DE STEM
DE ANGST HOUDT DE
STAD IN ZIJN BAN.
ELK HUIS
HEEFT KOGELGATEN
DIGER
BEIROET
5 OOST
V"" GROENE
LIJN
ZATERDAG!H
14 FEBRUAR119871
eiroet, Libanon. Burgeroorlog
sinds 1975. De wapens zwijgen er alleen bij het herla
den. Bommen, puin en anarchie. De Heilige Oorlog,
maar de ratten vreten jurken van oude vrouwen. Bele
gerde Palestijnen willen mensenvlees eten, de honden
en katten zijn op. Beiroet. Een stad van menselijk
duister waar slechts explosies licht brengen. Ooit een
bloeiend handelscentrum, nu een Danteske hel.
Stadsdelen geregeerd door sluipschutters met de Ka-
lashnikov als koning. En het Westen We kijken toe,
machteloos, weten niet wat we er mee aan moeten.
Fransen, Duiters, Engelsen en Amerikanen gegijzeld.
We kunnen niets, begrijpen het niet. En wat moet Rea
gan met zijn grote kanonnen en zijn vliegdekschepen?
De gijzelaars, onderhandelen, ruilen of toch schieten?
Een poging tot inzicht.
Noodkreet
ioor<
dgoed.
Wie tegen
wie
Eeuwenoud gebruik
Tweederangs
Gekleurde zakken
Belgische artsen
1 r AMERIKAANSE
^.UNIVERSITEIT I
PARLEMENT
MOSLIM
SEKTOR
CHATILLA
SABRA
BOURJAL
BARAJNEH
LUCHTHAVEN
3pende bankdiensten
ngen. Wij maken, als
delijke
vestigingen.
:n premiespaarregeling.
u meer weten over aard
ihoud van deze functie,
kunt u bellen met
rouw AJAJA. Bokx,
oon 01615-5351,
tel 31.
schriftelijke sollicitatie
it met belangstelling
28 februari a.s.
'acht door de directeur
de Rabobank, de heer
M. v.d. Wildenberg,
bus 13, 5126 ZG Gilze.
□ndstoffen,
n nieuwe contacten in de
dukten te bevorderen.
Biskienj-bakkersvetten,
Angst en teneur houden Beiroet In hun greep. Woede en vertwijfeling bij de zoveelste aanslag. FOTO EPA
Beiroet sterft, arm Beiroet
economische onderdrukking van christe
lijke zijde. Doel van Amal is het liquideren
van de Palestijnse cultuur en identiteit.
Vandaar de achtereenvolgende kampoor-
logen en belegeringen.
In het kamp Bouri al Barajneh verblijft
de Nederlandse verpleger Ben Alofs samen
met een Schotse collega en een Engelse
chirurg. Onder primitieve omstandigheden
proberen ze de kampbewoners een beetje
gezondheidszorg te geven.
Bourj al Barajneh ligt in zuid-Beiroet.
Eigenlijk is het een gewone stadswijk met
apartementen en winkelstraten, 25.000
mensen op een ruimte van 800 bij 1000
meter. In mei '86 begon de eerste kamp
oorlog. De vierde, middeleeuws aandoende
belegering is nu aan de gang. Dat betekent
dagelijks bombardementen, mortiergrana
ten en raketten. Vanuit de hoge flats
rondom het kamp belagen sluipschutters
de bewoners zodra ze zich op straat verto
nen. Voor de 25.000 Palestijnen is er nu
nog een ruimte van 200 bij 200 meter,
veelal onder de grond. Verbindingen zijn
er nauwelijks. Ben Alofs slaagde er deze
week in een noodkreet de westerse wereld
in te sturen.
„We worden nu veertien weken bele
gerd. De mensen gaan dood van de hon
ger. We hebben kinderen zien wroeten in
hopen vuilnis op zoek naar voedselresten.
Een vrouw is neergeschoten, terwijl ze net
buiten het kamp gras verzamelde om haar
zeven kinderen te eten te geven. Veel
kleine kinderen zijn gevangen genomen.
Sommige mensen eten honden en wilde
katten".
Amal laat de Palestijnen kreperen. Het
resultaat is onmenselijk. De Palestijnse
vluchtelingen hebben nun geestelijke lei
ders gevraagd of ze mensenvlees mogen
eten omdat de huisdieren al op zijn. Kan
nibalisme in de twintigste eeuw.
De ingesloten verplegers in hun telex:
„Het is winter. Twee maanden geleden is
de elektriciteit afgesneden.
Vrouwen die op straat water
wilden halen, zijn gedood en
verwond door sluipschutters.
De ratten komen tevoor
schijn. Er is hier een oude
bedlegerige vrouw. De ratten
knaagden drie dagen aan
haar kleding eer ze gered kon
worden. De voortdurende
bombardementen dwingen de
mensen in slecht geventi
leerde schuilkelders zonder
enig sanitair. Honderden kin
deren hebben schurft en
huidinfecties. Vijfendertig
procent van de huizen in het
kamp is tijdens deze nieuwe
oorlog vernield".
voldoet Gaat u maar1
Ier en maak een uitgeb^
de superieure wegli
de formidabele binner
ng.
:ugeot 309 vanaf f 19*^ï
45,- excl. B.TW per
6 oorlog in Beiroet Is een oorlog op en om
•ante meters. -fotoepa
Libanon, Beiroet, oorlog, een
bestand, schendingen van het
bestand weer een oorlog, de
zoveelste. Wie vecht tegen
wie? In het westen hebben
we het al lang opgegeven om
wegwijs te worden in de slan
genkuil die Libanon heet.
Onverschiligheid ingegeven
door verzadiging.
Vijfendertig legertjes vech
ten samen of tegen elkaar.
Religieus en politiek zijn de
milities geïnspireerd door
Iran, Syrië, Libië of Israël.
bombardeerd. De Palestijnen zijn in de
schuilkelders gegaan. Ze nebben hun wa
pens tevoorschijn gehaald, want ze ver
wachtten meer. De dag na de beschieting
zitten we thee te drinken aan de rand van
het kamp, bij de elitetroepen van de Pales
tijnen. Ineens klinkt er machinegeweer-
vuur en een explosie. De eerste gedachte
is; Oost-Beiroet. Bij de tweede explosie
zeggen we: Oei, 't lijkt dichterbij. Even la
ter kwamen ze de commandant halen. Er
is die hele dag geschoten en 's nachts was
er weer een bombardement".
De gijzelaars, de westerse media staan
er vol van, maar wie weet er van de dui
zenden Libanezen die gegijzeld zijn
„Twee i drieduizend zeker'schat Dirk
van Duppen, „het is net als met die bom
aanslagen. Negen doden in Parijs. Dan
staan de kranten vol. Vijftig doden in win
kelstraat in Beiroet, ach.Zijn Libane
zen dan andere mensen?"
Gijzeling is een eeuwenoud gebruik in het
Midden-Oosten. Wie iets gedaan wil krij
gen, gijzelt een familielid van de gewenste
'begunstiger'. De burgeroorlog in Libanon
geeft echter een wrede variant te zien op
de aloude traditie: je gijzelaars vermoor
den om je tegenstanders een lesje te leren.
Oog om oog tand om tand is een principe
dat in Libanon en in Beiroet soms bijna
letterlijk wordt toegepast. Het tonen van
afgesneden vingers en oorlellen als oorlog
sattributen is er niet ongewoon. In 1983
verdreven de Druzen, bondgenoten van
Amal, hun christelijke medeburgers uit het
Shouf-gebergte. Met een houtzaagmachine
sneden ze tientallen christelijke gijzelaars
langzaam in repen.
Veel Palestijnen verdwijnen gewoon,
een passerende auto, mannen met gewe
ren, instappen en weg. Dirk van Duppen:
„Het is een klassiek stramien. Eerst gaan
de moeders de Amal-kantoren langs. Ho
ren ze niks, dan gaan ze na een week ver
missing naar de Amerikaanse universiteit.
Ze kijken er in de koelkasten van het lij
kenhuis. Ik heb er zelf een keer een Pales
tijnse jongen opgehaald. Hij was verschrik
kelijk gefolterd".
Gijzeling is een industrie geworden. Gijze
laars worden geruild en doorverkocht. Dat
maakt het voor westerse bemiddelaars
steeds moeilijker. Duizenden Libanezen
wisten ach de afgelopen jaren vrij te ko
pen. Met buitenlanders gaat dat minder
makkelijk. Op 28 maart 1986 verdwenen in
Beiroet twee Amerikanen en een Engels
man. De ontvoerders verkochten hun buit
voor 1 miljoen dollar door aan de Abu Ni-
dal, de meest gezochte terrorist ter wereld.
In opdracht van Gadaffi werden de drie
mannen vervolgens vermoord als wraak
voor de Amerikaanse aanval op Tripoli (15
april 1986).
Iedereen in Libanon loopt het risico
ontvoerd te woorden. Lieve Seuntjes en
Dirk van Duppen ontkwamen ternauwer
nood. Van Duppen: „Chatilla was omsin
geld, al veertig dagen. Het was de eerste
kampenoorlog in mei en juni '86. We gin
gen voor 't eerst een keer buiten het kamp,
te voet, langs de gevaarlijke weg naar de
luchthaven. Toen we terugliepen kwamen
we langs een controlepost van het Liba
nese leger. We liepen op Libanees grond
gebied, dus het gaf geen problemen. We
lopen door en ineens komt er een auto
achterop gereden met twee Amal-mensen
met Kalashnikovs. 'Je moet meekomen',
zeiden ze, maar wij liepen terug naar de
Libanezen. We dachten: ze zullen ons niet
neerschieten voor 't zicht van iedereen. Bij
die Libanezen liep een Syrische officier.
Toen kregen die Amal-mannen een beetje
schrik. Die Libanezen zeiden tegen ons:
'Ga maar met ze mee, toe 't is maar een
controle'. Dat deden we niet, want dan
ben je gegijzeld. Vanuit het kamp kwamen
de gealarmeerde Palestijnen. Die hebben
ons meegenomen. Van de Amal was 't een
slecht voorbereide kidnapping, een parti
culier initiatief van die twee militieleden
om ons bang te maken".
Vluchten? Bijna alle buitenlanders zijn
vertrokken. In Libanon hebben nooit meer
dan een paar honderd Nederlanders ge
woond en gewerkt. Grote bedrijven als
Philips, KLM en de ABN hebben hun
eigen vestigingen in Beiroet. Ze werken er
met Libanees personeel. Alleen de ABN
heeft er nog een Nederlandse filiaalhou
der. De zakenlui zijn er lang weg. Eén Ne
derlandse zakenman: „Laatst zag ik op de
televisie het King George Hotel afbranden
na een beschieting. Ik zeg tegen m'n
vrouw: Kijk daar heb ik nog gelogeerd. Ik
heb er wel zaken gedaan toen het nog goed
ging. Nu gaat het niet meer. Voor je het
weet ben je gekidnapt".
De berichtgeving uit Beiroet wordt ver
zorgd door de grote internationale persbu
reaus. Ook zij werken met Libanezen. In
de stad werken nog drie buitenlandse cor
respondenten, allen vrouwen omdat die
minder risico lopen. Islamieten zien de
vrouw als tweederangs burger. Dat bete
kent dat ze in de 'gijzeleconomie' minder
waard zijn.
De vijfendertig milities. Ze hebben alle
maal hun buitenlandse beschermer maar
vooral ayatollah Khomeiny, de man van
de 'Islam-export' krijgt meer en meer in
vloed. Hij is de stuwende kracht achter de
nog jonge Hezbollah-beweging. Het Arabi
sche 'zwarte kousendom' krijgt in Beiroet
meer en meer voet aan de grond. Lieve
Seuntjes: „Eerst kon je aan het strand ge
woon in je zwempak terecht. Nu moet je
als vrouw met kleren aan baden".
Dirk van Duppen noemt Beiroet 'een
apocalyps'. In zijn Antwerpse flat laat hij
een paar dia's zien: „Een man met een gat
in z'n bil. Iedereen draagt wapens. Deze
had een pistool los in z'n achterzak. De
veiligheidspal zat loshet hok van een
duivenmelker, d'r viel een granaat in, weg
duivendat meisje heeft haar eigen va
der zien neerschieten in de slaapkamer
dat is puin ja, drie generaties ruines: eerst
de Romeinen, toen de kruisvaarders,
daarna de Israëlische invasie. Dat heeft
een enorme indruk gemaakt. Nog steeds
vliegen de Israeli's elke dag boven Beiroet.
Dat is een enorme psychologische ter
reur".
Hij laat kinderen zien, vertelt hoe ze 's
nachts nachtmerries hebben van bombar
dementen. „Ze worden wakker en dan
staan de littekens van hun nagels in hun
handen". Hij beschrijft de Palestijnen als
grote organisatoren: „Elke keer opnieuw
bouwen ze het kamp weer op. Ze werken
dag en nacht, mixen beton met spa en
schop. Ze kennen de kaliber van de mor
tiergranaten 60 mm, 82 mm, 105 mm.
Daar rekenen ze mee als ze een nieuw dak
maken".
Een blauwe lucht en wit puin, Beiroet, de
kampen. Soms stijgt plots de spanning.
Iedereen rept zich huiswaarts. Taxichauf
feurs verdriedubbelen hun tarieven. Win
keliers barricaderen hun etalage met zand
zakken. Sommige middenstanders passen
zich wonderwel aan en gebruiken ge
kleurde zakken ter decoratie. In Bouij al
Barajneh maakt de ijsboer van z'n winkel
een schietstelling.
Veel Libanezen zoeken de oorzaak de
van de oorlogsellende in het buitenland.
Ook Majib Mounzer, de kapper: „Laat
Amerika en Rusland met elkaar praten.
Dan is het binnen 24 uur voorbij, maar
wat trekt het westen zich van ons aan. Ze
verkopen hun wapens en hun munitie,
maar onze mensen worden gedood. Geven
ze iets om de Libanezen Nee, want oor
log is business".
„We zijn alleen, laat ons dan alleen.
Stuur alle vreemdelingen het land uit: Sy-
riërs, Israeli's, Palestijnen. Luister goed,
als iedereen weg gaat dan wordt Beiroet
beter dan in de jaren '70 en dan is Libanon
binnen vijf jaar een hemel in het Midden-
Oosten. Dan moetje komen, nu niet, maar
als de oorlog voorbij is. Dan nodig ik je uit
naar het echte Beiroet".
Door Paul de Schipper
Hij wil ze zaterdag wel meenemen naar de
[stad, als ik beloof terug te bellen.
it aanbeveling,
schriftelijke sollicitatie te
is 788,3000 AT Rotterdam.
licitatieprocedure.
Fares, een kapperszaak aan de win
kelstraat Al Hamra in Beiroet. Eigenaar is
Mounzer. Elke dag rijdt luj op en
neer van zijn huis in de Chamoun-heuvels
in het zuiden, naar het centrum van de
twintig kilometer. Soms wordt hij
aangehouden door gewapende mannen,
soms vallen er granaten langs de weg. De
afgelopen week bleef zijn vrouw Els thuis
bi] de vier kinderen. Er vielen te veel gra
naten langs de weg. Majib bleef in Beiroet,
slep in de winkel. Majib is geen christen
en geen moslim. Hij is middenstander,
loet z'n best om afzijdig te blijven. „Met
Ie oorlog wil ik me niet bemoeien, maar
Ie oorlog bemoeit zich met mij".
„Niemand is veilig, niemand weet waar
o's exploderen en niemand weet wan-
r de bommen vallen. We leven van dag
r dag, van uur naar uur. De oorlog is
:al. Hamra is de drukste winkelstraat
Beiroet. Het is nu vier uur in de mid-
ig. Als ik naar buiten kijk zie ik niemand
:r. Normaal is het druk tot zeven uur,
r iedereen gaat naar huis, zo vroeg mo
lt. Beiroet sterft, arm Beiroet".
MIDDELLANDSE
ZEE
AMBASSADE VS
CHRISTELIJKE
SEKTOR
een welkome voedingsbodem. Oliecrisis en
economische recessie misten hun uitwer
king niet. De sociale onvrede nam snel toe.
Traditioneel leidende families gingen zich
desondanks te buiten aan zelfverijking en
corruptie. Een aanslag op een bus met Pa
lestijnse arbeiders in april 1975 leidde tot
een eindeloze reeks akties van wraak en
weerwraak. In december van dat jaar kreeg
het conflict internationale dimensies toen
de PLO van Yasser Arafat zich in de strijd
mengde.
Buurlanden gebruikten de partijen ge
nadeloos als pionnen op het schaakbord
van de internationale machtspolitiek. In
1975 kwam de uitbarsting; de burgeroor
log. Beiroet in 1987 is een stad van angst.
Kapotgeschoten hotels, flatgebouwen zon
der gevels, armoedige krottenwijken. Elk
huis telt zijn kogelinslagen.
De Belgische artsen Lieve Seuntjes en Dirk
van Duppen vertrokken oktober 1985 naar
Beiroet. Ze gaven gehoor aan een oproep
van de Palestijnse Rode Halve Maan, de
medische hulporganisatie van de Pales
tijnse Bevrijdingsorganisatie(PLO). Ze
werkten meer dan een jaar in vluchtelin
genkampen van de PLO. Twee van die
kampen, Sabra en Chatilla kennen een
zeer bloedig verleden. Christelijk georiën
teerde militieleden slachtten er in septem
ber 1982 honderden Palestijnen af. Dat ge
beurde onder toeziend oog van de Israeli's.
De twee Belgische artsen werkten in Cha
tilla en in Bouij al Barajeneh, de twee
kampen die nu belegerd worden. Sabra is
door Amal met de grond gelijk gemaakt.
Leven en overleven in Libanon. Dirk
van Duppen: „De vierde kampoorlog be
gon op 23 mei met het neerschieten van
een verpleegster. Ze kwam naar Bouij el
Barajneh om te werken. Ze voelde ineens
iets door haar scheenbeen. Pijn en bloed,
een sluipschutter. Diezelfde middag liep er
een Palestijnse vrouw in de winkelstraat.
Ze voelde een kogel net naast het hart.
Meteen kwam er een enorme woede over
het kamp. Wie zat er achter die provoca
tie Twee dagen later schieten ze Zamzam
neer, een kind van zeven jaar, midden op
straat. Die straat konden ze bestrijken
vanuit de hoge flats die óm het kamp heen
staan. Die nacht hebben ze het kamp ge-
Majib kwam in 1948 naar Beiroet. Hij is
lees, maar trouwde met Els, een Hol-
e vrouw, bouwde een bestaan op met
.schaar en scheerkwast. Majib spreekt snel
ii zinnen vol emotie. Of ik z'n vrouw wil
spreken? Dat kan, maar ze is er nu niet, zit
puis en is daar niet telefonisch bereikbaar.
De kapper over de autobom van deze
„Vijfenzeventig kilo explosieven,
schttien doden, allemaal Libanezen, ons
"ik". Hij vertelt ook over de kampoorlog
He zuidelijke wijken van Beiroet, een
jorlog die al meer dan drie maanden
mm. Palestijnse vluchtelingenkampen,
™gerd door Amal, de strijdorganisatie
He op Syrië georienteerde sji'iten. Het
"isme is één van de twee hoofdstromin-
s van de Islam en geeft veel Libanezen
1 impuls om zich te ontworstelen aan
De Belgische arts Dirk van Duppen:
„Het Is net als met die bomaanslagen.
Negen doden In Parijs. Dan staan de
kranten vol. Vijftig doden In winkel
straat In Beiroet, ach.Zijn Libane
zen dan andere mensen?"
- foto e. schellens
Milities die kidnappen, terreur uitoefenen,
hun eigen stukje grond veroveren en con
troleren: een streek, een stad, een wijk of
een paar straten. Jonge Rambo's, in hun
hand een machinegeweer en op hun shirt
'Fuck the Isreali'sEen jeugd die nooit
een civiele beschaving kende.
Libanon telt 4 miljoen inwoners. Het
land is zo groot als Nederland beneden de
rivieren. Beiroet, de hoofdstad, schitterde
tot 1975 als het uitgaans- en handelscen
trum van het Midden-Oosten. Fraaie vil
la's, dure hotels en zonovergoten boule
vards met palmbomen. Vrijheid, luxe en
welvaart. De schijnwelvaart en glitter ca
moufleerden scherpe maatschappelijke te
genstellingen. Terwijl in het centrum van
Beiroet het mondaine leven bloeide, trok
ken meer en meer werkloze paupers uit
noord en zuid Libanon naar de stad. On
der hen veel Palestijnse vluchtelingen. In
die sloppenwijken vonden radicale ideeën
Twee
fVSi Mte'ï
:n dienst s.t*
hei Paleshjnst» v®ffc
e«ü* Plö
