even
UITBLAZEN
Vredeling wil vrije markt voor Europese wapens
Boeren in Nicaragua oogsten slechts wanhoop
In de ban van de dollar
Israel doo
ïediscrim
Vonnissen
veroordeelde
leren herzien
Hete fase'
Zakje
kolen
akkoord
over cao
WIM KOCK
De jaren
zestig (15)
VRIJDAG 23 JANUAR11987
ACHTERGROND
PROF. SEIJBEN: KOERSVAL GAAT DOOR
VRIJDAG 23 JANUARI
Voorlopig geen
deSlte^an de Nkaral»! tek (Buitenlandse Zaken)
woont. Het gevolg z!u t"SeXZss!f
v
QE Stem comïï
TOEN het vorige week
even stevig winterde,
riepen de weerkun
dige medewerkers van de
kranten vroegere strenge
winters in herinnering.
Tot mijn verrassing
sprong de winter van
1962/'63 eruit als een van
de strengste van deze eeuw: een
maanden durende ijstijd. Nog
in het begin van maart reden ze
met auto's over het IJsselmeer
van Volendam naar Marken.
Vreemd dat ik me van die win
ter niets bijzonders herinner,
ondanks het ontbreken van
centrale verwarming in huis en
een auto' voor de deur. Ik reed
toen een brommer van de krant
en we woonden in bij een oude
dame in een vooroorlogs huis.
Toch was 1963 voor ons een
een memorabel jaar. Pas ge
trouwd. We vonden eindelijk
een flat. Onze oudste zoon
werd geboren, maar daar wis
ten we, toen het winterde, nog
niets van. Ik herinner me nach
telijke gesprekken met colle
ga's, na de avonddienst, met de
jassen aan omdat het kacheltje
was uitgegaan. Om de paar da
gen haalde ik, onderweg van de
krant naar huis, bij een kolen
boer antraciet op voor het du
veltje. De kolen zaten in hand
zame en schone papieren zak
jes. Die deden ons denken aan
de spreekwoordelijke Haagse
vioolkist met aardappelen. We
waren thuis kolenhokken ge
wend geweest die de kolenboer
in het najaar kwam vullen voor
de hele winter.
Een smerig vak, dat van ko
lenboer. Zes dagen van de week
een gore huid en op zondag een
gezicht, glimmend als een ster-
appel van het geschraap met
puimsteen en groene zeep. Hij
droeg de jutezakken van een
half mud (ca. 50 kg) op nek en
schouder. Ter bescherming van
zichzelf gebruikte hij een lege
jutezak die hij als een monniks
kap op het hoofd en over de
schouders droeg.
De zomer van '63 herinner
ik me beter. De groeiende
spanning van het wachten op
de eerstgeborene; de onzeker
heid die me soms bekroop als
ik na de avonddienst op de
krant, 's-nachts nog alleen op
zat en mezelf probeerde voor te
stellen hoe dat zou zijn: het va
derschap, verantwoordelijk te
zijn voor het welzijn van een
hulpeloos mensje. Dan dacht ik
aan mijn eigen ouders. 'Die
hebben er drie door crisis en
oorlog geleid en er daarna nog
twee bijgekregen', dacht ik bij
mezelf, 'wij moeten het dus ook
kunnen.'
Bij vrienden van ons had ik
al het een en ander gezien. Zij
was zeer zwanger geweest. Met
dat 'zeer' bedoel ik dat ze alle
grillen had vertoond die je in
de zwangerschapsliteratuur
kunt vinden. Hij was ook danig
uit zijn doen geweest, vond ik.
Op een late avond was ik met
hem naar zijn huis gegaan om
nog een biertje te drinken en
naar jazz te luisteren. Zijn
vrouw lag toen net in de
kraamkliniek. Alles was klaar
voor de komst van de nieuwe
ling.
De cool jazz van Jerry Mul
ligan gaf mijn vriend blijkbaar
geen rust. Op een gegeven mo
ment riep hij de hond met zich
De vorige afleveringen van
deze serie stonden in de
krant op 16, 21 en 26 aug.;
6 sept.; 9, 21 en 30 okt.; 6,
14, 20 en 28 nov.; 5 en 13
dec. en op 14 jan.
mee de kamer uit. Even later
dacht ik het gehuil van een
baby te horen. Nieuwsgierig
liep ik de hal in. De deur naar
de kinderkamer stond open. Ik
hoorde de hond blaffen. En in- i
derdaad kwam ook het blatend
geluid van een huilende baby er
vandaan. Ik keek voorzichtig
naar binnen. Daar zag ik mijn
vriend gebogen over het kin- 5
derbedje staan. Hij was het die
de babygeluiden maakte. De
hond stond er kwispelstaar- 5
tend, niet begrijpend en af en JE
toe vragend blaffend bij te kij-
ken.
„Waarom doe je dat?"
vroeg ik. „Omdat de hond al-
vast moet wennen aan de aan-
wezigheid van de baby", zei hij.
Hij had al een stevig net over
het bedje gespannen zodat de
hond, mocht de avond-aan-
avond herhaalde boodschap 1
niet zijn overgekomen, er in elk
geval niet in kon springen.
Mijn vrouw bereidde zich
intensief voor op de komst van
de baby. Zij volgde lessen
zwangerschapsgymnastiek en s
leerde haar ademhaling te be-
heersen en zich te ontspannen.
Dat soort pre-natale bezighe-
den was toen nog tamelijk
nieuw, in elk geval in die zin
dat de vorige generatie er geen
weet van had gehad en dat, al- jg
thans op het punt van het Mo-
derne Bevallen, de moeders
weinig relevante practische
kennis hadden kunnen overdra-
gen op hun dochters. s
Omdat bij het moderne be-
vallen ook aan de vaders een
rol was toebedacht, las ik aan-
dachtig de instructielectuur die
mijn vrouw mee naar huis
bracht. Sommige oefeningen
werden zo aantrekkelijk be-
schreven dat ik naast haar op
de cocosmat ging liggen om ze
mee te doen. En iedereen die 5
op visite kwam kon van mij tot
in details - dus tot vervelens
toe - te horen krijgen hoe inte-
ressant en buitengewoon nuttig
de oefeningen waren die mijn
vrouw deed.
Hij werd in Moederheil ge- j=
boren. De rol van de vader
bleek zich te beperken tot het
vasthouden van de hand van de
moeder. Die deed al het werk
verder zelf, zoals miljarden
moeders voor haar en weer vele 5
miljoenen na haar. Ik huilde
van pure vreugde toen ik me
per brommer, door de avond
naar de wederzijdse grootou-
ders spoedde om hen het heug-
lijke nieuws te brengen.
Morgen zal deze rubriek niet
verschijnen. Tot dinsdag dus.
lllllllllllllliillllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIJJIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlïl
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
©076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties® 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rankrolntioc-
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5 PAGI
EEN VRIJE markt in
militaire produkten en
een betere afstemming
van de eisen die Euro
pese landen stellen aan
defensiematerieel zijn
noodzakelijk om de con-
currentie-positie van de
Europese defensie-indu
strie te verbeteren. Deze
aanbevelingen staan in
het rapport 'Towards a
stronger Europe' (Naar
een sterker Europa) van
een onafhankelijke stu
diegroep onder voorzit
terschap van oud-minis
ter van defensie ir. H.
Vredeling. Het rapport
is woensdag aan de
Tweede Kamer ge
stuurd.
De studiegroep is in 1985
door de Independent Euro
pean Programme Group
(IEPG) ingesteld met als taak
voorstellen te doen die de
concurrentiepositie van de
Europese defensie-industrie
kunnen verbeteren. Het stu
dieteam constateert dat de
huidige markt te verbrok
keld is, voornamelijk omdat
nationale belangen een te
grote rol spelen.
In dit ver
band verwijst het rapport
naar de Verenigde Staten,
waar de defensie-industrie
het voordeel kent van een
grote markt in eigen land
met een hoge produktie en
daardoor lage kosten.
De verbrokkelde Europese
markt kent juist een lagere
produktie en daardoor hoge
kosten per produkt, zo be
schrijft het rapport het pro
bleem. Het gevolg is dat
Europese landen zich vaak
genoodzaakt zien in de VS
militair materieel aan te
schaffen omdat het daar
goedkoper is. Als Europa op
deze weg voortgaat zal de
Staatssecretaris van De
fensie Jan van Houwelin-
gen. foto anp
eigen defensie-industrie te
gen het einde van de eeuw
een ondergeschikte positie
bekleden ten opzichte van
andere landen, zo waar
schuwt het rapport.
Het rapport wijst op de
praktische voordelen van een
sterke Europese defensie-in
dustrie die de concurrentie
aan kan. Europa zal makke
lijker kunnen samenwerken
in sommige defensie-pro-
gramma's met de Verenigde
Staten. Ook zal een concurre
rend Europa makkelijker
toegang hebben tot de Ame
rikaanse markt en de Euro
pese landen zullen sneller
eigen defensie-materieel ko
pen dat ze anders in de VS
hadden gekocht. Tenslotte,
aldus het rapport, dient de
werkgelegenheid in de Euro
pese defensie-industrie - één
miljoen arbeidsplaatsen - be
houden te blijven.
Daarvoor is het volgens de
studiegroep nodig dat de de
fensie-industrie tegen lagere
kosten gaat produceren. Dat
kan door een vergroting van
de geproduceerde aantallen
en coördinatie van onder-
zoeks- en ontwikkelingspro
gramma's in de Europese
landen. Dan zullen de barriè
res die samenwerking tussen
de industrieën en een vrije
markt thans nog in de weg
staan moeten verdwijnen.
Als voorbeelden worden ge
noemd de per land verschil
lende technische eisen aan
defensie-materieel, produkt-
belasting, controle's aan de
grenzen en subsidiestelsels.
Europa moet af van pro
tectie van de defensie-indu
strie in eigen land, vindt het
rapport. De contacten tussen
de industrie en de ministeries
moeten daarom beter. Op
Europees niveau zouden zo
wel ambtelijke als indu
striële vertegenwoordigingen
ingesteld kunnen worden die
met elkaar kunnen onder
handelen. De defensie-indu
strie moet ook makkelijk of
fertes uit kunnen brengen
door alle projecten op te ne
men in een register. Dan
dient wel vastgelegd te zijn
welke industrieën in Europa
militaire produkten mal»
waarbij gedacht kan wotj fj yi o
aan opdrachten aan consi Cllo
tia die complete wapensyS|
menieveren. iiMÜIDEN (ANP) - Bij het
Demimsters van defetj U8lconcern Hoogovens
van de IEPG-landen zul] werki
rost „nden en directie het gisteren
jurn dit jaar een gezamenli w J--
politiek oordeel bepalen», ,leuWecao.
de aanbevelingen in het ra jn het contract zijn geen af-
«raken gemaakt over verdere
Jllectieve arbeidstijdverkor-
Wat dat betreft hebben
vakbonden dus bakzeil
wilde niet aan
werkweek over
port. Staatssecretaris
Houwelingen (defensie)
woensdag in een eerste r<
tie op het rapport 'dat
voorstellen en aanbevelin. 'e u„i„
sporen met de initiatie®
die binnen IEPG-verba, H «ur!^
zijn genomen. Ze bordu, 'Vle'linie vanwese een ver
voort op de ontwikkelin. Ie hele nme vanwege een ver
die reeds zijn bereikt en va v,alC J"g V,ïï„? 2TI'
men een goede impuls ieposiHe, aldus woordvoer
verdere materieelsamenw ers va„n Va"
king', aldus Van HouweK akbondszyde.
gen De Industriebonden van
De staatssecretaris he. NV en CNV spreken over een
inmiddels de Adviestj irincipe-akkoord dat ze posi
voor Militaire Produktie. ief aan hun leden zullen voor
commentaar gevraai tf®1' ?P V,ar\, gfr
(ANP) ersoneel en middenkader, de
ijjHP en de Unie BLHP, leg
en het resultaat echter neu-
aan hun leden voor.
Door Paul Ellman
ONDER DE bloedhete
middagzon zijn Noel
Hurtado en zijn drie
broers bezig mais te
plukken. Ze worden op
geschrikt door het ze
nuwachtige geblaf van
de hond bij de boerderij,
zo'n 150 meter verderop.
Direct daarop horen ze
een serie schoten en
knallen. De vier broers
grijpen ogenblikkelijk
hun geweren en rennen
naar het huis.
Plotseling komen er van
alle kanten mannen op hen
af, wel dertig, en allemaal
gewapend. „Geef je over,
smeerlappen! De FDN is ge
komen", schreeuwen ze Noel
en zijn broers toe. Deze geven
zich echter niet zo maar ge
wonnen en na een vuurge
vecht van ruim een kwartier
ligt Noel met schotwonden in
been en borst half bewuste
loos op de grond. Zijn broer
Daniel is dood. De aanvallers
verdwijnen, terwijl ze twee
vrouwen met zich meevoe
ren. Eén van hen is Maria
Elena, Noel's vrouw.
De FDN is de Democrati
sche strijdkracht van Nica
ragua, een soort overkoepe
lende organisatie, die prak
tisch alle rebellen die door de
Amerikanen gesteund wor
den verenigt. Deze opstande
lingen staan bekend als de
Contra's en zij strijden tegen
het linkse sandinistische be
wind.
De actie tegen de familie
Hurtado wordt gevolgd door
een tegenactie van sandinis-
Een FDN-soldaat bij een boederij in tiet noorden van Nicaragua.
tische troepen. Zij slagen er waarop zij woonden en
weliswaar in de twee ont- werkten, zelfstandig te behe-
voerde vrouwen te bevrijden, ren als een coöperatieve
maar de contra's weten te
ontkomen. Vijf dagen lang
staan de twee lichtgroene he
likopters van Russische ma
kelij, volgestouwd met wa
pens en munitie, en de troe
pen soldaten klaar om in ac
tie te komen. Echter zonder
succes.
De familie Hurtado telt
tien broers en vier zusters;
voor Nicaraguaanse begrip
pen geen uitzonderlijk grote
familie. Vanaf het moment
dat de regering hen het recht
gaf om het stuk grond,
boerderij leven zij in voort
durende angst voor een aan
val van de contra's. De boer
derij staat vlakbij de stad
Acoyapa in de provincie
Chontales, op ongeveer 160
kilometer afstand van Mana
gua.
Eind november staken de
contra's twee vlakbij gelegen
coöperatieve boerderijen in
de brand, als onderdeel van
hun campagne tegen het
agrarische hervormingspro
gramma van de sandinisti
sche regering. Vorig jaar
kostte deze campagne het le
ven aan 150 onschuldige bur
gers. De meeste Hurtado's,
waaronder 35 kinderen,
vluchtten uit voorzorg naar
de provinciale hoofdstad,
Juigalpa.
De boeren van de coöpera
ties hebben weliswaar wa
pens gekregen van de Sandi
nisten, maar de angst voor de
contra's grijpt snel om zich
heen. Op ongeveer vier kilo
meter afstand van de Hur
tado boerderij bevindt zich
een coöperatie bovenop een
goed te verdedigen heuvel.
Een heleboel families uit de
buurt hebben hier hun intrek
genomen, bang om 's nachts
alleen op hun land te blijven.
De mannen gaan 's ochtends
zoveel mogelijk in 'groepen
naar de collectieve boerde
rijen om de laatste maisoogst
binnen te halen of om het vee
te verzorgen. Maar, zoals één
van de boeren zei; „hoe krij
gen we alles op tijd gezaaid
en geplant voordat de regen
tijd weer begint?" De Hurta
do's besloten daarom het ver
bouwen van mais, bonen en
watermeloenen maar te laten
vallen. De familieoudste, Ru-
fino: „we moeten eerst maar
eens zien wat het leger doet,
daarna beslissen we wel wat
we gaan doen."
De huidige situatie levert
hevig gefrustreerde sandi
nistische legerofficieren op,
omdat de contra's zo ongrijp
baar zijn. Luitenant Roberto
Herrera van het militaire re
giment dat in centraal en
zuid-Nicaragua opereert
zegt: „het zijn guerilla's: ze
vechten niet van man tot
man." Hij zegt dat het leger
dit jaar al zeker zestig con
tra's heeft gedood, maar hoe
veel er gewond zijn weet hij
niet: „Ze slepen hun gewon
den namelijk altijd met zich
mee."
In het gebied van Herrera
zijn ongeveer 700 contra's ac
tief, maar waarschijnlijk
zullen dit er de komende we
ken veel meer worden. De
FDN probeert het Ameri
kaanse Congres er van te
overtuigen dat het nog lang
geen verloren zaak is en dat
steun aan de contra's wel de
gelijk zin heeft. Volgens ver
trouwelijke bronnen zullen
er uit Honduras 1.000 man-
dit er minstens 8.000 zijn.
Door Roger Simons
DE ZAAK van zes Ierse
mannen, die in de zomer
van 1976 in de Engelse
stad Birmingham we
gens twee bomaanslagen
veroordeeld werden tot
levenslang, zal dit jaar
in opdracht van premier
Thatchers minister van
Binnenlandse Zaken en
Justitie, Douglas Hurd,
worden herzien door een
hof van beroep. Minister
Hurd maakte deze be
slissing deze week open
baar in het Lagerhuis.
„Hij had het over nieuw
bewijsmateriaal dat de ver
oordeling van de zes Ieren in
twijfel trok. Zij hebben altijd
volgehouden dat zij onschul
dig waren aan de bomaan
slagen in twee kroegen van
Birmingham, door de Ira ge
pleegd in oktober 1974. Beide
drinkgelegenheden werden
door de explosies in puin ge
legd. 21 mannen en vrouwen
kwamen daarbij om het le
ven; ruim 160 andere café
gangers liepen verwondin
gen op.
De dag na beide aanslagen
werd het zestal dat afkom
stig was uit Ulster dror de
politie opgepakt net vóór zij
zouden inschepen op een
veerboot met bestemming
Noord-Ierland. In juni 1976
veroordeelde een Engelse
rechtbank hen tot levens
lange gevangenisstraf. Dit
gebeurde op grond van zoge
heten bekentenissen en labo
ratoriumproeven, die volgens
de politie het bewijs leverden
dat de zes verdachten met
explosieven hadden gewerkt.
Ook in de gevangenis pro
testeerden de zes nog doorlo
pend tegen hun veroordeling.
Na verloop van tijd kregen
zij de morele steun van di
verse politici, kerkelijke lei
ders, onder wie de rooms-ka-
tholieke kardinaal Basil Hu-
me, en journalisten. Vijf van
de gevangenen zeggen nu dat
de Engelse politie hun 'be
kentenissen' wist af te dwin
gen door middel van slagen
en martelingen. Recentelijk
werd dit bevestigd door een
gewezen politieman van Bir
mingham. Met brutaal ge
weld afgedwongen bekente
nissen worden normaal door
De Britse minister van
Binnenlandse Zaken en
Justitie, Douglas Hurd.
- FOTO AP
geen enkele Britse rechtbank
geaccepteerd.
Journalist Christopher
Mullin schreef een boek over
de zaak van de zes Ieren,
waarin hij onder meer ont
hulde dat de echte daders
van de bomaanslagen op
twee pubs in Birmingham
veilig en wel vertoefden in de
Ierse republiek. De zaak van
het zestal kwam ook in de
vorm van een diepgaande
documentaire op de commer
ciële tv. Men sprak van een
ernstige rechterlijke dwa
ling. Bij minister Hurd werd
aangedrongen op een drin
gende tussenkomst.
Maar Hurd had ruim een
jaar nodig om wat hij nu de
•nieuwe bewijzen' noemt
zorgvuldig te bestuderen. De
beslissing die hij gisteren
wereldkundig maakte is van
die aard, dat ze heel wat stof
doet opwaaien. Zij brengt on
der andere de politie van
Birmingham in het gedrang.
In geval de zes Ieren worden
vrijgesproken, kunnen zij
van de Britse staat zeer hoge
bedragen eisen tot schade
loosstelling voor de 12 jaar
die zij in gevangenissen heb
ben doorgebracht.
In tegenstelling met de
verwachtingen toonde minis
ter Hurd zich gisteren hele
maal niet welwillend in ver
band met de zaak van de ze
ven personen, bekend als de
Ierse familie Maguire, die
naar aanleiding van de in ok
tober 1974 gepleegde bom
aanslagen in Guilford en
Woolwich in 1975 werden
veroordeeld tot langdurige
gevangenisstraffen. De ex
plosies in twee kroegen van
het stadje Guilford bij Lon
den kostten het leven aan vijf
personen; in een café van de
Londense gemeente Wool
wich stierven twee militai
ren.
Voor deze bloedige aansla
gen kregen drie jonge Ieren,
die ook beweren dat zij on
schuldig zijn, en een Engels
meisje van 18 dat waar
schijnlijk evenmin er iets
mee te maken heeft gehad,
elk levenslang. Ook zij zitten
nog steeds in de gevangenis.
Maar de Maguires die wer
den veroordeeld tot gevange
nisstraffen van maximum 15
jaar omdat zij volgens de po
litie tijdbommen hadden ge
produceerd, verkeren weer in
vrijheid. Nadat zij een groot
deel van hun straf hadden
uitgezeten, werden alle leden
van de familie - op een na,
die ziekelijk was en in de ge
vangenis is gestorven - we
gens goed gedrag vrijgelaten
onder borgtocht. De zes over
levenden ontkennen iedere
schuld. De beschuldigingen
inzake hun „bommenfa-
briek" steunden eveneens op
de uitslag van laboratorium
proeven, die later hoogst on
betrouwbaar bleken.
Wat de Maguires betreft,
heeft de campagne tot eer
herstel, geleid door kardinaal
Hume, andere kerkelijke lei
ders, diverse politici en jour
nalisten nog niet geholpen.
Ook het boek dat door de be
kende Britse auteur Robert
Kee aan hun zaak werd ge
wijd, blijkt minister Hurd
niet te hebben overtuigd van
de noodzaak om ook iets te
doen voor de veroordeelden
van de Ira-bomaanslagen In
Guildford en Woolwich. Hij
verklaarde gisteravond in
het Lagerhuis dit niet te kun
nen „omdat geen nieuwe be
wijzen voorhanden zijn."
Door Louis van de Geijn
DE VERLAGING van de rente in
West-Duitsland zal de spanning op de
valutamarkten niet definitief weg
kunnen nemen. Dat kan alleen door
het wegwerken van het enorme tekort
op de Amerikaanse betalingsbalans.
De dollar zal, voordat het zo ver is, nog
wel tot 1,90 of 1,85 zakken.
Dat is de mening van de Tilburgse hoogle
raar geld-, krediet- en bankwezen
prof. dr. J.J. Seijben. Hij reageert enigszins
verrast op de discontoverlaging door de
Duitse Bundesbank. De Duitsers hebben lang
voet bij stuk gehouden, in weerwil van de
sterke Amerikaanse druk in die richting.
De Verenigde Staten wilden zo'n rentever
laging omdat die de Duitse economie zou kun
nen stimuleren. Dat helpt de Amerikanen bij
het slechten van hun gigantische tekort op de
betalingsbalans. De Japanners zijn aan die
wens al eerder tegemoet gekomen. De Bun
desbank is echter bang dat als gevolg van zo'n
stimulans de prijzen zullen gaan aantrekken.
Prof. Seijben wijst er op dat de Duitsers
hoe dan ook in het nauw zaten: het onder
steunen van de zwakke munten (dollar en
Franse franc) betekent dat er voortdurend
meer marken in omloop worden gebracht En
ook dat houdt risico's in voor herleving van
de inflatie.
Of de Duitse discontoverlaging de spanning
tussen de diverse valuta's in Europa weg
neemt, betwijfelt de Tilburgse econoom. „Het
gaat er maar om of de belegger zich laat lei
den door de rente of door de verwachtingen
ten aanzien van de verdere koersontwikke
ling. Als de dollar zo onder druk blijft, zal er
binnen afzienbare tijd toch weer een her
schikking van de onderlinge waarden in
Europa nodig zijn".
De verwachting dat de val van de dollar
nog niet is voltooid, baseert prof. Seijben op
het grote tekort dat de handelsbalans van de
Verenigde Staten vertoont. „De Amerikanen
hebben een tekort op de betalingsbalans van
ongeveer 160 miljard. Geen enkel land kan
dergelijke tekorten handhaven. Er moet orde
op zaken worden gesteld. De Verenigde Sta
ten zullen, door het verbeteren van hun con
currentiepositie, een overschot moeten kwe
ken om zo him enorme buitenlandse schuld te
kunnen aflossen", meent Seijben.
Hij denkt dat het uiteindelijke evenwicht
in de buurt van 2,20 zal liggen. Maar even
goed als de waardering voor de dollar in 1985
naar boven doorschoot 3,93 in februari van
dat jaar), zo zal er ook een uitschieter naar
onder komen voordat de koers weer wat sta
bieler wordt.
Van onze Haagse redactie
nen aan het totale 2.500-
pige leger van rebellen»lML„CBa Jpni.
caragua worden toegevoa IIllJdoBaUCUI
en deze zullen zich voorn O
melijk in de midden-pre,-: laflT oUTlIlclinC
cies, zoals Chontales
Boaca gaan ophouden.
In de noordelijke grer,
provincies zijn een Ags HAAG - De Nederlandse
aantal troepen gelegerd» (,ering zal voorlopig geen
de koffieoogsten te beschei «volger in Suriname benoe-
rPeï} ",,ko^ie maakt tens'°' ien van de deze week terug-
de helft uit van de totale a .boorde ambassadeur Van
port van Nicaragua. De ca |0uten_
tra's hopen met hun niem rorst moet het Surinaamse
strategie te bereiken dat k jme ]aten weten dat een
sandinistische bewind t we ambassadeur zijn taak
van die legereenheden ten ormaal kan uitvoeren. Bou-
zal trekken en naar de ce ,ree moet voorts laten zien
trale provincies zal sta het herstel van de demo_
De contra s zullen dan nam en de dipjomatieke be-
oMtefüke*kustgebieden'k ïkkingenhemserieusis-
J.ÜaJhitf Dat zei minister Van den
zijn dat er gaten vallenini «J®^urina^e regering
noordelijke grensbewakj: T Surinaamse regering
en dat de rest van de contra ld Nederland verzocht Van
die nog in Honduras verbij 'oaten teru6 te halen, omdat
ven, Nicaragua kunnen bi S leugens over Suriname zou
nenvallen. Geschat wordlc E^n versPre
den
roek zei van Suriname een
Dl
tie
op
de
I
zoe
en
valt
en i
wij:
bij
ties.
Z
ven
beti
is d
reel
bevi
D
ren
zegt
reilt
hom
sché
meg
gevi
WI
Hen
'ona
Ha
D<
hard
kraal
kenn
De Nicaraguaanse boen _Yan wl^ willen
zien de toekomst, vooral a len- noemde aanvaarding
het werkelijk tot een treft an de nieuwe grondwet in
komt in hun woongebied,ik ^art a's 20 n teken van goed
angst tegemoet. Op het» KkaS-
ment worden ze geterron
seerd door de contra's, maa
ze begrijpen er eigenlijknie
veel van. Een boer stelt: „r
hebben geen idee wat decor
tra's nu eigenlijk van pla
zijn met Nicaragua. We zie
ze 's avonds regelmatig voo:
bij komen, maar ze
nooit iets tegen ons. Ze scli M
den ons alleen maar uit!"
neSTFMi1 The GUardlE AMSTERDAM (ANP) - Het CIDI (CJ
mnentatie Israel) heeft een klacht te
i commissie buitenlandse boycotmi
eft het ontbreken van Israël en de 1
J in de overzichten van vluchtschemi
ILM-kantoren in Tel Aviv en Jeruzal
De klachtencommissie werd in 1984
en geroepen voor personen die hinde:
indse ondernemingen die zich schuld
elingen.
Het CIDI wijst erop dat de KLM al
Sinds in 1973 de koppeling tussen de dolla eeft gevestigd wegens het „gedwee o
en het goud werd losgelaten, waardoor i oycot-eisen tegen Israël".
Amerikanen niet langer de bankier wa« In een reactie verklaart de KLM da
van de rest van de wereld, hebben de valufr liceerd wordt, tenzij onze klanten er 1
markten grote schokken moeten doorstaan!
oktober 1979 bereikte dollarkoers zelfs e
dieptepunt van 1,90.
De Amerikaanse centrale bank heeft sinds)
dien de rem gezet op de geldgroei om zo
prijsstijgingen in de hand te kunnen krijgs
Tegelijk ging de regering-Reagan een stW
lerend economisch beleid voeren. De belast'
gen werden verlaagd. Door de hogere ecoi
mische groei zou de rekening vanzelf woi1
terugbetaald.
Die groei kwam er en dat gegeven, tesa
met de hoge rente (vanwege het 'krap-g'
beleid'), maakte een miljardenstroom los
Europa en Japan. Dat de berekende in vei'
neffecten' (meer groei, meer belasting
brengsten) uitbleven, was niet zo'n punt
glans van de dollar op de valutamart
zorgde er immers wel voor dat het g
gat in de overheidsbegroting zonder
men vanuit Europa en Japan werd gedekt
Zo konden de Amerikanen jarenlang1®
boven hun stand leven. De rest van de wei
leende hen graag geld, want de rente kk
als een klok. De rijkste economie van
reld was de grootste importeur van kapi'
geworden.
Het tij keerde in de loop van 1985. De
rikaanse locomotief, die de wereldecont
uit het dal had gesleept, verloor vaart. De1'
lutahandel begon er aan te twijfelen of dei1
gering-Reagan het overheidstekort nog
in de hand kon krijgen. Yen en mark wa
intussen aantrekkelijke alternatieven ge®"
den. Toen de financiële topmannen
vijf grootste industriële landen in septet-
van dat jaar in het New Yorkse Plaza W
afspraken dat de dollar omlaag moest,®
dat dan ook het sein voor een vlucht die
meer te stuiten lijkt.
Zo massaal keerde het internationale
taal zich af van de Amerikaanse munt
van de weeromstuit de wisselkoersen
Europa in het ongerede raakten. Prof. SeU'
meent dat zonder die omstandigheid de81
passing van twee weken geleden in het W
pese Monetaire Systeem niet nodig was
weest.
De Europese economieën lopen in
behoorlijk met elkaar in de pas. Dat is'
verdienste van de afspraak de wisselkt
op elkaar af te stemmen.
De internationale valutahandel is e®™
massaal en beweeglijk geworden, dat
koersen niet meer aan de hand van de
mieboekjes kunnen worden verklaard,
ben: „Er wordt 24 uur per dag in geld ge
deld. Het is een mondiale markt geworden
>TAAL ONVERWACHT is de tot nu
»tse verkiezingscampagne alsnog in
'men. De ontvoering van twee Westdi
niet los worden gezien van de verkie
zondag 25 januari, die volgens de vc
je coalitie met voorsprong zullen wori
Ue regering van Helmut Kohl staat
nge week werd de 22-jarige Mohame
ra van Frankfurt gearresteerd. Hij blei
'moe 8 hebt)en- Vingerafdrukken ma<
1985 was betrokken bij de kaping v
9, waarbij een Amerikaanse marinier
De pro-lraanse sji'itische organisatie
nasnel op de arrestatie van Hamadi
,'Wee Westduitsers in Beiroet te ont
joeling om Bonn te dwingen Hamac
e eis staat het verzoek van de Verer
an verdenkt het dodelijke schot op
- om uitlevering van de Libanees.
I normale omstandigheden hecht K
>t Ph8n de eisen van terroristen. Nel
i Lnirac bedient hij zich van gespiei
Ér'van dit soort problemen. Ma
eaiiteit ligt een wereld van verschil,
mee met het lot van de twee gegijz
gezien zou het voor Kohl wel eens
wanneer al te principiële standpui
,ft i n4let voor n'ets dat een woordvo
ir J P weten dat het redden van
!rrang heeft.
°P!S keuze wordt ook nog bemoeiliji
rjrPuQenoot Amerika meent verscf
s Kohl binnen West-Europa de rr
in „P Amerikaanse zaak. Een weigeri
laruilr kunnen leiden in de betrek
wü^'cht is Kohl zo slim om zijn Arr
anll P, ,a' zij, gezien hun merkwaa
itte h/Üfo de laatsten zijn die recht v
In tiio f Rea9an in de Iraanse kwesti
iHotlrf !e achenden waren.
'epkïo 'P de Westduitse ontvoeri
laten f mau geconstateerd moet wor<
iten aiPPP bele natie in haar macht he<
P iédere, In Lit>anon - zo blijkt steeds
liitsianri ,arresta'ie volgen nieuwe ontvc
u be^,nc aan de eisen van de t-
derné byfn onmacht tegenover het t<
