'eautes 1ST! 'DM Püm DAGEN PONNEN nu 49a" N ALLE TV defect? RON BRANDSTEDER REKENT OP 7 MILJOEN KIJKERS bONDERDAG 29 JANUAR11987 diers 076-224500 Technica Nova Breda HILVERSUM - Natuurlijk is het de butler. De butler is altijd de moordenaar. Hoewe- 1...ik vertrouw die Martijn niet en die Paul, die is me te gluiperig. Constance? Nee, dat kan niet! Vrouwen moorden niet. Maar Emilie dan? Nou ga ik twijfelen, nou maak je me onzeker. En Lodewijk? Nee idioot, die is toch vermoord. Sorry. Zeg, een groene panterslang, bestaat zo'n beest wel? de"COCK,'"gebören^iluitbundig aangekondigd. Van buis en luidspreker februari 1938 te Tilburg bereikt ons al weken de mededeling: stem af op 'Moordpel' van de TROS, gepresenteerd door Ron Brandsteder (Nederland 1,20.28 uur). ga Cannes Allure Sleutel Mi T2 PAGINA GIDS 1 Super Channel begint morgen Hoe Carl Andre uitkwam bij 'Breda' Natuur en ritme Effecten Mensen Experimenteel - Breda „Wij oefenen wat Je moet doen met vrou wonvriendelijke vragen. Mijn advies is: niet boos worden" Clan V|8serHooft) rector mldd. school Keurige moorden voor hele gezin vrijdags iheden? 076- opgave. 9. iparaties. bel Dan komt er tenminste e vakmanl Geen voorrijkc ten i Bij beschikking van Rechtbank te Breda d. 9 januari 1987 is MAR WILHELMINA THERESi Door Jan Koesen Morgenavond weten we het. Zelden, om niet te -iiuii_ zeggen nooit, is een nieuw televisie-spelletje zo wonende aan de Marii laan 26, BREDA onder curatel gesteld. Tot curator benoemd Gerardus J< hannes Maria de O wonende Waterhoen li 3435 DM Nieuwegein. Tot toeziend curator benoemd Joseph Johar nes Maria Ettema, w( nende aan de Duurst* destraat 16, 4834 H Breda. En daar lacht Ron ons toe, in groengeruite Sherlock Holmes-outfit compleet met pet en lurkpijp. Vanaf pos ters, op winkels, gidsen, ju bilerende weekbladen en het scherm natuurlijk. De bron zen stem roept rillingen op, belooft avonturen in de ver rukkelijke horrorwereld van de gestileerde moord. Maar het is voor de hele fa milie, dus echt huive ringwekkend wordt het nooit. Brandsteder zet zijn om- ber-kleurige Japanse Turbo onder de van ij zei druipende bomen van Phonogram. Hij zet zich gewillig neer in een door de fotograaf gedic teerde plek waar bleek zon licht nog iets van het land schap probeert te maken. Zijn vingers spelen met het visitekaartje van de ver slaggever, een mouw schuift op en onthult een harige pols met een plat gouden horloge met maanstanden. 'Moordspel' is uitgevon den door André van Duin. Ron: „André liep met Joop van den Ende op de MIP in Cannes (verkoopbeurs van rtv-programma's) en toen zei hij opeens: "Een krimi- kwis, zou dat niks wezen?' Joop en ik hebben toen An dré uitgekocht en we zijn er mee begonnen, vandaag op de kop af negen maanden geleden. De eerlijkheid ge biedt mij om te zeggen dat we heel veel hulp gehad hebben van het buitenland, met name van uit Engeland waar een vergelijkbaar spel een poos heeft gelopen. Maar die Engelse kwis is niet het zelfde als ons 'Moordspel', het is veel korter en er is lang niet zo'n mooie show omheen gebouwd." In 'Moordspel' speelt een aantal gerenommeerde, steeds wisselende acteurs een kort toneelstukje, waarin een van hen wordt vermoord. De kijkers krij gen de week tevoren een kort fragment te zien en kunnen dan op een kaart de naam van de moordenaar aankruisen. Dat is natuur lijk puur gokwerk, want het fragmentje geeft amper aanwijzingen. De TROS licht daar vervolgens wille keurig honderd inzenders uit, die dan worden uitgeno digd om met aanhang naar de studio in Aalsmeer te ko men. Die honderd hoeven niet eens de moordenaar ge raden te hebben. In de studio wordt dan het hele toneelstukje vertoond, in totaal 25 minuten lang. Maar het wordt in fragmen ten gebracht. Steeds verder wordt de sluier opgelicht. En terwijl de show draait, wor den de honderd uitverkore nen via een afvalrace met vragen uitgedund tot er een paar overblijven. Ondertus sen heeft een panel zich over de moord gebogen en even tueel de acteurs aan een ver hoor onderbroken. De ac teurs mogen liegen. Uitein delijk blijven er een paar van de oorspronkelijk hon derd gasten over en wordt de moordenaar bekend ge maakt. De winnaar kan met een gewonnen auto naar Ron Brandsteder, presentator van 'Moordspel': „Het worden mooie, romantische moorden". - FOTO ANEFO huis rijden, of een exotische reis winnen. Deze keer geen goed doel, het is gewoon ge zonde hebzucht. „Het worden mooie, ro mantische moorden," zegt Ron. „Er komen geen gru welijke beelden in voor. Iedereen in het gezin kan kijken, van kind tot opa Echt, het wordt heel gezellig. We leveren 25 aanwijzingen voor 6 tot 5 verdachten. En 18 daarvan zijn verkeerd, zetten je op een verkeerd spoor. Maar de rest wijst in derdaad naar de moorde naar. Het is een familieshow in de breedste zin van het woord, pure entertainment die in totaal 95 minuten duurt waarvan 25 minuten sec aan het drama wordt be steed." Joop van den Ende is er de producent niet naar om het karig aan te pakken. Zijn studio in Aalsmeer waar steeds meer superprodukties van af rollen, geeft ook 'Moordspel' een kader mee van allure. Ron: „Bij opkomst stel ik het panel voor dat uit drie mensen bestaat: journalis ten, acteurs, mensen die iets met thrillers te maken heb ben en zo. En dat panel gaat over het drama praten en de acteurs in hun rol ondervra gen. Daar kan van alles uit komen, de panelleden mogen valstrikken stellen, de ac teurs mogen liegen, kortom, het is net echt. Oorspronke lijk was het de bedoeling ge weest dat ik in het drama mee zou spelen, dat ik een soort van rechercheur zou zijn of detective die aan het einde de oplossing zou pre senteren, maar daar zijn we van afgestapt anders zou ik de hele show met twee pet ten op moeten lopen. Ik weet zelf echt niet, op mijn woord van eer, wie de dader is. En dat is maar goed ook, want nu kan ik tenmin ste spontaan reageren en voor mij blijft het dan ook spannend. Tegen het slot krijg ik een verzegelde en velop met de oplossing en de dader wordt ter plekke in de boeien geslagen. Dan wordt ook meteen bekend welk pa nellid de hoogste score heeft geboekt en wie van de hon derd uitgenodigden de hoofdprijs heeft gewonnen. Om die hoofdprijs te win nen, moet je dus ten eerste een kaart ingestuurd heb ben, ten tweede er uitgepikt zijn in die groep van hon derd, ten derde doorgedron gen zijn tot de finale via de afvalrace en ten vierde moet je ook de dader geraden hebben." Het is natuurlijk denk baar dat er meer dan een winnaar is. In dat geval, zegt Ron, „hebben we de moord- sleutel. Ieder van de win naars krijgt dan een sleutel, maar slechts een daarvan past op de auto." De plot van de toneelstuk jes is dit jaar nog ontleend aan het Engelse spel, maar het is de bedoeling om het volgend seizoen, als 'Moord spel' tenminste aanslaat, Nederlandse auteurs uit te nodigen. Er mogen geen dure achtervolgingen of lo- katies in voorkomen, seks moet spaarzaam zijn, om niet te zeggen afwezig, hoe wel het wel een motief voor de moord mag zijn en het spel moet in vier stukjes ge hakt kunnen worden om al dus ruimte te bieden aan het panel, de vragen, de afval race en de show. Liever geen drugsproblemen of een poli tieke of sociale context, nee, gewoon een ouderwetse 'whodunit': raden wie de killer is. Ron Brandsteder: „We hebben een keur aan be roemde artiesten. Het panel wisselt met de week. We hebben voor deze vorm ge kozen omdat je in deze tijd niet meer met iets eenvou digs kunt komen. Het pu bliek stelt thans hoge eisen, ook aan decor en entourage. Het sterke van de formule is dat het hele kijkende pu bliek er bij betrokken is. Zelf ben ik een liefhebber van het detective-genre. Dat heb ik van mijn vader mee gekregen die een anglofiel was en die alsmaar van die paperbacks kocht. Nooit heb ik begrepen waarom men sen al meteen naar de laat ste 5 pagina's gaan kijken om te weten wie de dader is. Dan is de lol eraf, dan kun je net zo goed gaan pingpongen of boerenkool eten." LONDEN (ANP) - Pro motioneel ondersteund door de Britse ambassa deurs in de verschillende Europese landen gaat Su per Channel, de jongste pan-Europese satelliet zender, morgenavond van start. De uitzendingen van dit com merciële Engelse station zul len dan in 14 Europese landen, waaronder Nederland, te zien zijn. Een kleine 6,5 miljoen huishoudens (2,4 miljoen in Nederland) krijgen een 24- uurs programma voorgescho teld 'van hoge kwaliteit en voor elk wat wils'. Deze omschrijving van het programma komt uiteraard voor rekening van Super Channel zelf. De kijker zal uiteindelijk zelf uitmaken wat hij er van vindt. Een blik op de programma-gegevens voor de komende twee maanden leert in ieder geval dat het aanbod varieert van baby-zorg tot da gelijkse actualiteiten, van kin derprogramma's tot serieus drama en natuurlijk de onver mijdelijke videoclips en sport programma's. De komst van Super Chan nel is financieel mogelijk ge maakt door de keten van com merciële regionale televisie stations in Engeland, opere rend onder de verzamelnaam ITV en de medewerking van de BBC, die tegen betaling programma's levert „Je zou kunnen zeggen dat Super Channel een historische kop peling heeft gelegd tussen de commerciële Britse omroep en de BBC", zegt programma-di rectrice Carol Haslam. De eerste avond omvat in feite alleen het beeldverslag van een groot feest ter ere van de start van de zender in Lon den. Er zijn allerlei gasten uit genodigd, maar de naam van de eregast wil zij niet verklap pen. Pas de dag erop zal er sprake zijn van een reguliere uitzending van Super Chan nel. Haslam zegt de zaterdag avond te willen bestemmen voor de 'hogere lagen in de be volking' omdat zij met een po pulair programma toch niet kan concurreren met de natio nale zenders. Vertoond wor den de top-series, de betere documentaires en drama van een wat zwaarder niveau. Als familie-avond is gekozen voor de zondag, met programma's als (de Nederlandse inspec teur) Van der Valk, Muppets en Benny Hill. 'Super Channel' is te ontvangen door mensen die nu al 'Music Box' hebben. Carl Andre, Van Abbemuseum, Eindhoven en Haags Gemeente museum. Open: dagelijks be halve ma. 10.00-17.00 uur (zo. en n. vanaf 13.00 uur). Tot respec tievelijk 1 en 8 maart. In beide musea wordt een selectief overzicht gegeven van 25 jaar 'beeldhouw kunst' door deze Amerikaan. Hij is een kenmerkende re- spresentant voor een ont wikkeling van deze kunst discipline, die voor deze eeuw behoorlijk ingrijpend is geweest. Omzien in ver wondering of een afgeschre ven zaak nu het figuratieve weer dingt naar de kunst markt met een belegde bo terham? Vergeet het maar. Er is óók weer sprake van een herleving van geometri sche/ constructivistische kunst. De hersens, de ratio naliteit, presenteren zich weer tegenover of samen ®et de emotionele gemakke lijk herkenbare kunstjes van de minste weerstand. Andre is op de eerste Plaats een bedenker, een ra tionalist met concepten, maar de weerslag ervan via stalen, houten of stenen structuren heeft een opdrin gerige dramatiek die de be schouwer kan prikkelen tot a8ressie of meditatieve con centratie. Andre zelf heeft sijn ontwikkeling als volgt getypeerd: 'van sculptuur als vorm via sculptuur als structuur tot sculptuur als Plaats'. Dat klinkt nogal ab stract. In navolging van cancussi bewerkte hij hou ten balken om zijn vorm- en structuuronderzoek te be proeven. Later onderzoekt hij de Wisselwerking tussen sculp- h*ur en ruimte, waarbij hij Je laatste tracht te relative- en. Aanvankelijk maakte Jd) met name vloercomposi- t'es uit metalen platen of tenen (gebakken), terwijl J °ok het landschap be werkt. Er is invloed uitge gaan op zijn werk vanuit Stonehenge en andere oude plaatsen met neolitische ste nen tekens, de schilder Frank Stella, het taoïsme, het marxisme, terwijl ook zijn vierjarige arbeid bij de spoorwegen van invloed was op zijn manier van kijken en denken, "k zou graag willen dat mijn werk in de traditie ligt van de Russische revo lutionaire kunstenaars Tat- lin en Rodchenko', heeft hij ooit gezegd. Zijn 'platvloerse' sculptu ren zijn voor een deel in Eindhoven ondergebracht. Je loopt er door lege zalen, die ruimtelijk concurrentie krijgen van vloercomposi ties. Wanneer je het lef hebt om zelf ook die uitdaging aan te gaan, te lopen over en langs die hoekige (want dat is het) figuraties en 'obsta kels', dan is mogelijk ver warring of rust, verwonde ring of woede je deel. In Den Haag staan zijn latere wer ken (veelal in hout) als rit mische bouwconstructies in de zalen omhoog. Hier en daar ontstonden er typische parallellen met de architec tuur van het museum; dan weer worden deze ruimtes versneden of uit cadans ge bracht. Een bewustzijns- kunst uit de zestiger en ze ventiger jaren. Een van de actueelse wer ken heeft als titel 'Breda'. Het bestaat uit 99 stukken Belgische kalksteen over een lengte van ruim 14 meter als een hoekig stadssilhouet geordend (maar zo figura tief is dat ongetwijfeld niet gedacht). Anderzijds merkte Fuchs drie jaar geleden op bij zijn poging, op de exposi tie De Statua, om een heden daagse definitie voor beeld houwkunst te distilleren: 'Ik vermoed dat het niet de con ceptie, maar het fysieke mo ment binnen die conceptie is dat de beelden van Carl An dre hun dramatische kwali teit geeft'. Er is een bijge werkte oeuvrecatalogus verschenen 45) en een ver- (te Carl Andre: 'Breda' zien in Den Haag). - ROTO ROB KOLLAARD klarende tekst 3). Wie deze toch wel belangrijke terug blik op Andre's beeld- houw(r)evolutie wil zien moet er wel wat voor over hebben. Eindhoven en Den Haag liggen zo'n 150 km uit elkaar. Dat is dan niet zo'n gelukkige vorm van samen werking. H.E. Marcasse, schilderijen, teke ningen; Aafke Kelly, blocbprints en Michel Kuipers, keramische beelden. Galerie De Verbeelding, Klokkenstraat 12, Baarle-Iler- tog/Nassau. Open: vr. za. en zo. 13.30-17.00 u. Tot en met 22 fe bruari. De rulle aarden vormen van Michel Kuipers en de door de natuur geïnspi reerde schilderijen van Marcase, omgeven door de, op jazz-ritmes geïnspireer de, blockdrukken van Aafke Kelly vormen een in drukwekkend ensemble, dat je in deze koude dagen oer krachten in de natuur van mens en kosmos bewust houdt. Twee Nederlanders en een Belg op de grenslijn met Vlaanderen. Galerie houder Jan Broos heeft een fijnzinnig gevoel voor het samenbrengen van kunste naars uit beide landen. Hij maakt goed gebruik van Baarle-Nassau dat als geen andere plaats in staat is ook grensoverschrijdende con tacten, die verder reiken dan benzine, sigaretten en bier, te bevorderen. De schilderijen van Mar case zijn met een beheerst neo-expressionistische toets en een fijnzinnige kleurbe- heersing geschilderd. Gege vens uit de natuur (zoals een geknakte boomstam) wor den tot monumentale te kens, waarbinnen natuur en cultuur elkaar treffen. Het ritmisch elan, de lyriek, wordt nergens banaal of de coratief. In een serie teke ningen bij de dood van zijn moeder zie je de oprechte bronnen voor dit soort mo numentale intimiteit. Michel Kuipers, uit Ber gen op Zoom - waarvoor we onlangs aandacht vroegen bij zijn expositie in Oirschot - verwijst in zijn sculpturale tekens (groot en klein) naar zijn contact met de aarde. Deze aarden monumenten waren waarschijnlijk on denkbaar zonder zijn voor geschiedenis in de ambach telijke potterie. Fundamen tele keramiek zoals dat heet; een manier van werken die, naar mijn gevoel, vaak inte ressanter is voor de maker dan de koper (bewust te on derscheiden van de kijker). Het schilderen op muziek is een bekend verschijnsel. Aafke Kelly laat zich inspi reren door jazz-muziek. Twee jaar geleden was werk van haar te zien in Breda's Beyerd bij het jazzfestival. Haar block-print schilde rijen en acryls zijn te genie ten ook zonder de weten schap dat zij er platen van Mingus, Dolphy, Kloss of Konitz bij draaide tijdens net ontstaansproces. Ook niet-jazzingewijden kunnen genieten etc. van deze sym boolachtige tekens in cir kels, vierkanten, sidderin gen etc., die soms iets man- tra-achtigs krijgen. Het hoekige en vaak ook het wa terachtige van de kleur ra ken mij niet in relatie met jazz. Ervaringen zijn zeer subjectief. Los daarvan: een intrigerende tekentaal, die met wisselende resultaten het midden houdt tussen es thetiek en emotionaliteit. H.E. Lambert Oostrum. Galerie Esprit, Clinge. Open: wo. t/m za. van 13.30-17.30 u. Ma.-dl. geslo ten. Tot en met 25 februari 1987. De jonge te Amsterdam woonachtige kunstenaar Lambert Oostrum, die zijn opleiding ontving van de Haagse academie (van 1981- 1986) is een ontdekking van Galerie Esprit. Bij inciden tele voorstellingen van zijn werk deed hij zich kennen als een uitgesproken non-fi guratief schilder, die met so bere maar effectieve kleu ren op zichzelf bewogen maar toch harmonieus aan doende composities opbouw de, waaraan een zekere mo numentaliteit eigen was. Nu, op zijn eerste grote eenman- sexpositie toont hij een ver anderd gezicht. De monu mentaliteit van zijn oliever ven wordt nu eerder bepaald door het bijzonder grote for maat en bij zijn composities vraagt men zich af of men hier nog met een abstract werkend schilder te maken heeft, want er vallen daarin allerlei figuren en gestalten te herkennen. Bovendien is Oostrums schilderwijze wat wilder geworden en dit alles heeft ten gevolge dat zijn werk een ietwat Cobra-ach- tige indruk maakt. Vaak treden schrille kleurtegen- stellingen op, er wordt veel zwart gebruikt om tot hefti ger tegenstellingen en effec ten te komen. Het lijkt of de innerlijke bewogenheid zich naar bui ten gekeerd heeft in een mo numentaliteit die het bij ge baar en effect laat. Een blik op Oostrums tegelijkertijd ontstane composities op pa pier in mengtechniek be wijst daarentegen dat hij nog altijd de abstracte kun stenaar van 'vroeger' is. Uit de helderheid van zijn vlak ken en lijnen daar wordt duidelijk dat de in de olie verven te ontwaren figuren missers zijn als gevolg van een waarschijnlijk ongecon troleerde en improviserende werkwijze waaraan de kun stenaar zich overtilde en waarmee hij het tegendeel bereikte van wat hij beoog de. De composities in meng techniek op normaal for maat vormen dan ook dui delijk het beste deel van deze expositie en laten met vreugde de 'vroegere' Oos trum herkennen, die een duidelijke eigen weg inge slagen scheen te hebben. Of hij die terugvindt, wil terug vinden? Houden wij ons voorlopig, in afwachting van een antwoord op die vraag, aan Oostrums sterke composities in mengtech niek op papier, die op zich zelf reeds zijn tentoonstel ling de moeite waard ma ken. WILLEM ENZINCK Bert us Weeda, olieverf schil derijen, Galerie Micro, Heuvel 19, Oosterhout Open dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 12.00 en van 14.00 tot 17.00 uur, vrijdag van 19.00 tot 21.00 uur, zondag van 14.00 tot 17.00 uur. Tot en met 6 februari. Een van de aardigste kan ten van realistische schil derkunst is dat je denkt dat je weet wat je ziet, terwijl dit in feite niet het geval is. Bertus Weeda is zo'n jonge realist, die overigens heel koel lijkt te registreren, maar in werkelijkheid schil dert met een dubbele bodem en daarmee de Hollandse traditie hoog houdt. Weeda's onderwerpen lig gen allemaal in het mense lijk vlak. Mensen zijn voor hem een raadselachtig soort objecten, die, op een be paalde manier neergezet en van attributen voorzien, de gemoedstoestand en de le venshouding van de schilder uitdrukken. Hij maakt graag gebruik van uitsnij- ders, bij voorbeeld de zonne bril of de camera waarvan de lens reflecteert, en het meisje met de trombone, waardoor de dingen vreem de, niet met de afbeelding kloppende accenten en bete kenis krijgen. Het meest merkwaardige en ook het grootste van de toch al flinke doeken is dat met twee voluptuleuze vrouwe lijke naakten, die kaal ge schoren en gemaskerd op een minitieus geschilderd tapijt, als een soort Comedia del Arte-figuren, de wereld van vandaag zitten te be schouwen. In de meeste werken past Weeda een strakke, bijna grafische, manier van schilderen toe, waarbij hij ook spuit met autolak, waardoor de onder koelde toon ontstaat. Zo niet in het laatst genoemde werk, dat Intoxication heet en waarbij het incarnaat heel zacht is geschilderd, wat het werk een griezelige obsede rende kracht geeft Iemand om op de voet te volgen, die Bertus Weeda. LIAROOSE Twan van der Heijden, olie verfschilderijen. Galerie Ker sten Markt 10, Geertruldenberg. Open: dinsdag tot en met don derdag van 10-17 uur, vrijdag van 10-19.30 uur, zaterdag van 10-15 uur, zondag van 11-17 uur, tot 30 januari. De benaming olieverf schilderijen is wat vreemd voor dit werk, dat vanwege zijn ruimtelijke aspecten toch echt buiten het 'schilde rijenkader' valt, de olieverf, die acryl blijkt te zijn, daar gelaten. De jonge Twan van der Heijden (23) is begonnen met een grote bewondering voor Mondriaan. Diens koele geometrische schikkingen werden voor Van der Heij den het uitgangspunt voor een wat ruimtelij ker inter pretatie van composities met geometrische figuren. Op een zeer bescheiden formaat van dertig bij veer tig centimeter rangschikte hij latjes, blokjes en bollen, die hij op een plat vlak be vestigde. De schikkingen werden evenzeer bepaald door rechte als door kromme lijnen en door kleuren, die bepaald niet alleen primair waren. Aan één wand nu, hangt een complete serie van deze structuurpa neeltjes, duidelijke variaties op één thema. Het is allemaal wat piete peuterig en experimenteel maar wel eerlijk, conse quent en serieus afgewerkt. Bij een paneeltje wordt het kader doorbroken en zet de vormgeving zich buiten de lijst door. Dat is het begin van een nieuwe serie die aan de andere wand hangt en een verrassende ontwikke ling laat zien. Op grote witte en grijze panelen heeft Van der Heijden nu zijn figuren zo geplaatst, dat de feitelijke vorm en de slagschaduw daarvan gezamenlijk het beeld bepalen. De kleur is nu nagenoeg verdwenen, slechts zwart en wit spelen nog een rol. Bij een zwarte lineaire compo sitie, genaamd Ikoon is ook de achtergrond verdwenen, de vorm alleen wint daar door aan kracht Een boeiend gegeven, waarvan niet duidelijk is waarheen het leidt. Als de panelen met puzzelstukken, waarop op een fantasieloze manier aan vormverandering is gedaan, het vervolg hierop zijn, dan is dat erg jammer. LIAROOSE

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1987 | | pagina 17