DE OPMARS VAN DE
ACUPUNCTUUR IN
DE STRIJD TEGEN
DRUGSVERSLAVING
VER2
LOU
n de Bronx, New York, die smeltkroes
van criminaliteit en verslaving, wordt er al tien jaar
mee gewerkt. In Nederland zijn de eerste experimen
ten met acupunctuur als therapie voor verslaving aan
hard drugs net afgerond. De resultaten blijken opzien
barend. De GGD in Rotterdam heeft het eerste weten
schappelijk onderzoek in ons land, een acupunctuur
behandeling van gedetineerde drugsverslaafden, in
middels afgerond. Resultaten zijn nog niet bekend
maar de verwachtingen zijn hoog gespannen. Is acu
punctuur hét nieuwste wondermiddel tegen drugsver
slaving? En hoe zit het met de naaldangst van spui
tende heroïneverslaafden? En komt, na een doorbraak
in de behandeling van drugsverslaafden, nu ook een
massale afkick van alcoholisme, medicijn- en rookver
slaving door middel van acupunctuur op gang?
Principe
Ondersteunend
Drugsvrij
Geen wondermiddel
Zuid van de vism
gewijd aan het Ie
ver Louis Paul
vriend van de faq
twintigtal essays
stelling, die bes
roemde 'feminate
Boon, en foto's
Hoorn in de om
maakte. Aan de v
Lucienne Boon,
maarde schrijver
twee onderdelen
uit de serie 'Kon
'Het losmaken el
goed', bundel 23
Gruwel prenter
Categorieën
I
Door Mathleu Kothuls
„De resultaten met acupunctuur zijn zon
der meer gunstig. Over net laatste Half jaar
1986: 62 procent positief resultaat -43
procent drugsvrij. Het behandelingsresul
taat stijgt nagenoeg evenredig met het aan
tal behandelingen. Het aantal cliënten is
zeker gezien het aanvangsjaar, waar ten
aanzien van de public relations een terug
houdend beleid is gevoerd, bemoedigend'
Het jaarverslag van het drugteam van
het Medisch Consultatie Bureau voor Al
cohol en Drugs in West- en Midden-Bra
bant (MCAD) is duidelijk genoeg. Het
team is opgetogen over zijn acupunctuur-
programma dat vorig jaar in stilte is ge
start en wil er, nu de resultaten bekend
zijn, graag en met gepaste trots mee naar
buiten treden.
MCAD-psycholoog Frank Zuidhof:
„Zo'n man die 17 jaar drugs heeft gebruikt
en nu met een acupunctuurbehandeling
drugsvrij is, dat zegt toch wel wat". Niet
dat acupunctuur nu direct het 'mekka' in
de verslavingszorg wordt genoemd, maar
wel is duidelijk dat deze nieuwste therapie
bij het Bredase drugteam niet meer stuk
kan..
Acupunctuur in de gezondheidszorg en
speciaal bij de behandeling van verslavin
gen is vrij nieuw. In ons land startte de
Karl Hommannstichting in Rotterdam in
'82 met een acupunctuurbehandeling voor
verslaafden. Later volgden behandelingen
in Amsterdam en Utrecht. Het MCAD in
Breda reageerde alert op deze eerste be
moedigende experimenten en ontwikkelde
een eigen acupunctuurprogramma ten be
hoeve van de rond 300 cliënten van dit bu
reau.
Met genoemde steden en inmiddels
nieuw gestarte of ontwikkelde initiatieven
in Heerlen en Tilburg is het MCAD aange
sloten bij de stichting AAS (Addictie Acu
punctuur Stichting) een landelijk samen
werkingsverband van acupunctuurpro
gramma's ten behoeve van druggebruikers.
Het Bredase team bestaande uit psycho
loog Frank Zuidhof, arts Ad van Hoek,
maatschappelijk werkster Marian Stenzei
en sociaal-psychiatrisch verpleegkundige
Rien Wisse, volgde enkele maanden een
acupunctuurcursus en behandelt, onder
supervisie van een arts-acupuncturist, drie
maal per week negen cliënten per spreek
uur. Als gediplomeerde assistent-acupunc
turisten pasten de teamleden de meuwe
therapie vorig jaar bij 35 MCAD-cliënten
toe, in totaal 146 acupunctuurbehandelin-
gen.Gemiddeld ondergingen de verslaaf
den zeven behandelingen, bij 62 procent
met een positief resultaat, 43 procent hier
van bleef blijvend drugsvrij.
Hoewel deze cijfers in vergelijking met
het aantal verslaafden in het West- en
Midden-Brabantse werkgebied van het
MCAD wellicht niet erg indrukwekkend
zijn, is Ad van Hoek en zijn mede-teamge
noten duidelijk ingenomen met de resulta
ten.
„De meeste cliënten vragen
om methadon (een vervan
gingsmiddel van heroïne,red)
dat we in een programma van
afbouw, steeds minder dus,
aanbieden. Bij diegenen die
weinig methadon gebruiken
kunnen we nu als alternatief
een acupunctuurbehandeling
aanbieden. Methadon blijft,
hoe dan ook, toch altijd een
splijtzwam in de behandeling
van drugsverslaafden. Bij me
thadon blijven ontwennings
verschijnselen optreden en
met acupuctuur worden heel
andere dingen losgemaakt bij
verslaafden. De behandeling
doet een ander appèl op de
cliënten".
Bil deze therapie worden de naalden Ingebracht
In belde oren. - foto de stem/ johan van gurp
Acupunctuur, een eeuwen
oude Chinese behandelings
methode, heeft in de gezond
heidszorg inmiddels een ge
respecteerde plaats ingeno
men. Bij verslavingsproble
men wordt deze methode al
veel langer toegepast in
China en andere Verre Oos
ten-landen.
CAD-paycholoog en assistent-acupuncturist Frank Zuidhof geeft een cliënt een acupunctuurbehandeling
- foto de stem/johan van GURP
Naalden tegen het spuiten
Een behandeling op de handen
Via de VS is deze acupunctuurbehandeling
nu in Europa en ons land aan een opmars
begonnen. Bij de GGD in Rotterdam is
het eerste wetenschappelijk onderzoek in
ons land, onder 90 gedetineerde verslaaf
den, net afgerond. De onderzoeksgegevens
liggen bij het ministerie van justitie die het
onderzoek met 60.000 gulden subsidieerde.
Onderzoeksleider drs. M. Morival en een
woordvoerder van justitie laten vooralsnog
niets los over de resultaten.
Het principe van de acupunctuurbehan-
foto archief de stem
deling, het steken van kleine naaldjes is
verschillende punten over het lichaam, zit
in het opnieuw aanboren van de levens-
energie in ons lijf. Bij drugsverslaving ge
bruikt het lichaam na verloop van tijd de
drug als brandstof in plaats van de eigen
levensenergie. Bij het acuut stoppen «net
drugs komt het lichaam plotsklaps zonder
brandstof te zitten, totdat het zich weer
heeft kunnen aanpassen aan de lichaams
energie en deze weer kan gebruiken. Ge
volg: ontwenningsverschijnselen, 'ziek
zijn', slapeloosheid, agressiviteit, spierpij
nen, buikpijn, angst of depressiviteit. Met
acupunctuur kan de levensenergie op
nieuw worden 'aangeboord', waardoor de
ontwenningssymtomen langzaam maar ze
ker verdwijnen.
Het klinkt misschien wat simpeler dan
het is, maar de Chinezen kwamen er eeu
wen geleden al achter dat acupunctuur
symptonen van ziekzijn kan verlichten,
mensen kan laten ontspannen en boven
dien weerstand biedt bij het aanpakken
van problemen. Voordeel van acupunctuur
is bovendien dat de behandeling kan wor
den voortgezet tot lang nadat de laatste
drugs (heroïne, alcohol of medicijnen) zijn
gebruikt. Daarmee kan het grootste pro
bleem van de verslaafde, de 'terugval' in de
oude gewoonte, worden voorkomen.
Het Bredase drugteam ziet de acupunc
tuurbehandeling voor verslaafden inmid
dels duidelijk als ondersteunende therapie
naast de bestaande aandachtspunten van
het bureau, de behandeling met methadon
en de begeleiding van de cliënten. Frank
Zuidhof noemt net opmerkelijk dat de
Bredase resultaten (17 procent van het to
taal behandelde verslaafden blijft drugs
vrij) overeenkomen met gegevens uit Ame
rikaanse behandelprogramma's.
Volgens het MCAD heeft het Bredase
acupunctuurprogramma inmiddels duide
lijk bewezen levensvatbaar te zijn. Ervarin
gen elders leren dat de methode niet alleen
effectief blijkt bij drugsverslaving maar
ook bij ontwenning van medicijnen en al
cohol. Het MCAD richt zich vooralsnog
uitsluitend op de groep drugsverslaafden.
Selectie en werving geschiedde vorig jaar
onder het vaste cliëntenbestand.
De acupunctuurbehandeling is volgens
het drugteam relatief goedkoop en effi
ciënt. Meerdere cliënten kunnen tegelijker
tijd worden behandeld en de behandelme
thode is betrekkelijk eenvoudig te leren.
Het MCAD-drugteam die een opleiding
van enkele maanden volgde, prikt 'stan
daard', zoals Ad van Hoek uitlegt. Ver
deeld over oren en handen worden 14
naalden (6 in ieder oor en een per hand)
ingebracht. Wisse: „Daarnaast kun je bij
bepaalde klachten nog extra naalden in
brengen, bij slaapproblemen bijvoor
beeld". Ook voor het MCAD-team geldt,
al doende leert men, en na het eerste erva
ringsjaar zal de begeleiding van de arts-
acupuncturist meer nadruk krijgen.
„De acupunctuurbehandeling is niet alleec
gericht op het drugsvrij maken maai
vooral op net op den duur drugsvrij blijven
van de verslaafden. Van belang daarvoor
is dat de verslaafde weer een emotionet
evenwicht weet te bereiken", aldus Zuid
hof. Onderzoeks- en ervaringsgegevens
wijzen uit dat 'een van de belangrijkslt
pluspunten van een acupunctuurbehande
ling ook is dat de verslaafde een nieuwe
kijk krijgt op zijn verslaving. In de aloude
visie van de acupunctuur wordt een versla
ving opgevat als een vergeefs zoeken naai
balans bij een bij voorbaat onevenwichtig
individu. Een acupunctuurbehandeling be
vordert de 'reiniging' van het organisme
van opgehoopte afvalstoffen en 'valse
energie in het lichaam (de dope of alco
hol) en herstelt zo het evenwicht op een ef
ficiënte manier. Het klinkt, nog steeds,
gewikkeld en dat is het ook.
Ad van Hoek: „Watje bijvoorbeeld ziel
gebeuren, is dat mensen heel lang
oude gewoonten blijven vasthouden. C
bij een acupunctuurbehandeling blijvea
bepaalde cliënten terugkomen en v
om een nieuwe behandeling. In één
liet een cliënt merken dat de behoefte aai
het innemen van methadon blijkbaar i
sterk was dat we uiteindelijk maar een
taminepr^paraat hebben voorgeschreven'
Is acupunctuur nu meteen het wondermio
del waar iedere verslaafde al jaren op
zitten wachten? Het drugteam Breda
gematigd optimistisch. Acupunctuur heefl
weliswaar zijn waarde bewezen, een won
dermiddel is het bepaald niet. Volgens Al
van Hoek blijft de acupunctuurbehande
ling slechts een additief (toegevoegd mid
del) in de strijd tegen de drugsverslaving
De drugsverslaving zal er uiteindelijk niet
mee worden uitgebannen.
Rien Wisse: „Nu acupunctuur, na in hel
alternatieve circuit ook m de
zorg is ingeburgerd hebben we deze
thode gemakkelijker kunnen aangrijp®
De behandeling vergt nog een flinke hives'
tering in tijd en mankracht maar op dei
duur kan het ook tijd en energie opleveren
bijvoorbeeld bij een grotere behandelcapi'
citeit van cliënten".
Geen wondermiddel dus, wel blijft
enthousiasme bij het MCAD-drugteam ei
de verslaafden groot. Ook zonder publici
teit is deze nieuwe behandelmethode in M
kleine drugswereldje inmiddels
zaam bekend.
De contactlenzen
staan scheef in de kop, in een
halo van avondrood. Een traan
zwelt op van smart. De rook nestelt zich in
voorhoofdsholten, longkwabben en andere
geheime plaatsen, waarin gezond rose on
gezien in de rouw komt te staan van teer en
as. Maar ik blijf tolerant. Ik leg geen verbo
den op, ik formuleer geen scherpe protes
ten uit het jargon van nijdige diplomaten
en ik zal niet op dramatische wijze probe
ren de rookgordijnen met brede zwemgeba-
ren te splijten. De heb zelf te veel gerookt
om in de voorste gelederen van de anti
rook-beweging mee ten strijde te trekken.
Op een randje van de krant heb ik uitge
rekend dat ik om en nabij de 10 duizend
pakjes sigaretten heb gerookt. Tweehon
derdduizend sigaretten. Meer dan een mil
joen maal de longen vol rook. De geraamde
kosten van het roken vallen me eigenlijk
wel mee: ik denk dat ze rond de 20 mille
Ik treur daar niet om, want dat kapitaal
zou ongetwijfeld op andere wijze in rook
zijn opgegaan. Vast staat in ieder geval dat
ik een behoorlijke gifwolk heb uitgestoten
en nu maar niet als een uit melk en honing
opgetrokken koorknaap aansluiting moet
zoeken bij de kruisvaarders tegen de siga
ret. Er zijn fanaten die om draconische an
tirooksancties roepen en die de zuiverheid
van de lucht willen bevorderen met midde
len die uit het arsenaal van de alziende en
niets ontziende Big Brother komen.
In een zorgelijk artikel over de erosie
van de privacy in de Verenigde Staten las
ik dezer dagen dat een groot Amerikaans
bedrijf zijn personeelsbestand had laten
weten dat rokers die volharden in het
kwaad, ongeacht of zij dat nu op het werk
of in de huiselijke kring plegen, zullen wor
den ontslagen. Het bedrijf kondigde ver
volgens aan dat van alle medewerkers de
longfunctie in kaart zou worden gébracht,
teneinde ondergrondse rokers op grond
van straffe bewijsvoering op de schopstoel
te kunnen zetten.
De elektronische oortjes en de overige
zegeningen van het audiovisuele tijdperk
maken het nu mogelijk om tamelijk goed
koop een Big Brothersysteem in te richten,
waarmee de werknemer tot in zijn bad en
zijn bed kan worden begeleid. Stel u voor
dat een bedrijf het na zorgvuldig onderzoek
nodig acht om werknemers, die niet vol
doen aan redelijke gewichtsnormen, te ver
plichten zich voor de uitbetaling van hun
loon te laten wegen om aldus de overtre
ders te kunnen beboeten.
De volvette Jones, die vaak met voor
name cliënten moet eten, kan, in de zoom
van zijn colbert, een elektronisch oortje
worden meegegeven, een zendertje, dat het
mogelijk maakt vanuit het hoofdkwartier
de maaltijden van Jones op de voet te vol
gen. Mocht hij grensoverschrijdend te werk
gaan zouden hem eventueel via afstandsbe
diening pijnlijke elektrische schokken kun
nen worden toegediend, die hem de eetlust
snel doen vergaan.
Uiteraard kan deze strenge maatregel
pas worden genomen als Jones uit zijn
borstzak al enkele norse zoemtonen heeft
kunnen vernemen. De schrijver van het be
zorgde artikel over de erosie van de privacy
heet toevallig Marx, Gary T. Marx wel te
verstaan, en hij zal vooralsnog niet wakk®
liggen van de mogelijkheid dat Jones -
spittend in feestbanketten zou worden gj
ëxecuteerd. Maar hij ziet wel een spe°'
rondwaren dat de mensheid in keten®
slaat van elektronische surveillance.
Zelfs op parkeerplaatsen van bedrijven
worden videocamera's gehangen; in ffott
bedrijven strooien wandelende emplytf
als Klein Duimpjes elektronische broo®'
ruimeltjes uit, zodat hun zwerftochten lc:
op de meter kunnen worden gevolgd. A#1
het eind van de dag weet de boss prect®
hoeveel popcorn Jones uit zijn buren»1'
heeft zitten scheppen, hoe vaak en hoe W
hij heeft geplast, dat zijn maag chronis®
knort en dat hij vaak met zijn buurvrou»
belt. Afgeloerden aller landen, verenigt»'
7
Door Frans Booga
„Wat hij er precies mee voo
we hebben het nooit gewetei
een soort inleiding die hij al
heeft hij het zelf geschreven,
dieren boeken bestaan, m
mooiste dier op aarde, de vrc
En dat moest óók geschrevi
den. Daar heeft hij nu de t
legd."
Het uur is gevorderd, mat
nove-steenweg 51 in Erembo
Jo en Lucienne Boon (beidei
erg makkelijk een paar uur vo
middels het grootste en mee
lijke erotisch prentenkabinet
gië is: de fenomenale fen
bijna-Nobelprijs-winnaar Loi
gedurende ruim dertig jaar tu
journalistieke en literaire arb<
Een collectie foto's, prente
over vrouwelijk naakt, die te,
tering en bewondering oproep
En die nu, na zijn dood, sti]
en naar categorie gerangschik
lende Belgische steden wordt
Inmiddels is ze bijna even
zijn literaire werk, de erotisch
zameling waarin Louis Pai
groot deel van zijn leven zov
teerde.
„Wanneer hij er precies n
is", vertelt zoon Jo, „weten
niet. De Louis praatte zelden
zijn werk, in ieder geval niet i
ik weet nog dat voordat ik in
ging studeren - we woonde
Erembodegem - hij wasmai
foto's heeft verstookt. Een
het moeten er zeker tienduize
zijn! Ik heb hem dan daart
pen. Daarvóór had hij oorloj
zameld, foto's van de Neure
sen en foto's die aan het ein
log waren gemaakt door f(
met de soldaten waren meege
„Later heeft hij verscheidene
gelegd met gruwelprenten, e
er het erotische werk. Dat wa
dat hij op de Vooruit (socialis
in Vlaanderen - FB) ging we
van op het begin meer om e
nen over schrijven, als illust
artikel, als een soort archief;
onderstellen dat. En bon, he
groeid zijn tot wat het geworc
Lucienne: „Zo moet het g
knipsels uit de jaren '50 vind
gen dat hij bezig is geweest
ject, dat noemde: 'Vrouwen
me'. Daaruit is zijn later ge<
studie over het vrouwelijk i
zelf niet meer heeft kunnen i
gevloeid."
Jo: „Zo ongeveer. Want d.
van: hier liggen twintig meis
er eens een grote collectie va
geloof ik niet. En nu zijn het e
Lucienne: „22.600 prenten'
Jo: „Het zijn er meer! 2
kostje! En dan tellen we de
seis en documenten nog niet i
Een paar maal zijn delen u
nale feminateek' van Boon
steld, en wijdden week- en
fn "jk-gesfllustreerde bijdrage:
Boontje' nog leefde gebeu
maar intussen kunnen Antw
maal), Brussel en Kortrijk op
bogen en was er, in '86, ook
tentoonstelling.
Boon zelf deelde zijn duizei
zorgvuldig in twee hoofdcatej
geschiedenis van het naakt'
