straf Oude glorie en magie in 'Pluche paleizen' 'In Amerika weten ze nu dat ik alle hoofdrollen aankan' AVRO Europees Vier omroepen: weg met Radio 1 BRT BRENGT SERIE VAN J.B. PRIESTLEY Rutger Hauer wil geen schurken meer spelen CONTRACT MET REGIONALE OMROEPEN SLEPENDE KWESTIE ZATERDAG R MAART 1987 iren fiets geven sommige politj fpieel geen onvoorwaart isstraffen meer. De relai n straf is zoek als je een :t wachten tot je een k, r kunt komen en dan q, of jaren voor je je straf nn De maatschappij ri Thuis straf je je ki zo? De lange tijd tussj en de effectuering van c bij dienstverlening een n lering zou in de praktijk l* len opleveren, vindt de he< {rechter stelt op zitting tt lenstverlening vast. Daam voorstel en sturen dat aa nt hij is formeel verantwoct tenuitvoerlegging. Is hij ,j pn wij dienstverlener en pi( act tekenen. Wij houdend In. Vooraf kan de rechtbaa toetsen op hun geschikthen werk je effeciënt." wetsontwerp mogen o<t tie verdachten dienstver]} fen. „Een goede zaak, waj ite heeft het recht in fo eigen positie te hem schuldig, dan is ooi kennende verdachte werkti ptten te verkiezen. Menst ilturen ontkennen vaak zichtsverlies in hun kr i ook gaan werken", aldu ent dat de hedendaagse sa. direct in is voor meer maai |erichte straffen en meer agt: „Er is veel publiciteit ne van de criminaliteit. Dj It straffer op, meer cellen enz. Zo moet het mijns in. kult moeten werken aan ecu pandering, waardoor je con- |Zo haal je mensen uiteinde, inele sfeer. Ik ben blij veel instellingen, tegen jke stroming in, positii dienstverlening mogelijk te erlening is geen gunst, geen kost moeite en mag moeilijk rkomt er mee dat een ver en sfeer komt waarin hij heel ug verder in de criminaliteil „Een filmcarrière zie ik als een hele lange ladder die je tree voor tree moet beklimmen. Als je een tree over slaat, wreekt zich dat meteen. Ikzelf ben een flink eind op weg. Ik ben nu zover dat ik alle hoofdrollen aan kan. En dat wéten ze in Amerika. Ja, het gaat goed met me". van de dienstverlening tol het wetsontwerp van rept, kagen op. Zullen instellingen isiast meedoen nu ze moge ken krijgen met wat 'zwaar- len? Je moet in ons land I je kerfstok hebben voor je 1 maanden onvoorwaardelijk blasting van mensen met een een half jaar lang alle zater- moeten werken, niet te {voorbeeld een grotere |g? En zullen de toetsings- de sociale verzekering!- kritischer worden bij lang- verken met behoud van uit at justitie met het geld doel ening de overheid oplevert, kecteur Vlottes bezig: „Hoe lassering en kinderbescher- {nstverlening moeten beste- dat kost. Het Rijk gaat zo'n Ter jaar 'verdienen' aan de al ls het dan zo gek dat een i projecten voor dienstver- I wordt? Ik denk aan leerpro- Vigeren, alcohol-verkeer-cur- igswerk voor gestraften. Uit nemens voor de criminal! blijkt, dat te weinig geld aanpak' wordt vrijgemaaki |voor vergelding en bescher- luinigjngen in het welzij®- laatschappelijke dienstverle- preventie nog moeilijker tt l. Op de lange termijn zullen ne maatschappij de nadelige leze politiek zonder meer be- Htische noot van Paul van 'dofficieren van justitie be- Ik te weinig aandacht aan de I met dienstverlening. Zij en {bank besteden nauwelijks I leerprojecten. Uit het drie lussen officier, kinderrechte! herming, dat aan elke straf- minderjarige vooraf gant. [einig vraag naar dienstverle- rincipieel verschil tussen wet' {iet-werkenden. Dienstverle- st een volledige dagtaak ver- vorden. Daarom stelt de ft num aantal uren per week vindt niet dat de rechter be :r week moet bepalen. I vinden van projecten. iet experiment was dat ju5"' ïam met het vaststellen vat (open aanbod) en de in* in de tenuitvoerleggers- ft >ank ging en gaat verder: 2J ïveeluren per week en ft organisatie van de diens'' it bij de reclassering te y in dit geval een hulpver't' roterende taak. De reelat- dienstverlening op vet7ft* Ate voor. Officier en recht® )k een aanbod uitlokken. U® tal dienstverleningen per jaar uit te breid» staat een besparing op vaB 'ljoen per jaar. i J.B. Priestly, de schrijver van 'Pluche pa leizen', die in 1984 overleed. - foto ap Door Dirk Vellenga Liefhebbers van smaakvolle, artistieke tv-se- ries hebben de maandagavonden waarschijn lijk allang aangekruist in hun agenda's. De BRT bracht op de maandag voortreffelijke se ries als "Tender is the night' en 'Paradise post poned' en begint maandag aanstaande met een nieuwe Britse serie, 'Pluche paleizen', geschre ven door J.B. Priestley. Dat betekent weer ze ven weken intellectueel en visueel genot. 'Pluche paleizen' toont tien maanden uit het leven van de jonge Richard Herncastle in een rondreizend variététheater aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. Priestley schreef het verhaal in 1965 onder de onmogelijke titel: 'Lost Empires, Being Richard Herncastle's ac count on this life on the variety stage from No vember 1913 till August 1914 together with a Prologue and Epilogue by J.B. Priestley'. John Boynton Priestley, die in 1984 overleed op 89-jarige leeftijd, geldt als een van de gi ganten in de Engelse toneelgeschiedenis. In de jaren dertig ontwikkelde hij zich tot een be langrijk toneelschrijver, befaamd om de so ciale bewogenheid, de satire en de vormexpe rimenten in zijn stukken. Na de Tweede Wereldoorlog werd hijvooral door zijn radiopraatjes, een vertrouwde stem in de Britse samenleving. Priestly was een be minnelijke, pijprokende mopperaar, die in zijn ideeën over cultuur en fatsoen conservatief was, maar zich in politiek opzicht radicaal noemde. Hij was een actief tegenstander van de bewapening in de wereld en liep mee in ban-de-bom-demonstraties. In verschillende romans, 'The Good Compa nions' en 'Bright Day', keerde hij terug naar de tijd voor 1914, de vormende jaren voordat hij werd ingelijfd in de infanterie. Ook in de tv- serie 'Pluche paleizen' is dat het geval. „Niet bepaald een gouden tijd", zei Priestly eens. „Maar ik denk dat er iets verloren ging dat eigenlijk nooit teruggevonden is, bijna een soort onschuld die verdwenen is. En natuur lijk, toen de oorlog kwam, werden veel jongens gedood. Je had hele families die iemand kwijt waren, wat inhield dat de gemakkelijke ma nier om van alles te genieten verdween. Toen Bill of Jim of nog een ander verdween, was plezier nooit helemaal hetzelfde". Richard Herncastle, gespeeld door Colin Firth, krijgt in de tv-serie een plaatsje in de variétéroep van zijn oom Nick. In de vrolijke groep toneelspelers, clowns en tovenaars blijkt nogal wat haat en nijd te zitten. De oude ko miek Harry Burrard voelt zich als 'opening act' bedreigd door anderen en verschillende vrouwelijke leden proberen te flirten met de jonge Richard. Zangeres Nancy Ellis is de grote liefde van Richard, maar zijn pad wordt opvallend vaak gekruist door de geslepen Julie Blane. De be wondering van Richard voor het leven voor en achter Het Doek is de bewondering van J.B. Priestly zelf. Hij was geobsedeerd door de ma gie van het theater, dé mogelijkheid om de werkelijkheid te breken en de tijd te manipu leren. Als hij vroeger neerslachtig was, voer den zijn zoon en dochter een kort toneelstukje op en was de schrijver snel opgevrolijkt. De eerste uitzending is maandag (16 maart) om 20.15 uur op BRT 1. Begonnen wordt met een dubbele aflevering, die 100 minuten duurt. De volgende 6 afleveringen duren 50 minuten en zij n steeds te zien op de maandagavond. Door Anne Velthausz Peinzend neemt Rutger Hauer een trek van z'n Gaulloise. Op dezelfde manier als ie dat in z'n films doet. Zijn armen liggen losjes op het grote stuur van de truck, die hij moeiteloos door het ver keer manoeuvreert. Jeroen Krabbé is pas aan de ladder begonnen, net als Hauer in een boevenrol. De truck met oplegger bete kent alles voor hem. Met zijn eigen handen heeft hij het vijftien meter lange gevaarte verbouwd en ingericht tot compleet woonhuis. De wagen gaat altijd mee. Waar de film- lokatie ook is. Dakgoten Tijdens de opnames van 'Flesh and blood' scheurde hij er dwars mee door de Spaanse Pyreneeën. „Ik heb heel wat dakgoten van Spaanse huisjes afgeramd. Tijdens de filmop namen stond ik met de wagen op het uiterste puntje van de hoogste berg. Prachtig", lacht Hauer. De dwaze herinnering brengt een aanstekelijke grijnslach op z'n gezicht Maar deze verdwij nt snel. Want veel liever praat de acteur over se rieuze zaken. Over zijn vak dus, dat hij bloedserieus neemt „Vroeger deed ik dat niet. Eerlijk gezegd is er nooit een moment geweest dat ik dacht dat ik filmster wilde worden. Nee, het ging altijd spelender wijs bij mij. Die ongedwon genheid, met een beetje zelf spot, werd een houding. Ja renlang dacht ik 'ach het is maar tijdelijk dat filmen. Dit blijf ik niet doen'. Ook toen ik naar Amerika vertrok had ik die houding nog. Daardoor heb 'k het in het begin moeilijk ge- bad. Niet met m'n werk hoor, werk had ik altijd volop, maar met mezelf". Vergissingen Omdat hij het werk niet se- neus nam, maakte hij vergis singen. 'Lady Hawk' was er zo j-®- „Na die film kreeg ik een tele tijd geen nieuw werk meer. ik was daar eerst kwaad °m. Dacht: die verrekte Ame rikanen ook. Maar later be- Friesland. Ik besef dat ik veel geduld van haar vraag." Goeie vent Hauer gaat binnenkort weer terug naar Los Angeles. Hij heeft een aantal nieuwe rollen op het oog. „Het is een ge woonte in Amerika pas een filmrol bekend te maken als het definitief is. Daar houd ik me aan. Maar het wordt waar schijnlijk geen rol meer als schurk. Schurken heb ik nu te veel gespeeld. Een goede rol als 'goeie vent' is trouwens moeilijk te vinden. Zo iemand is gauw een zeikerd". Hij speelt overigens graag een grote slechterik. „Maar dan wel iemand 'die toch wat goeds, iets sympathieks over zich heeft. Daarmee houd je het publiek in de ban. Twee ëneenhalf uur naar alleen maar een grote hufter kijken doet niemand graag". Hauer gaat zich ook bezig houden met regie. Hij is nu be zig met een documentaire over daklozen. „Ik kwam op het idee toen ik iemand ontmoette die dakloos was, terwijl Rea gan op datzelfde moment op televisie beweerde dat Ame rika geen daklozen heeft. On derwerpen die op straat ge beuren, die spreken me aan. Het probleem met documen taires is dat ze geen geld ople veren." Regisseren Rutger Hauer: „Ik was een grote zak. Nu ben ik serieus" sefte ik dat het aan mijn hou ding lag. Ik moest de zaken se rieuzer aanpakken. Kijk, als je zegt dat Amerikanen rare mensen zijn, die geen smaak hebben, verwerp je ze in feite". Hij geeft toe dat het moei lijk is om uit te vogelen wat 's lands wijs is, terwijl je tegelij kertijd je eigen identiteit be houdt. „Ik meende in het begin dat mijn onverschillige hou ding mijn identiteit was, maar in feite was ik een grote zak. Nu ben ik serieus. Ja, aange past zou je kunnen zeggen. Ik besef nu dat Amerikanen gul zijn. Je krijgt alle kansen, maar je moet ze wel grijpen. En er hard voor knokken. Kei hard op je Engels studeren. En hard werken aan al die zaken die komen kijken bij het vak filmster". Rompslomp Acteren kun je volgens hem wel leren, zij het niet op de to neelschool. „Maar die romp slomp eromheen is pas echt zwaar. Op tijd met de juiste agenten praten. Het interes sante werk opzoeken. De juiste bladen vinden om artikelen te plaatsen, zorgen dat je niet te lang wegblijft van het film doek, maar dat je ook weer niet te vaak te zien bent". Een film wordt trouwens gemaakt door wel 150 mensen, benadrukt hij. En dus niet door acteurs en regisseur al leen. „Die krijgen altijd 'the - FOTO CONCORDE credit'. Dat vind ik niet juist. Een acteur is trouwens een heel gewoon persoontje. Of je nou boer bent of filmster, het gaat erom of je je werk goed doet. Het verschil is dat de filmwereld zo wordt opge klopt. De pers is er geil op. Vooral in Amerika". Rutger zelf vind dat leven leuk. „Maar voor mijn familie is het zwaar. Mijn vrouw komt soms over naar Amerika, maar meestal blijft ze in Hij wil in Amerika ook speelfilms gaan regisseren. Het liefst wil hij daar een boek van een Nederlandse schrijver voor gebruiken. Rutger: „Ne derland heeft zoveel schrijver stalent. Claus, Heeresma. Maar mijn belangrijkste doel blijft mijn filmcarrière. Een hoofdrol spelen voor een groot publiek. Herkend worden door Japanners, Zwitsers, Austra liërs. Kijken of dat lukt, dat is spannend". Filmen in Europa, daar denkt Rutger Hauer niet meer aan. Vanuit de VS volgt hij wel met belangstelling de car rière van Nederlandse acteurs. Bijvoorbeeld die van Huub Stapel, die ook naar Holly wood wil. „Persoonlijk ken ik hem niet", zegt Hauer. „Als hij het in Amerika wil gaan maken, wens ik hem veel succes. Suc ces in Nederland is één ding, maar succes in Amerika, daar komt wat meer bij kijken. Een advies voor Stapel? Dat ie op z'n gevoel afgaat. Z'n intuïtie volgt". Derek de Lint heeft zeker internationale mogelijkheden, meent Hauer. „Ik heb hem vo rige week in Friesland op tele visie gezien in 'Dossier Ver hulst'. Ai, die serie is niet best. Maar ja, elke acteur maakt wel eens fouten. Zelfs Meryl Streep en Jack Nicholson." Rutger tot slot: „Ik ben 43 nu. De laatste jaren heb ik keihard gewerkt. Soms denk ik wel eens: moet ik niet ge woon, met een boek bij me, in Nepal gaan zitten?" 'Noord en Zuid' begon dinsdag later. Kregen we weer een optreden van Da vid Carradine, een van de hoofdrolspelers? Enige dinsdagen terug bracht hij Wiegel ontbijt op bed. Hij leek rustig en vriendelijk, maar in de serie blijkt deze Carradine een rotschoft te zijn. Als de AVRO-kijkers dat hadden geweten, had den ze niet voor hem geap- plaudiseerd, maar hem vastgebonden en gegeseld, zoals hij in 'Noord en Zuid' zelf met negers doet. Nee, een man die tussen Hans van der Togt en de Ameri kaanse serie komt slijmen, moet je niet vertrouwen. Het was Wallis de Vries, de voorzitter van de AVRO, die deze week werd inge last. „De AVRO wenst een eigen plaats in de Europese programmering", zei Wal lis tegen interviewster Ria Bremer. Daarom heeft deze omroep plaats be sproken op de Europese sa telliet, waarop Europa-tv mislukt is. „De AVRO heeft van oudsher de Euro pese eenheid hoog in het vaandel gehad. Mevrouw Bremer, u weet ook, de Ne derlandse programma's zijn erg populair in het buitenland", ging de voor zitter verder. Het was alsof je de oude Willem Vogt hoorde! Hoe gaat het met de finan ciën, vroeg Ria. Alles wordt betaald uit Europese reclame, niet uit de om roepbijdrage, zei Wallis. Welke programma's wor den uitgezonden via die sa telliet? „Nou, ik denk aan 'Wedden Dat', uw eigen voortreffelijke programma 'Vinger aan de pols', 'Jonge mensen op het concertpo dium' en dat allemaal in een Europese versie". Maar gaat de Europese AVRO dan concurreren met de Nederlandse AVRO? „Jazeker, daar ben ik helemaal niet bang voor. Door concurrentie worden programma's alleen maar beter. Ik doe het liever zelf dan dat een ander het doet". Het gezicht van Wallis de Vries bleef ern stig, hij maakte dus geen geintjes. Maar, maar, maar het gaat dus niet om dezelfde pro gramma's? „Nee, mevrouw Bremer. We maken Euro pese programma's, die toe gankelijk worden gemaakt door ondertiteling of na- synchronisatie. Daar stu deren we nog op". Ria Bre mer werd er onrustig van. Hoe kan zo'n hoge ome zo onverschillig over deze za ken praten? Hoe komt de satelliet er tussen in het Nederlandse kabelaanbod? „Door een heel aantrekkelijk pro grammapakket aan te bie den", sprak Wallis. Toen begon ik toch een beetje te twijfelen. Wij hebben toch al 'Wedden dat' en 'Vinger aan de pols'? Waarom zou den wij behoefte hebben aan een Europese versie van die programma's. Misschien had mevrouw Bremer nog wel een paar vragen willen stellen, maar 'Noord en Zuid' draaide al. De boze David Carradine onderdrukt zijn vrouw, die het met een an der houdt, met drogerende middelen. De rotzak. Er zijn natuurlijk nog meer vragen te stellen aan Wal lis de Vries, want het klonk allemaal te mooi om waar te zijn. De AVRO wil ook nieuws en sport brengen op de nieuwe zender. Maar we hebben toch al zoveel kanalen met nieuws? Europees nieuws, denk aan de ramp bij Zeebrugge, is in elke land al volop te zien. Het zijn steeds de zelfde beelden. En daar komt straks ook nog Ne derland 3 bijvol informa tie en sport. Sky Channel pakt gulzig de kruimels van het Nederlandse voet bal voor een Europese uit zending. Wat moet de Europese AVRO dan nog doen? Live-beelden van de amateur-competitie voet bal in Liechtenstein? Wil len wij dat en willen de ad verteerders dat? Waaraan begint de AVRO? Toen de minister bekend maakte dat Neder land 3 uitgesteld zou wor den tot april 1988, was de AVRO die eerste omroep die een huilende brief schreef over de schade die door die maatregel werd aangericht. Ik denk nog eens aan die wilskrachtige kop van Wallis de Vries. Is die man werkelijk zo aar dig en zo creatief als hij zelf zegt? Met Carradine heb ik me ook al zo vergist. Het is een beetje 'Noord en Zuid'. Elke aflevering le ven we met de vraag of het zuiden zich afscheidt en er een burgeroorlog komt. Hoeveel weekjes moeten we wachten voor duidelijk is of de AVRO zich los maakt uit het Nederlandse bestel? Gaat Wallis de Vries inderdaad beginnen aan het Europese avontuur en betekent dat dat er bloed vloeit in Hilversum? De partners op de satelliet zijn Portugal, Ierland en Italië. Wat ziet de AVRO in die landen? 'Opsporing Verzocht' samen met de Italiaanse omroep? Ik zou maar uitkijken. Het lijkt erop dat de AVRO de commerciële samen werking met TROS en Ve ronica voor altijd heeft af gewezen. Maar verder is de Europese satelliet niets meer dan een pesterijtje van Wallis, die genoeg heeft van 'het eindeloze ge praat tussen minister en politici'. Deze ex-minister van cultuur wil de huidige bewindsman, Brinkman, een hak zetten. De Euro pese AVRO kan op 1 ja nuari 1988 in de ether ko men, lekker een paar maanden voor Nederland 3. Nu Brinkman de re clame op de tv wil aanpak ken, neemt Wallis onmid dellijk de woorden 'inge wikkeld' en 'regelzuchtig' in de mond. De AVRO laat zich niet langer koeione ren! Ondertussen heeft Brinkman weer gezegd dat de wet het AVRO-plan niet toestaat. Maar de AVRO wilde ook wel eens met prachtige toekomstplannen komen. Het blijven natuurlijk bal lonnen, want de AVRO- bode zal heus niet een Por tugese editie krijgen. In Nederland zal de Europese zender het nooit halen en in het buitenland heeft men waarschijnlijk vrij snel door dat Wallis de Vries zo'n mooiprater is die anderen koest houdt met drogerende medicij - nen. De AVRO begon ooit als de Hollandsche Draad loze Omroep en dat Hol landsche zal altijd wel blij ven. Van onze rtv-redactie "ILVERSUM - Vier omroe- 1*0 hebben, met adhesie van *0 vijfde, een vergeefse fron- aanval gedaan op Radio 1. 1 willen beëindiging van het erJarig contract met de re- P°oale omroepen dat in sep tember 1989 afloopt. Op Radio 1, gebracht via de r kUnnen de regionale om- 'inh °P belangrijke uren 'Obreken' in het programma Hilversum. °e VPRO is niot i"?6 omr°ep die destijds bi,,, j contract heeft onder- nd. Daarom kan zij het 15 niet afschaffen. AVRO, TROS, Veronica en EO stellen (met instemming van de VPRO) voor om losgekoppeld te worden van de regionale omroepen. KRO, NCRV, VARA en NOS zijn ook niet verschrikkelijk gelukkig met de combinatie van Hilversum met regio, maar willen nog geen ontbinding. Hierdoor is in het NOS-be- stuur de stand 4 tegen 4 en blijft Radio 1 voorlopig nog bestaan. De zaak is extra ge compliceerd omdat de meeste regionale omroepen onder de paraplu van de NOS schuilen. De NOS zelf heeft dus in deze kwestie twee petten op. Er moet een opzegtermijn van een half jaar in acht wo- ren genomen en het contract kan pas na twee jaar geliqui- deeerd worden, reden waarom de vier ontevreden omroepen voor 1 april met hun ontbin dingsplan voor de dag moesten komen. Het contract kan opge zegd worden door een meer derheid in de club van omroe pen (COPRA genaamd) of door een meerderheid in de club van regionalen (ROOS). Maar de regionalen zijn una niem voor verlenging van het contract. Van meet af aan is er veel kritiek geweest op Radio 1. Met name Veronica en TROS hadden van meet af weinig op met de nieuweling. Na veel heibel, waar ondermeer de rechter aan te pas kwam (Ve ronica moest zelfs meer mu ziek brengen en minder ge praat op Radio 1) kwamen de omroepen en de regionalen tot 'gedoogafspraken'. Maar de rust is nog bepaald niet weer gekeerd. Als de Hilversumse omroe pen uit Radio 1 stappen, ver liezen ze de FM -zender van Radio 1, want die is altijd van de regionalen geweest. Dat be tekent dat de Hilversumse omroepen dan uitsluitend met hun informatiezender terecht kunnen op de AM, de midden golf dus. En dit brengt weer met zich mee, dat zij dan slechts 1 van de 4 luisteraars bereiken. Om die reden zijn vier omroepen niet zo happig op beëindiging van het Radio 1 contract en is er het hele con flict een patstelling ontstaan. I

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1987 | | pagina 29