DR. CORNELIS BOERTIEN, COMMISSARIS IN ZEELAND
ZEEUWS
eg, wat
u van
inje
inh BI
icht
WOENSDAG 25 FEBRUAR11987
PAGINA ZEELAND 4
AGINA ZEELAND
VAN ZEELAND
veren
n
Prijswinnaars
rebus van
Kindertelefoon
I heel
1EBRUIK GENOMEN
herbouw
Burgemeesters
Europese WOV
Gestopt
De WOV vindt Boertien veel meer dan een regionale ver
binding.
De Belgische provincies krijgen meer te vertellen over
internationale samenwerking. Boertien is er blij mee.
Lintjes doorknippen akkoord, maar niet meer in ambts
kostuum.
De commissaris doceert
unctie niet van je a
gffimmmk
een nieuw geval van v(
De Vogelbescherming j
en klacht ingediend tegei
het giftige goedje parat
jn akker belaagden wel
naar gedeeltelijk. Immer:
Bovendien legden ook
waaronder eenbuizerd, fa
;ië verboden, maar in Ne
als E 605.
at deze zomer vijftig jaar.
onder meer door een tenti
al groeide en wat de toei
indaag zijn. Hoewel de D
sen flink archief beschik
iemateriaal dat in partic
es, folders, prentkaarten,
ttocht Brugge-Sluis of ev
en films over Damme,
(telling in bruikleen wil
ïst voor Toerisme in de
vader' van Suske en Wisk
Temse wordt dat gevierd
Gemeentemuseum, van
8 maart. Voor deze expo
schikking, zoals eerste d
;eningen en documenten,
n' uit zijn leven en werk.
o-montage over het onderin
aterdag van 14 tot 18 uur
jt 18 uur. Van maandag
uur
bond (CNV) gaat een spec
opgeleid team van 'invul]
in de komende maand
helpen om de formulif
voor de inkomstenbelastin
te vullen. Dat gebeurt op
tien zittingen in evenzo
Zeeuwse plaatsen. Vol|
districtsbestuurder L
Phernambucq neemt de vr
naar deze service ieder
toe: vorig jaar steeg het aa
door het CNV-team ingevi
formulieren met twintig
cent.
MIDDELBURG - Een
aantal Zeeuwse kindei
heeft meegedaan aan de]
buswedstrijd die werd gel
den in het kader van de lai
lijke actie 'Lucht je haf
voor een kwartje'. Bij f
Zeeuwse Kinder- en Jeugd|
lefoon in Middelburg kwaï
veel zowel telefonische
schriftelijke reacties bini
Onder de vijf prijswim
zijn Aysel Atmaca uit Ten
zen en Esther Vlaskamp
Sint-Jansteen.
PENTIES)
Pas als het gesprek al een tijdje op gang Is, lijkt het
hem, ex-roker sinds een jaar, Ineens te binnen te
schieten. Hij offreert een rokertje. Is het uit overdreven
beleefdheid, respect voor man en functie, dat we het
afslaan? Roken lijkt ongepast In deze statige entoura
ge. Maar waarom eigenlijk? Uiteindelijk is dr. Cornells
Boertien (59), commissaris van de koningin In Zee
land, juist bij deze gelegenheid een vriendelijke en
openhartige gastheer en gesprekspartner.
Het moet de afstand zijn, die het ambt en de man
scheppen. Niet voor niets stuiten ook heel wat men
sen, die al jaren functioneren In zijn omgeving op 'een
zekere afweer'. Zijn 'sigarendoos', zoals de fraai be
timmerde werkkamer In het Abdij-complex heet, Is een
heiligdom waar niet zomaar ledereen In en uit loopt.
De positie van hoogste autoriteit in gezagsgetrouw
Zeeland brengt het kennelijk met zich mee.
Misschien is Dries van Agt om dezelfde reden Noord-
Brabant ontvlucht. Boertien weet het niet. Wel dit: „Ze
ker in het begin hoorde Ik het overal om me heen sis
sen: daar heb je de commissaris. Tja, dat krijg je met al
die s-en in commissaris." Hij vertelt het luchthartig,
maarzit er wel een beetje mee. Van twee kanten
laarom een poging tot toenadering.
Door Jan Jansen en
Rein van der Helm
|VAN CHRISTELIJK gerefor
meerde en anti-revolutionaire
huize. Het kan niet missen:
iedere zondag kerkt Cornelis
Boertien, doctor in de rechts
geleerdheid, in zijn woon
plaats Vee re. Als een gewone
kerkganger graag. Hij wil wel
eens gesprekken aanknopen
met geloofsgenoten, maar ze
niet toeschietelijk. „Hoe
joviaal je zelf ook probeert te
ajn, je schudt die functie niet
ran je af," zegt hij, amper be
rustend. Hij mag er nog op het
fietsje naar het postkantoor
tijden en met zijn vrouw bij de
groenteman binnenstappen,
Boertien blijft meneer de com
missaris, met het aureool van
'de afgezant van de koningin'.
Kleine luyden' hebben daar
moeite mee.
Dat beseft hij wel, maar de
''taag of hij 'echt zo onbena
derbaar is', steekt toch. „Dat
de functie dat heeft, daar is
mee te leven. Ik zou het erger
"inden als werd gezegd: de
mens Boertien is onbenader-
heel jammer. Ik ben juist
open, heel extravert,
Zomerbestemmingen
Wees dus wijs en
uw bank.
>mervakanties
nieuwe schoolgebouw. 2B
de eersten die het m°ê
zichtigen en bewon
Maandag 9 maart is er
leerlingen een feestdag
pland. De morgen word
de leerlingen zelf verzo toja
staan dan onder andere
imitaties en play bacl
programma, terwijl
uitslag van de ballon^e0*
bekend wordt gemaakt
Deze ballonwedstrijd
gehouden ter ere van n
gen van de eerste stee
september vorig j.aasp
middagprogramma f.
culair, maar blijft v00®\asS!
deren een grote verr
Vlak voor de paasvak
de officiële opening- ~\etet
ook open huis, zodat ïea
langstellende de nieuw
Vlucht kan bewondere
maar ja, ik blijf de commissa-
fis, en die kan in het openbaar
™g niet altijd zeggen wat hij
I yindt. Dat zou erg gevaarlijk
kunnen zijn."
Juist om de afstand te ver-
geinen schafte hij meteen bij
aJn komst heel wat decorum
|af- Lintjes doorknippen, en
l^uwjaarsrecepties houden,
I «koord, maar niet meer in
ambtskostuum. Statenverga
deringen voorzitten graag,
|maar niet in jacquet En nu
aagt hij een sportieve com-
"'natie. „Al heel jong heb ik
een spreuk van een oom
[«gen gemaakt: je moet jezelf
|.In, probeer niet anderen na
f aPen, want dan ga je in de
Kijk, mijn functie valt in
drieën uiteen, en aan twee
daarvan komt geen politiek te
pas, dat zijn de rijkstaken die
een commissaris heeft, en het
technisch voorzitterschap van
provinciale staten. De rijksta
ken omvatten een heleboel:
adviezen over burgemeesters
benoemingen, notarissen, toe
zicht op de politie, orde en vei
ligheid. Dat gaat bijna alle
maal buiten GS en de staten
om, al heeft het raakvlakken;
het is werk achter de scher
men, maar wel belangrijk."
Als voorzitter van de sta
tenvergaderingen - zonder
stemrecht - doet-ie niets meer
dan de discussies in goede ba
nen leiden. Een debat kan
theoretisch wel, maar de com
missaris heeft, anders dan de
meeste burgemeesters, geen
portefeuille. „Mijn voorganger
-Van Aartsen, red.- zat wel
het PZEM-bestuur voor, maar
gedeputeerde Kaland verde
digde het beleid in de staten.
Het was een lege schelp. Toen
ik kwam hebben we meteen
afgesproken om dat te veran
deren. Ik moet in de staten al
leen de partijen tot hun recht
laten komen."
Maar achter de schermen
bedrijft Boertien wel degelijk
politiek, als voorzitter van het
college van Gedeputeerde Sta
ten, de derde officiële functie.
„Bijna nergens ter wereld
vind je zo'n unieke combinatie.
In België is de provincie-gou
verneur geen voorzitter van de
provincieraad, in Frankrijk
ook niet Van GS ben ik lid en
voorzitter, en het is een poli
tiek college. Daar ben ik een
CDA'er, da's mijn invalshoek,
Anders dan zijn Brabantse collega Van Agt beschouwt Boertien zijn werk als een prima baan. 'Geen frustraties dus'.
zij het zonder terugkoppeling.
Ik ben onafhankelijker tegen
over iedereen. Inderdaad zou
je kunnen zeggen dat ik naar
eigen inzicht kan handelen."
Partijpolitiek in het college
dus, zonder dat iemand hem
kan terugfluiten. „Ach, je
kijkt niet zo naar program
ma's. De regionale omroep in
Zeeland was zo'n punt. Daar
was ik voor, het CDA tegen.
Hetzelfde met het water-
schapsbestel. Ik was voor con
centratie, de meerderheid van
het CDA uiteindelijk tegen. Ja,
soms heb je twee zielen in je
borst, maar in de staten zal ik
er nooit tussen springen."
Is dat nu leuk, twee zielen in
je borst? Dries van Agt vond
er niks aan, maar Cornelis
Boertien gaat met minder te
genzin naar zijn werk. „Ja, ik
vind het lekker." Ondanks de
gespletenheid: aan een kant
van de 'sigarendoos' geeft een
deur toegang tot de griffier,
chef van het provinciale appa
raat, aan de andere kant zit
zijn eigen kabinetschef. For
meel staat die onder de grif
fier, maar ze hebben in de
praktijk niet veel met elkaar
te maken. „Per saldo is er een
zekere spanning, er zijn grens
gebieden, maar ik heb het
nooit als frustrerend ervaren."
Ooit ontving hij een brief
'aan het hoofd van de provin
cie'. Nog zo'n misvatting geldt
zijn positie als 'baas van de
burgemeesters'. Als hij in
grijpt is dat heel uitzonderlijk.
Contacten zijn er wel, met alle
dertig Zeeuwse burgervaders,
bij allerlei gelegenhedën. Hij
roept ze zelden op het matje.
„Ik ben wel verschillende ke
ren betrokken geweest bij in
cidenten. Dan werk je weer
achter de schermen, je bemid
delt, en dan zijn het vaak ook
intensieve gesprekken, waar
bij altijd voorop staat dat je
discreet blijft." Een commissa
ris van de koningin moet kun
nen zwijgen, niet alleen over
burgemeesters, maar bijvoor
beeld ook over het feit dat een
koninklijke onderscheiding
wel is aangevraagd, maar ge
weigerd. „Dat is pijnlijker dan
wanneer iemand weigert een
onderscheiding in ontvangst te
nemen Neem dat maar van
me aan."
En burgemeestersbenoe
mingen? Hoe werkt dat nu
eigenlijk? Hij doceert verder.
Als de sollicitatiebrieven bij
het kabinet binnenstromen,
bekijkt hij ze nauwelijks. „Ik
ga eerst naar de gemeenteraad
voor een profielschets. Die
raad is of eensgezind, wat ver
reweg het gemakkelijkst is, of
er is verdeeldheid, en dan
wordt de keuzevrijheid van de
commissaris en van de minis
ter groter. Maar die schets is
erg belangrijk. Ik probeer er
altijd zo dicht mogelijk tegen
aan te kruipen. Na de in
spraak van de raad ga je in
formeren, de brieven lezen en
dan komen de gesprekken.
Niet langer dan een half uur.
Als langer nodig is, zie ik er al
geen goede burgemeester meer
in. Je moet mensen hebben die
weten wat ze willen."
Boertien geeft z'n eigen be
perkte selectie door aan de
vertrouwenscommissie uit de
raad. „Die werken in Zeeland
heel goed, ze houden zich
netjes aan de regels, vertrou
welijkheid bovenaan."
Grijnst, na een teleurgesteld
gebaar van onze kant: „Ja,
da's nou het verschil. Het valt
u natuurlijk tegen dat er zo
weinig lekt."
Dr. Boertien heeft de erva
ring dat de minister 99 procent
van zijn aanbevelingen op
volgt. „Eén afwijking heb ik
wel meegemaakt ja. Een mi
nister doet dat niet zomaar, hij
neemt altijd contact op." Het
overkwam hem een keer dat
Den Haag zijn advies niet op
volgde uit partijpolitieke
overwegingen. In welke ge
meente? Als hij niet wil reage
ren, slaat hij de handen voor
z'n ogen. Nu ook.
Hij mag zelf het verwijt
krijgen soms vanuit 'een ivo
ren toren in de Abdij' wat
hautain neer te kijken op het
Zeeuwse gewoel, feit is wel dat
meer dan de helft van de
Zeeuwen hem kent. Dat doet
geen enkele provinciale politl-
- FOTO'S DE STEM/CORJ. DE BOER
cus hem na. De provincie als
bestuurslaag spreekt de men
sen niet aan. „Ach, men is daar
volgens mij te pessimistisch
over. Als het al zo is, heeft het
te maken met het takenpak
ket De provincie heeft geen
invloed op CAO-onderhande-
lingen en prijsvaststellingen,
zaken die iedereen aanspre
ken. Kijk naar de sociaal-eco
nomische driehoek in het ka
binet. Die komt het meeste aan
bod, maar gaat over hoofdta
ken die de provincie niet heeft.
De belangstelling van het pu
bliek is gewoon evenredig."
En onderwijs dan, en ge
zondheidszorg, en de veerbo
ten? „Nou, als het daarover
gaat, komen de mensen wel.
Ach, het blijft natuurlijk een
kwestie van selectie. Iedereen
raakt overvoerd, en dan ga je
zelfs dingen die niet onbelang
rijk zijn, laten lopen. Men
heeft trouwens altijd weinig
van de provincie verwacht, in
die controlefunctie, ver van de
burger af. Neem het streek
plan Zeeland. Wat wil je rege
len? In ieder geval niet de de
tails waar de burger belang-
peR lesje
i ,^nc'de keurig in het
[midden een bij de chique 'si-
[jwendoos' kleurend bloe-
.i7; zit hij op zijn favoriete
[Fez de rug half naar het Ab-
laf n gekeerd- °at leidt niet
üe opmerkelijke uitspra-
Lr!.van Van Agt over het
loTri ia*506 als gespreks-
|ij!lrwerp. Geconcentreerd,
Li. j'O'ten vaak gevouwen,
leioi i bijna gretig wel zijn
leent k °P bet provinciale
l],;",1'1™ van de macht. Een
I staatsinrichting.
L J*.?1 midden in de politiek',
lu toen hij naar Zeeland
Maar hij is zelden in
I' 0at met de staten. Is het niet
'S8eV?Uen? "Nee> het is
'0 landspolitiek meer. En de
mmissaris wordt benoemd,
rti? ,0?en. zodat je ook dat
D politiek aspect mist.
stelling voor heeft. Wil je een
schuurtje bouwen in je tuin,
dan moet je bij de gemeente
zijn."
Dat, in het vooruitzicht van
de statenverkiezingen van 18
maart de landelijke politiek
soms de provinciale overvleu
gelt, vindt hij best. De nieuwe
statenleden gaan in juni de
Eerste Kamer volledig verver
sen, en da's niet eerder ver
toond. „Het zijn meer dan ooit
politiek belangrijke verkiezin
gen. Inderdaad, het gaat niet
in de eerste plaats om de sta
ten. Een kind in de politiek
kan dat zien. Het is wel jam
mer dat de provinciezaken
worden overschaduwd, maar
anderzijds vind ik de lande
lijke betekenis van deze ver
kiezingen geen schande. Die
Eerste Kamer is er, en zolang
dat zo is, is ze een volledig ge
lijkberechtigd deel van de Sta
ten Generaal. Als die van sa
menstelling verandert, heeft
dat politieke gevolgen."
Gezien het voorafgaande
wekt het enige verbazing dat
hij politiek gevoelige onder
werpen in Zeeland niet met
een uit de weg gaat. De komst
van 'agro-industrie' vindt hij
'een hele goede gedachte'. „Het
sluit ook goed aan bij wat je
hier uit de grond haalt." En
'consulting' moet ook, techni
sche bureau's, die technologi
sche vernieuwingen kunnen
introduceren in de provincie.
'Niet meetbare dingen' zou hij
ook graag langs een lineaaltje
leggen. „Hoe gaan we met elk
aar om, dat soort zaken." Mis
schien kan het beter.
Een uitgesproken mening
over de Westerschelde Oever
verbinding en het aanslui
tende wegennet: „Zeeland is
meer dan een geïsoleerde hoek
in het zuidwesten. Kijk maar
op de kaart De lijnen van het
Europese wegennet lopen door
Zeeland, daarom heeft de
WOV meer dan een regionale
betekenis. Als je er zoveel in
investeert, is het trouwens ook
overdreven om te zeggen dat
het niet meer is dan een regio
nale verbinding. Denk eens
aan de lijn die je kunt trekken
van de Chunnel naar Rotter
dam."
Een Zeeuwse Europeaan.
Zijn internationale ervaring -
als minister van ontwikke
lingssamenwerking?- kwam
hem van pas in de contacten
met Belgische buurprovincies,
die nu wettelijk ook meer sa-
menwerkingsmogelij kheden
gaan krijgen. „En dat heb ik
altijd bepleit." Met het oog op
de volgens hem noodzakelijke
komst van nieuwe bedrijvig
heid naar Zeeland, prijst
Boertien zich ook gelukkig
met zijn bedrijfservaring (on
der meer Philips). „Dat is heel
makkelijk, dat je weet wat een
octrooi is, en hoe vennoot
schappen in elkaar zitten."
Aan de Derde Wereld heeft
hij zijn hart verpand. Zeeland
hielp Rwanda en Zeeland
hielp Nepal. De laatste actie
viel tegen, zeggen sommigen.
„Daar was men bij Unicef ver
baasd over. Per Zeeuw kwam
er twee gulden binnen; lande
lijk zou je dan uitkomen op
dertig miljoen, een heel goed
resultaat."
Boertien kerkt elke week in Veere, maar zou willen dat de
bevolking zich wat opener op stelde. Hij vindt zichzelf heel
extravert.
Vaak werken achter de schermen.
In de staten zal ik er nooit tussen springen.
Elders in het Abdij complex
nakaartend over het gesprek,
rokend, lopen we hem nog
eens tegen het lijf. Een bena
derbare commissaris. Hij ziet
de sigaretten. Verbaasd: „Heb
ik u dan toch tekort gedaan?"
Nee hoor, we konden best even
zonder, en de lucht in die 'si
garendoos' was zo zuiver. Dat
is sinds een jaar zo. Na een
lichte hartaanval is hij zelf op
medisch advies gestopt. En hij
beweegt wat meer. Nu gaat
het weer uitstekend met z'n
rode bloedlichaampjes, vertelt
hij openhartig.
