Van den Broek zal zwijgen over de Amicales
Het 'Suriname van Haakmat' in een spannend boek
r
even.
UITBLAZEN
Boeren Peru vrezen
voor landhervorming
iitls vol
nfonnatie
voor alle
16-jarigen
A
Een Dakota
voor 2010
MINISTER BRENGT ZESDAAGS BEZOEK AAN MAROKKO EN ALGERIJE
Geen extra bi
voor grote gc
Loonmatiging
.DIOEIML
DINSDAG 17 MAART 1987
Dl STEM
ACHTERGROND
Fout
Haags Hoog
standje
Agenda
Garnalen
DINSDAG 17 MAART 1987
DE STEM COMIV
HET conserveren van
de 'geschiedenis' is
vooruitzien, moet
men bij de Dutch Dakota
Association (DDA) hebben
gedacht toen men de ver
dere levensloop zat uit te
stippelen voor de tweede
Dakota waarvan de club
zich eigenares mag noemen.
Deze machine, die de registra
tie PH-DDZ krijgt, werd aan
getroffen op Malta. Binnenkort
zal het toestel naar Nederland
worden overgevlogen om daar
verder te 'slapen'. Het is name
lijk de bedoeüng dat de PH-
DDZ pas in de volgende eeuw
het luchtruim kiest, als opvol
ger van de PH-DDA waarmee
de Dakotaclub nu vliegt. In
2010 moet de DDZ de feeste
lijkheden opluisteren waarmee
Dakota-fans de 75-ste verjaar
dag van de roemruchte, niet ka
pot te krijgen Douglas DC-3
(Dakota) denken te vieren.
Dat is een optimistisch
staaltje van vooruitzien dat de
DDA (de club dus) zich wel
meent te kunnen veroorloven
nu deze maand het eerste lus
trum van de Association is be
reikt en waarmee zij haar le
vensvatbaarheid ruimschoots
bevestigd ziet. De Nederlandse
Dakota, beschilderd in na-oor-
logse KLM-kleuren met rood-
wit-blauw kielvlak is een be
kende verschijning geworden
op vliegfeesten in heel West-
Europa. De vereniging telt zo'n
2 .000 'deelnemers' - zeg maar
donateurs - waarvan er ruim
150 actief zijn bij het lucht
waardig houden van de 'Oude
Dame'.
Daarmee is de ambitie van
de DDA echter niet getemperd.
Sinds de suksesvolle vlucht
naar Melbourne van de Uiver-
II in 1984 leeft het verlangen
om ook een DC-2 in handen en
liefst ook in de lucht te krijgen.
Toen de KLM de reprise van
de 'Race naar Melbourne' het
opvoeren was bekend dat er in
de wereld nog zeven DC-2's be
stonden. Eén daarvan, de door
de KLM geleende Uiver-II, was
vliegwaardig. Wat men toen
niet meetelde was de DC-2 die
de DDA in Australië gevonden
heeft. Destijds verkeerde men
in de veronderstelling dat het
slechts om een romp ging, maar
onderzoek van DDA's chef-
vlieginstrukteur bracht aan het
ücht dat het om een weliswaar
gedemonteerd, maar compleet
toestel ging. De DDA heeft het
inmiddels gekocht.
Dit jaar nog zal de DC-2
per schip naar Europa worden
WIM KOCK
gebracht. Daarmee herhaalt
zich een oude geschiedenis
want in de jaren '30 werden de
door de KLM en andere Euro
pese maatschappijen gekochte
DC-2's en DC-3's ook per
schip aangevoerd. Fokker im
porteerde de vliegtuigen voor
heel Europa. Op het vliegveld
van Cherbourg had Fokker een
dependance waar de per schip
uit Amerika gearriveerde vlieg
tuigen in elkaar werden gezet,
waarna ze naar hun klanten
werden gevlogen.
Het hgt in de bedoeling van
de DDA de DC-2, die veertig
jaar niet in de lucht is geweest,
grondig te restaureren en op
nieuw vliegwaardig te maken.
Het vüegtuig zal dan de oude
KLM-registratie PH-AJU
(Uiver) krijgen. Toestemming
daarvoor heeft de Rijkslucht
vaartdienst al gegeven. Het zal
nog wel enkele jaren duren eer
de nieuwe Uiver boven Neder
land zal vliegen.
De nieuwe aanwinst van de
DDA werd in 1934 in gebruik
genomen door Eastern Airlins.
In 1941 kwam het toestel in
Australië terecht waar het
dienst deed als militair trans
portvliegtuig en bij de oplei
ding van parachutisten. Na de
oorlog vloog de DC-2 nog voor
enkele burgerluchtvaartmaat
schappijen, maar al in 1948
werd het vliegtuig opgeslagen.
De geschiedenis van de pas
aangeschafte DC-3 PH-DDZ
begon in 1943, maar vertoont
nogal wat hiaten. Het werd ge
bouwd in een serie van 421
door het Amerikaanse leger bij
Douglas bestelde vliegtuigen.
In maart 1944 werd het toestel
aan de luchtmacht overgedra
gen, maar wat die ermee heeft
gedaan is onbekend. In de ja
ren '60 en '70 vloog het toestel
op Afrikaanse lijndiensten van
Somali Airlines. De laatste eige
nares was de Egyptische maat
schappij Pyramid Airlines. In
1985 onderging de DC-3 op
Malta een uitgebreide 1200
uurs inspectie. Sindsdien heeft
het toestel niet meer gevlogen.
Het begint erop te üjken dat
vliegtuigen net zo oud kunnen
worden als auto's en meestal
hebben ze een minstens zo
avontuurlijk bestaan achter de
rug.
De DC-2 die in 1984 als Uiver-II naar Melbourne S
vloog. - foto aer0ph0t0 schiphol bv s
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiuiil
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres. Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12^30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8 30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje ©076-236882.
Grote advertenties uitsluitend ©076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
RflnkrpIflfiAQ'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5 PAGINA
MINISTER Van den
Broek vertrekt dinsdag
voor bezoeken van in to
taal zes dagen aan Ma
rokko en Algerije. In
Rabat en Algiers zal hij
besprekingen voeren
met niet alleen zijn col
lega-ministers van bui
tenlandse zaken, maar
ook met ministers van
economische zaken, fi
nanciën, en transport.
Waarschijnlijk zal hij
ook door koning Hassan
en president Chadli
worden ontvangen. Vol
gende maand gaat de
minister van landbouw,
Braks, naar beide lan
den.
Tegenover zijn Marok
kaanse en Algerijnse colle
ga's, Abdellatif Filali en Ah
med Taleb Ibrahimi, zal mi
nister Van den Broek het Ne
derlandse Zuid-Afrika-be-
leid uiteenzetten, en toelich
ten waarom de EG-landen
voorstander zijn van een in
ternationale Midden-Oosten
conferentie als kader voor
onderhandelingen tussen de
rechtstreeks betrokken par
tijen. Israël en de Verenigde
Staten willen zo'n conferen
tie voornamelijk als 'paraplu'
boven rechtstreeks Israë-
lisch-Jordaans overleg, en
zien voor de vijf permanente
leden van de Veiligheids
raad, - de Verenigde Staten,
de Sovjetunie, China, Frank-
rij k en Engeland - slechts een
ondergeschikte rol wegge
legd.
De EG-landen hebben zich
tot nu toe niet uitgesproken
voor deelname van de Pales
tijnse Bevrijdingsorganisatie
PLO als volwaardig en ge
lijkberechtigde partij aan
vredesonderhandelingen, en
in de gemeenschappelijke
verklaring over een Midden-
Oosten-conferentie wordt de
PLO zelfs niet genoemd. De
EG-landen zijn nooit verder
gegaan dan te zeggen dat de
PLO bij vredesoverleg 'moet
worden betrokken'.
Nederland, aldus gezag
hebbende kringen in Den
Haag, staat neutraal tegen
over het probleem van de
Westelijke Sahara. Het door
Algerije gesteunde Volks
front voor de Bevrijding van
Saguia el Hamra en Rio de
Oro (Polisario), voert een
guerrilla tegen Marokko, dat
deze vroegere Spaanse kolo
nie in 1975 heeft bezet en in
gelijfd.
In de Algemene Vergade
ring van de Verenigde Naties
onthoudt Nederland zich van
stemming over resoluties
waarin de annexatie wordt
veroordeeld en zelfbeschik
kingsrecht voor de plaatse
lijke bevolking wordt bepleit.
Nederland meent dat een op
lossing moet worden gevon
den in het kader van de Or
ganisatie voor Afrikaanse
Eenheid, via een volksstem
ming, en steunt internatio
nale bemiddelingspogingen.
Koning Hassan weigert ech
ter rechtstreeks contact met
het Polisario over het organi
seren van zo'n volksstem
ming.
Minister Van den Broek is
niet van plan zelf te gaan
spreken over koning Hassans
Minister Van den Broek.
- foto anp
verklaring dat in Nederland
wonende Marokkanen maar
liever niet moeten deelnemen
aan gemeenteraadsverkie
zingen, of over het optreden
van de Amicales. In Den
Haag zegt men dat het Ma
rokkaanse staatshoofd zijn
onderdanen niet heeft verbo
den hun stem uit te brengen.
Men gaat liever voorbij aan
het gewicht dat een uit
spraak van een wereldlijk en
geestelijk leider als de ko
ning in een nog sterk tradi
tionalistische samenleving
als Marokko heeft.
Het voornemen om niet
eigener beweging de Amica
les ter sprake te brengen is
niet gebaseerd op de her
haalde ontkenning van de
Marokkaanse ambassade en
consulaten in Nederland dat
zij deze groepering, die zich
volgens haar tegenstanders
schuldig maakt aan ondemo
cratische praktijken en inti
midatie, instructies geeft.
Maar de kwestie van de
Amicales kan zijdelings aan
de orde komen als van ge
dachten wordt gewisseld
over de wens van Rabat om
in het kader van een cultu
reel akkoord het aantal Ma
rokkaanse onderwijskrach
ten in Nederland uit te brei
den. De Nederlandse rege
ring erkent het recht op on
derwijs in de eigen cultuur,
maar wil niet dat Marok
kaanse onderwijzers en lera
ren politieke propaganda be
drijven. Minister Van den
Broek zal in dat geval ook
uiteenzetten dat buitenlan
ders, en organisaties van bui
tenlanders, zich aan de Ne
derlandse wet moeten hou
den.
De gesprekken over drugs
en terrorisme, onderwerpen
die Marokko aan de orde wil
stellen, behoeven geen pro
blemen op te leveren, al kan
drugsgebruik onder de
tweede generatie Marokka
nen in Nederland in verband
worden gebracht met de
noodzaak deze jongeren ferm
in de hand te houden en op te
voeden in de traditionele
waarden. Minister Van den
Broek zal het Nederlandse
drugsbeleid uiteenzetten, wat
impliceert dat naar Neder
landse opvatting in andere
landen soms bijzonder zware
straffen worden opgelegd.
Mogelijk omdat het zelf
het hoofd moet bieden aan de
Polisario-guerrillero's, denkt
Marokko iets genuanceerder
over het gebruik van geweld
voor politieke doeleinden dan
veel andere Arabische lan
den.
Algerije en Marokko ma
ken zich al geruime tijd ern
stige zorgen over de gevolgen
van de toetreding tot de
Europese Gemeenschap van
Spanje en Portugal, waar
voor een deel dezelfde pro-
dukten worden verbouwd als
in Noord-Afrika. De Magh-
reb-landen - Marokko, Alge
rije en Tunesie - vrezen voor
hun export naar de EG,
vooral van sinaasappels, als
Spanje en Portugal vrij naar
de andere lidstaten kunnen
gaan exporteren. Voor
Europa speelt de invoer van
wijn, olijfolie, tomaten en
klein fruit uit de Maghreb
kwantitief nauwelijks een
rol, voor deze landen zelf is
zij van groot belang.
Over de Marokkaanse wil
om op den duur volwaardig
lid te worden van de Ge
meenschap heeft staatssecre
taris Van der Linden eens
opgemerkt dat de argumen
ten die pleiten tegen Turks
lidmaatschap 'dubbel en
dwars' gelden voor Marokko.
Ondanks handelsakkoor
den is de uitvoer van Ma
rokko en Algerije naar de EG
de afgelopen jaren gedaald.
De Marokkaanse uitvoer
naar Nederland daalde van
ruim 300 miljoen gulden in
1985 tot 192 miljoen een jaar
later, het zwaar door de da
ling van de olieprijzen ge
troffen Algerije zag zijn uit
voer naar Nederland - vrij
wel uitsluitend ruwe olie en
aardolieprodukten - vermin
deren van bijna 3,5 miljard
gulden in 1985 tot 1,3 miljard
vorig jaar.
De Nederlandse uitvoer
van landbouwprodukten
naar Marokko steeg vorig
jaar van 40 naar 85 miljoen
gulden (op een totale uitvo®
van 223 miljoen in 1985 en 24$
miljoen in 1986), maar dj(
naar Algerije nam af van
tot 219 miljoen gulden. De fo
tale uitvoer daalde van 75$
tot 548 miljoen gulden.
Marokko bezet als afzet,
markt voor Nederland een
magere zevende plaats ondei
de Afrikaanse landen. Des.
kundigen menen dat het Ne
derlandse bedrijfsleven in de
huidige omstandigheden, on.
danks de redelijke mate van
liberalisering van de import
slechts betrekkelijk weinjj
mogelijkheden heeft.
Algerije heeft zijn inkom,
sten door de daling van dt
olieprijs met 4 miljard dollar
(ruim 8 miljard gulden) zien
teruglopen en wil, behalve
meer Nederlandse investe
ringen in het kader van het
sinds vorig jaar bestaande
akkoord over economische
samenwerking, kredietffaci-
liteiten. In Algiers zal minis-
ter Van den Broek mogelijk
een luchtvaartakkoord para
feren. KLM en Air Algerie
onderhouden op dit moment
geen rechtstreekse vluchten
tussen Amsterdam en Al
giers.
De kans bestaat dat minis
ter Van den Broek donderdag
in de oude koningsstad Fes
door koning Hassan wordt
ontvangen. Mogelijk zal de
koning ter gelegenheid van
het bezoek zijn zegel hechten
aan de al enige tijd geleden
parlementair bekrachtigde
wegtransportovereenkomst
tussen Nederland en Marok
ko, zodat die in werking kan
treden. (ANP.
IN onze haast blinde blijd
schap dat de staatkundig ge
reformeerden vrouwen be
ginnen te accepteren als kie
zers, hebben we vorige week
een fout gemaakt. Stom. Niet
het passief kiesrecht waar
aan we in onze onnozelheid
dachten, maar pas het actief
kiesrecht vindt gehoor bij de
SGP. Aan passief kiesrecht
voor vrouwen - die dan dus
kandidaat zijn voor raad,
staten of kamer - zijn de
staatkundig gereformeerden
nog heleméél niet toe. Maar
vrouwen accepteren als kie
zers, is de eerste stap, zullen
we maar zeggen.
Nu we het toch over vrou
wen hebben: mannen vor
men in de Westeuropese par
lementen nog steeds de over
grote meerderheid. Maar
daarin zijn verschillen: des
te noordelijker een land, des
te meer vrouwen in de parle-
mentsbankjes. Koploper is
Noorwegen met 61 vrouwen
van de 157 parlementsleden
(38,8 procent), dan komen
Finland en Zweden met ruim
32 procent, terwijl Nederland
- na Denemarken - goede
vijfde is met 19,3 procent.
Griekenland is hekkeslui-
ter met 3,3 procent, van de
300 parlementariërs zijn er 10
vrouwen. Groot-Brittanië is
een beetje een uitzondering;
het ligt niet zuidelijker dan
Nederland, maar heeft wel
met 3,8 wel een laag percen
tage vrouwen.
Premier Margaret That
cher draagt behalve door
haar aanwezigheid nauwe
lijks bij tot de toename van
vrouwen in de Britse poli
tiek, want ze heeft nog geen
enkele vrouwelijke minister
in haar kabinet gehad.
Altijd een beetje een raar
land geweest, dat Engeland.
Vonden Asterix en Obelix al,
ook twee mannen trouwens.
„MINISTER Brinkman van
WVC laten we het feest ope
nen. Kan die mand eens een
keer wat anders doen dan
dingen sluiten".
(Voorzitter Frits van der
Poel van het zilveren inter
nationaal perscentrum
Nieuwspoort in Den Haag)
De Tweede Kamer wandelt
deze week met ingehouden
pas door de agenda vanwege
de verkiezingen voor Pro
vinciale Staten - die op hun
beurt de Senaat kiezen. Van
daag en donderdag (morgen
is er geen vergadering in
verband met diezelfde ver
kiezingen) vergadert de
Tweede Kamer over de vrije
beroepen en over Avebe, een
aardappel verwerkingindus
trie die graag overheidssteun
heeft.
De (nog oude) Senaat
spreekt vandaag over de be
groting van Antilliaanse/
Arubaanse zaken en over die
van Justitie. Op 23 juni zal de
nieuwe Eerste Kamer aan
treden, maar hoe zal die sa
mengesteld zijn. Morgen we
ten we meer.
Dat leden van de Tweede
Kamer zich ook in hun vrije
tijd alleen maar bezighouden
met politiek is een misvat
ting. Een enkel parlementa
riër mag graag een goed
boek lezen - er zijn er zelfs
die ze ook schrijven -, som
migen spelen een partijtje
schaak of wandelen graag
een eindje door bos en park.
Maar er bestaan ook kamer
leden die in hun vrije uurtjes
graag garnalen pellen.
Dat weten we sinds de
hoorzitting die de vaste Ka
mercommissies voor visserij
en volksgezondheid vorig
week belegde over de proble
men rond het thuispellen van
deze schaaldieren. Het thui
spellen was in opspraak ge
komen nadat enkele jaren
geleden veertien bejaarden
overleden waren na het eten
van thuisgepelde en met de
shygella-baccil besmette
garnalen. Met de hygiëne bij
commerciële thuispellers is
het overigens nog steeds niet
best, concludeerde Konsu-
menten Kontakt vorige week
op die hoorzitting.
Voor PvdA'er Aad Kosto
was dat aanleiding om te
vragen of het thuispellen
door de consument niet be
vorderd kon worden. Als er
namelijk iemand oog zou
hebben voor goede hygiëni
sche omstandigheden tijdens
het pel-proces, dan zou het
zeker de consument zelf zijn.
Die merkt in veel gevallen
immers meteen aan zijn con
stitutie of de garnalen al dan
niet hygiënisch verantwoord
hun niet voor consumptie ge-
Aad Kosto. - fotoanp
schikte onderdelen zijn
kwijtgeraakt.
De meeste aanwezigen ke
ken Kosto wat meewarig
aan, wat voor de sociaal-de
mocraat aanleiding was om
de toehoorders een kijkje in
zijn privé-leven te gunnen.
Kosto kwam tot de ontboeze
ming dat ook hij wel eens een
pondje garnalen pelde. Ster
ker nog: hij vond dat bepaald
niet een onplezierige bezig
heid.
Kosto kreeg daarop
prompt bijval van zijn CDA-
collega Froukje Laning, die
zich, verklappend dat ze een
'enorme waardering voor de
garnaal' had, eveneens tot
het gilde der thuispellers
verklaarde.
Dat het voorstel van Kosto
door de deskundigen niet als
haalbaar werd beoordeeld,
kon de PvdA'er niet van zijn
standpunt afbrengen. Hijzelf
zou, zo verklaarde hij, een
„fanatiek aanhanger" van
het in eigen huis pellen blij
ven.
Al was het natuurlijk al
leen maar omdat een kilo ge
pelde garnalen in de viswin
kel minstens twee keer zo
veel moet opbrengen als een
kilo ongepelde.
ACHTTIEN jaar na in
voering is de landher
vorming van een pro
gressieve militaire rege
ring in Peru onderwerp
geworden van een he
vige controverse.
De regering wil gemeen-
schapsgrond aan particulie
ren geven, maar de boeren
vrezen dat er voor hen geen
land meer overblijft. De re
gering wil een complete om-
medraai van de landhervor
ming van 1969 en braaklig
gend gemeenschapsland aan
particulieren geven met de
voorwaarde dat het bebouwd
wordt.
Veel te veel land
bouwgrond zou niet worden
benut. Politieke partijen
hebben zich tot nog toe op de
vlakte gehouden, maar ver
schillende boerenorganisa-
ties zijn in het geweer geko
men tegen een voorstel dat
hun „rechten aantast".
De boeren vrezen land
bouwgrond kwijt te raken,
als zij niet kunnen bewijzen
dat deze voldoende wordt be
nut. De wet van 1969 be
paalde dat het niet-gebruikte
land, waarvan 85 procent in
handen van grootgrondbezit
ters was, in handen van de
gemeenschap kwam. Ieder
die het wilde bebouwen kon
een lapje krijgen. Er kwam
een omvangrijk systeem van
coöperaties. De wet was een
uitkomst voor de indianen,
die sinds de Spaanse verove
ring getracht hadden hun
traditionele eigendomsop
vattingen met gemeenschap
pelijke landbouw te redden
De boerenorganisaties zijn
van mening dat zij wel zijn
gevaren bij de wet.
De enige boerenorganisa-
tie die voor is, is de Nationale
Agrarische Organisatie,
conservatieve groep van par
ticuliere landeigenaren. Deze
stelden zich enthousiast ach
ter het regeringsplan.
De Pachitea Liga, een in
diaanse organisatie, heeft ge
merkt dat de landbouwbank,
een overheidsinstelling, zich
nu al vijandig opstelt tegen
over coöperaties. Claudlt
Aquino, woordvoerder van
de Pachitea Liga, vertelt dal
coöperaties alleen krediet
krijgen in de vorm van
kunstmest en verdelgings
middelen, terwijl kleine ei
middelgrote landeigenaren
wel baar geld krijgen. India
nen vrezen een nieuwe goh
van landroof.
Isais Cha-
pay.de jonge energieke leider
van de Campas-stam in het
Amazonewoud waarschuw
de: „De indiaanse volken ge
loven dat de nieuwe wet
weer land van onze voorva
deren zal stelen. We zullen
ons verzetten, zoals onze
voorvaderen zich tegen
koloniale invasiemacht te
weer stelden. De politie
erop rekenen dat we tegen
hen zullen vechten."
Door Henk Egbers
VRIEND en vijand zijn
het erover eens: André
Haakmat schreef met
het boek 'De revolutie
uitgegleden' een span
nend boek. In één adem
lees je het uit. De man
die in verschillende top
functies eens het brein
achter Desi Bouterse,
Chin A Sen en de Moe-
derbond was zet feiten,
vaak onthullend, op een
rijtje.
Het boek gaat over de ja
ren 1980-1983; de periode
waarin een protestdemon
stratie van heethoofdige mi
litairen werd omgebouwd tot
'revolutie'. De uit Amster
dam toegesnelde onderwij s-
inspecteur Haakmat moest
uiteindelijk daarbij het veld
ruimen voor de ook in Neder-
lanland gevormde handige
Bouterse.
Het laatste hoofdstuk gaat
over Brunswijk en zijn
jungle-commando, voor
zover dat door Haakmat en
de gevluchte militairtninister
Van Rey werd geinspireerd
in de zomer van 1986. Ont
hullend is het hoofdstuk
waarin Haakmat vertelt hoe
hij in Amsterdamse en Ant
werpse hotels door de CIA-
figuren Hogan en Hale be
stookt werd. De rest zou je
kunnen samenvatten in dit
zinnetje dat hij noteert: 'Su
riname was switi Sranan niet
meer'. Daarin zit veel pijn.
Ook al heeft Haakmat als
advocaat selectief geschre
ven, hij brengt een belang
rijk aantal feiten die rele
vant zijn voor een bepaalde
ontwikkeling bijeen. Hij
heeft zich niet laten verlei
den tot het opsieren van zijn
verhaal met privé anecdotes;
hetgeen met betrekking tot
Bouterse, laat staan Horb,
niet moeilijk geweest zou
zijn.
Hoe was het mogelijk dat
een stelletje 'domme', jongens
- sergeants - de geschoolde
'knappe' mannen op het poli
tieke toneel de baas zijn? Dat
is een van de eerste vragen
die Haakmat stelt. Ant
woord: De ontwikkelde men
sen gunnen elkaar het licht
in de ogen niet. Hij gaat
daarbij niet in op rassente
genstellingen die ook een
grote rol spelen. Bouterse
kan derhalve gemakkelijk de
verdeel-en-heerspraktij k
toepassen. Maar Haakmat
theoretiseert niet veel. Hij
vertelt 'feiten'; gebeurtenis
sen die zijn gelijk moeten be
wijzen.
André Haakmat
Uit het boek van Haakmat
komt duidelijk een strijd om
de macht als kernpunt naar
voren. En dit soort strijd is
altijd wrekend van aard. Su-
rinamers zijn daarbij door
gaans directer en zetten de
Nederlandse politiek voort
durend op het verkeerde
been.
„De revolutie uitgegleden"
is een typisch ik-verhaal. Je
mist voortdurend allerlei na
men en gebeurtenissen om
dat de invalshoek alleen
'Haakmat' is. Wat er over-
- foto de stem/johan van gurp
blijft is echter voor de histo
rie nog belangrijk genoeg.
Uitvoerig wordt verteld hoe
de twee vrienden, Henk Chin
A Sen en André Haakmat op
elkaar afknapten. Haakmat
schrijft zijn vriend vooral in
de hoek van politieke onbe
nulligheid. Voor de gewone
man was het ook onbegrijpe
lijk hoe een geliefde arts zijn
land in de steek liet (zo werd
dat ervaren).
Terwijl Henk via Suralco-
USA in Nederland terecht
kwam probeerde Haakmat
Bouterse via de Nederlandse
kolonel Hans Valk onder
controle te krijgen. Haakmat
meet de verdiensten van
Valk breed uit en zegt het een
stomme zet te vinden dat de
Nederlandse regering hem
terug riep tengevolge van een
pretentiestrijd tussen Valk
en ambassadeur Vegelin van
Claerbergen.
Op dit moment betreuren
topmensen in de Surinaamse
regering het dat Haakmat cs.
met Brunswijk een stomme
zet doet omdat men Bouterse
net onder controle had! Wat
heet? In een ook onthullend
hoofdstuk over een geheime
bijeenkomst yan Bouterse en
Haakmat op de plantage
Katwijk Wederzorg, waar
een soort blauwdruk voor
een democratische toekomst
gemaakt werd, moet hij con
cluderen bedonderd te zijn.
Als boosdoener op de achter
grond noemt hij Naarendorp.
Haakmat doet uitvoerig
verslag van zijn juridische
werkzaamheden met betrek
king tot de bijzondere rechts
pleging. Vuile handen maken
om mensen te redden. Maar
over die rechtspleging zelf
lees je dan geen woord. Ver
der ging onder zijn hand door
het statuut Basisrechten en -
plichten en veel vakbondsad
viezen in een strijd, die mede
onder invloed van Maurice
Bishop, uitliep op de execu
ties op 8 december '83 en de
vlucht van Haakmat.
'De invasie die niet door
ging' staat er boven het
hoofdstuk over de CIA-agen-
ten. Die lieten via Haaknw'
andere 8 decemberlijste»
lekken via het Parool. Die
bleken onjuist. Gesuggereerd
wordt verder dan de Ameri
kanen Suriname wilde bin
nenvallen, maar dit land in
geruild hebben voor Gra
nada toen Bouterse de Cuba
nen het land uistuurde na de
dood van Bishop.
Haakmat wijst ook nog OP
het verdeelde verzet in Ne
derland. Het verzet dat
Haakmat cs. organiseren
vindt weinig weerklank om
dat de meeste Surinamer/
hier bang zijn dat de mensen
die voor Bouterse de touwtjes
in handen hadden terugte"
ren. Dat wil men ook niet
Eén van de problemen is het
alternatief voor Bouterse in
wie ook Haakmat eens ge'
loofde. Dat laat dit boek tej
zen. Maar wie Haakmat ze«
is binnen die machtstrijd
wordt nog steeds niet erg
duidelijk.
André Haakmat: De Rev0"
lutie uitgegleden (uitg. Jan
Mets - 24,50)
„EN HAAG - Alle 16-jarige
scholieren van Nederland
triiaen vanaf vandaag een in
formatiegids met de titel „16 of
w en alles wat jij moet we-
ipjl",
Minister Eelco Brinkman
(WVC) overhandigde gister
middag in de kantine van zijn
ministerie in Rijswijk de eer
ste exemplaren aan leerlingen
van het Dukenburg-college uit
Nijmegen.
De minister zei te hopen dat
deze nieuwe wegwijzer in het
'wöud van de moderne infor
matie spoedig een beduimeld
standaardwerkje op de buro's
van Nederlandse 16-jarigen"
zou worden.
Wonen, seks, recht, geld,
drugs, en allerlei andere zaken
die de leeftijdsgroep van 16-
jarigen aangaat, passeren in
192 bladzijden de revue. In de
het boek zijn honderden na
men, adressen en telefoon
nummers opgenomen van in-
stelllingen die zich bekomm-
meren om het lot van jonge
ren.
De jongerengids is een sa-
menwerkingsprojekt van een
viertal instellingen: de Neder
landse Federatie voor Jeugd-
en Jongerenwerk, De Stich
ting Jeugd en Samenleving, de
Kaad voor het Jeugdbeleid en
de Stichting voor het Kind.
Na het internationale jonge-
renjaar 1985 begon de Raad
voor het Jeugdbeleid een on
derzoek naar de wenselijkheid
van een Nederlandse gids. In
augustus '86 bracht de raad
aan de rijksoverheid haar po
sitieve advies uit. Het is de be
doeling dat de nu uitgekomen
gids ieder jaar gemaakt wordt.
Nil
hoe
nin
Ait
D
nee:
han
sch<
ster
Vc
van
scha
(NM'
niet
ging-
wett
wore
De
reke
DEN HAAG (ANP) - De vier grote gej,
sterdam, Den Haag, Rotterdam en Ut
nister De Koning (binnenlandse zake
extra financiële bijdrage.
„Er komt geen extra geld van rijksv
de problemen die onder verantwoorde
zijn ontstaan", aldus de bewindsman.
Met leden van de commissie voor bi:
hij maandag onder meer de financi
grote steden. Voor de oplossing van
Koning uiteen, moet overleg met de b
ten worden gevoerd. De Koning liet
het kader van de begrotingen en de re
gen bereikt kunnen worden.
De minister wees een PvdA-verzoe
ring aan de vier steden voor het weg\
vernieuwing ontstane tekorten van de
Iedereen heeft de laatste weken weer
ging. De regeringspartijen CDA en W
del voor verlaging van belastingen er
net bezweert dat zonder loonmatiging
achteruitgang - de economische groe
mers vinden loonmatiging hèt middel
getaste concurrentiepositie van het b
vijzelen. En de vakbonden tenslotte zi
maar zitten als daar herverdeling vai
peld.
Loonmatiging als ruilmiddel. CDA
debat over het economisch en financi
Tweede Kamer in een motie laten v
een absolute voorwaarde is voor he
genheidsbeleid. In ruil daarvoor word
lijk volgend jaar de koopkracht te h;
en/of sociale premies te verlagen. M<
omtrent geen enkele zekerheid ver)
jaar best wel eens kunnen blijken dat
de sociale partners - blij hebben gem
Het kabinet zelf heeft tijdens dat d
delijkheid op de schouders van die s<
der loonmatiging zal het aantal werkl
'en van looneisen kan derhalve als
oeerd, en welke vakbond wil dat op i
gens heeft het kabinet er zelf vrijwel
net straks met ondernemers en vakce
over loonmatiging komt het lege hanc
paar: de vakcentrales hoeven niet n
komen met de mededeling: 'Nou jon
|en matigen, want wie weet bloeit er
hoort wat, nietwaar?
De ondernemers zijn wel tevreden
van het Kamerdebat. Dat is logisch
niet blij met de toezegging dat loonm
den aan belastingverlaging. Zo snijdt
moet nog maar worden afgewacht o
gen gestand doet. Daar komt bij da
nngspartijen - geen enkele behoefte
uit de WIR-pot voor andere zaken te
had
gevraagd. Vorig jaar hebben de
miljard gulden extra binnengehaald
™eer de nodige miljarden uit worder
gsdhap dat volgens de jongste cij
een groot deel van dat geld re
wordt belegd. Óver matiging gesprok
Hij de vakbeweging is loonmatigir
™oord geworden. Steeds meer vakbc
erhoging in plaats van loonmatigin-
n9 van arbeid. Niet onbegrijpelijk e
oorgevoerde arbeidstijdverkorting r
fi®s heeft gehad. Als er dan een ca
mot6 'oonsverhoging (zoals in de gr:
n ®l0|mdat de roep om loonmatigin
ent. Het heeft meer te maken met
aiok de bestaande arbeid over mee
s bonden daarvoor een stapje teru
ron te mak®n met de passieve, haai
Je™9 3ls het gaat om de bestrijdi
rk oosheid aanpakken? Prima, me
Kant komen.
