Mq Coodness
Mu Cuimss
Guinness
There's nothing
like a
Comexome
Atgyü
Ifs your spirits
that need
reviving.
Mensenvlees
n!
PAPIER
VOOR UW PEN
MAANDAG 2 MAART 1987
EXTRA
ALS OP maandagmorgen 1 december 1986 twee inspecteurs van
het Britse ministerie van Handel en Industrie (DTI) op de stoep
staan voor het Londense hoofdkantoor van brouwer Guinness,
werkt president-commissaris en directeur Ernest Saunders niets
vermoedend aan de jaarcijfers.
Het is een goed jaar geweest. Het concern heeft de winst in 1986
verdrievoudigd tot bijna 800 miljoen gulden. Heden te over voor
Saunders om straks met een gerust hart verantwoording af te leg
gen tegenover de aandeelhouders.
Helaas, voor Saunders dan, krijgt het bezoek van de inspecteurs
een naar staartje. Want amper een maand later staat Saunders
als gevolg van een grootscheepse fraude op straat (met een gouden
handdruk, dat wel) en vragen de aandeelhouders zich vertwijfeld
af hoe het betrouwbare Guinness-concern in zo korte tijd zo diep
kon zinken.
Elders in de Londense City houdt menig ondernemer z'n hart vast.
Wanneer staat de DTI-inspecteur bij hem op de stoep?.
Support the
Guinness Distillers
merger.
GUINNESS is tot 1980
een ingeslapen Brits fa
miliebedrijf, waar de
bejaarde president
commissaris Lord
Iveagh op de winkel
past, maar meer ook
niet. Vertrouwend op
de goede naam en dure
reclamecampagnes
worden de centen van
de aandeelhouders zon
der veel risico's be
heerd.
Wonderboys
'Fanclub'
Net sluit zich
Geruchtenmachine
Koppensnellen
F atsoensnormen
'tstaanbaar begint te worden
roeger beschouwde ik hem als
grote auteur, maar dat d<*
niet meer. Hij is niet zo vet.
tandig als van hem gedacl;
ordt. Ik vind hem helemaa
een buitengewone schrijver".
Door Rogor Simons
Het feit dat Graham Greens
recentelijk op kosten van het
Kremlin in Moskou vertoefdj
om deel te nemen aan een soort
vredescongres zit Burgess gewei,
dig dwars. „Ik ben van oordeel
dat schrijvers zich daar buiten
moeten houden", zegt hij. „Ove
rigens heb ik Greene's houding
ten aanzien van Rusland altijt
ernstig gewantrouwd. Ik begn
niet hoe men het communismt
zou kunnen verzoenen met he
katholicisme. Greene zegt dal
dit wel mogelijk is, maar tk weet
niet hoe. Hij is geen goede chris
ten, want het christendom moet
zich buiten de politiek houden".
De mening van Anthony Bur
gess over die andere hooj.
zen Engelse auteur, Jol
Carré, is nog minder lovend:
„Zijn werk betekent niet veel
Hij is een schrijver zonder zin
voor humor". Wat niet direct
gezegd kan worden van John
Burgess Wilson, alias Anthony
Burgess, die in zijn jonge jarea
leraar was in Maleisië en Brunei
en daar merkwaardige avontu
ren beleefde.
„In Nieuw Guinea maakte ik
kennis met kannibalisme", ver
telt hij. „Ik heb daar zonder
te weten gebraden mensenvlees
gegeten. Het was erg lekker
knappend, maar nogal zout. 1
toen ik al een flinke portie had
verorberd, vertelden de inboor
lingen mij dat ik iemands oude
opa oppeuzelde. Zij vonden dit
bijzonder grappig, maar ik kou
er niet om lachen en was er hele
maal beroerd van. Ik schaam
mij er nog steeds over".
Net zoals andere rechtge
aarde Engelsmannen uit
noorden heeft Anthony Burgess
de indruk dat Groot-Brittannii
hem niet graag mag. „Mijn va
derland verwaarloost mij zegt
hij, „maar op het vasteland
word ik geëerd. Ik begrijp niet
wat er met de Britten aan de
hand is".
„Misschien komt het omdat
ik geen lid ben van het esta
blishment: ik stam uit een onbe
duidende regio, mijn godsdienst
deugt niet en ik liep school op
onderwijsinstellingen zondei
glamour. Ik zou best eens gerid
derd willen worden, maar de
Britten kijken neer op hui
schrijvers en geven alleen lintjes
aan tv-artiesten of aan popzau-
gers zoals de Beatles".
Illlllllllllllllllllliillllllllllllllliiiiiiiiiiiiiiniiiil
>Ge"eN
fccv ,q *0^ .wC
die zeven maanden van dit
bedrag moeten leven.
Als nu al die politici, die
zo bezorgd zijn over - vooral
- de jeugdwerkloosheid eens
het voorbeeld gaven en een
jongere in dienst namen,
dan zou je ze nog kunnen ge
loven. Stemt u vooral op die
vertegenwoordigers(sters)
die dit van hun 120.000,-
(honderdtwintigduizend
gulden) per jaar doen. Als je
de onvoorstelbare brutaliteit
ziet, waarop vele van deze
'met grote zorg bewogeneri
de weerlozen in de finan
ciële tang laten nemen, dan
kun je alleen maar zeggen:
'Ik worderniegoetfan!'
J. Schelle van Jelgerhuis
Aardenburg
T47
Bolhoeden- crimi in Londen
Distillers heeft
zich tijdens de
strijd tussen Guin
ness en Argylfel te
gen overname ver
zet Daartoe is een
grote reclamecam
pagne in de Britse
pers gevoerd. Zoals
bovenstaande op
roep aan Argyll om
eerst het eigen
imago maar eens te
verbeteren.
'I'hclXsrillcM 4*npctm jxlc.
<Z'
Saunders bewerkte ook de aandeelhouders van Dis
tillers rechtstreeks. Zo kregen ze in maart vorig jaar
een pamflet in de bus, waarop Johnny Walker, het be
kendste whisky-merk van Distillers, een Guinness-
biertje in de hand heeft.
Guinness heeft
Saunders nimmer
voerd. De Britten
van Guinness en
pagnes zorgde het
dat jaren zo bleef.
1938.
tot de komst van Ernest
een expansief beleid ge-
hielden immers toch wel
via dure advertentiecam-
familiebedrijf ervoor dat
Hier twee voorbeelden uit
Door Pieter-Jan Dekker»
Totdat de concurrentie Guinness
met een agressief, op markt-uit-
breiding gericht beleid wakker
schudt Die goede naam blijkt toch
niet voldoende om de Britse bier
drinker aan Guinness te binden.
De omzet daalt sterk en na rijp
familieberaad haalt Lord Iveagh
tegen een vorstelijk salaris Ernest
Saunders binnen. De oude Lord zelf
blijft als president-commissaris een
oogje in het zeil houden, al zal spoe
dig blijken dat de beste man dat
toezicht heeft beperkt tot het op
strijken van van zijn salaris.
Ernest Saunders is overigens niet
de eerste de beste. Hij is een keurige
man, die rechten gestudeerd heeft
in Cambridge en zich thuisvoelt in
de bolhoeden-cultus in het zaken
centrum van Londen, de City. Hij
heeft z'n zakelijk sporen al ruim
schoots verdiend bij de warenhuis
keten Great Universal Stores en bij
pülenfabrikant Beecham. In okto
ber 1981, als de familie Guinness
hem te hulp roept, staat hij aan de
top van het Zwitserse Nestlé-con
cern.
Saunders stelt de familie een
aantal voorwaarden, alvorens hij
een poging waagt het ingedom
melde concern weer tot leven te
brengen. Hij wil de handen volledig
vrij hebben, niet steeds door de fa
milie op de vingers worden gekeken
en zijn eigen medewerkers kunnen
aantrekken van buiten het bedrijf.
Anthony Tennant is inmiddels door het Guinness-concern aange
steld tot de man die orde op zaken moet stellen. - fotoap
Aldus geschiedt Hij koopt bij het
Amerikaanse management-bureau
Bain de 31-jarige Fransman Olivier
Roux weg, een snelle jongen, die
zich amper drie jaar later in de fi
nanciële top van Guinness weet te
nestelen.
Saunders en Roux slagen er in
Guinness in vijf jaar tijd om te bou
wen tot een gezond en veelbelovend
drankenconcern. Ruim 150 verlies
gevende activiteiten worden afge
stoten, andere drankenconcerns
overgenomen. Met als klap op de
vuurpijl de overname van Bell's
Whiskey in 1985.
Dat is ook het jaar dat het koppel
Saunders-Roux het rechte pad ver
laat Als in december 1985 de super
markt-keten Argyll een bod van
ruim 6 miljard gulden uitbrengt op
het Schotse whiskey-imperium
Distillers kan Saunders dat niet
verdragen. Zonder de aandeelhou
ders te raadplegen doet hij een te
genbod van maar liefst 7,5 miljard
gulden.
Dat is het sein voor een hevige
ovemame-strijd tussen Guinness
en Argyll, waarbij Saunders en zijn
wonderboys zich bedienen van me
thoden, die op z'n zachts gezegd niet
door de Britse beugel kunnen.
In februari 1986 verhoogt Argyll
het bod op Distillers tot 7,7 miljard
gulden en nog geen drie weken later
doet Saunders daar nog eens 50 mil
joen bovenop.
Half maart is het weer de beurt
aan Argyll en worden de aandeel
houders van Distillers 8,25 miljard
gulden voor gehouden.
Het wordt Saunders dan duide
lijk: op de gewone manier komt
Distillers niet in het bezit van
Guinness. Olivier Roux heeft dat al
in een vroeg stadium zien aanko
men en zich derhalve verzekerd van
de diensten van Morgan Grenfell,
een beroemde Britse bank die is ge
specialiseerd in het begeleiden van
bedrijfsfusies.
De 40-jarige bankmanager van
Morgan, Roger Seelig, wordt op het
hoofdkantoor van Guinness gedropt
en samen met Roux richt hij de
'Fanclub' op, een groep particulie
ren en beleggers, die Saunders een
goed hart toedraagt en daarvoor
rijkelijk wordt beloond.
De opzet van de 'Fanclub' is sim
pel, maar in strijd met de wet. Con
cerns, die concurrenten willen over
nemen, staan sterker als hun aan
delen op de effectenbeurs stijgen.
Vooral als bij een overname de aan
deelhouders van de gevraagde par
tij hun aandelen kunnen inwisselen
tegen aandelen van de overne
mende partij. Dus zorgen Roux en
Seelig, met de zegen van Saunders
ervoor, dat de aandelen van Guin
ness in april 1986 de hoogte inschie
ten.
Ze doen dat via de 'Fanclub'. De
leden kopen direct of indirect Guin-
ness-aandelen op met als gevolg dat
de koers half april 1986 met meer
dan 25 procent stijgt. Dan legt Ar
gyll het hoofd in de schoot en kan
Saunders zijn aandeelhouders trots
meedelen dat hij een geslaagde za
kenman is. En daarvoor wil worden
beloond.
Die gelegenheid komt op 11 sep
tember als de aandeelhouders van
Guinness formeel htm fiat moeten
geven aan de overname van Distil
lers. Saunders eist als beloning niet
alleen een verdrievoudiging van
zijn toch al vorstelijke salaris tot 1,2
miljoen pond, hij wil ook 'alleen
heerser' worden. De oude .Lord
Iveagh moet daartoe aan de kant
worden gezet en hijSaunders
neemt zijn plaats als president
commissaris in. Hij blijft bovendien
directeur.
De aandeelhouders zijn woest. Ze
verwijten Saunders eigenzinnig ge
drag. Immers, bij de overname van
Distillers was beloofd dat er Schots
'bloed' in de top van het nieuwe
Guinness/Distillers-concern zou
blijven in de persoon van Sir Tho
mas Risk, oud-president van de
Bank of Scotland.
Uiteindelijk kiezen de aandeel
houders toch eieren voor hun geld.
Tenslotte heeft Saunders het con
cern groot gemaakt en is het zijn
verdienste dat de aandelen nog
nimmer zo hoog genoteerd staan als
direct na de fusie.
Saunders' triomf is dus compleet.
Maar op hetzelfde moment dat
Saunders zijn coup bij Guinness
volbrengt komt aan de overkant
van de plas de Amerikaanse beurs-
recherche 'SEC' een enorme beurs-
zwendel op het spoor. Een van de
hoofdverdachten is de meeste suc
cesvolle, maar tevens meest myste
rieuze belegger Ivan Boesky.
Boeksy is verzot op geld (Tk zou
het liefst een interview geven geze
ten op een grote berg dollars') en
heeft zich de afgelopen jaren op
Wall Street verrijkt met transacties
die, zoals nu blijkt, in strijd zijn met
de Amerikaanse wet.
Vooral het kopen en verkopen
van aandelen met gebruik van
voorwetenschap is zijn meest suc
cesvolle bezigheid, wat uiteindelijk
de belangstelling van de SEC wekt.
Als het Boesky duidelijk wordt
dat hij voor de bijl gaat toont hij
zich bereid met de SEC samen te
werken om de cel te ontlopen en
collega-speculanten te ontmaske
ren. Hij betaalt 100 miljoen dollar
schadevergoeding in ruil waarvoor
hij niet wordt vervolgd.
Op 14 november 1986 begint, in
het diepste geheim, de onttakeling
van de nog niets vermoedende
Saunders, want dan onthult Boesky
de Amerikaanse beursrecherche
dat hij lid is geweest van Guinness'
'Fanclub'.
De Britse recherche maakt dank
baar gebruik van het doorslaan van
Boesky en sluit in het dieptse ge
heim het net rond Saunders. Op 1
december 1986 heeft men genoeg
aanwijzingen dat Saunders bij de
overname van Distillers de wet
heeft overtreden en volgt de inval
in het hoofdkantoor van Guinness.
In de in beslag genomen admini
stratie ontdekt de recherche een
lijst met leden van de 'Fanclub'. Er
staan minstens elf 'bevriende' be
leggers en particulieren op uit
Groot-Brittannië, Oostenrijk, Zwi-
terserland, de Verenigde Staten, het
Kanaaleiland Jersey en de Neder
landse Antillen.
Hoewel nog lang niet alles boven
water is gehaald zijn de belangrijk
ste 'fans' inmiddels bekend. Het is
een fraai gezelschap, dat de spreek
woordelijke betrouwbaarheid van
Britse zakenlieden devalueert en de
Conservatieven van premier Mar-
gareth Thatcher in discrediet
brengt. Maar daarover straks meer.
Eerst een blik op lijst met 'Fans'.
Meslaham Riklis. Een Ameri
kaanse in Casa Nostra-kringen ver
kerende multi-miljonair, die door
de Amerikaanse regering echter
nog nooit is betrapt bij zijn onoi-
bare handelspraktijken. Riklis bezit
veel ondernemingen, waaronder
Schenley, de distributeur in de VS
van Distillers. Hij wil dat ook na de
overname door Guinness zo houden
- het is een goudmijntje - en biedt
derhalve zijn diensten aan de hoog
ste bieder aan. Dat is in dit geval
Guinness, want Argyll wil juist van
Schenley af. Riklis koopt in het ge
heim 5,6 procent van alle Guinness-
aandelen, wat in strijd is met de
Britse wet, want die schrijft voor
dat belangen van meer dan 5 pro
cent openbaar moeten worden ge
maakt. In ruil voor de aan Saunders
Ernest Sounders.
bewezen dienst krijgt Riklis voor
eeuwig het verkooprecht van Guin
ness/Distillers in de VS. En dat is
lang.
Boesky. Die koopt voor een slor
dige 100 miljoen dollar aandelen
Guinness, ook meer dan 5 procent
van het totaal. Strafbaar dus. Saun
ders betaalt die 'goede' dienst terug
door meer dan 100 miljoen dollar te
steken in een projekt van Boesky,
waarvoor Guinness de door Boesky
aangekochte aandelen terug krijgt.
Ook dat is strafbaar want de Britse
wet verbiedt het direct of indirect
aankopen van eigen aandelen.
Dr. Arthur Fuera. Hij is directeur
van de Zwitserse bank Leu. Saun
ders kent hem nog uit z'n tijd bij
Nestlé en haalt hem in 1983 in de
Raad van Bestuur van Guinness.
Via dochterondernemingen koopt
Leu in april voor 400 miljoen gulden
Guinness-aandelen. Saunders
spreekt met Fuera af dat hij te zij
ner tijd de Guinness-aandelen voor
de koopprijs zal terugnemen. Als
'tegenprestatie' opent Guinness een
rekening van 150 miljoen gulden bij
Leu.
Lord Spens. We zijn dan in het
hartje van de Londense City aange
land. Lord Spens is directeur van de
Ansbacher Bank en al jaren be
vriend met Roger Seelig van Mor
gan Grenfell. Seelig vraagt Lord
Spens in april Guinness-aandelen
te kopen. Hij belooft die tegen koop
prijs terug te zullen terugnemen als
de koers weer gaat dalen. Wat nog
geen maand na de overname het ge
val is. Bovendien betaalt Guinness
de Lord nog eens 7 miljoen pond
voor 'bewezen diensten'.
Gerald Ronson. Eigenaar van de
op één na grootste Britse particu
liere onderneming, Heron Interna
tional. Ronson koopt voor 80 mil
joen pond Guinness-aandelen en
wordt daarvoor rijkelijk beloond
met 16 miljoen gulden. Als in de
Londense City de geruchtenma
chine over Saunders' 'Fanclub' op
volle toeren draait houdt Ronson de
eer aan zich en stuurt die 16 miljoen
gulden terug naar Guinness. Het
zou om een 'misverstand' gaan. De
Britse politie trapt er echter niet in.
Sir Jack Lyons. Bekend Conser
vatief politicus, zakenman en spon
sor van schone kunsten. Hij is uit
hoofde van zijn funktie bij het
Amerikaanse management-bureau
Bain (dezelfde waar Saunders Roux
vandaan heeft geplukt) bij de Guin-
ness-affaire betrokken. Hij krijgt
een miljoen pond voor z'n diensten.
Als blijkt dat zijn rol in het schan-
- fotoap
daal niet meer is te verdoezelen
biedt hij de recherche zijn volle me
dewerking aan en Verraad' hij me
nige collega.
Het onderzoek van de recherche
is overigens nog lang niet gereed.
Verwacht wordt dat nog menige
'bolhoed' in de City zich zal moeten
verantwoorden.
De meeste hoofdrolspelers zijn
inmiddels uit de City verdwenen.
Een gedesillusioneerde Lord Iveagh
heeft Saunders, Roux en Seelig de
laan uitgestuurd en is weer op de
zetel van de president-commissaris
gaan zitten. Morgan Grenfell heeft
een aantal directeuren ontslagen en
ook bij andere bij het schandaal be
trokken ondernemingen rollen de
koppen.
Minister van Handel en Industrie
Paul Channon is officieel belast met
het 'schoonvegen' van de City, al
laat hij het 'vieze' werk graag over
aan zijn onderminister Michael Ho
ward. De reden is dat Channon zo
wel van vaders- als moederszijde
familie van Guinness is en het uit
mesten van de eigen stal geen op
wekkende bezigheid is.
Howard heeft aangekondigd dat
de bezem door de City gaat, zoals
het Britse kabinet ook de vakbewe
ging van radicale elementen heeft
gezuiverd. Maar dat gelooft geen
Brit. Negen van de tien Britse za
kenlieden in Londens financiële
hart zijn immers steunpilaren van
de Conservatieven en in een verkie
zingsjaar kunnen die onmogelijk
allemaal aan de schandpaal worden
genageld.
Nog afgezien van de weerzin bij
premier Thatcher om de City fat
soensnormen op te leggen. In Dow-
ningstreet 10 is privatisering im
mers de hoeksteen van het beleid.
Dus probeert 'Maggie' de blaam van
Guinness en andere schandalen te
bedekken door staatsbedrijven in
versneld tempo te privatisering en
de gewone Brit te laten profiteren
van de verworvenheden van het
kapitalisme.
De Schotse supermarktketen Ar
gyll zint inmiddels op wraak. Het
concern heeft veel geld gestoken in
de pogingen om Distillers over te
nemen. Argyll wil die schade nu op
Guinness verhalen.
Moch dat niet lukken dan over
weegt het concern een bod uit te
brengen op Guinness zelf. Waarmee
wel een bijzonder eind zou komen
aan een schandaal, dat de goede
naam van de Londense City te
grabbel heeft gegooid.
