E
C
I
E
K
Leren leven
met bescheiden positie
Jubilerende CX wordt de 'snoek' van morgen
DS moeilijk te vinden
DE STEM
RENAULT VERKOOPT STEEDS MINDER IN NEDERLAND
DS DESTIJDS REVOLUTIE IN AUTOLAND
Weekaanbieding
Kleine beurs
Blewanus Auto's
De hoogste pr>js
p*
Eens was Renault de best verkopende
autofabrikant van Europa. Dat is nog niet zo lang
geleden: rond 1980 nog wist het Franse
staatsbedrijf meer wagens af te zetten dan bij
voorbeeld Fiat, dat na de overname van Alfa
Romeo nu de leiding heeft.
Koperen jubilea komen niet vaak meer voor in de
autobranche. Op de Nederlandse wegen rijden
nog enkele zeer oude modellen rond. De Austin
Mini en de Lelijke Eend hebben het respectievelijk
al tot 26 en 35 jaar gebracht. De grote broer van
de Eend, de CX, is nu 12,5 jaar op de markt. Onze
redacteur kijkt terug op het leven van de opvolger
van een onsterfelijke wagen, de DS.
VRIJDAG 6 MAART 1987
MITSUBISHI GaiaJ
2000GLX aut., APK gj
1977, zeer mooi, vrJ
2500,-. Tel. 01652-6
OPEL Ascona, b.j. '77 i_
1850,-. Tel. 076-137Q3]
OPEL Rekord 2.0, LPc
APK-gek., pr. lOOol
Tel. 076-418901 bo
713088
OPEL Manta 16 aut., LP(
APK-gek. tot 9-'87,
2450,-. Tel. 01657-778|
OPEL Kadett Caravan 12;
b.j. '82, 66.000 km,
blauw, i.z.g.st.,
8950,-. Tel. 01672-3361
OPEL Asc.16S, Hatchbai
silv.met. 5-'83, 65.000 ki
14.950,-, 01620-59830.
OPEL Ascona, bj. '78
rood. Tel. 01620-56230
i_ OPEL Ascona, 2-drs,
'81, kl. rood, LPG, zonri
dak, trekh., vr.pr. 5708,
Tel. 076-657718.
OPEL Ascona bj. '79 ro
LPG, APK-gek. 3.506
tel. 076-210279.
OPEL Kadett 13S, bj.
5-drs, kl. met. grog
60.000 km, met sportvlgi
alarm, mistl., verstral. s
sp.stuur, pr. n.o.
i.z.g.st., APK gek. Ti
01670-64768.
OPEL Kadett caravan
drs., LPG, bj. 1981
5.500,-tel. 076-711686
OPEL Monza 2.8, aut.
LPG, bj. '78, APK, vrjr
6250,-. 076-613864
OPEL Rekord 2.3 diesel,
deurs, 1983, 1e eig.,
blauw met., km. 76.00
Abdis van Thornstr.
Oosterhout. 01620-54159
OPEL Senator, bj.
LPG, APK gek., I.blaui
met., i.z.g.st., pr.n.o.ti
Tel. 01652-4271.
PEUGEOT 305GLD, APr'
gek., bj. '81, vr.pr. 4500
Tel. 076-657635.
RENAULT 5 TL, bordeaui
rood, bj. '82, 74.000 km
APK-gek., i.z.g.st., vr.pi
5000,-, tel. 01682-4178
SAAB 99, bj. '84, LPG
onderbouw, kl. donka
blauw, 17.500,-, tel
01680-29679.
TOYOTA Corolla nov
fabr. gar. tot nov
20.000 km. Tel. 016»
16145.
VOLVO 242DL, bj. '7!
i.g.st., pr.n.o.t.k. Tel. 076
149304.
VOLVO 244 GL, 1982,
deurs, met gas, 104.06
km, kl. geel, nw. st. Lei
senhoek 76, Oosterhout
VOLVO 343 DL, aut., LPG
APK 1600,-. Tel. 076
144427.
VOLVO 343, b.j.
i.pr.st., 70.000 km, t<
6250,-. Tel. 076-222879
VW Derby, bj. '80, AP*
gek., met. groen, met trek
haak, i.z.g.st., pr. 4000,
Tel. 076-141682.
VW GOLF 1300, b.j. '8*
nw. model, 35.000 km. Te
01613-2040.
VW Golf diesel, 197J
i.z.g.st., APK tot maart 'l
Tel. 01623-15407.
VW Golf, eind '76, zee
mooie auto, APK gekeurd
01620-59305.
VW Passat diesel, 5 deurs
1984, 1e eig., kl. groen
met., 77.000 km, nw.
Leijsenhoek 76, Oosten
hout.
VW Passat Diesel 79, Af*
i.z.g.st. 3650,-. 076
416437.
Renault 4 GTL '81, rood
als nieuw, 59.000 km. M*
prijs ƒ16.500,- Norma»
6250,-Nu 5750,-
Renault 18 TS
BMW 320I aut. LPG
BMW 320
FORD Capri 1,6 GL..
Citroen VISA club
Honda Prelude
Opel Ascona 1 6S LPG. -,
Opel Corsa 1.2 TR
VW Golf 1.6. LS
VW transporter '79
Volvo 264 GL als nieuw
Lad'a 2105i 1 "1!
Ford Escort 1.3 Estate
Mercedes 207 bestel
VW Kever '67 900,- J
sun Cherry Fll coupe
1750,-. Zastava Yugo
'83 2250,-. Volvo 2»4L
'77 750,-. Saab 99
autom. 3 drs. '78 2750.'
Peugeot 305 GL
1.000,-. Auto's L
5.000,- 3 mnd volle™"
garantie.
Inruil 100% fin. mog
Roosbergseweg
Bavel. 01613-2544
Ook voor al uw schade
spuitwerk.
voor loop-, sloop- en scdj
deauto's. Tel. 01 of"
iroillH'lll"iH'innnTnm
Élliiilllllll
Door Willem Reijn
Het gaat slecht met
Renault. In 1980 stond
Renault in Nederland
nog vierde in de lijst van
automerken. Opel en Ford waren de
logische nummers een en twee,
maar nummer drie,
Volkswagen Audi, verkocht slechts
200 wagens meer. Zes jaar later is
Renault afgezakt naar de negende
plaats.
Dat is een slecht resultaat. Maar het
kan nog slechter. Terwijl in
Nederland in die periode de
autoverkopen met zo'n 109.000
exemplaren (560.000 tegen 451.000)
steeg, zag Renault het aantal
verkochte modellen afnemen van
ruim 39.000 naar een kleine 28.000
auto's. Het marktaandeel van
Renault is zo geslonken van 8,7 naar
4,9 procent. In een markt met een
sterke concurrentie is dat een
gevoelig verlies, want de winstmarge
op auto's is in de loop der jaren
stevig geslonken.
Hoewel Renault Nederland niet in de
malaise berust, toont woordvoerder
Bart van Thienen zich realistisch.
„We komen nooit meer terug op het
marktaandeel van 1980. Maar het
huidige marktaandeel ligt ook te
laag. Ik denk dat we met een
percentage van zes procent zullen
moeten leren leven".
De val van Renault heeft
verschillende oorzaken. Te laat is
begonnen met het vervangen van
het modellengamma, waardoor
klanten zijn weggelopen. Te laat ook
heeft de Franse fabrikant de hand in
eigen boezem gestoken. De kwaliteit
van vooral de carrosserie is te lang
van dubieus niveau geweest en het
is eenvoudiger een roestige naam op
te bouwen dan kwijt te raken.
REDDER
Maar vooral mist Renault een echte
winnaar in het modellenpakket. De
Franse concurrenten Peugeot (205
en de daarvan rechtstreeks afgeleide
309) en Citroen (de BX) hebben die
winnaars wel in hun gamma. De
Peugeot 205 heeft in Nederland de
slag met Renault in het segment van
de kleine wagens duidelijk
gewonnen. De 5 komt er met een
verkoop van 9.597 exemplaren
(tweeduizend minder dan in '85)
hoegenaamd niet aan te pas: de 205,
Toyota Starlet en Fiat Uno doen het
aanmerkelijk beter. Tien jaar terug
had het vijfje nog een soort
monopoliepositie in dat segment.
De Renault 9/11 hadden in het
najaar een uitstekende introductie.
De wagen werd Auto van het Jaar
1972. Maar zie nu: de 11 heeft een
31 ste en de 9 een 53ste positie op de
ranglijst van bestverkochte auto's.
De Peugeot 309 heeft voor extra
concurrentie gezorgd -dit 205-
extract was niet eens het hele jaar te
krijgen maar klom al op tot de 21 ste
plaats- en met de zojuist
uitgebrachte tweedeursversie wordt
die concurrentie nog heviger. De
face-lift die de 9 11 vorig najaar
kreeg heeft wel de verkoopcijfers wel
wat opgeschroefd, maar de wagen
kan geen redder worden genoemd.
TRIEST
De nieuwe Renault 21 doet het in
Frankrijk goed, omdat Renault de
prijzen helemaal op de Citroën BX
heeft afgestemd. De zeer ruime
middenklasser is daar een sterke
troef. De Nederlandse importeur
moet de wagens echter in guldens
afrekenen, profiteert zo niet van de
zwakke Franse franc en moet met
lede ogen aanzien dat de BX -hier
duizenden guldens goedkoper- als
vijfde en de 21 als vijftigste geplaatst
staat. Dat is zelfs een plaats lager
dan de oude Peugeot 305, die in
dezelfde klasse uitkomt. Wel doet de
Nevada, de van de 21 afgeleide
stationcar, het goed. Van de 21-
verkopen neemt de Nevada zo'n 35
procent voor zijn rekening. De
stationcar is dan ook wèl
aantrekkelijk geprijsd.
Triest is ook al de positie van de
Renault 25, een luxueuze grote
middenklasser die een goede
verkooppotentie heeft, maar
eveneens wat aan de dure kant is.
Na een uitstekende start stokt de
verkoop van de 25.
Drieënhalfduizend exemplaren
werden aan de man gebracht en dat
zijn er elfhonderd minder dan in '85.
„Het leven van een nieuw produkt
wordt steeds korter", constateert
woordvoerder Bart van Thienen.
„Toch willen wij niet aan een soort
'vernieuwd zeeppoeder'-trend
meedoen". Dit jaar zal Renault geen
nieuwe modellen uitbrengen. „Wij
hebben een heel jong gamma. De 9
is de oudste en die is pas vijf jaar op
de markt. Wel worden in april
uitvoeringen met een katalysator
uitgebracht. Maar met dit
programma moeten we het doen".
STRIPJE
Dat zal niet zonder speciale acties
kunnen. De vijf heeft inmiddels twee
actiemodellen, de First en de Flash,
en in ieder geval is gebleken dat van
een velgje en een stripje een
attractieve werking uitgaat. Een
andere lokker zal weer het renteloos
en tegen lage rente lenen zijn.
De crisis bij Renault heeft inmiddels
het dealerbestand niet ongemoeid
gelaten. In 1980 had Renault in
Nederland het dichtste dealernet van
alle merken: 240 Renault-garages
brachten de wagens aan de man.
Het best verkochte merk van het
land, Opel, deed het toen al met
negentig dealers minder.
De verminderde verkopen hebben
tot een behoorlijke sanering geleid,
te meer daar eind jaren zeventig,
toen de bomen nog tot in de hemel
groeiden en Renault boven in de
kruin zat, dealers erg veel hebben
geïnvesteerd. Die lasten waren voor
tientallen niet meer op te brengen.
Degenen die op tijd de tering naar de
nering zetten, hebben het gered.
Tientallen anderen legden het
loodje, zodat Renault nu 195 dealers
telt. Nog een hoog aantal maar, zo
zegt Van Thienen, het is gebleken
dat het vergroten van de regio per
dealer niet zonder meer tot een
hoger rendement leidt. „Wij denken
dat de schifting nu wel is gebeurd.
Onze dealers hebben nu een
rendement dat gemiddeld is in de
branche".
SPIJT
Bij Renault Nederland heerst een
realistisch optimisme. Toch zal het
nog een tijd duren voordat het merk
weer boven Jan is. Na de
dramatische dood van directeur
Georges Besse moet Raymond Lévy,
Verkopen
t.o.v. 1980
(1980=100)
oud-directeur van Cockerill Sambre,
het karwei in Parijs afmaken. Lévy
gooide bij zijn rondgang langs de
Renault-fabrieken de knuppel in het
hoenderhok. Hij liet bij Cockerill de
Mercedes-directiewagen wat
chauvinistisch door een Renault 25
vervangen. Hij kreeg spijt als haren
op het hoofd. De Renault 25
Limousine moest elke maand terug
naar de garage wegens reparaties.
VERLIEZEN
Renault moet een kwaliteitsprodukt
worden, want dat is het nu niet, was
het keiharde oordeel van deze
beroepssaneerder.
De kostenbeheersing enerzijds en
betere verkopen anderzijds moeten
Renault uit het slop halen. Na een
verlies van vier miljard gulden
wordt verwacht dat het verlies van
Renault in '86 zo'n 4,5 miljard Franse
francs of 1 miljard gulden zal
bedragen. In 1988 moet het
staatsconcern uit de verliezen zijn.
Renault zegt langer op een liter te
lopen. Dat is wel nodig ook, want er
is voor de Fransen ook een lange
weg te gaan.
De DS (links)
en de CX van
Citroen.
FOTO DE
STEM/
JOHAN
VANGURP
Door Willem Reijn
Voor een goede CX van tien
jaar oud betaalt u een
duizendje of drie. Voor
een DS van het bouwjaar '73, in
goede staat verkerend of
gerestaureerd, moet zeker tien mille
worden neergeteld. Het verschil: de
eerste is een model dat nog in
produktie is, de tweede is inmiddels
een klassieker geworden.
Zal de CX in de toekomst eveneens
een klassieker worden? Welhaast
zeker. Net als de DS in zijn tijd, is de
CX een bijzondere wagen. Een
buitenbeentje in een tijd dat auto's
niet door mensen maar door
computers worden ontworpen, dat
fabrikanten strijden om de wagen die
de grootste gemene deler van de
publiekssmaak is, dat creativiteit een
vies woord is geworden.
Ook voor de CX zal binnen enkele
jaren het doek vallen. De opvolger is
reeds gesignaleerd. De
compositietekeningen die ervan zijn
gemaakt beloven een moderne
wagen, die beantwoordt aan de
eisen van deze tijd. En dat betekent
dat het nieuwe model net zo min een
echte Citroën zal zijn als de BX of de
AX echte Citroëns zijn.
In 1974 was het niet veel anders,
toen de DS moest worden
vervangen. En in 1955 stond de DS
voor de schier onmogelijke taak om
de Traction Avant, de eerste
voorwielaangedreven wagen, te
doen vergeten.
De DS werd op 5 oktober 1955 na
drie jaren van geruchten aan de
Franse natie gepresenteerd op de
Salon de I'Automobile in Parijs. Met
grote spanning had het Franse volk
gewacht op het prestigemodel van
Citroën. De fabrikant had zelf aan die
spanning bijgedragen. Toen het blad
l'Auto-Journal foto's van prototypes
had afgedrukt kreeg het een inval
van de Parijse politie te verwerken.
STRIJKIJZER
Zelden zal een wagen zo goed
ontvangen zijn als de Citroën DS.
Het loopt werkelijk storm. Op de
Salon wordt elke dertig seconden
een DS verkocht. Na een week zijn er
al tachtigduizend DS'en verkocht,
terwijl de produktie nog moet
beginnen! De DS verwerft zich
koosnaampjes als 'snoek' en
'strijkijzer'.
In het eerste jaar dat er DS'en van de
lopende band rollen, wordt slechts
een produktie van zesduizend
exemplaren gehaald. In 1957 zijn het
er twintigduizend. Er zijn klanten die
jaren hebben moeten wachten,
voordat zij de door hen bekoorde
wagen voor de deur kregen.
Waarom deze auto-hysterie? Omdat
de DS een wagen was die ver op de
tijd vooruitliep, excellent en stijlvol
gestileerd, met een comfort van de
luxe fauteuille op wielen.
STAATSAUTO
Het waren soms details: het stuur
had slechts een spaak, het a-
symmetrische dashboard gaf een
futuristische indruk. Maar vooral de
rij-eigenschappen waren bijzonder:
de auto zweefde boven de weg,
zakte niet in als met volle belading
werd gereden en kon op drie wielen
doorrijden als een band plat was
gevallen. De DS was een revolutie in
autoland. En zoals bij elke revolutie
bleven de conservatieven achter, de
contrarevolutionairen die kozen voor
'ordinaire' wagens als de Renault
Fregate of de Peugeot 203. De
Franse politieke leiders ontpoppen
zich als progressieven: in stemmig
zwart laten de presidenten zich over
de Champs Elysees zoeven. De CX
wordt trouwens later ook de
staatsauto, maar in grijs, op speciaal
verzoek van president Giscard
d'Estaing.
Van de DS werd veel later nog een
sportwagen afgeleid: de SM, een
soort DS-coupe met een Maserati-
motor. Johan Cruyff kocht er eentje,
toen hij rond 1970 het voor
Nederlandse begrippen
astronomische bedrag van een
miljoen gulden voor zeven jaar
voetballen bij Ajax kreeg
aangeboden.
DRUPPEL
In het begin van de jaren zeventig
was de DS dan nog wel een mooie
auto, technisch, dat wil zeggen
onder de motorkap, was hij
achterhaald, zoals de
produktiemethode evenmin meer
economisch verantwoord was.
In 1970 had Citroën de wereld al
versteld doen staan met een kleine,
comfortabele middenklasser, die als
een druppel was gevormd: de GS,
mooier dan goed, maar wel Auto van
het Jaar 1970.
De CX herhaalt dat staaltje van
superioriteit in 1974. Met ruime
voorsprong op nummer twee, de
Volkswagen Golf, wordt de CX
uitverkoren tot Auto van het Jaar
1974 (tot en met dat jaar werd de
Auto van het Jaar gedateerd op het
jaar van verschijnen, om
commerciële redenen wordt de Auto
van het Jaar die in 1975 werd
geïntroduceerd, de Simca 1307-
1308, Auto van het Jaar 1976, zodat
de fabrikant daar nog een jaar profijt
van had).
PUPIL
'Avant-gardistisch praktisch',
omschrijft Citroën zijn topper. Een
dubbele bodem: de eigengereidheid
van Citroën wordt langzaam
ingeruild voor de harde
economische wetten van
duurzaamheid en
marktonderzoeken. Er zijn nog wel
leuke grapjes, die overigens ook in
de GS te vinden waren. Het oog bij
voorbeeld, dat de bestuurder
aanstaart vanachter het stuur met
een cijfertje in de pupil, dat aangeeft
hoe hard er wordt gereden of
hoeveel toeren de motor maakt. Dat
oog is trouwens uit de tweede
generatie CX'en verdwenen. Het gaf
wel zeer precies aan hoe hard het
ging (tachtig kilometer), maar omdat
de rest van de schaal niet te zien
was, kon de bestuurder de waarde
van het getal niet meteen inschatten,
zo zeggen ergonomen. De kracht
van het logische argument
verplettert de vrolijke eigenwijsheid,
die het leven vaak zo veel kleurrijker
maakt.
LUCHTZAKKEN
De vering is zelfs wat stugger
geworden en de fauteuil van vroeger
zweeft nog wel, maar dan met
luchtzakken onderweegs. Maar toch,
zo voorspel ik, wordt de CX een
klassieker. Degene die in de 21ste
eeuw een gave CX als kostbaar bezit
koestert, de wagen in de winter op
stal zet en in de zomer laat grazen
aan het asfalt van de snelweg, die
man of vrouw zal een gelukkig
eigenaar zijn van een menselijke
wagen die alleen het comfort van de
mens dient en niet de statistieken
van de marketing-managers.
Er zijn in Nederland weinig
goede DS'en meer te vinden. De
goede zijn peperduur. Voor een
exemplaar van vijftien jaar oud
wordt grif tienduizend gulden
neergeteld. Oudere DS'en
worden tot dertigduizend gulden
verzekerd.
Restaureren wordt ook al niet
eenvoudiger, omdat de fabriek
verplicht is om tot tien jaar na het
laatste bouwjaar onderdelen te
blijven leveren. Die termijn is nu
voorbij, zodat nog slechts bij
enkele gespecialiseerde
autobedrijven originele
onderdelen kunnen worden
gekocht. De Nederlandse DS-
club (contactadres: Bert
Blacquiere, Dodaarslaan 45,
1241 XH Korten hoef, 035-61041)
kan ook uitkomst bieden.
Dan speelt het probleem dat de
motor deskundige handen
vraagt. De motor is zo ineen
gebouwd, dat bij relatief
eenvoudige klussen de hele
motor al zou moeten worden
uitgebouwd. Ook plaatwerk is
moeilijk te krijgen.
Een mogelijkheid om toch een
goede DS voor een redelijke prijs
op de koop te tikken, is het
importeren van een snoek uit
Zuid-Frankrijk. Maar met het
verstrijken van de jaren stijgen
ook daar de prijzen.
ivf I
