Einde van politiek zondagskind
Slaagt Reagan in nieuwe start?
Iran-schandaal dwingt
president tot knieval
Utrechtse rechter schept geen jurisprudentie
'Verbod' van WVC op
harttransplantaties
PvdA wil
langdurig
werklozen
in pool
JDEgHMM.
HARINXMA'S OVERWEGINGEN BEVATTEN SPEELRUIMTE
DE STEM CO
De keizer zo
VRIJDAG 6 MAART 1987
ACHTERGROND
T5 PAGINA
BEROUWVOL, MAAR GEEN VERONTSCHULDIGINGEN
VRIJDAG 6 MAART 1
Uitlening
Kosten
J
Door Pieter Eggen
OVER TWEE weken zal
de Tilburger W. Bavink
weten of zijn zieken
fonds alsnog de kosten
op zich moet nemen voor
een harttransplantatie,
die hij in 1983 onderging
in Engeland.
De Centrale Raad van Be
roep in Utrecht zal op 19
maart aan deze langslepende
zaak een einde maken. Als de
raad Bavink in het gelijk
stelt, zal de Tilburger einde
lijk af zijn van een hoop el
lende.
Niet alleen is dan een goed
einde gekomen aan jaren
procederen, maar belangrij
ker is dat Bavink weet dat
hij dan niet langer 70.000 in
het krijt staat bij de Til-
burgse sociale dienst.
Toen Bavink in 1983 naar
het Engelse Middlesex ging
om daar een nieuw hart te
krijgen, moest hij in principe
de kosten van de operatie zelf
betalen. In Nederland wer
den op dat moment nog geen
harttransplantaties uitge
voerd.
Dat feit werd door het zie
kenfonds van Bavink aange
voerd om een vergoeding te
weigeren. Het fonds stelde
zich op het standpunt dat hij
alleen ingrepen hoefde te
vergoeden die in Nederland
erkend zijn. Harttransplan
taties waren nog te experi
menteel, zo vond het fonds,
wat onder meer bleek uit het
hoge sterftecijfer van men
sen met een nieuw hart. Bo
vendien voelde het fonds er
niets voor om voor de kosten
van de operatie in Engeland
op te moeten draaien, alleen
omdat de heer Bavink toe
vallig bij het fonds was aan
gesloten.
De sociale dienst van de
gemeente Tilburg schoot de
kosten voor, maar heeft tot
de dag van vandaag dus nog
een fikse vordering op Ba
vink open staan. Als de ge
meente besluit het geld terug
te halen, dan rest Bavink
bijna niets anders dan een
gang naar de rechter om zijn
persoonlijk faillissement aan
te vragen.
Bavink stapte -met dit
vooruitzicht- met zijn Bre
dase advocaat mr. P. Dinge-
mans naar de Raad van Be
roep in Den Bosch. Dat ge
beurde in het voorjaar van
1985. De Bossche raad gaf
Bavink gelijk. Hij had recht
op een vergoeding van de
operatie. Harttransplanta
ties, zo oordeelde de raad,
zijn geen medische experi
menten en het fonds had de
'pech' dat Bavink in Tilburg
woonde en dus bij 'zijn' fonds
aanklopte voor een vergoe
ding.
Het ziekenfonds ging van
deze negatieve uitspraak in
beroep bij de Centrale Raad
van Beroep in Utrecht. Dat is
het hoogste rechtscollege in
dit soort geschillen. Tegen de
uitspraak van de Utrechtse
Centrale Raad bestaat geen
beroep meer. De zaak diende
verleden week. Over twee
weken volgt de uitspraak.
Die kan gevolgen hebben
voor nog ongeveer tien ge
lijkluidende zaken, van Ne
derlanders die de afgelopen
jaren naar het buitenland
gingen voor een harttrans
plantatie. Een gunstig oor
deel van de Centrale Raad
maakt de zaak van de andere
tien mensen op een vergoe
ding sterker.
Die mogelijke consequen
tie is enkele maanden gele
den ook doorgedrongen tot
het ministerie van WVC. Ju
risten op dat departement
zagen de bui hangen. Als Ba
vink gelijk krijgt, dan kan
straks iedere Nederlander
een harttransplantatie ver
goed krijgen, zo bedachten
ambtenaren. Dat is niet de
bedoeling, want het aantal
transplantaties moet beperkt
blijven, vindt WVC. En bo
vendien is het strijdig met
het huidige beleid.
De vorige staatssecretaris
van Volksgezondheid, Van
der Reijden, gaf eind 1985 de
Ziekenfondsraad opdracht
een experiment met hart
transplantaties uit te voeren.
In het Rotterdamse Dijkzigt-
ziekenhuis én in het Acade
mische Ziekenhuis in
Utrecht mochten dertig hart
transplantaties worden uit
gevoerd in de loop van enkele
jaren. De Ziekenfondsraad
draait voor de kosten op. De
raad heeft daartoe een spe
ciaal experimentenpotje.
Door de operaties het etiketje
'experiment' op te plakken
hoeven ziekenfondsen de
transplantaties niet te ver
goeden.
Als over enkele jaren
blijkt dat transplanteren een
hoge kans op overleven geeft
(en daar ziet het wel naar uit)
en ook nog eens niet al te
duur is, dén -zo is de redene
ring van de beleidmakers-
moet het ziekenfonds een
nieuw hart wél gaan betalen.
Het duurt nog jaren, eer het
zover is.
Het aardige van de zaak-
Bavink is dat een negatieve
uitspraak voor het zieken
fonds ook het experimenten-
beleid van WVC en de Zie
kenfondsraad ondergraaft.
De Centrale Raad zou in zijn
uitspraak namelijk moeten
bepalen dat een harttrans
plantatie een 'normale' ver
strekking is. Het naam
plaatje 'experiment' is dan
ten onrechte aangebracht. De
wet schrijft in dat geval voor
dat het ziekenfonds móet be
talen. De proef van de Zie
kenfondsraad is dan in één
klap van de baan, aangezien
iedereen met de uitspraak en
de wet in de hand een trans
plantatie moet kunnen krij
gen.
Tamelijk geruisloos werd per
1 januari een 'verbod' op
harttransplantaties van
kracht. Sinds die dag geldt
namelijk een bestuursmaat
regel die bepaalt dat alleen
de minister van WVC uit
maakt waar transplantaties
worden uitgevoerd. Tevens
heeft WVC de vergoeding
door het ziekenfonds verbo
den. Insiders bij de Zieken
fondsraad geven toe dat deze
maatregel een rechtstreeks
gevolg is van de zaak-Ba-
vink. „WVC zag de bui han
gen", aldus een ingewijde,
„voorkomen moest worden
dat de regeling onderuit
ging". De vraag is nu alleen
of de bestuursmaatregel van
WVC meer kracht van wet
heeft dan de wet zelf. Proce
dures in de toekomst zullen
het waarschijnlijk wel leren.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363.4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres'. Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Nancy en Ronald Reagan hebben eikaars steun nodig
deze dagen. Amerika's first lady' staat de president
met raad en daad terzijde als het om de afwikkeling
van het Iran-schandaal gaat. - fotoanp
Door Jo Wijnen
DE AMERIKAANSE
president Ronald Rea
gan heeft woensdag
avond dat wat de repu
blikeinse minderheids
leider in de Senaat, Ro
bert Dole, als 'de laatste
kans' aanduidde, met
beide handen gepro
beerd te grijpen.
Met de rug tegen de muur
gezet door het zeer kritische
rapport van de Towercom-
missie dat vorige week ver
scheen, kon de president niet
anders meer doen dan de
volle verantwoordelijkheid
voor de geheime wapen
transacties met Iran -en al
les wat daarna gebeurde- op
zich nemen. Ronald Reagan
deed dat manhaftig en met
opgeheven hoofd, waarbij hij
zo nu en dan zelfs op de rand
van een op^pbaar excuus be-
lanceerde.
Het was een andere Ronald
Reagan die voor het Ameri
kaanse miljoenenpubliek
verscheen. Het was een Rea
gan die zich niet te buiten
ging aan holle retoriek. Het
was een Reagan die geen ge
bruik maakte van zijn intus
sen totaal afgesleten clichees.
En het was een Reagan die
tenminste de indruk wekte
zich, na de heftige kritiek
van de vorige week, eindelijk
bewust te zijn van het feit
dat zijn presidentschap in
groot gevaar verkeert. Dit
was de Reagan die door zijn
medewerkers, maar voor een
niet gering deel ook door
zichzelf is bedrogen en die
daar, zoals hij zelf zei, 'een
zware prijs voor heeft moe
ten betalen'.
De zorgeloze, zelfbewuste,
altijd optimistische en vro
lijke anekdotes vertellende
Ronald Reagan was nu een
ernstig en berouwvol man.
Hij gaf er blijk van dat de af
schuwelijke waarheden van
het Iran-schandaal eindelijk
in volle omvang tot hem zijn
doorgedrongen en dat hij een
harde les heeft geleerd.
De vraag is evenwel of dat
voldoende is. De stijl van
Reagans leiderschap is door
de Towercommissie ernstig
gekritiseerd. Of de president
die stijl ingrijpend en zicht
baar kan wijzigen is een
vraag die pas over enige tijd
kan worden beantwoord. Het
is een stijl die, zoals Reagan
zelf toegaf, de basis is ge
weest voor zijn opmerkelijke
politieke successen. Het is
bovendien een stijl waaraan
Reagan is gehecht en waar
mee hij is vergroeid. Het in
grijpend wijzigen ervan lijkt
dan ook een uiterst moeilijke
opdracht voor een man die,
als het ware, niet meer van
die unieke stijl te onderschei
den is. Bovendien rijst de
vraag of de bejaarde presi
dent, die bovendien met een
steeds zwakkere gezondheid
worstelt, de energie heeft om
zich intensiever en diepgaan
der met zijn toch al slopende
ambt bezig te houden.
Het zijn de leden van de
Towercommissie geweest die
de afgelopen weken herhaal
delijk hebben verteld hoezeer
ze schrokken van de presi
dent die ze tot twee keer toe
ondervroegen. Het was een
afwezige, vergeetachtige
president die niet meer bij de
gebeurtenissen was betrok
ken en geen greep meer had
op zichzelf en de mensen die
hem omringden.
Het is zonder twijfel waar
dat Ronald Reagan de afge
lopen dagen met grote ener
gie en inzet aan het wijzigen
van zijn staf heeft gewerkt,
al is hij voor wat betreft het
moeilijkste karwei -het ont
slaan van zijn paladijn- de
chef-staf Donald T. Regan,
een handje geholpen door
zijn zeer beslist optredende
echtgenote Nancy. Zijn
nieuwe chef-staf, Howard
Baker, verklaarde een presi
dent te hebben aangetroffen
die zijn taak volledig aankan,
die strijdlustig en energiek is
en die de bereidheid heeft
laatste twee jaren van zijr
presidentschap tot een groc
succes te maken.
Maar de vragen over Rea
gans uithoudings- en concen
tratievermogen blijven bt
staan. Bovendien wordt Rea
gans kracht de komend
maanden nog eens extra o;
de proef gesteld omdat tw«
congrescommissies en
speciale aanklager zonde
twijfel nieuwe feiten over ha
Iran-schandaal aan het
zullen brengen. De belang
rijkste getuigen hebben nq
niet eens gesproken. Hs
Iranschandaal is niet voorbi
Als het Reagan echt tegerai:
begint het nog pas.
Reagan heeft in het open
baar zijn hoofd gebogen. Hj
heeft een respectabele poginj
gedaan zijn presidentscha;
weer in het spoor te zetter,
Maar het was een anden
Reagan die dat deed. De rete
rische tovenaar, de politiek)
duvelstoejager, het bestuur
lijke zondagskind en de elec
torale geluksvogel keert nit
meer terug. Die Ronald Rea
gan is geschiedenis. ft
nieuwe Ronald Reagan i
vooralsnog een gesloten boei
voor de miljoenen Amerika
nen die woensdagavond 4
verbaasde getuigen ware:
van een zeldzame presiden
tiële deemoedigheid.
Door Jo Wijnen
EEN BEROUWVOLLE Ame
rikaanse president Reagan
heeft in een deze weekuitge-
zonden televisietoespraak tot
het Amerikaanse volk, de
volle verantwoordelijkheid op
zich genomen voor de geheime
wapentransacties met Iran.
Hij noemde het Iran-beleid
andermaal 'een vergissing'.
Maar de president bood geen
excuses aan voor de rol die
hijzelf en zijn medewerkers
J. Tower
bij het uitvoeren van de om
streden Iran-politiek hebben
gespeeld.
President Reagan zei nog eens
met nadruk dat de wapenhandel
met Iran was bedoeld om contacten
te leggen met de Iraanse leiders die
na Khomeiny het heft in handen
zullen nemen. „Wat begon als een
strategische opening naar Iran, ver
viel in zijn uitvoering tot een wa
penhandel die was bedoeld om de
gijzelaars vrij te krijgen", aldus de
president. Hij voegde daaraan toe:
„Er zijn wel redenen aan te voeren
waarom het gebeurde, maar geen
excuses". „Ik stelde zoveel vragen
over het lot van de gijzelaars, dat ik
vergat vragen te stellen over de bij
zonderheden van het totale Iran-be-
leid", aldus Reagan.
„Ik draag de volle verantwoorde
lijkheid voor mijn eigen daden en
die van mijn regering. Ik mag dan
zeer kwaad zijn over de activiteiten
die zonder mijn voorkennis werden
ondernomen, ik ben er niettemin
verantwoordelijk voor. Ik mag dan
teleurgesteld zijn in diegenen die
mij dienden, ik blijf degene die het
Amerikaanse volk antwoorden
mpet geven op vragen over het ge
drag van mijn medewerkers", zei de
president.
Reagan zei geschokt te zijn over
het feit dat niemand aantekeningen
of verslagen maakte van de bespre
kingen die over het Iran-beleid
werden gevoerd. „Daarom was ik
niet in staat mij te herinneren of ik
de wapenzendingen goedkeurde
voordat of nadat daarmee werd be
gonnen. Maar ik keurde die wapen
zendingen goed, al kan ik niet pre
cies zeggen wanneer".
Opnieuw verklaarde president
Reagan niets te weten van het door
sluizen van uit de Iraanse transac
ties gemaakte winsten naar de Con
tra's in Nicaragua. De president zei:
„Ik heb de Towercommissie verteld
dat ik daar niet van op de hoogte
was. Maar als president kan ik op
dat punt niet aan mijn verantwoor-
President Reagan poseert voor
de camera's, woensdagavond na
zijn toespraak tot het Ameri
kaanse volk. - foto ap
delijkheid ontsnappen."
Reagan ging ook in op het verwijt
van de Towercommissie dat zijn
losse stijl van besturen voor een
groot deel tot het Iran-schandaal
heeft geleid. Hij zei dat zijn stijl vele
jaren succesvol is geweest. „Maar
toen het op het leiden van de staf
van de Nationale Veiligheidsraad
aankwam, paste mijn stijl niet bij
de resultaten die ik er in het verle
den mee heb geboekt", aldus de prt-
sident.
Hij ging uitvoerig in op de wijzi
gingen die hij intussen heeft aange
bracht in de staf van het Witte Huis
Hij kondigde onder meer aan
John Tower, de voorzitter van 4
naar hem genoemde commissie,
benoemd tot lid van de presidential
commissie voor buitenlandse inliet
tingenzaken.
Aan het slot van zijn toespraai
zei president Reagan: „U weet het
als men zo oud is als ik en je hebt jt
leven op de juiste manier geleefd
heb je veel fouten gemaakt. Maar ji
leert ervan. Je zet de dingen op
nieuw op een rijtje. Je gebruikt ji
energie opnieuw. Je verandert. E
je gaat verder".
Reagans rede werd in Washing
ton met algemene instemming
maar zonder gejuich ontvangen
John Tower, de man die de naai
hem genoemde commissie voorzat
zei dat 'de zaken ten goede zijn
keerd'. Hij vond het van groot be
lang dat Reagan de volle verant
woordelijkheid voor het Iran-beleid
op zich had genomen. „Je kunt met
een toespraak natuurlijk niet alles
bereiken", aldus Tower. Die mening
was ook de meerderheid&eider in dt
Amerikaanse Senaat, Robert Byri
toegedaan. Byrd zei niettemin datei
nog talloze vragen onbeantwoord
zijn gebleven. De senator vond
Reagans belofte nauwer samen te
werken met het Congres, zeer be
langrijk was.
Door Jan Bouiomans
EEN verbod van de ka
tholieke leer over homo-
sexualiteit lijkt pas ver
antwoord nadat ofwel
de Nederlandse wetge
ver ondubbelzinnig
heeft laten blijken dat
het discriminatieverbod
(artikel 1 van de grond
wet) op die leer van toe
passing is, ofwel de
hoogste rechterlijke in
stanties dat ondubbel
zinnig hebben uitge
sproken.
Dit is een van de hoofdar
gumenten van dé Utrechtse
rechtbankpresident, mr. C.L.
baron van Harinxma thoe
Slooten, om de R.K.Kerk niet
te gelasten de verkondiging
te staken van haar leer, dat
homofiele gedragingen on
toelaatbaar zijn.
Mag in dit argument een
hint gelezen worden dat deze
rechter het zinvol oordeelt
dat wetgever of het hoogste
rechtscollege ondubbelzin
nige duidelijkheid scheppen
en dat het COC er derhalve
goed aan zou doen „de zaak
Simonis" tot in hoogste in
stantie uit te vechten?
Harinxma constateert in
elk geval het bestaan van
veel onzekerheid. Grote on
zekerheid over de werking in
de praktijk van de Neder
landse grondwet en de twee
internationale verdragen
over de mensenrechten
(Rome en New York) inzake
het discriminatieverbod. Hij
constateert ook grote onze
kerheid over de vraag of en
zo ja, in hoeverre de grond
wet- en verdragsbepalingen
inzake discriminatie bij de
burgerlijke rechter kunnen
worden ingroepen in een ge
schil tussen twee partijen.
Het korte geding heeft een
hoge vlucht genomen, zegt
Harinxma, en algemeen
wordt aangenomen dat een
rechtbankpresident in zo'n
geding vérstrekkende maat
regelen kan nemen. Van die
bevoegdheid moet echter
zijns inziens een behoedzaam
gebruik worden gemaakt.
Harinxma vindt dat hij met
een 1 eerverbod de grenzen
van die behoedzaamheid zou
overschrijden, juist vanwege
genoemde onzekerheden én
het ontbreken van recht
spraak van de hoogste rech
terlijke instanties wat betreft
botsing van grondrechten.
Hieruit kan toch geproefd
worden dat, hoewel Ha
rinxma heeft geweigerd om
zelf jurisprudentie te schep
pen, hij jurisprudentie van
de Hoge Raad geen overbo
dige luxe acht.
De Utrechtse president
heeft zich in zijn uitspraak
twee vragen gesteld. Ten eer
ste: is de katholieke leer over
homofilie een verboden dis
criminatie? Ten tweede: is de
wijze waarop kardinaal Si
monis deze leer heeft ver
kondigd, onnodig grievend en
kwetsend geweest en heeft
daarom onrechtmatig gehan
deld? Op de eerste vraag
geeft hij letterlijk als ant
woord dat thans een verkon
digen van de onderhavige
leer niet ongeoorloofd geacht
kan worden. Dat woordje
thansintrigeert Wil de rech
ter de geesten rijp maken dat
er veranderingen in de lucht
zitten? Hij gaat op die ver
wachting in zijn overwegin
gen wel in, maar voorname
lijk temperend.
Elke individuele burger
kan zich beroepen op het
recht er welke opvatting over
geloof of levensovertuiging
ook op na te houden, het
recht die opvatting uit te
dragen en het recht zich vol
gens die opvatting in alle fa
cetten van het maatschappe
lijk verkeer te gedragen.
Conflicten hieromtrent tus
sen burgers moeten geregeld
of beslecht worden door wet
gever en/of rechter. Ha
rinxma geeft hiervoor een
...Simonis...
praktisch dwingende volg
orde aan. Maatregelen ter in
perking van welk grondrecht
ook moeten eerst gezocht
worden op het vlak van het
maatschappelijke verkeer.
Pas'als die niet voldoen, kan
gedacht worden aan beper
king van het mogen uitdra
gen van een opvatting. Maar
bedenk wel, zegt Harinxma,
dat een uitbreiding van het
discriminatieverbod ten
koste van andere grondrech
ten vermoedelijk maar be
perkt mogelijk is. Tenminste,
als de Nederlandse wetgever
fotoarchief de stem
niet het verwijt naar zijn
hoofd wil krijgen dat hij an
dere, in de internationale
verdragen verankerde
grondrechten te kort doet.
Voor Harinxma ligt wat
het discriminatievraagstuk
betreft het onderscheid tus
sen man en vrouw en tussen
heterofielen en homofielen zo
dicht bij elkaar dat zijns in
ziens sprake is van een vrij
wel identieke probleemstel
ling. Welnu, zegt hij, we heb
ben een aantal wetten die ge
lijkstelling van man en
vrouw regelen en nieuwe,
verdergaande wetten komen
eraan. Het kan best zijn, ver
volgt hij, dat de bepalingen
van die komende wetten of
gelijksoortige bepalingen
meteen of kort erna gaan
gelden voor onderscheid ma
ken naar geslachtelijke ge
aardheid. Al deze wetten en
bepalingen regelen gedrag in
het maatschappelijke ver
keer. Maar het is al gebleken
hoe moeilijk het vaak is de
grens te bepalen wanneer het
maken van onderscheid (dis
criminatie) wel aanvaard
baar is en wanneer niet
meer. De politieke discussies
in het parlement bewijzen
dat algemeen aanvaarde op-
vatttingen in deze nog niet
bestaan. Nu kan de rechter in
uitzonderlijke gevallen voor
uitlopen op geldende rechts
opvattingen of komende wet
ten, maar Harinxma zegt „de
zaak Simonis" niet zo'n uit
zonderlijk geval te rekenen.
De vraag of de historisch
nog jonge anti-discrimina-
tiewetten een inperking van
het oudere grondrecht van
vrijheid van godsdienst tot
stand heeft gebracht in een
mate, dat de katholieke leer
over homofilie niet meer zou
mogen worden verkondigd of
toegepast, beantwoordt Ha
rinxma ook ontkennend. Men
moet er ten aanzien van de
internationale verdragen
van Rome en New York van
uitgaan, zegt Harinxma, dat
het discriminatieverbod
daarin niet beoogt de katho
lieke homo-leer te verbieden.
Als de Nederlandse wetgever
dit op grond van artikel 1 van
de grondwet wel had willen
doen, had hij dat uitdrukke
lijk moeten zeggen.
Rest Harinxma's vraag of
de kardinaals wijze van ver
kondiging onnodig kwetsend
of grievend is geweest? Nee
dus. Je moet wel het vraag
gesprek in zijn geheel nemen,
kapittelt hij, en niet een paar
citaten. De kardinaal toont
begrip voor gewetensnood
waarin homofielen kunnen
verkeren en voor ouders die
hun homofiel kind in gewe
tensnood zien. Hij heeft i<
term 'afwijking' totaal nie:
misprijzend gebezigd. Hi
heeft verhuurders niet opge
wekt aan homofielen geet
woonruimte te verhuren,
verhuurder heeft bovendiei
het recht niet te verhuren
Het leggen van de relatie tus
sen homofiele gedragingt'
en de duivel had in het inter
view beter achterwege kun
nen blijven, maar niet
kardinaal, de ondervrager
kwam met deze relatie op
proppen. Dan kan men
kardinaal zijn beantwoor
ding niet verwijten. Of M
wetenschappelijk juist is da'
een homosexuele cultuur eer
bedreiging is voor de samen
leving, moet de wetenschs:
uitmaken; discussies over <l<
juistheid van geloofsargU'
menten horen niet in een ge
ding bij de burgerlijke rech
ter thuis. En wat aantastiuf
van goede naam en eer be
treft, zoals van PSP-politicL
Branderhorst, zegt H*
rinxma dat iedereen die ie®
doet wat volgens de leer var
deze of gene kerk zondig
die kerk voor de rechter v>-
kunnen dagen waarna
kerk zou moeten bewijze'
dat haar leer overeenkom/
met beginselen van arrester
van de Hoge Raad. Die of
vatting is in strijd met ht
beginsel van de vrijheid vat
geloof en belijdenis.
Uit de 20 pagina's tellen®
overwegingen van mr. Cl
baron van Harinxma tb®
Slooten mag in elk g
worden geconcludeerd d»
het verband tussen een ze
denleer op grond van een ge
loofsovertuiging en discrinu;
natie wegens homosexu#
leven uiterst gecompliceerd
en delicaat is. In hun totali
teit bezien vertonen de over
wegingen speling, met nai®
waar, gewezen wordt op
bestaande onzekerheid h®
de grondrechten in de prak
tijk doorwerken.
DEN HAAG - Langduri
werklozen moeten in een ai
beidspool werk, dat andei
blijft liggen, gaan verrichte
bij gemeenten en instellingen
Dat is de kern van een ini
tiatief voor een wetsvoorstc
dat de PvdA-fractie in d
Tweede Kamer gisteren be
kend maakte.
De PvdA-Kamerlede
Buurmeyer en Leynse denke
via de arbeidspool de be
staande werkgelegenheids
plannen voor langdurig wer
kelozen vlot te trekken. Mf
name voor het jeugdwerk ga
rantieplan van het kabinet zo
het PvdA-initiatief een uit
komst kunnen zijn.
Het PvdA-plan gaat erva
uit dat een arbeidspool men
sen die tenminste 2,5 jaar zon
der werk zijn, in dienst neem
De werklozen krijgen dan ee
dienstverband bij de arbeids
pool. Ze worden door de po<
uitgeleend aan gemeenten e
instellingen om daar werk t
doen dat anders moet blijve
liggen. De termijn van ui tie
ning is beperkt. De PvdA gob
op maximaal een jaar per uit
lening.
De werkloze blijft daarn
nog ten hoogste drie maande
in dienst van de pool. Is er dai
geen nieuwe plaats gevondei
dan valt de werkloze terug o
zijn uitkering.
Buurmeyer noemde als ee
voorbeeld van werk dat n
blijft liggen, de bestrijdin
van de criminaliteit, zoals mi
nister Korthals-Altes op ht
oog heeft.
De werklozen krijgen voc
hun werkzaamheden in
pool het minimumloon b
taald, aldus de PvdA. Het gel
dat nu aan de uitkeringe
wordt besteed, moet de werb
loze blijven behouden. Daai
boven op moet het rijk da
nog eens zo'n ƒ12.000 p«
werkloze per jaar doen. H<
rijk moet ook opdraaien voc
de kosten van de uitvoeriii
van de regeling. Volgens c
PvdA kan dat geen probleei
zijn aangezien het geld op c
begroting van sociale zake
ruimschoots aanwezig is. Zc
als bekend is er voor vele tier
tallen miljoenen guldens aa
niet besteed geld nog beschil
baar bij Sociale Zaken.
Het plan van de PvdA ko:
de gemeenten geen geld, dl
zal de animo om er aan mee
werken groter zijn dan bij
nu bestaande en slecht fun<
tionerende regelingen, den]
de PvdA. Volgens de Pvdi
Kamerleden maakt het pla
overigens alleen kans van sla
gen als minister Ruding (F
nanciën) akkoord gaat met hi
gebruik van uitkeringsge
voor de arbeidspool. Van di
zogeheten terugploegen v«
gelden is Ruding een tegei
stander.
De PvdA-ers wilden gist
ren niet aangeven hoeve
werklozen via de arbeidspo
aan de slag kunnen kome
„Dat leidt maar tot overdri
ven verwachtingen en telei
stellingen", aldus Buurmeyei
uJ
DEEMOEDIG en dapper hee
kaanse president, eindelijk de
genomen voor het immense c
In een twaalf minuten durende
Reagan nadrukkelijk afwezig: s
days en weinig nostalgische
en glorie, maar to the point en
realistische benadering van c
liet Ronald Regan zichzelf zie
derd door zijn slippedragers, e
zer zonder kleren, voor de res
aangewezen op de sterke scl
die met pelotons tegelijk het V\
Ofschoon de Republikeiner
craten met instemming hebbe
bekentenis, durft niemand ant
president een nieuwe kans z
twee jaar nog echt iets van kt
dat hij het roer steviger in han
laten aan zijn staf, maar het is
de 76 zichzelf nog kan verar
medewerkers die zich moeter
bij het bepalen van de grote
voor blunders van het lran-k(
back van Reagan, zijn levenle
niet meer in.
Toch is zijn kans om als ee
de geschiedenis in te gaan nit
met zijn ook in problemen ve
Gorbatsjov, een akkoord wet<
niet verder plaatsen van d<
Europa en over nieuw overle
naai, dan zou zijn presidentsc
gen.
De ironie van dit moment
wereld, Reagan en Gorbatsjoi
mannen kunnen redelijk met
zij eikaars smarten niet verlii
landen én de wereldvrede?
