even.
UITBLAZEN
Carrefour-schandaal bedreigt nu ook premier Chirac
Financiële schandalen vliegen Thatcher om de oren
William Casey komt niet meer terug
Progress
Verstandig
Oppassen
Grootvaders
klompen
LINKSE EN RECHTSE POLITICI IN VERLEGENHEID DOOR FRANSE FRAUDE-ZAAK |folitiescho
ival wonin
QESTEMCOD
ZOEKEN NAAR NIEUWE CIA-DIRECTEUR AL BEGONNEN
WIMKOCK
WOENSDAG 28 JANUAR11987
ACHTERGROND
PAGINA 2 WOENSDAG 28 JAf
Met tennispas
vliegbasis op
NA HET grasduinen
in De Boer en z'n
Erf, het Brabantse
spreukenboekje waarover
ik het gisteren al even had,
hoef ik me niet meer af te
vragen waar sauwelaars
rond carnaval hun inspira
tie vandaan halen. Ze put
ten gewoon uit het geestelijk
erfgoed van de voorvaderen.
Die sauwelden het hele jaar, als
je tenminste onder sauwelen
vooral verstaat het kernachtig
en geestig onder woorden bren
gen van de waarheid.
De Boer en z'n Erf is er een
uit een serie folkore-boeken
van de Uitgeverij Corrie Zelen.
Ik heb enkele boeken van die
serie al jaren op de Brabantse
plank staan, maar ze nooit gele
zen. Het is typisch lectuur
waarvan je meent haar niet te
mogen missen, maar die je ge
makkelijk bewaart voor 'later'.
Dat soort boeken wordt nog
slechts bij toeval ooit geopend.
De spreuken en gezegden
van De Boer en zijn Erf werden
door de schrijvers Ben Janssen
en Gerard Ulijn in het oosten
van Brabant verzameld, maar
dat heeft voornamelijk beteke
nis voor het dialect waarin ze
zijn gesteld. Da meidje hee veul
koei op d'rre kop gehad, bijvoor
beeld, is een gezegde dat ik me
herinner als Dè meske heej veul
koei op d'rre kop g'ad Ik kan
me nog herinneren dat ik dit
gezegde voor het eerst hoorde
en dat ik maar niet kon begrij
pen wat ermee bedoeld werd.
Vragen naar een verklaring, zo
had ik al geleerd, had weinig
zin, want ik proefde wel aan de
sfeer waarin de woorden vielen,
dat het een speciaal voor vol
wassenen gecodeerde medede
ling was, waarvoor kinderen al
te gauw te grote oren hadden.
Waar de mensen over spra
ken toen ze het hadden over
'het meisje met de vele koeien
op haar hoofd', was een waar
schijnlijk onweerstaanbaar
vrouwspersoon dat al vele vrij
ers had gehad.
Vooral in het hoofdstuk
Van vrijen en trouwen en kindjes
krijgen, büjkt dat het bedenken
en gebruiken van dit soort
kernachtige gezegden vooral
mannenwerk was. De vrouwen
komen er meestal bekaaid af,
zoals de volgende voorbeelden
laten zien:
'Krimpende winden en uit
gaande vrouwen zijn nooit te
vertrouwen.'
'Motregens en jonge meiden
bedriegen je het hardst.'
'Wie het wijf vat om het lijf,
verliest het lijf en houdt het
wijf.'
'Het is met een vrouw als met
een mes, bot of weg.'
Van een vrouw die de dertig
al voorbij was en nog steeds op
de ware Jacob wachtte zei men:
'Ze zit op 't schaap van St.-An-
na.' Maar helemaal te versma
den was een oude vrijster blijk
baar ook niet: 'Als een oude
schuur brandt is ze niet meer te
blussen.'
Het landleven moet er een
van hard werken en vleselijke
lusten zijn geweest. Dat maak
ik tenminste op uit de verkla
ring die de schrijvers geven
voor het volgende: 'De meeste
boerenjong zijn onder schaft
tijd gemaakt.' Die verklaring
luidt: 'Als de boerenjongens en
-meiden tijdens het werk op het
land pauze hadden gingen ze
vrijen.' Het staat er, absoluut
en doodnuchter, dus zal het wel
waar zijn geweest.
Van een dergelijke actieve
tijdspassering tijdens koffie- en
boterhampauze, kwam wel eens
wat. 'De meeste boerenjong'
zelfs. Maar als dat dan bleek,
dan werd de levenswijze boer
een huichelaar en vond hij het
toch niet zo gewoon als het ge
zegde hierboven zou doen ver
moeden. 'Hij heeft naast den
emmer gekalfd', zeiden ze dan
van de ongehuwde, aanstaande
vader of: 'Ze hebben in den
emmer gescheten.'
Graag mochten onze platte
landse voorvaderen zich wagen
aan vruchtbaarheids-voorspel
lingen. Als een oudere man
trouwde met een jonge vrouw
'als een kadetje gebakken
in de maneschijn') zei men
veelbetekenend: 'Een jonge ooi
en een oude ram, geven binnen
het jaar een lam.' Op de eerste
menstruatie van een meisje
sloeg het volgende gezegde:
'Als het boompje bloeit kan het
vruchten dragen.' Jong trouwen
had blijkbaar ook een gunstig
effect op het geboortecijfer.
'Vroeg in de wei, vroeg vet,' zei
den ze dan.
Als een vrouw 'op het
schaap van St.-Anna' kwam te
zitten hoefde dat nog niet haar
eigen schuld te zijn. Haar
(mannelijke) omgeving ver
stond in elk geval de signalen
van een trouwlustig meisje:
'Als het hooi het paard volgt
wil het gevreten zijn.' Helemaal
machteloos waren zelfs in die
mannenwereld de vrouwen
niet, getuige het gezegde: 'Eén
vrouwenhaar trekt meer dan
tien ossen. Maar als ze dan een
man aan de haak had en een
stoet kinderen voor hem had
gebaard, zeiden de boeren:
'HIJ heeft een schone processie.
Aan kinderen had - zoals
bekend - het milieu van onze
voorvaderen geen gebrek. 'Ge
komt makkelijker aan tien kin
deren dan aan één koe.'
Was een vrouw in verwach
ting dan zei men van haar dat
ze 'Van de donder was geraakt'.
Dat nu vind ik lang niet zo
mooi gezegd als 'het voortuintje
in het zaad hebben staan'.
'Hedde gij oew veurtuintje al in
het zaod staon?' hoorde ik ooit
iemand vragen aan een pas ge
trouwde man. Dat gezegde mis
ik in 'De Boer en zijn Erfdat
boekje vol plastische Oostbra
bantse spreuken, ook verstaan
baar en meestal herkenbaar
voor Westbrabanders en an
dere Nederlanders, voorzover
die niet al te ver van grootva
ders klompen verwijderd zijn
geraakt.
IIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMMIIIIIIIIirrT
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, f 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje®076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911.)
Rdnlfrolotioc'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5
Door Bob van Huët
EEN van de allerhoogste
Franse politiefunctiona
rissen, controleur-gene
raal Jacques Delebois is
deze week in Parijs
gearresteerd voor zijn
rol in het financiële poli
tieke schandaal Carre-
four.
Delebois zou met een door
de Franse geheime dienst
'echt-vals' paspoort de vlucht
hebben georganiseerd van de
wegens fraude gezochte Yves
Chalier, de vroegere kabi
netschef van de socialistische
ex-minister van Ontwikke
lingssamenwerking Chris
tian Nucci. De laatste wordt
ervan verdacht zelf ook in de
overheidskas te hebben ge
graaid en loopt kans zich
daarvoor te moeten verant
woorden voor een speciaal
hooggerechtshof van parle
mentariërs en senatoren.
Op het Carrefour du Déve-
loppment (Kruispunt van
Ontwikkeling) blijken vele
kronkelige wegen samen te
komen. Zowel linkse als
rechtse politici zijn in deze
affaire gecompromitteerd.
Aanvankelijk zaten alleen
de socialisten in het straf-
bankje toen de neo-gaullisti-
sche minister van Ontwikke
lingssamenwerking Michel
Aurillac in april van het vo
rig jaar bekend maakte dat
hij een gat van 10 miljoen
francs had ontdekt in de
boekhouding van zijn voor
ganger Nucci.
Via de organisatie Carre
four bleek door verschillende
personen overheidsgeld ge
kaapt, dat bestemd was voor
hulp aan de Derde Wereld.
Valse en dubbele rekeningen
waren ondertekend door
Christian Nucci en diens ka
binetschef Yves Chalier. De
minister zou daarvan een ge
deelte van de verkiezings
campagne voor een Kamer
zetel hebben gefinancierd,
zijn medewerker gaf dure
cadeau's aan vriendinnen en
kocht een kasteel voor zich
zelf.
In totaal zijn inmiddels 12
mensen wegens medeplich
tigheid in staat van beschul
diging gesteld. Een extra di
mensie krijgt de zaak wan
neer onderzoeksrechter
Jean-Pierre Michau boven
water krijgt dat er flink is
Charles Pasqua ..brein..
geknoeid bij de organisatie
van de Frans-Afrikaanse top
van 1984 in Boeroendi. Fan
tastische rekeningen zijn in
gediend voor transportkosten
die nooit zijn gemaakt en
voor het inhuren van lijf
wachten, die niemand ooit
zag.
- FOTOAFP
Geruchten gaan dat Guy
Penne, een Afrika-kenner en
adviseur van president Mit
terrand van de malversaties
heeft geweten. Het Elysée
nemt geen risico's: Penne
wordt naar de senaat wegge
promoveerd en opgevolgd
door een zoon van de presi
dent. Christian Nucci ontkent
alle beschuldigingen en zegt
dat Chalier zijn handteke
ning heeft vervalst.
Wanneer Yves Chalier, die
inmiddels door Interpol
wordt gezocht, plotseling in
Brazilië opduikt en in kran
ten-interviews uithaalt naar
zijn vroegere minister, begint
een nieuw hoofdstuk in deze
politieke thriller. Al gauw
lekt uit dat Chalier bij zijn
vlucht is geholpen door 'een
hoge politiefunctionaris' (De
lebois). De prijs daarvoor
was natuurlijk een belas
tende verklaring voor het vo
rige, socialistische, bewind.
Er komt een kink in de ka
bel wanneer Chaliers vrien
din 'tegen de afspraak' wordt
gearresteerd wegens mede
plichtigheid in de verduiste
ring van Carrefour-gelden.
De ex-kabinetschef zegt zich
bedreigd te voelen en keert
onverwachts terug naar Pa
rijs, waar hij zich aangeeft
bij de politie.
Minister van "Binnenlandse
Zaken Pasqua is het brein
achter deze politieke mani
pulatie, zo beweert Yves
Chalier tegenover onder
zoeksrechter Michau. De
weinig populaire rechter
hand van Chirac - bekriti
seerd vanwege zijn onge
nuanceerde beleid tijdens het
studentenprotest - ontkent in
alle toonaarden en waar
schuwt dat 'de boom het bos
niet moet verwijten'. Pasqua
spreekt van een complot om
de regering van premier Chi
rac te destabiliseren en doet
de krant Le Monde, die tel
kens met nieuwe onthullin
gen komt, een proces aan we
gens laster.
Zal ook dit schandaal in de
doofpot verdwijnen?, zo
vroeg een politiek commen
tator zich gisteren af. Zowel
de socialistische partij als de I
neo-gaullistische RPR van
Pasqua en Chirac kan niet
gelukkig zijn met een diep
gaand onderzoek in deze af
faire.
In de aanloop naar de pre
sidentsverkiezingen van
zit niemand te wachten op I
negatieve publiciteit. Daarbij
speelt nog een andere kwes
tie. Het is een publiek geheim I
in Frankrijk dat verschil
lende politieke partijen hun
verkiezingsfonds soms op il-
legale wijze laten spekken.
Nucci is wat dat betreft niet
de enige.
Door Pieter-Jan Dekkers
HET zit de Britse pre
mier Thatcher niet mee
in het 'oogstjaar'. Nog
maar nauwelijks beko
men van het ene finan
ciële schandaal - rond de
brouwerij Guinness - of
het andere - waarbij het
eerbiedwaardige verze
keringsconcern Lloyds
is betrokken - dient zich
aan.
Toen vori|> jaar de geheel
vernieuwde Londense Effec
tenbeurs de concurrentie
strijd met de rest van de fi
nanciële wereld aanging
(The Big Bang) was er nog
geen vuiltje aan de lucht in
de Londense City. Afgezien
van enkele computerstorin
gen leek de nieuwe Beurs een
gouden greep te zijn.
En getrouw aan haar lijf
spreuk 'Vrijheid Blijheid'
peinsde de 'Ijzeren Dame' er
niet over om de City via re
gelgeving in goede banen te
leiden. Regelgeving is in
Downingstreet 10 een vies
woord, zo als 'privatisering'
in datzelfde pand wordt aan
beden als het alleenzaligma
kend evangelie.
Nu zit er altijd kaf onder
het koren en dus is lang niet
iedere bolhoed in de Lon
dense City een brave burger.
Speculanten nemen het soms
niet zo nauw met (ongeschre
ven) regels, als er maar geld
te verdienen is.
Het wordt anders als er
grote concerns bij betrokken
raken, ondernemers die voor
het oog immer de Britse tra
ditie van betrouwbaarheid
hebben hooggehouden. Zoals
de top van de brouwerij
Guinness, producent van het
'betere' merk gedestilleerd.
Die blijkt zich schuldig te
hebben gemaakt aan illegale
beurspraktijken bij een po
ging de whiskey- en ginfa-
briek Distillers Co. over te
nemen, producent van mer
ken als Johnny Walker.
Om de overname bij voor-
Margareth Thatcher
..tegenvaller..
- foto ap
baat te laten slagen had de
directie van Guinness op ille
gale wijze Guinness-aande-
len opgekocht in een poging
de koers op te drijven. Een
onderneming waarvan de
aandelen hoog genoteerd
staan aan de Londense Beurs
ligt immers beter in de
markt. En alsof dat al niet
erg genoeg was spande de di
rectie ook nog de als uiterst
betrouwbaar te boek staande
bank Morgan Grenfell voor
het fusiekarretje.
Vorige week bleek dat ook
Gerald Ronst'.n, eigenaar van
het grootste particuliere be
drijf in het Verenigd Ko
ninkrijk, geld heeft gekregen
van Guinness om de overna
mepoging van de brouwer te
steunen met het aankopen
van aandelen. En dus rollen
er de laatste weken herhaal
delijk koppen in de City.
Nu dan Lloyds, het 299 jaar
oude verzekeringsconcern,
waar zekerheid het hoogste
goed is dat de klant geboden
wordt, althans, dat is de be
doeling. Maar nadat twee
jaar geleden geruchten in
omloop kwamen als zou
Lloyds enorme verliezen lij
den heeft de regering een
commissie ingesteld, die
moest napluizen wat er pre
cies met het concern aan de
hand is.
Eind vorige week is het re
sultaat door voorzitter Sir
Patrick Neill, een als onaf
hankelijk bekend staande ju
rist, openbaar gemaakt. Be
langrijkste conclusie: het is
een zooitje bij Lloyds. Niet
dat Sir Patrick zich in het
rapport van dergelijk taalge
bruik bedient, maar daarom
nog niet minder waar.
Om de top van Lloyds met
een voor het blok te zetten
heeft de Britse regering ver
ordonneert dat de bezem er
door moet, dat tal van top-
funktionarissen beter elders
emplooi kunnen gaan zoeken
en dat de beleggers van
Lloyds in de toekomst beter
moeten worden beschermd.
Met andere woorden: Lloyds
komt onder curatele, zeer tot
verdriet van Thatcher.
Bijna 300 jaar geleden
legde Edward Lloyd in zijn
koffiehuis aan de Londense
Tower Street de basis van
wat later zou uitgroeien tot 's
werelds betrouwbaarste ver
zekeringsconcern. Edward
.begon met het uitgeven van
een blaadje, Lloyds News,
waarin allerhande gegevens
werden vermeld over de
scheepvaart. Later legde
Lloyd ook een register aan
van schepen. De volgende
stap was het verzekeren van
schepen en hun lading.
Eerst waren het nog voor
namelijk kooplui die in
Lloyds koffiehuis onderling
afspraken maakten over het
verzekeren van schepen en
de lading. Daaruit ontstond
'Lloyds Underwriters', een
vereniging die tot op de dag
van vandaag de scheepvaart
verzekert.
De vereniging kreeg voor
het eerst grote bekendheid
toen voor de kust van Ter
schelling het bij Lloyds ver
zekerde goudschip Lutine
verging en de aangesloten le
den diep in de buidel moesten
tasten om het schadebedrag
op tafel te leggen.
Lloyds is geen normaal
verzekeringsconcern. Het
wordt nog steeds gevormd
door de 'leden', ook wel 'na-
mes' genoemd. De kooplui
van het eerste uur, maar ook
beleggers die in het verzeke
ren van schepen een goed be
legde boterham zagen, vooral
toen de scheepvaart door
technische ontwikkelingen
steeds veiliger werd.
De 'names' van vandaag
zijn meestal welgestelde par
ticulieren die Lloyds met hun
vermogen steunen en onbe
perkt aansprakelijk zijn. Ze
hebben zich verenigd in een
aantal 'syndicaten'. Het gaat
om pakweg 31.000 personen
en bedrijven.
Dat Lloyds zich een grote
reputatie op het gebied van
scheepvaartverzekering
heeft verworven komt niet in
de laatste plaats door het
verzamelen van gegevens,
die het risico van verzekeren
beperkt. Wat met 'Lloyds
News' begon is nu uitge
groeid tot een register,
waarin zowat elk schip dat
de wereldzeeën bevaart is
geclassificeerd.
Lloyds verzamelt en publi
ceert gegevens over aan
komst en vertrek van sche
pen, over de staat waarin
schepen zich bevinden en
over averij die opgelopen
wordt. Verder heeft Lloyds
Register maatstaven voor de
bouw van schepen opgesteld.
Dat heeft het risico van de
'namers' tot in de jaren ze
ventig aanzienlijk verkleind.
Er werd door hen dan ook
geld als water verdiend. Dat
veranderde eind jaren zeven
tig, toen bleek dat er binnen
Lloyds op grote schaal werd
gefraudeerd. Een aantal 'na-
mes' raakte in die jaren dan
Ook aanzienlijke fortuinen
kwijt.
De Britse regering greep
in, reorganiseerde Lloyds en
ging over tot de orde van de
dag. Het bestuur van Lloyds
echter niet: het trad tussen
1983 en 1986 disciplinair op
tegen aangesloten verzeke
raars, herverzekeraars en
agenten, die het niet zo nauw
namen met de nieuwe regels.
In totaal 36 personen moesten
zich verantwoorden op de
aanklacht van 'ongeloorloof-
dej praktijken. Met 14 van
hen brak Lloyds volledig, 4
anderen kregen een forse
boete aan de broek. Er werd
Het hoofdkantoor van
Lloyds in Londen. - foto ap
overigens niemand voor de
rechter gesleept, want dat
soort zaken regelt men in de
City 'onder ons'.
Nu blijkt dat de ingreep
van 1982 misschien wel de
'kleine' oplichters het frau
deren onmogenlijk heeft ge
maakt maar tegelijkertijd
het bestuur zoveel macht
heeft gegeven, dat de hoge
heren de verleiding niet heb
ben kunnen weerstaan en
zelf het rechte pad hebben
verlaten.
Zo hebben een aantal top
figuren binnen Lloyds de af
gelopen jaren vele honderden
miljoenen ponden van 'na-
mes', die moesten dienen als
garantiekapitaal, overgehe
veld naar speciale rekenin
gen om voor andere, meer
geld opbrengende doeleinden
te worden gebruikt.
Door de aan het licht geko
men praktijken bij Lloyds
zullen naar verwacht veel
slachtoffers onder de 'names'
vallen, tot in de Britse ko
ninklijke familie toe. Zo
raakt de hertogin van Kent
een aanzienlijk deel van haar
spaarcenten kwijt.
Sir Patrick stelt voor
Lloyds opnieuw te reorgani
seren maar dan zo dat de be
leggers, de 'names' dus, via
de Raad van Bestuur meer
invloed krijgen. De top van
Lloyds heeft zich gehaast om
die aanbevelingen over te ne
men en derhalve zullen er
een aantal topfunctionaris
sen plaats moeten maken
voor vertegenwoordigers van
de beleggers.
Of het tot strafvervolging
komt is nog maar de vraag.
Wat dat betreft dekken de
heren elkaar aardig. Boven
dien zou een serie fraude
processen het vertrouwen in
Lloyds verder kunnen aan
tasten.
Wel is in Downingstreet 10
het besef gegroeid, dat de re
gering niet met de armen
over elkaar kan blijven zit
ten, nu Thatcher de finan
ciële schandalen om de oren
vliegen. En dus heeft ze mi
nister Paul Channon van
Handel en Industrie ge
vraagd The City 'uit te mes
ten'.
Een moeilijke opgave voor
Channon, vooral ook omdat
hij zelf lid is van de familie
Guinness en bij het uitmes
ten van die stal heel wat fa
milieleden zou kunnen te
genkomen.
De Conservatieven zijn
door al die schandalen be
hoorlijk in de hoek geduwd
en dat is in een verkiezings
jaar nooit een aantrekkelijke
positie. Zodat voorzitter Nor
man Tebbit vorige week wel
gedwongen was te verklaren
'dat we de City zullen
schoonvegen zoals we de
vakbonden hebben schoon
geveegd'.
Nee, niet door de vriendjes
in de City achter slot en
grendel te zetten, maar wel
door ze zo snel mogelijk weg
te promoveren. Zo worden bij
Guinness, Morgan Grenffell
.en Lloyds al menige gouden
handdruk klaargelegd om de
verdachten op een 'fatsoen
lijke' manier weg te werken.
Minister Channon heeft
stoer aangekondigd dat
iedereen die in de City de fi
nanciële gedragscode over
treedt wordt aangepakt en
dat elke fraudeur op de
Beurs een zware gevangenis
straf boven het hoofd hangt
Waarop enige hilariteit van
uit de oppositiebanken de be
windsman deed ineenkrim
pen. Want wie mest er nu z'n
eigen stal uit?
tLEM (ANP) - Bij de i
1 maandagmorgen vroeg
Ln woning aan de Fortui
(tan in Krommenie heeft i
ten de politie geschoten. O
«ft officier van justitie n
Bot in Haarlem gister
Meegedeeld.
De twaalf mannen van h
Lestatieteam van de rijksp
Jtje die waren ingezet wordt
|ver de kwestie dinsdag g
ord. Alle twaalf politiemei
i waren met een pistool g
Lpend. Hoeveel schoten
Jjn afgevuurd tijdens de inv
Kon Bot nog niet zeggen.
1 Het arrestatieteam werl
Lr de districten Amsterdar
[jltmaar en Utrecht. Het teai
Y]
Van ojzze I
IeN HAAG - De V"!
oor de verkiezingen
e nadruk leggen op
|eid voor de linkse pa:
„Een linkse meerderhei
(ting verlammen, het r
VD zal niet uitgevoerd 1
Ir Voorhoeve van de W
Ier gisteren bij de presc
Ijsttrekkers voor de State
Ook fractievoorzitter Zou
Indijk van de Eerste Hamei
Fietste gisteren het beeld var
Jen 'dreigende impasse in d(
fetgeving', mochten PvdA
PPR, CPN en PSP eer
leerderheid halen in de Se-
laat. De Eerste Kamer zal dit
fear voor het eerst in een keer
lorden gekozen door Provin-
VOLKEL (ANP) - Een
I pasje van de Koninklijke
[Nederlandse Lawn Ten-
[nisbond is voldoende om
j de vliegbasis Volkei bin-
I nen te komen. Dat meldt
het Eindhovens Dagblad
I dinsdagmorgen.
Een verslaggever van
die krant toonde het
I pasje aan de wachtpost
1 bij de poort en mocht on-
I gehinderd doorrijden. De
verslaggever is een half
uur op de basis gebleven.
I Gedurende die tijd is hij
lin enkele gebouwen ge
weest. De krant onder-
Jnam de aktie naar aan-
I leiding van de recente
I wapendiefstal uit een ka-
I zerne in Ede.
Door Jo Wijnen
ENKELE dagen nadat
hij uitvoerig door leden
van het Amerikaanse
Congres aan de tand was
gevoeld over zijn rol in
het Iran-schandaal,
werd CIA-directeur
William Casey plotse
ling opgenomen in een
ziekenhuis in Washing
ton.
Op 18 december - de dag
dat hij opnieuw had moeten
verschijnen voor een onder
zoekscommissie van het Con
gres - werd Casey geope
reerd voor een hersentumor.
Vorige week gaf een woord
voerder van het George-
towwn Hospital in de Ameri
kaanse hoofdstad een verkla
ring uit waarin het heette dat
'terwijl de patiënt wordt be
straald, hij dagelijks vooruit
gaat'. Enkele dagen later
moest het ziekenhuis bevesti
gen dat bij Casey al ander
half jaar geleden prostaat
kanker was geconstateerd.
Het Witte Huis heeft ken
nelijk de hoop opgegeven dat
de 73-jarige CIA-directeur
op zijn post zal terugkeren en
kijkt daarom al uit naar een
nieuwe topman voor Ameri-
ka's buitenlandse inlichtin-
gendiènst. De naam van de
voormalige Republikeinse
Senator Howard Baker
prijkt bovenaan de kandida
tenlijst.
Voor president Reagan is
het mogelijke vertrek van
William Casey - die zelf ook
schijnt te overwegen zijn
ontslag in te dienen - een
grote klap. De CIA-directeur
was Reagan zeer toegedaan.
Casey werd vrijwel onmid
dellijk na Reagans amb-
staanvaardiging in 1981 be
noemd, al duurde het nog ge
ruime tijd voordat hij in het
hoofdkwartier van de CIA
aan de slag kon.
De benoemingsverhoren
van het Congres namen veel
tijd in beslag. Casey mocht
dan wel zeer dicht bij de pre
sident staan en in kringen
van het Witte Huis worden
beschouwd als een bekwaam
en trouw conservatief, tal
van Congresleden hadden
niettemin twijfel over de
nieuwe CIA-directeur, wiens
verleden bepaald niet onbe
sproken was.
Casey stond vlak na de
oorlog aan de wieg van de
CIA en was zeer goed op de
hoogte van de opbouw en de
structuur van het inlichtin
genwerk. Toch koos Casey,
na zijn eerste contacten met
de CLA, voor het zakenleven.
Hij verdiende een fortuin
met het uitgeven van een
soort nieuwsbrief voor top
functionarissen in het be
drijfsleven. Bovendien was
hij een doorgewinterde Wall-
Streetjurist die de financiële
wereld tot in alle uithoeken
kende.
Onder president Nixon
was hij onder meer directeur
van de Import-Export Bank
en onderminister voor econo-
William Casey ..niet vlekkeloos..
mische zaken. Bovendien
was hij voorzitter van de in
vloedrijke Effecten- en Aan-
delencommissie.
Dat wil niet zeggen dat hij
al niet eerder politiek actief
was. Casey richtte in 1962 het
Nationaal Strategisch Infor
matiecentrum op, een con
servatief instituut dat de
Amerikanen er, in Caseys
eigen woorden, 'ervan moest
overtuigen dat de VS een
tweede-rangs militaire
macht waren geworden'.
Tijdens Nixons regering
richtte hij ook het Burgerco
mité voor Vrede op, dat zich
bezighield met het aanprij
zen van het toen nieuwe
anti-raketsysteem (ABM).
Dat comité plaatste adver
tenties in grote Amerikaanse
kranten waarin het gewag
maakte van een opiniepeiling
waaruit zou blijken dat een
grote meerderheid van het
Amerikaanse volk zeer voor
het ABM-systeem was ge
porteerd. Later bleek even
wel dat 55 van de 344 onder
vraagden rechtstreeks be
trokken was bij de wapenin
dustrie.
Pas toen hij, na zijn benoe
ming in 1981, door een Con
grescommissie werd ver
hoord, bleek dat Casey's doen
en laten als regeringsfunc
tionaris en zakenman niet al
tijd even vlekkeloos was ge
weest. Hij was diverse malen
met de rechter in aanraking
geweest omdat hij investeer
ders zou hebben misleid en
omdat hij, als uitgever, pla
giaat zou hebben gepleegd.
De soms zeer agressieve,
maar talentvolle Casey werd
tenslotte toch benoemd en
bleek bij uitstek geschikt te
zijn om de op dat moment
aan hevige kritiek bloot
staande CLA te leiden. Casey
zag niets in de technologische
informatieverzameling, zoals
die tijdens het bewind van
president Carter tot ontwik
keling was gekomen.
Volgens Casey was
verzamelen van inlichtingen
echt mensenwerk dat in veei|
gevallen in het uiterste
heim en door geslepen spion
nen moest worden
De tienduizenden medewer l
kers van de CLA prezen ®;J
ey's inzichten en het n
in het hoofdkwartier
zienderogen. Maar Caseys
geneigdheid voor het ouder-1
wetse spionagewerk en voo'l
het leggen van allerlei Êe'j
heime contacten stortte
VS tenslotte in de Iran-s
re.
Welke rol Casey daar;"j
precies heeft gespeeld blij»!
vooralsnog onduidelij k.
staat vrijwel vast dat ju'
hij de man was die
het Amerikaanse
geheel buiten de -
transacties moest worden P|
houden.
In de Congrescomntófj
die de Iranaffaire nu on® I
zoeken, wordt William Ca*|
als een kroongetuige j*f
schouwd. De vraag
of Casey's gezondheidsei
stand een verhoor door I
speciale onderzoekscomfl-jl
sies en de met het onderzij
naar het Iranschandaal
laste openbare aank"
toelaat.
Casey's in december
legde verklaringen be
niet veel opheldering
schaft. Ze zijn wellicht I
invloed door de ziekte die I
kele dagen later aan het''
trad en die zijn terug»1
naar de top van een va
machtigste organisaties
VS wellicht blijvend
gelijk zal maken.
rT ZIET er naar uit dat de dr&
iropese Gemeenschap en de
oment wordt afgeblazen. Niet
F 'onredelijke' eisen heeft int
hap nieuwe concessies heeft
Plden. Dat is verstandig, want di
wntische handelsoorlog zijn ni<
be 'ammunitie' lag aan beide
Ktapeld. Amerika zou eind dez
kopese produkten met 200 pi
eenschap op haar beurt zou Ai
en door het belasten van de i
'Ord daarop zou Washington
eatregelen uit de kast halen, d<
je Amerikaanse produkten a
£5? c'rce' die de handel tus
hten sterk zou beperken, me
i-en de internationale handel,
yoor Nederland zou een hand
r' nge tegenslag hebben betelj
'oniZ<?u worden aangetast, ma
enkele tientallen miljoenen gu,
tG zouden Nederland wel hai
moeilijkheden verkerende Ro
F van de Amerikaanse export
voedergrondstoffen loopt vi<
voer als gevolg van EG-sanc
en in problemen brengen.
ePnE'D'NG van de handelsoo
Amerika exporterende
en worden toch al ge
id fteh 9e!0'9 van de goedkope
uken had dat uit Politiek
en ri09^maa,kt' maar tot 9evolg
jfj„® van) de Amerikaanse rr
ver hF.^afreus z'in- Terecht
Het f, n komen.
IVSvenHitvan de EG roept we
ee ver J 9 of morgen wordt t
m wn h gen dat n|euwe conflit
es wórH*n voorkomen. Integent
'aar |pwLoverspoeld d°or prote
lap '^nsgroot dat het door i
nan jn li/ ,oy wi uai nei ao
f Geur Shin9,on als een 1
'nie!lte?d moet worden dat
dekken °nrechtmatigheden'
ien zmien J1' 9edachtig de kr-
fropese nn men om hun bedi
I concurrentie. Het is derl
teke
