VISIE
lurinaamse bonden vergroten kloof tussen arm en rijk
De toverformule: joint ventures
EDERLANDSE BEDRIJVEN HOPEN EN BIDDEN VOOR ORDERS
loedkopi
:Wd=lillllJ3
ECONOMIE
Exportraad kleinere
bedrijven opgericht
p vakantie?
B15/32 83 37
AKBEWEGING TOONT WEINIG SOLIDARITEIT MET ZWAKKEREN
'are
STEM FINANCIËN/ECONOMIE ZATERDAG 11 APRIL 1987
'ANJE
ISKOU - Export manager R. Hartman van de
ia Joh. de Kuyper uit Schiedam lacht wat on-
[ukkig. De hoge Russen die de Nederlandse
idelstentoonstelling in het Moskouse Sokol-
Park bezoeken, zijn zojuist schichtig aan zijn
voorbij gegaan.
anes
anties per bus|
ekse verkoop
iheve ogen
tstreeks verkrijgbar
Meer armslag
Kalvermelk
Bureaucratie
/windsurf-safarll
Yolker Stevin: toekomst erg onzeker
Verzekeraars Roeken weer meer winst
Weer minder faillissementen
Eurotunnel opnieuw in de problemen
automatiserings-
(gelijks werk evenals
uitvoerige
ateriaal bewijst
werkperiode is op
u verwachten dat
ganisatie gereed
loment terzijde te
jedrijf langzamer-
;ren? Dan is dat té
;ren.
Informatief en uiter-
rek.
1800 CD Breda
173 ALLI NL
T11
[Louis van de Geijn
ISKOU - De Russische
„„mie moet worden op-
ept om bij de eeuwwis-
ng een dubbel zo hoog
jonale inkomen te kun-
bereiken. Het stimule-
van de buitenlandse
1(jel is één van de midde-
die tot dat ambitieuze
l moeten leiden.
|et probleem is dat de Rus
te weinig dollars hebben,
irom moet de compensatie-
l(jel toenemen. Ook nieuwe
jstriële samenwerkings-
j,en moeten uitkomst bie-
inds Gorbatsjov de bakens
Et uitgezet worden westerse
bedrijven die met de Sovjets
zaken doen belaagd voorstellen
over joint ventures. Dat zijn
gezamenlijke ondernemingen
waarin de Russische partner
wel een meerderheid heeft.
Dat is niet de enige voor
waarde die de bedrijven uit het
westen zwaar op de maag ligt.
Het grootste probleem is dat in
de Sovjet-Unie verdiende roe
bels niet voor dollars of andere
harde valuta's gewisseld mo
gen worden.
Staatssecretaris Van Rooy
dacht tijdens haar bezoek aan
Moskou wat beweging te zien
aan Russische kant om aan de
bezwaren tegen de nieuwe wet
geving op dit punt tegemoet te
komen. Maar tijdens een pers-
gesprek met de leiding van de
Russische Kamer van Koop
handel werden alle kritische
vragen luchtig weggewuifd.
Niettemin is Sovjet-kenner
en Pej a-directeur drs. H. van
Buren niet wars van zulke sa
menwerkingsvormen. Zijn
firma is in dit verband over een
vijftal onderwerpen in gesprek.
Van Buren mikt er op dat hij
voor het eind van het jaar na
mens Stork de eerste Neder
lands-Russische joint-venture
tot stand brengt. Het gaat dan
om machinebouw voor de tex
tielindustrie.
Van Buren is er voor om met
kleine projecten ervaring op te
doen op dit gebied Als ze een
succes blijken te zijn en op
eigen kracht uitgroeien, blijven
de risico's toch beperkt. Boven
dien is een samenwerking in
deze trant een investering in de
bestaande handelsrelaties.
Niet iedereen volgt hem
daarin. Philips-directeur A.
van de Scheer, hoofd van het
concernbureau voor het Oost
blok, heeft veel reserves. „We
kennen elkaar nog niet goed
genoeg om er serieus over te
H van Buren
FOTO ARCHIEF DE STEM
praten", zegt hij.
Philips is, anders dan bij
voorbeeld de Westduitse con
current Siemens, pas enkele ja
ren bezig in de Sovjet-Unie. In
1986 verkocht het concern voor
ongeveer 20 miljoen gulden.
Andersom betrekt Philips
jaarlijks voor 15 tot 20 miljoen
gulden grondstoffen, magneten
en koelkasten uit de Sovjet-
Unie. Daarmee behoort dit land
tot de kleinere afnemers in het
Oostblok.
De kleine 300 miljoen Russi
sche consumenten kan het
Eindhovense concern niet be
reiken. Van der Scheer wijst
zuurtjes op de 150 miljoen gul
den aan audio en video appara
tuur die de Japanse concurren
tie in 1985 in Rusland afzette.
Philips heeft onlangs wel de
produktie van compact disc
spelers in licentie gegeven. Mo
gelijk is die vorm van samen
werking ook mogelijk voor vi
deorecorders, beeldplaatappa
ratuur en hoortoestellen.
dansen op de Sovjet-markt
jt Louis van de Geijn
Kuyper heeft in de Verenigde Staten veel succes
„een nieuwe likeur, 'Peachtree', gelanceerd en zou de
iijets ook best willen laten meegenieten.
zen, 050-415210 (ook 's avoi
1-Tarragona, dicht bij strani
lalkes, Thorn, 04756-2428.
strijdformulier en ons
ammaen boek vóór
i fantastische busreis
e. Luxe hotels en
aan de Costa Brava
)sta Blanca.
Komfortabelen betrouwbaar
231 3511 NKUtrechi
met Pasen, juli en aug
[aar dat is buiten de waard
etend. Sovjet-leider Mi
ll Gorbatsjov vindt dat de
ssen minder moeten drinken
harder moeten werken. Een
wodka is nu twee keer zo
urals een paar jaar geleden,
halve liter kost ongeveer
ivijfde van een gemiddeld
andloon.
lolgens officiële cijfers is de
«holconsumptie vorig jaar
procent afgenomen,
ar aangenomen wordt dat
link wat huisvlijt is. De he
mmende centrale planning
ft de Russen wat dat betreft
zonder vindingrij k gemaakt.
De Kuyper kijkt intussen
t scheve ogen naar concur-
t Bols, die al vijftien jaar
ik zaken doet met de Sovjet-
ie. Niet dat de Schiedamse
euren en advocaat in de ge
le staatswinkels te koop
i. Bols levert aan toeristen-
nkels waaruit harde munt
rdt geslagen. En via de spe-
le partijwinkels vindt het
ikers uit Schiedam ook zijn
gnaarde Russische elite.
onderden guldens voord»
luringcarreizen zowel mei
al class en economy class
leo-minibar en toilet en
irtement en/of hotef.
door geheel Nederlai
per persoon en vanaf d.w.z. de
e vertrekdatum - reisduur 10-13'
fan de gekozen akkommodatlft
ig en bij appartementen heii Door Pieter-Jan Dekkers
lersonen. L
"SSEN 1940 en 1980 heeft
an ui! van 10- en 14-daagse reizen
Blanes - Calelfa - Mian
ïnidorm - Torremolinos
Ign
256,-
236,-
275,-
498,-
297,-
280,-
299,-
10 dgn
(ADVERTENTIE)
Gespecialiseerd in electroni$che
app voor beeld- en geluids-
i registratie, high-fidelity-app ktv,
computers, printers en randapp
brejaa rt
lectronics
tkinwig4l -4818 JB Bredi - 076-I3928I
Dat Bols vorig jaar, net als
andere westerse exporteurs,
toch minder zaken heeft ge
daan ligt volgens export direc
teur Jaap Janmaat eerder aan
het teruggelopen toerisme
(Tsjernobyl) dan aan het ge
brek aan harde munt aan Rus
sische kant.
Wat dat laatste betreft komt
de eerste grote Nederlandse
manifestatie in Moskou sinds
elf jaar niet erg gelegen. Door
het inzakken van de inkomsten
uit olie en gas hebben de Sov
jets hun bestedingen in het
buitenland met 40 procent te
ruggebracht.
Nederland heeft daarvan een
flinke tik meegekregen. De we
derzijdse handel nam met ruim
60 procent af tot 3,3 miljard
gulden. De Nederlandse uitvoer
daalde met meer dan een kwart
tot iets meer dan 800 miljoen
gulden, nog geen half procent
van de totale Nederlandse ex
port.
Drs. H. van Buren, directeur
van de Arnhemse handelson
derneming Peja, denkt dat het
tot in de jaren negentig zal du
ren eer de Sovjets weer meer
armslag krijgen. Pas dan is een
herstel van de opbrengsten uit
energie-export te verwachten.
Van Buren is als voorzitter
van de Oosteuropa club van het
Nederlands Centrum voor
Handelsbevordering (NCH) be
trokken bij de organisatie van
de Nederlandse expositie. Toch
Staatssecretaris Van Rooy op de Nederlandse handelstentoonstelling in Moskou.
steekt hij zijn kritiek op het be
leid van het NCH niet onder
stoelen of banken. Deze organi
satie bestaat van dit soort ma
nifestaties en heeft volgens
hem daarom wel eens de nei
ging wat meer te kijken naar
het aantal inzenders dan naar
hun kans op zakelijk succes.
Niettemin ziet hij voor de
meeste bedrijven wel brood in
de 'Ontmoeting met Nederland'
in het Sokolniki Park. De orga
nisatie van de Russiche buiten
landse handel is drastisch aan
het veranderen. Was voorheen
het ministerie voor Buiten
landse Handel zowat het enige
aanspreekpunt met het westen,
nu mogen 21 vakministeries en
zo'n 70 ondernemingen tot op
zekere hoogte zelf zaken doen
met het buitenland. Veel
nieuwe gezichten dus en een
mooie gelegenheid voor de Ne
derlandse bedrijven daarmee
kennis te maken. Maar con
crete resultaten zijn pas over
vier of jaar te verwachten.
De Sovjet-Unie is een markt
met bijna 300 miljoen consu
menten waarbij westerse ex
porteurs het water in de mond
loopt. Als er maar één Russi
sche visje hapt, kan dat op den
duur tot grote zaken leiden.
Directeur mr. W. Overmars
van de zuivelcoöperatie DMV
Campina in Veghel duidt aan
hóe groot: „De Russen gebrui
ken jaarlijks ongeveer twaalf
miljoen ton koemelk voor het
opfokken van kalveren. In Ne
derland zijn daarvoor vervan
gende voedingsstoffen ontwik
keld omdat de melk in de vorm
van zuivelprodukten veel meer
kan opbrengen".
DMV Campina verwacht
deze dagen een doorbraak in
een jarenlang proces van aftas
ten en onderhandelen. De ver
anderingen in Moskou hebben
de zaken overigens niet een
voudiger gemaakt. Er zijn
nieuwe mensen bij betrokken
en het vergt tijd om ook die
warm te maken voor de Neder
landse kalvermelkvervangers.
Maar het is de moeite waard
door te zetten. Eén procent van
de Russische markt is al een
groot deel van de totale DMV-
produktie van dit voer. „Dit
zijn voor ons de dagen van de
waarheid", zegt exportmana
ger Litjens.
Daaraan is de Noord-Lim
burgse multinational Océ van
der Grinten nog lang niet toe.
De Sovjet-Unie, met haar on
metelijke bureaucratie, moet
een paradijs zijn voor verko
pers van kopieermachines.
Maar Océ heeft tot dusver geen
voet tussen de deur kunnen
krijgen, anders dan de grote
Amerikaanse concurrent Rank
Xerox.
Het is met Océ in Moskou net
zo gesteld als met een hele
reeks nieuwkomers op de Sov
jet-markt: hopen en bidden dat
die ene belangrijke Rus langs
komt en oog heeft voor hun
mooie spullen. En dat die man
ook nog wat deviezen los kan
krijgen om ze te kunnen beta
len.
Surinaamse vakbewe-
zich ontwikkeld van
n tamelijk onbeduidende,
hotei voipension (Va;,- op groepsbelang
ho™volpens'on384? j« verzameling bonden
hotel voipension 525,- L
hotel voipension ft j*jnomische sociale fak-
hoiei voipension j 357.-1 ^van betekenis
ht succes van de vakbewe-
I nfl^CÜ 813 echter ook oorzaak van
"itL Kt Ito*"' '/^sterking van de tweede-
n I het Surinaamse ar-
8.2420 ab Nieuwkoop ol 01725-9219 t dsbestel. Met andere wnor-
00 uur Aangesloten bn de stichting BEV* jt ei anuere WOOF
ae materiele kloof tussen
«nemers in de verschil-
sectoren wordt juist door
optreden van de vakbewe-
j steeds groter.
at is geen optimistische
fusie die drs. E. E. Camp-
l trekt in zijn proefschrift
^weging en arbeidsver-
ngen in Suriname'. Hij
h°Vv r^e daarmee gisteren
hk6 ■"tholieke Universiteit
|antin Tilburg tot doctor.
Surinaamse vakbewe-
i na c'e Tweede We-
nog een snelle groei
Remaalrt. In de jaren ze-
resulteerde dat in vier
met vijf centrales,
lotste is die van 'Lands-
irm?Waarbij maar liefst
lobo enJ?°n3jes zijn aan
tel^ een algemeen
Ivan r Ruim 40 pro-
L a"e vakbondsleden in
name werkt bij de over-
SvLa verklaart de om-
s van deze centrale.
5 grootte is het Al-
iiollrbond van Vakvere-
El^ter bekend als de
nd, politiek sociaal-
ERHUUR EN -VERKOOP
n, Maasstr. 52, Arcen, tel. 04703-
ling op 24m lange klipPeT op3
lname per groep of per pej"*.
ilvaart Enkhuizen. Tel. C"n
'ERHUUR HANZELAND
n in opbouw, biedt u ltéP'^l
watersportgebieden aan de 1
SBOMMEL. Inf. 076-221480
ehreqtiep
vordt
lan
n.
democratisch. Er zijn 55 bonden
bij aangesloten.
De Progressieve Werkne
mers Organisatie is, in tegen
stelling tot wat de naam sugge
reert, ook een algemeen geo
riënteerde vakcentrale, die 19
bonden verenigt.
De Surinaamse Arbeidersfe
deratie is een onafhankelijke
centrale, vergelijkbaar met die
van het overheidspersoneel,
maar recruteert de leden in de
particuliere bedrijven.
Tenslotte is er de Centrale-
47, politiek socialistisch, waar
bij 57 bonden zijn aangesloten.
Negen vakbonden zijn bij geen
enkele centrale aangesloten.
Campbell constateert dat het
ideologische verschil tussen de
vier centrales niet erg groot is,
met uitzondering van de C-47,
die zich niet heeft kunnen los
maken van de politieke partij
en, waarmee zij bij de oprich
ting sterk verbonden was. De
linkse politicus Bruna was een
van de oprichters.
Het verschil tussen de cen
trales zit meer in de personen
die er de scepter zwaaiea Het
is bijvoorbeeld opvallend hoe
gemakkelijk bepaalde hondjes
van centrale veranderen.
De bonden zijn per onderne
ming georganiseerd, wat de
grote verscheidenheid ver
klaart. Opvallend is dat in een
etnisch zo gevarieerd land als
Suriname, waarbij voor de
staatsgreep de politiek etnisch
was georganiseerd, vakbonden
dwars door alle bevolkings
groepen zijn georganiseerd. In
arbeidsconflicten spelen - an
ders dan in de politiek - ethni-
sche tegenstellingen daarom
Dr. Campbell
geen rol.
Er is een tijd geweest dat de
vakbonden in Suriname nauw
met de politieke partijen ver
bonden zijn geweest. Na de in
voering van algemeen kies
recht in 1948 ontstonden langs
etnisch-religeuze lijnen poli
tieke partijen. Om hun poli
tieke macht te vergroten richt
ten in de jaren vijftig politici
overkoepelende vakcentrales
op. Die werden zo een instru
ment in de handen van de poli
tici, die op die manier hun aan
hang konden vergroten.
In 1966,1969 en vooral in 1973
kwam het tot harde confronta
ties met de regering. Die heb
ben de vakbeweging bewust
gemaakt van hun politieke
- FOTO RIEN SIERS
macht, zonder dat een binding
met politieke partijen een
voorwaarde voor was.
De politieke betekenis van de
vakbeweging wordt vooral na
de staatsgreep duidelijk. Dan
blijkt dat het revolutionaire
proces zonder medewerking
van de vakbeweging niet of
nauwelijks van de grond komt.
Vakbonden worden zelfs het
symbool van het verzet tegen
de militaire dictatuur en de
enige hoop op terugkeer naar
de democratie. De militaire
machthebbers hebben met alle
middelen geprobeerd de macht
van de vakbeweging te breken,
zelfs met het doodschieten van
vakbondsleiders.
De economische macht van
de Surinaamse vakbeweging is
vrij beperkt. Volgens Campbell
vallen de werknemers in drie
groepen uiteen: degenen die bij
de overheid werken en verze
kerd zijn van goede arbeidsom
standigheden. Dan de werkne
mers bij de grote buiitenlandse
bedrijven. Hun materiële posi
tie is door het optreden van de
vakbonden ook sterk verbe
terd. De rest heeft daar nauwe
lijks van kunnen profiteren.
Vooral in kleine, inheemse be
drijven zitten de werknemers
materiëel op een grote achter
stand.
Die tweedeling komt nog
sterker naar voren in de sociale
sector, concludeert Campbell.
De sociale voorzieningen zijn
de laatste jaren sterk verbe
terd. Dat is echter niet lande
lijk tot stand gebracht maar
per bedrijf.
De economisch sterke bedrij -
ven kennen dan ook de beste
sociale voorzieningen waar
door de toch al bestaande kloof
in lonen tussen zwakke en
sterke bedrijven nog verder
wordt vergroot. De voordelen
gelden vrijwel uitsluitend voor
de vakbondsleden in een be
drijf en niet voor zwakke groe
pen als arbeidsongeschikten en
werklozen. De solidariteit met
de zwakken is derhalve ver te
zoeken.
Over solidariteit gesproken,
tussen de Surinaamse vakbon
den onderling bestaat een la
tente rivaliteit. Dat is niet be
vorderlijk voor de samenwer
king. De onderlinge competitie,
ook binnen één centrale, over
schaduwt het streven naar ver
groting van de solidariteit, con
cludeert Campbell.
Uit zijn onderzoek blijkt ook
dat de invloed van de vakbon
den op het beleid van buiten
landse ondernemers zeer ge
ring is. De bonden hebben geen
enkele macht die bedrijven te
dwingen tot het leveren van
een grotere maatschappelijke
bijdrage. Dat komt enerzijds
door de verdeeldheid binnen de
vakbeweging, anderzijds door
de goede materiële voorzienin
gen die deze bedrijven hun
werknemers bieden. Verdeel en
heers dus.
Het onderzoek van Campbell
heeft een schat van gegevens
opgeleverd over de vakbonden,
hun leden en de arbeidsmarkt.
Zo is de helft van de georgani
seerde Surinaamse werkne
mers jonger dan 35 jaar, twee
derde j onger dan 40 j aar. Vrou
wen vormen bijna 30 procent
van het ledenbestand, maar in
de leiding van bonden en cen
trales zijn ze sterk onderverte
genwoordigd.
Campbell besluit zijn proef
schrift met een ernstige waar
schuwing aan het adres van de
Surinaamse vakbeweging.
Door het ondernemingsgewijze
optreden van de bonden is een
grote kloof ontstaan tussen
goed- en slechtbetaalde werk
nemers.
Dat is, stelt Campell, een ge
vaarlijke ontwikkeling. Bij on
veranderd beleid zou dat kun
nen resulteren in maatschap
pelijke spanningen. Het succes
van de vakbeweging op mate
riëel gebied legt daardoor de
kiem voor een onstabiel ar
beidsbestel. Met alle gevolgen
van diea
N I EUWSOVERZI CHT
ROTTERDAM - Hoewel het
bouw- en baggerconcern
Volker Stevin vorig jaar een
netto-winst van 14,2 miljoen
gulden heeft geboekt, blijft
de toekomst volgens de di
rectie onzeker.
De bouwpoot had te lijden
van de schommelingen van
de olieprijs en de dollarkoers.
Bovendien speelde de schul
dencrisis in de Derde wereld
het concern parten, aldus
voorzitter Kokje van de Raad
van Bestuur. Hij verklaart de
daling van het aantal buiten
landse opdrachten door te
stellen dat Volker Stevin niet
meer inschrijft op projekten, Mr. J. Kokje
die mogelijk verliesgevend fotoanp
kunnen worden.
Het concern heeft nog steeds een onbetaalde rekening in Nige
ria uitstaan. Door vertraging in de administratieve schulden
regeling heeft het concern vorig jaar minder uit Nigeria kun
nen innen. Er wordt nu opnieuw met het land onderhandeld
over een snelle betaling van de schuld.
Gezien de stagnatie op de markten zoekt Volker Stevin naar
nieuwe activiteiten. Daaronder valt het plan voor de aanleg
van een vaste oeververbinding over de Westerschelde, een plan
dat al in 1969 is gelanceerd, maar vorig jaar opnieuw is aange-
boden. (ANP)
DEN HAAG - De verzekeringsconcerns hebben weer een goed
jaar achter de rug. Zo heeft nationale Nederlanden vorig jaar
een nettowinst van 635 miljoen gulden behaald, ruim 5 procent
meer dan in 1985. Overigens had die winst nog hoger kunnen
zijn als de daling van de dollarkoers achterwege was gebleven.
Verbeteringen deden zich in alle verzekeringsbranches voor,
uitgezonderd bij de motorrijtuigen. De directie verwacht dat
de resultaten dit jaar nauwelijks zullen afwijken van die van
1986, mits de dollar niet verder daalt en de rente laag blijft.
De netto-winst van Aegon is vprig jaar met 6,4 procent geste
gen tot 327 miljoen gulden. Zonder een daling van de dollar
koers had dat 34 miljoen gulden hoger kunnen uitvallen. Het
binnenlandse resultaat is overigens sterk gedrukt door grote
verliezen op autoverzekeringen. Voor dit jaar zal dat beeld, on
danks een mogelijke premieverhoging, niet anders zijn, vreest
de directie. (ANP)
DEN HAAG - In het eerste kwartaal van dit jaar zijn 979 fail
lissementen uitgesproken, ruim 17 procent minder dan de 1.184
in de overeenkomstige periode van 1986. De cijfers houden een
gestadige voortzetting in van de daling die in 1983 begon.
Handel en horeca konden bogen op aanzienlijke dalingen van
respectievelijk 31 en 35 procent. In de industrie daalde het aan
tal faillissmeneten met 21 pocent en in de bouwnijverheid en
installatatiebranche met 16 procent. (ANP)
LONDEN - Het Anglo-Franse Eurotunnel-project zit opnieuw
in de problemen. Er komt geen schot in de plannen om van
Eurotunnel een internationale maatschappij op aandelen te
maken. In plaats van in juli zullen pas in de herfst voor 750
miljoen pond Eurotunnel-effecten op de internationale markt
kunnen worden gebracht.
De onderneming heeft zowel de Franse als de Britse spoorwe
gen een ultimatum gestuurd. Tenzij beide maatschappijen
uiterlijk eind april met Eurotunnel een overeenkomst afsluiten
betreffende de tolrechten en het gebruik van de tunnel, zal het
hele project mislukken.
British Rail, de Britse spoorwegen, beweert dat afgelopen sep
tember al een akkoord is ondertekend. Volgens BR probeert
Eurotunnel nu in eigen voordeel een wijziging van die over
eenkomst af te dwingen. Maar volgens Alastair Morton, de
nieuwe Britse co-president van Eurotunnel, bestaan er nog tal
rijke meningsverschillen. Zonder bindend contract tussen
Eurotunnel, BR en de Franse SNCF kan de Anglo-Franse on
derneming niet het nodige kapitaal inzamelen.
Van een onzer verslaggevers
BREDA - Volgende week
dinsdag presenteert de Ex
portraad Midden- en Klein
bedrijf zich aan het be
drijfsleven.
De raad is kort geleden opge
richt op initiatief van het Ko
ninklijk Nederlands Onderne
mers Verbond (KNOV), het Ne
derlands Christelijk Onderne
mers Verbond (NCOV), de
Raad voor het Midden- en
Kleinbedrijf en het Hoofdbe
drijfschap Ambachten. Voor
zitter is de heer H. Pors.
De oprichting van de Ex
portraad heeft een lange voor
geschiedenis. Dat komt omdat
het midden- en kleinbedrijf tot
voor enkele jaren geen of wei
nig aandacht had voor export.
Bedrijven die zich in de ja
ren zeventig met export bezig
hielden waren 'witte raven', die
zich lieten adviseren door be
staande export-instellingen.
De organisaties van onder
nemers in deze sector waren
vooral bestemd om de leden bij
te staan in problemen op het
nationale vlak. Bovendien be
moeiden die organisaties zich
niet of nauwelijks met de di
rect commerciële zaken van de
leden.
Daar komt bij dat de naoor
logse problemen van het mid
den- en kleinbedrijf zo talrijk
en urgent waren dat het bevor
deren van de export nauwe
lijks aan bod kwam. Bovendien
beschikten de organisaties niet
over deskundig personeel op
het gebied van export-bevor-
dering.
Dat beeld is de laatste jaren
sterk veranderd. Terwijl de ex
port van het bedrijfsleven in
het algemeen minder snel stijgt
dan gewenst - in enkele secto
ren is zelfs sprake van een ex
port-daling - voeren midden-
en kleinbedrijven steeds meer
produkten uit naar het buiten
land.
Daar zijn twee oorzaken
voor aan te wijzen. Allereerst
doen kleinere ondernemers
vooral zaken in België en
West-Duitsland, waardoor de
H Pors jr.
- foto nico naeff
export niet wordt belemmerd
door de zwakke koers van de
Amerikaanse dollar. De pro
dukten blijven naar verhou
ding goedkoop.
Verder zijn veel midden- en
kleine bedrijven weinig of niet
afhankelijk van de olieprijs. Ze
leveren vooral gespecialiseerde
produkten en diensten, waarbij
de prijs van energie nauwelijks
een rol speelt.
Het is dan ook geen wonder
dat de export van het midden-
en kleinbedrijf in 1985 met on
geveer 14 procent is gestegen,
terwijl andere sectoren van het
bedrijfsleven op de buiten
landse markten een flinke stap
terug moesten doen. Hoewel
over 1986 nog geen exacte cij
fers bekend zijn wijkt de ont
wikkeling nauwelijks af van
die in 1985.
De nu opgerichte Exportraad
zal zich in eerste instantie niet
bezighouden met het commer
cieel adviseren van de onder-
nemers-leden. De bedoeling is
dat de ondernemers in contact
worden gebracht met export
consulenten van de Kamers
van Koophandel en andere ex
port-instellingen. Verder wor
den cursussen georganiseerd.
Het belangrijkste doel van
de Exportraad is een samen-
werkings- en overlegorgaan te
zijn, gericht op het verbeteren
van het export-klimaat voor
het midden- en kleinbedrijf. De
Raad zal de overheid gevraagd
of ongevraagd adviseren over
alle zaken, die de export kun
nen bevorderen.
