SSEN
OUDE
>NS WERI
EDEPUTEERDE MARIS- KOSTER TOT COMMISSIE:
Hamant in Kloosterzande
in
weien denke^E STEM
Jkter
Terug bij Vlaanderen, 1596
rote belangstelling
stzegelbeurs Hulst
Buutreednersfestival
Hulst dit jaar
zonder 'buitenlanders'
werk voor
Jaarlijks kunne
LAND
of als startende
leer mogelijk:
n toelaten, waar
en. Voor iedere
gionale
jwilligers rondo
INLAND
werkvflj
STUIVERTJE WISSELEN OM HULST II
LIMSPAG 10 FEBRUAR11987
VAN ZEELAND
LEPRA BESTRIJDEj
OE HET NU!
t uw bijdrage op
tgiro 50500 of
MTO 70.70.70.929
rlandse Stichting voor
bestrijding/Amsterdam
utstraat 135,1097 DN
dam. Tel. 020-93 89 73
markten
ave]
MIDDELBURG - Zeeland heeft de grenzen
van de groei in inwonertal bereikt. De hoogge-
grepen bevolkingscijfers zoals die in de jaren
zeventig nog waren opgenomen in het streek
plan voor Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen, zijn
dan ook diep weggestopt in de onderste la van
een bureau in het provinciehuis.
Plaatselijk nieuws
Graauw
Hengstdijk
Hulst
Nieuw-Namen
Lamswaarde
Clinge
Axel
Schietingen
Aanval
Belegering
Stellingoorlog
Overgave
Illllll
T22 PAGINA ZEELAND 2
Deze VHS vldeo-cassetti t
,van philips heeft zeker a ;l
zaterdag een goede ontvanjl
De speelduur Bedraagt 3 uur]
en de naam philips staat f
garant voor een perfekte beti
weergave en een optimaal
geluid.
Bij ons per stuk 14,95
e
groei
is uit het
leeuwse inwonertal
STUKS
SLECHTST
-I#-1
jl
Wet echtpaar Heijens.
- FOTO DE STEM/COR J. DE BOER
Van onze correspondent
OOSTERZANDE - Het echtpaar A. Heij-
|s-De Kort vierde gisteren het diamanten
welijksieest. Beiden zijn 85 jaar en genie-
t nog een goede gezondheid.
iHet echtpaar heeft drie kinderen, zeven
Ion- en twee achterkleinkinderen. De heer
jeijens is, evenals zijn echtgenote, geboren
lOssenisse. Hij werkte zijn leven lang in de
pdbouw. Zeevissen en tuinieren waren zijn
tbby's. Mevrouw Heijens zingt nog in het
{jaardenkoor te Kloosterzande.
net echtpaar woont nu alweer reeds zo'n
ftig jaar in Kloosterzande en behalve een
|ar dagen in de week extra hulp voor het
zwaardere werk, nog steeds zelfstandig.
Nadat er in de middag ter gelegenheid van
het bereiken van deze mijlpaal in de paro
chiekerk van de H. Martinus te Groenendijk
een mis uit dankbaarheid was opgedragen
was er van 17.30 tot 19. uur een druk bezochte
receptie in hotel Van Leuven, die werd afge-
loten met en muzikale serenade door de mu
ziekvereniging Sint Cecilia uit Kloosterzan
de.
Namens het gemeentebestuur van Honte-
nisse kwamen B en W het echtpaar felicite
ren. Verder waren er gelukstelegrammen
van de koningin en de commissaris der ko
ningin in Zeeland.
- Honderden filatells-
b«ochten de postzegel
van de postzegelvereni-
Het Land van Hulst. Ook
middag kwamen veel
iif //^§*melaars opdagen voor de
ICjen. VVantVU»Velaren in postzegels,
I™. poststukken, nrent-
poststukken, prent-
arten en andere verza-
'iecten.
Wens de morgenuren was
a ledenvergade-
Uit de jaarverslagen
dat de vereniging mo
ei 348 leden telt, van wie
Wieden. De heer Hille-
Wt St.-Jansteen atten
te het bestuur erop dat er
voor 225 leden contri-
was afgedragen aan de
Nederlandse Bond van Filate
listen, waarbij Het Land van
Hulst ook is aangesloten. Vol
gens mededelingen van be
stuurszijde zijn er de laatste
maand veel leden bijgekomen.
Ook had Hillesum een aan
merking op de huur van de
zaal in Den Dullaert. Volgens
het financieel overzicht was er
één jaar 1140,- huur betaald,
terwijl dit in andere jaren, ook
vor het komende jaar, op
2200,- geraamd was. Dit
klopte omdat door het bestuur
was geïnformeerd naar een
andere zaal, waar slechts
1140,- betaald moest worden.
Hierdoor werd met de stich
ting Den Dullaert voor één
jaar een akkoord getroffen.
KAPELLE, 9 febr. - Boeren
kool kl. 1 77. Spruiten ge
schoond kl. 1 A 47. Spruiten on-
geschoond kl. 1 A 100-104, B 38-
44. Witlof kl. 2 A 160-170. Prei
kl. 1 A 132, kl. 2 A 145-148. Ro
dekool kl. 1 A 16-17, B 10. Wit-
tekool kl. 2 A 8, B 8, 99 11. Win
terpeen kl. 111. Uien kl. 2 dr. 12.
Late aardappelen kl. 1 mi. 29,
kl. 2 mi. 8-17.
AMSTERDAM, 9 febr. - Aard-
appeltermijnmarkt: In Bintje
35-50mm werd één contract
verhandeld voor levering april
tegen ƒ14,50 per 100 kg. De
stemm was kalm. In Bintje
50mm werden 756 contracten
verhandeld voor levering april
bij een prijs van ƒ31,50 tot ƒ29,80
per 100 kg en 368 contracten le
vering mei tegen ƒ32,60 tot
ƒ30,50. De stemming was goed
prijshoudend.
yv^iv^' ZUI0IVEST NEDERLAND
ivrouwe HM de Koningin
wen
fnzen, Hulst en Goes,
«en en telefoon-
("ws op pagina 2.
rWIJden:
12 30/13.30-17.00 uur.
I>: Rein van der
f (editie-chef). Joep
Felen, Emile Calon,
[oomen (sport), Cor
r°er (foto).
L rank Deij, Eugène
peten.
F'S: Jan Jansen.
""'«-exploitatie
£,eur Zeeland:
privé tel. 01150-
Van een onzer verslaggevers
HULST - Het vierde Buu-
treednersfestival in zaal Tif
fany in Hulst wordt een puur
Zeeuws-Vlaamse aangelegen
heid. Geen Limburgse cory
feeën dit keer, maar talent van
eigen bodem.
Met deze formule willen de
Hulster carnavalsvereniging
De Vossen en Bert Brood van
het zalencentrum Tiffany in
Hulst een andere wending ge
ven aan de inmiddels traditio
neel geworden Buutreedners-
avond die voorheen met 'bui
tenlandse' inbreng overeind
werd gehouden.
Vier sprekers, Prutske, het
Ollands Mesterke, Sieske de
Flierefluiter en Suikertje
kruipen achtereenvolgens van
20.30 uur in de ton om een aan
tal Huls terse zaken op de kor
rel te nemen. Het publiek
wordt opgewarmd door het
muziekgezelschap Termenieke
onder leiding van Honoré de
Gucht.
Alle kopstukken uit de car
navalswereld worden die
avond verwacht. Onder hen
prins Emiel met gevolg en de
boerenhofkapel 'De Kalle-
seien'. De toegangskaarten a
ƒ7,50 zijn verkrijgbaar bij De
Vossen, Europe's Musiccen-
trum en Tiffany. De Buutred-
nersavond begint om 19.30 uur.
„Ik heb geen zin meer in die ambitieuze doelstellin
gen", zo verklaarde gedeputeerde E. Maris-Koster
gisteren waarom bijvoorbeeld Philippine nooit tien
duizend inwoners zal tellen.
De bevolkingsgroei kwam
aan de orde in de statencom
missie voor welzijn, die het
ontwerp-streekplan Zeeland
besprak.
Vrije woonkeuze
GS willen daarin de 'vrije
woonkeuze' opnemen. Termen
Wagentjes kijken - Alle wa
genbouwers komen vrijdag 20
februari voor het eerst bij elk
aar op bezoek om eikaars
werk te bekijken. Vanzelf
sprekend begeleiden de raad
van elf en de boerenkapel het
gezelschap. Het vertrek is om
19.00 uur vanaf café Van Grol.
Kaarting - In zaal 't Jagers
huis werd een kaarting gehou
den waaraan 64 personen
deelnamen. Uitslag: 1. J. Pie-
ters, 2. J. Witte, 3. J. Dankaart,
allen Axel; 4. Th. van Caute-
ren, 5. mevrouw Lucasse, bei
den Kloosterzande.
Bingo - In zaal De Smickel
werd een bingo gehouden
waaraan 65 personen deelna
men. Uitslag: 1. G. Draaisma,
Hulst; 2. F. Braat, Philippine;
3. D. Mortier, St-Jansteen; 4.
H. de Vos, Heikant; 5. C. Ka
reisen, Kloosterzande.
Spook - De voorstelling Het
Spook van de Polder van za
terdag 14 februari in Den Dul
laert is uitverkocht
Kaarting - In zaal Thilleman
werd een kaarting gehouden
waaraan 60 personen deelna
men. Uitslag; 1. R. Sturm,
Kieldrecht; 2. C. de Block,
Clinge; 3.1. de Winkel, Nieuw-
Namen; 4. A. Bogaert, Hei
kant; 5. C. de Kort, Klooster
zande.
Oud papier - De voetbalver
eniging Hulsterloo haalt za
terdag 14 februari weer oud
papier vanaf 09.00 uur.
Gaaibolling - In zaal De Lam
soren werd een gaaibolling ge
houden waaraan 29 personen
deelnamen. Uitslag: hoge vo
gel: A. Bakker; linker zijvogel;
A. van Waterschoot, beiden
Kruispolder; rechter zijvogel:
C. Broos, Kruisland; grootste
aantal (8): P. Rottier, Ossenis-
se.
Ouderenbiljart - De oudere
biljarters hielden in gemeen
schapshuis Malpertuus een
vriendschappelijke wedstrijd
tegen de oudere biljarters uit
Koewacht De thuisploeg
maakte in totaal 735 carambo
les, tegen 658 van de bezoekers.
Jokeren - In gemeenschaps
huis Malpertuus werd een jo-
kerwedstrijd gehouden waar
aan 32 personen deelnamen
Uitslag: 1. mevrouw Mens, 2.
L. de Waal, 3. A. van Hoye, 4. J.
Ferket, 5. P. Bracke-Vermeu
len. Stand kampioenschap: 1.
mevrouw M. de Block, 2. me
vrouw L. Buyse, 3. Th. de Vet.
Spelen - In gemeenschapshuis
Malpertuus hield de Algemene
Nederlandse Bond voor Oude
ren en gezelsschapsspelenmid-
dag, waaraan door 43 perso
nen werd deelgenomen. Uit
slag heren: 1. P. van Iteghem,
2. J. Kegels, 3. A. Heyman. Da
mes; 1. J. van Gijsel, 2. R.
D'Hondt, 3. S. van Geertruy.
Zonnebloem - De afdeling
Zonnebloem Axel houdt op 19
februari in de Ichtuskerk aan
de Pironstraat een gezellige
middag met toneelgroep Wud-
der. Aanvang 14.00 uur.
als 'groeikern' vervallen daar
mee; men moet maar gaan
wonen waar men wil en waar
er ruimte is.
Statenlid P. de Nooijer
(PvdA) zag daarin een bedrei
ging voor het voorzieningen
niveau -onderwijs, gezond
heidszorg, e.d.- in de grotere
regionale centra, en dus voor
het welzijn van de Zeeuwen.
Ook mevrouw C. Elenbaas
(CDA) was er niet gerust op.
Zij maakte zich vooral zorge-
nover de kleine kernen.
Mevrouw Maris verweerde
zich met de bevolkingsprogno
ses in de hand: 375.000 Zeeu
wen in 2000, een bescheiden
groei. „Er valt dus niet zoveel
meer in banen te leiden. De
aantallen zijn te klein", zei zij.
En hogere cijfers in het
streekplan opnemen vond zij
niet reëel.
Wel wees de gedeputeerde
erop dat eventuele vestigings
overschotten zoveel mogelijk
ten goede moeten komen aan
de regionale centra. Die gro
tere steden moeten trouwens
maar eens laten zien wat ze
waard zijn. „Uiteindelijk vra
gen de gemeenten ook om
ruimte voor eigen beleid", al
dus mevrouw Maris, die De
Nooijer probeerde gerust te
stellen met een verwijzing
naar de provinciale deelplan-
nen voor welzijnsvoorzienin
gen.
Het ontwerp-streekplan
Zeeland was gisteren in de
commissie welzijn maar zijde
lings aan de orde. Een uitvoe
riger discussie staat vooral de
commissie ruimtelijke orde
ning te wachten.
AARDENBURG - SL-Sebastiaan,
19 schutters: hoge vogel: Th.
Lampaert; zijvogels: F. Lampaert
(2x) en Ph. Lampaert; winnaar
strofeeën meeste hoge vogels (2): J.
de Muynk; meeste tonia's (3): Th.
Lampaert; meeste witte vogels (7):
A. Worst; meeste rode vogels (6)G.
de Vriend; trofee 55-plussers: J.
Cattoor.
HULST - Zaal W. Blommeart, 31
schutters: hoge vogel: W. de Cuy-
per, Hulst; eerste zijvogel: J. de
Waal, Koewacht; tweede zijvogel:
R Herwegh, Heikant; grootste
aantal (4): J. de Beul, Hulst
KLOOSTERZANDE - Zaal De
Reizende Man, 24 schutters: hoge
vogel en grootste aantal (9): F. Die-
rikx, Walsoorden; eerste zijvogel:
J. Pardon; tweede zijvogel: E.
Warrens, beiden Kloosterzande.
KOEWACHT - Zaal P. de Vlieger,
33 schutters: hoge vogel: A van de
Branden, St-Jansteen; beide zij
vogels: G. Deyaert, St-Gillis;
grootste aantal (3): G. Baart Koe
wacht
KOEWACHT - Bejaardenschie-
ting, zaal Oude Molen, 29 schut
ters: hoge en beide zijvogels: E.
Janssens, Moerbeke; grootste aan
tal (4)G. Deyaert, St-Gillis.
ZUIDDORPE - Zaal De Herberg,
45 schutters: beide hoge en eerste
zijvogel: J. Bolleman; tweede zij
vogel: W. de Waal, beiden Axel;
grootste aantal (4): R Simons,
Zuiddorpe en J. Koeman, Terneu-
zen.
BOSCHKAPELLE - Zaal J. van
Schaick, 39 schutters: eerste hoge
vogel: J. de Waal, Koewacht;
tweede hoge vogel: J. Mei, Vogel
waarde; eerste zij vogel: R Ver
schoten, Walsoorden; tweede zij-
vogel: R Herwegh; grootste aantal
(5)C. Mahu, belden Heikant
HULST - Zaal W. Blommaert, 30
schutters: hoge vogel: J. Vernim-
men. Hulst; eerste zijvogel: R
Sterkx, Zelzate; tweede zij vogel:
H. Geerts, Moerbeke; grootste aan
tal (7): W. Blommaert, Hulst
HULST - OZO, 32 schutters: eerste
hoge vogel: R de Sterke, Zelzate;
tweede hoge vogel: A van Kerkho
ven, Heikant; eerste zijvogel: L.
van de Stoele, De Klinge; tweede
zijvogel: A de loof, Bosch ka pelle;
grootste aantal (6): P. Schelfhout,
Hulst 'en J. Verschoten, Klooster
zande.
KOEWACHT - Zaal P. van Steene,
33 schutters: hoge vogel: D. van
Steene; eerse zijvogel: Rita van
Steene, beiden Koewacht; tweede
zij vogel: M. Suy, Zuiddorpe; groot
ste aantal (4)A. Luykx, Moerbeke.
KAPELLEBKUG - Zaal Fable, 73
schutters: eerste hoge vogel: A.
Jonkers, De Klinge; tweede hoge
vogel: P. Adriaansen, Kemzeke;
eerste zijvogel: G. Frankeert, De
Klinge; tweede zijvogel: J. Raas,
St-Pauwels; derde zijvogel: W.
Ongenae, Heikant; vierde zijvogel:
W. Tops, Temse; grootste aantal
(4)L. de Kint, Kemzeke.
HEIKANT - Bejaardenschieting,
zaal 't Helleken, 50 schutters: eer
ste hoge vogel: A van de Branden,
St-Jansteen; tweede hoge vogel:
M. Wullaert, Clinge; eerste zijvo
gel: P. de Bodt, Heikant; tweede
zijvogel: A. van Landegehem, Ste-
kene; grootste aantal (4): A van
Himste, Hellestraat
Beleg van Hulst in 1596: water aan de ene kant, soldaten aan de andere.
Kort nadat aartshertog Al
bertus van Oostenrijk, ge
huwd met Isabella, infante
van Spanje en dochter van
Philips 2 in januari 1596, gou
verneur der Nederlanden
was geworden, overwoog hij
welke verloren gegane gebie
den weer onder de Spaanse
macht konden worden ge
bracht. Een daarvan was het
vestingstadje Hulst met het
omliggende Hulster Am
bacht.
Van Staatse zijde was men
op een inval voorbereid en
prins Maurits van Nassau,
die zich in de zomer van 1596
in Hulst bevond, werd dan
ook verzocht zich naar een
gunstiger plaats te begeven
of zich op zijn schepen op de
Westerschelde terug te trek
ken. De gouverneur van de
stad, de graaf van Solms,
kreeg versterking van zijn
garnizoen met twaalf van de
beste vendels en rondom
Hulst werden verdedigings
werken aangelegd. De pol
ders bij Absdale, Clinge en
Kieldrecht werden onder
water gezet.
Ook nu werd een krijgslist
gebruikt, doch nu van de
zijde van de Spanjaarden.
Men had laten uitlekken dat
Albertus een inval in Noord-
Brabant zou doen, zodat
Maurits naar Bergen op
Zoom vertrok. In werkelijk
heid was het Spaanse leger in
het Land van Waas neerge
streken. Toen van een over
loper uit de vesting verno
men werd dat Maurits naar
Noord-Brabant vertrokken
was, werd de aanval ingezet.
Eigentijdse berichten meld
den dat het Spaanse leger
wel 30.000 man sterk was,
doch met berichten over der
gelijke grote aantallen moet
men altijd voorzichtig zijn.
Op 8 juli kwam het gros
van het leger in De Klinge
aan. Daar stuitte men op het
onder water gezette gebied.
De aanval werd ingezet tus
sen de Moerschans en Zand
berg. Met schuiten werden de
groepen overgezet, maar er
bleef een aantal in de modder
steken. Op de droog gebleven
gronden in het inundatiege-
bied waren versterkingen
aangebracht waar verschil
lende Staatse compagnieën
in gelegerd waren. Ofschoon
er opdracht was gegeven om
streng wacht te houden, wa
ren er toch 350 man Spaanse
troepen overgezet voordat de
schildwachten in de verster
kingen dit gewaar werden.
Er volgde nu een reeks van
aanvallen met verliezen aan
beide zijden, waarbij geleide
lijk aan de versterkingen
werden overmeesterd en de
Spanjaarden steeds meer
groepen overzetten en vaste
voet kregen ten zuidoosten
van Hulst. In de stad werd nu
groot alarm geslagen en het
garnizoen werd in paraat
heid gebracht. De volgende
morgen deed de gouverneur,
de graaf van Solms, met een
deel van het garnizoen een
uitval om te proberen de vij
and over het water terug te
drijven, maar hij slaagde
daar niet in omdat de Span
jaarden intussen veel meer
soldaten hadden overge
bracht dan de verdedigers
beschikbaar hadden. Aan
beide zijden telde men veel
gesneuvelden.
Aartshertog Albertus, die
persoonlijk de veldtocht
meemaakte en in St.-Niklaas
zijn hoofdkwartier had, be
lastte maarschalk De Rhosne
nu met de belegering van
Hulst. Hij moest trachten de
stad in te sluiten. Een van de
bevelhebbers kreeg opdracht
met zijn regiment bij Abs
dale de belangrijke toevoer-
weg over water uit te scha
kelen. Andere soldaten trok
ken Hulster Ambacht bin
nen.
Toen Maurits de verras
singsaanval op Hulst ver
nam, spoedde hij zich erheen
om de verdedigingswerken te
inspecteren. Hij zorgde voor
troepenversterkingen en liet
voor de vesting verdedi
gingslinies aanleggen. De
Spanjaarden hadden intus
sen talrijke kanonnen in stel
ling gebracht en 12 juli vond
een zware beschieting van de
Moerschans plaats, gevolgd
door een hevige aanval door
500 Spanjaarden. Na een ge
vecht van man tegen man
werden de loopgraven ver
overd en op 19 juli moest de
bezetting van deze schans
zich overgeven. Maurits, die
inzag dat Hulst het niet lang
meer zou houden, vertrok
naar Axel en Terneuzen om
deze vestingstadjes in staat
van verdediging te brengen,
daar hij vreesde dat zij na
Hulst aan de beurt zouden
komen.
Er volgde nu een stelling
oorlog. De beschieting van
Hulst werd steeds heviger.
Op 28 juli werden duizend
kanonskogels op de stad ge
schoten, op 2 augustus meer
dan 1.700. Ook vanuit de stad
werd hevig teruggeschoten,
waarbij de opperbevelhebber
van de Spanjaarden, maar
schalk De Rhosne, door een
kansonskogel het hoofd werd
afgeschoten. Tussendoor
werden door de Spanjaarden
steeds aanvallen gedaan om
de forten te veroveren en de
tussenliggende linies te door
breken.
Er werden naderingsloop
graven aangelegd en men
probeerde met mijnen de
borstweringen en andere ob
stakels op te blazen. Van
beide kanten werd veel ma
teriaal en mankracht ver
bruikt. Na een maand van
hevige gevechten en beschie
tingen begonnen verschei
dene officieren van het gar
nizoen aan te dringen op ca
pitulatie. Alle buitenwerken
waren al in handen van de
Spanjaarden en de wallen
waren nog nauwelijks te ver
dedigen door de bressen die
erin geslagen waren.
Op 16 augustus verscheen
aartshertog Albertus weer
persoonlijk op het strijdto
neel en eiste na een zware
beschieting de overgave van
de stad. De gouverneur wei
gerde. Daarop werden door
23 zware kanonnen meer dan
3.200 kanonskogels op de stad
afgevuurd en maakten de
Spary aarden zich gereed
voor de laatste grote storm
aanval. In de stad werd toen
tijdens een bewogen verga
dering van de krijgsraad be
sloten te capituleren. Dit
kwam op een moment dat
ook aartshertog Albertus be
gon te twijfelen aan de goede
afloop, omdat hij er niet in
geslaagd was de aanvoer
naar Hulst volledig af te slui
ten.
f.
nZ .-<-3
:*.a
SS -T- 1
.ffy.
Maurits van Nassau
Bij de capitulatievoor
waarden werd bepaald dat
het garnizoen met zijn heb
ben en houden kon vertrek
ken en dat ook de burgers die
mee wilden, vrij konden
gaan. De soldaten werden
met een zestigtal schepen af
gehaald en naar Kruiningen
gebracht. De verliezen aan
beide zijden waren enorm.
Aan Spaanse kant zouden
duizenden zijn gesneuveld,
waaronder honderd kolonels
en kapiteins. Aan Neder
landse kant waren er 800 ge
sneuvelden, waaronder tien
kapiteins, aldus berichten
van Nederlandse zijde die
wellicht wat gekleurd zijn.
De verwoestingen waren
enorm. Het oostelijke ge
deelte van de stad was totaal
vernield en de rest was deer
lijk gehavend. De burgerbe
volking die anderhalve
maand in angst en vreze had
geleefd, had bijna alles ver
loren en was ten prooi aan
honger en ziekte.
De katholiek gebleven
plattelandsbevolking, die
veel last had van rondtrek
kende soldaten, die hun vee
stalen en roofden wat van
hun gading was, zocht be
scherming bij de aartshertog.
Bij akte van 20 augustus 1596
werden de boeren en inwo
ners van Hulster Ambacht,
omvattende Hontenisse, Os-
senisse, Hengstdijk, Paulus-
polder, De polder van Namen
en Lamswaarde, onder zijn
bescherming gesteld.
