydraulische wielophangingen zoals de ve ren en dempers. De automatische piloot zoals in de luchtvaart lijkt onhaal baar, maar op afstand be diende race-auto's lijkt geen toekomstmuziek meer. Wel licht dat over enkele jaren de coureurs vanuit de pitstraat hun bolides besturen. Ver ge zocht, maar de technische revo lutie is begonnen, de ontwikke lingen zijn nog sneller dan snelste formule 1-bolide, on danks het feit dat de turbo's een langzame dood moeten sterven. Terwijl Williams met het hydraulische geleide chassis nog een afwachtende houding aanneemt, lijkt Lotus met Ayr- ton Senna dit weekeinde al ge bruik te willen maken van de noviteit „De computer meet de snelheid, waar de auto ook rijdt. In een bocht, recht stuk. Ook weten we binnen de kort ste keren de druk op ieder wiel afzonderlijk. We kunnen de auto zo stabiel als mogelijk maken. Alles wordt ons voor- gecijferd door de computer, aldus Ducarouge. „Zonder die nieuwe snufjes kun je geen we reldkampioen meer worden", reageerde Nelson Piquet. „Het hydraulische, computer ge stuurde chassis wordt een uiterst belangrijk element." NA de betrekkelijke rust de afgelopen maanden brullen de Formule 1-motoren vanaf morgen, wanneer op het Jacarepagua-circuit in Brazilië het licht voor de start van de eerste Grand Prix op groen springt, weer op volle toeren. De schermutselingen in de voorbereiding hebben duide lijk gemaakt, dat de hoogste afdeling van de autosport te vergelijken is met de Nederlandse eredivisie voetbal. Toppers, sub-toppers, middenmotors en degradanten bepalen het decor voor de duurste tak van de autosport. De start van een nieuwe competitie om de wereldtitel betekent tegelijk het begin van het einde van het turbo tijdperk, want met ingang van 1989 moeten alle bolides weer voorzien zijn van atmosferische motoren: de oude getrouwe Ford Cosworth-krachtbron. Nelson Piquet °or Jean Nelissen OUBAIX - Op zondag 14 Prtl 1985 lag de 'Hel' er roerig bij. Het had dagen- ®g geregend en de boeren liet leek wel boze opzet - 5(lden hun best gedaan let tractoren en karren zo- tel mogelijk vette klei aar de stenen te verplaat- werd een ramp voor peloton in Parijs-Roubaix. Avonds telde men 640 lekke Wen. Een band kost in de Witel al gauw 80 gulden. Zo- at alleen al de schade aan de gereden bandjes meer dan gulden bedroeg. Om nog riet te spreken over de ten kaders, wielen, $tu- aadels en versnellingsap- «raten. Veel later, toen de begelei dde 'd'epannage'-dienst na enquete onder de ploeglei- ro de balans kon opmaken, er voor tonnen schade ^gericht. Het gekke was dat er zich «mand over beklaagde. Want «njs-Roubaix is immers Pa- DE populariteit van Parijs-Roubaix is meer dan eens in verband gebracht met sadisme. Het kijken hoe andere mensen lijden. Uit vrije wil weliswaar, of omdat het beroep dit vereist. Maar toch. De ste nen in het noorden van Frankrijk roepen gemengde gevoelens op. De krachtmeting van mens en mate riaal tegen de afschuwelijke oneffenheden van de keipaadjes, blijkt echter - ondanks de vaak geuitte kritiek als zou het een loterij zijn - van hoge spor tieve waarde. Want sinds 1896 sieren de namen van grote kampioenen de indrukwekkende erelijst. Hjj vergt gebro- 8i en geschaafde ledematen Handenvol geld. Maar ieder- itJnert»j zijn. Ook morgen 5' >f organisatie heeft zelfs ploegen, Robland en Pai- roeten afwijzen. Ze heeft ■'deelnemersveld beperkt tot ^omaal tweehonderd ren- i riP0m regelmatig verloop wegen zoveel mo- te bevorderen. ?°r morgen hebben de i'^ten, die zich formeel oiZftoren noemen, weer 53 W u en 400 meter stenen ir lW£ierover de elite e ifü!, Profpeloton dendert, beginnen op 97,5 kilometer van de finish bij het verlaten van het gehucht Troisvilles en ze houden pas op vlak voor het dorpje Hem, op enkele kilometers voor de fi nish in Roubaix. Een interessant aspect vormt dus elk jaar het materiaal. De meeste renners rijden op ge wone racefietsen, die ongeveer negen kilo wegen, zij het dat voor de betere renners In het peloton een speciale voorvork wordt gemonteerd, die wat meer gebogen is om de schok ken op de kasseien op te van gen. De banden wegen 275 280 gram. Hun loopvlak is iets bre der dan normaal. In die banden wordt 5% tot 6 atmosfeer druk gepompt. Ter vergelijking: als de wegen en het weer goed zijn, worden bandjes van 200 tot 220 gram gemonteerd, waarin 714 atmosfeer wordt gepompt Een autoband van een auto uit de middenklasse heeft ongeveer 2 atmosfeer druk. Enkele jaren geleden experi menteerde de grote specialist Roger de Vlaeminck (vier keer winnaar) met banden, waarin een bepaald preparaat was ge spoten, waardoor het rijden van lekke banden in Parijs- Roubaix een zeldzaamheid zou worden. Het is bij een experi ment gebleven. Het preparaat kon in de bandjes onvoldoende gelijkmatig verdeeld worden, zodat de wielen 'uit balans' raakten. De 'gevulde' bandjes zouden ook slechts afdoende zijn tegen spijkertjes, glas scherven enzovoorts. Maar wie in een kuil reed en zijn band aan een scherpe kei openhaal de, stond evengoed naast de fiets. Er wordt wel een dikker stuurlint dan gewoonlijk om het stuur gedraaid. Het is een antislip-stuurlint van echte kurk. Soepel en niet glad. Want de kunst is op de stenen het stuur losjes vast te houden, zo dat de fiets zoveel mogelijk een eigen weg over de stenen kan zoeken. Sommige renners zijn meesters in het over stenen rij den. De al eerder genoemde Roger de Vlaeminck mag wel licht - zeker na de Tweede We reldoorlog - de meest bekwame renner in de 'Hel' genoemd Hennie Kuiper op de kasseien in de 'Hel van het Noorden'. „Het is een wedstrijd voor duwers. In de laatste uren moet je altijd druk op de pedalen houden". - fotoanp worden. In 1972, 1974, 1975 en 1977 winnaar. Voorts nog drie keer tweede en een keer derde. En dit alles in een tijdbestek van twaalf jaar. Roger de Vlaeminck is dan ook een be trouwbare getuige uit de 'Hel'. Als hij spreekt over de 'mentale acceptatie van de stenen' als noodzakelijke voorwaarde om tot succes te komen in Parijs- Roubaix, ziet men een logisch verband. Als hij zegt: 'Ik hield van de kasseien. Als ik er een maal op fietste, voelde ik me bevrijd', wordt hij minder aan vaardbaar. Wie houdt nu van een dergelijke omgeving? Een stenen woestenij. Grauw, on herbergzaam, kleurloos, afsto tend. Wie houdt van pijnscheu ten in armen en benen, schou ders en nek? Van dit soort ma sochisme? Maar zelfs De Vlaeminck heeft nooit alle geheimen van de 'Hel' kunnen doorgronden. „Ik was verbaasd, toen Jan Raas en Sean Kelly in Roubaix wonnen. Grote coureurs, daar wil ik niets op afdingen, maar hun stuurkunst heb ik nooit hoog ingeschat". Het blijkt dus mogelijk dat renners met véél macht, maar minder aanleg voor acrobatiek, toch de stenen overmeesteren. En daar bouwt Teun van Vliet zijn hoop op. Hij heeft in de befaamde klas sieker het eindpunt Roubaix nog niet gehaald. Zijn eerste optreden in 1985 eindigde bij de tweede bevoorrading in Valen ciennes. Het vorig jaar stond hij grootmoedig tot twee keer toe een wiel af aan een ploeg- makker en stapte toen in de be- zemwagen. Eigenlij k is Teun van Vliet te licht gebouwd voor de stenea De grote mannen van Parijs- Roubaix waren toch gewich tige figuren. Roger de Vlae minck, Eddy Merckx, Fran cesco Moser, Peter Post, Rik van Looy, Rik van Steenber gen. Vrij grote renners met een meer dan gemiddeld lichaams gewicht. De lichtgewichten dansen van de stenen. Van deze wetenschap uit overlevering wil Teun van Vliet niets weten. „Ik kan dit seizoen de grote versnelling trappen, ik heb de vorm en ik denk dat ik nu ook de stenen aankan". De 'Hel' is in de finale het podium van het man-tegen- man-gevecht. Een ploegmaat kan hooguit snel een wiel aan reiken. Voor het overige is de renner alleen in de wind. Want wie te dicht op een ander rijdt, ziet immers de gevaren van het brokkelige wegdek te laat. Pe ter Post legde in 1964 de 264 ki lometer tussen Parijs en Rou baix (met rugwind) af met een gemiddelde snelheid van 45 ki lometer en 129 meter per uur. Hij is daarmee sinds 23 jaar re cordhouder. Voor Post is het rijden van Parijs-Roubaix '...een kwestie van beheersing, van veel macht en van het ver mogen de wedstrijd te kunnen ontleden...'. Hij acht het niet noodzakelijk dat de renner het parkoers kent. „Wat belangrijk is, is dat een renner aanvoelt op welke plekken hij kan trappen en waar niet. De meeste ren ners rijden een lekke band, om dat ze niet kijken. Omdat ze te dicht op elkaar fietsen. Dat is op die stenen voor mij altijd een teken van zwakte. Wie geen afstand bewaart, gaat er aan". Hennie Kuiper was in 1983 de laatste Nederlandse winnaar. Een grote kei siert sinds vier jaar zijn huis in Putte. Een lomp stuk steen, gewrikt uit één van de weggetjes in Noord- Frankrijk. Voor Hennie Kuiper is het een dierbare herinnering. En vele fans herinneren zich nog die 10e april 1983, toen Kui per op 16 kilometer voor Rou baix specialisten als Francesco Moser en Gilbert Duclos-Las- salle puur op de macht uit het wiel reed en aan zijn triomf tocht begon. Maar ook dat ze nuwslopende moment, toen hij in een kuil terecht kwam, zijn voorwiel brak en hulpeloos met het wiel in de lucht geheven, geruime tijd op hulp moest wachten. Het kwam tenslotte allemaal goed. En Kuiper deed het hart van miljoenen landge noten voor het televisiescherm die middag sneller kloppen. Vier jaar later behoort Hen nie Kuiper niet meer tot de fa vorieten voor Parijs-Roubaix. Zeker niet sinds hij twee we ken geleden door een domme val in Friesland zijn linkerknie verdraaide. Uitgerekend het gewricht dat hem al sinds een jaar parten speelt. Intensieve behandeling, veel goede wil en ongebroken ambitie brengen Hennie Kuiper morgen nog eens aan de start in Compiègne, veertig kilometer onder Parijs. Afhankelijk van hoe het ge wricht zich houdt op de stenen, mag men Hennie Kuiper in de 'Hel' niet geheel wegcijferen. Van alle Nederlanders ooit in deze slopende rit present, heeft hij de beste resultaten geboekt. Twaalf jaar geleden finishte hij al in een kopgroepje van vier met Roger de Vlaeminck, Francesco Moser en Mare De- meyer. De Vlaeminck is ge stopt, Demeyer is dood, Moser is gebleven, Kelly en Vande- raerden zijn gekomen. „Het is een wedstrijd voor duwers", zegt Kuiper. „In de laatste uren moetje altijd druk op de pedalen houden". Voor Hennie Kuiper is de Ier Sean Kelly opnieuw de man, die een sleutelrol in de wedstrijd zal vervullen. „Ik verwacht Moser ook nog eens. Misschien niet om te winnen, maar hij zal vooraan zijn. Vanderaerden vind ik te nerveus. Hij maakte de laatste weken veel taktische fouten. Teun van Vliet rijdt sterk. Die kan ver komen, want ik ken hem. Hij kan zich voor zo'n specifieke wedstrijd op peppen". En hijzelf? „Ach", meent Kuiper, „ik ken daar bij wijze van spreken elke steen. Maar dit zegt weinig. Om te winnen moet je conditioneel gewoon super zijn. Ik heb hard getraind, maar mis wedstrijd ritme. Hoe dat uitpakt, weet ik pas in het laatste uur. Dan moet je nog voldoende brand stof over hebben". Morgenochtend vertrekt dus voor de 85e keer sinds 1896 de karavaan richting Roubaix. De ploegieiderswagens volge stouwd met reservemateriaal. Per auto twintig reservewielen en vijf fietsen. Onderweg bij de bevoorradingen worden auto's met nog meer materiaal gereed gehouden. Als uiteindelijk in de namiddag het kraken van de fietsen ophoudt, maakt Rou baix zich op voor de 85e win naar. Hij krijgt behalve het aardige bedrag van ruim 27.000 gulden ook weer een kei in de handen gedrukt. Ditmaal wordt de kei van een goud laagje voorzien. Voor straks in de huiskamer. Zoals bij Kuiper. Om schamper te herinneren aan de kwelling op de stenen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1987 | | pagina 9