Band met doelgroepen
zijn we kwijtgeraakt'
Première Taller-project
in Breda en Roosendaal
Marlborough
mispunt
ïvoli
rouw ui
estdorp
erkrach
Grafiek en democratisering
GINA ZEELAND
Hjft
evaarlijlt
DONDERDAG 5 FEBRUAR11987
PAGINA GIDS 1
UESBETH VAN WELL VAN FILMERS:
Milieudienst
MUZIEKTHEATER EN EXPOSITIE
607
TALLER
markten
School
en kunst
Dieren
Mensen
Van een onzer verslat/geven
JZENDIJKE - De ge
eente Oostburg gaa
pnieuw bij Rijkswater
taat aandringen op he
nemen van een proef me
stopborden op het kruis,
punt Tivoli bij IJzendi}
Dit werd gisteren dooi
ethouder A. de Feytei
toegezegd naar aanlei.
'ng van verontruste ge
uiden in de commissi!
oor openbare werken.
H. van der Weegei
Dorpsbelangen en Toe
isme) stelde dat he
spunt „levensge
vaarlijk blijft" en dat he
aantal ongevallen nie
vermindert. Met nami
voor de Belgische wegge
bruikers, komend uit di
richting Watervlie
werkt het kruispunt 'ver
warrend' volgens Vai
der Weegen.
De Feyter zei deze in
druk te delen, ook al ziji
de precieze cijfers ovei
vorig jaar nog niet
kend. De knipperlichte
bij Tivoli zijn volgen
hem al een extra voorzie
ning, maar hij zegde ta
een en ander nog eens on
der de aandacht van
verkeerscommissie t
brengen.
Van een
onzer verslaggevers
TDORPE - Een 23-jar
rouw uit Westdorpe is gist
vond door een tot nu toe
ekende man verkracht.
Het slachtoffer kwam r<
uur van haar werk te Slv
„De volkeren rondom Duitsland moeten niet
dat kinderlijke geloof blijven hechten aan^
het idee dat het probleem is opgelost nu er
'twee Duitslanden zijn"
Wolf Blermann, zanger
Door Marjan Mes
REGISSEREN IS het leukst.
monteren; zien hoe het
produkt vorm krijgt. Maar ik
betreur het wel, dat wij geen
contact meer hebben met de
instanties aan wie wij onze
films verhuren. Achteraf hoor
je dan: het beeld trilde zo. En
dan gaat er wel even iets door
je heen."
Liesbeth van Well (31), een
van de vijf vaste medewerkers
van de Kritiese Filmers in
Breda, heeft zich de laatste ja
ren enthousiast op het filmen
zelf geworpen na jarenlang als
discussiebegeleider met de
filmvoorstellingen mee te zijn
gereisd. Vers van de sociale
academie achtte zij het eind
jaren zeventig haar plicht om
de groepen, waarvoor de films
van de Kritiese Filmers ver
toond werden, persoonlijk van
commentaar te voorzien en de
discussie naar aanleiding van
die programma's te begelei
den. „Wij gingen met drie
vrouwen de boer op en als het
een programma over rolpatro
nen was, moest er ook nog een
man mee. Dat is allemaal al
lang voorbij."
„Tegenwoordig verhuren
we onze films voor ongeveer
dertig gulden per keer en zelfs
het vervoer wordt door een
speciaal bedrijf geregeld. De
met je doelgroepen ben
je dus kwijt. En de romantiek
van het van hot naar her rei
len ook. God, wat we niet heb-
meegemaakt onderweg.
Middenin de nacht in de mist
stranden in Drente, de boot
naar Texel missen of de auto
het liet afweten op een
kruispunt. Ik zou het niet over
niets. Ik ben nu wat ouder en
denk genuanceerder en vind
het helemaal geen punt om in
opdracht te werken. Dat was
vroeger volstrekt taboe bij de
Kritiese Filmers. Tegenwoor
dig draaien we wel met men
sen met een uitkering overi
gens - op opdrachten en ver
der zien we instanties voor
onze initiatieven te interesse
ren."
Liesbeth van Well heeft zo
juist de documentaire, 'Draag
uw batterijtje bij', voltooid.
Een opdracht van de milieu
dienst van de gemeente Breda
bestemd voor o.a. het onder
wijs en milieu-organisaties en
inmiddels ook verkocht aan
het bibliotheekwezen en de
Kinderboerderij in Breda. Een
speels filmpje waarin batterij -
gebruikers op lichtvoetige
wijze worden getoond en de
gang, die lege batterijen door
gaans gaan; naar dé vuilnis
belt, waar zij met hun kwik en
cadmium zorgen voor de ver
vuiling van het milieu. In een
stad als Breda worden per
jaar 840.000 lege batterijen
weggegooid en in Nederland
100 miljoen. De videofilm van
de Kritiese Filmers wijst op de
schadelijkheid en de mogelijk
heid om de afgedankte batte
rijen te verzamelen. TNO
Apeldoorn is namelijk bezig
met een onderzoek om ze te
verwerken tot nieuwe grond
stoffen.
1 en fietste langs het Kan a"en doen, maar toch is die
-nt-Terneuzen richting
n Gent. Ter hoogte van
de poort van de CPC wi
plotseling door een uit
'chte mist opdoemende m
an haar fiets getrokken i
-n auto in gesleurd.
Verontruste familie lich
nd 20.30 uur de politie
mdat zij nog niet thuis I
earriveerd. De politie star
nmiddellijk een zoekactie
ond de fiets van de vrouw
e berm van de weg.
Rond 22.10 uur kwam
ouw overstuur thuis
aakte melding van de v
-achting. Nadere bij zond
eden kon de politie, hangen
et onderzoek, gisteravo
erder niet verstrekken.
verhuur, wat natuurlijk het
meest economisch is, wel een
nejatieve keus geweest.
Eigenlijk ben je te weinig
betrokken. Maar met vijf man
op pad om een film te verto-
ia, is ook waanzin. En die
oeverloze discussies leiden tot
„Ik vond het meteen een
leuk onderwerp", aldus de sce
narioschrijfster en regisseuse
van deze videofilm van zeven- (jewiicl
tien minuten. „Maar in mijn
enthousiasme heb ik met ze
venduizend gulden genoegen
genomen en dat blijkt achteraf
dan toch weer te weinig. Het
gevolg is dat je een componist
(in dit geval Dionys Breukers)
moet vragen om zijn werk
voor 250 gulden te doen. Altijd
dat gebedel om gratis of bijna
gratis medewerking van men
sen ben ik wel eens beu. Maar
aan de andere kant ben je blij
dat je nog altijd door kunt
gaan.
Ik sta er zelf vaak versteld
van dat onze oude diaproduk-
ties nog altijd in trek zijn. De
films voor vrouwengroepen
hebben altijd het hardst gelo
pen, maar sinds veel van die
groepen geen subsidie meer
krijgen, is dat afgelopen. Om
dat we toch ook geen echt
commerciële concessies willen
doen, betekent het dat we ge
noegen moeten nemen met
werken met een sociale uitke
ring. Telkens is een van ons
vijven aan de beurt voor een
betaalde functie als er weer
opdrachten en subsidies in het
verschiet liggen."
Liesbeth van Well heeft het
filmvak in de praktijk geleerd
en met enkele korte cursussen,
zoals een cursus scenario
schrijven bij de schrijfster
Annie den Oever. Zij is bezig
met het schrijven van een sce
nario over het thema stiefou
ders; een onderwerp dat haar
na aan het hart ligt vanwege
een persoonlijke ervaring. Het
probleem blijft om een subsi
diërende instantie te vinden.
De onderwerpen incest, rela
ties van gedetineerden (een
verzoek van de betreffende
belangenverenigingen), pros
titutie, ouders en kinderen en
vriendschap staan op de nomi
natie van de Kritiese Filmers
om te worden verfilmd, de
laatste drie als langere speel
film.
Liesbeth van Well: Oude diaprodukties zij nog altijd in
trek. - foto johan van gurp
„Onderwerpen blijven er
genoeg", aldus Liesbeth van
Well, „en de afzetmarkt valt
ook nog altijd mee, maar er
geld aan verdienen; nee. Al ja
ren denken we over een dis
cussiefilm over de dood. Maar
dan moet je ook weer jaren
lang leuren om hem gefinan
cierd te krijgen en dan kies je
toch eerder voor een gewild
onderwerp. We zoeken trou
wens naar een producent, die
geldschieters kan vinden,
want dat is een dagtaak, die je
er maar niet even bij doet."
In haar gerenoveerde wo
ning in de Bredase Klooster
laan kijken wij op geavan
ceerde video-apparatuur naar
de film, die zij samen met
Heili Bassa maakte voor de
Vereniging van Vrouwen met
een Academische Opleiding.
Eigenlijk een diaproduktie (de
Kritiese Filmers hadden ja
renlang geen geld voor films),
die de kopstukken in de Ne
derlandse vrouwenemancipa
tiebeweging belicht. Voor haar
eigen plezier heeft ze hem op
video laten zetten. „Video is
zoveel goedkoper dan film als
je de apparatuur eenmaal hebt
en gemakkelijker per bandje
te verhuren. Maar die speel
films willen we toch op 16
mm-film gaan maken, want
dat biedt natuurlijk veel be
tere projectiemogelijkheden."
Opmerkelijk is, dat Liesbeth
van Well in een van de huisjes
woont in de straat die de Kri
tiese Filmers jaren geleden al
uitkozen als typische sane
ringsstraat. In mei verschijnt
het derde deel van de Kloos-
terlaanprodukties; een video
film van veertig minuten,
waarin de renovatie wordt ge
volgd aan de hand van het
verhaal van een van de bewo
ners. Overigens zijn het vooral
de produkties over homosek
suele relaties ('Zonder baga
ge') en de relatie tussen man
nelijke artsen en vrouwelijk
patiënten ('Als je lijf je lief is'),
die momenteel het meest wor
den verhuurd.
Van onze kunstredactie
TALLER AMSTERDAM,
een collectief van beeldende
en theaterkunstenaars, zal
op 13 en 14 maart de wereld
première van zijn nieuwste
theaterproduktie, 'Progress
Passion', in Concordia Breda
geven. Tegelijkertijd wordt
vanaf zondag 8 februari in
De Beyerd in Breda een ten
toonstelling gehouden van
beelden, schilderijen en ob
jecten van Hector Vilche en
Armando Bergallo, de drij
vende krachten achter Tal
ler. Na Breda volgen de an
dere Brabantse steden, de
Documenta in Kassei en het
Muziektheater in Amster
dam. Op 26 september wordt
het nieuwe theaterseizoen in
De Kring in Roosendaal ge
opend met deze beeldende
'opera', terwijl de Taller-ex-
positie in het Tongerlohuys
wordt gehouden omstreeks
dezelfde tijd.
Begin 1985 was de vorige
Taller-produktie, 'The Night
of the Third Day', een groot
publiek-succes in Breda. Een
spectaculaire montage vol
visueel effectbejag, die niet
zelden aan kitsch en nacht-
clubvermaak herinnerde.
Een Don Juan met ontblote
billen speelde de hoofdrol in
o.a. scènes met een homo
sauna en dito elegant uit
ziend urinoir. Dit alles ge
huld in zachte nevelen, rood
licht en voorzien van zoete
Thijs van Leer-achtige mu
ziek. De gigantische vrou
wenpoppen deden denken
aan het theaterwerk van Ro
bert Wilson. Net als hij wil
len Vilche en Bergallo een
'Gesamtkunstwerk' maken,
waarin elementen uit mu
ziek, theater en beeldende
kunst zijn verenigd.
Beiden zijn afkomstig uit
Uruguay en begonnen met
Taller in 1960 in Montevideo.
Na internationale omzwer
vingen kwamen zij in 1973 in
Amsterdam terecht, waar zij
in een fraai gerestaureerd
koetshuis aan de Keizers
gracht ateliers en een galerie
AMSTERDAM
Armando Bergallo (links) en Hector Vilche van Taller
Amsterdam. - foto c. boon
voor anderen hebben open
gesteld. In hun vaderland
hielden zij zich nog bezig met
kinetische kunst met een
speelse aanpak, omdat ze be
lang hechtten aan de partici
patie van het publiek.
In Londen bracht de groep
haar eerste multi-media-en-
vironment tot stand in 1966
en sindsdien bleef de combi
natie van verschillende dis
ciplines kenmerkend voor
haar werk. In Londen ont
stond ook een kubusproject,
waarbij leden van de groep
zich met kubussen over het
hoofd onder het publiek be
gaven. De kubussen symbo
liseerden een andere ruimte
en maatschappij. Het pu
bliek, gepreoccupeerd door
het Vietnam-drama, rea
geerde buitengewoonn
agressief en vond dat Taller
beter met geweren kon gaan
lopen.
Deze onverwachtse con
frontatie leidde tot een meer
politieke stellingname. Er
werd een film gemaakt over
de politieke situatie in La
tijns-Amerika, maar kort
daarna stopte Taller met alle
artistieke activiteiten en be
sloten de leden hun eigen po
litieke weg te gaan. In Am
sterdam, toen alleen Bergallo
en Vilche nog over waren
van de oude groep, liet het
nieuwe Taller Amsterdam de
politiek los.
In 1977 werd in het Stede
lijk Museum een nieuw pro
ject gelanceerd, waarbij het
publiek een doos met spie
gels binnen kon gaan, waar
door een visuele chaos ont
stond. Tussen 1980 en 1982
ontstond de eerste grote
theaterproduktie, 'The De
sert'; associatief muziek
theater zonder verhaallijn,
waarin eenzaamheid het
hoofdthema was. In 'The
Night of the Third Day' was
het de erotiek, ontdaan van
liefde en in 'Progress Pas
sion' moet het een eigentijds
Dodenrijk worden. De mu
ziek wordt uitgevoerd door
Nederlands Kamerkoor en
Nederlands Blazersensem
ble.
Taller Amsterdam gaat
deze zomer ook naar de Do
cumenta in Kassei, met mu
ziektheater en kunstwerken.
De laatste, vaak zeer kleur
rijke, beschilderde beelden
en woeste expressionistische
schilderijen, blijven tot en
met 15 maart in De Beyerd.
In de galerie van Concordia
word met foto's, knipsels en
affiches de geschiedenis van
het Talier-theater belicht.
AMSTERDAM, 4 feb. - Aardapp
ermijnmarkt. In Bintje 50 r
irerden 10 contracten verhand
oor levering februari bij een pi
an 28,00 per 100 kg, 218 conti
en levering april tegen 35,40
34,00 en 105 contracten lever
nei tegen ƒ36,80 tot ƒ35,10.
temming was voor februari kl
?n voor april en mei goed prijsrï
lend.
jOES, 3 febr. - Aardappelen
BTW) op auto geleverd: Bin
veldgewas, directe levering 17-2
sent per kg. Voeraardappelen
sent per kg. Notering Rotterdar
Beurs 2-2; Bintje 35-50mm 17-1
sent per kg. Bintje 50mm opwaï
28-29 cent per kg. Uien (excl. BI
op auto geleverd: 40mm opwaa
.0-12% tarra 10-15 cent per kg.
excl. BTW) op auto geleverd:
gerepeld 41-60 cent per kg,
cende partijen 30-40 cent per
Granen, zaden en peulvrucn
excl. BTW): Tarwe basis 16%
15.70 per 100 kg. Tarwe basis1
aakwaardig tot 48.75 per 100
ürouwgerst basis 16% 52.50 per
kg. Voergerst (uitmaal) 43.50
100 kg. Haver 42.50-48.00 per 100
Erwten, kleine groene 77-79.50
100 kg. Capucijners tot 78.50 per
kg. Bruine bonen, vrij van gf
en halve, basis 18% 102.50 per
kg. Karwij, boerenschoon 135*
per 100 kg. Karwij, prima do
sneekwaliteit 170 per 100
Blauwmaanzaad boerenschoon
per 100 kg. Blauwmaanzaad pf1
doorsneekwaliteit 215 per 100
Hooi en stro (excl. BTW) op
geleverd: Weidehooi le snede
325 per. 1000 kg. Weidehooi 2e sfl
250-275 per 1000 kg. Dijkhooi
300 per 1000 kg. Lucernehooi
425 per 1000 kg. Veldbeemd 19»
per 1000 kg. Roodzwenk 140-175
1000 kg. Raaigrassen 140-175
11000 kg. Gerstestro 130-150 per
kg. Tarwestro 100-125 per WJJ
Erwtenstro 150-175 per 1000
Bruine bonenstro 130-150 per
kg. Ha verstro 120-130 per 1000 n
GOES, 4 febr. - Sla glas, 210 st,
A 0.40. Spruiten ongeschoond.
kg, kl. 1 B 0.40-0.70, D 2.40. W.
500 kg, kl. 1 1.50-1.55, kl. 2 0.90-^
A 1.52. Prei, 80 kg, kl. 1 A 1.52, f
A 1.48. Rodekool, 850 kg, kl. 1
0.10-0.12. Wittekool, 100 kg, kl.1
0.25-0.26. Kroten, 210 kg, kl. 2 M
B 0.22, C 0.14, MA 0.12. Uien, 15J1
kl. 2 BO 0.44, MI 0.08-0.23. Knojj
derij zonder blad, 380 kg, kl. 1
0.14, kl. 2 0.08. Late aardappf;
490 kg, kl. 1 MI 0.10-0.20, kL 2'
0.17.
The Foundation Veranneman invites Marlborough'. Expo
sitie in stichting Veranneman, Kruishoutem. Open: di.-za.
van 14.00-18.00 uur. Tot 21 maart
Ter gelegenheid van het honderdvijftigjarig bestaan van
de staat België nodigde de in New York, Londen en Tokio
gevestigde galerie Marlborough de stichting Veranneman
uit naar haar New Yorkse vestiging om er de kunstenaars
van haar stal te tonen. Thans, ter gelegenheid van het veer
tigjarig bestaan van de Marlborough-galerie, revancheerde
Veranneman zich met een tegeninvitatie. Het resultaat
daarvan is te zien op de jongste expositie in de fraaie ruim
ten van de stichting, waar 38 aan de Marlborough-galerie
verbonden kunstenaars van diverse nationaliteiten een
groot aantal werken tonen.
Daaronder klinkende en minder klinkende namen. Tot de
laatste behoren ongetwijfeld Barbara Hepworth, Oskar Ko-
koschka, Jacques Lipschitz, Henry Moore, Lopez-Garcia,
Victor Newsome, Lynn Chadwick, Fernando Botero, die, le
vend of reeds gestorven, met recht internationale faam heb
ben verworven. Van Kokoschka is er een prachtig portret
van Ludwig Adler uit 1934/14, van Henry Moore zijn er en
kele sterke plastieken en tekeningen. Ook de beeldhouwers
Barbara Heptworth en Lynn Chadwick zijn sterk vertegen
woordigd.
Hetzelfde geldt overigens voor Kurt Schwitters. Francis
Bacon is aanwezig met een schilderij 'Woman on a red
couch' dat kenmerkend is voor zijn visie. Fernando Botero
trekt ook hier weer de bewonderende aandacht met zijn
dikke vrouwenfiguren. Afgezien van het werk van ge
noemde kunstenaars blijkt ook bij Marlborough niet alles
goud wat er (ook met internationaal renommé) blinkt.
Er zijn nogal wat Engelse en Amerikaanse schilders op
grond van wie naar visie en factuur weinig originele werk
men zich afvraagt waar zij hun internationale faam van-
daangehaald hebben. Twee verrukkelijke met Mexicaanse
mystiek geladen schilderijen van de grote Ruffino Tamayo
wegen daar weliswaar ruimschoots tegenop, maar uit het
geheel van de expositie blijkt toch dat ook de Marlborough
Galerie haar beperkingen heeft. Te bezichtigen tot 21 maart
a.s.
W.E.
Rond het tunnelproject.
TB Galerie, Vijverheidsweg
Etten-Leur. Open: ma-za
10.00-17.00 uur. Tot 28 fe
bruari.
Op 10 oktober werd de
voorpagina van De Stem ge
sierd door een kleurenfoto
van de door 170 leerlingen
van enkele scholengemeen
schappen in Etten-Leur be
schilderde fietstunnels.
Kunst haalt zelden de voor-
Pagina; laat staan in kleur.
Kaat staan van, wat heet,
amateurs. Maar hoe profes
sioneel di schitterende pro-
jekt met 1600 vierkante me
ter beschilderde muren be
geleid werd, kun je op deze
expositie heel goed zien. Do
cent Sjaak Jansen pakte de
uitdaging tot dit werkstuk
door burgemeester Houben
op en wist zich vervolgens
onder meer gesteund door de
academie van Tilburg, de
gemeente en het bedrijfsle
ven.
De expositie is niet alleen
een omzien in ver(be)won-
dering via beeldscherm en
actiefoto's, maar laat bij
voorbeeld ook de gekozen
ontwerptekeningen zien met
toegevoegd een foto van de
uitvoering. Verder zijn er
ook de van te voren ver
vaardigde strips, waarmee
een totaalbeeld werd opge
roepen. Het moet een hei
dens werk geweest zijn om
al die individualistische te
keningen in vorm en kleur
in een goed ritme samen te
voegen. Dat is gelukt.
Zo'n expositie is verder
'voer voor psychologen'. Ze
brengt de tekenles (deze
oude naam lijkt wel weer
gehanteerd te kunnen wor
den) van school op straat. Ze
brengt de jeugdcultuur in
beeld; een stripwereld, waar
(bijna) geen woord Neder
lands meer bij is. Het mora
liseren blijkt deze jongeren
allesbehalve vreemd Zo
de ouden zongen piepen de
jongen! Thema's als 'Vieze
man' of 'Knoeiers' spreken
voor zich. Verder is het al
Ahhhh, Crash of andere oer-
kreten. Invloed van reclame
en de graffiti-kunst is
merkbaar. Ook die van de
professionele hand van de
begeleiders; niet dwingend,
maar sturend en lerend.
Een bezoek aan de ten
toonstelling dient gevolgd te
worden aan de fietstunnels
(één kilometer er vandaan),
als dit nog niet het geval is
geweest. Opvallend is dat de
feestelijke wanden na vier
maanden nog geen bescha
diging hebben opgelopen.
Duidelijk gaat er van dit
creatieve projekt een opvoe
dende waarde uit. Tenslotte
was de vader van Vincent
van Gogh in Etten dominee.
De Truus Trompertcol-
lectie van de stichting Mo
dem Maecenaat in Breda
toont van 6 februari tot 1
maart een selectie uit zijn
bezit in Het Oud Raadhuis
in Aalsmeer. Zoals bekend
verzameld Frits Huysmans
uit Breda tot heden 500
kunstwerken, die gemaakt
werden door 150 kunste
naars op het model Truus
Trompert; in een periode
van veertig jaar. De ten
toonstelling, die in Neder
land, Duitsland en België
al grote belangstelling
trok, is in Aalsmeer voor de
elfde keer opnieuw opgezet.
Het boek daarbij, 'Truus
Trompert, een leven als
model' (uitg. Van Spijk), is
praktisch uitverkocht.
Vanmiddag (donderdag 5
februari) besteedt Henk
Enkelaar zijn radiopro
gramma 'Een Leven Lang'
(Nederland Vijf-AM) van
16.30-17.00 uur geheel aan
Truus Trompert. Hij heeft
daarin gesprekken met
Frits Huysmans, de kunste
naressen Charlotte van
Pallandt en Ellen Roos, als
mede met een zus van
Truus Trompert, die zelf
ook model stond. De expo
sitie in Aalsmeer is tot en
met 1 maart te zien van do.
tot zo. van 14.00 (zat. 12.00)-
17.00 uur.
Grafiek van Engelman, Latatster en Sierhuis. Tongerlo
huys, Molenstraat 2, Roosendaal. Open: dagelijks van 14.00-
17.00 uur. Tot 21 februari.
In de zeventiger jaren kwam er een 'democratisering van
de beeldende kunst' op gang door middel van de grafiek. Er
groeide een publiek dat in staat was voor enkele honderden
guldens een oorspronkelijk kunstwerk in huis te halen. Het
aantal kunstenaars dat grafiek wilde maken groeide enorm,
zodat deze tak van de kunst bloeide. Door het huidige kunst
beleid wordt, ook met betrekking tot de kunstmarkt, de af
stand tussen rijk en arm weer steeds groter. Omzetten stij
gen met betrekking tot het dure kunstwerk. Er wordt steeds
meer geld voor kunst uitgegeven (je weet maar nooit wat het
als belegging gaat doen!), maar het aantal mensen dat in
staat is of wordt gesteld het te kopen, neemt zienderogen af.
De markt versmalt naar de rijken toe.
Wat deze drie gerenommeerde kunstenaars in het Ton
gerlohuys laten zien, heeft iets van een nabloei. Het zijn drie
vakmensen, die veel en goed geproduceed hebben; met name
via de grafiekwerkplaats van Clement in Amsterdam. Ger
Lataster, die het abstract-expressionisme een grote impuls
gegeven heeft, is letterlijk en figuurlijk de meest opvallende.
Tegenover een driftig gebarenspel staan hele intieme naar
het figuratief/anecdotisch neigende prenten. De kleur speelt
daarbij een fijne rol. Bij Martin Engelman vloeien grafiek
en schilderkunst in elkaar over; pastelachtig verfstreken in
gedrukte vorm, die zorgen voor hele precieuze bladen. Van
de veelzijdige Jan Sierhuis is er ook hele schilderachtige
grafiek aanwezig; zelfbewuste allure binnen het kleine vlak.
Deze tentoonstelling, opgezet als een keuze uit tien jaar
grafisch werk van drie Nederlandse kunstenaars, mogen
liefhebbers van grafiek niet missen.
Marijke van Veldhoven en
Lieneke de Klerk; etsen, te
keningen, lino's en boards-
nedes. Galerie 'De Nobelaer*,
Vincent van Goghplein 1,
Etten-Leur. Open: vrij-za
19.30-21.30 en zo 14.00-16.00
en 18.30-20.30 uur. Tot 10 fe
bruari.
Deze galerie is gekoppeld
aan de openingstijden van
de bioscoop in De Nobelaer.
Daarbij is de duur van deze
tentoonstelling slechts veer
tien dagen, zodat de toegan
kelijkheid (te) minimaal is.
Groepen kunnen wel van
maandag tot vrijdag tussen
9.00 en 17.00 uur afspraken
maken, maar dat is voor
plaatselijk gebruik. Dat is
jammer, want het werk dat
er nu te zien is, verdient
aandacht.
Marijke van Veldhoven
heeft een voorliefde voor
zwart-wit. In overheersend
zwart zet zij monumentaal
menselijke figuren in ka
rakteristieke leefhoudingen
(baden, slapen e.d.) op. Dat
wordt met verve gedaan; het
sterkst als ze zich beperkt
tot één duidelijke figuur, zo
dat het gevaar voor ver
brokkeling vermeden wordt.
Ze weet op een fraaie en
overtuigende manier men
selijke emoties te karakteri
seren en over te dragen.
Lieneke de Klerk werkt
op veel kleinere formaten.
Haar kleurrijke snedes heb
ben een typische toon en
lijnvoering; laten denken
aan een wat Felix-Timmer-
mansachtige wereld, maar
zijn soberder en symboli-
scher. Haar kleine tekenin
gen hebben iets van car
toons; geestig en met een
ogenschijnlijke kinderlijk
heid gemaakt. Goed gedaan.
Jan de Mug Galerie 47,
Dubbelstraat 4, Bergen op
Zoom. Open do, vrij 13-17
uur, za. 12-17 uur, tot en met
13 februari.
Heel direct vanuit een ge
voel van medeleven, dat heel
dramatisch overkomt schil
dert en tekent Jan de Mug
uit Den Bosch over leed,
vooral van dieren. Hij schil
dert niet de ellende op zich
maar de gevoelens van af
keer voor de mens als ver
oorzaker en het mededogen
voor het dierlijke slachtoffer
van het jachtgebeuren. Het
zouden zelfs verwijzingen
kunnen zijn naar de jacht-
stukken, de stillevens waar
mee een aantal zeventiende
en achttiende-eeuwse schil
ders eer mee inlegden.
Van de afstandelijke
fraaie uitstalling op zo'n
stuk is bij de Mug geen spra
ke. Angst een doodsbedrei
ging en de onontkoombaar
heid van het noodlot spre
ken hier duidelijke .al. Jan
de Mug bereikt deze drama
tische sfeer door een knappe
verwerking van hevige
kleuren en tekenachtige
vormen.
Ondanks dat de figuratie
niet dominant aanwezig is,
speelt ze wel een nadrukke
lijke rol. Op de doeken wor
den de forse hevig gekleurde
vegen van nuances voorzien
door detaillistisch penseel
werk dat een tekenachtig
karakter heeft. Een echt
verschil in aanpak tussen de
tekeningen en de schilderin
gen is er niet: Bij de lijnvoe
ring in de houtskool en de
pasteltekeningen is het blad
evenzeer een eenheid van
vormen en kleuren als bij de
acryls. De langgerekte haas,
de vogel met wijdgespannen
vleugels en de ineengedoken
piëta zijn van dezelfde im
portantie voor de beeldop-
bouw en tekens eromheen.
Daarom zijn vooral enkele
van de tekeningen bijzonder
en overtuigend.
