rant
een
svoge
DE STEM
STICHTING TRACHT MISDRAGINGEN EN ONBEGRIP TE VOORKOMEN
OOSTENRIJK STEEDS
MINDER INTREK
g inlichting^1
ér
VTERSCHAP
iT VRIJE
N SLUIS
ZEN DE MAN
$8
s m
Waarde valuta
digitaal omrekenen
NDMAKING
NGERICHTE FEESTZALEN
TOT 200 PERSONEN
De ontmoeting van twee werelden verloopt niet
altijd zonder problemen. Zowel voor de toerist als
voor de bewoner van het gastland kunnen
vooroordelen, misvattingen en wangedrag tot
teleurstelling en frustratie leiden.
A2
VRIJDAG 23 JANUAR11987
jw reklameboodschap
^zinnen op schoot!
l
I
iki
nlichtmgen
gblad De Stem
et waterschap Het Vrije van
brengt ter algemene kennis,
i Algemene Vergadering zal
1 op donderdag 29
norgens te 9.30 uur in „Den
itraat te Oostburg.
jari 1987.
De Dijkgraaf voornoemd,
Th. P. Cambier.
staurant-feestzalen
loosterzande
uw bruiloften - partijen
ies - vergaderingen
:orging van uw feest- en
verzorging van uw koude
thuis vanaf 11.-p.p.
tl. 01148-1577
Toerisme als grote boosdoener
Door Frank van Ooijen
Locatie: een zonovergoten
paradijselijk oord ergens in
de tropen. Voor een van de
mooiste tempels in het land stopt
een moderne autobus. Een bonte
stoet westerse toeristen verruilt het
koele 'airco'-klimaat voor de
broeierige buitenlucht.
Onder aanvoering van een
wildgebarende gids onderneemt de
groep in gesloten front een
stormloop op de binnenplaats van de
tempel waar enkele tientallen
mensen In vervoering aan het bidden
zijn. Een bord dat in zes talen zegt
dat uit respect voor dit heilig huis
'stilte en decente kleding' gewenst
zijn, wordt luidruchtig voorbijgerend.
Sommige vakantiegangers zijn half
naakt. Korte broeken, ontblote
bovenlichamen. Op iedere dikke buik
bungelt een fotocamera met een
indrukwekkende toeter van een lens.
Onder het uitstoten van
verwonderde kreten, „it's beautiful,
wunderschön, prachtig", wordt
binnen enkele minuten iedere
vierkante centimeter van het
complex op de gevoelige plaat
vastgelegd. Terwijl pa op een
neuslengte afstand 'mooie koppen'
fotografeert van autochtonen in
gebed, is ma zo vrij om in haar
afgeknipte, strakke jeans het altaar
te beklimmen om een paar beelden
en wat offergaven aan een nader
onderzoek te onderwerpen.
Voorzichtige protesten van de
plaatselijke bevolking worden
onmiddellijk gesmoord met dollars of
marken. Een priester kijkt afkeurend
toe maar zegt niets. Zinloos, want
over enkele minuten zal een nieuwe
buslading verschijnen. Moe en
dorstig van al dat wandelen en
fotograferen zoekt de uitbundige
|wde
omst
Heen
tre
kling van
"peren
Vacht.
meute na een half uur de koele
bescherming van de autobus.
Instappen gebeurt natuurlijk pas na
een snelle rondgang langs enkele
kraampjes met souvenirs, waar de
westerling zich ondanks zijn
'meedogenloze afbieden' toch een
oor laat aannaaien bij het
aanschaffen van een van de
vruchten van lokale nijverheid.
Kleedjes, beelden, hoeden, de buit
verdwijnt in de bus. Voor de autobus
wegrijdt zit iedereen al met een fles
cola of bier in de hand achter het
raam. „Beautiful temple". Op naar
het zwembad of de volgende
toeristentrekpleister.
KROEO
Menig vakantieganger zal dit soort
beelden niet vreemd zijn. De
ontmoeting van twee werelden onder
de tropenzon verloopt niet altijd
probleemloos. Zowel voor de toerist
als voor de bewoners van het
gastland kunnen vooroordelen,
misvattingen en wangedrag door
onwetendheid tot grote teleurstelling
en frustratie leiden. Hetzelfde geldt
uiteraard, maar dan in mindere mate,
voor bestemmingen in traditionele
vakantielanden in Europa. Ook daar
kan de confrontatie van
verschillende gedragingen,
mentaliteit en 'culturen' wel eens
bijzonder hard verlopen.
Nooit een deur van de plaatselijke
kroeg voor je neus dichtgegooid zien
worden omdat men liever op zichzelf
was dan weer met die toeristen?
Hoevelen zijn er niet in problemen
geraakt omdat de lokale bevolking
niet gediend bleek te zijn van
'naaktrecreatie'. Of op de vingers
getikt bij het bezoek van een mooie
kerk omdat je er te bloot bijloopt?
Wat stond er tot voor kort ook al
weer op het wegdek in de Franse
Ardèche gekalkt: was dat niet 'Mort
aux Hollandais'? Wangedrag van
vakantievierende Nederlanders en
massale grondaankoop van onze
landgenoten hadden het
ongenoegen gewekt van de
bewoners van die streek.
DEVIEZEN
We zullen ons in het kader van dit
verhaal beperken tot
vakantiebestemmingen in de Derde
Wereld. Omdat op de eerste plaats
de verschillen in cultuur tussen
vakantievierenden en bewoners van
het gastland het grootst zijn en dus
de problemen die met toerisme
samenhangen. En ten tweede omdat
dit deel van de wereld steeds meer in
trek raakt bij toeristen, ledereen gaat
naar Spanje, Griekenland en Italië.
Barbados, de Seychellen of Kenia
klinkt natuurlijk een stuk exotischer
dan de 'zo gewone Rivièra'.
Nederland geeft jaarlijks een paar
miljard gulden uit aan reizen naar
het buitenland. Ongeveer een kwart
miljoen landgenoten reist jaarlijks af
naar een ontwikkelingsland. Voor
zaken, voor familiebezoek maar
vooral voor toeristische doeleinden.
Al die toeristen leveren de Derde
Wereld een flinke hoeveelheid
deviezen en werkgelegenheid op.
Maar er kleven dus ook heel wat
nadelen aan die toeristenstroom.
QEVAARUJK
Frans de Man van de Nijmeegse
Stichting Toerisme Derde Wereld
vertelt hoe verkeerd gedrag van
toeristen voorkomen kan worden.
„Dat toeristen als een olifant door de
porseleinkast razen en helemaal
geen rekening houden met de totaal
andere omstandigheden in het
vakantieland, komt eigenlijk voort uit
onwetendheid. Toeristen gaan met
een pakket vooroordelen op
vakantie, zijn niet bekend met lokale
gebruiken en gewoonten en trappen
zonder het te weten op lange tenen.
Vaak komen ze nog gesterkt in hun
vooroordeel terug. Men is daar tui,
het is er vies, gevaarlijk, je wordt er
afgezet etcetera".
„Zo'n situatie werkt niet alleen in het
nadeel van de plaatselijke bevolking,
maar ook in dat van de toeristen.
Niemand vindt het bij voorbeeld leuk
om met stenen bekogeld te worden
vanwege een foto die niet gemaakt
mocht worden. Dat vergalt iemands
vakantieplezier".
STRAND
„Dat alles is te voorkomen door
vakantiegangers van te voren beter
in te lichten over land en cultuur van
vakantiebestemming. Uit
onderzoeken blijkt dat het publiek
bovendien geïnteresseerd is in meer
en betere informatie. Men wil meer
dan alleen zon, zee en strand. Men
heeft ook interesse in de gewoonten
en gebruiken. Met die kennis in huis
zul je van een toerist ook een meer
verantwoord gedrag kunnen
verwachten".
De Stichting Toerisme Derde
Wereld probeert met financiële steun
van de Nationale Commissie
voorlichting en bewustwording
Ontwikkelingssamenwerking (NCO)
via brochures, via mondelinge
informatievoorziening en met films
duidelijk te maken hoe groot de
negatieve effecten van toerisme
kunnen zijn en hoe men dat kan
voorkomen. Veel
voorlichtingsmateriaal kan van een
Westduitse zusterorganisatie
gebruikt worden. Daar is men al
zover dat tijdens vluchten naar
vakantieplaatsen onder de
tropenzon films getoond worden die
meer laten zien van een land dan
alleen de paradijselijke plaatjes op
strand en boulevard.
REISLEIDERS
Er worden in de Bondsrepubliek
zelfs cursussen georganiseerd voor
reisleiders die naar Derde-
Wereldbestemmingen gaan. Daarin
wordt ze meer verteld over
geschiedenis, cultuur en
achtergronden van de
ontwikkelingsproblemen van deze
landen. In Nederland hoopt men
gelijksoortige werkzaamheden te
kunnen uitvoeren.
„De kwaliteitsverbetering van het
toerisme, daar gaat het deze
stichting om", zegt De Man. „Wij
denken dat we daarbij voor een deel
dezelfde belangen hebben als de
reisorganisaties, het bedrijfsleven
dus. Zij zijn immers ook gebaat bij
een meer tevreden toerist. Informatie
die de reisorganisatie niet kan geven
omdat die zo specifiek is, kan onze
stichting wel verschaffen, ledereen
kan bij ons terecht. We hopen dat we
een platform kunnen organiseren
waarin naast het bedrijfsleven ook
Derde-Wereldgroepen, kerken,
overheid en universiteiten zitting
nemen. Op zo'n manier kunnen we
een heel breed
voorlichtingsprogramma opzetten
Een
westerse
toerlste
fotografeert
een lid van
een
Filippijnse
bergstam.
FOTO
ARNOLD
KARSKENS
Frankrijk
blijft
favoriet
Frankrijk is en blijft het meest
favoriete vakantieland voor
Nederlanders tijdens de
zomervakantie. Dat blijkt uit cijfers
van de Stichting Continu Vakantie
Onderzoek.
Van de Nederlanders die in het
buitenland op vakantie gaan heeft
vorige zomer 33 procent de weg
naar Frankrijk weten te vinden.
Goede tweede is West-Duitsland,
waar 21 procent van de
buitenlandgangers heen trok in
1986. De belangstelling voor beide
landen is afgelopen zomerseizoen
met twee procent toegenomen.
Oostenrijk lijkt er uit te liggen als
bestemming in de zomervakantie, zo
zeggen de cijfers van de Stichting
CVO. Dit land is de laatste jaren
steeds minder in trek voor
zomervakanties. Afgelopen jaar trok
Oostenrijk negen procent
Nederlanders tegen nog twaalf
procent in 1985.
De Nederlander heeft overigens de
smaak weer te pakken als het over
- *rr rfifc
V: - S
Voor het omrekenen van de waarde van
buitenlandse valuta in Hollandse guldens is
onder de naam Money-X-Changer een digitaal
apparaatje op de markt gebracht Voor zakenman
en vakantieganger In het buitenland Is het een
handzaam machientje, dat In een oogwenk
uitrekent hoeveel de aangegeven buitenlandse
geldwaarde In Nederlands geld bedraagt. Voor
dat doel dient het apparaatje te worden
geprogrammeerd. Het 'om reken machientje', ter
grootte van een sleutelhanger, wordt op de markt
gebracht door Custom Promotions In Oosterhout
vakantie gaat. Afgelopen zomer zijn
er, van mei tot en met augustus,
650.000 vakanties meer gehouden
ten opzichte van dezelfde periode
het jaar daarvoor. Die stijging komt
voor een derde ten goede aan het
binnenland en voor twee derde aan
het buitenland.
Ook de ANWB constateert dat het
aantal boekingen een stijgende lijn
vertoont ten opzichte van vorig jaar.
Wat betreft populaire zonzekere
vliegvakanties zijn Spanje en
Griekenland het meest in trek. Wat
betreft de zelf georganiseerde reis
(huurhuisje, tent of stacaravan) is
Frankrijk een topper. Dat Turkije een
nieuwe trend zal worden blijkt wel uit
een groot aantal vragen naar
programma's en brochures maar
nog niet uit het aantal boekingen,
aldus de woordvoerster van de
ANWB.
Volgens de Stichting Continu
Vakantie Onderzoek is de auto nog
steeds het favoriete vervoermiddel
voor binnen- en buitenlandse
vakanties. In Nederland pakt tachtig
procent de auto, voor de
buitenlandse vakantie doet dat 69
procent. De rol van het vliegtuig als
vervoermiddel bij buitenlandse
zomervakanties is vorig jaar
nagenoeg gelijk gebleven aan die in
het jaar daarvoor, namelijk twaalf
procent. Ook het aantal geboekte
buitenlandse vakanties (via onder
meer reisbureaus) is ten opzichte
van 1985 nauwelijks veranderd.
TREND
Wat de gemiddelde verblijfsduur
betreft is er eveneens weinig
veranderd. Voor de langere
binnenlandse vakantie staat het
gemiddelde op dertien dagen, voor
het buitenland op circa zeventien
dagen. De gemiddelde uitgaven voor
binnenlandse langere
zomervakanties bedroegen
afgelopen seizoen 378 gulden (in '85
366 gulden) en voor buitenlandse
langere zomervakanties 954 gulden,
tegenover 933 gulden in 1985.
De trend van meer vakanties in
hotels zet zich, hoewel niet
spectaculair, voort. Dat geldt voor
zowel binnen- als buitenland, de
verhuur van zomerhuisjes en
bungalows vertoont na flinke
stijgingen in de afgelopen jaren een
stabilisatie in 1986. Het gebruik van
'vaste' accommodaties als
stacaravan en tweede woning neemt
daarentegen voor het eerst sinds
enkele jaren weer toe.
VERGRIJZING
Opmerkelijk noemt de stichting CVO
de daling van het gebruik van
toercaravan, vouwwagen en
vouwcaravan tijdens binnenlandse
zomervakanties van dertien naar
negen procent. Deze afname wordt
niet gecompenseerd door meer
buitenlandse zomervakanties met
toercaravans en dergelijke. CVO
vermoedt dat de vergrijzing van de
bevolking aan deze ontwikkeling ten
grondslag ligt.
Nederlanders die in eigen land op
vakantie gaan waarderen die
vakantie zeer, zo maakte onlangs het
Nederlands Bureau voor Toerisme
(NBT) bekend na een imago-
onderzoek te hebben gehouden. De
vakantie in eigen land krijgt
gemiddeld het rapportcijfer 7,4.
Nederlanders die in het buitenland
vakantie vieren waarderen het eigen
land met het cijfer 5,4. Zij weten
doorgaans niet wat het eigen land te
bieden heeft, aldus het NBT.
In een onlangs afgeronde studie
verwacht de Stichting CVO voor
1995 meer langere vakanties in het
buitenland, meer korte vakanties in
eigen land, meer dagtochten naar
volkstuinen, musea, kastelen en
tentoonstellingen en minder naar bij
voorbeeld landinwaarts gelegen
zwemaccommodaties en
speeltuinen. Verder wordt een
hogere deelname verwacht
seizoenrecreatie, een toenemende
betekenis van hotel en pension als
vakantielogies en een sterke daling
van het kamperen.
Zomervakanties in het buitenland,
naar bestemming, in procenten.
1985
1986
België, Luxemburg
10
9
B.R. Duitsland
16
15
Frankrijk
22
25
Italië
6
6
Spanje
13
13
Zwitserland
3
4
Oostenrijk
10
8
Joegoslavië
5
5
Griekenland
4
4
Engeland, Schotland, Wales
3
2
Noorwegen, Zweden, Finland
1
2
Denemarken
1
2
Oost-Europa
1
O
Overige landen
4
3
Bron: CBS
